Η αδυναμία του ΝΑΤΟ στη Συρία και τους πρόσφυγες.

ΝΑΤΟπροβλήματα και ΝΑΤΟπροβληματισμοί ...




Μία από τις επίμονες αδυναμίες του ΝΑΤΟ ήταν η απουσία μιας κοινής αντίληψης της απειλής μεταξύ των μελών της συμμαχίας. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, στις 13 Νοεμβρίου, κατά την οποία 130 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, θα έπρεπε να είχαν δώσει ένα τέλος σε αυτό. Δεν το έπραξαν.

Το ΝΑΤΟ δεν επιθυμεί να εμπλακεί ως μια συμμαχία στην μάχη κατά του λεγόμενου Ισλαμικού Κράτους και για καλούς λόγους: λόγω φόβων να παρασυρθεί σε μια παρατεταμένη σύγκρουση, αντιποίνων από το Ισλαμικό Κράτος και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και χωρίς σαφή μετά στρατιωτικό στόχο.

Ωστόσο, οι χώρες του ΝΑΤΟ δεν είναι επίσης έτοιμες να ενισχύσουν τις άμυνες των Νότιων μελών της οργάνωσης, τα οποία είναι ευάλωτα στο Ισλαμικό Κράτος και τώρα επίσης και στη Ρωσία, με δεδομένη την αυξανόμενη παρουσία της Μόσχας στη Μεσόγειο. 

Ο Πρόεδρος François Hollande, ο οποίος είναι αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων της Γαλλίας, απάντησε στις τρομοκρατικές επιθέσεις εξαπολύοντας αεροπορικούς βομβαρδισμούς εναντίον στόχων του Ισλαμικού Κράτους. Δεν είχε άλλη επιλογή. Το γαλλικό κοινό ανέμενε κάποια μέτρα αντιποίνων. 

Επίσης, ζήτησε από την Γερμανία υποστήριξη, όταν συνάντησε την Καγκελάριο Angela Merkel στο Παρίσι, στις 25 Νοεμβρίου, πριν μεταβεί στη Μόσχα για συνομιλίες με τον Ρώσο Πρόεδρο Vadimir Putin. "Όταν ο Γάλλος πρόεδρος μου ζητάει να σκεφτώ τί περισσότερο μπορούμε να κάνουμε, τότε είναι καθήκον μας να προβληματιστούμε σχετικά με αυτό και επίσης θα πρέπει να αντιδράσουμε πολύ γρήγορα εδώ", είπε η Merkel στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Hollande. 

Ο Γάλλος πρόεδρος δεν ζήτησε από το ΝΑΤΟ στρατιωτική βοήθεια. Από τεχνική άποψη, θα μπορούσε να είχε ζητήσει από τη συμμαχία να επικαλεστεί το Άρθρο 5, το οποίο υποχρεώνει τα μέλη της να έρθουν προς βοήθεια άλλου συμμάχου αν δεχθεί επίθεση ή απειλείται. Όμως το ΝΑΤΟ, όσο γνωρίζει η Γαλλία, δεν είναι σε θέση να απαντήσει, έστω κι αν τα προβλήματα βρίσκονται στο κατώφλι του. 

Από το ΝΑΤΟ λείπει η αλληλεγγύη. Οι χώρες του Νότου, όπως η Ιταλία, αγανακτούν με το γεγονός ότι η Πολωνία μπορεί να την έχει με δύο τρόπους. Η νέα συντηρητική κυβέρνηση στη Βαρσοβία, δήλωσε ότι δεν έχει καμία πρόθεση να δεχθεί πρόσφυγες από τη Συρία και το Ιράκ στον απόηχο των γαλλικών επιθέσεων. Η πολωνική κυβέρνηση συνδέει την εισροή των προσφύγων στην Ευρώπη με τις τρομοκρατικές επιθέσεις. 

Χωρίς την κατανομή των βαρών, η Πολωνία εξακολουθεί να αναμένει συμμαχία αλληλεγγύης, όταν πρόκειται για την υπεράσπιση του βορειοανατολικού τμήματος της συμμαχίας. Η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το Μάρτιο του 2014 και η επακόλουθη εισβολή στην περιοχή του Ντονμπάς της Ανατολικής Ουκρανίας έχουν αποδείξει μια πραγματική απειλή για την ασφάλεια της Πολωνίας και των χωρών της Βαλτικής. 

Το ΝΑΤΟ απάντησε γρήγορα σε αυτές τις απειλές. Στη σύνοδο κορυφής του 2014 στην Ουαλία, η συμμαχία συμφώνησε σε ένα Σχέδιο Ετοιμότητας για Δράση για την ενίσχυση της συλλογικής άμυνας. Το ΝΑΤΟ έχει επίσης θέσει σε εφαρμογή μια Κοινή Ομάδα Πολύ Μεγάλης Ετοιμότητας, που υποτίθεται ότι είναι σε θέση να αναπτυχθεί σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. 

Τα Νότια κράτη είχαν από καιρό βάσεις του ΝΑΤΟ. Αλλά αυτό που αναζητούν τώρα είναι περισσότερη υποστήριξη από το ΝΑΤΟ, ακριβώς επειδή απειλούνται από το Ισλαμικό Κράτος (και τη Ρωσία) και την ίδια στιγμή, σε αντίθεση με την Πολωνία και άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, έχουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των προσφύγων. 

Υπάρχει μια θεμελιώδης διαφορά μεταξύ των απειλών που αντιμετωπίζει η Πολωνία και οι Βαλτικές χώρες και εκείνων που αντιμετωπίζουν τα Νότια μέλη του ΝΑΤΟ. Στο Βορρά, η απειλή από τη Ρωσία είναι ξεκάθαρη. Είναι αναγνωρίσιμη. Η Ρωσία είναι κράτος.  Το ΝΑΤΟ μπορεί τουλάχιστον να προετοιμαστεί. 

Η απειλή που αντιμετωπίζει ο Νότος είναι πολύ πιο περίπλοκη. "Για να το θέσω ωμά, δεν υπάρχει στρατιωτική ή πολιτική αφήγηση για την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους", δήλωσε ένας Ευρωπαϊκός στρατιωτικός αξιωματούχος, υπό τον όρο της ανωνυμίας. 

Ο πρώην στρατιωτικός διοικητής του ΝΑΤΟ, Ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης, πρόσφατα συνέταξε ένα σχέδιο για το ΝΑΤΟ. Συνεπάγεται, μεταξύ άλλων, την αύξηση της ανταλλαγής πληροφοριών σε ολόκληρη την συμμαχία και την αποστολή χερσαίων δυνάμεων. "Θα χρειαστούμε μεταξύ 15.000 και 20.000 δυνάμεις από τις ΗΠΑ και τον συνασπισμό", οι περισσότεροι εκ των οποίων βρίσκονται στο Ιράκ, υποστήριξε. Οι τρέχοντες αεροπορικοί βομβαρδισμοί θα πρέπει επίσης να ενισχυθούν, πρόσθεσε ο Σταυρίδης. 

Το ΝΑΤΟ ουδεμία απολύτως όρεξη έχει να στείλει χερσαίες δυνάμεις. Τα μαθήματα του Ιράκ, του Αφγανιστάν, της Λιβύης και έχουν δείξει την εγγενή αδυναμία του ΝΑΤΟ και των συμμαχίες των προθύμων. "Το ΝΑΤΟ δεν ήταν ποτέ καλό στην ανάπτυξη στρατηγικής για τα ασαφή ενδεχόμενα", δήλωσε ένας άλλος στρατιωτικός διπλωμάτης που, επίσης, ζήτησε ανωνυμία. 

Ίσως  είναι καλύτερα να αναπτύξει μία γρήγορα , όχι μόνο λόγω της συνεχώς αυξανόμενης απειλής από το Ισλαμικό Κράτος, αλλά και λόγω του ό,τι η Ρωσία απειλεί της Βόρειες, Βορειοανατολικές και τώρα τις νότιες πλαγιές του.

Η Ρωσία έχει εκ των πραγμάτων καθορίσει ζώνες απαγόρευσης πτήσεων πάνω από το Ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, πάνω από τη βόρεια Ρωσία, την Κριμαία και τώρα πάνω από τη Λατάκεια, στη Συρία. Στη Συρία, η Ρωσία στέλνει όπλα και άλλο στρατιωτικό υλικό για την υποστήριξη του στρατού του Προέδρου Bashar al-Assad, καθώς επίσης και επιτίθεται και στις δυνάμεις της αντιπολίτευσης, παρά το γεγονός πως ισχυρίζεται ότι υποστηρίζει τη συμμαχία εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. 

Στην πράξη, η Ρωσία μπορεί τώρα να παρεμποδίσει την ελεύθερη δράση και την πλοήγηση του ΝΑΤΟ. Τέτοιες ζώνες απαγόρευσης πτήσεων πάνω από τη Συρία είναι ακριβώς αυτό που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Barack Obama είχε προτείνει πρώτη φορά κατά τα πρώτα στάδια του συριακού πολέμου. Αλλά ο ίδιος οπισθοχώρησε σε αυτό το ζήτημα, φοβούμενος ότι θα εμπλέξει τις ΗΠΑ σε έναν άλλο πόλεμο και επειδή η Ρωσία θα είχε ασκήσει βέτο στο σχέδιο κατά το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. 

Επιπλέον, αν αληθεύει, όπως ισχυρίζεται η Τουρκία, ότι το Ρωσικό στρατιωτικό αεροσκάφος είχε προειδοποιηθεί για την είσοδο στον εναέριο χώρο της Τουρκίας, στις 24 Νοεμβρίου, προτού η Τουρκία απαντήσει με το να το καταρρίψει, τότε η εισβολή ήταν μια δοκιμασία της αλληλεγγύης του ΝΑΤΟ. 

Η συμμαχία είναι σε μια διόλου αξιοζήλευτη κατάσταση. Με ερωτήσεις που απευθύνονται στο ΝΑΤΟ ως προς το γιατί δεν καταπολεμά το Ισλαμικό Κράτος, ή ακόμα και γιατί δεν  προσφέρει υλικοτεχνική υποστήριξη για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και την Ελλάδα για να βοηθήσει στην αποκατάσταση της ασφάλειας και των υποδομών για τους πρόσφυγες, η οργάνωση έχει δώσει ελάχιστες απαντήσεις στις ευρωπαϊκές κρίσεις. Το ΝΑΤΟ φαίνεται σχεδόν ανίσχυρο. 

Της Judy Dempsey 
 27-Νοε-2015   

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: