Χορεύοντας με τους φορολογουμένους

Τα τελευταία χρόνια υπήρξε ορυμαγδός αλλαγών στο φορολογικό σύστημα της χώρας. Σωρεία νέων φόρων, προστίμων και μεθόδων, ίδρυση και δραστηριοποίηση νέων οργάνων έλεγχου (ΚΕΦΟΜΕΠ) κλπ. 

Δραματική συνέπεια αυτού υπήρξε το να μην είναι σε θέση να αφομοιώσουν τις αλλαγές αυτές ούτε οι λογιστές ούτε οι δικηγόροι ούτε καν οι βουλευτές και φυσικά πολύ λιγότερο οι φορολογούμενοι. 

Έτσι φτάσαμε στο σημείο οι τελευταίοι να αγνοούν τις δυνατότητες που έχουν να προστατευθούν. 

Θα εξετάσουμε περιπτωσιολογικά μερικά τέτοια ζητήματα. 

Α) Αρκετοί μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού μπλέκουν συχνά στα δίχτυα της νομοθεσίας περί διπλής φορολόγησης την οποία περιπλέκει η ελληνική γραφειοκρατία. Έτσι, λοιπόν, ακόμα και όταν από τις φορολογικές τους δηλώσεις προκύπτει η χρόνια και μόνιμη εγκατάσταση και διαμονή τους στο εξωτερικό η φορολογική αρχή δυσπιστεί και τους καλεί να προσκομίσουν περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία. 

Ενίοτε τα στοιχεία που ζητά η φορολογική αρχή είναι σχεδόν αδύνατο να προσκομισθούν καθώς πχ δεν υπάρχει το αντίστοιχο πιστοποιητικό ή η αντίστοιχη διοικητική αρχή στην ξένη χώρα, με αποτέλεσμα να απορρίπτονται καταχρηστικά οι αιτήσεις για επανεκκαθάριση - τροποποίηση της προφανέστατα λανθασμένης αρχικής εκκαθάρισης. 

Με αυτόν τον τρόπο ακόμα και Έλληνες που εργάζονται για δεκαετίες στο εξωτερικό και αποκομίζουν εκεί το σύνολο των εισοδημάτων τους φορολογούνται γι’ αυτά τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα, με συνέπεια τον εν τοις  πράγμασιν άδικο  οικονομικό τους στραγγαλισμό. 

Μόνη διέξοδος, κατόπιν της πιθανής άρνησης της αρχής για επανεκκαθάριση, είναι η άσκηση ενδικοφανούς ενώπιον της φορολογικής αρχής αρχικά και τακτικής στην συνέχεια προσφυγής ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων.

Β) Δεύτερη περίπτωση άγνοιας –εν προκειμένω– νομοθετικά προβλεπόμενου δικαιώματος είναι ο λανθασμένος υπολογισμός του ΕΝ.Φ.Ι.Α. και του προηγούμενου ΦΑΠ, λόγω μη ορθής συμπλήρωσης του εντύπου Ε9, σε περίπτωση στέρησης της χρήσης του ακίνητου. Σε περιπτώσεις περιορισμών χρήσης ιδίως λόγω ρυμοτομικού βάρους, ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, δέσμευσης ακινήτου για κοινωφελή ή κοινόχρηστο σκοπό ή για λόγους προστασίας μνημείων και αρχαιοτήτων, καθώς και για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος, χορηγούνται απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ. 

Αντίστοιχα χορηγούνται απαλλαγές και σε περιπτώσεις καθυστέρησης αποδέσμευσης απαλλοτρίωσης ή καταβολής αποζημίωσης λόγω απαλλοτρίωσης, ρυμοτομικού βάρους ή δέσμευσης κάθε είδους, παρόλο που έχει εκδοθεί αμετάκλητη δικαστική απόφασή που την διατάζει. Η στέρηση της χρήσης ακινήτων λόγω πολεοδομικών ή αρχαιολογικών δεσμεύσεων είναι εκτεταμένο και συχνό φαινόμενο στην χώρα μας, αχρηστεύοντας στην πράξη κάθε πρόθεση αξιοποίησής τους. 

Παρότι προβλέπονται νομικές λύσεις για την μείωση των υπέρογκων φόρων κατοχής ακίνητης περιουσίας ήδη από τον ΕΤΑΚ, πολλοί φορολογούμενοι επιβαρύνθηκαν με μεγάλους φόρους επειδή δεν έκαναν χρήση αυτών των δυνατοτήτων. Υπάρχουν νομικά εργαλεία να περιοριστούν τέτοιου είδους άδικες φορολογίες μέχρι και σήμερα, αρκεί να κινητοποιηθούν οι φορολογούμενοι και να αντιδράσουν άμεσα.

Γ) ‘Ένα σημαντικό κεφάλαιο που άνοιξε την τελευταία διετία είναι ο έλεγχος της αδικαιολόγητης προσαύξησης περιουσίας, γνωστού από τις διάφορες λίστες που παραδόθηκαν στις φορολογικές αρχές, και ο οποίος επεκτάθηκε μέσα από τους ελέγχους των αρμοδίων κάθε φορά φορολογικών αρχών (Σ.Δ.Ο.Ε., ΚΕΦΟΜΕΠ ) στο σύνολο σχεδόν  όλων όσων διακίνησαν σημαντικά χρηματικά ποσά, τα οποία δεν βρίσκονταν σε πλήρη αντιστοιχία με τα δηλωθέντα ετησίως εισοδήματα. 

Η ανεξάντλητη πρόσφατη ειδησεογραφία καταδεικνύει την δυναμική του συγκεκριμένου θέματος. Στο σημείο αυτό είναι αναγκαίο  να διακρίνουμε όσους μπορούν να δικαιολογήσουν τα περιουσιακά τους αποκτήματα.  Πλην η φορολογική αρχή και το υπάρχον φορολογικό πλαίσιο τους αντιμετωπίζει κατά τον ίδιο τρόπο. Είτε ζητώντας πάλι αποδεικτικά στοιχεία, που αδυνατούν να προσκομίσουν, είτε διαφορετικά, φορολογώντας τα αποκρύβεντα εισοδήματα σαν εισοδήματα από ελευθέριο επάγγελμα  και επιβάλλοντας πρόστιμο εξοντωτικό για την ανακριβή δήλωση (πέρα απ την ως άνω φορολόγηση)  τα όποια 2 συνδυαστικά οδηγούν συχνά σε δήμευση των αποκρυμμένων ποσών. 

Στο άμεσο μέλλον συζητείται η αντικατάσταση των μέτρων αυτών δια της καταβολής  ποσοστού επί των αποκρυμμένων εισοδημάτων.Και στην περίπτωση αυτή μόνη διέξοδος - πέραν του οικονομικά επώδυνου συμβιβασμού με την φορολογική αρχή – απομένει (μετά την συνήθη απόρριψη των εγγράφων εξηγήσεων) η ενδικοφανής προσφυγή κατά της πράξης καταλογισμού ενώπιον της εκάστοτε αρμόδιας διοικητικής αρχής και σε περίπτωση άρνησης αυτής η προσφυγή ενώπιον των τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων.  

Ειδικότερα το τελευταίο θέμα έχει εξελιχθεί σε πεδίο σφοδρότατης θεωρητικής και νομολογιακής αντιπαράθεσης καθώς η πολιτεία έχει δρομολογήσει  αυστηρή στάση απέναντι σε όσους φέρονται να απέκρυψαν εισοδήματα, μέρος  της  νομολογίας όμως  έβαλε πρόσφατα εμπόδια στον τρόπο αναζήτησης του πλουτισμού εκ μέρους των αρχών θέτοντας τους καταρχήν  χρονικούς (και άλλους) περιορισμούς στο δικαίωμα τους να αναζητήσουν τα φερόμενα ως αποκρυβέντα εισοδήματα. (Δικαστική βόμβα στους αναδρομικούς φόρο-ελέγχους).

Στο ίδιο πλαίσιο εκδηλώθηκε εσχάτως αντιπαράθεση  από σημαντική μερίδα του νομικού κόσμου που ισχυρίζεται ότι τα αποδεικτικά μέσα για την αναζήτηση της προσαύξησης περιουσίας είναι παράνομα, αντίθετη γνώμη εξέφρασε η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων. 

Όλα αυτά θα λυθούν φυσικά από την νομολογία, ενώ λίγοι τυχεροί (στατιστικά) μπορούν να εξέλθουν του λαβύρινθου είτε στο πρώτο στάδιο των εξηγήσεων-τροποποιήσεων είτε με επιτυχή απόφαση στο (επόμενο) στάδιο της ενδικοφανούς προσφυγής.

Του Κωνσταντίνου Παπακασόλα

6/2/2016

http://www.capital.gr/me-apopsi/3101291/xoreuontas-me-tous-forologoumenous