Το αίνιγμα του Καραμπάχ
Πυκνώνουν τα συνοριακά επεισόδια
Ναγκόρνο-Καραμπάχ:
Φόβοι αναζωπύρωσης μετά το θάνατο Αρμένιων στρατιωτών.
Γερεβάν
Τέσσερις Αρμένιοι στρατιώτες σκοτώθηκαν από μια επίθεση αζερικών δυνάμεων κοντά στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ στον Καύκασο, ανακοίνωσε το υπουργείο Άμυνας της αποσχισθείσης επαρχίας.
Οι αρχές της Αρμενίας ανέφεραν νωρίτερα την Παρασκευή πως τρεις άμαχοι σκοτώθηκαν και 2 τραυματίστηκαν αργά την Πέμπτη σε επίθεση αζερικών δυνάμεων σε αρκετά χωριά κοντά στα σύνορα των δύο χωρών.
Οι συγκρούσεις κατά μήκος των συνόρων μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν και της περιοχής Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που κάτοικοι του είναι Αρμένιοι και έχει κηρύξει εδώ και πολλά χρόνια την ανεξαρτησία του από το Αζερμπαϊτζάν, ενέτειναν τους φόβους για μια σύγκρουση μεγαλύτερης κλίμακας στον νότιο Καύκασο.
Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες του Καυκάσου, είναι σε διένεξη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 για τον θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Σποραδικές συγκρούσεις μεταξύ των δύο πλευρών παρεμποδίστηκαν από διεθνείς προσπάθειες τερματισμού της διαμάχης η οποία έχει στοιχίσει τη ζωή περίπου 30.000 ανθρώπων.
Το υπουργείο Άμυνας της αυτόνομης περιοχής ανέφερε σε ανακοίνωση του ότι τέσσερις Αρμένιοι στρατιώτες σκοτώθηκαν την Παρασκευή και αρκετοί τραυματίστηκαν από βομβαρδισμούς και πυροβολισμούς αζερικών δυνάμεων.
Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ δέχεται στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη από την Αρμενία μετά τον πόλεμο. Δυνάμεις της αποσχισθείσης επαρχίας, με την υποστήριξη της Αρμενίας, επίσης κρατούν στο έλεγχο τους επτά αζερικές περιοχές γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Προσπάθειες για την επίτευξη μιας μόνιμης διευθέτησης της διαμάχης απέτυχαν παρά την μεσολάβηση της Γαλλίας, της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το Αζερμπαϊτζάν, πετρελαιοπαραγωγός χώρα, που φιλοξενεί πετρελαϊκές εταιρείες όπως την BP Plc, Chevron Corp and ExxonMobil Corp, συχνά απειλεί να πάρει πίσω την ορεινή περιοχή με χρήση στρατιωτικής δύναμης και η κυβέρνηση διαθέτει πολλούς πόρους για τις ένοπλες της δυνάμεις.
Η Αρμενία, σύμμαχος της Ρωσίας, δηλώνει πως δεν θα μείνει αμέτοχη εάν το Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεχτεί επίθεση.
26/9/15
Το αίνιγμα του Καραμπάχ
Παρ 'όλους τους σπασμούς στο διεθνές σύστημα, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ τους αισθάνονται ως κάτι σύνηθες. Σε ένα ξενοδοχείο στο Στεπάνακερτ, μόλις 20 χιλιόμετρα από την περιοχή όπου οι στρατιώτες της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν αντιμετωπίζουν ο ένας τον άλλον κατά μήκος της Γραμμής Επαφής, οι αλλοδαποί ταξιδιώτες πίνουν καφέ. Οι αναφορές και των δύο πλευρών για παραβάσεις της γραμμής κατάπαυσης του πυρός του1994 είναι σχεδόν ταυτόσημες.
Αν ο πόλεμος θα πρέπει να ξεκινήσει και πάλι εδώ με τους Αζέρους, κάθε Αρμένιος του Καραμπάχ λέει ότι ξέρει τί πρέπει να κάνει, "Πορεία προς το Μπακού". Αλλά, περιέργως, εδώ υπάρχει λιγότερο άγχος για έναν νέο πόλεμο απ’ ό, τι στη Μόσχα ή στην Ουάσιγκτον.
Το Καραμπάχ είναι μια τελείως διαφορετική από τις άλλες πρώην Σοβιετικές συγκρούσεις στην οποία η Μόσχα δεν έχει τον τελικό λόγο. Ακόμη και οι πιο δημιουργικοί Ρώσοι γεωπολιτικοί εμπειρογνώμονες δυσκολεύονται να της ορίσουν την οποιαδήποτε στρατηγική σημασία.
Η μεταπολεμική κατάσταση έχει γίνει φυσιολογική. Από τότε που οι Αρμένιοι κέρδισαν μια εδαφική νίκη το 1994 και πήραν τον έλεγχο του Καραμπάχ, η περιοχή, ενώ ανακήρυξε de facto την ανεξαρτησία της, ουσιαστικά έχει μετατραπεί λίγο-πολύ σε μια κανονική περιοχή της Δημοκρατίας της Αρμενίας.
Δεν υπάρχει ειρηνευτικός διακανονισμός μεταξύ των Αρμενίων και Αζέρων επειδή η καθεστηκυία κατάσταση βολεύει αμφότερους, παρά την περιοδική αναπροσαρμογή από την Ομάδα Μινσκ του ΟΑΣΕ του ειρηνευτικού τους σχεδίου που είναι γνωστό ως "Αρχές του Μινσκ", το οποίο επινοήθηκε για πρώτη φορά το 2007.
Είναι σχεδόν αδύνατο να φανταστεί κανείς το Ναγκόρνο Καραμπάχ να αποτελεί και πάλι τμήμα του Αζερμπαϊτζάν. Η πραγματική συζήτηση γίνεται για την επιστροφή των επτά Αζέρικων περιοχών εκτός Καραμπάχ που οι Αρμενικές δυνάμεις κατέλαβαν στη σύγκρουση της δεκαετίας του 1990.
Αλλά ακόμη και εδώ δεν υπάρχει μεγάλη ελπίδα για πρόοδο. Το τελευταίο άρθρο του συντάγματος του της Δημοκρατίας του Ναγκόρνο Καραμπάχ δηλώνει ότι οι περιοχές αυτές βρίσκονται υπό τη δικαιοδοσία του, μέχρι την "αποσαφήνιση των συνόρων". Όσοι Αρμένιοι εγκατέλειψαν το Μπακού έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή Τζεμπράϊλ του Αζερμπαϊτζάν.
Στρατιώτες έχουν σκοτωθεί στην Γραμμή Επαφής από τότε που υπεγράφη η ανακωχή, πριν από 20 χρόνια και πλέον. Η κύρια αιτία ήταν, συνήθως, οι ριπές από ελεύθερους σκοπευτές, αλλά, πιο πρόσφατα, έχουν χρησιμοποιηθεί βαρύτερα όπλα και γίνονται επιδρομές σε όλη την έκταση της γραμμής. Το καλοκαίρι του 2014, μια σειρά επιδρομών που εξαπολύθηκε από την πλευρά του Αζερμπαϊτζάν προκάλεσε σχεδόν έναν πλήρους κλίμακας πόλεμο. Λίγους μήνες αργότερα, η Αρμενία απάντησε πραγματοποιώντας στρατιωτικές ασκήσεις μεγάλης κλίμακας δίπλα στη Γραμμή Επαφής. Ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν κατέρριψε ένα ελικόπτερο των Αρμενίων που πετούσε πολύ κοντά στις θέσεις του.
Φέτος υπήρξαν περισσότερες περίοδοι συγκρούσεων, οι οποίες στη συνέχεια σταμάτησαν απότομα. Στις 24 Ιουλίου οι δύο πλευρές έχουν εκδώσει ανεπιβεβαίωτες αναφορές σχετικά με το ξέσπασμα βίαιων συγκρούσεων, αλλά αυτό δεν κατάφερε να εμποδίσει τις προετοιμασίες μεταξύ των Προέδρων Ilham Aliev και Serzh Sargsyan, που ανακοίνωσε ο Αμερικανός συμπρόεδρος της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ, ο James Warlick.
Παρατηρητές στο Καραμπάχ λένε ότι όλα αυτά αποδεικνύουν πως, παρά τις συγκρούσεις και τις παλικαριές, ουδεμία πλευρά επιθυμεί το πισωγύρισμα σε έναν πόλεμο πλήρους κλίμακος. Το status quo έχει παγιωθεί.
Συνωμοσιολόγοι ισχυρίζονται ότι είτε το Μπακού ή το Ερεβάν θα μπορούσε να ξεκινήσει έναν πόλεμο για εσωτερική χρήση, ή η Ρωσία θα μπορούσε να αλλάξει την προτίμησή της από την Αρμενία στο Αζερμπαϊτζάν, για να δελεάσει το Αζερμπαϊτζάν στο σχέδιο της Ευρασιατικής Ένωσης.
Οι τελευταίες γεωπολιτικές αλλαγές σίγουρα κάνουν τον καθένα νευρικό. Η Μόσχα φαίνεται ότι είναι έτοιμη να παίξει αυτά τα παιχνίδια και να αναδειχθεί ως ένας μεγάλος παίκτης στην παγκόσμια σκηνή.
Ωστόσο, η Μόσχα, επίσης, γνωρίζει ότι δεν πρέπει να διασχίσει μια γραμμή εδώ και δεν υπάρχει λόγος να το πράξει.
Σε αντίθεση με τη Νότια Οσετία, την Κριμαία ή το Ντονμπάς, η Μόσχα δεν έχει το μονοπώλιο του ενδιαφέροντος για το θέμα του Καραμπάχ. Οι Ρωσικές αρχές κατανοούν ότι θα είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να στείλουν "μικρά πράσινα ανθρωπάκια" εδώ, ακόμη κι αν το επιθυμούσαν. Αν ήθελαν να κάνουν το Αζερμπαϊτζάν να ενταχθεί στην Ευρασιατική Ένωση, τότε το Καραμπάχ αποτελεσματικά θα ακολουθούσε τη Ρωσία. Αλλά με τον τρόπο αυτό θα υπάρχει το μη αμελητέο ζήτημα της Γεωργίας, ενώ θα μπορούσε επίσης να συμπορευτεί με τα συμφέροντα του Ιράν, που συνορεύει άμεσα με τη ζώνη των συγκρούσεων στο Καραμπάχ.
Η Ρωσία μπορεί σίγουρα να τρομάξει τον υπόλοιπο κόσμο. Μπορεί ακόμη και να ενθαρρύνει τα μέρη της σύγκρουσης να ανταλλάσσουν πυρά και, στη συνέχεια, αποδεικνύοντας τη σημασία της να τους φέρνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να κάνουν ειρήνη στο Σότσι όπως έκανε ο Vladimir Putin το περασμένο καλοκαίρι. Κάποιος μπορεί να παίζει με τη φωτιά, αλλά ποιός μπορεί να εγγυηθεί ότι η φωτιά θα παραμείνει υπό έλεγχο; Αυτός είναι ο λόγος που η Μόσχα καλωσόρισε με χαρά την πρωτοβουλία διαμεσολάβησης του Προέδρου François Hollande, όταν κάλεσε τους δύο προέδρους στο Παρίσι τον περασμένο Οκτώβριο.
Η Ρωσία υποστηρίζει επίσης τον Πρέσβη Warlick, ο οποίος σχεδιάζει άλλη μια προεδρική σύνοδο κορυφής μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Ρωσία καταγγέλλει οποιαδήποτε πρωτοβουλία, όταν οι Αμερικανοί αναλαμβάνουν ηγετικό ρόλο, ουδεμία ρωσική σοβαρή αντίρρηση προεβλήθη για την εργασία των τριών χωρών της Ομάδας Μινσκ και του Αμερικανού συμπροέδρου της.
Σε κάποια σημεία θα χρησιμοποιήσεις το βάρος σου, ενώ σε άλλα θα μοιραστείς το βάρος. Αυτή είναι η λογική του Κρεμλίνου, το οποίο χρειάζεται την ειρήνη στο Καραμπάχ, όπως ακριβώς και οι γεωπολιτικοί του αντίπαλοι. Είναι πιο εύκολο να διατηρηθεί η ειρήνη, όταν υπάρχει συνεργασία, ειδικά όταν γίνονται προσπάθειες να την σαμποτάρουν εκ των έσω.
Μετά τον πόλεμο Γεωργίας-Ρωσίας το 2008 και την κρίση της Κριμαίας, υπήρχε ελάχιστη πίστη στην αποτελεσματικότητα της Ομάδας του Μινσκ. Αλλά η ομάδα μπορεί τώρα να αποκτήσει ένα διαφορετικό είδος αξίας. Ακόμα κι αν μπορεί κανείς να πει ελάχιστα για το ίδιο το Καραμπάχ, γιατί να μην χρησιμοποιηθεί η διαμόρφωση της Ομάδας Μινσκ ως ένα φόρουμ για να συζητηθούν και άλλα πολύ πιο σημαντικά ζητήματα για τη Μόσχα, το Παρίσι και την Ουάσινγκτον, τώρα που σχεδόν δεν έχουν απομείνει άλλες δομές, στις οποίες μπορεί να υπάρξει μια άτυπη και χαμηλών τόνων συζήτηση;
25/9/2015
Του Vadim Dubnov
http://www.capital.gr/carnegie-ru/3066491/to-ainigma-tou-karampax
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ:
http://carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=61361
ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Ναγκόρνο - Καραμπάχ
Πρωτεύουσα:Στεπανακέρτ (Χανκεντί)
Επίσημες γλώσσες:Αρμένικα,Αζερικά
Έκταση:4.400 km² km2
Πληθυσμός:145.000, Απογραφή 2002
Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ (αρμενικά: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն, Lernayin Gharabaghi Hanrapetutyun, κυριολεκτικά Ορεινό-Καραμπάχ) ήταν παλαιότερα μία αυτόνομη διοικητική περιφέρεια (κατά τη σοβιετική τότε ορολογία "Όμπλαστ") της άλλοτε Σοβιετικής Ένωσης που ανήκε στη Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Σήμερα συνεχίζει ν' αποτελεί μια "εκ των πραγμάτων" αυτόνομη δημοκρατία (Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ) στο Νότιο Καύκασο, που επισήμως όμως αποτελεί μέρος της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν. Bρίσκεται περίπου 270 χλμ δυτικά της αζερικής πρωτεύουσας Μπακού, και πολύ κοντά στα σύνορα με την Αρμενία, αποτελώντας ουσιαστικά θύλακα μέσα στο Αζερμπαϊτζάν. Προσδιορίζεται σε έκταση 4.280 τ.χλμ. Το 2002 αριθμούσε 145.000 κατοίκους. Κύρια πόλη είναι το Στεπανακέρτ.
Η Σοβιετική Ένωση ενσωμάτωσε την κυρίως αρμένικη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ ως Αυτόνομη Δημοκρατία μέσα στη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν το 1923. Στις 10 Δεκεμβρίου του 1991, καθώς η Ε.Σ.Σ.Δ. κατέρρεε, δημοψήφισμα που έλαβε χώρα στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ και στο γειτονικό Σαχουμιάν κατέληξε στη διακήρυξη ανεξαρτησίας από το Αζερμπαϊτζάν ως Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Η κρατική αυτή οντότητα ακόμη δεν έχει αναγνωριστεί από κανένα διεθνή οργανισμό ή χώρα, συμπεριλαμβανομένης της Αρμενίας (λόγω διεθνών πιέσεων).
Η περιοχή έγινε πηγή διαμάχης ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, η οποία έφτασε στο αποκορύφωμά της με τον Πόλεμο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Ο σκληρότατος πόλεμος κόστισε τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους, και προκάλεσε κύματα προσφύγων από το Καραμπάχ προς την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, καθώς και μικρό τμήμα αυτών σε χώρες της Δύσης. Από την κατάπαυση πυρός που συμφωνήθηκε το 1994, το μεγαλύτερο μέρος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και διάφορες περιοχές του Αζερμπαϊτζάν γύρω του (συνολικά περίπου το 14% του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν) παραμένουν υπό τον έλεγχο των Αρμενίων αυτονομιστών του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Έκτοτε, οι δυο πλευρές κάνουν συνομιλίες ειρήνης με τη διαμεσολάβηση της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ. Ως αποτέλεσμα της διαμάχης, το Αζερμπαϊτζάν και η Τουρκία έκλεισαν τα σύνορά τους με την Αρμενία, πλήττοντας καίρια την οικονομία της χώρας.