Η παράξενη «καυτή ειρήνη» της Ουκρανίας



Ηταν μια παράξενη Πρωτοχρονιά για τους κατοίκους του Ντονέτσκ, της άτυπης πρωτεύουσας της εξεγερμένης ανατολικής Ουκρανίας - μια Πρωτοχρονιά μετέωρη ανάμεσα στον πόλεμο και την ειρήνη.

Τα λιγοστά στολίδια στο κέντρο της πόλης και το «καρουζέλ» για τα παιδιά στην κεντρική πλατεία αυτής της μεγάλης εργατούπολης δεν ήταν αρκετά για να κρύψουν την αγωνία των εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, ακόμη κι όταν οι οβίδες του ουκρανικού στρατού γκρέμιζαν τα σπίτια τους και σκότωναν τους γείτονές τους.

Ο χρόνος μοιάζει να έχει παγώσει, μαζί με τις ελπίδες των αμάχων για μόνιμη ειρήνευση και επιστροφή σε μια «κανονική» ζωή.

Αλλωστε στη «Νοβοροσίγια», τη Νέα Ρωσία όπως αποκαλούν τον τόπο τους οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές, ο πόλεμος δεν τερματίστηκε ποτέ· απλώς «πάγωσε» από πέρσι τον Φλεβάρη, όταν Γάλλοι και Γερμανοί «άδειασαν» τους πιο φιλοπόλεμους Αμερικανούς και μεσολάβησαν για να υπογραφεί η εύθραυστη συμφωνία εκεχειρίας του Μινσκ.

Μια συμφωνία διάτρητη, που παραβιάστηκε -κι ακόμη παραβιάζεται- και από τις δύο πλευρές, και που στην ουσία δεν επιλύει κανένα από τα γενεσιουργά αίτια της εμφύλιας σύρραξης, ούτε αποτρέπει πραγματικά την επανάληψή της- απλώς παρατείνει την αγωνία για το αύριο.

Με «τυράκι» την προοπτική ένταξης στην Ευρωπαϊκή Eνωση και στο ΝΑΤΟ και χρησιμοποιώντας ως δύναμη κρούσης τους ένοπλους νεοναζί του «Δεξιού Τομέα», στήθηκε από τους ξένους η δεύτερη ουκρανική «επανάσταση» του Μαϊντάν.

Στην πραγματικότητα ήταν ένα κλασικό πραξικόπημα - η εκπαραθύρωση μιας εκλεγμένης κυβέρνησης και η εγκαθίδρυση ενός φασίζοντος και ξενοκίνητου καθεστώτος που από την πρώτη στιγμή προσπάθησε με διώξεις και δολοφονίες να ξεριζώσει με τη βία το ρωσικό στοιχείο από τη χώρα και να πυροδοτήσει έναν νέο ψυχρό πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Δύσης, κόντρα στα ίδια τα συμφέροντα της χώρας.

Η προσπάθεια αυτή ηττήθηκε στρατιωτικά το καλοκαίρι του 2014, όταν οι (αναμφίβολα ενισχυμένοι υπογείως από τον Πούτιν, αλλά σε κάθε περίπτωση αξιόμαχοι) αντάρτες του Ντονέτσκ απέκρουσαν οριστικά την επίθεση των Ουκρανών και απείλησαν να καταλάβουν το στρατηγικό λιμάνι της Μαριούπολης στη θάλασσα του Αζόφ– είναι πάντα αλλιώς όταν πολεμάς για τον τόπο σου και την οικογένειά σου.

Τζάμπα πήγαν τα λεφτά και τα όπλα που μοίρασαν αφειδώς οι ξένοι «σπόνσορες» στις φασιστικές πολιτοφυλακές, οι οποίες αποτέλεσαν την αιχμή του δόρατος της ουκρανικής εισβολής: οι ρωσόφωνοι τους πήραν φαλάγγι.

Και δεν είναι διόλου υπερβολικό να υποστηρίξει κανείς ότι η βιαστική «ειρήνη» του Μινσκ δεν συμφωνήθηκε για να σώσει τους ρωσόφωνους από το καθεστώς του Κιέβου, αλλά το αντίθετο.

Με έναν μαγικό τρόπο εδώ και σχεδόν ένα χρόνο η Ουκρανία έφυγε από το προσκήνιο και πέρασε στα «ψιλά».

Τα μεγάλα δυτικά ΜΜΕ, που ασχολούνταν καθημερινά με τη σύρραξη τροφοδοτώντας το ψυχροπολεμικό κλίμα κατά της Ρωσίας, έπαψαν εντελώς να ασχολούνται.

Εσχάτως μάλιστα, μετά τη ρωσική εμπλοκή στη Συρία, το ουκρανικό ζήτημα αναφέρεται πια στις αναλύσεις μόνο ως δευτερεύον διαπραγματευτικό χαρτί στο περίπλοκο «πόκερ» μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ, με τους περισσότερους αναλυτές να το αντιμετωπίζουν σαν το τελευταίο σοβαρό εμπόδιο για τη σύναψη μιας συνολικής (λυκο-)συμμαχίας Ουάσινγκτον - Μόσχας στη Μέση Ανατολή ενάντια στον κοινό εχθρό: το «Ισλαμικό κράτος».

Μετά την ήττα των δυνάμεων του Κιέβου επί του πεδίου, η Ουκρανία πέρασε οριστικά στη σκιά των δραματικών ανακατατάξεων στη Συρία και στο Ιράκ.

Το ρίσκο που πήρε ο Πούτιν μοιάζει να αποδίδει: μεταθέτοντας με... εκρηκτικό τρόπο τη διεθνή προσοχή ξανά προς την ξεχασμένη Συρία, αναγκάζει όλο και περισσότερο τους Δυτικούς να εγκαταλείψουν τα φιλόδοξα σχέδιά τους για την «πίσω αυλή» του.

Αργά ή γρήγορα θα τους αναγκάσει να ξανακαθίσουν στο τραπέζι και να συζητήσουν σοβαρά το μελλοντικό στάτους κβο του Ντονέτσκ: αν δεν το κάνουν άλλωστε, υπάρχει πάντα η προοπτική της «ένωσης» της Νέας Ρωσίας με την παλιά, όπως ήδη συνέβη με την Κριμαία.

Αλλωστε η συμφωνία του Μινσκ προβλέπει τοπικές εκλογές στο Ντονμπάς και τροποποίηση του ουκρανικού Συντάγματος ώστε να δοθεί περισσότερη «αυτονομία» στα ανταρτοκρατούμενα εδάφη - μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη αναβληθεί δύο φορές τους τελευταίους μήνες.

Ομως για τους κατοίκους του Ντονέτσκ, τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που βασανίζονται από τις ελλείψεις βασικών αγαθών και τον συνεχή τρόμο για επανάληψη των εχθροπραξιών, όλα αυτά μοιάζουν πολύ μακρινά.

Αυτό που μετρά είναι οι διακοπές ρεύματος και νερού, η έλλειψη τροφίμων, φαρμάκων και ανταλλακτικών για τα αυτοκίνητα και τις μηχανές των εργοστασίων, και φυσικά το πάγωμα όλων των οικονομικών δοσοληψιών με το ουκρανικό κράτος.

«Ξεχνώντας» επιλεκτικά την ουκρανική κρίση, οι ευαίσθητοι κατά τα άλλα Δυτικοί πολιτικοί και δημοσιογράφοι ξεχνούν πολύ βολικά και την ανθρωπιστική κρίση που πλήττει και τις δύο Ουκρανίες, την ανατολική και τη δυτική.

Πέρα από τους σχεδόν δέκα χιλιάδες νεκρούς και τις δεκάδες χιλιάδες τραυματίες, ο πόλεμος οδήγησε στον μαζικό εκτοπισμό κάπου 2,3 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Η ανεργία και ο πληθωρισμός «καλπάζουν», ενώ πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι επιζούν αποκλειστικά χάρη στα συσσίτια του Επισιτιστικού Προγράμματος του ΟΗΕ και των ξένων ΜΚΟ.

Αλλά και στην υπόλοιπη Ουκρανία η κατάσταση δεν είναι καλύτερη: η παραπαίουσα κυβέρνηση του «ολιγάρχη» Ποροσένκο κήρυξε πριν από λίγες εβδομάδες και επίσημα στάση πληρωμών προς τους διεθνείς πιστωτές και προς τη Ρωσία, στην οποία οφείλει πάνω από 3 δισ. δολάρια.

Το ΔΝΤ, κατά παράβαση του καταστατικού του και σε αντίθεση με τη στάση του έναντι της Ελλάδας και άλλων κρατών-οφειλετών, όχι μόνο προχώρησε στην αναδιάρθρωση του ουκρανικού χρέους (αποδεχόμενο ένα ονομαστικό «κούρεμα»), αλλά και συνεχίζει να δανειοδοτεί την ουσιαστικά πτωχευμένη Ουκρανία αποδεικνύοντας πως παραμένει ένα απλό εργαλείο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.

Η Μόσχα ήδη προχωρά σε οικονομικά αντίμετρα κατά του Κιέβου, απειλώντας το με εμπάργκο στην εισαγωγή αγροτικών προϊόντων και με διακοπή της τροφοδοσίας σε φυσικό αέριο, και το μέλλον προμηνύεται ιδιαίτερα δύσκολο για τους Ουκρανούς πολίτες που πληρώνουν πανάκριβα τα όνειρά τους για μια καλύτερη ζωή.

Αυτά παθαίνεις όμως όταν δέχεσαι ως κράτος να παίξεις τον ρόλο του πιονιού: καθίστασαι αναλώσιμος, κλοτσοσκούφι των Δυνατών.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΙΑΡΑΣ
9/1/2016
http://www.efsyn.gr/arthro/i-paraxeni-kayti-eirini-tis-oykranias