Η άνοδος της Ασίας, η Ρωσία και το μέλλον της παγκόσμιας τάξης

Η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού περιλαμβάνει δυναμικές παγκόσμιες οικονομίες του 21ου αιώνα στο μέσον ενός θετικού συνόλου κανόνων πολιτικής ασφάλειας. 

Ανεπίλυτες εδαφικές διαφωνίες ταράζουν την περιοχή, στην οποία περιλαμβάνεται η χερσόνησος της Κορέας, η Θάλασσα της Ανατολικής Κίνας, η Ταϊβάν, η Θάλασσα της Νότιας Κίνας, τα σύνορα Ινδίας-Κίνας και το συνεχές πρόβλημα του Καζμίρ. Αυτές οι ανεπίλυτες εδαφικές διαφορές έχουν δώσει αφορμή για να πολλαπλασιαστούν οι ρυθμίσεις ασφάλειας.

Στην Ευρώπη στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου, η Σοβιετική Ένωση, οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και οι χώρες του συμφώνου της Βαρσοβίας πέτυχαν να συμφωνήσουν στις Συμφωνίες του Ελσίνκι, οι οποίες περιλάμβαναν την καθιέρωση της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (CSCE). 40 χρόνια μετά, η κληρονομιά των Συμφωνιών του Ελσίνκι παραμένει ζωντανή σε αυτό που είναι σήμερα ο ΟΑΣΕ (OSCE), ο οποίος εξακολουθεί να θεωρεί μέλη του τις ΗΠΑ και την Ρωσία.

Η ψυχρή, σκληρή πραγματικότητα είναι πως δεν έχουμε αντίστοιχο θεσμικό όργανο στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού. Ασφαλώς, όπως γνωρίζουμε από την εμπειρία της Ευρώπης, ούτε η περίπτωση του CSCE ούτε αυτή του OSCE (ΟΑΣΕ) έχουν πετύχει στο να επιλύσουν θεμελιώδη προβλήματα ασφάλειας. Αλλά σε περιόδους κρίσεις, αυτά τα θεσμικά όργανα έχουν βοηθήσει ώστε να διαχειριστούν και σε κάποιες περιπτώσεις, να μειωθούν οι εντάσεις.

Για αυτό εδώ και μερικά χρόνια, έχουν ταχθεί υπέρ της εξέλιξης αυτού που έχουν αποκαλέσει μια Κοινότητα Ασίας-Ειρηνικού (APC), η οποία θα μπορούσε να ενσωματώσει σειρά αρχών που περιλαμβάνονται στην διαδικασία του ΟΑΣΕ. Μια πιθανή πλατφόρμα για τέτοιες ρυθμίσεις είναι η υπάρχουσα Συνοδος Ανατολικής Ασίας (EAS).

Οι ΗΠΑ είναι αποδεδειγμένα μια δύναμη του Ειρηνικού. Και ο καθένας που είναι εξοικειωμένος με στοιχειώδη γεωγραφικές γνώσεις, γνωρίζει ότι και η Ρωσία επίσης είναι μια δύναμη του Ειρηνικού. Για αυτό το 2010, ως πρωθυπουργός της Αυστραλίας, αγωνίστηκα πολύ και σκληρά με άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας να προσκαλέσω τόσο τις ΗΠΑ όσο και την Ρωσία να γίνουν μέλη της Συνόδου Ανατολικής Ασίας. Η ASEAN έλαβε αυτή την απόφαση το 2010. Η EAS περιλαμβάνει επίσης άλλες μεγάλες περιφερειακές δυνάμεις, όπως η Ιαπωνία, η Ινδονησία, η Ινδία και η Νότια Κορέα, μεταξύ άλλων. Από το 2010, είχαμε τις κατάλληλες δυνάμεις γύρω από ένα τραπέζι για να αντιμετωπίσουν τις περιφερειακές προκλήσεις ασφάλειας.

Οι οργανωτικές αρχές της Συνόδου Ανατολικής Ασίας, η οποία έχει μόλις γιορτάσει την 10η επέτειό της, περιγράφονται στην διακήρυξη της Κουάλα Λουμπούρ το 2005. Αυτό το ιδρυτικό έγγραφο της EAS προβλέπει συλλογικό διάλογο και συνεργασία στην πολιτική, την ασφάλεια και την οικονομία. Στη Σύνοδο της Ανατολικής Ασίας το 2015, τα κράτη-μέλη αποφάσισαν να αναπτύξουν περαιτέρω την EAS στο μέλλον.

Ένα πρακτικό μανιφέστο αυτής της μελλοντικής εξέλιξης θα μπορούσε να ήταν μια απόφαση να ενσωματωθεί ο μηχανισμός που ονομάζεται ASEAN Defence Ministers’ Meeting Plus Eight (ADMM+8) στον μηχανισμό της EAS. Η ένταξη των δύο μηχανισμών είναι πανομοιότυπα. Επιπλέον, θα παρέχει ένα ευρύτερο πολιτικό και στρατιωτικό μηχανισμό ώστε οι ηγέτες της EAS να ξεκινήσουν να εξελίσσουν την εμπιστοσύνη και τα μέτρα οικοδόμησης ασφάλειας στην περιοχή της Ασίας-ΕΙρηνικού, που τα χρειάζεται απαραιτήτως.

Αυτό με την σειρά του θα μπορούσε να εξελιχθεί στην κατεύθυνση μιας πιο ολοκληρωμένης Κοινότητας Ασίας-Ειρηνικού, του τύπου που πρότεινα πρώτος ως πρωθυπουργός της Αυστραλίας το 2008. Αυτό δεν έχει σκοπό να αναπαραστήσει κάποιου είδους ευρωπαϊκή κοινότητα στην Ανατολή. Αντιθέτως, είναι μία στενότερη έννοια για να αρχίσει να αναπτύσσεται μια περιφερειακή κουλτούρα ενιαίας συνεργασίας ασφάλειας προκειμένου να αποκλιμακωθούν οι εντάσεις ασφάλειας και οι κρίσεις.

Αυτό μας φέρνει στο ερώτημα του μέλλοντος της ίδιας της παγκόσμιας τάξης.

Τα θεμέλια της μετά το 1945 παγκόσμιας τάξης, βρίσκονται επί του παρόντος υπό μεγάλη πίεση. Αυτό αντανακλάται στις σχέσεις των μεγάλων δυνάμεων. Είναι επίσης προφανές από τη λειτουργία των παγκόσμιων θεσμών μας. Στην πραγματικότητα, καθώς η ζήτηση για αποτελεσματική παγκόσμια διακυβέρνηση αυξάνεται, η προσφορά τέτοιας διακυβέρνησης φαίνεται να είναι σε κάμψη. Αυτό γίνεται αισθητό μέσω του ΟΗΕ καθώς και στα θεσμικά όργανα του Bretton Woods.

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα το σύστημα των Ηνωμένων Εθνών, είναι τρομερές. Υπάρχουν πολλαπλές κρίσεις στις οποίες τα Ηνωμένα Έθνη δεν κατέχουν κεντρική σημασία στις μεγάλες συζητήσεις για την πολιτική την ασφάλεια, αλλά και για ανθρωπιστικά ζητήματα. Οι διαπραγματεύσεις για τα πυρηνικά του Ιράν, είναι μια περίπτωση. Η προσφυγική κρίση της Ευρώπης είναι μία άλλη.

Για να υπάρξει μια πλήρως λειτουργική παγκόσμια τάξη, ο κόσμος χρειάζεται τις μεγάλες δυνάμεις γύρω από το τραπέζι, να συνεργάζονται και να απαντούν στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα. Η Ρωσία ως εκ τούτου, πρέπει να είναι στο τραπέζι. Η Κίνα πρέπει να είναι στο τραπέζι. και εκτός και αν, και μέχρι αυτό να συμβεί στις καθημερινές εργασίες του διεθνούς συστήματος, η παγκόσμια τάξη μας θα γίνει όλο και περισσότερο κατακερματισμένη.

Συμφωνώ απολύτως με τον Henry Kissinger στην διάγνωσή του για τα προβλήματα της παγκόσμιας τάξης. Όποια και αν είναι τα προβλήματα της παγκόσμιας τάξης, η εναλλακτική είναι απείρως χειρότερη. Η ιστορία μας υπενθυμίζει πώς μοιάζουν οι περίοδοι παγκόσμιας αναταραχής.

Δεν ήταν πολύ καιρό πριν που βιώσαμε μια κολοσσιαία καταστροφή. Η Ρωσία για παράδειγμα, έχει πολύ καλή επίγνωση του τι συμβαίνει όταν καταρρέει το παγκόσμιο σύστημα. Ο εντυπωσιακός αριθμός των νεκρών του ρωσικού πολέμου από τον Β΄ παγκόσμιο Πόλεμο, μας το θυμίζει αυτό το γεγονός.

Οι παγκόσμιοι ηγέτες δεν μπορούν να Αντέξουν οικονομικά να υιοθετήσουν μια παθητική προσέγγιση στην πρόκληση της συνέχισης της στήριξης, της διατήρησης και όπου είναι απαραίτητο, της μεταρρύθμισης της βασικής αρχιτεκτονικής μιας σταθερής παγκόσμιας τάξης. Στις δύο γενιές μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, έχουμε ίσως ξεχάσει το τίμημα του να επιτρέψουμε στην παγκόσμια τάξη να διαλυθεί.

Δεν μπορούμε να αντέξουμε να συμβεί αυτό ξανά.

του   Kevin Rudd

carnegie.ru

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegie.ru/commentary/2016/04/26/asia-s-rise-russia-and-future-of-global-order/ixlm

 27/4/2016