To πετρέλαιο σε ελεύθερη πτώση!
1.
Το φθηνό πετρέλαιο είναι σπουδαίο, εκτός από όταν δεν είναι
H τιμή του αργού πετρελαίου τύπου brent διολίσθησε στο χαμηλό 11 ετών των 36,20 δολαρίων την Τρίτη, εξέλιξη που αποδίδεται εν μέρει στο γεγονός ότι ο OPEC έχει παύσει να λειτουργεί. Μάλλον το καρτέλ έχει πεθάνει. Εσείς, σε κάθε περίπτωση, τραγουδήστε και ηχήστε τις καμπάνες. Απλώς όχι και τόσο δυνατά.
Δεν είναι βέβαια, η πρώτη φορά που οι τιμές του πετρελαίου κάνουν ξαφνική βουτιά. Ούτε και ο OPEC είναι το πρώτο καρτέλ που... χωλαίνει.
Γι 'αυτό και εμείς -ή τουλάχιστον ο γκουρού της ενέργειας και βραβευμένος με Πούλιτζερ συγγραφέας Daniel Yergin - έχουμε μια ιδέα σχετικά με το τι να περιμένουμε.Βραχυπρόθεσμα, η απάντηση είναι απλή και μηδενικού αθροίσματος: το φθηνό πετρέλαιο είναι καλό για την ανάπτυξη των οικονομιών που το καταναλώνουν και κακό για τις οικονομίες που το παράγουν.
Αυτή η πραγματικότητα μπορεί να είναι πιο περίπλοκη για τις ΗΠΑ αυτή τη φορά, λέει ο Yergin, διότι η χώρα εισάγει σήμερα μόνο περίπου το 25% του πετρελαίου που καταναλώνει. Το ποσοστό είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με το 60% του 2005, προτού δηλαδή πάρει φόρα η επανάσταση του σχιστολιθικού πετρελαίου. Μεγάλο μέρος της αύξησης των θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια οφείλεται στην ανάπτυξη του κλάδου παραγωγής από σχιστόλιθο, ο οποίος τώρα βρίσκεται σε κίνδυνο από τις χαμηλότερες τιμές του εισαγόμενου πετρελαίου. "Αν αντιστρέψουν αυτή τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τότε θα βρεθούν αντιμέτωποι με ένα πραγματικό πρόβλημα", λέει ο Yergin.
Ωστόσο, ακόμη και χωρίς αυτή την αλλαγή, αξίζει να εστιάσουμε στο πώς οι ξαφνικές μεταβιβάσεις πλούτου που προκαλούν οι ακραίες μεταβολές στις τιμές του πετρελαίου εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου. Ο OPEC υπήρξε σπάνια καλοπροαίρετος ρύθμισης των τιμών, ενώ συχνά ήταν αναποτελεσματικός. Σήμερα ελέγχει μόνο το ένα τρίτο περίπου της παραγωγής πετρελαίου και ίσως να μην μπορεί να χαρακτηρισθεί καν καρτέλ. Αλλά μια διευθέτηση που πραγματικά θα εξομάλυνε τη μεταβλητότητα των τιμών θα ήταν ευεργετική, ακόμη και αν αυτό σήμαινε, για παράδειγμα, υψηλότερες τιμές άμεσα. Αυτό μπορεί να το φανταστεί κανείς, μέσω της δημιουργίας ενός "καλού" καρτέλ, ή κυβερνήσεων αρκετά πειθαρχημένων για να αυξομειώνουν τους φόρους kαυσίμων ούτως ώστε να αντισταθμίζουν τις διακυμάνσεις του πετρελαίου,
σταθεροποιώντας τη ζήτηση. Κάθε ένα από αυτά, όμως, είναι τόσο πιθανό όσο μια επίσκεψη από τον πραγματικό Άγιο Βασίλη.
Για τις χώρες που καταναλώνουν πετρέλαιο, οι χαμηλές τιμές του αργού πετρελαίου λειτουργούν ως δωρεάν φοροαπαλλαγή, αλλά μπορούν επίσης να επιφέρουν μείωση των επενδύσεων στη μελλοντική παραγωγή. Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες για εξόρυξη πετρελαίου τείνoυν να ακολουθούν αρκετά στενά την τιμή του πετρελαίου:
Όταν η ζήτηση ανακάμπτει ή υπάρξει ένα σοκ προσφοράς, το πλεόνασμα μπορεί να μετατραπεί απότομα σε έλλειμμα και οι τιμές να εκτοξευτούν, προκαλώντας ύφεση. Θυμηθείτε το 1973. Εκείνη τη χρονιά, ο ΟPEC επέβαλε εμπάργκο στο πετρέλαιο ως απάντηση στην εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο του Yom Kippur και η τιμή του πετρελαίου τετραπλασιάστηκε. Ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης των ΗΠΑ υποχώρησε από το 5,6% το 1973, στο -0,5% το 1974. Λέει ο Yergin:
"Αυτό ήταν ένα δραματικό παράδειγμα, όταν οι αγορές πετρελαίου είχαν περιορισμούς, η ζήτηση ήταν ισχυρή, σημειώθηκε κρίση και η τιμή του πετρελαίου εξερράγη".
Οι τιμές υπαναχώρησαν στη συνέχεια τη δεκαετία του 1980 και παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα για πολλά χρόνια, μεταβάλλοντας τις προσδοκίες και την επενδυτική όρεξη:
"Το 2003, οι θεσμικοί επενδυτές ζητούσαν από τις εταιρίες πετρελαίου να ασκήσουν αυτό που αποκαλούσαν κεφαλαιακή πειθαρχία. Προέτρεπαν: "μην επενδύετε βαριά, επειδή το πετρέλαιο θα είναι για πάντα στα 20 δολάρια." Την επόμενη κιόλας χρονιά ξεκίνησε η εκρηκτική άνοδος των τιμών. Και αυτό επειδή ο κόσμος επένδυε στον κόσμο των 20 δολαρίων και στη συνέχεια η ζήτηση απογειώθηκε, υποκινούμενη σε μεγάλο βαθμό από το διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης στην Κίνα".
Η IHS, η συμβουλευτική ομάδα στην οποία ο Yergin είναι αντιπρόεδρος, προβλέπει ότι οι εταιρείες πετρελαίου σε όλο τον κόσμο θα επενδύσουν 600 δισεκατομμύρια λιγότερα στην ανάπτυξη νέας παραγωγής μεταξύ 2015 και 2020 από ό, τι προέβλεπαν το 2014, πριν η τιμή του πετρελαίου αρχίσει την καθοδική της πορεία. Αυτό ισοδυναμεί με πολλές χαμένες επενδύσεις και παραγωγική δυναμικότητα.
Θα ήταν σπουδαίο για την πολιτική της κλιματικής αλλαγής εάν όλες οι διαφυγούσες επενδύσεις μετατοπίζονταν προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά μάλλον αυτό δεν θα συμβεί, για αυτό και οι παρατεταμένες χαμηλές τιμές και επενδύσεις στην παραγωγική δυναμικότητα του πετρελαίου υπόκεινται σήμερα σε παρόμοιους κινδύνους.
Στην περίπτωση των παραγωγών χωρών, πολλές από τις οποίες είναι υπερβολικά εξαρτημένες από τα έσοδα του πετρελαίου, οι χαμηλές τιμές βυθίζουν την οικονομία, συντρίβουν τους προϋπολογισμούς και δύνανται να επιφέρουν πολιτική αστάθεια. Όταν οι χώρες αυτές ανταγωνίζονται τις ΗΠΑ - όπως η Ρωσία, το Ιράν ή η Βενεζουέλα σήμερα- μπορεί να υπάρχει ακόμη ένας λόγος εορτασμού (εξάλλου οι χαμηλές τιμές του πετρελαίου συνέβαλαν στην κατάρρευση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης). Αλλά τα πράγματα δεν εξελίσσονται πάντα το ίδιο καλά.
Μια πτώση της τιμής του πετρελαίου τη δεκαετία του 1980, για παράδειγμα, ήταν ένας από τους πολλούς λόγους για τους οποίους ο Σαντάμ Χουσεΐν εισέβαλε στο Κουβέιτ, με όλες τις συνέπειες που είχε έκτοτε αυτό για τη σταθερότητα στην περιοχή και την απώλεια αίματος και περιουσίας. Ο Σαντάμ ολοκλήρωσε τον πόλεμο του 1980-1988 με το Ιράν οφείλοντας περί τα 37 δισεκατομμύρια δολάρια (το ποσό είναι πολύ μεγαλύτερο σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις) στο Κουβέιτ και σε άλλα κράτη του Κόλπου. Ακόμα και σήμερα, το Ιράκ καλύπτει το 93% του προϋπολογισμού του από τα έσοδα του πετρελαίου, οπότε όταν η τιμή του πετρελαίου έπεσε από επίπεδο άνω των 100 δολαρίων το βαρέλι σε κάτω από τα 40 δολάρια μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 198, μένοντας στη συνέχεια εκεί, η κυβέρνηση του Ιράκ δέχτηκε ισχυρό πλήγμα.
Όπως περιγράφει ο Yergin στο πιο πρόσφατο βιβλίο του, "The Quest", ο Σαντάμ κάλεσε τον πρεσβευτή των ΗΠΑ μία εβδομάδα πριν από την εισβολή για να διαμαρτυρηθεί πως το Κουβέιτ παρήγαγε πολύ πετρέλαιο, πιέζοντας καθοδικά την παγκόσμια τιμή του πετρελαίου. Με την εισβολή στο Κουβέιτ, επεδίωξε μεταξύ άλλων να εξαλείψει μέρος του χρέους, να εξασφαλίσει νέα έσοδα και να μετατρέψει το Ιράκ σε μια δεύτερη Σαουδική Αραβία.
Η οικονομία της Βενεζουέλας χτυπήθηκε από την ίδια πτώση των τιμών του πετρελαίου. Η οικονομία συρρικνώθηκε απότομα και στη συνέχεια έμεινε σταθερή για μια δεκαετία, προκαλώντας οικονομικό πόνο σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Συχνά λέγεται ότι ο πρώην πρόεδρος Ούγκο Τσάβες ωφελήθηκε από τη μεγάλη άνοδο της τιμής του πετρελαίου που ακολούθησε μετά την εκλογή του το 1999 -κάτι σαν τον Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία την ίδια στιγμή. Όμως, σύμφωνα με τον Yergin χρειάστηκε άλλη μια κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου το 1998 για να "στρώσει το έδαφος" για την εκλογή του Τσάβες.
Για ποιον λοιπόν θα πρέπει να ανησυχούμε σήμερα; Μια χώρα είναι, και πάλι, το Ιράκ. Με τη χώρα να βρίσκεται ήδη σε εύθραυστη πολιτική κατάσταση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποίησε αυτό το καλοκαίρι βρίσκεται αντιμέτωπη με δύο απειλές: το Ισλαμικό Κράτος και μια πτώση της τιμής του πετρελαίου. Είναι πολύ εύκολο να φανταστεί κανείς μια κατάρρευση στο στυλ της συριακής.
Η Ρωσία έχει χειριστεί το πρόβλημα αρκετά καλά, επιτρέποντας στο ρούβλι να υποτιμηθεί μαζί με την τιμή του πετρελαίου, διατηρώντας σε γενικές γραμμές τα δημόσια οικονομικά της. Αλλά αν το πετρέλαιο παραμείνει στα 40 δολάρια ή χαμηλότερα για έναν αριθμό ετών, αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό. Είναι δύσκολο να προβλέψουμε πώς ο Πούτιν -ο οποίος είχε μεγάλη επιτυχία στην εδραίωση της πολιτικής του στήριξης μετά την εξασθένιση της οικονομίας που προκάλεσε η επίθεση Ουκρανία - θα αντιδρούσε σε ενδεχόμενη οικονομική κατάρρευση.
Η Νιγηρία, μια χώρα σχεδόν 180 εκατομμύρια ανθρώπων που αγωνίζεται επίσης ενάντια σε μια τρομοκρατική οργάνωση, την Boko Haram, πλήττεται ιδιαίτερα σκληρά. Η ενέργεια αντιπροσωπεύει το 35% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος και το 90% των εξαγωγών. Την Τρίτη, ο Πρόεδρος Muhammadu Buhari ζήτησε από το κοινοβούλιο να εγκρίνει έναν προϋπολογισμό 20% μεγαλύτερο από τον περυσινό για την τόνωση της οικονομίας, ο οποίος θα καλυφθεί από νέο δανεισμό. Ακόμα κι αν αυτό είναι έξυπνη πολιτική, είναι ταυτόχρονα και σημάδι απελπισίας.
Ο OPEC μπορεί κάλλιστα να είναι στο δρόμο της εξόδου. Είναι το τρίτο παγκόσμιο καρτέλ πετρελαίου που έχει επιδιώξει να ελέγξει την προσφορά του αγαθού και ως εκ τούτου η τιμή του: Η Texas Railroad Commission ρύθμιζε την παραγωγή σε μια εποχή που οι ΗΠΑ κυριαρχούσαν στην παραγωγή πετρελαίου. Επίσης οι πετρελαϊκές εταιρείες της ομάδας "Seven Sisters" είχαν σχηματίσει επίσης μια σύμπραξη για να ελέγχουν τους πόρους και να καθορίζουν τις τιμές. Δεν μας λείπει καμιά τους. Όταν πρόκειται για χαμηλές τιμές του πετρελαίου, όμως, θα πρέπει να είμαστε λίγο πιο προσεκτικοί τι ευχόμαστε.
24/12/2015
http://www.capital.gr/bloomberg-view/3091182/to-fthino-petrelaio-einai-spoudaio-ektos-apo-otan-den-einai
2.α.
Το πετρέλαιο βλάπτει τώρα σοβαρά την οικονομία
Με την κλασική συνταγή της Δύσης: δραστικές περικοπές στις δαπάνες, μεταρρύθμιση των επιδοτήσεων και προώθηση ιδιωτικοποιήσεων θα προσπαθήσει η Σαουδική Αραβία να «κλείσει» τη χαώδη τρύπα των περίπου 98 δισ. δολαρίων στον προϋπολογισμό της, αποτέλεσμα της πολύ χαμηλής τιμής του πετρελαίου διεθνώς.
Το βασίλειο διατήρησε την παραγωγή του πετρελαίου σε υψηλά επίπεδα σε μια προσπάθεια να μην υστερήσει από τους ακριβότερους ανταγωνιστές και να διατηρήσει το μερίδιο του στην αγορά, παρόλο αυτά δεν κατάφερε να συγκρατήσει το έλλειμμα του που φέτος έφθασε στο 15% του ΑΕΠ, καθώς τα έσοδα από το πετρέλαιο έπεφταν και έπεφταν...
Επιδιώκοντας λοιπόν να «προλάβει» μελλοντικές δημοσιονομικές κρίσεις, αποφάσισε μέτρα -ή αλλιώς «μεταρρυθμίσεις» -όπως «ιδιωτικοποιήσεις σε ένα μεγάλο εύρος τομέων και δραστηριοτήτων» όπως επιβεβαίωσε το υπουργείο Οικονομικών.
Το Ριάντ θα αναθεωρήσει προς τα επάνω τις τιμές στην ενέργεια, το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό «σταδιακά μέσα στην επόμενη πενταετία» για να βελτιώσει την αποδοτικότητα και ταυτόχρονα να ελαχιστοποιήσεις τις «αρνητικές επιπτώσεις για τα μεσαία και φτωχά εισοδήματα και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων».
Οι πρώτες μεταρρυθμίσεις θα τεθούν σε ισχύ από αύριο Τρίτη, και σε αυτές συμπεριλαμβάνονται αυξήσεις στην τιμή των καυσίμων, στο ηλεκτρικό ρεύμα για τους πλουσιότερους, «μέτρια» αύξηση του νερού για όλους και αλλαγές στην τιμολόγηση των καυσίμων για τις βιομηχανίες. Επίσης μέσα στην επιδιώξεις του βασιλείου είναι η υιοθέτηση κοινού ΦΠΑ και στις έξι χώρες του Κόλπου
Η επιτυχία ή η αποτυχία του σχεδίου θα είναι καθοριστικής σημασίας για την κληρονομιά που θα αφήσει ο βασιλιάς Σαλμάν και ο ισχυρός γιος του, πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, που θα επιβλέψει τις μεταρρυθμίσεις.
Η λιτότητα έχει σπείρει την ανησυχία στην επιχειρηματική κοινότητα -σχολιάζουν οι Financial Times- που ακόμα προσπαθούν να συνέλθουν από τις φετινές περικοπές, οι οποίες ευθύνονται για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου
Τα έσοδα το 2016 προβλέπονται στα 137 δισ. δολάρια, μειωμένα από τα 162 δισ. που ήταν φέτος. Επιπλέον υπάρχουν και «έξτρα» δαπάνες όπως οι υπό την Σαουδική Αραβία στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Υεμένη και τα 23 δισ. που πήραν ως μπόνους οι δημόσιοι υπάλληλοι όταν ανέβηκε στον θρόνο ο Σαλμάν τον Ιανουάριο.
28.12.2015
http://www.efsyn.gr/arthro/petrelaio-vlaptei-tora-sovara-tin-oikonomia
2.β.
Το ΔΝΤ προειδοποιεί: Η Σαουδική Αραβία... πτωχεύει
Ali Al-Naimi
Saudi Arabia's oil minister
3.
ΑΛΙ ΑΛ-ΝΑΙΜΙ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΤΗΣ ΣΑΟΥΔΙΚΗΣ ΑΡΑΒΙΑΣ
Είναι ακόμα κυρίαρχος του πετρελαϊκού παιχνιδιού;
Αν υπέθετε κανείς ότι ο Σαουδάραβας υπουργός Πετρελαίου Αλί αλ-Ναϊμι, 80 ετών, αποτιμά την 20ετή θητεία του σε μια από τις πιο νευραλγικές θέσεις στον κόσμο (εν μέσω ψιθύρων ότι η νέα γενιά της βασιλικής οικογένειας των Σαούντ έχει αναλάβει τα ηνία στο Ριάντ δρομολογεί την αντικατάστασή του...) ίσως να σκεπτόταν ότι έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του. Το 1997, δυο χρόνια μετά τη μεταπήδησή του από το τιμόνι της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας της χώρας Saudi Aramco στο Υπουργικό Συμβούλιο, ο Ναϊμι πρωτοστάτησε στην ατυχή απόφαση του ΟΠΕΚ να αυξήσει την παραγωγή, ενώ η χρηματοοικονομική κρίση στην Ασία κλιμακωνόταν. Η εν λόγω απόφαση που έχει μείνει στην ιστορία του καρτέλ ως το «Λάθος της Τζακάρτα» (επειδή ελήφθη στην Ινδονησία) κατακρήμνισε τις τιμές του μαύρου χρυσού στα επίπεδα των 10 δολ./βαρέλι.
Σήμερα, ο Ναϊμι, το πιο αναγνωρίσιμο πρόσωπο στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου και αυτό με τη μεγαλύτερη επιρροή (όπως του αναγνωρίζουν φίλοι και εχθροί) βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ακόμη κρίση υπερπροσφοράς που έχει οδηγήσει τις τιμές στα επίπεδα του 2004 κοντά στα 35 δολ./βαρέλι, από 115 δολ./βαρέλι τον Ιούνιο του 2014 και 145 δολ./βαρέλι που ήταν τα ιστορικά υψηλά που είχε προσεγγίσει το πετρέλαιο τον Ιούλιο του 2008, πριν κορυφωθεί η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση.
Οπως και το 1997, έτσι και σήμερα, το «κραχ» οφείλεται στους χειρισμούς του ίδιου του Ναϊμι που εξυπηρετούν τον ίδιο πάντα στόχο: Την υπεράσπιση του μεριδίου της Σαουδικής Αραβίας στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου και τον παραγκωνισμό των ανταγωνιστών, εν προκειμένω της παραγωγής shale των ΗΠΑ που αυξήθηκε από 5 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2008 στα 9,6 εκατ. βαρέλια το 2015 αλλάζοντας άρδην τα δεδομένα στον ενεργειακό κλάδο. Σύμφωνα με ανάλυση του Reuters, καθόλη τη διάρκεια της καριέρας του, ο Ναϊμι αγωνίστηκε για να αποφύγει το λάθος του προκατόχου του, Σεϊχη Ζακί Γιαμανί που απολύθηκε το 1986 όταν επιχείρησε -και απέτυχε- να αποτρέψει την πτώση των τιμών του πετρελαίου μειώνοντας μονομερώς την παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας.
Επιβίωση του ισχυρότερου
Αντιθέτως, ο Ναϊμι, κατά τη διάρκεια τριών πτωτικών κύκλων των τιμών του μαύρου χρυσού επέλεξε να χρησιμοποιήσει την θέση-κλειδί της χώρας στην ενεργειακή σκακιέρα (καθώς συνεισφέρει πάνω από το 10% της παγκόσμιας παραγωγής αργού) και την τεράστια χρηματοοικονομική της ισχύ για να περιθωριοποιήσει τους ακριβότερους παραγωγούς. Αυτή η στρατηγική της επιβίωσης του ισχυρότερου σημαίνει ότι η Σαουδική Αραβία (και κατ’ επέκταση ο ΟΠΕΚ) αρνείται να μειώσει μονομερώς την παραγωγή και περιμένει υπομονετικά μέχρι οι ανταγωνιστές να λυγίσουν και είτε να παρακαλέσουν γονυπετείς το Ριάντ για συντονισμένες μειώσεις παραγωγής. Η περυσινή δήλωση του Ναϊμι «Εάν οι τιμές είναι να πέσουν, θα πέσουν και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε γι’ αυτό. Ομως, άλλοι θα υποστούν τεράστιο πλήγμα πριν εμείς νιώσουμε οποιονδήποτε πόνο», αποτυπώνει αυτό το σκεπτικό.
Το 1997, μετά το «Λάθος της Τζακάρτα», ο Ναϊμι πρωτοστάτησε στην ανάκαμψη των τιμών του πετρελαίου δρομολογώντας μείωση παραγωγής σε συνεργασία με το Ιράν, τον ιστορικό εχθρό της Σαουδικής Αραβίας στη Μέση Ανατολή. Το 2001, κατόρθωσε μετά από μήνες διαπραγματεύσεων να πείσει τη Ρωσία (βασικό ανταγωνιστή του ΟΠΕΚ) να «κλείσει τις στρόφιγγες» σε συνεργασία με το καρτέλ, παρότι η Μόσχα στη συνέχεια υπαναχώρησε από τη δέσμευση αυτή. Και το 2008 καθώς η τιμή του πετρελαίου κατρακύλησε συνεπεία της χρηματοοικονομικής κρίσης, όλες οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες ανταποκρίθηκαν πρόθυμα στο κάλεσμα του Ριάντ για μείωση της παραγωγής, με αποτέλεσμα οι τιμές να αυξηθούν γρήγορα και να σταθεροποιηθούν κοντά στα επίπεδα των 100 δολ./βαρέλι για μια τριετία, από τις αρχές του 2011 έως τα μέσα του 2014.
Απομόνωση
Ο Ναϊμι φαίνεται να εφαρμόζει και τώρα αυτή τη δοκιμασμένη συνταγή. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα: Φαίνεται πολύ πιο απομονωμένος από ότι στο παρελθόν εντός και εκτός ΟΠΕΚ. Ο Ναϊμι κέρδισε τον θαυμασμό του πετρελαϊκού κλάδου για την ικανότητά του να κατευθύνει το καρτέλ με οικονομικά κριτήρια, αποφεύγοντας όσο μπορούσε τα ναρκοπέδια της πολιτικής. Πλην όμως, κατά τη διάρκεια της θητείας του, η χρόνια σύγκρουση Σιιτών-Σουννιτών που έφερε αντιμέτωπους τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν σε πεδία όπως η Συρία και η Υεμένη έχει κλιμακωθεί επικίνδυνα.
Επιπροσθέτως, το Ιράν αναδεικνύεται σε de facto σύμμαχο του Ιράκ εντός του ΟΠΕΚ καθώς και οι δυο χώρες έχουν μεγάλα περιθώρια αύξησης της παραγωγής τους. Οι εσωτερικές διαμάχες εντός του καρτέλ βγήκαν στην επιφάνεια με ένταση στη θυελλώδη Σύνοδο Κορυφής του καρτέλ στις 4 Δεκεμβρίου, όταν το καρτέλ απέτυχε να συμφωνήσει σε ένα στόχο για τις ποσοστώσεις παραγωγής, για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, με το Ιράν και το Ιράκ να διακηρύσσουν ότι θα ανοίξουν τις στρόφιγγες όσο περισσότερο μπορούν-με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις τιμές του πετρελαίου. «Κάποιες χώρες παράγουν όσο θέλουν...Το Ιράν δεν χρειάζεται την άδεια κανενός για να αυξήσει την παραγωγή του», δήλωσε ο υπουργός Πετρελαίου της χώρας, «καρφώνοντας» εμμέσως πλην σαφώς τον Σαουδάραβα ομόλογό του και δίνοντας σαφές σήμα ότι η Τεχεράνη θα ανοίξει αμέσως τις στρόφιγγες μόλις αρθούν οι εμπορικές κυρώσεις της Δύσης για το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Εκτός του καρτέλ, η Ρωσία βρίσκεται σε αντίπαλο στρατόπεδο από τη Σαουδική Αραβία στις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Την ίδια στιγμή, πολλοί εκτιμούν ότι η έκρηξη της παραγωγής shale των ΗΠΑ έχει οδηγήσει την Ουάσιγκτον στην επανεξέταση της στρατηγικής της έναντι του Ριάντ που συνίσταται στην παροχή στρατιωτικής προστασίας σε αντάλλαγμα για την διασφάλιση της ομαλής τροφοδοσίας της αγοράς πετρελαίου.
Στοίχημα υψηλού ρίσκου
Σε κάθε περίπτωση, το «στοίχημα» του Ναϊμι για περιθωριοποίηση των ανταγωνιστών δεν φαίνεται να «βγαίνει», καθώς η παραγωγή πετρελαίου τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ρωσίας έχουν αποδειχθεί πιο ανθεκτικές στην πτώση των τιμών από όσο προεξοφλούσαν πολλοί παράγοντες του κλάδου. Ως αποτέλεσμα, οι προβλέψεις για βαθμιαία μείωση της υπερπροσφοράς πετρελαίου που συμπιέζει τις τιμές έχουν ανατραπεί και ολοένα και περισσότεροι αναλυτές κάνουν λόγο για περαιτέρω βουτιά των τιμών. Μήπως ο Ναϊμι είναι έτοιμος να επαναλάβει το «Λάθος της Τζακάρτα;».
Ο ίδιος έφτασε να δηλώσει προ μηνών ότι «Κανείς δεν μπορεί να καθορίσει τις τιμές του πετρελαίου, όλα εξαρτώνται από τον... Αλλάχ!». Οπως παρατηρεί η Lloyd’s List «Δεν ξέρουμε αν ο Αλλάχ προβληματίζεται για τις χαμηλές τιμές του μαύρου χρυσού, όμως ο Ναϊμι παραμένει ήρεμος και πεπεισμένος ότι η στρατηγική του θα αποδώσει-μακροπρόθεσμα...».
Who is who.
Από τα βοσκοτόπια στην κορυφή της αγοράς.
O Αλί μπιν Ιμπραήμ αλ-Ναϊμι γεννήθηκε το 1935 σε φτωχή οικογένεια Σιιτών Μουσουλμάνων. Μικρός φρόντιζε τα κοπάδια προβάτων του πατέρα του. Σε ηλικία 12 ετών προσελήφθη στην Saudi Aramco ως παιδί για τα θελήματα. Εντυπωσίασε τους Αμερικανούς διοικούντες με την ευστροφία και τη φιλοδοξία του, με αποτέλεσμα η Aramco να χρηματοδοτήσει την εκπαίδευσή του πρώτα στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού και στη συνέχεια στις ΗΠΑ, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη γεωλογία.
Μετά την αποφοίτησή του επέστρεψε στην Aramco το 1957 και ανέβηκε σταδιακά τα σκαλιά της ιεραρχίας, έως ότου έγινε ο πρώτος Σαουδάραβας πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, το 1983. Παρότι θεωρούνταν η επιτομή του τεχνοκράτη και δεν είχε πολιτική εμπειρία επελέγη από τον τότε βασιλιά Φαχντ για τη θέση του υπουργού Πετρελαίου. Ως ένας από τους πλέον υψηλόβαθμους Σαουδάραβες χωρίς βασιλικό αίμα, ο Ναϊμι εξελίχθηκε σε κυρίαρχη φιγούρα της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου, η οποία «κρέμεται» από την κάθε του λέξη.
Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, έχει χάσει το μονοπώλιο των δηλώσεων για την πετρελαϊκή πολιτική στη Σαουδική Αραβία: Σχετικές παρεμβάσεις έχουν πραγματοποιήσει δυο γιοι του βασιλιά Σαλμάν και ο πρόεδρος της Aramco Χαλίντ-αλ Φαλίχ, σε μια ένδειξη ότι η επιρροή του Ναϊμι βαθμιαία μειώνεται και ότι ίσως οι ημέρες του στη θέση του είναι μετρημένες.
Οι τιμές του πετρελαίου και ο... Αλλάχ
Ο Σαουδάραβας υπουργός Πετρελαίου δήλωσε πρόσφατα ότι ''κανείς δεν μπορεί να καθορίσει τις τιμές του πετρελαίου, όλα εξαρτώνται από τον... Αλλάχ''.
Κρίση υπερπροσφοράς
Ο Ναϊμι, το πιο αναγνωρίσιμο πρόσωπο στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου και αυτό με τη μεγαλύτερη επιρροή, βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ακόμη κρίση υπερπροσφοράς που έχει οδηγήσει τις τιμές κοντά στα 35 δολ./βαρέλι, από 115 δολ./βαρέλι τον Ιούνιο του 2014
2.β.
Το ΔΝΤ προειδοποιεί: Η Σαουδική Αραβία... πτωχεύει
Πάνε οι παλιοί «καλοί καιροί» για τους Σαουδάραβες, όταν ο βασιλιάς τους, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αθήνα το 1965, κυριολεκτικά μοίραζε χρυσά ρολόγια με το τσουβάλι, σε όποιον σερβιτόρο και πορτιέρη τον εξυπηρετούσε. Σήμερα το ΔΝΤ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την άλλοτε οικονομικά άτρωτη Σαουδική Αραβία, το δημοσιονομικό έλλειμμα της οποίας έφτασε πέρυσι σχεδόν το 20% του ΑΕΠ της χώρας.
Οι λόγοι για την ξαφνική αλλαγή στην οικονομική ευρωστία της χώρας είναι σχετικά απλοί. Όταν η εξαγωγή πετρελαίου αποτελεί κάτι αντίστοιχο «μονοκαλλιέργειας» για την οικονομία ενός κράτους και η τιμή αυτού του προϊόντος πέφτει κατά 50%, ενόσω ταυτόχρονα ξοδεύονται τεράστια ποσά για τους βομβαρδισμούς της Υεμένης, για έργα υποδομής όπως το μετρό της πρωτεύουσας Ριάντ (22 δισ. δολάρια), για κοινωνικά έργα (130 δισ. δολάρια) και τα έξοδα των πρόσφατων ταξιδιών των κυβερνώντων παραμένουν αστρονομικά, η αναπλήρωση του κρατικού κορβανά δεν είναι πλέον εφικτή.
Οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ, που δημοσιεύτηκαν σε μία πρόσφατη και εκτενή έκθεσή του για τη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία, μεγέθους 102 σελίδων, προσφέρουν ένα εκπληκτικό ανάγνωσμα. Διότι εκτιμάται ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Σαουδικής Αραβίας θα αυξηθεί σημαντικά στα επόμενα χρόνια, ενώ η τιμή του πετρελαίου αναμένεται να παραμείνει σε επίπεδα παρόμοια του σημερινού μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Η κατάσταση πρέπει να έχει προκαλέσει αρκετή ανησυχία στην κυβέρνηση της χώρας καθότι, σύμφωνα με το Bloomberg, το κράτος καθυστερεί τις πληρωμές των εργολάβων των τεράστιων έργων υποδομής, για να έχει αρκετή ρευστότητα. Ταυτόχρονα, μέτρα λιτότητας και περικοπές δαπανών δεν προσφέρονται ως μέσα δημοσιονομικής εξυγίανσης του κράτους. Γιατί περικοπές των δαπανών δύσκολα μπορούν να γίνουν σε μία χώρα που έχει καταφέρει να διαφύγει τον κίνδυνο αναταραχών παρομοίων της «αραβικής άνοιξης», μέσω μίας λίαν γενναιόδωρης χρηματοδότησης κοινωνικά ωφέλιμων έργων.
Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, πολλές άλλες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες. Αλλά η Σαουδική Αραβία, όπως και το Μπαχρέιν και το Ομάν, έχουν χρηματικά αποθέματα που σύμφωνα με το ΔΝΤ αρκούν μόνο για πέντε χρόνια.
Μιχάλης Γιαννεκτσής
22/12/2015
http://tvxs.gr/news/kosmos/dnt-proeidopoiei-i-saoydiki-arabia-ptoxeyei
Οι λόγοι για την ξαφνική αλλαγή στην οικονομική ευρωστία της χώρας είναι σχετικά απλοί. Όταν η εξαγωγή πετρελαίου αποτελεί κάτι αντίστοιχο «μονοκαλλιέργειας» για την οικονομία ενός κράτους και η τιμή αυτού του προϊόντος πέφτει κατά 50%, ενόσω ταυτόχρονα ξοδεύονται τεράστια ποσά για τους βομβαρδισμούς της Υεμένης, για έργα υποδομής όπως το μετρό της πρωτεύουσας Ριάντ (22 δισ. δολάρια), για κοινωνικά έργα (130 δισ. δολάρια) και τα έξοδα των πρόσφατων ταξιδιών των κυβερνώντων παραμένουν αστρονομικά, η αναπλήρωση του κρατικού κορβανά δεν είναι πλέον εφικτή.
Οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ, που δημοσιεύτηκαν σε μία πρόσφατη και εκτενή έκθεσή του για τη Μέση Ανατολή και την Κεντρική Ασία, μεγέθους 102 σελίδων, προσφέρουν ένα εκπληκτικό ανάγνωσμα. Διότι εκτιμάται ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της Σαουδικής Αραβίας θα αυξηθεί σημαντικά στα επόμενα χρόνια, ενώ η τιμή του πετρελαίου αναμένεται να παραμείνει σε επίπεδα παρόμοια του σημερινού μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Η κατάσταση πρέπει να έχει προκαλέσει αρκετή ανησυχία στην κυβέρνηση της χώρας καθότι, σύμφωνα με το Bloomberg, το κράτος καθυστερεί τις πληρωμές των εργολάβων των τεράστιων έργων υποδομής, για να έχει αρκετή ρευστότητα. Ταυτόχρονα, μέτρα λιτότητας και περικοπές δαπανών δεν προσφέρονται ως μέσα δημοσιονομικής εξυγίανσης του κράτους. Γιατί περικοπές των δαπανών δύσκολα μπορούν να γίνουν σε μία χώρα που έχει καταφέρει να διαφύγει τον κίνδυνο αναταραχών παρομοίων της «αραβικής άνοιξης», μέσω μίας λίαν γενναιόδωρης χρηματοδότησης κοινωνικά ωφέλιμων έργων.
Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, πολλές άλλες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες. Αλλά η Σαουδική Αραβία, όπως και το Μπαχρέιν και το Ομάν, έχουν χρηματικά αποθέματα που σύμφωνα με το ΔΝΤ αρκούν μόνο για πέντε χρόνια.
Μιχάλης Γιαννεκτσής
22/12/2015
http://tvxs.gr/news/kosmos/dnt-proeidopoiei-i-saoydiki-arabia-ptoxeyei
Saudi Arabia's oil minister
3.
ΑΛΙ ΑΛ-ΝΑΙΜΙ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΤΗΣ ΣΑΟΥΔΙΚΗΣ ΑΡΑΒΙΑΣ
Είναι ακόμα κυρίαρχος του πετρελαϊκού παιχνιδιού;
Αν υπέθετε κανείς ότι ο Σαουδάραβας υπουργός Πετρελαίου Αλί αλ-Ναϊμι, 80 ετών, αποτιμά την 20ετή θητεία του σε μια από τις πιο νευραλγικές θέσεις στον κόσμο (εν μέσω ψιθύρων ότι η νέα γενιά της βασιλικής οικογένειας των Σαούντ έχει αναλάβει τα ηνία στο Ριάντ δρομολογεί την αντικατάστασή του...) ίσως να σκεπτόταν ότι έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του. Το 1997, δυο χρόνια μετά τη μεταπήδησή του από το τιμόνι της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας της χώρας Saudi Aramco στο Υπουργικό Συμβούλιο, ο Ναϊμι πρωτοστάτησε στην ατυχή απόφαση του ΟΠΕΚ να αυξήσει την παραγωγή, ενώ η χρηματοοικονομική κρίση στην Ασία κλιμακωνόταν. Η εν λόγω απόφαση που έχει μείνει στην ιστορία του καρτέλ ως το «Λάθος της Τζακάρτα» (επειδή ελήφθη στην Ινδονησία) κατακρήμνισε τις τιμές του μαύρου χρυσού στα επίπεδα των 10 δολ./βαρέλι.
Σήμερα, ο Ναϊμι, το πιο αναγνωρίσιμο πρόσωπο στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου και αυτό με τη μεγαλύτερη επιρροή (όπως του αναγνωρίζουν φίλοι και εχθροί) βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ακόμη κρίση υπερπροσφοράς που έχει οδηγήσει τις τιμές στα επίπεδα του 2004 κοντά στα 35 δολ./βαρέλι, από 115 δολ./βαρέλι τον Ιούνιο του 2014 και 145 δολ./βαρέλι που ήταν τα ιστορικά υψηλά που είχε προσεγγίσει το πετρέλαιο τον Ιούλιο του 2008, πριν κορυφωθεί η παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση.
Οπως και το 1997, έτσι και σήμερα, το «κραχ» οφείλεται στους χειρισμούς του ίδιου του Ναϊμι που εξυπηρετούν τον ίδιο πάντα στόχο: Την υπεράσπιση του μεριδίου της Σαουδικής Αραβίας στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου και τον παραγκωνισμό των ανταγωνιστών, εν προκειμένω της παραγωγής shale των ΗΠΑ που αυξήθηκε από 5 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2008 στα 9,6 εκατ. βαρέλια το 2015 αλλάζοντας άρδην τα δεδομένα στον ενεργειακό κλάδο. Σύμφωνα με ανάλυση του Reuters, καθόλη τη διάρκεια της καριέρας του, ο Ναϊμι αγωνίστηκε για να αποφύγει το λάθος του προκατόχου του, Σεϊχη Ζακί Γιαμανί που απολύθηκε το 1986 όταν επιχείρησε -και απέτυχε- να αποτρέψει την πτώση των τιμών του πετρελαίου μειώνοντας μονομερώς την παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας.
Επιβίωση του ισχυρότερου
Αντιθέτως, ο Ναϊμι, κατά τη διάρκεια τριών πτωτικών κύκλων των τιμών του μαύρου χρυσού επέλεξε να χρησιμοποιήσει την θέση-κλειδί της χώρας στην ενεργειακή σκακιέρα (καθώς συνεισφέρει πάνω από το 10% της παγκόσμιας παραγωγής αργού) και την τεράστια χρηματοοικονομική της ισχύ για να περιθωριοποιήσει τους ακριβότερους παραγωγούς. Αυτή η στρατηγική της επιβίωσης του ισχυρότερου σημαίνει ότι η Σαουδική Αραβία (και κατ’ επέκταση ο ΟΠΕΚ) αρνείται να μειώσει μονομερώς την παραγωγή και περιμένει υπομονετικά μέχρι οι ανταγωνιστές να λυγίσουν και είτε να παρακαλέσουν γονυπετείς το Ριάντ για συντονισμένες μειώσεις παραγωγής. Η περυσινή δήλωση του Ναϊμι «Εάν οι τιμές είναι να πέσουν, θα πέσουν και δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε γι’ αυτό. Ομως, άλλοι θα υποστούν τεράστιο πλήγμα πριν εμείς νιώσουμε οποιονδήποτε πόνο», αποτυπώνει αυτό το σκεπτικό.
Το 1997, μετά το «Λάθος της Τζακάρτα», ο Ναϊμι πρωτοστάτησε στην ανάκαμψη των τιμών του πετρελαίου δρομολογώντας μείωση παραγωγής σε συνεργασία με το Ιράν, τον ιστορικό εχθρό της Σαουδικής Αραβίας στη Μέση Ανατολή. Το 2001, κατόρθωσε μετά από μήνες διαπραγματεύσεων να πείσει τη Ρωσία (βασικό ανταγωνιστή του ΟΠΕΚ) να «κλείσει τις στρόφιγγες» σε συνεργασία με το καρτέλ, παρότι η Μόσχα στη συνέχεια υπαναχώρησε από τη δέσμευση αυτή. Και το 2008 καθώς η τιμή του πετρελαίου κατρακύλησε συνεπεία της χρηματοοικονομικής κρίσης, όλες οι πετρελαιοπαραγωγοί χώρες ανταποκρίθηκαν πρόθυμα στο κάλεσμα του Ριάντ για μείωση της παραγωγής, με αποτέλεσμα οι τιμές να αυξηθούν γρήγορα και να σταθεροποιηθούν κοντά στα επίπεδα των 100 δολ./βαρέλι για μια τριετία, από τις αρχές του 2011 έως τα μέσα του 2014.
Απομόνωση
Ο Ναϊμι φαίνεται να εφαρμόζει και τώρα αυτή τη δοκιμασμένη συνταγή. Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα: Φαίνεται πολύ πιο απομονωμένος από ότι στο παρελθόν εντός και εκτός ΟΠΕΚ. Ο Ναϊμι κέρδισε τον θαυμασμό του πετρελαϊκού κλάδου για την ικανότητά του να κατευθύνει το καρτέλ με οικονομικά κριτήρια, αποφεύγοντας όσο μπορούσε τα ναρκοπέδια της πολιτικής. Πλην όμως, κατά τη διάρκεια της θητείας του, η χρόνια σύγκρουση Σιιτών-Σουννιτών που έφερε αντιμέτωπους τη Σαουδική Αραβία και το Ιράν σε πεδία όπως η Συρία και η Υεμένη έχει κλιμακωθεί επικίνδυνα.
Επιπροσθέτως, το Ιράν αναδεικνύεται σε de facto σύμμαχο του Ιράκ εντός του ΟΠΕΚ καθώς και οι δυο χώρες έχουν μεγάλα περιθώρια αύξησης της παραγωγής τους. Οι εσωτερικές διαμάχες εντός του καρτέλ βγήκαν στην επιφάνεια με ένταση στη θυελλώδη Σύνοδο Κορυφής του καρτέλ στις 4 Δεκεμβρίου, όταν το καρτέλ απέτυχε να συμφωνήσει σε ένα στόχο για τις ποσοστώσεις παραγωγής, για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, με το Ιράν και το Ιράκ να διακηρύσσουν ότι θα ανοίξουν τις στρόφιγγες όσο περισσότερο μπορούν-με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις τιμές του πετρελαίου. «Κάποιες χώρες παράγουν όσο θέλουν...Το Ιράν δεν χρειάζεται την άδεια κανενός για να αυξήσει την παραγωγή του», δήλωσε ο υπουργός Πετρελαίου της χώρας, «καρφώνοντας» εμμέσως πλην σαφώς τον Σαουδάραβα ομόλογό του και δίνοντας σαφές σήμα ότι η Τεχεράνη θα ανοίξει αμέσως τις στρόφιγγες μόλις αρθούν οι εμπορικές κυρώσεις της Δύσης για το πυρηνικό της πρόγραμμα.
Εκτός του καρτέλ, η Ρωσία βρίσκεται σε αντίπαλο στρατόπεδο από τη Σαουδική Αραβία στις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή. Την ίδια στιγμή, πολλοί εκτιμούν ότι η έκρηξη της παραγωγής shale των ΗΠΑ έχει οδηγήσει την Ουάσιγκτον στην επανεξέταση της στρατηγικής της έναντι του Ριάντ που συνίσταται στην παροχή στρατιωτικής προστασίας σε αντάλλαγμα για την διασφάλιση της ομαλής τροφοδοσίας της αγοράς πετρελαίου.
Στοίχημα υψηλού ρίσκου
Σε κάθε περίπτωση, το «στοίχημα» του Ναϊμι για περιθωριοποίηση των ανταγωνιστών δεν φαίνεται να «βγαίνει», καθώς η παραγωγή πετρελαίου τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ρωσίας έχουν αποδειχθεί πιο ανθεκτικές στην πτώση των τιμών από όσο προεξοφλούσαν πολλοί παράγοντες του κλάδου. Ως αποτέλεσμα, οι προβλέψεις για βαθμιαία μείωση της υπερπροσφοράς πετρελαίου που συμπιέζει τις τιμές έχουν ανατραπεί και ολοένα και περισσότεροι αναλυτές κάνουν λόγο για περαιτέρω βουτιά των τιμών. Μήπως ο Ναϊμι είναι έτοιμος να επαναλάβει το «Λάθος της Τζακάρτα;».
Ο ίδιος έφτασε να δηλώσει προ μηνών ότι «Κανείς δεν μπορεί να καθορίσει τις τιμές του πετρελαίου, όλα εξαρτώνται από τον... Αλλάχ!». Οπως παρατηρεί η Lloyd’s List «Δεν ξέρουμε αν ο Αλλάχ προβληματίζεται για τις χαμηλές τιμές του μαύρου χρυσού, όμως ο Ναϊμι παραμένει ήρεμος και πεπεισμένος ότι η στρατηγική του θα αποδώσει-μακροπρόθεσμα...».
Who is who.
Από τα βοσκοτόπια στην κορυφή της αγοράς.
O Αλί μπιν Ιμπραήμ αλ-Ναϊμι γεννήθηκε το 1935 σε φτωχή οικογένεια Σιιτών Μουσουλμάνων. Μικρός φρόντιζε τα κοπάδια προβάτων του πατέρα του. Σε ηλικία 12 ετών προσελήφθη στην Saudi Aramco ως παιδί για τα θελήματα. Εντυπωσίασε τους Αμερικανούς διοικούντες με την ευστροφία και τη φιλοδοξία του, με αποτέλεσμα η Aramco να χρηματοδοτήσει την εκπαίδευσή του πρώτα στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού και στη συνέχεια στις ΗΠΑ, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη γεωλογία.
Μετά την αποφοίτησή του επέστρεψε στην Aramco το 1957 και ανέβηκε σταδιακά τα σκαλιά της ιεραρχίας, έως ότου έγινε ο πρώτος Σαουδάραβας πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, το 1983. Παρότι θεωρούνταν η επιτομή του τεχνοκράτη και δεν είχε πολιτική εμπειρία επελέγη από τον τότε βασιλιά Φαχντ για τη θέση του υπουργού Πετρελαίου. Ως ένας από τους πλέον υψηλόβαθμους Σαουδάραβες χωρίς βασιλικό αίμα, ο Ναϊμι εξελίχθηκε σε κυρίαρχη φιγούρα της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου, η οποία «κρέμεται» από την κάθε του λέξη.
Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, έχει χάσει το μονοπώλιο των δηλώσεων για την πετρελαϊκή πολιτική στη Σαουδική Αραβία: Σχετικές παρεμβάσεις έχουν πραγματοποιήσει δυο γιοι του βασιλιά Σαλμάν και ο πρόεδρος της Aramco Χαλίντ-αλ Φαλίχ, σε μια ένδειξη ότι η επιρροή του Ναϊμι βαθμιαία μειώνεται και ότι ίσως οι ημέρες του στη θέση του είναι μετρημένες.
Οι τιμές του πετρελαίου και ο... Αλλάχ
Ο Σαουδάραβας υπουργός Πετρελαίου δήλωσε πρόσφατα ότι ''κανείς δεν μπορεί να καθορίσει τις τιμές του πετρελαίου, όλα εξαρτώνται από τον... Αλλάχ''.
Κρίση υπερπροσφοράς
Ο Ναϊμι, το πιο αναγνωρίσιμο πρόσωπο στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου και αυτό με τη μεγαλύτερη επιρροή, βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ακόμη κρίση υπερπροσφοράς που έχει οδηγήσει τις τιμές κοντά στα 35 δολ./βαρέλι, από 115 δολ./βαρέλι τον Ιούνιο του 2014
Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου
25/12/2015
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26518&subid=2&pubid=113877807
Η «έξοδος» των αραβικών κεφαλαίων μόλις άρχισε
Οι οικονομίες του Περσικού Κόλπου που είναι πλούσιες σε κοιτάσματα πετρελαίου αναγκάζονται να αντλήσουν κεφάλαια από τα αποθέματά τους για να χρηματοδοτήσουν τους προϋπολογισμούς τους.
Με τις τιμές του αργού πετρελαίου να έχουν υποχωρήσει από τα μέσα του 2014 πάνω από 50%, φθάνοντας τα 40 δολάρια το βαρέλι κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου, δεν έχουν άλλη επιλογή. Μοναδική λύση είναι να καταφύγουν στα αποθέματα που συγκέντρωναν όλα αυτά τα χρόνια για τις δύσκολες ημέρες.
Προς το παρόν, μπορούν να στηριχθούν έως ένα βαθμό και σε στρατηγικές επενδύσεις. Αναφερόμαστε στα μερίδια που κατέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο κάποιων από τους μεγαλύτερους ομίλους στον κόσμο, όπως ο βρετανικός τραπεζικός όμιλος Barclays ή η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen. Αλλά εάν οι τιμές του αργού πετρελαίου συνεχίσουν την πτωτική πορεία τους, τότε, ενδεχομένως, να αναγκαστούν οι κυβερνήσεις να προχωρήσουν ταχύτερα απ’ όσο υπολόγιζαν στην πώληση των μεριδίων τους για να αναπληρώσουν «κενά» στον προϋπολογισμό τους.
Την τελευταία περίοδο της σταθερής ανόδου των τιμών του πετρελαίου, το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου –όπου συμμετέχουν η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και το Κουβέιτ– συγκέντρωσε αποθεματικά άνω των 2,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία επενδύθηκαν, κυρίως, σε χρεόγραφα και άλλους τίτλους, αλλά και στην εξαγορά μεριδίων σε μεγάλους ομίλους όπως η φαρμακοβιομηχανία Glencore, η Volkswagen και η Barclays. Μεγάλο μέρος αυτών των κεφαλαίων επαναπατρίζονται για να χρηματοδοτήσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα αυτών των χωρών, όπως αποκαλύπτουν διαχειριστές κεφαλαίων.
Τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου αναμένεται να παρουσιάσουν συνολικό έλλειμμα 13% επί του ΑΕΠ τους, όταν οι προϋπολογισμοί τους ήταν απόλυτα «υγιείς» όλα τα προηγούμενα χρόνια. Εάν οι τιμές του πετρελαίου κυμανθούν στα 56 δολάρια το βαρέλι μέσα στο επόμενο έτος, τότε τα έξι κράτη-μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ, Κουβέιτ, Ομάν και Σαουδική Αραβία) θα πρέπει να ρευστοποιήσουν περιουσιακά στοιχεία 208 δισεκατομμυρίων δολαρίων που είναι επενδυμένα στο εξωτερικό. Το ποσό αυτό αντανακλά το 10% των κρατικών επενδυτικών κεφαλαίων που έχουν δημιουργήσει οι κυβερνήσεις όλα τα προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με ανάλυση του τμήματος Breakingviews στο πρακτορείο Reuters. Aλλά εάν οι τιμές του πετρελαίου υποχωρήσουν ακόμη πιο χαμηλά, δηλαδή στα 20 δολάρια το βαρέλι, όπως έχει προβλέψει η αμερικανική επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs, τα κράτη αυτά του Περσικού Κόλπου θα πρέπει να ρευστοποιήσουν κρατικά κεφάλαια έως και 494 δισ. δολαρίων, με βάση τις δημοσιονομικές προβλέψεις για την πετρελαϊκή παραγωγή τους μέσα στο 2016. Και υπό την προϋπόθεση ότι θα διατηρήσουν τις δημόσιες δαπάνες στα υψηλά επίπεδα που ισχύουν σήμερα. Με αυτούς τους ρυθμούς και τα τρέχοντα δεδομένα, οι κυβερνήσεις των κρατών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου –τα οποία αντλούν το ένα πέμπτο του πετρελαίου σε παγκόσμια κλίμακα– θα έχουν εξαντλήσει όλα τα κεφάλαιά τους έως το 2020.
Η Νομισματική Υπηρεσία της Σαουδικής Αραβίας –η οποία λειτουργεί και ως κεντρική τράπεζα της χώρας– έχει ήδη αρχίσει να διαθέτει σε πώληση ορισμένα περιουσιακά στοιχεία που διαθέτει στο εξωτερικό. Διαχειριστές κεφαλαίων μιλούν για ρευστοποιήσεις θέσεων και από άλλες κυβερνήσεις.
Οι ηγέτες των κρατών του Περσικού Κόλπου έχουν αντισταθεί στον πειρασμό να πουλήσουν κρίσιμα περιουσιακά στοιχεία, πολλά από τα οποία τούς έχουν προσφέρει θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο κάποιων από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου. Αλλά όσο υποχωρεί η τιμή του πετρελαίου, ακόμη και αυτά τα πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία μπορεί να ενταχθούν στην επόμενη λίστα ρευστοποιήσεων, προκειμένου να συμπληρωθούν «κενά» στον προϋπολογισμό.
ANDY CRITCHLOW / REUTERS
30.12.2015
http://www.kathimerini.gr/844026/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/h-e3odos-twn-aravikwn-kefalaiwn-molis-arxise
25/12/2015
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26518&subid=2&pubid=113877807
Η «έξοδος» των αραβικών κεφαλαίων μόλις άρχισε
Οι οικονομίες του Περσικού Κόλπου που είναι πλούσιες σε κοιτάσματα πετρελαίου αναγκάζονται να αντλήσουν κεφάλαια από τα αποθέματά τους για να χρηματοδοτήσουν τους προϋπολογισμούς τους.
Με τις τιμές του αργού πετρελαίου να έχουν υποχωρήσει από τα μέσα του 2014 πάνω από 50%, φθάνοντας τα 40 δολάρια το βαρέλι κατά τη διάρκεια του Δεκεμβρίου, δεν έχουν άλλη επιλογή. Μοναδική λύση είναι να καταφύγουν στα αποθέματα που συγκέντρωναν όλα αυτά τα χρόνια για τις δύσκολες ημέρες.
Προς το παρόν, μπορούν να στηριχθούν έως ένα βαθμό και σε στρατηγικές επενδύσεις. Αναφερόμαστε στα μερίδια που κατέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο κάποιων από τους μεγαλύτερους ομίλους στον κόσμο, όπως ο βρετανικός τραπεζικός όμιλος Barclays ή η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen. Αλλά εάν οι τιμές του αργού πετρελαίου συνεχίσουν την πτωτική πορεία τους, τότε, ενδεχομένως, να αναγκαστούν οι κυβερνήσεις να προχωρήσουν ταχύτερα απ’ όσο υπολόγιζαν στην πώληση των μεριδίων τους για να αναπληρώσουν «κενά» στον προϋπολογισμό τους.
Την τελευταία περίοδο της σταθερής ανόδου των τιμών του πετρελαίου, το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου –όπου συμμετέχουν η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και το Κουβέιτ– συγκέντρωσε αποθεματικά άνω των 2,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία επενδύθηκαν, κυρίως, σε χρεόγραφα και άλλους τίτλους, αλλά και στην εξαγορά μεριδίων σε μεγάλους ομίλους όπως η φαρμακοβιομηχανία Glencore, η Volkswagen και η Barclays. Μεγάλο μέρος αυτών των κεφαλαίων επαναπατρίζονται για να χρηματοδοτήσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα αυτών των χωρών, όπως αποκαλύπτουν διαχειριστές κεφαλαίων.
Τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου αναμένεται να παρουσιάσουν συνολικό έλλειμμα 13% επί του ΑΕΠ τους, όταν οι προϋπολογισμοί τους ήταν απόλυτα «υγιείς» όλα τα προηγούμενα χρόνια. Εάν οι τιμές του πετρελαίου κυμανθούν στα 56 δολάρια το βαρέλι μέσα στο επόμενο έτος, τότε τα έξι κράτη-μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Κατάρ, Κουβέιτ, Ομάν και Σαουδική Αραβία) θα πρέπει να ρευστοποιήσουν περιουσιακά στοιχεία 208 δισεκατομμυρίων δολαρίων που είναι επενδυμένα στο εξωτερικό. Το ποσό αυτό αντανακλά το 10% των κρατικών επενδυτικών κεφαλαίων που έχουν δημιουργήσει οι κυβερνήσεις όλα τα προηγούμενα χρόνια, σύμφωνα με ανάλυση του τμήματος Breakingviews στο πρακτορείο Reuters. Aλλά εάν οι τιμές του πετρελαίου υποχωρήσουν ακόμη πιο χαμηλά, δηλαδή στα 20 δολάρια το βαρέλι, όπως έχει προβλέψει η αμερικανική επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs, τα κράτη αυτά του Περσικού Κόλπου θα πρέπει να ρευστοποιήσουν κρατικά κεφάλαια έως και 494 δισ. δολαρίων, με βάση τις δημοσιονομικές προβλέψεις για την πετρελαϊκή παραγωγή τους μέσα στο 2016. Και υπό την προϋπόθεση ότι θα διατηρήσουν τις δημόσιες δαπάνες στα υψηλά επίπεδα που ισχύουν σήμερα. Με αυτούς τους ρυθμούς και τα τρέχοντα δεδομένα, οι κυβερνήσεις των κρατών του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου –τα οποία αντλούν το ένα πέμπτο του πετρελαίου σε παγκόσμια κλίμακα– θα έχουν εξαντλήσει όλα τα κεφάλαιά τους έως το 2020.
Η Νομισματική Υπηρεσία της Σαουδικής Αραβίας –η οποία λειτουργεί και ως κεντρική τράπεζα της χώρας– έχει ήδη αρχίσει να διαθέτει σε πώληση ορισμένα περιουσιακά στοιχεία που διαθέτει στο εξωτερικό. Διαχειριστές κεφαλαίων μιλούν για ρευστοποιήσεις θέσεων και από άλλες κυβερνήσεις.
Οι ηγέτες των κρατών του Περσικού Κόλπου έχουν αντισταθεί στον πειρασμό να πουλήσουν κρίσιμα περιουσιακά στοιχεία, πολλά από τα οποία τούς έχουν προσφέρει θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο κάποιων από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου. Αλλά όσο υποχωρεί η τιμή του πετρελαίου, ακόμη και αυτά τα πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία μπορεί να ενταχθούν στην επόμενη λίστα ρευστοποιήσεων, προκειμένου να συμπληρωθούν «κενά» στον προϋπολογισμό.
ANDY CRITCHLOW / REUTERS
30.12.2015
http://www.kathimerini.gr/844026/article/oikonomia/die8nhs-oikonomia/h-e3odos-twn-aravikwn-kefalaiwn-molis-arxise