Η Βρετανία "ραγίζει" την Ευρώπη κυνηγώντας φαντάσματα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα παράξενο ζώο. Μια ομάδα 28 κρατών του δόγματος "κράτα με να σε κρατώ", που οι Βρετανοί ποτέ δεν αγάπησαν, αλλά που πάντα χρειάζονταν. Και εξακολουθούν να χρειάζονται, ίσως περισσότερο από ποτέ. Ωστόσο, είναι πολύ πιθανό η Βρετανία να επιλέξει να αποχωρήσει από την Ένωση στις 23 Ιουνίου, κυνηγώντας ένα ψέμα. 

Το Ηνωμένο Βασίλειο, ας πούμε, θα αποκτούσε πολύ λίγη από την ελευθερία που ονειρεύονται οι ευρω-σκεπτικιστές –η Βρετανία είναι πολύ περισσότερο ευρωπαϊκή από ό,τι θέλουν να πιστεύουν. Το περίφημο "κράτος-νταντά" θα επιβίωνε του Brexit όπως η κατσαρίδα της παροιμίας θα γλίτωνε την πυρηνική καταστροφή. 

Αντίστοιχα, είναι απατηλό να πιστεύει κανείς ότι το Η.Β. μπορεί να ζήσει σε απομόνωση από την υπόλοιπη ΕΕ - οι κανόνες για το εμπόριο και την ενιαία αγορά σημαίνουν ότι θα υπόκειται στους χειρισμούς των Βρυξελλών με ή χωρίς τη θέλησή του. Και είναι εξίσου παραληρηματικό να θεωρήσει κανείς ότι το Η.Β. θα την έβγαζε καθαρή με ένα Brexit – η Σκωτία κατά πάσα πιθανότητα θα εγκατέλειπε τη βρετανική ένωση για να παραμείνει στην ευρωπαϊκή. 

Επίσης, το Η.Β. δεν θα είχε ούτε οικονομικό όφελος -το υπόλοιπο της ΕΕ θα φρόντιζε για αυτό. Και πώς να μη το κάνει; Ο φόβος της διάλυσης θα ανέβαζε επικίνδυνα τον "πυρετό" και οι υπόλοιποι ηγέτες του μπλοκ θα κινούνταν αποφασιστικά για να διασφαλίσουν ότι αυτή η εμπειρία, η πρώτη αποχώρηση από την ΕΕ, θα είναι μία που καμία άλλη χώρα δεν θα θέλει να μιμηθεί. 

Σε αντάλλαγμα για αυτές τις ψευδαισθήσεις, ωστόσο, το Η.Β. δημιουργεί ορισμένους πολύ πραγματικούς κινδύνους - για τον εαυτό του αλλά και την ήπειρο. 

Πράγματι, η τακτική του πρωθυπουργού David Cameron μπορεί να έχει ήδη προκαλέσει βλάβη στον ιστό της ΕΕ, σε μια στιγμή που πολλαπλές κρίσεις -από την οικονομική, έως την προσφυγική και τη ρωσική- τραβάνε ορμητικά τις "κλωστές" της ένωσης. Και αυτό γιατί επιχείρησε όχι μία, αλλά δύο καινοτομίες εντός της ΕΕ: να διενεργήσει δημοψήφισμα για το αν θα φύγει, και να το συνδέσει αυτό με την επαναδιαπραγμάτευση των όρων του μπλοκ. 

Αυτό αφορά στην ουσία της συμφωνίας που μετά από τόση προσπάθεια εξασφάλισε ο Cameron στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα, η οποία ήταν σε μεγάλο βαθμό συμβολική. Το προηγούμενο που δημιουργείται είναι σημαντικό για άλλους λόγους. 

Ποτέ στο παρελθόν δεν έχει επιτραπεί σε μια χώρα να σταθεί μπροστά στα υπόλοιπα 27 μέλη με μια λίστα αιτημάτων και, στην πραγματικότητα, να τα εκβιάσει κρατώντας ένα πιστόλι στον κρόταφό της. Η ΕΕ, όπως και κάθε διεθνής οργανισμός, είναι το αποτέλεσμα συμφωνιών και συμβιβασμών. Σε αυτή τη διαπραγμάτευση, μία χώρα μόνης της, το Ηνωμένο Βασίλειο, απαίτησε πράγματα. Η μοναδική διαπραγμάτευση περιλάμβανε πόσα από αυτά τα αιτήματα μπορούσε να έχει –όχι τι θα έπρεπε να δώσει σε αντάλλαγμα. 

Αυτό είναι ένα εθιστικό μοντέλο για άλλες κυβερνήσεις, ιδιαίτερα για τις λαϊκίστικες: να οργανώσουν δημοψήφισμα για το αν θέλουν να φύγουν ή να αποδεχτούν ορισμένες σημαντικές αλλαγές στις συνθήκες της ΕΕ, κάνοντας στη συνέχεια μια λίστα με αιτήματα σε αντάλλαγμα για την προσπάθεια να το κερδίσουν. Κατά την κάλυψη του μεταρρυθμιστικού πακέτου του Cameron σε όλη την ήπειρο (αν και όχι στο Η.Β.) αυτό ήταν ένα ζήτημα που αναφερόταν συχνά. Τι θα εμποδίσει την Πολωνία να ακολουθήσει το παράδειγμα του Cameron, ή η Ουγγαρία, ή ακόμη και την Ιταλία ή τη Γαλλία; 

Όσοι έχουν μπουχτήσει με την ΕΕ μπορεί να αναφωνήσουν: στα τσακιδια. Ωστόσο, οι πολιτικές και στρατηγικές αξίες πάνω στις οποίες χτίστηκε η ΕΕ είναι περισσότερο από ποτέ ανάγκη να διατηρηθούν. Η ιδέα ότι μια ήπειρος με την ιστορία της Ευρώπης πρέπει να ενωθεί για να υιοθετήσει κοινούς κανόνες δέσμευσης, κατανοώντας ότι η δράση κάθε χώρας έχει συνέπειες για τους γείτονές της, είναι πιο έγκυρη από ποτέ. Αυτό είναι κάτι που οι ηγέτες των ΗΠΑ κατανοούν πλήρως και εξηγεί τη σταθερή αντίθεσή τους σε ένα Brexit. 

Η ιστορία προ δημιουργίας ΕΕ -με τη μορφή των μεγαλύτερων δυνάμεων που επιδίδονταν σε παίγνια μηδενικού αθροίσματος για την κυριαρχία στην ήπειρο, και με τις μικρότερες να εμπλέκονται σε συγκρούσεις που απειλούσαν να "ρουφήξουν" κι άλλους - μπορεί κάλλιστα να επαναληφθεί, και σε κάποιο βαθμό έχει επιστρέψει ήδη. Εάν για παράδειγμα η Γερμανία δεν αγωνιζόταν ενάντια στη Ρωσία για την επιρροή στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, θα συμμαχούσε μαζί τις εις βάρος των συμφερόντων των μικρότερων χωρών. Τα Βαλκάνια, χωρίς την προοπτική ένταξης στην ΕΕ, θα ήταν ιδιαίτερα ευάλωτα στην αστάθεια. 

Από πολλές απόψεις, ο "χορός" του Ηνωμένου Βασιλείου με το Brexit είναι μόνο μία αψιμαχία στην ευρύτερη μάχη για το αν η ΕΕ έχει τη δύναμη να παρέχει συλλογικές λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζει, ή απλω΄ς τα "θραύσματα" της δυσαρέσκειας απέναντι στην παγκοσμιοποίηση που ανέδειξε τον Donald Trump στις ΗΠΑ και τους υπερ-εθνικιστές λαϊκιστές σε όλη την Ευρώπη. Η Ευρωζώνη απέτυχε να αποφασίσει ή το ένα, ή το άλλο. Στο θέμα των προσφύγων, η απουσία συλλογικής αντίδρασης οδηγεί σε εθνικές απαντήσεις που μεταθέτουν το πρόβλημα στις γειτονικές χώρες. Σε ό,τι αφορά την αντίδραση στις παρεμβάσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ παραμένει ενωμένη -μέχρι τώρα τουλάχιστον. 

Σε σύγκριση με τέτοια ζητήματα ασφάλειας και μακροπρόθεσμης ευημερίας, τα επιχειρήματα των ευρωσκεπτικιστών του Ηνωμένου Βασιλείου για τις δημοσιονομικές εισφορές και ρυθμίσεις ακούγονται ασήμαντα. Οι Βρετανοί ψηφοφόροι πρέπει να θυμούνται ότι αν το Η.Β. σταματήσει να μοιράζεται την κυριαρχία του με την Ευρώπη, τότε και οι Ευρωπαίοι γείτονές του θα σταματήσουν να μοιράζονται τη δική τους μαζί του –και ίσως και μεταξύ τους. Αυτό είναι πολύ πιο πιθανό να φέρει το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμέτωπο με έναν πιο άσχημο, παρά με έναν πιο όμορφο κόσμο. 

23/2/2016

Tου Marc Champion 

http://www.capital.gr/forum/thread/5523871?messageId=5523871

Οι απόψεις του ιστολογίου δεν συμφωνούν  πάντα με τις απόψεις που διατυπώνονται στα εκάστοτε -χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-  αναρτώμενα  κείμενα τρίτων.Οι απόψεις που δημοσιεύονται στα κείμενα των αναρτήσεων εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που τις διατυπώνουν.