Τα φονικά χτυπήματα στον οικονομικό πόλεμο ΗΠΑ - Γερμανίας

Με αμείωτο ρυθμό και ένταση μαίνεται ο άτυπος οικονομικός «ψυχρός πόλεμος» ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και στο Βερολίνο που υποβόσκει εδώ και αρκετά χρόνια και επανήλθε δυνατά στο προσκήνιο με των τεραστίων διαστάσεων σκάνδαλο της Volkswagen.

Ενα σκάνδαλο που τείνει να λάβει διαστάσεις χιονοστιβάδας από τη στιγμή που ο γερμανικός κολοσσός παραδέχτηκε ότι περί τα 11 εκατομμύρια πετρελαιοκίνητα οχήματα παγκοσμίως πιθανότατα είναι εξοπλισμένα με λογισμικό εξαπάτησης των ελέγχων εκπομπής ρύπων και το οποίο ανακαλύφθηκε στις... Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι εξελίξεις έκτοτε είναι ραγδαίες. Ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου, Μάρτιν Βίντερκορν, είδε την πόρτα της εξόδου. Η μετοχή της Volkswagen απώλεσε το 1/3 της αξίας της (περίπου 25 δισ. ευρώ) μέσα σε δύο μέρες, υποχωρώντας κάτω από τα 100 δολάρια και προκαλώντας αναταραχή στα χρηματιστήρια. Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης ξεκίνησε ποινική έρευνα σε βάρος της εταιρείας απειλώντας την με πρόστιμο-μαμούθ και η καγκελάριος Μέρκελ έσπευσε να συμμαζέψει τα... ασυμμάζευτα, απαιτώντας «πλήρη διαφάνεια και γρήγορες εξηγήσεις» με αφορμή τη θύελλα αντιδράσεων που ξέσπασε σε όλη την Ευρώπη και τις εκτιμήσεις ότι το μεγαλύτερο σκάνδαλο που έχει πλήξει τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία στα 78 χρόνια της ιστορίας της υπογράφει την καταδίκη του ντίζελ...

Γνωστός για την τελειομανία του, ο 68χρονος χαρισματικός και επονομαζόμενος από πολλούς «κύριος Ποιότητα», Μάρτιν Βίντερκορν, που βρίσκεται στο τιμόνι της εταιρείας από το 2007, ήταν ο φόβος και ο τρόμος των μηχανικών του όταν επιθεωρούσε προσωπικά κάθε νέο μοντέλο πριν από τη διάθεσή του στην αγορά.
«Γνωρίζω κάθε βίδα των αυτοκινήτων μας!» υπερηφανευόταν να λέει.

Το σκάνδαλο Volkswagen εξελίσσεται σε πολιτικό και θα «αγγίξει» την ίδια την Ανγκελα Μέρκελ. Στη φωτογραφία η καγκελάριος με τον παραιτηθέντα διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου, Μάρτιν Βίντερκορν.

Ντόμινο

Οι μέρες της δόξας όμως αποτελούν πλέον παρελθόν. Η Volkswagen παραδέχθηκε ότι οι εσωτερικές έρευνες έδειξαν πως το επίμαχο λογισμικό είναι εγκατεστημένο και σε άλλα οχήματα του ομίλου, κατά συνέπεια το σκάνδαλο δεν αφορά μόνο τα οχήματα της Volkswagen και της Audi, αλλά εν δυνάμει και αυτοκίνητα Skoda και Seat.

Αφορά δε όλους τους κινητήρες ντίζελ τύπου EA189, έναν αριθμό 11 εκατομμυρίων οχημάτων στον κόσμο, που αντιστοιχεί στον όγκο των ετήσιων πωλήσεων του ομίλου που εκθρόνισε πρόσφατα από την πρώτη θέση την Toyota.

Σημαντικός σταθμός στην κόντρα των δύο χωρών ήταν τον Απρίλιο του 2009 η επιδρομή οικονομικών αρχών για έρευνα στα γραφεία της Siemens Medical Solutions στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με την αμερικανική υπηρεσία EPA που αποκάλυψε την υπόθεση, η Volkswagen είχε ενημερωθεί από το 2014 για τις διαφορές ανάμεσα στις πραγματικές εκπομπές ρύπων και τις καταγεγραμμένες από τους ελέγχους τιμές.

«Καμία εταιρεία δεν πρέπει να είναι σε θέση να ξεφεύγει από τους περιβαλλοντικούς μας νόμους, δίνοντας ψεύτικες υποσχέσεις στους καταναλωτές», δήλωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης της Νέας Υόρκης Ερικ Σνάιντερμαν. «Η εταιρεία μας υπήρξε ανέντιμη και στα γερμανικά θα έλεγα ''τα σκα...σαμε''», παραδέχθηκε από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος της Volkswagen America, Μίκαελ Χορν. 

Εκτός των ΗΠΑ και της Γερμανίας ελέγχους ανακοίνωσαν ότι θα πραγματοποιήσουν η Νότια Κορέα, η Ιταλία και η Γαλλία. Η υπηρεσία προστασίας του περιβάλλοντος της Καλιφόρνιας (Carb) διεξάγει επίσης τις δικές της έρευνες για τη Volkswagen, η οποία έχει δεχτεί μαζικές αγωγές από αγοραστές των αυτοκινήτων της που θεωρούν ότι εξαπατήθηκαν.

Το σκάνδαλο αυτό θα αποτελέσει εξάλλου μέσα στις προσεχείς εβδομάδες το θέμα μιας ακροαματικής συνεδρίασης του αμερικανικού Κογκρέσου, με αποτέλεσμα να εξελίσσεται σε καθαρά πολιτικό, και θα «αγγίξει» την ίδια την Α. Μέρκελ που θεωρείται η «αγαπημένη» της γερμανικής βιομηχανίας.

Στο στόχαστρο για ξέπλυμα χρήματος βρέθηκε και η Commerzbank.

Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές η κόντρα ανάμεσα σε ΗΠΑ και Γερμανία συντηρείται χρόνια με απώτερο σκοπό τη διατήρηση της οικονομικής δύναμης των ΗΠΑ. Επιπλέον ανάμεσα στις επιδιώξεις της Αμερικής είναι και η αποτροπή της «γερμανοποίησης» της Ευρώπης.

Οπως συνέβη με υπόθεση της Siemens, έτσι και με τη VW το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε πάλι στις ΗΠΑ. Και όπως πολλοί λένε, αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, αλλά αποτελεί ηχηρό μήνυμα... δυσαρέσκειας στη γερμανική ηγεσία.

Την περασμένη άνοιξη οι αμερικανικές Αρχές άρχισαν νέα έρευνα σε βάρος της γερμανικής τράπεζας Deutsche Bank για νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα από τη Ρωσία, ενώ η τράπεζα συμφώνησε να καταβάλει πρόστιμο ύψους 2,5 δισ. δολαρίων για το σκάνδαλο χειραγώγησης του Libor.

Σημειώνεται πως το σκάνδαλο της Volkswagen δεν είναι το πρώτο πλήγμα των ΗΠΑ κατά της «γερμανικής οικονομικής αυτοκρατορίας». Την περασμένη άνοιξη οι αμερικανικές Αρχές άρχισαν νέα έρευνα σε βάρος της γερμανικής τράπεζας Deutsche Bank για νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα από τη Ρωσία, μετά την απόπειρα χρηματισμού ενός χρηματομεσίτη στη Μόσχα.

Την ελέγχουν ακόμη για χειραγώγηση επιτοκίων, φορολογικές παραβάσεις και προβλήματα με υποθήκες. Τον Απρίλιο, η Deutsche Bank συμφώνησε να καταβάλει πρόστιμο ύψους 2,5 δισ. δολαρίων για το σκάνδαλο χειραγώγησης του επιτοκίου διατραπεζικών χορηγήσεων Libor. Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού καταστούν ανά τακτά χρονικά διαστήματα σαφές ότι δεν είναι διατεθειμένοι να ανεχτούν περισσότερη «γερμανική αλαζονεία».Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι σε μία διεθνοποιημένη οικονομία, οι ισχυροί επιχειρηματικοί όμιλοι των πλούσιων κρατών διαπλέκονται μεταξύ τους, και ανταγωνίζονται επίσης. Η κρίση, που καταστρέφει εργατική δύναμη αλλά και κεφάλαιο, οξύνει τους ανταγωνισμούς για το ποιο κράτος θα έχει λιγότερες απώλειες.

Είναι ενδεικτικό πως οι ΗΠΑ πάντα παρενέβαιναν στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη, όχι λίγες φορές σε αντιπαράθεση με τη Γερμανία και τους συμμάχους της, εκμεταλλευόμενες και τους ανταγωνισμούς των κρατών-μελών.

Εχει μείνει πίσω

Η Αμερική έχει χάσει την παραγωγική της βάση και δεν μπορεί να δημιουργήσει αρκετό πλούτο για να συνεχίσει να είναι η «νούμερο 1» δύναμη του πλανήτη. Αυτό φαίνεται και στα τεράστια χρέη και ελλείμματα, αλλά και στο ότι τυπώνει συνεχώς δολάρια για να καλύψει όλες αυτές τις τρύπες στους ισολογισμούς της.

Η Γερμανία είναι ίσως η μοναδική δύναμη σε ολόκληρη τη Δύση που έχει καταφέρει να διατηρήσει σχετικά ανέπαφη την παραγωγική της βάση, κυρίως χάρη στην ποιότητα των προϊόντων της. Αυτό είναι ιδιαίτερα προκλητικό για τις ΗΠΑ που βλέπουν τον καπιταλισμό να «μεταμορφώνεται»...

Για παράδειγμα: η καρδιά της παγκόσμιας οικονομίας δεν χτυπά πλέον στην Γουόλ Στριτ, ούτε στο χρεοκοπημένο Ντιτρόιτ, που κάποτε ήταν η πρωτεύουσα της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Στο μεταξύ, και άλλες εταιρείες που χάρισαν στη Γερμανία την οικονομική της φήμη (π.χ. Siemens, Daimler, Rheinmetall) έχουν εμπλακεί σε υποθέσεις διαφθοράς ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού, ενώ στο μικροσκόπιο των δικαστικών αρχών βρίσκονται επίσης οι Bosch, T-Systems και Deutsche Telekom.

Ενδεικτικά αξίζει να αναφέρουμε ότι τον Απρίλιο του 2009 πραγματοποιήθηκε επιδρομή πρακτόρων που διέθεταν ένταλμα έρευνας σχετικά με κυβερνητική σύμβαση που έγινε στα γραφεία της Siemens Medical Solutions στις ΗΠΑ. Τις προηγούμενες ημέρες η Siemens είχε κερδίσει διαγωνισμό ραδιολογικών συστημάτων και στοιχείων για τον αμερικανικό στρατό και άλλους ομοσπονδιακούς οργανισμούς ύψους 267 εκατ. δολαρίων.

Η έρευνα διεξήχθη στον απόηχο του πάνω από 1 δισ. δολάρια διακανονισμού που έκανε η μητρική Siemens για μια σειρά υποθέσεων διαφθοράς. Τον Δεκέμβριο 2008 η εταιρεία υποχρεώθηκε να καταβάλει 800 εκατ. δολάρια για υποθέσεις διαφθοράς στις ΗΠΑ και άλλα 533,6 εκατ. δολάρια σε ευρωπαϊκές αρχές, καθώς μετά από εσωτερικές έρευνες και αποδεικτικά στοιχεία αναγνώρισε ότι πλήρωνε μίζες για την εξασφάλιση συμβάσεων σε μια σειρά από χώρες.

Το 2011, αντιμέτωπα με την αμερικανική Δικαιοσύνη βρέθηκαν οκτώ πρώην υψηλόβαθμα στελέχη της Siemens στις ΗΠΑ, κατηγορούμενα ότι προέβησαν σε δωροδοκία ύψους 100 εκατ. δολαρίων, προκειμένου να εξασφαλίσουν τη σύμβαση ενός δεκαετούς προγράμματος της Αργεντινής ύψους 1 δισ. δολαρίων για την παραγωγή νέων δελτίων ταυτότητας για τους πολίτες της χώρας, από την εταιρεία.

Ερευνα στις δραστηριότητες της δεύτερης μεγαλύτερης γερμανικής τράπεζας, της Commerzbank AG, διενέργησε το 2014 η Εισαγγελία του Μανχάταν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Commerzbank κατηγορήθηκε για παραβιάσεις των νόμων που σχετίζονται με το ξέπλυμα χρήματος.

Αναλυτές

Καμπανάκι για καραμπόλα στην οικονομία της Ευρωζώνης

Η Volkswagen είναι πιθανόν να κληθεί να καταβάλει μέχρι και 18 δισ. δολάρια πρόστιμο μόνο στις ΗΠΑ, χωρίς να υπολογίζεται το κόστος της απόσυρσης οχημάτων και των δικαστικών διαδικασιών, είναι αναγκασμένη να προβλέψει ποσόν ύψους 6,5 δισ. ευρώ στον ισολογισμό του τρίτου τριμήνου, υπονομεύοντας την κερδοφορία του ομίλου που έχει κύκλο εργασιών 200 δισ. ευρώ και απασχολεί 600.000 εργαζόμενους.

Στη Γερμανία εκφράζονται ήδη ανησυχίες για την αμαύρωση του «made in Germany» και τις συνέπειες που θα έχει το σκάνδαλο για το σύνολο της βιομηχανίας, της ατμομηχανής της γερμανικής οικονομίας, και τις γερμανικές εξαγωγές.

Επίσης «καμπανάκι» ότι η κρίση στη Volkswagen μπορεί να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη απειλή για την ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης χτυπούν διεθνείς αναλυτές. Ο όμιλος είναι ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες στη χώρα, με περισσότερες από 270.000 θέσεις εργασίας εντός των συνόρων και ακόμη περισσότερες για τους προμηθευτές. Η συγκεκριμένη αυτοκινητοβιομηχανία πούλησε σχεδόν 600.000 αυτοκίνητα στις ΗΠΑ πέρυσι, περίπου το 6% των παγκόσμιων πωλήσεών της, που φτάνουν στα 9,5 εκατ. δολάρια.

Πέρα από το πρόστιμο «μαμούθ» που κινδυνεύει να της επιβληθεί, η μεγα­λύ­τερη ανησυχία για τη γερμανική κυβέρνηση είναι πως άλλες αυτοκινητοβιομηχανίας, όπως οι Daimler και BMW θα μπορούσαν να υποστούν επιπτώσεις από αυτή την καταστροφή για τη Volkswagen.

Οι αναλυτές εκτιμούν επίσης ότι η εξάρτηση της γερμανικής οικονομίας από τον συγκεκριμένο κλάδο μπορεί να εξελιχθεί σε απειλή για μία οικονομία με προβλεπόμενη ανάπτυξη 1,8% για φέτος.

Κατερίνα Κοσμά

27-9-2015

http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22770&subid=2&pubid=64258330