Από τη «Μεγάλη Ψευδαίσθηση» στο Μεγάλο Πόλεμο;
(...)
Οι περισσότερες υποψίες για την έναρξη ενός νέου παγκόσμιου πολέμου πέφτουν στη σημερινή πλανητική υπερδύναμη: την Αμερική. Άλλωστε η ιδέα του μονοπολικού κόσμου, με την Αμερική μοναδική υπερδύναμη, ταιριάζει γάντι στα χρηματοπιστωτικά συμφέροντα, που αλωνίζουν τον πλανήτη μας, θυσιάζοντας λαούς και χώρες στο βωμό των κερδών τους.
Η αμερικανική εξωτερική πολιτική, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, είχε μια συμπεριφορά μεταξύ αυτοκρατορικής αλαζονείας και ιεραποστολικής προσήλωσης στην παγκόσμια διάδοση της Δημοκρατίας. Και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά δημιούργησαν περισσότερα προβλήματα απ' όσα υποτίθεται θα έλυναν. Δημιούργησαν μια σειρά από αχρείαστους πολέμους (π.χ. οι βομβαρδισμοί της Σερβίας το 1999 και η επέμβαση στο Ιράκ το 2003) και μια σειρά από αμερικανοκίνητες κρίσεις (Λιβύη, Συρία, Ουκρανία κ.α.), που οδήγησαν σε αποσταθεροποίηση τεράστιες περιοχές και σε ένταση των σχέσεων με τη Ρωσία και την Κίνα. Αυτή η πολιτική οδήγησε και σε τερατογεννέσεις, όπως οι Μουντζαχεντίν του Αφγανιστάν και οι Τζιχαντιστές του ISIS του Ιράκ και της Συρίας, που είναι έμμεσα δημιουργήματα της Ουάσιγκτον.
Νεοσυντηρητικά λόμπι, τα οποία προηγουμένως είχαν ωθήσει τον πρόεδρο Τζορτζ Μπους, σε αυτοκρατορική προβολή της αμερικανικής ισχύος πιστεύουν πως η ιστορία έχει διαλέξει τις ΗΠΑ ως το κράτος που θα κυριαρχήσει σε ολόκληρο τον κόσμο, πως δεν υπάρχει εναλλακτικό πολιτικό ή οικονομικό σύστημα στο Αμερικανικό, και πως αυτή η επιλογή της ιστορίας δίνει στις ΗΠΑ την ευθύνη να ασκεί την ηγεμονία της σε ολόκληρο τον κόσμο. Κι αυτή η ηγεμονία μπορεί να εξασφαλιστεί κυρίως με δύο τρόπους: Ο ένας είναι η απεριόριστη ισχύ που δίνει στις ΗΠΑ το ανεξέλεγκτο τύπωμα δολαρίων που τους επιτρέπει να εξοπλίζουν τις ένοπλες δυνάμεις τους με ταχύτατους ρυθμούς, και ο άλλος είναι η δυνατότητα να προβάλουν τη στρατιωτική τους ισχύ σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη και η αποφασιστικότητά τους να διεξαγάγουν νικηφόρους πολέμους, ακόμη και με πυρηνικά αν χρειαστεί!
(...)
«Τίποτε δεν θα μπορούσε να είναι πιο φανερό στους ανθρώπους των αρχών του 20ού αιώνα, πέρα από την ταχύτητα με την οποία ο πόλεμος γινόταν απαράδεκτος. Αλλά δεν το είδαν. Δεν το είδαν, μέχρι που οι ατομικές βόμβες έσκασαν στα αδέξιά τους χέρια…» The World Set free, Χ. Τζ. Γουέλς, 1914
Το 2016 συμπληρώνονται 102 χρόνια από την έναρξη του Α' Παγκόσμιου Πολέμου και 71 χρόνια από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, του τελευταίου Μεγάλου Πολέμου που συγκλόνισε την ανθρωπότητα. Σχεδόν τρεις γενιές ανθρώπων μεγάλωσαν σ' έναν ειρηνικό σε γενικές γραμμές κόσμο, που γνώρισε μόνον κάποιες τοπικές ή περιφερειακές συγκρούσεις, αλλά όχι έναν Μεγάλο Πόλεμο. Ειδικά η τελευταία γενιά, που μεγάλωσε σ' έναν κόσμο χωρίς Ψυχρό Πόλεμο, χωρίς αντίπαλο δέος, και με την Παγκοσμιοποίηση να έχει εξαπλωθεί παντού, άρχισε να θεωρεί αδιανόητη την έκρηξη ενός Μεγάλου Πολέμου και να καλλιεργεί την ψευδαίσθηση πως οι οικονομικές σχέσεις, το παγκόσμιο εμπόριο και η ευημερία έχει καταστήσει αδύνατη μια παγκόσμια σύγκρουση. Ωστόσο παρόμοια «Μεγάλη Ψευδαίσθηση» έτρεφαν και οι άνθρωποι στις παραμονές του Α' Παγκόσμιου Πολέμου. «Το Νέο Έτος ξεκινά με ελπίδα, με ευκαιρίες, με τη βεβαιότητα για όμορφα πράγματα, καλές επιχειρηματικές εξελίξεις και μυαλά δίχως σκοτούρες, αν αξιοποιηθεί η ευκαιρία», έγραφαν οι New York Times, στις 1 Ιανουαρίου 1914.
H «Μεγάλη Ψευδαίσθηση»
Στις αρχές του 1914 οι Ευρωπαίοι, που είχαν σχεδόν έναν αιώνα να ζήσουν ένα Μεγάλο Πόλεμο στο έδαφός τους (οι πολυαίμακτοι Ναπολεόντειοι Πόλεμοι είχαν, βλέπετε, τελειώσει το 1815), είχαν αρχίσει να θεωρούν την ειρήνη ως κάτι το δεδομένο, αν και “βαρετό” -ευτυχώς πάντως που υπήρχαν και οι αποικίες όπου εκτονώνονταν σε “εκπολιτιστικές” πολεμικές περιπέτειες. Θεωρούσαν πως η πρώιμη παγκοσμιοποίηση της οικονομίας τους, η εξάπλωση του εμπορίου και της ευημερίας, οι συγγενικές και φιλικές σχέσεις μεταξύ των γαλαζοαίματων που τους κυβερνούσαν, αλλά και η αύξηση του κόστους και της καταστροφικότητας -εξαιτίας της βιομηχανοποίησης και της μαζικής στράτευσης- ενός ενδεχόμενου πολέμου, θα απέτρεπε το ξέσπασμα ενός Μεγάλου Πολέμου. Είχαν έτσι όλοι πέσει στη λεγόμενη παγίδα της «Μεγάλης Ψευδαίσθησης»....
Κι όμως, μετά τη δολοφονία του Αρχιδούκα της Αυστρίας Φραγκίσκου Φερδινάρδου στο Σεράγεβο στις 28 Ιουνίου του 1914, από τις σφαίρες του νεαρού Σερβοβόσνιου εθνικιστή Γκαβρίλο Πρίντσιπ, ο ο «αδύνατος» πόλεμος έγινε αναπόφευκτος. Τέσσερα χρόνια αργότερα, περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν σκοτωθεί στα πεδία των μαχών, σ' έναν εξοντωτικό πόλεμο φθοράς, που έμοιαζε περισσότερο με βιομηχανοποιημένη πολιορκία. Ούτε η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, ούτε το εμπόριο, ούτε και οι στενές σχέσεις της αριστοκρατικής ελίτ της Ευρώπης, απέτρεψαν το ξέσπασμα του “αδιανόητου” πολέμου, καθώς επικράτησε τελικά ο εθνικισμός και η πολεμική προπαγάνδα των λαϊκιστών πολιτικών και των φτηνών εφημερίδων που ήθελαν να πουλήσουν ξεσηκώνοντας τα πλήθη.
Κι όμως, μετά τη δολοφονία του Αρχιδούκα της Αυστρίας Φραγκίσκου Φερδινάρδου στο Σεράγεβο στις 28 Ιουνίου του 1914, από τις σφαίρες του νεαρού Σερβοβόσνιου εθνικιστή Γκαβρίλο Πρίντσιπ, ο ο «αδύνατος» πόλεμος έγινε αναπόφευκτος. Τέσσερα χρόνια αργότερα, περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν σκοτωθεί στα πεδία των μαχών, σ' έναν εξοντωτικό πόλεμο φθοράς, που έμοιαζε περισσότερο με βιομηχανοποιημένη πολιορκία. Ούτε η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, ούτε το εμπόριο, ούτε και οι στενές σχέσεις της αριστοκρατικής ελίτ της Ευρώπης, απέτρεψαν το ξέσπασμα του “αδιανόητου” πολέμου, καθώς επικράτησε τελικά ο εθνικισμός και η πολεμική προπαγάνδα των λαϊκιστών πολιτικών και των φτηνών εφημερίδων που ήθελαν να πουλήσουν ξεσηκώνοντας τα πλήθη.
Μήπως η ίδια «Μεγάλη Ψευδαίσθηση», η ιδέα πως η οικονομική ιδιοτέλεια θα έκανε παρωχημένους τους πολέμους -βλέπε «Το Τέλος της Ιστορίας» του Φράνσις Φουκουγιάμα- , επικρατεί ακόμη και σήμερα; Είναι γνωστός άλλωστε ο σύγχρονος μύθος ότι δεν υπήρξε ποτέ πόλεμος μεταξύ δύο χωρών που έχουν Μac Donalds! Παρόμοιες πεποιθήσεις είχαν και οι άνθρωποι στις αρχές του 20ου αιώνα: Ο οικονομολόγος και αρθρογράφος με επιρροή στη Βρετανία, ο Ανατόλι Καλέτσκι γράφει χαρακτηριστικά: «Η αλήθεια, όπως ανακάλυψε ο κόσμος το 1914 και ανακαλύπτει πάλι σήμερα στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή και στις θάλασσες της Κίνας, είναι ότι τα οικονομικά συμφέροντα παραμερίζονται μπροστά στον εθνικιστικό ή τον θρησκευτικό μιλιταρισμό».
Σύμφωνα με τον Καλέτσκι μπορεί σήμερα να φαίνεται σχεδόν αδύνατο ότι οι ΗΠΑ θα κάνουν κανονικό πόλεμο στην Κίνα για να υπερασπιστούν κάποιες ακατοίκητες ιαπωνικές βραχονησίδες, που διεκδικούνται από το Πεκίνο. Ή ότι θα επιτεθεί στη Ρωσία για κάποιο διεκδικούμενο ρωσόφωνο χωριό στο Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανία, αν βέβαια ποτέ η Ουκρανία ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο στις αρχές του 1914 φάνταζε εξίσου αδιανόητο η Βρετανία και η Γαλλία ότι θα έκαναν πόλεμο στη Γερμανία για να υπερασπιστούν της Ρωσία, κατά της Αυστρο-Ουγγαρίας, εξαιτίας μιας διαμάχης με την Σερβία, που ξεκίνησε από μια δολοφονία στο Σεράγεβο...
Σύμφωνα με τον Καλέτσκι μπορεί σήμερα να φαίνεται σχεδόν αδύνατο ότι οι ΗΠΑ θα κάνουν κανονικό πόλεμο στην Κίνα για να υπερασπιστούν κάποιες ακατοίκητες ιαπωνικές βραχονησίδες, που διεκδικούνται από το Πεκίνο. Ή ότι θα επιτεθεί στη Ρωσία για κάποιο διεκδικούμενο ρωσόφωνο χωριό στο Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανία, αν βέβαια ποτέ η Ουκρανία ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο στις αρχές του 1914 φάνταζε εξίσου αδιανόητο η Βρετανία και η Γαλλία ότι θα έκαναν πόλεμο στη Γερμανία για να υπερασπιστούν της Ρωσία, κατά της Αυστρο-Ουγγαρίας, εξαιτίας μιας διαμάχης με την Σερβία, που ξεκίνησε από μια δολοφονία στο Σεράγεβο...
Η νέα «Ισορροπία του Τρόμου»
Υπήρχαν ωστόσο δύο βασικά στοιχεία αποσταθεροποίησης τόσο το 1914, αλλά και το 2016, που ήταν και είναι σε θέση να οδηγήσουν σε παγκόσμια σύγκρουση: Πρώτον ήταν άνοδος ορισμένων Μεγάλων Δυνάμεων και η παρακμή ορισμένων άλλων. Δεύτερον ήταν η εμμονή και ο υπερβολικός ζήλος για την τήρηση των συμφωνιών αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής.
Για παράδειγμα το 1914 η Αυστρο-Ουγγρική Αυτοκρατορία και η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν δυνάμεις σε παρακμή. Ανερχόμενη δύναμη ήταν όμως η Γερμανία του Κάιζερ. Στο μεταξύ η Βρετανία, με μικρότερους εταίρους την Γαλλία και την Ρωσία, προσπαθούσε να διατηρήσει την κυριαρχία και το Status Quo στην Ευρώπη. H Γερμανία επέλεξε να συμμαχήσει με δύο δευτερεύουσες δυνάμεις σε παρακμή, προκειμένου να ανατρέψει ένα Status Quo που δεν την ικανοποιούσε. Ταυτόχρονα υπήρχε κι ένα ολέθριο πλέγμα των αμυντικών συνθηκών και συμμαχιών που δεσμεύουν τις Μεγάλες Δυνάμεις να πολεμήσουν για λογαριασμό άλλων χωρών...
Σήμερα υπάρχει ένα αντίστοιχο περιβάλλον με συμμαχίες (ΝΑΤΟ) και αμυντικές συμφωνίες, που δεσμεύουν κυρίως τις ΗΠΑ, ενώ η ισορροπία δυνάμεων δέχεται πιέσεις. «Σήμερα, η Ρωσία είναι μια δύναμη σε παρακμή. Η Κίνα βρίσκεται σε άνοδο, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να διατηρήσει την ισορροπία ισχύος του 20ου αιώνα, με την Ευρώπη και την Ιαπωνία ως μικρότερους εταίρους», υποστηρίζει ο Καλέτσκι. Από αυτή την άποψη είναι λογικό σήμερα για την Κίνα και την Ρωσία να συνεργαστούν μεταξύ τους εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ιαπωνίας. Έτσι η κρίση στην ανατολική Ουκρανία, στη ανατολική κινεζική θάλασσα, στη χερσόνησο της Κορέας, αλλά και στη Συρία, μπορούν να ειδωθούν ως σημεία θερμής επαφής ανάμεσα στα δύο γιγαντιαία αντικρουόμενα μπλοκ που μπορούν να οδηγήσουν σε γενικευμένη ανάφλεξη, αν δεν δε σβήσουν εγκαίρως.
Η Ρωσία, που προσπαθεί με κάθε τρόπο να ανακτήσει την επιρροή της στο πρώην σοβιετικό χώρο, αισθάνεται όλο και πιο περικυκλωμένη από τις στρατιωτικές βάσεις και τους πυραύλους του ΝΑΤΟ και της Αμερικής. Η Κίνα, που είναι ανερχόμενη υπερδύναμη, ανησυχεί μήπως δημιουργηθεί κάποιος αντικινεζικός συνασπισμός με πυρήνα τις ΗΠΑ κι επιδιώκει μεγαλύτερη υπερπόντια παρουσία και θαλάσσια προβολή της ισχύος της, ξεκινώντας από τις βραχονησίδες στη Νότια Κινεζική Θάλασσα. Από την πλευρά τους οι ΗΠΑ, που θεωρούν φυσιολογικό να συμπεριφέρονται ως η ηγέτιδα δύναμη του κόσμου, να κάνουν ό,τι θέλουν και να μη δίνουν λογαριασμό σε κανέναν, δεν επιθυμούν να ξαναμοιραστεί η τράπουλα, αλλά αντίθετα να διατηρηθεί η υπάρχουσα ισορροπία ισχύος που τους ευνοεί. Και φαίνονται αποφασισμένες να αναλάβουν επιθετικές πρωτοβουλίες, ώστε να αποτρέψουν την ανατροπή του Status Quo που τους ευνοεί ακόμη και καταφεύγοντας σε «προληπτικούς» πολέμους.
Το κλειδί πάντως για έναν πιθανό νέο Παγκόσμιο Πόλεμο δεν βρίσκεται πλέον στην Ευρώπη αλλά στην ανατολική Ασία. Από μερικές απόψεις η σημερινή Ασία θυμίζει με τρομακτικό τρόπο την Ευρώπη πριν το 1914. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι καταδικασμένη να υποστεί μια τραγική επανάληψη της ευρωπαϊκής αυτοκαταστροφής, αλλά θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ως περιοχή είναι εύθραυστη -πρόκειται για μια συμπαγή μάζα που περιμένει να δεχτεί τον απρόσμενο αντίκτυπο μιας ενέργειας που θα πυροδοτήσει μια καταστροφική αλυσιδωτή αντίδραση.
Η σημερινή Ασία προσιδιάζει την Ευρώπη του 1914, αλλά μια Ευρώπη γεμάτη με πυρηνικά όπλα, με ανερχόμενες υπερδυνάμεις και με τέσσερα δισεκατομμύρια κατοίκους! Ως ανερχόμενη δύναμη, η Κίνα θυμίζει την αυτοκρατορική Γερμανία, η οποία φθονούσε τη Μεγάλη Βρετανία, εχθρεύονταν τη Γαλλία και περιφρονούσε τη Ρωσία. Σήμερα η Κίνα, φθονεί τον παγκόσμιο ρόλο των ΗΠΑ και τις παρεμβάσεις της στην περιοχή του Pacific Rim, εκνευρίζεται με την Ιαπωνία, συμπεριφέρεται με συγκαταβατικότητα στην Ινδία και απορρίπτει τη Ρωσία.
Αυτό δε σημαίνει όμως πως η Κίνα βιάζεται να ξεκινήσει έναν παγκόσμιο πόλεμο, με αφορμή κάποιες βραχονησίδες ή για τα «ευρασιατικά Βαλκάνια» (τις χώρες της κεντρικής Ασίας). Είναι πολύ μεγάλη και πολύ πυκνοκατοικημένη για να ρισκάρει τα πάντα μ' έναν επιθετικό πόλεμο. Αντίθετα γνωρίζει πως ο χρόνος εργάζεται γι' αυτήν. Με την αυτοπεποίθηση ενός αργόσυρτου παγετώνα η Κίνα γίνεται κάθε χρόνο όλο και ισχυρότερη, σε μερικά χρόνια θα είναι η ισχυρότερη οικονομία στον κόσμο, ενώ είναι ήδη δεύτερη σε αμυντικές δαπάνες παγκοσμίως κι επεκτείνεται δυναμικά προς το διάστημα. Αυτό που επιθυμεί η Κίνα είναι η ειρηνική διείσδυση και η τελική επικράτησή της, κυρίως στο πεδίο της οικονομίας, εξαιτίας του μεγέθους της -κάτι το φυσιολογικό δηλαδή. Με άλλα λόγια το σενάριο της «Κόκκινης Αυγής» (Red Down), δηλαδή μιας κινεζικής εισβολής στην Αμερική, που λανσάρουν τελευταία και οι ταινίες του Χόλιγουντ, δεν είναι και το πιο επιθυμητό σενάριο για την Κίνα. Υπάρχει ωστόσο και ο κίνδυνος η παρατηρούμενη επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας να επιδεινωθεί και να προκαλέσει κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές στο εσωτερικό της χώρας, ωθώντας το καθεστώς στο Πεκίνο να εξαγάγει την εσωτερική του κρίση αρχικά στην περιφέρεια του και κατόπιν στον υπόλοιπο κόσμο. Αλλά αυτό αποτελεί ακραίο σενάριο.
Ούτε φυσικά και η Ρωσία επιθυμεί να προκαλέσει μια μετωπική σύγκρουση με τη Δύση και τις ΗΠΑ με αφορμή την ανατολική Ουκρανία. Αυτό που επιθυμεί η Ρωσία είναι να επανακτήσει κάποιον έλεγχο και μια «ζώνη ασφαλείας» στο λεγόμενο εγγύς εξωτερικό της, δηλαδή στις χώρες που κάποτε άνηκαν στη Σοβιετική Ένωση και στις οποίες διαβιούν ευάριθμες ρωσόφωνες μειονότητες, ώστε να μην αισθάνεται περικυκλωμένη. Δεν επιθυμεί να απολέσει την αγορά της Ευρώπης, όπου κατευθύνεται και το 70% των εξαγωγών της. Επιθυμεί αντίθετα να την σέβονται ως ισότιμο εταίρο, αναγνωρίζοντας την πολύτιμη συνεισφορά της στη νίκη κατά του φασισμού. Γι' αυτό κι εκνευρίζεται όταν οι ΗΠΑ την αντιμετωπίζουν περιφρονητικά ως δύναμη “δεύτερης κατηγορίας”. Συνεπώς η Ρωσία, με το τεράστιο πυρηνικό της οπλοστάσιο, είναι δύσκολο να ξεκινήσει έναν παγκόσμιο πόλεμο, εκτός αν προκληθεί αποφασιστικά και για λόγους γεωπολιτικών συμφερόντων και γοήτρου δεν θα μπορεί να αρνηθεί την πρόκληση.
Το φιλοπόλεμο Νεο-συντηρηρικό λόμπι των ΗΠΑ
Έτσι οι περισσότερες υποψίες για την έναρξη ενός νέου παγκόσμιου πολέμου πέφτουν αναπόφευκτα, στη σημερινή πλανητική υπερδύναμη: την Αμερική. Άλλωστε η ιδέα του μονοπολικού κόσμου, με την Αμερική μοναδική υπερδύναμη, ταιριάζει γάντι στα χρηματοπιστωτικά συμφέροντα, που αλωνίζουν τον πλανήτη μας, θυσιάζοντας λαούς και χώρες στο βωμό των κερδών τους.
Η αμερικανική εξωτερική πολιτική, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, είχε μια συμπεριφορά μεταξύ αυτοκρατορικής αλαζονείας και ιεραποστολικής προσήλωσης στην παγκόσμια διάδοση της Δημοκρατίας. Και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά δημιούργησαν περισσότερα προβλήματα απ' όσα υποτίθεται θα έλυναν. Δημιούργησαν μια σειρά από αχρείαστους πολέμους (π.χ. οι βομβαρδισμοί της Σερβίας το 1999 και η επέμβαση στο Ιράκ το 2003) και μια σειρά από αμερικανοκίνητες κρίσεις (Λιβύη, Συρία, Ουκρανία κ.α.), που οδήγησαν σε αποσταθεροποίηση τεράστιες περιοχές και σε ένταση των σχέσεων με τη Ρωσία και την Κίνα. Αυτή η πολιτική οδήγησε και σε τερατογεννέσεις, όπως οι Μουντζαχεντίν του Αφγανιστάν και οι Τζιχαντιστές του ISIS του Ιράκ και της Συρίας, που είναι έμμεσα δημιουργήματα της Ουάσιγκτον.
Νεοσυντηρητικά λόμπι, τα οποία προηγουμένως είχαν ωθήσει τον πρόεδρο Τζορτζ Μπους, σε αυτοκρατορική προβολή της αμερικανικής ισχύος πιστεύουν πως η ιστορία έχει διαλέξει τις ΗΠΑ ως το κράτος που θα κυριαρχήσει σε ολόκληρο τον κόσμο, πως δεν υπάρχει εναλλακτικό πολιτικό ή οικονομικό σύστημα στο Αμερικανικό, και πως αυτή η επιλογή της ιστορίας δίνει στις ΗΠΑ την ευθύνη να ασκεί την ηγεμονία της σε ολόκληρο τον κόσμο. «Η Ιστορία διάλεξε τις ΗΠΑ. Ξέρετε, στον μαρξισμό, η Ιστορία επιλέγει το προλεταριάτο. Στη νεο-συντηρητική ιδεολογία, την Ουάσιγκτον», υποστηρίζει ο Paul Craig Roberts, πρώην υπουργός επί κυβερνήσεων Ρόναλντ Ρέιγκαν.
Κι αυτή η ηγεμονία μπορεί να εξασφαλιστεί κυρίως με δύο τρόπους: Ο ένας είναι η απεριόριστη ισχύ που δίνει στις ΗΠΑ το ανεξέλεγκτο τύπωμα δολαρίων που τους επιτρέπει να εξοπλίζουν τις ένοπλες δυνάμεις τους με ταχύτατους ρυθμούς, και ο άλλος είναι η δυνατότητα να προβάλουν τη στρατιωτική τους ισχύ σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη και η αποφασιστικότητά τους να διεξαγάγουν νικηφόρους πολέμους, ακόμη και με πυρηνικά αν χρειαστεί!
Ανάμεσα στους κινδύνους ξεσπάσματος ενός νέου Μεγάλου Πολέμου θα πρέπει να σημειωθεί πως για πρώτη φορά από την λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η ιαπωνική κυβέρνηση του Shinzo Abe, ενέκρινε την κατάργηση νομικού άρθρου που απαγόρευε στις στρατιωτικές δυνάμεις της Ιαπωνίας να πολεμήσουν έξω από τα σύνορα της χώρας. Πλέον η χώρα μπορεί να συμμετάσχει στρατιωτικά σε δραστηριότητες του ΟΗΕ, των ΗΠΑ, κυρίως στις επιχειρήσεις ειρήνης αλλά και στην ανάμειξη στις λεγόμενες «γκρίζες ζώνες» της κινεζικής θάλασσας, με αμφισβητούμενες βραχονησίδες -κάτι που ανησυχεί ιδιαίτερα το Πεκίνο. Σύμφωνα με τους Κινέζους η Ιαπωνία έχει βεβαρυμένο παρελθόν ύπουλων επιθέσεων, όπως έχει πράξει τα τελευταία εκατό χρόνια κατά της Κίνας, της Ρωσίας και των ΗΠΑ. Ωστόσο, σύμφωνα με την China Daily: «Οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι η κλιμάκωση των εντάσεων στην Ασία θα φρενάρει την άνοδο της ισχύος της Κίνας, αναφέρει η εφημερίδα ζητώντας «την αποκάλυψη των διαβολικών προθέσεων των ιαπώνων συντηρητικών».
Προς Απο-αμερικανοποίηση και νέα ισορροπία δυνάμεων;
Για την ώρα ο πρόεδρος Ομπάμα δεν υιοθετεί τέτοιες επικίνδυνες απόψεις, αλλά αντίθετα μια πολιτική χαμηλών τόνων, προωθώντας την σταδιακή απεμπλοκή των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ από τα διάφορα μέτωπα που άνοιξε η διακυβέρνηση Μπους την προηγούμενη δεκαετία και στοίχισαν στους Αμερικανούς φορολογούμενους περισσότερα από 5 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Ωστόσο το νεο-συντηρητικό λόμπι στις ΗΠΑ είναι πολύ ισχυρό, έχει διεισδύσει παντού και ειδικά στο Πεντάγωνο, προωθώντας την άποψη πως η Αμερική μπορεί να επικρατήσει σε μία στρατιωτική σύγκρουση με την Ρωσία και την Κίνα -ακόμη και με πυρηνικά!
Σύμφωνα με τον Paul Craig Roberts ετοιμάζουν με μεθοδικότητα και υπομονή το όλο σενάριο και προετοιμάζουν μία σύγκρουση η οποία από την στιγμή που θα είναι νικηφόρα αυτομάτως «σβήνει» και το χρέος των ΗΠΑ προς την Κίνα και άλλες χώρες, όπως η Ρωσία κλπ, το οποίο πλησιάζει τα τρία τρισεκατομμύρια δολάρια σε ένα σύνολο 16 τρισεκατομμύρια χρέους!
Δεν είναι όμως σίγουρο πως οι Κινέζοι, οι Ρώσοι και οι άλλοι ανταγωνιστές των ΗΠΑ θα πέσουν στην παγίδα που τους ετοιμάζουν. Αντίθετα προσπαθούν να αξιοποιήσουν τα όποια οφέλη έχουν ακόμη από την αμερικανική παγκοσμιοποίηση, με την εκμετάλλευση των Δυτικών κεφαλαίων, της τεχνολογίας και της τεχνογνωσίας ώστε να δημιουργήσουν τη δική τους αυτοδύναμη βιομηχανική παραγωγή. Και ειδικά οι Κινέζοι το έχουν πλέον κατορθώσει σε μεγάλο βαθμό. Γι' αυτό και το Πεκίνο έχει δηλώσει πως είναι πλέον καιρός να «απο-αμερικανοποιηθεί» ο κόσμος. Και η Μόσχα δήλωσε πρόσφατα πως πρέπει να «απο-δολλαροποιήσουμε» το σύστημα πληρωμών. Έτσι προέκυψε κι αυτή τη μεγάλη ενεργειακή συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Κίνας που θα είναι εκτός του δολαριακού συστήματος πληρωμών, που βέβαια δεν έχει την αρχική δυναμική της λόγω της ραγδαίας πτώσης των τιμών του πετρελαίου. Παρατηρούμε επίσης τις BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότιο Αφρική) να συζητούν πως θα τακτοποιούν το μεταξύ τους άνοιγμα του εμπορικού ισοζυγίου στα δικά τους νομίσματα και να ιδρύουν δική τους Αναπτυξιακή Τράπεζα, πέρα από το ΔΝΤ ή την Παγκόσμια Τράπεζα. Όλες αυτές είναι κινήσεις που αποκαθηλώνουν μακροπρόθεσμα την Αμερική από τον αυτοκρατορικό της θρόνο. Είναι ωστόσο διατεθειμένες οι ΗΠΑ να παραμείνουν αδρανείς ή θα φθάσουν ως τα άκρα προκειμένου να προστατέψουν το δολάριο; Ή μήπως τελικά δεν ενδιαφέρονται πλέον να προστατέψουν με οποιοδήποτε κόστος το δολάριο και έχουν αποδειχθεί σιωπηρά ένα νέο ανακάτεμα της τράπουλας;
Όλα αυτά θα κρίνουν αν ο κόσμος μας κινηθεί και πάλι στη τροχιά ενός νέου Μεγάλου Πολέμου ή απλά θα περάσει σε μια παροδική «ζώνη αναταράξεων» ώσπου να βρεθεί μια νέα ισορροπία δυνάμεων. Ένα πάντως είναι σίγουρο: Ο κόσμος δεν είναι περισσότερο ασφαλής σήμερα απ' ότι ήταν για τους Ευρωπαίους το 1914. Γι' αυτό και απαιτείται συνεχή επαγρύπνηση και δράση ώστε οι δυνάμεις που επιθυμούν να ξανασπρώξουν την ανθρωπότητα στην κόλαση ενός Τρίτου Παγκόσμιου Πολέμου, να αφοπλιστούν άμεσα και να τεθούν στο περιθώριο. Να θυμόμαστε πάντα αυτό που είχε πει κάποτε ο Άλμπερτ Άινσταϊν: «Δεν ξέρω με τι όπλα θα διεξαχθεί ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος, πάντως ο Τέταρτος θα διεξαχθεί με πέτρες και ξύλα»...
Γιώργος Στάμκος
συγγραφέας και δημιουργός του περιοδικού Ζενίθ (www.zenithmag.wordpress.com)
http://tvxs.gr/news/egrapsan-eipan/apo-ti-megali-pseydaisthisi-sto-megalo-polemo11/2/2016