Η Ευρώπη είναι εκτός ελέγχου;
Σιωπηρά αλλά σταθερά έκλεισε χθες και η τελευταία πλευρά εισόδου μέσω της Σλοβακίας στο διάδρομο των προσφύγων από την Αυστρία στη Γερμανία. Παρά την τυπική ισχύ της η Συμφωνία Σένγκεν, με ή χωρίς τις παρατηρήσεις της Κομισιόν προς την Ελλάδα, έχει "κλείσει" ουσιαστικά όλες τις προσβάσεις από ανατολάς, νότο και δυσμάς προς τη Γερμανία μέσω Αυστρίας από τα Βαλκάνια.
Σλοβενία και Ουγγαρία με θόρυβο και τώρα σιωπηρά η Σλοβακία κάλυψαν όλες τις εισόδους προς την τελική ευθεία του διαδρόμου που περνά από την Αυστρία για να καταλήξει στη Γερμανία, στην οποία έχουν περάσει ήδη περί το 1,1 εκατ. πρόσφυγες, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων έχει διασχίσει το Αιγαίο αφήνοντας πίσω πολλές εκατοντάδες νεκρούς γυναίκες και παιδιά.
Πόσο "μικρότερη" μπορεί να γίνει η Ευρώπη; Στα μέσα του μήνα η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. θα πρέπει να διαμορφώσει μία καινούργια απάντηση πριν καταρρεύσει εντελώς ο ένας από τους δύο κύριους πυλώνες πάνω στους οποίους έχει στηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Συνθήκη Σένγκεν, που διασφαλίζει την ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων στο εσωτερικό της Ε.Ε.
Ο δεύτερος πυλώνας, η ενιαία αγορά υπηρεσιών, προϊόντων και η ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων έχει ήδη αρχίσει να δέχεται τα πρώτα ρήγματα με την εφαρμογή των capital controls σε δύο από τις χώρες του κεντρικού πυρήνα της και την εφαρμογή εξαιρέσεων από το κεντρικό ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα με τον αποκλεισμό της Ελλάδας και της Κύπρου από το πρόγραμμα "ποσοτικής χαλάρωσης" της ΕΚΤ.
Δεν είναι όμως μόνο τα δύο αυτά ρήγματα που απειλούν την ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η κρίση –χωρίς να έχει εγκαταλείψει ποτέ το ευρωπαϊκό έδαφος– επιστρέφει σύμφωνα με τις προχθεσινές δηλώσεις του κ. Nowotny κεντρικού τραπεζίτη της Αυστρίας. Ένα 24ωρο πριν ο κ. Draghi απευθυνθεί στο Ευρωκοινοβούλιο επισημαίνοντας την πρόθεση της ΕΚΤ να κάνει ό,τι χρειάζεται τον Μάρτιο, ο κ. Nowotny θεώρησε χρήσιμο να προειδοποιήσει ότι "η επιστροφή της κρίσης χτυπά την πόρτα της Ευρωζώνης…".
Οι αγορές από τις αρχές του χρόνου δεν κάνουν άλλο από το να επιβεβαιώνουν και να προεξοφλούν την προειδοποίησή του, διαλύοντας τα χρηματιστήρια.
Η απειλή όμως έχει γίνει περισσότερο συγκεκριμένη και έχει αρχίσει να εντοπίζεται στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα το οποίο είναι φορτωμένο με περισσότερο από το 60% του ιταλικού δημόσιου χρέους του μεγαλύτερου μετά το ελληνικό στην ευρωζώνη.
Η σημασία του προβλήματος καταγράφεται στο γεγονός ότι το ύψος των κόκκινων δανείων στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα αγγίζει το 70% περίπου του συνολικού ελληνικού δημόσιου χρέους. Ήδη οι πρώτες ρωγμές σχηματίζονται με μία σειρά περιφερειακές τράπεζες να αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των νέων κανόνων αναδιάρθρωσης σύμφωνα με την εφαρμογή του νέου κανόνα BRRD δηλαδή του bail - in των μετόχων και των δανειστών τους.
Κανείς δεν θέλει να σκεφτεί το τι θα μπορούσε να ακολουθήσει αν η κατάσταση ξεφύγει στην Ιταλία, όπως έγινε στην Ελλάδα ή την Κύπρο.
Οι αποσταθεροποιητικοί παράγοντες της Ε.Ε. δεν περιορίζονται όμως μόνο στο προσφυγικό πρόβλημα, τους πυλώνες της Ε.Ε. και την ιταλική κρίση.
Ο μεγαλύτερος πλέον κίνδυνος ακούει στο όνομα Brexit.
Στην προχθεσινή συνάντηση Cameron - Tusk τα θεμέλια μιας συμφωνίας μπήκαν στο χαρτί αλλά είναι αμφίβολο αν μπορούν να περάσουν από το Συμβούλιο Κορυφής.
Η Βρετανία ζητάει την κυριαρχία του City στις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές. Μια επιδίωξη απολύτως αντίθετη στη δρομολογημένη στρατηγική της Ευρωζώνης για τη δημιουργία μιας ενωμένης ενιαίας αγοράς κεφαλαίου σαν συμπλήρωμα στην τραπεζική ενοποίηση.
Και ενώ μέχρι τώρα η επιβίωση του City θεωρούταν ο ενισχυτικός για την παραμονή της Βρετανίας παράγοντας στη διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες τώρα αναδύεται σαν μεταβλητή αποσταθεροποίησης μιας συμφωνίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία 24ωρα οι βρετανικός οικονομικός τύπος –που παραδόξως στην πλειονότητά του είναι υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε.– αναρωτιέται αν θα υπάρχει σε λίγο Ε.Ε. για να παραμείνει η Μ. Βρετανία...
Ούτε στο Brexit όμως τελειώνει η λίστα των παραγόντων αποσταθεροποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το προσφυγικό πρόβλημα σε συνδυασμό με τις συνέπειες της διεθνούς οικονομικής επιβράδυνσης στο γερμανικό ισοζύγιο πληρωμών, έχουν θέσει υπό άμεση αμφισβήτηση την επιβίωση του πλέον ισχυρού παράγοντα εσωτερικής συνοχής, την παραμονή της κας Merkel στη γερμανική καγκελαρία... Η κα Merkel έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό τον έλεγχο του CSU και του CDU και είναι αμφίβολο αν ο διάδοχός της –εφόσον τεθεί θέμα αντικατάστασής στην παρούσα Βουλή– μπορεί να είναι ο κ. Schaeuble με απλώς μία πιο συντηρητική πολιτική. Αυτό ισοδυναμεί με ευθεία αμφισβήτηση του ακρογωνιαίου λίθου της σημερινής Ευρωζώνης.
Εχει χαθεί ο "έλεγχος" στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Αναμφίβολα ναι. Και το ερώτημα πλέον είναι αν η Σύνοδος Κορυφής σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες μπορεί να δώσει "λύση", έστω και προσωρινή, σ’ αυτό το γόρδιο δεσμό του γεωπολιτικού, οικονομικού και πολιτικού αδιεξόδου της Ε.Ε.
Και σ’ αυτό το γόρδιο δεσμό προφανώς κανείς δεν υπολογίζει ότι μπορεί να αφήσει κάποιος να... σκάσει και πάλι ένα ελληνικό (οικονομικό) πρόβλημα.
Σλοβενία και Ουγγαρία με θόρυβο και τώρα σιωπηρά η Σλοβακία κάλυψαν όλες τις εισόδους προς την τελική ευθεία του διαδρόμου που περνά από την Αυστρία για να καταλήξει στη Γερμανία, στην οποία έχουν περάσει ήδη περί το 1,1 εκατ. πρόσφυγες, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων έχει διασχίσει το Αιγαίο αφήνοντας πίσω πολλές εκατοντάδες νεκρούς γυναίκες και παιδιά.
Πόσο "μικρότερη" μπορεί να γίνει η Ευρώπη; Στα μέσα του μήνα η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. θα πρέπει να διαμορφώσει μία καινούργια απάντηση πριν καταρρεύσει εντελώς ο ένας από τους δύο κύριους πυλώνες πάνω στους οποίους έχει στηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Συνθήκη Σένγκεν, που διασφαλίζει την ελεύθερη διακίνηση ανθρώπων στο εσωτερικό της Ε.Ε.
Ο δεύτερος πυλώνας, η ενιαία αγορά υπηρεσιών, προϊόντων και η ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων έχει ήδη αρχίσει να δέχεται τα πρώτα ρήγματα με την εφαρμογή των capital controls σε δύο από τις χώρες του κεντρικού πυρήνα της και την εφαρμογή εξαιρέσεων από το κεντρικό ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα με τον αποκλεισμό της Ελλάδας και της Κύπρου από το πρόγραμμα "ποσοτικής χαλάρωσης" της ΕΚΤ.
Δεν είναι όμως μόνο τα δύο αυτά ρήγματα που απειλούν την ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η κρίση –χωρίς να έχει εγκαταλείψει ποτέ το ευρωπαϊκό έδαφος– επιστρέφει σύμφωνα με τις προχθεσινές δηλώσεις του κ. Nowotny κεντρικού τραπεζίτη της Αυστρίας. Ένα 24ωρο πριν ο κ. Draghi απευθυνθεί στο Ευρωκοινοβούλιο επισημαίνοντας την πρόθεση της ΕΚΤ να κάνει ό,τι χρειάζεται τον Μάρτιο, ο κ. Nowotny θεώρησε χρήσιμο να προειδοποιήσει ότι "η επιστροφή της κρίσης χτυπά την πόρτα της Ευρωζώνης…".
Οι αγορές από τις αρχές του χρόνου δεν κάνουν άλλο από το να επιβεβαιώνουν και να προεξοφλούν την προειδοποίησή του, διαλύοντας τα χρηματιστήρια.
Η απειλή όμως έχει γίνει περισσότερο συγκεκριμένη και έχει αρχίσει να εντοπίζεται στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα το οποίο είναι φορτωμένο με περισσότερο από το 60% του ιταλικού δημόσιου χρέους του μεγαλύτερου μετά το ελληνικό στην ευρωζώνη.
Η σημασία του προβλήματος καταγράφεται στο γεγονός ότι το ύψος των κόκκινων δανείων στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα αγγίζει το 70% περίπου του συνολικού ελληνικού δημόσιου χρέους. Ήδη οι πρώτες ρωγμές σχηματίζονται με μία σειρά περιφερειακές τράπεζες να αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες των νέων κανόνων αναδιάρθρωσης σύμφωνα με την εφαρμογή του νέου κανόνα BRRD δηλαδή του bail - in των μετόχων και των δανειστών τους.
Κανείς δεν θέλει να σκεφτεί το τι θα μπορούσε να ακολουθήσει αν η κατάσταση ξεφύγει στην Ιταλία, όπως έγινε στην Ελλάδα ή την Κύπρο.
Οι αποσταθεροποιητικοί παράγοντες της Ε.Ε. δεν περιορίζονται όμως μόνο στο προσφυγικό πρόβλημα, τους πυλώνες της Ε.Ε. και την ιταλική κρίση.
Ο μεγαλύτερος πλέον κίνδυνος ακούει στο όνομα Brexit.
Στην προχθεσινή συνάντηση Cameron - Tusk τα θεμέλια μιας συμφωνίας μπήκαν στο χαρτί αλλά είναι αμφίβολο αν μπορούν να περάσουν από το Συμβούλιο Κορυφής.
Η Βρετανία ζητάει την κυριαρχία του City στις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές. Μια επιδίωξη απολύτως αντίθετη στη δρομολογημένη στρατηγική της Ευρωζώνης για τη δημιουργία μιας ενωμένης ενιαίας αγοράς κεφαλαίου σαν συμπλήρωμα στην τραπεζική ενοποίηση.
Και ενώ μέχρι τώρα η επιβίωση του City θεωρούταν ο ενισχυτικός για την παραμονή της Βρετανίας παράγοντας στη διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες τώρα αναδύεται σαν μεταβλητή αποσταθεροποίησης μιας συμφωνίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία 24ωρα οι βρετανικός οικονομικός τύπος –που παραδόξως στην πλειονότητά του είναι υπέρ της παραμονής στην Ε.Ε.– αναρωτιέται αν θα υπάρχει σε λίγο Ε.Ε. για να παραμείνει η Μ. Βρετανία...
Ούτε στο Brexit όμως τελειώνει η λίστα των παραγόντων αποσταθεροποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το προσφυγικό πρόβλημα σε συνδυασμό με τις συνέπειες της διεθνούς οικονομικής επιβράδυνσης στο γερμανικό ισοζύγιο πληρωμών, έχουν θέσει υπό άμεση αμφισβήτηση την επιβίωση του πλέον ισχυρού παράγοντα εσωτερικής συνοχής, την παραμονή της κας Merkel στη γερμανική καγκελαρία... Η κα Merkel έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό τον έλεγχο του CSU και του CDU και είναι αμφίβολο αν ο διάδοχός της –εφόσον τεθεί θέμα αντικατάστασής στην παρούσα Βουλή– μπορεί να είναι ο κ. Schaeuble με απλώς μία πιο συντηρητική πολιτική. Αυτό ισοδυναμεί με ευθεία αμφισβήτηση του ακρογωνιαίου λίθου της σημερινής Ευρωζώνης.
Εχει χαθεί ο "έλεγχος" στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Αναμφίβολα ναι. Και το ερώτημα πλέον είναι αν η Σύνοδος Κορυφής σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες μπορεί να δώσει "λύση", έστω και προσωρινή, σ’ αυτό το γόρδιο δεσμό του γεωπολιτικού, οικονομικού και πολιτικού αδιεξόδου της Ε.Ε.
Και σ’ αυτό το γόρδιο δεσμό προφανώς κανείς δεν υπολογίζει ότι μπορεί να αφήσει κάποιος να... σκάσει και πάλι ένα ελληνικό (οικονομικό) πρόβλημα.
Γ. Αγγέλη
3/2/2016
http://www.capital.gr/forum/thread/5491187?messageId=5491187