Προσέξτε τι εύχεστε, κύριε Φίτσο

Σε μια εξαιρετικά σκληρή και αντιευρωπαϊκής νοοτροπίας δήλωση (προερχόμενη μάλιστα από μια χώρα που δεν διακατέχεται από τα αισθήματα αγωνίας που οδήγησαν στην καθόλα ατυχή ημέτερη δήλωση περί τζιχαντιστών), ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας κ. Φίτσο απέδωσε στην Ελλάδα τον ρόλο της Ιφιγένειας, που αν χρειαστεί θα θυσιαστεί για το καλό της Ευρώπης. Αν είχε στο μυαλό του το ενδεχόμενο εκδίωξης της Ελλάδας από τη συνθήκη Σένγκεν, τότε θα έπρεπε να το σκεφτεί καλύτερα καθώς σε μια τέτοια –απευκταία– περίπτωση, η Ελλάδα θα στερείτο ορισμένων πραγματικών και συμβολικών ωφελημάτων, αλλά θα απελευθερωνόταν και από τις σχετικές υποχρεώσεις της. Ετσι, η χώρα μας θα ήταν πλέον απρόθυμη, αλλά ενδεχομένως και μη ικανή λόγω των μεγάλων αριθμών, αλλά και της ιδιαίτερης φύσης της αποστολής, να αποτρέψει τις προσπάθειες των εγκλωβισμένων προσφύγων/μεταναστών να διασχίσουν τα βόρεια σύνορα της χώρας προς όλες τις πιθανές κατευθύνσεις.

Ενδεχόμενο εκδίωξης από τη Σένγκεν, λοιπόν, δεν υφίσταται, αλλά οφείλουμε να προετοιμαστούμε για τη διαχείριση των συνεπειών από μονομερείς ενέργειες για κλείσιμο συνόρων. Στη συνάντηση Ε.Ε. και Τουρκίας συζητήθηκαν ορισμένες φιλόδοξες ιδέες για τη σοβούσα κρίση. Ωστόσο, απομένει η αποσαφήνιση διαφόρων σημαντικών σημείων, ενώ, όπως συμβαίνει κατά κανόνα σε τόσο ευαίσθητα και πολύπλοκα ζητήματα, η διαπραγμάτευση μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας, αλλά και μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών, θα είναι εξαιρετικά δύσκολη το επόμενο διάστημα. Στον βαθμό που οι σχετικές διαρροές είναι ακριβείς, πρόκειται για μια λύση σε γενικές γραμμές συμφέρουσα για τη χώρα μας. Ομως, υπάρχει κάποια ανησυχία καθώς η Τουρκία, εκμεταλλευόμενη τη σχετική θέση ισχύος έναντι της Ε.Ε., έχει βάλει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μια σειρά διεκδικήσεων, ορισμένες από τις οποίες αφορούν τα συμφέροντα Ελλάδας και Κύπρου. Χρειάζεται προσοχή για να μη γίνουμε την κρίσιμη στιγμή αποδέκτες ισχυρών πιέσεων για να υποχωρήσουμε σε ουσιώδη ζητήματα έτσι ώστε να κλείσει μια συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας.

Πέραν αυτού, η Ελλάδα οφείλει να πλειοδοτήσει στο θέμα της άμεσης δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής ακτοφυλακής με διευρυμένες αρμοδιότητες, να αναβαθμίσει τις δυνατότητες αντιμετώπισης της ισλαμικής τρομοκρατίας και της ριζοσπαστικοποίησης και να προετοιμαστεί για τη φιλοξενία και ένταξη περιορισμένου αριθμού προσφύγων/μεταναστών στο πλαίσιο της κατανομής των βαρών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, και με δεδομένη την αντικειμενική δυσκολία συντονισμού και ικανοποιητικής λειτουργίας μεγάλου αριθμού κέντρων υποδοχής σε ολόκληρη την Ελλάδα, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμος ο διορισμός ενός «τσάρου της μετανάστευσης» με τεχνοκρατικό προφίλ, με άμεση υπαγωγή στον πρωθυπουργό και συνεπικουρούμενου από κάποιον που έχει χειριστεί μεγάλες ανθρωπιστικές κρίσεις στο πλαίσιο της Ε.Ε. ή του ΟΗΕ. Τέλος, φαίνεται ότι ακόμη και στο πιο αισιόδοξο σενάριο, ένας αριθμός προσφύγων/μεταναστών (ενδεχομένως γύρω στις 50.000) θα παραμείνει στην Ελλάδα και οι ροές θα μειωθούν σημαντικά, αλλά δεν θα μηδενιστούν. Θα πρέπει να υπολογιστεί λεπτομερώς το μέχρι τώρα κόστος φιλοξενίας, να ζητηθεί ανάλογη υποστήριξη από την Ε.Ε. και να αξιοποιηθούν οι πόροι για την απορρόφηση των οικονομικών, πολιτικών και κοινωνικών κραδασμών.

Θάνος Π. Ντόκος,
 γενικός διευθυντής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
9/3/2016

http://www.kathimerini.gr/852492/opinion/epikairothta/politikh/prose3te-ti-eyxeste-kyrie-fitso