Γιατί ο Coelho επικράτησε στην Πορτογαλία.
Στην περίοδο πολιτικής ασάφειας που άνοιξε για την Πορτογαλία μετά τις εκλογές της Κυριακής, όλοι οι πρωταγωνιστές του δημόσιου βίου υποστηρίζουν ότι πρέπει να γίνει σεβαστή η θέληση του πορτογαλικού λαού. Όμως το μήνυμά του από κάποιες απόψεις μοιάζει περισσότερο με χρησμό.
Ο απερχόμενος πρωθυπουργός Pedro Passos Coelho, που διαχειρίστηκε το πρόγραμμα λιτότητας του πορτογαλικού σχεδίου διάσωσης υπέστη το κόστος: το κοινό ψηφοδέλτιο "Πορτογαλία μπροστά” που συγκρότησαν τα κεντροδεξιά συγκυβερνώντα κόμματα, Σοσιαλδημοκρατικό και Λαϊκό, καταγράφει υποχώρηση σε ψήφους και ποσοστά (από 38,63% αθροιστικά το 2011 στο 36,83) και - το κυριότερο – απώλεια της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, εφόσον εξασφαλίζει 99 έδρες, έναντι 124, επί συνόλου 230.
Όμως μεγαλύτερος χαμένος είναι το αντιπολιτευόμενο Σοσιαλιστικό Κόμμα, το οποίο δεν κατόρθωσε την ανατροπή και αντιμετωπίζει σκληρά ερωτήματα για το άμεσο μέλλον. Με επικεφαλής τον πρώην δήμαρχο Λισαβόνας Antonio Costa (τον τρίτο ηγέτη του τα τελευταία πέντε χρόνια) το Σοσιαλιστικό Κόμμα ενισχύθηκε μεν από το 28,05% στο 32,38% και από τις 73 στις 84 έδρες, αλλά προφανώς δεν έπεισε ως εναλλακτική λύση διακυβέρνησης – και πάντως δεν επιβεβαίωσε τις δημοσκοπήσεις που καθ' όλη την προηγούμενη τετραετία μέχρι και τα μέσα της προεκλογικής περιόδου το έφεραν να εξαργυρώνει πολιτικά τη λαϊκή δυσαρέσκεια για τις πολιτικές λιτότητας.
Ανάμεσα σε δύο "αφηγήματα” που κήρυσσαν αμφότερα το τέλος της λιτότητας (εφόσον η Πορτογαλία έχει ήδη τερματίσει το πρόγραμμα διάσωσης, καταγράφει ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 1,6%, μείωση της ανεργίας από το 16% στο 12% και εξαγωγές-ρεκόρ), στη συνείδηση των ψηφοφόρων φαίνεται πως βάρυναν περισσότερο οι παλαιές αμαρτίες των Σοσιαλιστών, ήτοι το ότι επί των ημερών τους το χρέος δημόσιο εκτοξεύθηκε από τα 96 στα 195 δισ. ευρώ. Πρόκειται άλλωστε για το κόμμα που το 2011 έβαλε την Πορτογαλία στο μνημόνιο, για να χάσει τις εκλογές αμέσως μετά, ενώ ο πρώην ηγέτης του και πρωθυπουργός την περίοδο 2005-2011 José Sócrates βρέθηκε αντιμέτωπος με κατηγορίες διαφθοράς, φοροδιαφυγής και ξεπλύματος χρήματος για τις οποίες έμεινε προφυλακισμένος επό εννέα μήνες.
Αντίθετα, στα αριστερά του πορτογαλικού πολιτικού φάσματος έχουν κάθε λόγο να χαμογελούν. Το Μπλόκ της Αριστεράς (Bloco de Esquerda) κάθε άλλο παρά επλήγη από τις περιπέτειες του εν Ελλάδι αδελφού κόμματος, δηλ. του ΣΥΡΙΖΑ, και εκτινάχθηκε από το 5,19% στο 10,22% και από τις 8 στις 19 έδρες. Μάλιστα στον ενδοαριστερό ανταγωνισμό σημειώθηκε ανατροπή, εφόσον το Bloco υποσκέλισε, σε πείσμα των δημοσκοπικών προβλέψεων, τη Συμμαχία της Δημοκρατικής Ενότητας (δηλ. τη σύμπραξη του ”παραδοσιακού” Κομμουνιστικού Κόμματος με τους Πράσινους), η οποία απέσπασε το 8,27% και 17 έδρες – από 7,94% και 16 έδρες το 2011.
Σημειώνεται ότι στην Πορτογαλία το κομματικό σκηνικό έμεινε σταθερό και νεότευκτοι σχηματισμοί (αντίστοιχοι π.χ. με τα κινήματα Podemos και Ciudadanos στη γειτονική Ισπανία) δεν είχαν τύχη, ενώ και οι αποχή δεν σημείωσε την αύξηση που προεξοφλούσαν όλοι οι παρατηρητές.
Βεβαίως η πρωτιά του Coelho δίνει ενθαρρυντικό μήνυμα στον έτερο "καλό μαθητή της Merkel”, τον Ισπανό πρωθυπουργό Mariano Rajoy, όμως εντός των συνόρων ο Πορτογάλος πρωθυπουργός θα πρέπει να αγωνιστεί σκληρά για την παραμονή του στην εξουσία, καθώς η παράταξή του δεν έχει προφανείς κοινοβουλευτικούς συμμάχους.
Ο κεντροδεξιός πρόεδρος της Δημοκρατίας της Πορτογαλίας Anibal Cavaco Silva (η θητεία του οποίου λήγει τον Ιανουάριο) διαθέτει συνταγματικά μεγάλη ευχέρεια να καθοδηγήσει τις μετεκλογικές διαβουλεύσεις για το σχηματισμό κυβέρνησης και ήδη από τον Ιούλιο, οπότε προκήρυξε τις βουλευτικές εκλογές, τόνισε ότι ειδικά σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία απαιτείται ισχυρή πλειοψηφία και εξήρε το παράδειγμα εκείνων των ευρωπαϊκών χωρών που κυβερνώνται από "μεγάλους συνασπισμούς”. Ούτως ή άλλως βάσει του Συντάγματος δεν είναι δυνατό να διεξαχθούν νέες εκλογές πριν από τον Ιούνιο 2016.
Το δίλημμα έτσι μεταφέρεται εξ ολοκλήρου στους Σοσιαλιστές: θα δεχθούν να προσφέρουν τη στήριξή τους σε μια κυβέρνηση μειοψηφίας του Coelho ή θα αποτολμήσουν τη δημιουργία ενός κυβερνητικού συνασπισμού με τα κόμματα της Αριστεράς, τα οποία αναμένεται να είναι άκρως απαιτητικά στους όρους που θα θέσουν; Και οι δύο επιλογές πρόκειται να έχουν κόστος, καθώς όπως χαρακτηριστικά γράφει το Politico, η πρώτη ενέχει τον κίνδυνο της "πασοκοποίησης” και η δεύτερη της "συριζοποίησης” των Σοσιαλιστών.
Σε κάθε περίπτωση, οι πολιτικές εξελίξεις της Πορτογαλίας καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από το γεγονός ότι το εκλογικό σώμα είχε "εθισθεί” στην οικονομική στασιμότητα ήδη από την εποχή της ένταξης στο ευρώ – γεγονός που σημαίνει ότι το "σοκ” του μνημονίου υπήρξε λιγότερο οδυνηρό και περισσότερο διαχειρίσιμο, ενώ η μαζική μετανάστευση προς το εξωτερικό εκτόνωσε τις πιέσεις.
Του Κώστα Ράπτη
5-10-2015
http://www.capital.gr/forum/thread/5346478?messageId=5346478
''Deutsche Welle'': Πύρρειος νίκη των συντηρητικών του Coelho
Μετά την πύρρειο νίκη του Πάσος Κοέλιο στις χθεσινές βουλευτικές εκλογές στην Πορτογαλία, το μέλλον τόσο του συντηρητικού κυβερνητικού του συνασπισμού όσο και της αυστηρής πολιτικής λιτότητας προδιαγράφεται αβέβαιο.
Διότι αν και η "Πορτογαλία Μπροστά" αναδείχθηκε εκ νέου πρώτο κόμμα συγκεντρώνοντας το 38,8 % των ψήφων, απώλεσε σχεδόν 13 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις εκλογές του 2011 και κατ΄ επέκταση την απόλυτη πλειοψηφία. Ο Πάσος Κοέλιο αναλαμβάνει τώρα το δύσκολο έργο σχηματισμού κυβέρνησης: "Η πολιτική δύναμη που έλαβε στις εκλογές τις περισσότερες ψήφους είναι έτοιμη να σχηματίσει κυβέρνηση και να αναλάβει όλες τις ευθύνες που συνοδεύουν αυτό το βήμα", είπε μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.
Ο βασικός πολιτικός του αντίπαλος, Γ.Γ. του Σοσιαλιστικού Κόμματος Αντόνιο Κόστα, παραδέχθηκε την ήττα του: "Οι Σοσιαλιστές δεν πέτυχαν τους εκλογικούς τους στόχους και ως Γενικός Γραμματέας αναλαμβάνω την πλήρη και προσωπική ευθύνη για το αποτέλεσμα του Σοσιαλιστικού Κόμματος".
Προς κυβέρνηση μειοψηφίας;
Οι Σοσιαλιστές συγκέντρωσαν το 32,4 % των ψήφων ενώ διψήφιο ποσοστό πέτυχε η Ενωτική Δημοκρατική Συμμαχία, ένας συνασπισμός Κομμουνιστών και Πρασίνων που έλαβε 10,2 % ενώ το Αριστερό Μπλοκ κινήθηκε τελικώς στο 8,3 %. Θεωρητικά τα τρία αυτά αριστερά κόμματα θα μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση συνεργασίας αφού με 121 έδρες διαθέτουν μια σχετικά άνετη πλειοψηφία στη νέα Assembleia da Republica, έναντι 104 που φέρεται να αποσπά ο νυν κυβερνητικός συνασπισμός του Κοέλιο. Μέχρι στιγμής όμως οι επικεφαλής των τριών κομμάτων της αντιπολίτευσης δεν έχουν τοποθετηθεί επίσημα σε αυτά τα σενάρια.
Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι το επικρατέστερο σενάριο τώρα είναι μια κυβέρνηση μειοψηφίας των συντηρητικών που θα έχει τη στήριξη των σοσιαλιστών. Δεν είναι τυχαίο, λένε οι ίδιοι, ότι ο Πάσος Κοέλιο έχει αρχίσει ήδη να βολιδοσκοπεί τους πολιτικούς του αντιπάλους: "Δεν θα διστάσουμε να πλησιάσουμε εκείνους, οι οποίοι -όπως το Σοσιαλιστικό Κόμμα- αναγνωρίζουν εντός της νέας Βουλής τους κανόνες της ευρωζώνης και την ευρωπαϊκή επιλογή".
Μεγάλος νικητής… η αποχή
Με τον τρόπο αυτό ο Π. Κοέλιο αποκλείει εκ προοιμίου το ενδεχόμενο συνεργασίας με εκείνες τις δυνάμεις που ζητούν την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη και το τέλος της πολιτικής λιτότητας, όπως οι μαοϊστές και τα άκρα του Αριστερού Μπλοκ. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός προανήγγειλε άλλωστε τη συνέχιση της πολιτικής που ο ίδιος χάραξε: "Θα συνεχίσουμε την πολιτική των μεταρρυθμίσεων ώστε να προετοιμάσουμε το έδαφος για ένα δικαιότερο μέλλον για όλους". Παράλληλα διευκρίνισε ωστόσο ότι σκοπεύει να ανακαλέσει σταδιακά τις περικοπές μισθών που έγιναν στο δημόσιο.
Καταρχήν όμως ο Πάσος Κοέλιο θα πρέπει να λάβει τώρα την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον πρόεδρο της χώρας Καβάκο Σίλβα. Αναλυτές σχολιάζουν σκωπτικά ότι η εντολή θα έπρεπε να δοθεί… στο "κόμμα της αποχής": στη χθεσινή εκλογική διαδικασία συμμετείχε μόλις το 57 % των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.
Κώστας Συμεωνίδης
(tagesschau, dpa)
5-10-2015
Πηγή: Deutsche Welle
''Deutsche Welle'': Πύρρειος νίκη των συντηρητικών του Coelho
Μετά την πύρρειο νίκη του Πάσος Κοέλιο στις χθεσινές βουλευτικές εκλογές στην Πορτογαλία, το μέλλον τόσο του συντηρητικού κυβερνητικού του συνασπισμού όσο και της αυστηρής πολιτικής λιτότητας προδιαγράφεται αβέβαιο.
Διότι αν και η "Πορτογαλία Μπροστά" αναδείχθηκε εκ νέου πρώτο κόμμα συγκεντρώνοντας το 38,8 % των ψήφων, απώλεσε σχεδόν 13 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις εκλογές του 2011 και κατ΄ επέκταση την απόλυτη πλειοψηφία. Ο Πάσος Κοέλιο αναλαμβάνει τώρα το δύσκολο έργο σχηματισμού κυβέρνησης: "Η πολιτική δύναμη που έλαβε στις εκλογές τις περισσότερες ψήφους είναι έτοιμη να σχηματίσει κυβέρνηση και να αναλάβει όλες τις ευθύνες που συνοδεύουν αυτό το βήμα", είπε μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.
Ο βασικός πολιτικός του αντίπαλος, Γ.Γ. του Σοσιαλιστικού Κόμματος Αντόνιο Κόστα, παραδέχθηκε την ήττα του: "Οι Σοσιαλιστές δεν πέτυχαν τους εκλογικούς τους στόχους και ως Γενικός Γραμματέας αναλαμβάνω την πλήρη και προσωπική ευθύνη για το αποτέλεσμα του Σοσιαλιστικού Κόμματος".
Προς κυβέρνηση μειοψηφίας;
Οι Σοσιαλιστές συγκέντρωσαν το 32,4 % των ψήφων ενώ διψήφιο ποσοστό πέτυχε η Ενωτική Δημοκρατική Συμμαχία, ένας συνασπισμός Κομμουνιστών και Πρασίνων που έλαβε 10,2 % ενώ το Αριστερό Μπλοκ κινήθηκε τελικώς στο 8,3 %. Θεωρητικά τα τρία αυτά αριστερά κόμματα θα μπορούσαν να σχηματίσουν κυβέρνηση συνεργασίας αφού με 121 έδρες διαθέτουν μια σχετικά άνετη πλειοψηφία στη νέα Assembleia da Republica, έναντι 104 που φέρεται να αποσπά ο νυν κυβερνητικός συνασπισμός του Κοέλιο. Μέχρι στιγμής όμως οι επικεφαλής των τριών κομμάτων της αντιπολίτευσης δεν έχουν τοποθετηθεί επίσημα σε αυτά τα σενάρια.
Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι το επικρατέστερο σενάριο τώρα είναι μια κυβέρνηση μειοψηφίας των συντηρητικών που θα έχει τη στήριξη των σοσιαλιστών. Δεν είναι τυχαίο, λένε οι ίδιοι, ότι ο Πάσος Κοέλιο έχει αρχίσει ήδη να βολιδοσκοπεί τους πολιτικούς του αντιπάλους: "Δεν θα διστάσουμε να πλησιάσουμε εκείνους, οι οποίοι -όπως το Σοσιαλιστικό Κόμμα- αναγνωρίζουν εντός της νέας Βουλής τους κανόνες της ευρωζώνης και την ευρωπαϊκή επιλογή".
Μεγάλος νικητής… η αποχή
Με τον τρόπο αυτό ο Π. Κοέλιο αποκλείει εκ προοιμίου το ενδεχόμενο συνεργασίας με εκείνες τις δυνάμεις που ζητούν την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη και το τέλος της πολιτικής λιτότητας, όπως οι μαοϊστές και τα άκρα του Αριστερού Μπλοκ. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός προανήγγειλε άλλωστε τη συνέχιση της πολιτικής που ο ίδιος χάραξε: "Θα συνεχίσουμε την πολιτική των μεταρρυθμίσεων ώστε να προετοιμάσουμε το έδαφος για ένα δικαιότερο μέλλον για όλους". Παράλληλα διευκρίνισε ωστόσο ότι σκοπεύει να ανακαλέσει σταδιακά τις περικοπές μισθών που έγιναν στο δημόσιο.
Καταρχήν όμως ο Πάσος Κοέλιο θα πρέπει να λάβει τώρα την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον πρόεδρο της χώρας Καβάκο Σίλβα. Αναλυτές σχολιάζουν σκωπτικά ότι η εντολή θα έπρεπε να δοθεί… στο "κόμμα της αποχής": στη χθεσινή εκλογική διαδικασία συμμετείχε μόλις το 57 % των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.
Κώστας Συμεωνίδης
(tagesschau, dpa)
5-10-2015
Πηγή: Deutsche Welle