ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ...
1.
Στο εδώλιο και οι δανειστές;
Συντονισμένα πυρά δέχεται η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ κάνουν λόγο για σκάνδαλο μεγάλου βεληνεκούς που είχε ως αποτέλεσμα τον αφελληνισμό των τραπεζών και την επέλαση των αρπακτικών κεφαλαίων του εξωτερικού. Αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο να ζητήσουν τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής προκειμένου να μελετηθεί σε βάθος η υπόθεση και να αποδοθούν ευθύνες. Πιο προχωρημένος απ' όλους, αφού προεξόφλησε την κατάληξη της ιστορίας και την ετυμηγορία της Δικαιοσύνης , ο Παναγιώτης Λαφαζάνης της Λαϊκής Ενότητας, που μίλησε ανοιχτά για ποινικές ευθύνες των Τσίπρα, Δραγασάκη, Τσακαλώτου και Σταθάκη.
Μερικές εύλογες απορίες:
Έχει γίνει και άλλη κεφαλαιοποίηση των τραπεζών επί κυβερνήσεως Ν.Δ-ΠΑΣΟΚ. Αυτή ήταν άψογη, δεν χάθηκαν χρήματα, δεν φορτώθηκε το δημόσιο χρέος; Αυτή η ανακεφαλαιοποίηση πρέπει να ερευνηθεί, παρέα με το PSI που λεηλάτησε τα ασφαλιστικά ταμεία και τους μικρούς ομολογιούχους;
Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ ψήφισαν τη συμφωνία του Αυγούστου -το τρίτο μνημόνιο για να μην ξεχνιόμαστε- που προέβλεπε την ανακεφαλαιοποίηση. Μήπως έχουν ευθύνη γι αυτό που συντελέστηκε; Αν πρόκειται για έγκλημα με φυσικούς αυτουργούς τον ΣΥΡΙΖΑ και τους ΑΝ.ΕΛΛ., η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ είναι οι ηθικοί αυτουργοί. Σε ορισμένα εγκλήματα η ποινή για τους ηθικούς αυτουργούς είναι πιο βαριά αν είναι υπότροποι. Τα συγκεκριμένα κόμματα σίγουρα έχουν υποτροπιάσει.
Γιατί Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ αφήνουν έξω από την κριτική τους και δεν χρεώνουν δόλο ή ασύγγνωστη επιπολαιότητα -κάτι που κάνουν για την κυβέρνηση- στους πιστωτές; Οι εταίροι ενέκριναν την ανακεφαλαιοποίηση, την χαρακτήρισαν επιτυχημένη, κι αν υπάρχουν υποψίες για διάπραξη σοβαρών αδικημάτων αφορά και αυτούς. Θα τους καλέσουν να δώσουν εξηγήσεις ενδεχομένως και για να απολογηθούν ή θα σφυρίξουν κλέφτικα γιατί αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να πλήξουν την κυβέρνηση, όχι όμως και τους συμμάχους-αφεντικά τους;
ΤΑΣΟΣ ΠΑΠΠΑΣ
03.12.2015
http://www.efsyn.gr/arthro/sto-edolio-kai-oi-daneistes
2.
Το Μεγαλύτερο Σκάνδαλο της Μεταπολίτευσης
Για πάρα πολλά χρόνια, ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας προσωπικά έκαναν πολιτική τους σημαία το διαρκές ξεπούλημα της χώρας. Από τις ιδιωτικοποιήσεις του ΟΤΕ και του ΟΛΠ επί Καραμανλή, μέχρι και την παραχώρηση των περιφερειακών αεροδρομίων πέρσι το φθινόπωρο, όλα τα βάφτιζαν ξεπούλημακαι προδοσία, λες και έπασχαν από ένα ιδιότυπο σύνδρομο Τουρέτ. Ανεξαρτήτως των όρων ή του τιμήματος, κάθε μα κάθε φορά που γινόταν ιδιωτικοποίηση, ο ΣΥΡΙΖΑ πρωτοστατούσε στις έντονες κοινωνικές αντιδράσεις με απίστευτη αμετροέπεια και διχαστική ρητορική, απειλώντας την εκάστοτε κυβέρνηση με λαϊκή οργή και ειδικά δικαστήρια. Το πολύ σκληρό λεξιλόγιο περί προδοσίας,πατριδοκαπηλίας, γενοκτονίας των μνημονίων, αποικιοκρατίας και άλλων πολλών αντίστοιχων αφορισμών αποτέλεσε καταλύτη για το μιθριδατισμό της κοινωνίας σε εκφράσεις και εκφάνσεις αθλιότητας.
Μέσα λοιπόν σε όλον αυτόν τον παροξυσμό των καταστροφικών και διχαστικών υπερβολών, έγινε εθνικό μας αφήγημα ότι κάθε ιδιωτικοποίηση είναι ξεπούλημα σε κερδοσκοπικά κοράκια που μας παίρνουν τα ασημικά για ένα κομμάτι ψωμί. Με τα χρόνια βέβαια συνηθίσαμε και πάψαμε να δίνουμε και πολλή σημασία στις υπερβολές, όπως το γνωστό ανέκδοτο με το λαγό και το λιοντάρι: λέμε και καμιά μαλ... να περνάει η ώρα. Ε λοιπόν, η ζωή κάνει άτιμους κύκλους, και η τραγική ειρωνεία (και πίστεψέ με, όπως θα δούμε παρακάτω είναι πάρα μα πάρα πολύ τραγική) είναι πως η ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών που έγινε την περασμένη εβδομάδα αποτελεί τον ορισμό του ξεπουλήματος σε κερδοσκοπικά κοράκια που μας παίρνουν τα ασημικά για ένα κομμάτι ψωμί. Και αυτό το πραγματικά σκανδαλώδες ξεπούλημα το έκανε ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβέρνηση της Αριστεράς.
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά λοιπόν. Το 2013 η ελληνική κυβέρνηση (εμείς δηλαδή) δανείστηκε 25 δισ. για να συμμετέχει στην τότε ανακεφαλαιοποίηση των τεσσάρων τραπεζών, και βρέθηκε να κατέχει το πλειοψηφικό πακέτο τους. Συγκεκριμένα, το 83.7% της Alpha, το 93.6% της Eurobank, το 84.4% της Εθνικής και το 81% της Πειραιώς. Το σκεπτικό αυτής της συμμετοχής ήταν να βάλει πλάτη το κράτος ώστε να ανακεφαλαιοποιηθούν επιτυχώς οι τράπεζες, και μόλις γυρνούσε η κατάσταση σε μια ομαλότητα, τότε να πουλούσε τις μετοχές που κατείχε σε ιδιώτες ώστε να αποπληρωθεί το δάνειο. Αυτήν την προσέγγιση είχαν ακολουθήσει με επιτυχία πολλές χώρες μετά την κρίση του 2008, όπως η ΗΠΑ με το πρόγραμμα TARP και το bailout της AIG,αγοράζοντας χαμηλά την ώρα του πανικού, βάζοντας φρένο στην απανωτή πτώση των αξιών και αποκομίζοντας τελικά κέρδη για τους φορολογούμενους όταν γύρισε ο μακροοικονομικός κύκλος.
Η τραγική μοίρα του Αλέξη Τσίπρα, μεταξύ πολλών άλλων, τον ανέδειξε ως το γνωστό μικρό βοσκόπουλο του Αισώπου, που κάθε βράδυ φώναζε λύκος.
Αυτό είχε γίνει ως ένα βαθμό και στην Ελλάδα, όταν το 2014 ήρθαν για πρώτη φορά μετά από χρόνια επενδυτές και συμμετείχαν μαζικά στις τότε αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών. Ναι μεν η τότε αξία των μετοχών που κατείχε το δημόσιο ήταν περίπου 18.5 δισ. (κάτω από την αρχική επένδυση των 25 δισ.), αλλά αυτό ήταν αναμενόμενο. Η εκτίμηση ήταν πως ο πρώτος γύρος ανακεφαλαιοποίησης από ιδιώτες θα σηματοδοτούσε την αρχή της εξόδου στις αγορές, ώστε σταδιακά, και όσο η οικονομία επέστρεφε στην ανάπτυξη από το 2015 (κάτι που πλέον αποδέχεται μέχρι και ο φετινός προϋπολογισμός του ΣΥΡΙΖΑ), το κράτος θα πουλούσε τις μετοχές του σε μεσοσταθμικά υψηλότερη τιμή από ότι τις αγόρασε.
Η εκτίμηση αυτή όμως ήρθε αντιμέτωπη με τη σκληρή πραγματικότητα: την Πρώτη Φορά Αριστερά του Αλέξη Τσίπρα και του Γιάννη Βαρουφάκη. Μετά τη μαζική φυγή καταθέσεων, το κλείσιμο των τραπεζών, τα Capital controls, την επιστροφή στην ύφεση, την τεράστια αύξηση των κόκκινων δανείων κλπ. η κατάσταση στις τράπεζες χειροτέρεψε δραματικά και επανήλθε η ανάγκη για νέα κεφάλαια. Η επιλογή που έθεσε η Τρόικα στην κυβέρνηση ήταν απλή: Ή θα γίνει κούρεμα καταθέσεων ή θα γίνει ανακεφαλαιοποίηση στις αγορές. Η κυβέρνηση ευλόγως επέλεξε το δεύτερο, κι εδώ γεννώνται μια σειρά από ερωτήματα για ζητήματα πραγματικά σκανδαλώδη.
Ας ξεκινήσουμε από το τίμημα για να κατανοήσουμε το μέγεθος της ζημιάς. Το 2013, η συμμετοχή του κράτους σε Εθνική, Πειραιώς, Alpha και Eurobank έγινε σε τιμές €4.29, €1.7, €0.44 και €1.54 ανά μετοχή αντίστοιχα. Η πώληση της προηγούμενης εβδομάδας έγινε στα €0.02, €0.003, €0.04 και €0.01. Από τα 25 δισ. που ήταν η αρχική επένδυση, η σημερινή αξία των μετοχών που κατέχει το κράτος είναι κάτω από 500 εκατομμύρια, δηλαδή πάνω από 98% απώλεια. Για να το βάλουμε σε μία σχετική κλίμακα, το κράτος συλλέγει από τον ΕΝΦΙΑ περίπου 2.5 δισ. το χρόνο. Δηλαδή θα πληρώνουμε για τα επόμενα 10 χρόνια ΕΝΦΙΑ μόνο και μόνο για να καλύψουμε τη ζημιά της ανακεφαλαιοποίησης!Και αυτή η κατρακύλα στο τίμημα οφείλεται μόνο εν μέρει στη γενικότερη πτώση των αξιών των τελευταίων μηνών. Για παράδειγμα, στις 2 Νοεμβρίου (πρώτη εργάσιμη του μήνα), η μετοχή της Εθνικής έκλεισε στα 73 λεπτά, και η αύξηση κεφαλαίου έγινε στα 2 λεπτά! Δηλαδή πτώση 97.26% σε λιγότερο από ένα μήνα! Αλλά ακόμη και την Πέμπτη, 19 Νοεμβρίου, ακριβώς πριν γίνει η ανακεφαλαιοποίηση, η μετοχή έκλεισε στα 32 λεπτά.
Γιατί λοιπόν έγινε η αύξηση στα 2 και όχι στα 32 ή έστω κάπου εκεί; Γιατί πιαστήκαμε τόσο κορόιδα;
Ο βασικός λόγος είναι ότι η κυβέρνηση έκανε δύο τραγικά και αδικαιολόγητα λάθη.Πρώτον, αποδέχτηκε να γίνει η ανακεφαλαιοποίηση άμεσα χωρίς κάποιο όριο στην τιμή ή πιθανότητα αναβολής της. Δεύτερον, αποδέχτηκε να μη συμμετέχουν στη διαδικασία ούτε το Δημόσιο ούτε οι εγχώριοι επενδυτές και μικροεπενδυτές, αλλά μόνο ξένοι. Έτσι, οι επίδοξοι διεθνείς αγοραστές είχαν το απόλυτο πλεονέκτημα. Αφού οι νέες μετοχές θα πήγαιναν αναγκαστικά σε αυτούς και μόνο, αρκούσε απλώς να βρεθεί το ελάχιστο τίμημα ανά μετοχή που θα ικανοποιούσε τον επιθυμητό στόχο συνολικών κεφαλαίων, αγοράζοντας αντίστοιχα πολύ μεγάλο αριθμό νέων μετοχών, με αποτέλεσμα σχεδόν να μηδενιστούν οι συμμετοχές των παλαιών μετόχων, συμπεριλαμβανομένου και του Ελληνικού Δημοσίου, από το share dilution. Αυτό σημαίνει πως, ακόμα και αν στο μέλλον ανέβουν οι τιμές των μετοχών, το Δημόσιο δε θα κερδίσει όσα έχασε λόγω ακριβώς αυτής της πολύ μειωμένης συμμετοχής.
Έτσι και έγινε λοιπόν, και οι ξένοι επενδυτές πλέον ελέγχουν την πλειοψηφία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος για μόλις 5 δισ. ευρώ. Και προσέξτε, ενώ πέρσι και πρόπερσι είχαν μπει στις τράπεζες κυρίως θεσμικοί μακροπρόθεσμοι και στρατηγικοί επενδυτές (οι λεγόμενοι real money investors), αυτή τη φορά μπήκαν κυρίως distressed και vulture hedge funds, επενδυτές δηλαδή που εξειδικεύονται στην αγορά πολύ υποτιμημένων και αφερέγγυων τίτλων σε πολύ χαμηλές αξίες με σκοπό τη γρήγορη απόσβεση της επένδυσής τους στην πρώτη άνοδο των τιμών. Στην κυριολεξία, δηλαδή, πρόκειται για τα όρνια των αγορών για τα οποία τόσα χρόνια μας προειδοποιούσε ο ΣΥΡΙΖΑ.
Έχοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, αναρωτιέμαι: Είχε επίγνωση η κυβέρνηση ότι, αποδεχόμενη τους όρους που ανέφερα, το αποτέλεσμα θα ήταν η απαξίωση των παλιών μετόχων; Γιατί απέκλεισε τους εγχώριους μικρομετόχους, και γιατί δε συμμετείχε το Δημόσιο ώστε και το τελικό τίμημα να ήταν υψηλότερο αλλά και να διατηρούσε στα ίδια επίπεδα τη συμμετοχή του; Δεν πιστεύει η κυβέρνηση ότι στο μέλλον θα βελτιωθεί η κατάσταση ώστε να μπορούσε να αποβλέπει σε κέρδος από αυτή τη συμμετοχή; Οι ανάδοχες ξένες τράπεζες που ανέλαβαν τα βιβλία προσφορών δεν ενημέρωσαν την κυβέρνηση ότι είχε εκδηλωθεί ενδιαφέρον κυρίως από distressed funds, και αυτό σε πολύ χαμηλό τίμημα;Σίγουρα εξυπηρετούσαν τα συμφέροντα του ελληνικού δημοσίου, ως όφειλαν; Ή μήπως ενημέρωσαν την κυβέρνηση, αλλά εκείνη ούτε που κατάλαβε; Γιατί έγινε η ανακεφαλαιοποίηση χωρίς να υπάρχει πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς; Θυμίζω πως ο πρώην Πρόεδρος της επιτροπής, Κώστας Μποτόπουλος, παραιτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου, και αντικαταστάθηκε μόλις χθες από το Χαράλαμπο Γκότση. Ποιοι είναι σήμερα οι νέοι μέτοχοι που αγόρασαν τις τράπεζες με τόση μεγάλη έκπτωση;
Τα παραπάνω ερωτήματα είναι καίρια και χρίζουν άμεσης απάντησης. Για να θέσουμε το ζήτημα στην προοπτική που του αξίζει, το σκάνδαλο των δομημένων ομολόγων αφορούσε τότε το ποσό των 200 εκατομμυρίων. Εδώ μιλάμε για 24.5 δισεκατομμύρια, τα οποία σίγουρα δεν μας περισσεύουν. Και το χειρότερο είναι πως, μέχρι στιγμής, η αντίδραση σε κάτι που κατά τη γνώμη μου αποτελεί το μεγαλύτερο σκάνδαλο της Μεταπολίτευσης είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Η μεν Νέα Δημοκρατία ασχολείται με τα γαλλικά του Μεϊμαράκη στους συνυποψηφίους του, ενώ το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι συσκέπτονται αν θα δώσουν πολιτική στήριξη στο ΣΥΡΙΖΑ. Φυσικά, ο σύντροφος Πάνος σιωπά, καθισμένος αναπαυτικά στην καρέκλα του. Τα δε ΜΜΕ μετά βίας το ανέδειξαν, όταν υπό άλλες συνθήκες (και κυβερνήσεις) οι γνωστοί τηλευαγγελιστές των πρωινών εκπομπών θα είχαν αυτοπυρποληθεί στο Σύνταγμα. Και κάπως έτσι, χάσαμε τις τράπεζες μέσα απ' τα χέρια μας για εξευτελιστικό αντίτιμο και δεν άνοιξε ούτε μύτη.
Η τραγική μοίρα του Αλέξη Τσίπρα, μεταξύ πολλών άλλων, τον ανέδειξε ως το γνωστό μικρό βοσκόπουλο του Αισώπου, που κάθε βράδυ φώναζε λύκος. Μια ολόκληρη χώρα, ως άλλοι κάτοικοι του χωριού, τρέχαμε κάθε φορά που ακούγαμε τις φωνές για τα ξεπουλήματα, μέχρι που έγιναν κομμάτι της καθημερινής μας αφήγησης και έπαψαν να μας κάνουν την παραμικρή εντύπωση. Μέχρι τη μέρα που οι λύκοι ήρθαν, και ο Αλέξης Τσίπρας όχι μόνο δεν έβγαλε άχνα, αλλά τους άνοιξε ορθάνοιχτα την πόρτα ώστε να μπούνε ανενόχλητοι στο μαντρί. Τώρα που ανακαλύψαμε τι συνέβη, θα αντιδράσουμε;
Δημήτρης Βλάχος
Στέλεχος επενδυτικής τράπεζας
27-11-2015
27-11-2015
http://www.huffingtonpost.gr/dimitris-vlachos/-_2719_b_8653694.html
3.
Ανακεφαλαιοποίηση:
Η πραγματικότητα και η φτηνή αντιπολίτευση
“Η νέα ανακεφαλαιοποίηση ήταν αχρείαστη”
Από την πρώτη στιγμή η αντιπολίτευση διατείνονταν ότι “η νέα ανακεφαλαιοποίηση ήταν αχρείαστη”. Για κακή της τύχη, όμως, όλοι και όλες πλέον γνωρίζουν πως αν οι τράπεζες δεν υπόκεινταν σε παροιμιώδη κακοδιαχείριση τα προηγούμενα πολλά χρόνια, αν, λόγω αυτής της κακοδιαχείρισης, είχαν αλλάξει οι διοικήσεις τους, αν οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν συνδέσει τις προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αν..αν..αν.., τότε ίσως να μην χρειαζόταν νέα ανακεφαλαιοποίηση. Τίποτε από αυτά δε συνέβη, όμως, και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να προχωρήσει σε νέα ανακεφαλαιοποίηση.
Ναι, αλλά “προσέθετε άλλα 25 δις στο δημόσιο χρέος”. Τελικά, το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης μειώθηκε σημαντικά σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις και υπολογίζεται ότι το ποσό που θα αντληθεί από τον ESM για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δεν θα ξεπεράσει τα 6 δις. ευρώ, με αποτέλεσμα να αποφευχθεί η μεγάλη αύξηση του Δημοσίου χρέους.
“Αυτή η ανακεφαλαιοποίηση είναι χειρότερη από τις προηγούμενες”
Η μόνιμη αντιπολιτευτική επωδός θέλει αυτή την ανακεφαλαιοποίηση να είναι η χειρότερη. Δυστυχώς, η πραγματικότητα δεν συμφωνεί με την αντιπολίτευση για τους εξής λόγους:
1) Οι τράπεζες θα είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες (δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας 19% έναντι περίπου 10% σε επίπεδο ΕΕ) με αποτέλεσμα το τραπεζικό σύστημα να μπορεί να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στους καταθέτες που θέλουν να επιστρέψουν τα χρήματά τους.
2) Για πρώτη φορά συνδέθηκε η επιτυχής ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα με τη διαμόρφωση ενός συνολικού πλαισίου διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ώστε να εκμηδενιστεί η πιθανότητα ανάγκης και νέας ανακεφαλαιοποίησης στο μέλλον. Αυτή τη φορά προβλέφθηκε ένα πλέγμα δράσεων για τη βελτίωση της διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων με τη στενή παρακολούθηση των εποπτικών αρχών και την ενεργή συμμετοχή όλων των αρμόδιων Υπουργείων και φορέων.
3) Η κυβέρνηση διασφάλισε ενεργητικό ρόλο στη λειτουργία των τραπεζών. Ενώ στις προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις το ελληνικό δημόσιο, που κατείχε την πλειοψηφία των μετοχών των τριών σημαντικών τραπεζών, δεν είχε δικαιώματα ψήφου, τώρα αποκτά δικαιώματα ψήφου και μπορεί να ασκεί το ρόλο του. Για πρώτη φορά επίσης η ανακεφαλαιοποίηση συνδέεται με τον έλεγχο των διοικήσεων των τραπεζών, ώστε να αποφευχθούν τα “θαλασσοδάνεια” και η ανεξέλεγκτη διόγκωση των κόκκινων δανείων, που εξαΰλωναν τα κέρδη των ανακεφαλαιοποιήσεων.
4) Η νέα ανακεφαλαιοποίηση έχει σχεδιαστεί με τρόπο που να επιτρέπει την αποπληρωμή του Δημοσίου για τα ποσά που κατέβαλε. Το 25% της δημόσιας συμμετοχής θα έχει τη μορφή κοινών μετοχών και το 75% θα έχει τη μορφή ειδικών ομολογιών, των λεγόμενων CoCos. Οι ομολογίες αυτές θα έχουν υψηλό επιτόκιο (8%), άρα οι τράπεζες θα έχουν ισχυρό κίνητρο να τις εξοφλήσουν, οπότε το Δημόσιο θα πάρει πίσω τα χρήματά του. Αν πάλι μια τράπεζα χρειαστεί τις ειδικές ομολογίες για να βελτιώσει την κεφαλαιακή της επάρκεια, τότε τα CoCos θα μετατραπούν σε κοινές μετοχές με πλήρη δικαιώματα.
“Το δημόσιο ζημιώθηκε”
Μόλις τα πλεονεκτήματα της νέας ανακεφαλαιοποίησης έγιναν γνωστά, η αντιπολίτευση αναπροσάρμοσε την επιχειρηματολογία της. Τώρα, ισχυρίζεται ότι “το τραπεζικό σύστημα ξεπουλήθηκε έναντι 6 δις ευρώ σε ξένους ιδιώτες και το δημόσιο ζημιώθηκε”. Σε ότι αφορά την εκμηδένιση, ουσιαστικά, της τιμής των μετοχών των τραπεζών αυτή οφείλεται σε μια πορεία απαξίωσης του τραπεζικού συστήματος και ευρύτερα της ελληνικής οικονομίας τα χρόνια της κρίσης, καθώς στη μη αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έφτασαν σε πρωτοφανή επίπεδα. Επομένως η απαξίωση των τραπεζικών μετοχών είναι ένα γεγονός το οποίο είχε ήδη συντελεστεί.
Πιο αναλυτικά, αν εξετάσουμε την εξέλιξη των χρηματιστηριακών τιμών των μετοχών των ελληνικών τραπεζών που κατείχε το ΤΧΣ από τον Μάιο 2014 μέχρι και τον Ιούνιο πριν την επιβολή των capital controls, θα διαπιστωθεί ότι η αξία των μετοχών του ΤΧΣ είχε αρχίσει από το 2014 να μειώνεται. Συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο 2014 ήταν 16,5 δις, τον Δεκέμβριο 2014 μειώθηκε σε 14,3 δις, τον Ιανουάριο 2015 σε 10,9 δις ενώ τον Ιούνιο πριν την επιβολή των capital controls η αξία τους είχε φθάσει σε 6 δις περίπου.
Το μεγάλο ερωτηματικό είναι γιατί τόσο μεγάλη απομείωση της περιουσίας του ΤΧΣ;
Τι έφταιξε και τα 25,5 δις του κόστους της προηγούμενης ανακεφαλαιοποίησης δεν εισπράχθηκαν;
Οι απαντήσεις στα ερωτηματικά αυτά είναι :
1. Οι συνθήκες που είχαν διαμορφωθεί με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια συνεχώς να αυξάνονται, παρά τις συνεχείς ανακεφαλαιοποιήσεις, απαξίωσαν τις τράπεζες και αυτό ήταν φανερό από το 2014, που η λογιστική – χρηματιστηριακή τους αξία είχε αρχίσει ήδη να μειώνεται.
2. Οι προηγούμενες ανακεφαλαιοποιήσεις δεν έλυσαν τα πραγματικά προβλήματα των τραπεζών, που ήταν τα κόκκινα δάνεια, αλλά απλά μετέθεταν συνεχώς το πρόβλημα της αποτελεσματικής διαχείρισής τους.
3. Τα προβλήματα της οικονομίας της χώρας (ανεργία, ύφεση) προκάλεσαν επιδείνωση της πραγματικής οικονομίας με αποτέλεσμα να προκαλείται μεγαλύτερη απαξίωση των τραπεζών.
4. Επιπλέον, οι προηγούμενες Κυβερνήσεις διαμόρφωσαν τις συνθήκες απαξίωσης της περιουσίας του δημοσίου πρώτα με την αποδοχή της απώλειας των δικαιωμάτων της πλειοψηφίας (διατήρηση του management από το 10 % των μετόχων και περαιτέρω περιορισμό των δικαιωμάτων ψήφου) και δεύτερον με το χάρισμα των warrants στους ιδιώτες μετόχους.
5. Η έκδοση των δικαιωμάτων επαναγοράς (warrants) και η υποχρεωτική διατήρησή τους για διάστημα 5 χρόνων, στέρησε την ευχέρεια διάθεσής τους όταν οι τιμές των μετοχών ήταν συμφέρουσες. Συγκεκριμένα το διάστημα των 5 χρόνων, που θα έπρεπε να διατηρήσει το ΤΧΣ τις μετοχές, χωρίς να μπορεί να τις διαθέσει, ακόμη και αν είχαν ικανοποιητικές τιμές, ήταν ο καθοριστικός παράγοντας για την μη επίτευξη εσόδων, που θα μπορούσαν να μειώσουν το χρέος των 25,5 δις της ανακεφαλαιοποίησης.
Η απάντηση στον ισχυρισμό ότι το ΤΧΣ δεν επέβαλε τη διατήρηση του ποσοστού του ΤΧΣ στις τράπεζες ή έστω ένα μίνιμουμ συμμετοχής (για παράδειγμα 20 ή 25 %), είναι ότι μια τέτοια απαίτηση θα απομάκρυνε τους ιδιώτες επενδυτές με αποτέλεσμα να επιβαρυνθεί το ΤΧΣ με ολόκληρο το ποσό της ανακεφαλαιοποίησης (περίπου 14,4 δις). Υπήρχε δε η πιθανότητα να είναι και πάνω από αυτό το ποσό επειδή, σύμφωνα με τους κανόνες της DGComp για την κρατική ενίσχυση, θα είχαμε νέα αποτίμηση των τραπεζών που θα δέχονταν την ενίσχυση λόγω resolution.
Όσον αφορά στην επιλογή της διαδικασίας του βιβλίου προσφορών (book building), αυτή ήταν αναγκαία, γιατί δεν υπήρχε αρκετός χρόνος για τη διαδικασία της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, που επέβαλε τη σύγκληση γενικών συνελεύσεων με προθεσμίες προειδοποίησης και με μεγάλη πιθανότητα να μην προλαβαίναμε να γίνει η ανακεφαλαιοποίηση πριν την 1.1.2016, οπότε θα είχαμε κούρεμα καταθέσεων, που συνεπάγεται κατάρρευση της οικονομίας της χώρας.
Η διαμόρφωση τιμών κατά τη διαδικασία του book building ήταν επίσης κίνητρο για την προσέλκυση επενδυτών για να αποφευχθεί ο κίνδυνος μη κάλυψης των βασικών κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών.
Ο κίνδυνος της μη κάλυψης των βασικών κεφαλαιακών αναγκών από την ιδιωτική συμμετοχή ήταν μεγάλος και, αν δεν τον αποφεύγαμε θα είχαμε: α) νέα αποτίμηση με συνέπεια την αύξηση των κεφαλαιακών αναγκών και β) απομάκρυνση των ιδιωτών επενδυτών με αποτέλεσμα την κάλυψη του συνολικού ποσού από το πακέτο των 25 δις, δηλαδή αύξηση του δημοσίου χρέους.
Το αποτέλεσμα ήταν ότι παρά τις δύσκολες συνθήκες για προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών, είχαμε νέα τοποθέτηση ιδιωτικών κεφαλαίων 5 δις στις τράπεζες, γεγονός που δείχνει την εδραίωση κλίματος εμπιστοσύνης στην σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος και της ελληνικής οικονομίας.
Με την έκδοση των Cocos θα πραγματοποιηθούν σημαντικά έσοδα από το κουπόνι που έχει ορισθεί (8%).
Τα ποσοστά συμμετοχής του ελληνικού δημοσίου στις 3 τράπεζες παραμένουν σημαντικά και με την αύξηση των τιμών των μετοχών θα είναι δυνατόν να ανακτηθεί μέρος από την προηγούμενη ζημιά.
Το σημαντικότερο είναι ότι πετύχαμε τη μείωση του κόστους της ανακεφαλαιοποίησης, που είχε εκτιμηθεί αρχικά σε 25 δις και κατά συνέπεια αποφύγαμε την μεγάλη αύξηση του δημοσίου χρέους αφού τα ποσά, που θα χρειαστούν υπολογίζεται ότι θα είναι τελικά περίπου 6 δις και αυτό σε χρόνο ρεκόρ, με αποτέλεσμα να αποφύγουμε και το κούρεμα των καταθέσεων.
Μέρος του παλιού κόστους μπορεί να ανακτηθεί μέσα από τα έσοδα από τις ετήσιες πληρωμές και την τελική αποπληρωμή των cocos, καθώς και από την πώληση των κοινών μετοχών αυτής της ανακεφαλαιοποίησης σε μεσοπρόθεσμο διάστημα, όταν θα έχει ανακάμψει η οικονομία και θα έχει αυξηθεί η αξία τους, σε σημαντικά υψηλότερη τιμή από την τιμή απόκτησής τους, με αποτέλεσμα να έχουμε πολλαπλάσια έσοδα.
Σε κάθε περίπτωση, η προσέλκυση νέων ιδιωτικών κεφαλαίων που ξεπερνούν τα 5 δις. ευρώ δείχνει ότι επανέρχεται η εμπιστοσύνη στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και του εγχώριου τραπεζικού συστήματος. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος των «κόκκινων δανείων» δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις προκειμένου η νέα ανακεφαλαιοποίηση να είναι και η τελευταία.
Του Γεράσιμου Μπαλαούρα,
βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ
30-11-2015
30-11-2015
http://www.ecoleft.gr/2015/12/03/%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CE%B7-%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1/
4.
Οικονομικό έγκλημα η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών
Με άρθρο του που δημοσιεύεται σήμερα, Δευτέρα (30/11/2015) στην προσωπική του ιστοσελίδα, ο πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και στέλεχος της Λαϊκής Ενότητας Κώστας Λαπαβίτσας χαρακτηρίζει «οικονομικό έγκλημα» την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που αποφάσισε η κυβέρνηση.
Στο κείμενο που τιτλοφορείται «Η ευθύνη στις τράπεζες» ο Κ. Λαπαβίτσας κάνει λόγο για «έγκλημα, το οποίο συντελέστηκε με τέτοια ανικανότητα και κυνισμό που έχει αφήσει άναυδους ακόμη και αυτούς που περίμεναν τα χειρότερα».
Αναλυτικά, το άρθρο του Κ. Λαπαβίτσα έχει ως εξής:
«Η ευθύνη για τις τράπεζες
Η νέα ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών είναι οικονομικό έγκλημα, το οποίο συντελέστηκε με τέτοια ανικανότητα και κυνισμό που έχει αφήσει άναυδους ακόμη και αυτούς που περίμεναν τα χειρότερα. Αν έχει απομείνει ίχνος λογικής στη χώρα, θα πρέπει να υπάρξει απόδοση ευθυνών σε όσους χειρίστηκαν την υπόθεση.
Η ανακεφαλαιοποίηση βασίστηκε σε πρόσφατη μελέτη της ΕΚΤ η οποία εκτίμησε ότι οι τράπεζες χρειάζονται επιπλέον 14,4 δις για να αντιμετωπίσουν το υποθετικό «κακό σενάριο» οικονομικών εξελίξεων για το 2015-17. Συγκεκριμένα, η Πειραιώς χρειάζεται 4,9 δις, η Εθνική 4,6 δις, η Alpha 2,7 δις και η Eurobank 2,1 δις. Στη χειρότερη θέση βρίσκεται η Πειραιώς, με την Εθνική απο κοντά. Ο λόγος είναι η τεράστια συσσώρευση προβληματικών δανείων, τα οποία έχουν ήδη δημιουργήσει μεγάλες «τρύπες» στους ισολογισμούς τους.
Το σχέδιο ήταν να εξασφαλίσουν οι τράπεζες ιδιωτικά κεφάλαια ύψους τουλάχιστον 4,4 δις. Το υπόλοιπο, μέχρι και 10 δις, θα συμπληρωνόταν από το ΤΧΣ με τα νέα δάνεια του τρίτου μνημονίου. Οι τράπεζες δήλωσαν ότι θα έβρισκαν τα ιδιωτικά κεφάλαια κυρίως με ανταλλαγή ομολογιακών τίτλων και έκδοση νέων μετοχών. Η Εθνική ανακοίνωσε επίσης την πώληση της τουρκικής θυγατρικής της, Finansbank, δηλαδή του πιο κερδοφόρου κομματιού της. Με το σχέδιο αυτό θα διασφαλιζόταν ο «ιδιωτικός» χαρακτήρας των τραπεζών και θα περιοριζόταν ο νέος δανεισμός από το κράτος.
Αυτοί ήταν οι υπολογισμοί των εγκεφάλων της ελληνικής κυβέρνησης και των δανειστών. Το αποτέλεσμα αποδείχθηκε πέραν κάθε φαντασίας, για δύο λόγους:
Ο πρώτος είναι ότι οι πιθανοί μεγάλοι αγοραστές των νέων μετοχών δεν θα ήταν Έλληνες, δεδομένου ότι οι κεφαλαιακοί έλεγχοι που επιβλήθηκαν το καλοκαίρι το απέκλειαν πρακτικά. Άρα ενδιαφέρον θα υπήρχε μόνο από διάφορα ξένα επενδυτικά ταμεία, όπως Brookfield, Fairfax, Wellington, Highfields, κοκ. Δηλαδή από τους μεγάλους κερδοσκόπους των διεθνών αγορών που στοχεύουν αποκλειστικά στο βραχυπρόθεσμο κέρδος.
Ο δεύτερος είναι ότι η κυβέρνηση βιαζόταν να ολοκληρώσει την ανακεφαλαιοποίηση πριν το τέλος του 2015. Το τρίτο μνημόνιο έχει ως προαπαιτούμενο - που ήδη ψήφισε η προηγούμενη Βουλή - την αποδοχή σχετικής οδηγίας της ΕΕ, η οποία επιτρέπει το «κούρεμα» των καταθέσεων σε περίπτωση ανακεφαλαιοποίησης. Η οδηγία τίθεται σε ισχύ από 1/1/2016. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, που φυσικά υπέγραψε το νέο μνημόνιο, ήθελε πάση θυσία να αποφύγει το ενδεχόμενο αυτό λόγω των πολύ αρνητικών πολιτικών του επιπτώσεων.
Ο συνδυασμός νεοφιλελεύθερου δόγματος και πολιτικάντικης βιασύνης έφερε την καταστροφή. Οι τράπεζες επέλεξαν την τακτική του «ανοίγματος βιβλίου» για τις νέες μετοχές με την οποία καλείται ο πιθανός αγοραστής να δηλώσει συμμετοχή, αλλά η τιμή προσδιορίζεται στο τέλος, ουσιαστικά με την προαίρεση του αγοραστή. Στη περίπτωσή μας οι αγοραστές ήταν ό,τι χειρότερο κυκλοφορεί στις διεθνές αγορές. Πολύ φυσιολογικά, άδραξαν την ευκαιρία για να καταληστέψουν το κράτος, τους μικροεπενδυτές και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Οι τιμές που έδωσαν οι αγοραστές για τις νέες μετοχές κυμάνθηκαν από 0,01 μέχρι 0,04 ευρώ, δηλαδή υπήρξε κατάρρευση της τιμής των παλαιών μετοχών μέχρι και 97% και 98%! Η κατάρρευση της τιμής έφερε πλήρη εξαϋλωση του κεφαλαίου που είχαν επενδύσει οι μικρομέτοχοι και φυσικά των 40 δις που είχε επενδύσει το ΤΧΣ, δηλαδή ο ελληνικός λαός, στις προηγούμενες δύο ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών. Βέβαια τα 40 δις του ΤΧΣ είχαν ήδη υποστεί μεγάλες ζημίες στην πορεία του χρόνου, καθώς οι τιμές των τραπεζικών μετοχών είχαν υποχωρήσει μέσα στην κρίση. Αλλά τώρα πλέον εξανεμίστηκαν οριστικά.
Οι «επενδυτές» - και όψιμοι φίλοι του ΣΥΡΙΖΑ – συνεισέφεραν συνολικά 5,1 δις.
Μαζί με τις ανταλλαγές ομολόγων και τις άλλες δράσεις των τραπεζών, το επιπλέον ποσό που θα πρέπει να συνεισφέρει το ΤΧΣ εκτιμάται ότι θα είναι αρκετά κάτω από τα 10 δις και κοντά στα 6 δις. Ήδη η Alpha και η Eurobank έχουν συμπληρώσει το απαιτούμενο ποσό και δεν θα χρειαστούν κεφάλαια από το ΤΧΣ. Οι βαθιά προβληματικές Πειραιώς και Εθνική είναι σε δυσκολότερη θέση και θα χρειαστούν τα 6 δις.
Με τις εξευτελιστικές τιμές των νέων μετοχών, η συμμετοχή του ΤΧΣ (δηλαδή του Δημοσίου) στο νέο μετοχικό κεφάλαιο των τεσσάρων «συστημικών» τραπεζών θα είναι πια είτε αμελητέα, είτε σαφώς μειοψηφική. Πιο συγκεκριμένα, στη Eurobank θα είναι περίπου 2-3%, στην Alpha περίπου 10%, στην Εθνική ίσως 35% και στην Πειραιώς περίπου 25%. Οι ελληνικές «συστημικές» τράπεζες όντως θα περάσουν σε ιδιωτικά χέρια, με τεράστια ζημία του Δημοσίου.
Τα ιδιωτικά αυτά χέρια είναι ότι πιο προβληματικό υπάρχει στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα. Ο τρόπος που θα κινηθούν ως ιδιοκτήτες το επόμενο διάστημα δεν έχει ακόμη διαφανεί. Αλλά οι ελληνικές τράπεζες κατέχουν μεγάλους όγκους προβληματικών δανείων που, αν ξεπουληθούν σε τιμές ευκαιρίας, θα αποδώσουν κέρδη. Καλό θα είναι οι δανειολήπτες των τραπεζών να αρχίσουν να οργανώνονται και να προετοιμάζονται για τα χειρότερα. Ακόμη καλύτερο θα είναι οι τραπεζοϋπάλληλοι να προετοιμάζονται για μαζικές απολύσεις.
Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι οι νέοι ιδιοκτήτες δεν πρόκειται να ενδιαφερθούν καθόλου για τη στήριξη της αναπτυξιακής δυναμικής της ελληνικής οικονομίας. Με το ελληνικό τραπεζικό σύστημα στα χέρια κερδοσκόπων, η προοπτική της σταθερής και γρήγορης ανάπτυξης γίνεται απλώς ανύπαρκτη. Για μια χώρα όπου το ΑΕΠ έχει συρρικνωθεί κατά 25%, η ανεργία είναι στο 26% και η οικονομία μπαίνει ξανά σε ύφεση, η εξέλιξη αυτή είναι τραγική.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η ελληνική οικονομία είχε ανέκαθεν δύο στοιχεία τα οποία την καθιστούσαν διεθνώς υπολογίσιμη. Το πρώτο είναι ο εμπορικός στόλος, ο οποίος όμως στην ουσία είναι κοσμοπολίτικος παράγοντας και δεν έχει μεγάλες θετικές επιπτώσεις στην εγχώρια οικονομία. Το δεύτερο είναι οι τράπεζες που τα τελευταία χρόνια απόκτησαν διεθνή παρουσία στην ευρύτερη περιοχή. Με το τρίτο μνημόνιο η Ελλάδα χάνει πλέον τον έλεγχο των τραπεζών.
Πρόκειται για το αποκορύφωμα του οικονομικού παραλογισμού, δεδομένου ότι τα μνημόνια απέβλεπαν κατεξοχήν στην προστασία των τραπεζών. Η αποτυχία της μνημονιακής παράταξης είναι πλήρης και έχει ιστορική σημασία γιατί σηματοδοτεί τη μετατροπή της Ελλάδας σε τελείως ασήμαντο παίκτη ακριβώς όταν η Τουρκία εμφανίζεται ως κυρίαρχη περιφερειακή δύναμη.
Για τον ΣΥΡΙΖΑ ο εξευτελισμός και η κατάπτωση είναι πέραν πάσης περιγραφής. Οι ευθύνες είναι τεράστιες και κάποια στιγμή θα αποδοθούν».
Κ.Λαπαβίτσας
Κ.Λαπαβίτσας
30-11-2015
http://www.newsbomb.gr/oikonomia/news/story/647378/lapavitsas-oikonomiko-egklima-i-anakefalaiopoiisi-ton-trapezon
5.
Τι ακριβώς έγινε με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών;
Το ότι οι τράπεζες πουλήθηκαν «αντί πινακίου φακής» σημαίνει ότι επιλέχτηκε ένα μοντέλο βίαιης και συνολικής ιδιωτικοποίησης τους για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Σε τι όμως εξυπηρετεί ο ακραίος ιδιωτικός χαρακτήρας των τραπεζών τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές και γιατί τον ονομάζουμε ακραίο; Η συμμετοχή του ΤΧΣ στο μετοχικό κεφάλαιο κατέρρευσε στη κυριολεξία και από το 56% κατέληξε στο 20%. Ο τόσο απόλυτα ιδιωτικός χαρακτήρας των τραπεζών δεν μπορεί παρά να είναι ένα σήμα στην οικονομία και στην κοινωνία την ίδια για το ποιος είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού.
Οι τράπεζες με το σχεδόν ολοκληρωτικό τους πέρασμα στον ιδιωτικό τομέα αποσυνδέονται πλήρως από τον «εγχώριο» επιχειρηματικό κύκλο και προσδένονται στο «άρμα» της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης (ΕΤΕ). Οι τράπεζες, πλέον, δεν θα είναι «πρόδρομοι» και πάροχοι χρηματοροών προς την οικονομία και τις επενδύσεις αλλά «επίγονοι» εισπράξεων και απορρόφησης ρευστότητας. Αν οι τράπεζες παρέμεναν δημόσιες ή ημιδημόσιες – ημιδιωτικές θα συνέχιζαν να συγκεντρώνουν «αιτήματα» πιστωτικής επέκτασης από την «ασφυκτιώσα» αγορά. Όμως κάτι τέτοιο είναι αδύνατον υπό τις παρούσες συνθήκες που τα «κόκκινα» δάνεια είναι το βασικό πρόβλημα όλων των ευρωπαϊκών τραπεζών. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν θα μπορούσε να επιτρέψει έναν νέο κύκλο μόχλευσης. Στην Ελλάδα, η διαφορά μεταξύ των δανείων που έχουν δοθεί και των υπαρκτών καταθέσεων είναι παραπάνω από 80 δις € . Αν δεν καλυφθεί αυτή η διαφορά δεν πρόκειται να υπάρξει νέα πιστωτική επέκταση και οι τράπεζες δεν θα εκτελούν τις κλασικές τραπεζικές εργασίες, για αρκετό καιρό ακόμα. Αντίθετα, θα λειτουργούν ως «απορροφητήρες» ρευστότητας.
Μόνο ο ακραία ιδιωτικός χαρακτήρας των τραπεζών μπορεί να εξυπηρετήσει έναν τέτοιο ρόλο απορρόφησης της διαθέσιμης ρευστότητας. Μόνο η εύκολη «είσοδος» και η γρήγορη «έξοδος» ιδιωτικών κεφαλαίων μπορεί να προσδώσει την απαραίτητη ποσότητα ιδιοτέλειας που απαιτείται για την επαναρύθμιση των ευρωπαϊκών χρηματαγορών στη βάση της κεφαλαιακής τους ενίσχυσης από τη διάχυτη ποσότητα χρήματος που κινείται εξωτραπεζικά. Μόνο η «επιστροφή» της ρευστότητας στις τράπεζες θα ξανακάνει «κεφάλαιο» αυτήν την «ελεύθερη» χρηματική ποσότητα.
...η αποσύνδεση των τραπεζών από το δημόσιο χρέος.
Εκπεφρασμένος σκοπός της ΕΤΕ είναι η μη επιβάρυνση των Ευρωπαίων φορολογούμενων με το κόστος της σωτηρίας των τραπεζών που έχουν δώσει περισσότερα δάνεια από όσα μπορούν να εισπράξουν. Στην πραγματικότητα όμως η ΕΤΕ προσπαθεί και τις τράπεζες να χρησιμοποιήσει ως μηχανισμό επιβολής της μονομερούς τραπεζικής ηθικής (ευθύνεται μόνο αυτός που πήρε το δάνειο) αλλά και να πειθαρχήσει τα κράτη έτσι ώστε αυτά να επιβάλλουν αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες και καμεραλιστικές μεθόδους. Η ΕΤΕ φαντάζει ως μια "δίκαιη" πρόταση αντιμετώπισης του δημόσιου χρέους αλλά στην ουσία αποτελεί μια θεσμική τεχνολογία επιβολής πειθαρχίας σε όλο το κοινωνικό σώμα, αν σκεφτεί κανείς ότι το 80% της χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής οικονομίας οφείλεται στον τραπεζικό τομέα. Και εδώ ο ακραία ιδιωτικός χαρακτήρας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος βοηθά, ως νομική μορφή και ως συμβολική πολιτική νοηματοδότηση, στην επίτευξη των στόχων της ΕΚΤ που είναι η απομόνωση της χρηματοδότησης του δημόσιου χρέους από τις συστημικές τράπεζες.
....η χρηματική στήριξη του 3ου μνημονίου.
Και ενώ η ΕΚΤ και η ΕΤΕ εκφράζουν την ταξική λογική του ευρωπαϊκού κεφαλαίου που θεωρητικά λέει ότι "δουλεύει" για το καλό του Ευρωπαίου φορολογούμενου, η φθηνή για το ιδιωτικό κεφάλαιο ανακεφαλαιοποίηση και η καθοριστική για το ελληνικό δημόσιο υποχώρηση των ποσοστών και δικαιωμάτων ιδιοκτησίας του στο τραπεζικό τομέα έρχεται να δώσει λύση και στο άλλο πρόβλημα που εκκρεμεί εδώ και μήνες. Το πρόβλημα που λέγεται χρηματοδοτική βαρύτητα του τρίτου μνημονίου και που αποτιμήθηκε αρχικά σε 86 δις € λύνεται σημαντικά με τα αποτελέσματα των stress test που κατεβάζουν τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών στο ¼ των αρχικών υπολογισμών. Διότι ποτέ δεν βρέθηκαν και τα 86 δις μια και το ΔΝΤ δεν δήλωσε ποτέ πως και με πόσους πόρους θα συμμετάσχει στο τρίτο πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης της ελληνικής οικονομίας.
Θεωρητικά θα μπορούσαν οι υπολειπόμενοι πόροι για τις τράπεζες να κατευθυνθούν στην ανάπτυξη, εφόσον η ανακεφαλαιοποίηση τελικά είναι κατά πολύ μικρότερη. Όμως κάτι τέτοιο είναι απλά μια «επιθυμία» χωρίς κάποιο συγκεκριμένο μηχανισμό υλοποίησης. Προς το παρόν λοιπόν η μικρότερη ανακεφαλαιοποίηση περισσότερο ικανοποίησε την κυβέρνηση του Βερολίνου, για την οικονομία που επιτυγχάνεται με το τρίτο πακέτο διάσωσης, παρά δημιούργησε πραγματικό δημοσιονομικό χώρο ή την αναγκαία ρευστότητα για την πυροδότηση της επανεκκίνησης της οικονομίας.
Γιατί οι τράπεζες, στη διαδικασία του κοινωνικού μετασχηματισμού, πρέπει να λειτουργούν ακόμα και σαν «ζόμπι» .
Ας μας επιτραπεί να πούμε πως παρ όλη την κραυγαλέα υποτίμηση των αξιών και της λογικής που επέφερε αυτή η ανακεφαλαιοποίηση, μπορούμε να συνάγουμε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα στο περιθώριο όλης αυτής της ιστορίας. Χρήσιμα ακόμα και για την υπόθεση της κινηματικής, πολιτικής και προγραμματικής ανασύνταξης της αριστεράς μετά το κάζο του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι τράπεζες λειτουργούν ακόμα, παρά το ότι είναι «ζόμπι», παρά το ότι έχουν ισχνή καταθετική βάση και ενώ δεν έχουν αντιμετωπίσει ούτε τα «κόκκινα» δάνεια, ούτε έχουν απεξαρτηθεί από την στήριξη της ρύθμισης για τους αναβαλλόμενους φόρους. Οι τράπεζες είναι οι πιο αποτυχημένες ιδιωτικές επιχειρήσεις και παρά το γεγονός αυτό είναι χρήσιμες για το συνολικό κεφάλαιο, όπως καμία άλλη ιδιωτική επιχείρηση. Χωρίς τις τράπεζες «ζόμπι» δεν μπορεί να προχωρήσει η μεγάλη εκκαθάριση των αγορών από τα αντιπαραγωγικά κεφάλαια, από τις επιχειρήσεις εκείνες που δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως «κεφάλαιο» με πραγματική εκμεταλλευτική δύναμη. Η απομόχλευση της οικονομίας που επιβάλλουν καταστρέφει παραγωγικό δυναμικό αλλά ισχυροποιεί το «κεφάλαιο» ως την μοναδική οργανωτική δύναμη της κοινωνίας.
Όμως κάτι τέτοιο μας οδηγεί να σκεφτούμε και την εντελώς αντίθετη κατάσταση. Υπό μια αντεστραμμένη έννοια οι τράπεζες, όσο αποτυχημένες και αν είναι, όσο και αν στερούνται κεφαλαιακής βάσης, όσο και αν υποφέρουν από τη «φυγή» καταθέσεων, με τον κατάλληλο κοινωνικό και πολιτικό έλεγχο, με λιγοστά κεφάλαια και μέσα σε έναν άλλο προγραμματικό ορίζοντα θα μπορούσαν να αποτελέσουν από τα βασικά εργαλεία του παραγωγικού και κοινωνικού μετασχηματισμού. Η διαπίστωση αυτή δείχνει και την καταστροφή που επέφερε στην υπόθεση της κοινωνικής απελευθέρωσης η μεταστροφή του ΣΥΡΙΖΑ και η απορρόφηση του από το αστικό πολιτικό σύστημα.
Του Πέτρου Σταύρου
28-11-2015
http://podoniftis-press.blogspot.gr/2015/11/blog-post_27.html#more
Το ότι οι τράπεζες πουλήθηκαν «αντί πινακίου φακής» σημαίνει ότι επιλέχτηκε ένα μοντέλο βίαιης και συνολικής ιδιωτικοποίησης τους για πολύ συγκεκριμένους λόγους. Σε τι όμως εξυπηρετεί ο ακραίος ιδιωτικός χαρακτήρας των τραπεζών τις νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές και γιατί τον ονομάζουμε ακραίο; Η συμμετοχή του ΤΧΣ στο μετοχικό κεφάλαιο κατέρρευσε στη κυριολεξία και από το 56% κατέληξε στο 20%. Ο τόσο απόλυτα ιδιωτικός χαρακτήρας των τραπεζών δεν μπορεί παρά να είναι ένα σήμα στην οικονομία και στην κοινωνία την ίδια για το ποιος είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού.
Οι τράπεζες με το σχεδόν ολοκληρωτικό τους πέρασμα στον ιδιωτικό τομέα αποσυνδέονται πλήρως από τον «εγχώριο» επιχειρηματικό κύκλο και προσδένονται στο «άρμα» της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης (ΕΤΕ). Οι τράπεζες, πλέον, δεν θα είναι «πρόδρομοι» και πάροχοι χρηματοροών προς την οικονομία και τις επενδύσεις αλλά «επίγονοι» εισπράξεων και απορρόφησης ρευστότητας. Αν οι τράπεζες παρέμεναν δημόσιες ή ημιδημόσιες – ημιδιωτικές θα συνέχιζαν να συγκεντρώνουν «αιτήματα» πιστωτικής επέκτασης από την «ασφυκτιώσα» αγορά. Όμως κάτι τέτοιο είναι αδύνατον υπό τις παρούσες συνθήκες που τα «κόκκινα» δάνεια είναι το βασικό πρόβλημα όλων των ευρωπαϊκών τραπεζών. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν θα μπορούσε να επιτρέψει έναν νέο κύκλο μόχλευσης. Στην Ελλάδα, η διαφορά μεταξύ των δανείων που έχουν δοθεί και των υπαρκτών καταθέσεων είναι παραπάνω από 80 δις € . Αν δεν καλυφθεί αυτή η διαφορά δεν πρόκειται να υπάρξει νέα πιστωτική επέκταση και οι τράπεζες δεν θα εκτελούν τις κλασικές τραπεζικές εργασίες, για αρκετό καιρό ακόμα. Αντίθετα, θα λειτουργούν ως «απορροφητήρες» ρευστότητας.
Μόνο ο ακραία ιδιωτικός χαρακτήρας των τραπεζών μπορεί να εξυπηρετήσει έναν τέτοιο ρόλο απορρόφησης της διαθέσιμης ρευστότητας. Μόνο η εύκολη «είσοδος» και η γρήγορη «έξοδος» ιδιωτικών κεφαλαίων μπορεί να προσδώσει την απαραίτητη ποσότητα ιδιοτέλειας που απαιτείται για την επαναρύθμιση των ευρωπαϊκών χρηματαγορών στη βάση της κεφαλαιακής τους ενίσχυσης από τη διάχυτη ποσότητα χρήματος που κινείται εξωτραπεζικά. Μόνο η «επιστροφή» της ρευστότητας στις τράπεζες θα ξανακάνει «κεφάλαιο» αυτήν την «ελεύθερη» χρηματική ποσότητα.
...η αποσύνδεση των τραπεζών από το δημόσιο χρέος.
Εκπεφρασμένος σκοπός της ΕΤΕ είναι η μη επιβάρυνση των Ευρωπαίων φορολογούμενων με το κόστος της σωτηρίας των τραπεζών που έχουν δώσει περισσότερα δάνεια από όσα μπορούν να εισπράξουν. Στην πραγματικότητα όμως η ΕΤΕ προσπαθεί και τις τράπεζες να χρησιμοποιήσει ως μηχανισμό επιβολής της μονομερούς τραπεζικής ηθικής (ευθύνεται μόνο αυτός που πήρε το δάνειο) αλλά και να πειθαρχήσει τα κράτη έτσι ώστε αυτά να επιβάλλουν αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες και καμεραλιστικές μεθόδους. Η ΕΤΕ φαντάζει ως μια "δίκαιη" πρόταση αντιμετώπισης του δημόσιου χρέους αλλά στην ουσία αποτελεί μια θεσμική τεχνολογία επιβολής πειθαρχίας σε όλο το κοινωνικό σώμα, αν σκεφτεί κανείς ότι το 80% της χρηματοδότησης της ευρωπαϊκής οικονομίας οφείλεται στον τραπεζικό τομέα. Και εδώ ο ακραία ιδιωτικός χαρακτήρας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος βοηθά, ως νομική μορφή και ως συμβολική πολιτική νοηματοδότηση, στην επίτευξη των στόχων της ΕΚΤ που είναι η απομόνωση της χρηματοδότησης του δημόσιου χρέους από τις συστημικές τράπεζες.
....η χρηματική στήριξη του 3ου μνημονίου.
Και ενώ η ΕΚΤ και η ΕΤΕ εκφράζουν την ταξική λογική του ευρωπαϊκού κεφαλαίου που θεωρητικά λέει ότι "δουλεύει" για το καλό του Ευρωπαίου φορολογούμενου, η φθηνή για το ιδιωτικό κεφάλαιο ανακεφαλαιοποίηση και η καθοριστική για το ελληνικό δημόσιο υποχώρηση των ποσοστών και δικαιωμάτων ιδιοκτησίας του στο τραπεζικό τομέα έρχεται να δώσει λύση και στο άλλο πρόβλημα που εκκρεμεί εδώ και μήνες. Το πρόβλημα που λέγεται χρηματοδοτική βαρύτητα του τρίτου μνημονίου και που αποτιμήθηκε αρχικά σε 86 δις € λύνεται σημαντικά με τα αποτελέσματα των stress test που κατεβάζουν τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών στο ¼ των αρχικών υπολογισμών. Διότι ποτέ δεν βρέθηκαν και τα 86 δις μια και το ΔΝΤ δεν δήλωσε ποτέ πως και με πόσους πόρους θα συμμετάσχει στο τρίτο πρόγραμμα χρηματοδοτικής στήριξης της ελληνικής οικονομίας.
Θεωρητικά θα μπορούσαν οι υπολειπόμενοι πόροι για τις τράπεζες να κατευθυνθούν στην ανάπτυξη, εφόσον η ανακεφαλαιοποίηση τελικά είναι κατά πολύ μικρότερη. Όμως κάτι τέτοιο είναι απλά μια «επιθυμία» χωρίς κάποιο συγκεκριμένο μηχανισμό υλοποίησης. Προς το παρόν λοιπόν η μικρότερη ανακεφαλαιοποίηση περισσότερο ικανοποίησε την κυβέρνηση του Βερολίνου, για την οικονομία που επιτυγχάνεται με το τρίτο πακέτο διάσωσης, παρά δημιούργησε πραγματικό δημοσιονομικό χώρο ή την αναγκαία ρευστότητα για την πυροδότηση της επανεκκίνησης της οικονομίας.
Γιατί οι τράπεζες, στη διαδικασία του κοινωνικού μετασχηματισμού, πρέπει να λειτουργούν ακόμα και σαν «ζόμπι» .
Ας μας επιτραπεί να πούμε πως παρ όλη την κραυγαλέα υποτίμηση των αξιών και της λογικής που επέφερε αυτή η ανακεφαλαιοποίηση, μπορούμε να συνάγουμε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα στο περιθώριο όλης αυτής της ιστορίας. Χρήσιμα ακόμα και για την υπόθεση της κινηματικής, πολιτικής και προγραμματικής ανασύνταξης της αριστεράς μετά το κάζο του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι τράπεζες λειτουργούν ακόμα, παρά το ότι είναι «ζόμπι», παρά το ότι έχουν ισχνή καταθετική βάση και ενώ δεν έχουν αντιμετωπίσει ούτε τα «κόκκινα» δάνεια, ούτε έχουν απεξαρτηθεί από την στήριξη της ρύθμισης για τους αναβαλλόμενους φόρους. Οι τράπεζες είναι οι πιο αποτυχημένες ιδιωτικές επιχειρήσεις και παρά το γεγονός αυτό είναι χρήσιμες για το συνολικό κεφάλαιο, όπως καμία άλλη ιδιωτική επιχείρηση. Χωρίς τις τράπεζες «ζόμπι» δεν μπορεί να προχωρήσει η μεγάλη εκκαθάριση των αγορών από τα αντιπαραγωγικά κεφάλαια, από τις επιχειρήσεις εκείνες που δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως «κεφάλαιο» με πραγματική εκμεταλλευτική δύναμη. Η απομόχλευση της οικονομίας που επιβάλλουν καταστρέφει παραγωγικό δυναμικό αλλά ισχυροποιεί το «κεφάλαιο» ως την μοναδική οργανωτική δύναμη της κοινωνίας.
Όμως κάτι τέτοιο μας οδηγεί να σκεφτούμε και την εντελώς αντίθετη κατάσταση. Υπό μια αντεστραμμένη έννοια οι τράπεζες, όσο αποτυχημένες και αν είναι, όσο και αν στερούνται κεφαλαιακής βάσης, όσο και αν υποφέρουν από τη «φυγή» καταθέσεων, με τον κατάλληλο κοινωνικό και πολιτικό έλεγχο, με λιγοστά κεφάλαια και μέσα σε έναν άλλο προγραμματικό ορίζοντα θα μπορούσαν να αποτελέσουν από τα βασικά εργαλεία του παραγωγικού και κοινωνικού μετασχηματισμού. Η διαπίστωση αυτή δείχνει και την καταστροφή που επέφερε στην υπόθεση της κοινωνικής απελευθέρωσης η μεταστροφή του ΣΥΡΙΖΑ και η απορρόφηση του από το αστικό πολιτικό σύστημα.
Του Πέτρου Σταύρου
28-11-2015
http://podoniftis-press.blogspot.gr/2015/11/blog-post_27.html#more