Κεντροδεξιά με το στανιό «για το καλό της χώρας»

Ο νέος κεντροδεξιός της Πορτογαλίας Πέδρο Πάσος Κοέλιο Ο νέος κεντροδεξιός πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Πέδρο Πάσος Κοέλιο | AP PHOTO/ ARMANDO FRANKA

Αφουγκραζόμενος τις έντονες ανησυχίες του Βερολίνου και του «αδελφού» ΕΛΚ από τη σύνοδο στη γειτονική Μαδρίτη, και «κρυπτόμενος» πίσω από τη μεταδικτατορική «παράδοση» στη χώρα του περί ανάθεσης της εντολής σχηματισμού κυβέρνησης στο πρώτο κόμμα της κάλπης, ο Πορτογάλος πρόεδρος, Ανιμπάλ Καβάκο Σίλβα, επέμεινε... κεντροδεξιά.

Κι έτσι -παρά το γεγονός ότι η μοναδική εν προκειμένω προοπτική είναι μια εύθραυστη, πιθανότατα βραχύβια κυβέρνηση μειοψηφίας και μια επικίνδυνη περίοδος μεταμνημονιακής αστάθειας- επικαλέστηκε το εθνικό, ευρωπαϊκό και δημοσιονομικό «καλό» της χώρας, για να ξαναδιορίσει, αργά το βράδυ της Πέμπτης, τον απερχόμενο πρωθυπουργό Πέδρο Πάσος Κοέλιο, τρεις εβδομάδες μετά τις βουλευτικές εκλογές και την πύρρειο νίκη του κεντροδεξιού συνασπισμού PAF (PDS του Κοέλιο και CDS του Πάολο Πόρτας).

«Εχουμε υπογραμμίσει πως η χώρα χρειάζεται κυβέρνηση που θα εγγυάται πολιτική σταθερότητα», τόνισε στο διάγγελμά του ο (επίσης κεντροδεξιός) Σίλβα, αποσιωπώντας... επιμελώς το γεγονός ότι ο PAF έχει μόλις 107 έδρες στη νέα Βουλή, σε σύνολο 230, έναντι των 122 εδρών που συναθροίζουν οι -προς κοινοβουλευτική σύμπραξη- Σοσιαλιστές, το Μπλόκο της Αριστεράς («αδελφό» κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ και του ισπανικού Podemos) και οι Κομμουνιστές.

«Το μέλλον της Πορτογαλίας εκτός Ε.Ε. και ευρωζώνης θα ήταν καταστροφικό», διακήρυξε ο Σίλβα, χαρακτηρίζοντας μη βιώσιμη και πιθανόν επικίνδυνη «για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας» την εναλλακτική μιας κεντροαριστερής κυβέρνησης, για την οποία Σοσιαλιστές, Μπλόκο της Αριστεράς και Κομμουνιστές έχουν κατ’ αρχήν συμφωνήσει, μάλιστα με δεσμεύσεις για δημοσιονομική εξισορρόπηση (γεγονός που συνιστά σημαντική πολιτική στροφή για τους δύο μικρότερους ετέρους).

«Ασκοπη κρίση»

Εχοντας ήδη απορρίψει το ενδεχόμενο ενός «μεγάλου συνασπισμού»... α λα γερμανικά στη Λισαβόνα, ο ηγέτης των Σοσιαλιστών (δεύτερης μεγαλύτερης πολιτικής δύναμης), Αντόνιο Κόστα, χαρακτήρισε «απαράδεκτη» την απόφαση του Σίλβα, κατηγορώντας ανοιχτά τον Πορτογάλο πρόεδρο ότι προκαλεί «άσκοπη πολιτική κρίση», απλά και μόνο για να αναβάλει την αναπόφευκτη άνοδο της Κεντροαριστεράς στην εξουσία.

«Δίνω το πολύ μιάμιση εβδομάδα στη νέα κυβέρνηση», προειδοποίησε ο βουλευτής του Μπλόκου της Αριστεράς, Φελίπε Σοάρες, ενώ η ηγέτιδα του αριστερού κόμματος, Καταρίνα Μαρτίνς, προανήγγειλε την κατάθεση πρότασης, με τη στήριξη των Κομμουνιστών, για εκ προοιμίου καταψήφιση οποιουδήποτε κυβερνητικού προγράμματος παρουσιάσει ο Κοέλιο.

Οι προγραμματικές δηλώσεις θα γίνουν εντός 10ημέρου. «Η τελευταία λέξη ανήκει τώρα στη Βουλή», παραδέχθηκε ο Καβάκο Σίλβα, προσθέτοντας ότι η απόρριψη του κυβερνητικού προγράμματος από μια απόλυτη πλειοψηφία βουλευτών θα εξαναγκάσει σε παραίτηση τη νέα κυβέρνηση.

Σε αυτήν όμως την περίπτωση, υποστήριξε σχεδόν... απειλητικά, «οι δημοσιονομικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις» από μια κυβέρνηση της Κεντροαριστεράς θα είναι «εξαιρετικά πιο σοβαρές» για τη χώρα.

Προφανώς «κλειδί» στις εξελίξεις είναι η στάση που θα τηρήσουν στο σύνολό τους οι βουλευτές των Σοσιαλιστών, που στο πρόσφατο παρελθόν υπερψήφισαν τα σκληρά μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής και τώρα ρέπουν προς την εσωκομματική διχόνοια.

Τα διλήμματα είναι τεράστια, παρατηρεί ο ευρωπαϊκός ιστότοπος Politico, δεδομένου ότι «ο Καβάκο Σίλβα δεν μπορεί να διαλύσει τη Βουλή, καθώς διανύει το τελευταίο εξάμηνο της θητείας του»: ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών αναμένεται τον Ιανουάριο, με δημοσκοπικό φαβορί τον πρώην ηγέτης της Κεντροδεξιάς, Μαρτσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα. Και για πολλούς, το διάστημα μέχρι τις αρχές του 2016 φαντάζει ήδη αιώνας...

Κίνητρο ο φόβος

«Η πιθανότητα πολιτικής αστάθειας στην Πορτογαλία και ριζικής μεταστροφής σε κυβερνητικό επίπεδο, από την Κεντροδεξιά -που συνεργάστηκε στενά με τους δανειστές- σε μια αντιμνημονιακή Κεντροαριστερά, προκαλεί τρόμο σε άλλες κυβερνήσεις της ευρωζώνης», σχολιάζουν χαρακτηριστικά οι Financial Times.

«Αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις στην Ιρλανδία, την Ισπανία και την Πορτογαλία», παραδέχθηκε ανοιχτά στη σύνοδο του ΕΛΚ η Ανγκελα Μέρκελ, αναφερόμενη εμμέσως πλην σαφώς στην προεκλογική άνοδο που σημειώνουν οι αντιμνημονιακές δυνάμεις εν όψει των επερχόμενων, όσο και αμφίρροπων εκλογών στην Ισπανία (τον Δεκέμβριο) και στην Ιρλανδία (στις αρχές του 2016).

«Δεδομένων των εκλογικών αποτελεσμάτων στην Πορτογαλία, ελπίζουμε ο Πέδρο να καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση», προσέθεσε η Γερμανίδα καγκελάριος, τονίζοντας ότι θα ήταν «πολύ αρνητική» εξέλιξη -χωρίς να διευκρινίσει όμως για ποιους- μια κεντροαριστερή κυβέρνηση στη Λισαβόνα...

24.10.2015  
Μαργαρίτα Βεργολιά