ΠΟΛΩΝΙΑ:Ηρθε «το τέλος της δημοκρατίας»;



Ten of thousands joined demonstrations in cities across Poland for the second week in a row, to protest against the new conservative government’s attempts to take control of the country’s Constitutional Court.



Members of the opposition party Civic Platform hold up copies of Poland’s constitution to protest a move by the new right-wing government to put five of its supporters on the Constitutional Tribunal, in Warsaw, Poland, on Wednesday, Dec. 2, 2015. The appointments would replace recent appointments made by Civic Platform before it lost power. Critics of the government say Poland is in a constitutional crisis and the government is violating democratic norms.

Leader of the ruling Law and Justice party, Jaroslaw Kaczynski, bottom center, and Prime Minister Beata Szydlo, left, applaud after lawmakers voted a new law on the constitutional court, in the parliament in Warsaw, Poland, Tuesday, Dec. 22, 2015. Poland's parliament voted 235 to 181 in favor of a contested new legislation regulating the Constitutional Tribunal. (AP Photo/Alik Keplicz)

Η Εθνικιστική κυβέρνηση της Πολωνίας στον δρόμο του αυταρχισμού

Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές στους δρόμους τρεις βδομάδες τώρα, πυρ ομαδόν από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αυστηρές επικρίσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατακραυγή από διεθνείς οργανώσεις και κινήματα πολιτών που μιλούν για το «τέλος της δημοκρατίας» στην Πολωνία.

Πώς κατάφερε το κυβερνών υπερσυντηρητικό και εθνικιστικό Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης να στρέψει σχεδόν τους πάντες εναντίον του και να βυθίσει τη χώρα σε πολιτική και θεσμική κρίση, λιγότερο από δύο μήνες μετά την πανηγυρική εκλογή του; Με μια άκρως αμφιλεγόμενη νομοθεσία-εξπρές για τη λειτουργία και τη σύνθεση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, που ουσιαστικά περιορίζει τον έλεγχο που θα μπορεί να ασκεί το σώμα των ανώτατων δικαστών στην ίδια την κυβέρνηση, αποφαινόμενο για τη συνταγματικότητα ή μη των νόμων που εκείνη προωθεί.

Η μεταρρύθμιση τίθεται άμεσα σε ισχύ, αφού υπερψηφίστηκε με τη γνωστή και μη εξαιρετέα διαδικασία του κατεπείγοντος στη Βουλή και φέρει πλέον την υπογραφή και του προέδρου της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα, που προέρχεται επίσης από το κυβερνών κόμμα. Εφεξής λοιπόν για τις αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου απαιτείται ενισχυμένη πλειοψηφία δύο τρίτων, αντί απλής που ίσχυε μέχρι πρότινος, ενώ για τις «σοβαρές» υποθέσεις θα πρέπει να παρίστανται 13 από τους 15 δικαστές, αντί για 9 όπως συνέβαινε ώς τώρα.

Εκτός από τις μεγάλες καθυστερήσεις που θα γίνουν πια κανόνας για τη λήψη αποφάσεων, η διαμάχη αφορά και τη σύνθεση του σώματος.

Η αυτοδύναμη κυβέρνηση της Μπεάτα Σίντλο όχι μόνο διόρισε πέντε νέους ανώτατους δικαστές δικής της επιλογής, που εγκρίθηκαν τυπικά από τη Βουλή, αλλά μπλόκαρε τον διορισμό των τριών από τους πέντε δικαστές που είχε εκλέξει το προηγούμενο Κοινοβούλιο υπό την κυβερνητική πλειοψηφία τής -αντιπολιτευόμενης πλέον- Πλατφόρμας Πολιτών.

Εγείροντας διαδικαστικά προσχήματα, ο πρόεδρος Ντούντα αρνήθηκε να τους ορκίσει, σε αντίθεση με τους πέντε εκλεκτούς δικαστές της κυβέρνησης, στους οποίους όμως το ίδιο το Συνταγματικό Δικαστήριο αρνείται να αναθέσει την εξέταση υποθέσεων. Μύλος, μ’ άλλα λόγια, και θεσμικό αδιέξοδο που απειλεί την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και οδηγεί τη χώρα σε ατραπούς αυταρχισμού, όπως καταγγέλλουν σύσσωμη η αντιπολίτευση και η κοινωνία των πολιτών.

«Είναι το τέλος της δημοκρατίας στην Πολωνία. Διέλυσαν τη χώρα», ξέσπασε στην Guardian o Ματέους Κιζόφσκι, από τους πρωτεργάτες των μαχητικών αντικυβερνητικών συλλαλητηρίων. «Αυτή είναι μόνο η αρχή. Το επόμενο βήμα θα είναι ο έλεγχος των ΜΜΕ και ο διορισμός του γενικού εισαγγελέα απευθείας από το υπουργείο Δικαιοσύνης», τόνισε θορυβημένη η ηγέτιδα του συνασπισμού της Ενωμένης Αριστεράς, Μπάρμπαρα Νοβάκα, υποστηρίζοντας πως το κυβερνών κόμμα βαδίζει στα χνάρια του ομοϊδεάτη του, εθνικιστική πρωθυπουργού της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπαν, σε επίπεδο όχι μόνο αυταρχισμού αλλά και προώθησης σκληρής ατζέντας για σειρά ευαίσθητων θεμάτων.

Εκτός από την εξαγγελθείσα «αναδιοργάνωση» των δημόσιων ΜΜΕ, κρατικών υπηρεσιών και στρατού, η κυβέρνηση Σίντλο έχει φέρει στη Βουλή νέο αντιτρομοκρατικό νόμο, που επικρίνεται σφοδρά για περιστολή ελευθεριών και δικαιωμάτων. Στην κρίση παρενέβη και ο πρώην πρόεδρος Λεχ Βαλέσα, ο οποίος ζήτησε να γίνει δημοψήφισμα για την προκήρυξη πρόωρων εκλογών, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι υπονομεύει τα συμφέροντα της χώρας και τις δημοκρατικές αξίες.

Ομως ο ισχυρότερος πολιτικός στην Πολωνία, που πιστεύεται ότι κινεί παρασκηνιακά τα νήματα της εξουσίας, δεν είναι ούτε η πρωθυπουργός Σίντλο ούτε ο πρόεδρος Ντούντα, αλλά ο άνθρωπος που τους επέλεξε και δρομολόγησε την εκλογή τους: ο υπερσυντηρητικός Γιάροσλαβ Κατσίνσκι, πρόεδρος του Κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης, που είχε φροντίσει προεκλογικά να προϊδεάσει για τις σαρωτικές αλλαγές στο Συνταγματικό Δικαστήριο, αποκαλώντας τα μέλη του «συμμορία διαπλεκομένων», η οποία βάζει εμπόδια στην κυβερνητική πολιτική! Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε και χθες «ανησυχία» για τις εξελίξεις στην Πολωνία, τις οποίες θα συζητήσει στις 13 Ιανουαρίου.

Ο αντιπρόεδρος Φρανς Τίμερμανς, με επιστολή του στους Πολωνούς υπουργούς Εξωτερικών και Δικαιοσύνης, έχει ζητήσει να παγώσει η εφαρμογή της δικαστικής μεταρρύθμισης «μέχρι να απαντηθούν όλες οι ερωτήσεις σχετικά με τις επιπτώσεις για την ανεξαρτησία και τη λειτουργικότητα του Συνταγματικού Δικαστηρίου». Για να λάβει αποστομωτική απάντηση από τον υπουργό Δικαιοσύνης περί «εθνικής περηφάνιας» και «κυρίαρχης κυβέρνησης», που δεν επιτρέπει σε «εξωτερικούς θεσμούς να της επιβάλλουν το οτιδήποτε»...


 Βίκυ Καπετανοπούλου
30.12.2015 
http://www.efsyn.gr/arthro/irthe-telos-tis-dimokratias


  Ο πρόεδρος της Πολωνίας Αντρέϊ Ντούντα 
 AP Photo/Czarek Sokolowski

 Ο Γιάροσλαβ Καζίνσκι και η πρωθυπουργός Beata Szydlo στο Κοινοβούλιο 
 AP Photo/Alik Keplicz

  Διαδήλωση στην Πολωνία κατά του νόμου για το Συνταγματικό Δικαστήριο  
AP Photo/Alik Keplicz, File


Το «τέλος της δημοκρατίας» στην Πολωνία

Η νέα κυβέρνηση της Πολωνίας δεν πτοήθηκε από τίποτα: ούτε από τις έντονες αντιδράσεις της αντιπολίτευσης, ούτε από τις μεγάλες διαδηλώσεις στους δρόμους, ούτε από τη συγκρατημένη οργή της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Και σήμερα ο πρόεδρός της ενέκρινε την αμφιλεγόμενη νομοθεσία που ρυθμίζει την λειτουργία του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας.

Είναι μια μάχη που έχει μετατρέψει την Πολωνία από παράδειγμα προς μίμηση σε παράδειγμα προς αποφυγήν για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς για τις Βρυξέλλες η Βαρσοβία καταπατά τους κανόνες της δημοκρατικής διακυβέρνησης.

«Αυτό είναι το τέλος της δημοκρατίας στην Πολωνία. Διέλυσαν τη χώρα», είπε ο Mateusz Kijowski μιλώντας στον Guardian. Είναι ο επικεφαλής της Komitet Obrony Demokracji της οργάνωσης που διοργάνωσε τις διαδηλώσεις τις τρεις τελευταίες εβδομάδες, ζητώντας την διεθνή καταδίκη του υπερσυντηρητικού εθνικιστικού κυβερνώντος κόμματος.

«Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη πρέπει να υψώσουν τη φωνή τους και να καταδικάσουν την κυβέρνηση», είπε ο Mateusz Kijowski. «Πρέπει να μας βοηθήσουν, αλλιώς η Πολωνία θα πάψει να ανήκει πλέον στην κοινότητα των δημοκρατικών χωρών». 

Προ ημερών ο επίτροπος Φρανς Τίμερμανς έστειλε επιστολή στους υπουργούς Δικαιοσύνης και Εξωτερικών της Πολωνίας, προειδοποιώντας έτσι την κυβέρνηση να μη βιάζεται να αλλάξει την νομοθεσία, που έχει ήδη εγκριθεί από τη Βουλή και ανατρέπει τη λειτουργία του Συνταγματικού Δικαστηρίου - τους 15μελούς σώματος των δικαστικών που αποφαίνονται για τη συνταγματικότητα ή όχι των νόμων που προωθεί η κυβέρνηση.

Μετά τη μεταρρύθμιση, οι αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου θα χρειάζονται πλειοψηφία 2/3 του σώματος για να περάσουν, και όχι απλή πλειοψηφία, όπως ίσχυε μέχρι τώρα.

Έτσι, εκτός των άλλων, το δικαστήριο δεν θα μπορεί να συνεδριάζει εάν δεν παρίσταται ένας ικανός αριθμός δικαστών επιβραδύνοντας σημαντικά το έργο του. 

Το δεξιό, εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη , που κέρδισε την προεδρία τον Μάιο και στη συνέχεια τον Οκτώβριο στις γενικές εκλογές κέρδισε και την Βουλή σχηματίζοντας κυβέρνηση, υποστηρίζει ότι έτσι το Δικαστήριο θα είναι πιο αποτελεσματικό και πολιτικά πιο ισορροπημένο.

Οι επικριτές της κυβέρνησης από την άλλη πλευρά κατηγορεί το κόμμα και την κυβέρνηση ότι καταστρέφει το σύστημα των ισορροπημένων ελέγχων της πολιτικής εξουσίας σε μια δημοκρατία. 

Πρόσφατα ο ιδρυτής του κυβερνώντος κόμματος Γιαροσλαβ Καζίνσκι -ο πιο ισχυρός σήμερα πολιτικός της Πολωνίας και αυτός που επέλεξε και τον πρόεδρο της χώρας και την πρωθυπουργό- είχε αποκαλέσει το Συνταγματικό Δικαστήριο «προμαχώνα όλων των κακών στην Πολωνία».

«Ολες οι ενέργειες μας μπορούν να αμφισβητηθούν ανά πάσα στιγμή», είχε πει σε τηλεοπτική του συνέντευξη.  Και έτσι άρχισε τάχιστα η μεταρρύθμισή του... 

Οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που διαδήλωσαν στους δρόμους δεν έβαλαν φρένο στην κυβέρνηση.

«Η δημοκρατία απειλείται διότι το Δικαστήριο δεν θα μπορεί να ελέγχει τις ενέργειες της κυβέρνησης» διακήρυξε η αντιπολίτευση.

«Ο νόμος θα βοηθήσει την κυβέρνηση να προχωρήσει τις μεταρρυθμίσεις της για  τις φορολογικές απαλλαγές, το συνταξιοδοτικό, τα μπόνους για τις μεγάλες οικογένειες».


Η διαχείριση της εξουσίας

Καθώς το κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη ( PiS) έχει τώρα απόλυτη πλειοψηφία στην Βουλή - κάτι που δεν είχε συμβεί μετά την πτώση του κομμουνισμού το 1989 - η αντιπολίτευση δεν κατάφερε να επηρεάσει ή να καθυστερήσει την ψήφιση του νόμου και κάθε προσπάθεια να εγκριθούν τροποποιήσεις στην αρμόδια επιτροπή, έπεσαν στο κενό.

«Πάρτε τώρα μια γεύση της ζωής στην αντιπολίτευση! Νόστιμη, έ;» είχε πει, με μεγάλη δόση χαιρεκακίας, η Krystyna Pawłowicz, από τα πλέον μαχητικά μέλη του PiS στο Κοινοβούλιο. 

Έτσι, χωρίς αντίλογο το κυβερνών κόμμα, έχει βαλθεί να αυξήσει τον έλεγχό του στους πιο σημαντικούς θεσμούς της χώρας, προκαλώντας αντιδράσεις στο εσωτερικό και ανησυχία στην Ευρώπη.

«Περιμένω αυτός ο νόμος να μην υιοθετηθεί ή τουλάχιστον να μην τεθεί σε ισχύ μέχρι να απαντηθούν όλες οι ερωτήσεις σχετικά με τις επιπτώσεις στην ανεξαρτησία και τη λειτουργικότητα του Δικαστηρίου», έγραψε ο Ευρωπαίος επίτροπος Τίμερμανς στην επιστολή του προς τη Βαρσοβία, για να πάρει «πληρωμένη» απάντηση:

«Είμαστε μια κυρίαρχη κυβέρνηση που αποφασίζει μόνοι της για τα συνταγματικά της όργανα. Δεν πιστεύω ότι κάποιος εξωτερικός θεσμός μπορεί να επιβάλει το οτιδήποτε σε εμάς, διότι αυτό έρχεται σε σύγκρουση με την αίσθηση της εθνικής μας υπερηφάνειας» δήλωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης Zbigniew Ziobro.

Και όταν ο γερμανικός Τύπος επέκρινε την νέα κυβέρνηση της Πολωνίας, ο Γιάροσλαβ Καζίνσκι αντεπιτέθηκε, δηλώνοντας ότι η χώρα του δεν χρειάζεται μαθήματα δημοκρατίας από τη Γερμανία. «Οι Γερμανοί μας χρωστάνε πολλά σε πολλά επίπεδα: από την ηθική μέχρι την οικονομία. Το υπόλοιπον της ζημιάς που έχουμε είναι τεράστιο». 


Τώρα, μετά την κατάκτηση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η κυβέρνηση της Βαρσοβίας έχει βάλει μπρος για άλλα κάστρα: απολύει τις διοικήσεις στους κρατικούς οργανισμούς, στρατό και δημόσιες υπηρεσίες και προχωρά για την αποδυνάμωση και τον έλεγχο των ΜΜΕ.  

28.12.2015 
http://www.efsyn.gr/arthro/telos-tis-dimokratias-stin-polonia


              ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ         




Αντικυβερνητική διαδήλωση στην Πολωνία 
Οι συγκεντρωμένοι ανέμιζαν σημαίες της Πολωνίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.  
AP Photo/Czarek Sokolowski

Μαζική αντικυβερνητική διαδήλωση στην Πολωνία

Πάνω από 50 χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν χθες στη Βαρσοβία διαμαρτυρόμενοι για την «κατεδάφιση της δημοκρατίας» από μέρους της συντηρητικής κυβέρνησης, η οποία ανέλαβε την εξουσία πριν ένα μήνα.

Οι συμμετέχοντες στην κινητοποίηση φώναζαν το σύνθημα «θέλουμε Σύνταγμα, όχι επανάσταση», απαιτώντας από την κυβέρνηση να σεβαστεί το κράτος δικαίου. 

Κλιμακώνεται η σύγκρουση σχετικά με το Σύνταγμα της χώρας, που ξέσπασε όταν το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα του Νόμου και της Δικαιοσύνης (PiS), το οποίο κέρδισε στις εκλογές του Οκτωβρίου, διόρισε πέντε νέα μέλη επί του συνόλου των 15 στο Συνταγματικό Δικαστήριο, μια κίνηση που η αντιπολίτευση χαρακτηρίζει παράνομη.

Οι επικριτές της λένε πως η κυβέρνηση θέλει να μιμηθεί το παράδειγμα του ακροδεξιού Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν και να επιβάλλει το πολιτικό της πρόγραμμα αψηφώντας τα όρια της δημοκρατίας.

«Εδώ είναι Βαρσοβία, όχι Βουδαπέστη!» φώναζαν οι διαδηλωτές. Η πορεία οργανώθηκε από μια ακομμάτιστη οργάνωση, την Επιτροπή για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας, αλλά υποστηρίχτηκε από την αντιπολίτευση. Μικρότερες κινητοποιήσεις έγιναν και σε άλλες πόλεις.

Δημοσκόπηση για τη δημόσια πολωνική τηλεόραση κατέδειξε ότι περισσότεροι από τους μισούς Πολωνούς πιστεύουν πως η δημοκρατία στη χώρα απειλείται.

Ανάμεσα στους διαδηλωτές ήταν και ο οικονομολόγος Λέσεκ Μπαλσερόβιτς, ο οποίος σχεδίασε τη «θεραπεία σοκ» για τη μετάβαση της Πολωνίας από τον κομμουνισμό στον καπιταλισμό.

«Σήμερα γίνεται επίθεση εναντίον του Συνταγματικού Δικαστηρίου, αύριο μπορεί να γίνει επίθεση εναντίον της ελευθερίας μας», δήλωσε ο Ρίσαρντ Πέτρου, πρώην οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας και νυν ηγέτης του Μοντέρνου κόμματος, του τέταρτου σε κοινοβουλευτική ισχύ.

Αντικυβερνητική διαδήλωση στην Πολωνία AP Photo/Czarek Sokolowski

Το PiS απορρίπτει τις κατηγορίες και επιχειρηματολογεί ότι οι δικαστές έπρεπε να αντικατασταθούν για να υπάρχει ισορροπία ισχύος στο δικαστήριο και ότι ήταν η προηγούμενη κυβέρνηση εκείνη που είχε παραβιάσει τον νόμο όταν προχώρησε στους προηγούμενους διορισμούς.
«Οι διορισμοί εκείνοι είχαν γίνει με βάση έναν ελαττωματικό νόμο», δήλωσε η πρωθυπουργός Μπεάτα Σίντλο. «Απλά αποκαθιστούμε τον νόμο», πρόσθεσε η ίδια.

Η απόκτηση του ελέγχου στο Συνταγματικό Δικαστήριο θεωρείται μια κίνηση-κλειδί για το κυβερνών κόμμα. Ενδέχεται να κρίνει εάν το PiS θα μπορέσει να εφαρμόσει τις κυριότερες συνιστώσες της πολιτικής του, όπως η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος, αλλά και η περιστολή του ποσοστού του μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών που μπορούν να διακρατούν ξένοι. Το Συνταγματικό Δικαστήριο θα μπορούσε να εμποδίσει την εφαρμογή τέτοιων μέτρων.

«Το Συνταγματικό Δικαστήριο με τη σημερινή του σύνθεση είναι μια αντανάκλαση όλων όσα πάνε στραβά στην Πολωνία», υποστήριξε ο ηγέτης του PiS Γιάροσλαβ Κατσίνσκι στο ιδιωτικό τηλεοπτικό δίκτυο TV Republika. «Όλες οι κινήσεις μας μπορεί να υπονομευθούν (από το δικαστήριο) με αυθαίρετο τρόπο», πρόσθεσε.

Αντικυβερνητική διαδήλωση στην Πολωνία AP Photo/Czarek Sokolowski
Το PiS επιμένει πως ήταν η προηγούμενη κυβέρνηση της κεντροδεξιάς Πλατφόρμας Πολιτών (PO) που παραβίασε τον νόμο. Η προηγούμενη κυβέρνηση έχει περάσει φέτος έναν νόμο που επέτρεψε στην προηγούμενη Βουλή να διορίσει πέντε δικαστές αντί για τρεις που ήταν προγραμματισμένο. Αλλά ο πρόεδρος Αντρέι Ντούντα, σύμμαχος του PiS, αρνήθηκε να τους ορκίσει ανοίγοντας τον δρόμο στο κόμμα να αμφισβητήσει τους διορισμούς τους.


Αφού εξελέγη στην κυβέρνηση το PiS αναίρεσε τους διορισμούς και η νέα κοινοβουλευτική πλειοψηφία διόρισε πέντε νέους δικαστές, που όρκισε ο Ντούντα. Ο πρόεδρος ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα τη δημιουργία μιας ομάδας εργασίας για την αναμόρφωση του Συνταγματικού Δικαστηρίου και ειδικά του τρόπου ανάδειξης των μελών του.

13/12/2015
http://www.efsyn.gr/arthro/maziki-antikyvernitiki-diadilosi-stin-polonia