Νόαμ Τσόμσκι: ''Είμαστε στην εποχή των Δεινοσαύρων'',''Yπάρχει δημοκρατία στις ΗΠΑ;''


«Εικάζεται ότι η πέμπτη εξαφάνιση προκλήθηκε από ένα τεράστιο αστεροειδή που έπληξε τη γη. Τώρα είμαστε εμείς οι ίδιοι ο αστεροειδής», τονίζει μεταξύ των άλλων ο διάσημος Αμερικανός διανοητής Νόαμ Τσόμσκι σε συνέντευξη του στον C.J. Plychroniou για το Truthout.

Επιμέλεια: 
Χριστίνα Μπρέμπου

Στο εισαγωγικό  σημείωμα του Truthout αναφέρεται μεταξύ των άλλων:
Ζούμε κρίσιμες και επικίνδυνες εποχές. Ο νεοφιλελευθερισμός εξακολουθεί να είναι το υπέρτατο πολιτικό - οικονομικό δόγμα, ενώ το επίπεδο διαβίωσης στις εγχώριες κοινωνίες συνεχίζει να επιδεινώνεται καθώς οι δημόσιες επενδύσεις και τα κοινωνικά προγράμματα και υπηρεσίες μειώνονται διαρκώς, με αποτέλεσμα οι πλούσιοι να γίνονται ακόμα πλουσιότεροι.

Παράλληλα, ο πολιτικός αυταρχισμός βρίσκεται σε άνοδο, και ορισμένοι πιστεύουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ώριμες  πια για την ανάδειξη ενός νέο φασιστικού πολιτικού ρεύματος. Η απειλή της κλιματικής αλλαγής εντείνεται, καθώς οι πολιτικοί ηγέτες συνεχίζουν να επιδεικνύουν έλλειψη θάρρους στο να προχωρήσουν με συστήματα εναλλακτικής ενέργειας και απώλεια οράματος, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο το ανθρώπινο μέλλον.

Για αυτούς και πολλούς άλλους λόγους, οι Αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2016 αποτελούν το κλειδί για το μέλλον της χώρας αλλά και ολόκληρου του κόσμου γενικότερα. Πράγματι, αυτή η εκλογική αναμέτρηση μπορεί να αποτελεί την τελευταία ευκαιρία των Ηνωμένων Πολιτειών για την εκλογή ενός ηγέτη που θα μπορούσε να αλλάξει την πορεία της εσωτερικής αλλά και της εξωτερικής πολιτικής , αν και η προοπτική να συμβεί κάτι τέτοιο είναι μάλλον απίθανη,  κοιτάζοντας κανείς το τρέχον πολιτικό τοπίο.

Όπως ο Νόαμ Τσόμσκι αναφέρει σε αυτή την αποκλειστική συνέντευξη στο Truthout, οι πολιτικοί υποψήφιοι για τις προεδρικές εκλογές του 2016 μετά βίας θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις που υπάρχουν για την αντιμετώπιση των σημαντικών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα και ο υπόλοιπος κόσμος. Η άνοδος των Trumpism και η εξτρεμιστική και ρατσιστική ρητορεία των Ρεπουμπλικάνων υποψηφίων φαίνεται να αντανακλά βαθύτερες αντιλήψεις περί «απώλειας και φόβου» μεταξύ  πολλών Αμερικανών πολιτών. Αυτές οι εκλογές παραμένουν εξαιρετικά κρίσιμες και σημαντικές, υποστηρίζει ο Τσόμσκι.

C.J. Plychroniou: Ας ξεκινήσουμε με μια ανασκόπηση πάνω στο πώς οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ το 2016 διαμορφώνονται σύμφωνα με την κατάσταση που επικρατεί στην χώρα, στο ρόλο που αυτή παίζει στο παγκόσμιο γίγνεσθαι και στις ιδεολογικές απόψεις που εξέφρασαν ορισμένοι από τους κορυφαίους υποψηφίους και των δύο κομμάτων.

Νόαμ Τσόμσκι: Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε το γεγονός ότι έχουμε φτάσει σε μια πρωτοφανή στιγμή στην ανθρώπινη ιστορία. Για πρώτη φορά, πρέπει να παρθούν αποφάσεις τώρα αμέσως, και όχι στο απώτερο μέλλον, οι οποίες και θα καθορίσουν στην κυριολεξία τις προοπτικές για την αξιοπρεπή επιβίωση του ανθρώπου. Τέτοιες αποφάσεις έχουν ληφθεί ήδη στο παρελθόν για έναν τεράστιο αριθμό άλλων ειδών του πλανήτη μας. Η καταστροφή των ειδών είναι στο επίπεδο που ήταν 65 εκατομμύρια χρόνια πριν, στην πέμπτη εξαφάνιση, που οδήγησε  στο τέλος της εποχής των δεινοσαύρων. Αυτό άνοιξε το δρόμο στα πιο μικρά θηλαστικά, στην ουσία εμάς, ένα είδος με μοναδικές ικανότητες, συμπεριλαμβανομένων δυστυχώς των ικανοτήτων, ψυχρής και άγριας καταστροφής.

Τον 19o αιώνα ο Joseph de Maistre, συντηρητικός  αντίπαλος του Διαφωτισμού,  επέκρινε τον Thomas Hobbes όταν εκείνος υιοθέτησε τη ρωμαϊκή φράση, «ο άνθρωπος είναι λύκος για τον άνθρωπο», παρατηρώντας ότι το συμπέρασμα αυτό είναι άδικο για τους λύκους, οι οποίοι δεν σκοτώνουν ποτέ για ευχαρίστηση. Η ικανότητα του ανθρώπου για καταστροφή στρέφεται ακόμα και προς τον ίδιο του τον εαυτό, κάτι για το οποίο είμαστε σήμερα όλοι μάρτυρες. Εικάζεται ότι η πέμπτη εξαφάνιση προκλήθηκε από ένα τεράστιο αστεροειδή που έπληξε τη γη. Τώρα είμαστε εμείς οι ίδιοι ο αστεροειδής. Οι επιπτώσεις στον άνθρωπο είναι ήδη σημαντικές, και σύντομα θα γίνουν ασύγκριτα χειρότερες εάν δεν ληφθούν τώρα αμέσως αποφασιστικά μέτρα.

Επιπλέον, ο κίνδυνος ενός πυρηνικού πολέμου, που παραμονεύει πάντα ως μια ζοφερή σκιά,  συνεχώς αυξάνεται. Αυτό θα ήταν κάτι που θα έληγε την οποιαδήποτε περαιτέρω συζήτηση. Μπορούμε να θυμηθούμε την απάντηση που είχε δώσει ο Αϊνστάιν σε ερώτηση που του είχε τεθεί σχετικά με τα όπλα που θα χρησιμοποιούνταν στον επόμενο πόλεμο. Είπε ότι δεν ήξερε, αλλά ο πόλεμος μετά από αυτόν, θα γινόταν με πέτρινα τσεκούρια. Μια αναδρομή στα σοκαριστικά αρχεία αποκαλύπτει ότι αποτελεί σχεδόν θαύμα το πώς έχει αποφευχθεί μια μεγάλη καταστροφή μέχρι σήμερα,αλλά τα θαύματα δεν κρατούν για πάντα. Το ότι ο κίνδυνος αυξάνεται  διαρκώς είναι δυστυχώς πολύ εμφανές.

Ευτυχώς, αυτές οι καταστροφικές και αυτοκτονικές δυνατότητες της ανθρώπινης φύσης εξισορροπούνται από άλλες. Υπάρχει πολύ καλός λόγος να πιστεύουμε  ότι ο David Hume, ο Adam Smith, και ο αναρχικός ακτιβιστής-στοχαστής Peter Kropotkin, αυτές οι φωτισμένες προσωπικότητες, υπήρξαν σωστοί ως προς τις απόψεις τους αναφορικά  με το ότι η συμπάθεια και η αμοιβαία βοήθεια αποτελούν κύρια χαρακτηριστικά του πυρήνα της ανθρώπινης φύσης. Σύντομα θα μάθουμε ποια θα είναι εκείνα τα  χαρακτηριστικά που θα υπερισχύσουν τελικά.

Επιστρέφοντας στην ερώτησή σας, μπορούμε να αναρωτηθούμε πώς αυτά τα τρομερά προβλήματα αντιμετωπίζονται στο τετραετές εκλογικό «θέαμα». Το πιο εντυπωσιακό γεγονός είναι ότι μόλις και μετά βίας αντιμετωπίζονται, από οποιοδήποτε κόμμα.

Δεν υπάρχει καμία ανάγκη να εξετάσουμε το «θέαμα» των προκριματικών αναμετρήσεων των Ρεπουμπλικάνων. Οι σχολιαστές μόλις και μετά βίας μπορούν να κρύψουν την αποστροφή και την ανησυχία τους, για το δείχνουν αυτές για τη χώρα και το σύγχρονο πολιτισμό. Οι υποψήφιοι έχουν ωστόσο απαντήσει στα  κρίσιμα ερωτήματα. Είτε αρνούμενοι την υπερθέρμανση του πλανήτη είτε επιμένοντας ότι δεν πρέπει να γίνει τίποτα γι 'αυτό, ζητώντας  μας στην πραγματικότητα, να αγωνιστούμε αυξάνοντας την ταχύτητα της πορείας μας προς τον γκρεμό.

Ακολουθώντας μέχρι στιγμής  αναγνωρίσιμες πολιτικές, φαίνεται να υπάρχει η πρόθεση εκ μέρους τους κλιμάκωσης των στρατιωτικών αντιπαράθεσων και του εκφοβισμού  Για αυτούς τους λόγους συκεκριμένα, η  Ρεπουμπλικανική οργάνωση – κάποιος θα δίσταζε να το ονομάσει πολιτικό κόμμα με την παραδοσιακή έννοια του όρου - συνιστά απειλή, μια απειλή ενός νέου και πραγματικά τρομακτικού είδους προς το ανθρώπο και για όλα τα άλλά εκείνα είδη που αποτελούν «παράπλευρες απώλειες», καθώς το είδος με την υψηλή νοημοσύνη ακολουθεί μια αυτοκοτονική διαδρομή.

Σχετικά με τη Δημοκρατική πλευρά, υπάρχει τουλάχιστον κάποια αναγνώριση του κινδύνου σε σχέση με την καταστροφή του περιβάλλοντος, αλλά αξίζει λίγο βλέποντας τις  προτάσεις  πολιτικής. Με τα προγράμματα του Ομπάμα για την αναβάθμιση του πυρηνικού οπλοστασίου, ή όπως τα κρίσιμα θέματα  της ταχείας (και αμοιβαίας) στρατιωτικής συσσώρευσης στα σύνορα της Ρωσίας, δεν είμαι σε θέση να διακρίνω  ξεκάθαρες θέσεις.

Σε γενικές γραμμές, οι ιδεολογικές θέσεις των Ρεπουμπλικάνων υποψηφίων φαίνεται να είναι οι συνηθισμένες: γεμίστε τις τσέπες των πλουσίων και κλωτσήστε τους υπόλοιπους στο πρόσωπο. Οι δύο Δημοκρατικοί υποψήφιοι κυμαίνονται  ανάμεσα στο New Deal στυλ των προγραμμάτων Sanders  και στο «Νέο Δημοκρατικό / μέτρια Ρεπουμπλικανικό» στιλ Κλίντον, το οποίο οδηγείται λίγο προς τα αριστερά κάτω από την επίδραση της πρόκλησης Σάντερς. Για τα διεθνή θέματα, και τα φοβερά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, φαίνεται, στην καλύτερη περίπτωση ότι κυριαρχεί το «μια από τα ίδια».

C.J. Plychroniou: Κατά την άποψή σας, τι έχει οδηγήσει στην άνοδο του Ντόναλντ Τράμπ;  Είναι απλά μια ακόμη περίπτωση αυτών των τυπικών δεξιών, λαϊκιστικών χαρακτήρων που  αναδεικνύονται κατά καιρούς στη διάρκεια της ιστορίας, όταν τα έθνη αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές κρίσεις ή βρίσκονται σε εθνική παρακμή;

Nόαμ Τσόμσκι: Μέχρι στιγμής , στο βαθμό που οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν «εθνική παρακμή»,  αυτό είναι αυτο-προκαλούμενο.  Είναι αλήθεια ότι οι ΗΠΑ δεν θα μπορούσαν να διατηρήσουν την εξαιρετικά μεγάλη ηγεμονική δύναμη της πρώιμης περιόδου μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά παραμένουν  η  πλουσιότερη χώρα στον κόσμο, με ασύγκριτα πλεονεκτήματα και ασφάλεια, και όσον αφορά την στρατιωτική δύναμη, ουσιαστικά συγκεντρώνει όση υπάρχει σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο μαζί, και είναι τεχνολογικά πολύ πιο προηγμένη από οποιαδήποτε άλλη.

H  έλξη για το πρόσωπο του Τραμπ φαίνεται να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις αντιλήψεις που υπάρχουν περί «απώλειας και του φόβου». Η νεοφιλελεύθερη επίθεση στους πληθυσμούς σε ολόκληρο τον κόσμο, συχνά πολύ σοβαρή, δεν έχει αφήσει τις ΗΠΑ ανέγγιχτες, παρόλο που υπήρξαν κάπως πιο ανθεκτικές από ό, τι άλλοι. Η πλειοψηφία του πληθυσμού έχει γνωρίσει στασιμότητα ή μείωση εισοδημάτων, καθώς εξαιρετικά μεγάλος και επιδεικτικός  πλούτος  συσσωρεύεται σε πολύ λίγες τσέπες. Το επίσημο δημοκρατικό σύστημα έχει υποστεί τις συνήθεις συνέπειες των νεοφιλελεύθερων πολιτικών,τ είνοντας προς την πλουτοκρατία.

C.J. Plychroniou: H νεολαία της Αμερικής φαίνεται να έχει γοητευτεί από το μήνυμα του Μπέρνi Σάντερς. Σ΄έχει ξαφνιάσει το γεγονός της τόσο καλής πορείας του μέχρι τώρα;

Νόαμ Τσόμσκι: Μου έχει προκαλέσει έκπληξη. Δεν είχα προβλέψει την επιτυχία που θα είχε η εκστρατεία του. Είναι, όμως, σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι οι προτάσεις του δεν θα είχαν εκπλήξει τον (συντηρητικό - σ.σ.) Πρόεδρο Αϊζενχάουερ, και ότι βρίσκονται λίγο πολύ σε αρμονία με τα δημοφιλή αισθήματα που υπάρχουν εδώ και μεγάλο διάστημα και που αφορούν μια σημαντική πλειοψηφία των πολιτών.

Για παράδειγμα η πολύ-διαφημισμένη έκκλησή του για ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας, ενός μοντέλου γνωστού σε παρόμοιες κοινωνίες, υποστηρίζεται τώρα από το 60% περίπου του πληθυσμού, ποσοστό πολύ υψηλό λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η πρόταση αυτή υπόκειται σε συνεχείς  κατηγορίες και έχει πολύ λίγους υποστηρικτές.

Και η λαϊκή αυτή υποστήριξη πηγαίνει ακόμα πιο πίσω. Προς στα τέλη της προεδρίας Ρήγκαν, περίπου το 70% του πληθυσμού πίστευε ότι θα έπρεπε να υπάρχει Eθνικό Σύστημα Yγείας, ενώ το 40% πίστευε ότι υπήρχε ήδη μια τέτοια εγγύηση - πράγμα που σημαίνει, ότι είναι τόσο προφανές  που θα έπρεπε να υπάρχει στην πολιτική ατζέντα.

Την ώρα που ο Ομπάμα εγκατέλειπε μια υπέρ του Δημοσίου πολίτικη, υποστηριζόταν σχεδόν από τα δύο τρίτα του πληθυσμού. Και υπάρχει κάθε λόγος να πιστεύουμε ότι θα μπορούσε να υπάρξει τεράστια εξοικονόμηση εάν οι ΗΠΑ ενέκριναν τα πολύ πιο αποτελεσματικά Eθνικά Συστήματα Υγείας των άλλων χωρών, οι οποίες δαπανούν περίπου το μισό ποσό σε υγειονομική περίθαλψη από τις ΗΠΑ και γενικά παρουσιάζουν καλύτερα αποτελέσματα.

Το ίδιο ισχύει και για τις άλλες προτάσεις του, όπως αυτή που υποστηρίζει την υψηλότερη φορολόγηση των πλούσιων, τη δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά και σε άλλες ακόμα που αφορούν στο πρόγραμμα διακυβέρνησης. Αντανακλούν κυρίως τις δεσμεύσεις ενός New Deal και είναι παρόμοιες με τις πολιτικές επιλογές που πάρθηκαν κατά τη διάρκεια των πιο επιτυχημένων περιόδων ανάπτυξης μετά τον Β 'Παγκόσμιο Πόλεμο.

C.J. Plychroniou: Υπάρχει δημοκρατία στην Αμερική, και αν όχι , σημαίνουν κάτι τελικά οι εκλογές;

Νόαμ Τσόμσκι: Με όλα τα ελαττώματα της, η Αμερική εξακολουθεί να είναι μια πολύ ελεύθερη και ανοιχτή κοινωνία, συγκριτικά με τα δεδομένα που υπάρχουν σε άλλες χώρες. Οι εκλογές σίγουρα είναι σημαντικές. Θα ήταν, κατά τη γνώμη μου, η απόλυτη καταστροφή για τη χώρα, τον κόσμο και τις μελλοντικές γενιές, αν κάποιος εκ των Ρεπουμπλικάνων υποψηφίων «επιβιώσει», και φτάσει τελικά στο Λευκό Οίκο και αν εξακολουθήσουν να ελέγχουν και το Κογκρέσο... Για όλους τους  λόγους  που ανάφερα νωρίτερα, η αμερικανική δημοκρατία, πάντα περιορισμένη, έχει παρασυρθεί ουσιαστικά προς την πλουτοκρατία.


Αλλά αυτές οι τάσεις δεν είναι χαραγμένες σε πέτρα. (Δεν είναι μόνιμες- σ.σ.). Απολαμβάνουμε μια ασυνήθιστη κληρονομιά, αυτή της ελευθερίας και των δικαιωμάτων που μας άφησαν οι προκάτοχοί μας, άνθρωποι που δεν έκαναν πίσω, συχνά δοκιμαζόμενοι κάτω από πολύ σκληρότερες συνθήκες από  αυτές που αντιμετωπίζουμε τώρα. Και παρέχονται άφθονες ευκαιρίες για κοπιαστική δουλειά που είναι απολύτως αναγκαία, και που μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους, όπως με τον ακτιβισμό στη βάση και την πίεση για την υποστήριξη σημαντικών πολιτικών επιλογών που θα οδηγήσουν στην οικοδόμηση μιας βιώσιμης και αποτελεσματικής οργάνωσης των κοινοτήτων, την αναζωογόνηση του εργατικού κινήματος, αλλά και στον πολιτικό στίβο, από τα σχολεία μέχρι τα τοπικά κοινοβούλια και ακόμη παραπέρα.


13,14/3/2016

1.http://tvxs.gr/news/kosmos/noam-tsomski-eimaste-stin-epoxi-ton-deinosayron
2.http://tvxs.gr/news/kosmos/noam-tsomski-yparxei-dimokratia-stis-ipa