Το θεόσταλτο δώρο στην Αίγυπτο



Γυναίκες μεταφέρουν φιάλες αερίου για να τις γεμίσουν σε ένα σημείο διανομής στο Κάιρο, τον Ιανουάριο του 2015. MOHAMED ABD EL GHANY / REUTERS
Τι σημαίνει η ανακάλυψη του θαλάσσιου κοιτάσματος φυσικού αερίου για το Κάιρο
 Περίληψη
 Η ύπαρξη τεράστιων αποθεμάτων φυσικού αερίου στο κοίτασμα Zohr στα ανοιχτά της Αιγύπτου αλλάζει όλους τους υπολογισμούς των παικτών στην περιοχή, σταθεροποιεί την Αίγυπτο και φέρνει την Κύπρο πιο κοντά σε μια λύση που θα επανενώσει το νησί.

 Στις 30 Αυγούστου, η ελεγχόμενη από το ιταλικό κράτος εταιρεία ενέργειας Eni ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός «υπεργιγάντιου» κοιτάσματος φυσικού αερίου στα ανοικτά των ακτών της Αιγύπτου. Σύμφωνα με αρχικές εκτιμήσεις, το πεδίο Zohr περιέχει 30 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια (Tcf) φυσικού αερίου (που ισοδυναμεί με 5,5 δισ. βαρέλια πετρελαίου [1]), καθιστώντας το την μεγαλύτερη ανακάλυψη φυσικού αερίου στην Μεσόγειο που έγινε ποτέ. Αυτή είναι μια καλοδεχούμενη είδηση για την πάσχουσα οικονομία και την εύθραυστη πολιτική κατάσταση στην Αίγυπτο. Δημιουργεί επίσης νέες προκλήσεις και ευκαιρίες για τους γείτονες της χώρας και για τις εξωτερικές δυνάμεις, όπως η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν. Επιπλέον, παρέχει ισχυρά οικονομικά κίνητρα για την επανένωση της Κύπρου. Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες κάνουν έναν απολογισμό του τι σημαίνει η καλή τύχη της Αιγύπτου για την περιοχή, θα πρέπει να βρουν πολλούς λόγους για να γιορτάζουν.

 Το πεδίο Zohr είναι η τελευταία σε μια σειρά από μεγάλες ανακαλύψεις υπεράκτιου φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο. Το 2009 και το 2010, το Ισραήλ γιόρτασε την ανακάλυψη των πεδίων Ταμάρ και Λεβιάθαν, που μαζί κατέχουν έως και 26 Tcf φυσικού αερίου. Δίπλα στο Λεβιάθαν, στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, βρίσκεται το πεδίο Αφροδίτη των 7 Tcf, που ανακαλύφθηκε το 2011. Μόλις αναπτυχθούν, τα κοιτάσματα αυτά θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν τις εγχώριες ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια και των δύο χωρών για πολλές δεκαετίες και θα ανοίξουν νέες ευκαιρίες για εξαγωγές [2].

 Ενώ οι γείτονές της βίωναν τις ανακαλύψεις νέων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, η Αίγυπτος αντιμετώπιζε δύσκολες στιγμές. Ιστορικά, η δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγός φυσικού αερίου στην Αφρική, με αποδεδειγμένα αποθέματα 77 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδών (Tcf), τα τελευταία χρόνια η Αίγυπτος έχει καταστεί καθαρός εισαγωγέας. Με την πτώση της παραγωγής να μην μπορεί να συμβαδίσει με την ταχέως αυξανόμενη εγχώρια ζήτηση, και την πολιτική αναταραχή να επιβραδύνει τις εξερευνήσεις και τις επενδύσεις, η χώρα γνώρισε τακτικές διακοπές ρεύματος. Επειδή τα καθεστώτα των Χόσνι Μουμπάρακ και Μοχάμεντ Μόρσι αμφότερα έπεσαν στην διάρκεια των περιόδων των τακτικών διακοπών ρεύματος [3], η κυβέρνηση του προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι βλέπει αυτές τις διακοπές ως απειλή για την εθνική ασφάλεια. Για να κρατήσει τα φώτα αναμμένα και να καταστείλει δυνητικές αναταραχές, το Κάιρο έχει μετατοπίσει την ενέργεια από την βιομηχανία της στις κατοικημένες περιοχές, υπέγραψε συμφωνίες για την εισαγωγή ακριβού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), και συσσωρεύσει ένα αυξανόμενο χρέος σε ξένες εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου.

 Δεδομένου αυτού του ζοφερού σκηνικού, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ένας Αιγύπτιος πολιτικός χαρακτήρισε την ανακάλυψη στο Zohr ως «δώρο Θεού». [4] Το υπεράκτιο πεδίο αυξάνει τα υπάρχοντα αποθέματα φυσικού αερίου της Αιγύπτου κατά σχεδόν 40%. Η Eni σχεδιάζει να επισπεύσει την ανάπτυξη του πεδίου, με μια σειρά γεωτρήσεων να ξεκινούν το 2016 και την παραγωγή το 2017, βάζοντας την Αίγυπτο στην πορεία για να γίνει ενεργειακά ανεξάρτητη από το 2020. Λόγω του σχετικά χαμηλού κόστους ανάπτυξης και της άφθονης υπάρχουσας υποδομής, η παραγωγή μπορεί να προχωρήσει σε μια εποχή με ιστορικά χαμηλές τιμές ενέργειας.

 Η Αίγυπτος αντιμετωπίζει δίλημμα για το αν θα πρέπει να προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει τους πόρους του Zohr για να επαναβεβαιώσει την θέση της στην εξαγωγική αγορά ή απλά να κρατήσει το φυσικό αέριο για εγχώρια χρήση. Όπως ήταν αναμενόμενο, σε αυτό το σημείο η Αίγυπτος και η Eni διαφωνούν. Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Πετρελαίου, Χαμντί Αμπντελαζίζ, έχει υπογραμμίσει ότι «όλη η παραγωγή θα πάει στην εσωτερική κατανάλωση». [5] Αλλά ο διευθύνων σύμβουλος της Eni, Claudio Descalzi, πρότεινε ότι το πεδίο μπορεί επίσης να παρέχει νέες επιλογές για τον εφοδιασμό της Ευρώπης [6].
Η εγχώρια επιλογή έχει αρκετά πλεονεκτήματα. Εκτός από την ανάγκη για την κατασκευή ενός νέου αγωγού από το κοίτασμα ως την αιγυπτιακό ακτή, οι απαιτήσεις υποδομών για την εγχώρια κατανάλωση είναι ελάχιστες, επιτρέποντας στην Αίγυπτο να διακινήσει το φυσικό αέριο στην αγορά νωρίτερα. Η παραγωγή από το Zohr θα εξοικονομήσει στην Αίγυπτο τουλάχιστον 2 δισ. δολάρια ετησίως από εισαγωγές καυσίμων [7] και θα βοηθήσει να πληρωθούν τα χρέη της χώρας. Η αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας θα συμβάλλει στην αύξηση της πολιτικής σταθερότητας εγχωρίως. Τούτου λεχθέντος, ο πειρασμός των εξαγωγών θα είναι δύσκολο να αγνοηθεί από την Αίγυπτο, με την παραγωγή στο πεδίο Zohr να προβλέπεται να υπερβεί την εγχώρια ζήτηση το 2020. Σε εκείνο το σημείο, η Eni θα αρχίσει επίσης να βλέπει την εξαγωγική αγορά ως δυνητικά πιο προσοδοφόρα.

 Παρ’ όλα αυτά, σε αντίθεση με την «φτηνή-και-γρήγορη» εγχώρια επιλογή, το να έρθει το φυσικό αέριο στις ευρωπαϊκές αγορές θα απαιτήσει σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές. Δεν υπάρχουν αυτή την στιγμή διαδρομές αγωγών που να συνδέουν την Αίγυπτο με την ηπειρωτική Ευρώπη, και κάποιες νέες, πιθανώς μέσω της Τουρκίας, θα πρέπει να περάσουν μέσα από μερικώς αμφισβητούμενα ύδατα. Η εναλλακτική λύση είναι να ανοίξουν εκ νέου οι αδρανείς ναυτιλιακές εγκαταστάσεις LNG της Αιγύπτου. Η εξαγωγή φυσικού αερίου με πλοία θα δώσει στην Αίγυπτο μεγαλύτερη ευελιξία στις διαδρομές και τους προορισμούς των εξαγωγών, αλλά και το πρόσθετο κόστος της υγροποίησης, της αποθήκευσης, της μεταφοράς και της επαναεριοποίησης θα μπορούσε να καταστήσει τις τιμές του αιγυπτιακού φυσικού αερίου λιγότερο ανταγωνιστικές, ιδιαίτερα έναντι του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Ακόμα και αν καταφέρει να ξεπεράσει αυτές τις προκλήσεις, η Αίγυπτος θα βρεθεί να μπαίνει σε μια ήδη υπερπλήρη διεθνή αγορά, αμέσως μετά τις νέες ανακαλύψεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, την άρση των κυρώσεων κατά του Ιράν, και τον σκληρό ανταγωνισμό από μεγάλους περιφερειακούς παίκτες όπως το Κατάρ.

 ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ Β ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ

 Αν τα ευρήματα αποτελούν μια καλή είδηση για την Αίγυπτο, θα είναι λιγότερο ευνοϊκά αποδεκτά από το Ισραήλ [8]. Πριν από την ανακάλυψη του Zohr, το Ισραήλ είχε υπογράψει επιστολές πρόθεσης για να εξάγει περίπου το ένα τέταρτο της παραγωγής του Tamar και ένα σημαντικό ποσοστό του Λεβιάθαν σε δύο μονάδες LNG στην Αίγυπτο, και μια άλλη συμφωνία για την παροχή αερίου προς αιγυπτιακές βιομηχανικές επιχειρήσεις [6]. Οι εξαγωγές αυτές υποτίθεται θα βοηθούσαν να αποπληρωθεί η ανάπτυξη του Λεβιάθαν, κάτι που έχει παραμείνει σε αναμονή από το 2010, λόγω του κανονιστικού και πολιτικού αδιεξόδου στο Ισραήλ [9]. Το Zohr κατέστησε αυτά τα σχέδια ως επί το πλείστον άνευ αντικειμένου, αφήνοντας το Ισραήλ με μια αγορά λιγότερη για εξαγωγές και, ενδεχομένως, έναν νέο περιφερειακό ανταγωνιστή.

 Η Ιερουσαλήμ ξεκίνησε λοιπόν να μελετά ένα σχέδιο Β. Για να εξάγει υγροποιημένο φυσικό αέριο με πλοία στις ευρωπαϊκές και ασιατικές αγορές, το Ισραήλ θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε εγκαταστάσεις υγροποίησης, όπως εκείνες στην Αίγυπτο. Αλλά εάν η Αίγυπτος αποφασίσει να εξάγει το δικό της φυσικό αέριο μετά την κάλυψη της εγχώριας ζήτησης το 2020, οι δύο μονάδες LNG θα λειτουργούν ήδη σε πλήρη δυναμικότητα, αφαιρώντας αυτή την επιλογή από το Ισραήλ. Το υψηλό κόστος της κατασκευής νέων εγκαταστάσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου από το μηδέν στο Ισραήλ, πιθανόν θα το αποτρέψει από την κατασκευή τους υπό τις τρέχουσες τιμές του πετρελαίου. Η εναλλακτική λύση είναι να κατασκευάσει αγωγό φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Τουρκίας. Η διαδρομή αυτή θα πρέπει να περάσει μέσα από τα ύδατα της Κύπρου, αλλά η Κύπρος είναι μέχρι στιγμής αντίθετη με αυτήν την επιλογή, λόγω των συνεχιζόμενων εντάσεων με την Άγκυρα.

 ΔΙΑΙΡΕΜΕΝΟ ΝΗΣΙ

 Η Κύπρος, επίσης, πέρασε δύσκολες μέρες για να φέρει το υπεράκτιο αέριό της στην αγορά. Το 2013 η τραπεζική κρίση επιβράδυνε τις επενδύσεις, και η στρατηγική της Λευκωσίας για την ανάπτυξη του κοιτάσματος της Αφροδίτης μέχρι πρόσφατα επικεντρωνόταν στις εξαγωγές στην Αίγυπτο. Τον Φεβρουάριο του 2015, η Κύπρος υπέγραψε μια προκαταρκτική συμφωνία για την παροχή υπεράκτιου αερίου στην Αίγυπτο μέσω ενός νέου υποθαλάσσιου αγωγού, με τις εξαγωγές να προβλέπεται να ξεκινήσουν το 2022 [10]. Η ανακάλυψη του Zohr έχει ουσιαστικά βγάλει αυτήν την επιλογή εκτός περαιτέρω μελέτης.


Μια ισραηλινή πλατφόρμα άντλησης φυσικού αερίου στην Μεσόγειο θάλασσα, κάπου 15 μίλια (24 χλμ) δυτικά του Ashdod, τον Φεβρουάριο του 2013. AMIR COHEN / REUTERS 

 Μέσω ενός σχεδίου Β, η Κύπρος έχει δύο δυνατότητες. Πρώτον, θα μπορούσε να αναπτύξει εγκαταστάσεις LNG από κοινού με το Ισραήλ, αλλά η οικονομική βιωσιμότητα ενός τέτοιου έργου είναι αμφίβολη υπό τις παρούσες συνθήκες της αγοράς. Εναλλακτικά, η Κύπρος θα μπορούσε να πωλήσει το φυσικό αέριο στην Ευρώπη μέσω αγωγού μέσω της Τουρκίας. Ωστόσο, εδώ, επίσης, υπάρχουν προβλήματα. Η Βόρεια Κύπρος, που βρίσκεται υπό την κατοχή της Τουρκίας από το 1974, ισχυρίζεται συνιδιοκτησία επί των φυσικών πόρων του νησιού. Επισήμως, η Τουρκία δεν αναγνωρίζει τα θαλάσσια σύνορα της Κύπρου και αμφισβήτησε την αξίωση της Λευκωσίας στο πεδίο της Αφροδίτης. Οι προοπτικές μιας βόρειας διαδρομής, και οποιωνδήποτε συναλλαγών με την Τουρκία, εξαρτώνται από το αν οι συνεχιζόμενες συνομιλίες μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων θα έχουν ως αποτέλεσμα την επανένωση της νήσου [11].

 Η ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ
Η ανακάλυψη του Zohr έχει αυξήσει τις ελπίδες σε ορισμένους Δυτικούς κύκλους ότι οι νέες επιλογές προμήθειας μπορούν να βοηθήσουν την Ευρώπη να μειώσει την ενεργειακή της εξάρτηση από την Ρωσία, που το 2013 αντιπροσώπευε το 71% των εισαγωγών φυσικού αερίου στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη [12]. Μια τέτοια έκβαση είναι απίθανη. Σύμφωνα με το πιο αισιόδοξο σενάριο, το αιγυπτιακό φυσικό αέριο δεν θα φτάσει στην ευρωπαϊκή αγορά μέσα στα επόμενα επτά έως δέκα έτη. Ακόμα και τότε, η Αίγυπτος δεν θα είναι σε θέση να κλονίσει την δεσπόζουσα θέση της ρωσικής αγοράς. Με συνολικά αποδεδειγμένα αποθέματα φυσικού αερίου 1.680 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδών (Tcf) [13], η Ρωσία εξήγαγε περίπου 5 Tcf στην Ευρώπη το 2014 και μόνο. Η Αίγυπτος δεν μπορεί να ανταγωνιστεί σε αυτό το επίπεδο εάν δεν βρει σημαντικά περισσότερο φυσικό αέριο.

  Παρά το γεγονός ότι η Ρωσία δεν βλέπει την αιγυπτιακή ανακάλυψη ως μια μεγάλη πρόκληση για την ενεργειακή στρατηγική της στην Ευρώπη, το Zohr επηρεάζει την Ρωσία με άλλους, πιο εντοπισμένους τρόπους. Όπως και το Ισραήλ και η Κύπρος, η Ρωσία πρόκειται επίσης να χάσει μια εξαγωγική αγορά φυσικού αερίου, αφού πρόσφατα υπέγραψε συμφωνία για να μεταφέρει 3,5 εκατομμύρια τόνους υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αίγυπτο μέσα σε δύο χρόνια [14]. Ωστόσο, το ενδιαφέρον της Ρωσίας στην εγχώρια αγορά ενέργειας της Αιγύπτου πάει πολύ πέρα από το LNG. Στα τέλη Αυγούστου, ο Πούτιν ανακοίνωσε την συμμετοχή της Ρωσίας στην κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού στην Αίγυπτο, και οι ρωσικές εταιρείες ενέργειας προσβλέπουν σε συμβάσεις κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού που θα φέρει το αιγυπτιακό φυσικό αέριο στην ξηρά [15]. Από τότε που οι Δυτικές δυνάμεις επέβαλαν κυρώσεις στην Ρωσία για την σύγκρουση στην Ουκρανία, η Μόσχα προσπαθεί ζωηρά να προσελκύσει την Αίγυπτο ως έναν δυνητικό οικονομικό και στρατιωτικό εταίρο. Οι νέες ανακαλύψεις είναι πιο πιθανό να ενισχύσουν παρά να παρεμποδίσουν αυτήν την προσέγγιση.

 ΚΑΛΟΔΕΧΟΥΜΕΝΑ ΝΕΑ

 Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ένας σχετικά μικρός παίκτης στις τρέχουσες υποθέσεις της ανατολικής Μεσογείου. Αφότου ο Σίσι ανέτρεψε τον Μόρσι με ένα στρατιωτικό πραξικόπημα το 2013, η Ουάσιγκτον κράτησε κοντά της την κυβέρνηση της Αιγύπτου και έχει περάσει τα τελευταία χρόνια ασχολούμενη με άλλες προκλήσεις, όπως το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος (επίσης γνωστό ως ISIS) στο Ιράκ και την Συρία και τις ρωσική δράσεις στην Ουκρανία. Παρά την σχετική αυτή αποστασιοποίηση, τα πρόσφατα γεγονότα έχουν σημαντικές συνέπειες για τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή, οι περισσότερες από αυτές μάλιστα είναι αρκετά θετικές.

 Πρώτον, η ανακάλυψη του πεδίου Zohr ενισχύει σημαντικά την ενεργειακή ασφάλεια της Αιγύπτου και την ικανότητα του Καΐρου να παρέχει δημόσια αγαθά σε έναν ανήσυχο πληθυσμό. Με την μείωση της πιθανότητας για κοινωνική αναταραχή από τις διακοπές ρεύματος και για οικονομικούς κλυδωνισμούς ως αποτέλεσμά τους, οι νέες εγχώριες προμήθειες ενέργειας μπορούν να βοηθήσουν την Αίγυπτο να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη εξέγερση των ισλαμιστών στο Σινά πιο αποτελεσματικά, και τελικά να γίνει καθαρός εξαγωγέας ασφάλειας στην περιοχή.

 Δεύτερον, αν και το Zohr αντιπροσωπεύει μια οπισθοδρόμηση για την ενεργειακή στρατηγική του Ισραήλ, οι μακροπρόθεσμες ενεργειακές προοπτικές του συμμάχου των ΗΠΑ παραμένουν φωτεινές. Οι εξαγωγές ισραηλινού αερίου στις αιγυπτιακές εγκαταστάσεις LNG ήταν εξαρχής μια αμφιλεγόμενη πρόταση, και ακόμη κι αν το φυσικό αέριο από το κοίτασμα Leviathan θα εξυπηρετεί μόνο την εγχώρια ισραηλινή αγορά, θα εξακολουθεί να διασφαλίζει την ενεργειακή ανεξαρτησία του Ισραήλ για αρκετές δεκαετίες στο μέλλον.
Μια πυρκαγιά σε αγωγό φυσικού αερίου δυτικά της μεσογειακής παράκτιας πόλη Αλ-Αρίς, στα βόρεια του Σινά, τον Φεβρουάριο του 2012. STRINGER / REUTERS 

 Τρίτον, η ανακάλυψη του Zohr δημιουργεί ισχυρά οικονομικά κίνητρα για την επανένωση της Κύπρου. Με τις εξαγωγές προς την Αίγυπτο εκτός συζήτησης, η ικανότητα της Λευκωσίας για την ανάπτυξη του κοιτάσματος της Αφροδίτης θα εξαρτάται περισσότερο από ποτέ από την προσέγγιση με την Τουρκία και την Βόρεια Κύπρο. Εάν οι συνομιλίες για την επανένωση πετύχουν, η Κύπρος είναι επίσης πιθανό να άρει την αντίθεσή της σε μια διαδρομή υποθαλάσσιου αγωγού προς την Τουρκία είτε από το Ισραήλ είτε από την Αίγυπτο. Ακόμη και αν το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου δεν είναι επαρκές για να αντισταθμίσει την δεσπόζουσα θέση της Ρωσίας στην αγορά, η προοπτική του να προσεγγίσει το αέριο αυτό τις ευρωπαϊκές αγορές μέσω της Τουρκίας θα αποτελεί όφελος για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, δημιουργώντας επιπλέον ενδιαφερόμενους για μια ενωμένη Κύπρο.

 Τέλος, η κλίμακα των νέων αποθεμάτων του αιγυπτιακού φυσικού αερίου αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη εξέλιξη για τις μελλοντικές έρευνες για φυσικό αέριο στην ανατολική Μεσόγειο. Η πιθανότητα νέων ανακαλύψεων πετρελαίου και φυσικού αερίου στην περιοχή θα επιτρέψει στα παράκτια κράτη να καλύψουν τις εγχώριες ανάγκες τους πιο εύκολα, ενώ θα βάλουν περισσότερη καθοδική πίεση στις παγκόσμιες τιμές της ενέργειας. Ένα μέλλον ενεργειακής αφθονίας μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα από μόνο του, αλλά είναι μια καλή είδηση για την οικονομική και πολιτική σταθερότητα της περιοχής. Η Ουάσιγκτον πρέπει να χαιρετίσει την ανακάλυψη του κοιτάσματος Zohr.

 28/09/2015

 Yuri M. Zhukov,
 επίκουρος καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν και μέλος του διδακτικού προσωπικού στο Κέντρο Πολιτικών Σπουδών στο Institute for Social Research.

Copyright © 2015
 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.


Σύνδεσμοι:
Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ:
http://www.foreignaffairs.gr/articles/70508/yuri-m-zhukov/to-theostalto-doro-stin-aigypto
ΣTA ΑΓΓΛΙΚΑ:
https://www.foreignaffairs.com/articles/cyprus/2015-09-23/egypts-gift-god