Stratfor: Η Ιταλία ενδέχεται να προκαλέσει την επόμενη κρίση στην Ευρώπη. Δριμύ "κατηγορώ" του Μ. Renzi για τη λιτότητα στην Ε.Ε.
Από την αρχή του έτους οικονομολόγοι προειδοποιούν πως το 2016 θα είναι μια από τις δυσκολότερες χρονιές μετά το 2008 για τις αγορές, σχολιάζουν αναλυτές της Stratfor, επισημαίνοντας ότι η οικονομική επιβράδυνση της Κίνας σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εντάσεις δημιουργούν ένα εκρηκτικό κλίμα παγκοσμίως. Ενώ, την ίδια στιγμή, οι αναδυόμενες οικονομίες περιέρχονται σε δυσμενή θέση λόγω των χαμηλών τιμών του πετρελαίου και την επιβράδυνση της κινέζικης οικονομίας.
Εν τω μεταξύ, η προσοχή των αναλυτών είναι στραμμένη στις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών λόγω της οικονομικής και προσφυγικής κρίσης. Η οικονομία της Ιταλίας είναι η πλέον προβληματική στην Ευρώπη και πολλοί αναλυτές εκφράζουν τις ανησυχίες τους για το πως η ιταλική οικονομία ενδέχεται να επηρεάσει την Ευρωζώνη.
Στην τρέχουσα περίοδο αβεβαιότητας που χαρακτηρίζει την παγκόσμια οικονομία η Ιταλία, και κυρίως ο τραπεζικός τομέας της, ανησυχεί ιδιαίτερα τους αναλυτές, σχοιλιάζει η Stratfor. Ο ιταλικός τραπεζικός δείκτης έχει υποχωρήσει κατά 18% αυτό το έτος, ενώ η τρίτη μεγαλύτερη και πιο προβληματική ιταλική τράπεζα, η Monte dei Paschi, έχει χάσει το 50% της αξίας της κατά την διάρκεια της ίδιας περίοδος. Ωστόσο, η πιο δραματική υποχώρηση έλαβε χώρα αυτή την εβδομάδα, ενώ η ιταλική ρυθμιστική αρχή του χρηματιστηρίου έκρινε απαραίτητο να αναστείλει την βραχυπρόθεσμη πώληση των μετοχών της Monte dei Paschi σε μια προσπάθεια να αποστρέψει την περαιτέρω υποχώρηση της μετοχής.
Οι ιταλικές τράπεζες βρίσκονται σε άσχημη κατάσταση, με τα τοξικά δάνεια να έχουν ξεπεράσει τα 200 δισ. ευρώ ενώ η Monte dei Psachi είχε έναν εξαιρετικά αδύναμο ισολογισμό και πριν από το 2013.
Η κρίση στον ιταλικό τραπεζικό τομέα υποβόσκει καιρό τώρα και οι αγορές ανησυχούν για πρώτη φορά από το 2012, όταν ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi, δήλωσε πως θα κάνει ότι μπορεί για να σωθεί το ευρώ.
Το sell-off των αγορών θα μπορούσε να πλήξει ανεπανόρθωτα την ιταλική οικονομία. Οι νέες μεταρρυθμίσεις αυξάνουν το ρίσκο κατάρρευσης του τραπεζικού τομέα και οδηγούν τους καταθέτες και τους επενδυτές να μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους στο εξωτερικό.
Οι ιταλικοί και ευρωπαϊκοί θεσμοί πρέπει να βρουν λύσεις ώστε να ανατραπεί το αρνητικό κλίμα και να καθησυχάσουν τις αγορές. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο είναι ένα σχέδιο διάσωσης της κυβέρνησης που, όμως, είναι αδύνατο σε αυτό στάδιο λόγω των νέων μεταρρυθμίσεων και του γεγονότος ότι τα προγράμματα διάσωσης εφαρμόζονται σε χώρες που βρίσκονται σε πιο βαθιές κρίσεις.
Μια εναλλακτική λύση, θεωρητικά, θα ήταν να αγοράσει μια άλλη τράπεζα την Monte dei Paschi και να αναλάβει τα επισφαλή περιουσιακά στοιχεία της με έκπτωση, ώστε να ανταποκριθούν θετικά οι αγορές.
Η πιο ελπιδοφόρα λύση θα ήταν οι παγκόσμιες αγορές να ανακάμψουν μετά τον Ιανουάριο και η παγκόσμια οικονομία να ομαλοποιηθεί τον Φεβρουάριο. Για να συμβεί, όμως, αυτό θα χρειαστούν πολλά περισσότερα από καθησυχαστικές ομιλίες από τους παγκόσμιους αξιωματούχους.
Ωστόσο, με τις δομικές αλλαγές που συμβαίνουν σήμερα, με τις χαμηλές τιμές του πετρελαίου, με την οικονομική αστάθεια της Κίνας να αυξάνεται και με την Ε.Ε. να πλήττεται από την προσφυγική κρίση, οι ελπίδες για μια τέτοια βελτίωση της παγκόσμιας οικονομίας μάλλον είναι υπερβολικές.
22-1-2016
http://www.liberal.gr/arthro/29804/oikonomia/2016/Stratfor-i-italia-endechetai-na-prokalesei-tin-epomeni-krisi-stin-europi.html
ΣΧΕΤΙΚΑ
H Ιταλία χρειάζεται "χάπι" για τον πονοκέφαλο των κόκκινων δανείων
ΣΧΕΤΙΚΑ
H Ιταλία χρειάζεται "χάπι" για τον πονοκέφαλο των κόκκινων δανείων
Δριμύ "κατηγορώ" του Μ. Renzi για τη λιτότητα στην Ε.Ε.
Δριμύ «κατηγορώ» κατά της Ε.Ε. εξαπολύει με άρθρο του στην εφημερίδα Guardian ο Ιταλός πρωθυπουργός, Matteo Renzi. Καταγγέλλει ότι «η Ευρώπη δεν δουλεύει γι’ αυτήν τη γενιά» και προειδοποιεί ότι το ευρωπαϊκό όραμα κινδυνεύει να μετατραπεί σε εφιάλτη από τους λαϊκιστές.
Ο κ. Renzi εμφανίζει την Ιταλία δικαιωμένη από την παραδοχή της Ε.Ε. ότι η Συνθήκη του Δουβλίνου πρέπει να αλλάξει, ενώ αναφερόμενος στην οικονομική πολιτική, επικρίνει την εμμονή της Ε.Ε. στη λιτότητα.
Στο άρθρο του ο Ιταλός Ιταλού πρωθυπουργός αναφέρει, αναλυτικά:
«Αυτές είναι ιστορικές στιγμές για την Ιταλία: η Γερουσία μας μόλις ψήφισε μια μεταρρύθμιση με βαθιές προεκτάσεις. Δεν θα έχουμε πλέον ένα σύστημα με δύο σώματα, όπου το Κοινοβούλιο και η Γερουσία έχουν τον ίδιο ρόλο και ανάλογη ισχύ. Η κυβέρνηση δεν χρειάζεται πια να εξασφαλίζει εις διπλούν ψήφο εμπιστοσύνης για να επιβιώσει, και η χώρα δεν χρειάζεται 315 γερουσιαστές. Η Ιταλία απλοποιείται. Αυτό που έμοιαζε αδύνατον πριν από δύο χρόνια είναι σήμερα πραγματικότητα.
Ολόκληρες γενιές ονειρεύονταν αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή. Κι ενώ περιμένουμε τις μεταρρυθμίσεις να εγκριθούν με ένα δημοψήφισμα τον Οκτώβριο, βλέπουμε σε αυτά τα μέτρα τη φυσική κατάληξη μιας διαδικασίας διάρκειας 22 μηνών, που συμπεριέλαβε τη χαλάρωση της αγοράς εργασίας, την αλλαγή του εκλογικού νόμου, την περικοπή της φορολογίας και την ταυτόχρονη μείωση του ελλείμματος, τον περιορισμό των καθυστερήσεων στην απονομή της Δικαιοσύνης, την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, τις επενδύσεις στην παιδεία και την έρευνα.
Οι αριθμοί από μόνοι τους απηχούν το εύρος της αλλαγής: 400.000 θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν σε έναν χρόνο. Εχουμε ανάπτυξη έπειτα από τρία χρόνια διαρκούς συρρίκνωσης του ΑΕΠ, και η εμπιστοσύνη είναι στα υψηλότερα επίπεδα εδώ και 20 χρόνια. Η Ιταλία επιστρέφει δριμύτερη, πιο υγιής, σταθερή, υπεύθυνη και φιλόδοξη. Αλλά στο μεταξύ η Ευρώπη αγνοείται. Δεν θα χρησιμοποιήσω υπεκφυγές: όλοι ξέρουμε ότι η πολιτική και πολιτισμική ορθοδοξία, που μονοπώλησε τον τρόπο διακυβέρνησης της Ευρώπης την τελευταία δεκαετία, δεν λειτουργεί. Ή τουλάχιστον δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε. Πάρτε για παράδειγμα τη μετανάστευση: η στάση της ακόμη αλλάζει. Είμαστε, φυσικά, ευτυχείς που οι επικρίσεις της Ιταλίας για τις μεγάλες παραλείψεις στη Συνθήκη του Δουβλίνου για τους πρόσφυγες είναι πλέον κοινός τόπος, ακόμη και στις Βρυξέλλες. Ο κανόνας που προβλέπει όσοι πρόσφυγες διεκδικούν άσυλο να το κάνουν στη χώρα από την οποία εισήλθαν στην Ε.Ε. πρέπει να αλλάξει επειγόντως, αν θέλουμε να σώσουμε το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Η Ιταλία ήταν η πρώτη που το είπε και, όταν το κάναμε, ελάχιστοι συμμερίζονταν την άποψή μας. Την ίδια στιγμή, στο οικονομικό μέτωπο, η εμμονή της Ε.Ε. στη λιτότητα καταστρέφει στην πραγματικότητα την ανάπτυξη. Στον τομέα της ενέργειας υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά ανάμεσα στα συμφέροντα, από τη μια, της Γερμανίας και της Ολλανδίας και, από την άλλη, της υπόλοιπης Ε.Ε. Στον τομέα των επενδύσεων υπάρχει μεγάλη συζήτηση και υποσχέσεις, αλλά λίγα εργοτάξια.
Η Ιταλία εξακολουθεί να πιστεύει στο ευρωπαϊκό όραμα. Για αυτόν τον λόγο δεν μπορούμε να αποδεχθούμε τον τρόπο με τον οποίο μετατρέπεται σε εφιάλτη από τους λαϊκιστές. Πρέπει να αλλάξουμε βηματισμό τώρα. Δεν το ζητάμε επειδή το έχει ανάγκη η Ιταλία, αλλά επειδή το χρειάζεται η Ευρώπη. Και η χώρα μου, επιτέλους σταθερή έπειτα από πολυετείς πολιτικές εντάσεις, σκοπεύει να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και της ηθικής υποχρέωσης που έχει για την οικοδόμηση ενός ευρωπαϊκού μέλλοντος. Αγαπάμε το όραμα των Ευρωπαίων ιδρυτικών προγόνων μας, πρέπει όμως να οικοδομήσουμε μια Ευρώπη για τα παιδιά τους, που δεν ασχολείται μόνο με τον εαυτό της. Η Ιταλία δεν θα σταματήσει να απαιτεί να ακουστεί η φωνή της. Επί μακρόν η Ευρώπη είχε την τάση να μην προσέχει ιδιαίτερα την Ιταλία, εξαιτίας των κυβερνήσεων της χώρας. Τώρα όμως η μουσική άλλαξε. Η νέα γενιά ηγετών αυτού του έμπειρου παλαιού κράτους εκτιμά ότι η Ευρώπη δεν είναι το άθροισμα των εθνικών συμφερόντων, αλλά ένας χώρος ελευθερίας, πολιτισμού, ευημερίας».
(Η απόδοση του άρθρου στα ελληνικά, όπως δημοσιεύεται στην "Καθημερινή")
22-1-2016
http://www.liberal.gr/arthro/29788/epikairotita/2016/drimi-katigoro-tou-m-Renzi-gia-ti-litotita-stin-ee.html
Ποιος είναι ο επόμενος «αδύναμος κρίκος» στις ευρωπαϊκές τράπεζες, και πότε θα σπάσει;
Η κατάρρευση των τιμών μετοχών τις τελευταίες ημέρες στις διεθνείς αγορές επαναφέρει στο προσκήνιο τις ανησυχίες για χρεοκοπίες στο τραπεζικό σύστημα, καθώς οι τράπεζες πρώτες «πληρώνουν τη νύφη» όταν η οικονομία ασθενεί. Καθώς στις χρεοκοπίες, όπως σε κάθε θάνατο, δεν υπάρχουν «προαναγγελίες», μένει να δούμε προσεκτικά τα δεδομένα για να δούμε ποιος είναι ο επόμενος αδύναμος κρίκος στην Ευρώπη. Ο νέος «μεγάλος ασθενής», της γερμανοκρατούμενης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν υπάρχει τέτοιος ασφαλώς.
Το τραπεζικό σύστημα αποτελεί τη ραχοκοκκαλιά των σύγχρονων οικονομιών, αλλά, λόγω της «μόχλευσης» του, δηλαδή του γεγονότος ότι λειτουργεί κυρίως με δανειακά κεφάλαια, αποτελεί παράλληλα τον πρώτο «μεγάλο ασθενή» στις σύγχρονες οικονομίες. Το πρόβλημα ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2015, όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ξεκίνησε τον έλεγχο για τράπεζες με προβλήματα ποιότητας δανειακού χαρτοφυλακίου. Λίγο μετά, τον Νοέμβριο, 4 Ιταλικές τράπεζες, οι Banca delle Marche, Banca Popolare dell’Etruria e del Lazio, Carife (Cassa di Risparmio di Ferrara) και Carichieti (Cassa di Risparmio della Provincia di Chieti) τέθηκαν σε εκκαθάριση, σπάζοντας σε καλές και κακές τράπεζες. Το ιταλικό δημόσιο υποχρέωσε τις τράπεζες σε ένα ιδιότυπο bail-out (δηλαδή διάσωση με τα χρήματα φορολογουμένων), που όμως συνδύαζε και κάποιας μορφής bail-in (δηλαδή διάσωση με τα λεφτά ομολογιούχων, καταθετών και μετόχων -στη συγκεκριμένη περιλάμβανε μόνο μετόχους και ομολογιούχους), ενός bail-in που μάλιστα οδήγησε και σε αυτοκτονίες πολιτών που έχασαν, ως ομολογιούχοι, πλήρως την αξία των ομολόγων τους στη διαδικασία διάσωσης. Τα περιουσιακά τους στοιχεία, αφού αποτιμήθηκαν πλέον στο... 20% της αξίας τους, δηλαδή περίπου 1,5 δισ. ευρώ, μεταβιβάστηκαν σε ένα «επενδυτικό όχημα», για να αποτελέσουν αντικείμενο μεταπώλησης σε εξειδικευμένα επενδυτικά funds, αμερικάνικα κυρίως, όπως τα Cerberus, Apollo και Fortress, που θα προσπαθήσουν να ανακτήσουν ότι μπορούν από την αξία τους, ώστε το ιταλικό δημόσιο να πάρει ότι μπορεί από τα χαμένα.
Οι ανησυχίες όμως πλέον αναζωπυρώθηκαν μετά την είδηση ότι δημιουργήθηκε νέα ομάδα «μελέτης» των προβλημάτων των τραπεζών, και παίρνει διαστάσεις καχυποψίας και έλλειψης πίστης. Η είδηση ότι διεξάγονται έλεγχοι για την ποιότητα δανείων και άλλων ιταλικών τραπεζών οδήγησε σε σημαντικές απώλειες την Banca Monte dei Paschi di Siena, την Banca Popolare και και την Unicredit, αγγίζοντας πλέον και μεγάλου μεγέθους ιταλικές τράπεζες. Η κατάρρευση αξιών ήταν απότομη, καθώς ομόλογα όπως εκείνα της Banca Monte dei Paschi di Siena έχασαν 40% της αξίας τους σε μία μόνο ημέρα, χτες (!), ενώ οδήγησε σε μεγάλη απώλεια τιμών και τις τιμές των μετοχών των εν λόγω τραπεζών.
Οι προβληματισμοί της αγοράς δεν είναι καθόλου υπερβολικοί. Σε μελέτη του 2015 (συγκεκριμένα στο WP/15/24) για τις ιταλικές τράπεζες για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι Jassaud and Kang βρήκαν ότι η κεφαλαιοποίηση των ιταλικών τραπεζών δεν φτάνει να καλύψει ενδεχόμενες απώλειες από ζημίες από χαρτοφυλάκια, ενώ, μεταξύ άλλων, βρίσκει ότι 13 από τις 15 ιταλικές τράπεζες, δηλαδή σχεδόν όλες, είχαν κεφαλαιακή επάρκεια σημαντικά χαμηλότερη του μέσου όρου των ευρωπαϊκών τραπεζών, ενώ παράλληλα τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια ως ποσοστό των Κεφαλαίων και Διαθεσίμων, γνωστά και ως «δείκτης Τέξας» στη γλώσσα των τραπεζιτών, στέκονταν στο... απίστευτα αδικαιολόγητο ποσοστό του 90% ήδη από τον Ιούνιο του 2014!
Η κατρακύλα επομένως που μπορεί να περιμένει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα ίσως ξεκινήσει αυτήν τη φορά από τον αδύναμο κρίκο που δείχνει τώρα να είναι η Ιταλία. Δεδομένης της νευρικότητας των επενδυτών σε αυτήν τη φάση, αλλά και του τεράστιου μεγέθους της ιταλικής οικονομίας στην Ευρωζώνη αλλά και του μεγέθους των ιταλικών τραπεζών, αν αυτό θα συμβεί, θα αποτελεί όχι απλά ατομική βόμβα, αλλά βόμβα υδρογόνου και τόσο οι συνέπειες για την οικονομία, όσο και τις αγορές θα είναι ανυπολόγιστες...
Κωνσταντίνος Βέργος,
Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
http://www.liberal.gr/arthro/29737/apopsi/konstantinos-bergos/poios-einai-o-epomenos-isonadunamos-krikossin-stis-europaikes-trapezes-kai-pote-tha-spasei.html
22-1-2016
Η κατάρρευση των τιμών μετοχών τις τελευταίες ημέρες στις διεθνείς αγορές επαναφέρει στο προσκήνιο τις ανησυχίες για χρεοκοπίες στο τραπεζικό σύστημα, καθώς οι τράπεζες πρώτες «πληρώνουν τη νύφη» όταν η οικονομία ασθενεί. Καθώς στις χρεοκοπίες, όπως σε κάθε θάνατο, δεν υπάρχουν «προαναγγελίες», μένει να δούμε προσεκτικά τα δεδομένα για να δούμε ποιος είναι ο επόμενος αδύναμος κρίκος στην Ευρώπη. Ο νέος «μεγάλος ασθενής», της γερμανοκρατούμενης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν υπάρχει τέτοιος ασφαλώς.
Το τραπεζικό σύστημα αποτελεί τη ραχοκοκκαλιά των σύγχρονων οικονομιών, αλλά, λόγω της «μόχλευσης» του, δηλαδή του γεγονότος ότι λειτουργεί κυρίως με δανειακά κεφάλαια, αποτελεί παράλληλα τον πρώτο «μεγάλο ασθενή» στις σύγχρονες οικονομίες. Το πρόβλημα ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2015, όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ξεκίνησε τον έλεγχο για τράπεζες με προβλήματα ποιότητας δανειακού χαρτοφυλακίου. Λίγο μετά, τον Νοέμβριο, 4 Ιταλικές τράπεζες, οι Banca delle Marche, Banca Popolare dell’Etruria e del Lazio, Carife (Cassa di Risparmio di Ferrara) και Carichieti (Cassa di Risparmio della Provincia di Chieti) τέθηκαν σε εκκαθάριση, σπάζοντας σε καλές και κακές τράπεζες. Το ιταλικό δημόσιο υποχρέωσε τις τράπεζες σε ένα ιδιότυπο bail-out (δηλαδή διάσωση με τα χρήματα φορολογουμένων), που όμως συνδύαζε και κάποιας μορφής bail-in (δηλαδή διάσωση με τα λεφτά ομολογιούχων, καταθετών και μετόχων -στη συγκεκριμένη περιλάμβανε μόνο μετόχους και ομολογιούχους), ενός bail-in που μάλιστα οδήγησε και σε αυτοκτονίες πολιτών που έχασαν, ως ομολογιούχοι, πλήρως την αξία των ομολόγων τους στη διαδικασία διάσωσης. Τα περιουσιακά τους στοιχεία, αφού αποτιμήθηκαν πλέον στο... 20% της αξίας τους, δηλαδή περίπου 1,5 δισ. ευρώ, μεταβιβάστηκαν σε ένα «επενδυτικό όχημα», για να αποτελέσουν αντικείμενο μεταπώλησης σε εξειδικευμένα επενδυτικά funds, αμερικάνικα κυρίως, όπως τα Cerberus, Apollo και Fortress, που θα προσπαθήσουν να ανακτήσουν ότι μπορούν από την αξία τους, ώστε το ιταλικό δημόσιο να πάρει ότι μπορεί από τα χαμένα.
Οι ανησυχίες όμως πλέον αναζωπυρώθηκαν μετά την είδηση ότι δημιουργήθηκε νέα ομάδα «μελέτης» των προβλημάτων των τραπεζών, και παίρνει διαστάσεις καχυποψίας και έλλειψης πίστης. Η είδηση ότι διεξάγονται έλεγχοι για την ποιότητα δανείων και άλλων ιταλικών τραπεζών οδήγησε σε σημαντικές απώλειες την Banca Monte dei Paschi di Siena, την Banca Popolare και και την Unicredit, αγγίζοντας πλέον και μεγάλου μεγέθους ιταλικές τράπεζες. Η κατάρρευση αξιών ήταν απότομη, καθώς ομόλογα όπως εκείνα της Banca Monte dei Paschi di Siena έχασαν 40% της αξίας τους σε μία μόνο ημέρα, χτες (!), ενώ οδήγησε σε μεγάλη απώλεια τιμών και τις τιμές των μετοχών των εν λόγω τραπεζών.
Οι προβληματισμοί της αγοράς δεν είναι καθόλου υπερβολικοί. Σε μελέτη του 2015 (συγκεκριμένα στο WP/15/24) για τις ιταλικές τράπεζες για το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οι Jassaud and Kang βρήκαν ότι η κεφαλαιοποίηση των ιταλικών τραπεζών δεν φτάνει να καλύψει ενδεχόμενες απώλειες από ζημίες από χαρτοφυλάκια, ενώ, μεταξύ άλλων, βρίσκει ότι 13 από τις 15 ιταλικές τράπεζες, δηλαδή σχεδόν όλες, είχαν κεφαλαιακή επάρκεια σημαντικά χαμηλότερη του μέσου όρου των ευρωπαϊκών τραπεζών, ενώ παράλληλα τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια ως ποσοστό των Κεφαλαίων και Διαθεσίμων, γνωστά και ως «δείκτης Τέξας» στη γλώσσα των τραπεζιτών, στέκονταν στο... απίστευτα αδικαιολόγητο ποσοστό του 90% ήδη από τον Ιούνιο του 2014!
Η κατρακύλα επομένως που μπορεί να περιμένει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα ίσως ξεκινήσει αυτήν τη φορά από τον αδύναμο κρίκο που δείχνει τώρα να είναι η Ιταλία. Δεδομένης της νευρικότητας των επενδυτών σε αυτήν τη φάση, αλλά και του τεράστιου μεγέθους της ιταλικής οικονομίας στην Ευρωζώνη αλλά και του μεγέθους των ιταλικών τραπεζών, αν αυτό θα συμβεί, θα αποτελεί όχι απλά ατομική βόμβα, αλλά βόμβα υδρογόνου και τόσο οι συνέπειες για την οικονομία, όσο και τις αγορές θα είναι ανυπολόγιστες...
Κωνσταντίνος Βέργος,
Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
http://www.liberal.gr/arthro/29737/apopsi/konstantinos-bergos/poios-einai-o-epomenos-isonadunamos-krikossin-stis-europaikes-trapezes-kai-pote-tha-spasei.html
22-1-2016