Ο Erdogan φέρνει τις τακτικές αντιμετώπισης των ΜΜΕ στη Γερμανία
Εάν ο Τούρκος πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan μπορούσε, θα είχε ήδη βάλει στη φυλακή τον Γερμανό σατιρικό κωμικό Jan Böhmermann . Ο λόγος; Κατά τη διάρκεια του τακτικού μεταμεσονύχτιου talk show του στις 31 Μαρτίου, ο Bohmermann εξαπέλυσε μια επίθεση στον Erdogan, με την μορφή ενός σατιρικού ποιήματος. Καθισμένος μπροστά από μια τουρκική σημαία και ένα πορτρέτο του Erdogan, ο Bohmermann κατηγόρησε τον πρόεδρο, μεταξύ άλλων, για κτηνοβασία. Ο κωμικός στη συνέχεια δήλωσε πως στον Erdogan άρεσε να "καταπιέζει μειονότητες, να κλωτσάει Κούρδους και να χτυπάει χριστιανούς, ενώ παρακολουθεί παιδική πορνογραφία".
Αντί να αγνοήσει τη σάτιρα του Bohmermann, ο Erdogan κατέφυγε σε μια συνήθεια που ακολουθεί συνέχεια τους τελευταίους μήνες: επιχειρεί να φιμώσει την κριτική, την σάτιρα, και οτιδήποτε τολμάει να τον κοροϊδεύει ή να αμφισβητεί τις πολιτικές του Τούρκου προέδρου- βάζοντας συγγραφείς και δημοσιογράφους στη φυλακή. Ο Erdogan ισχυρίστηκε ότι ο Bohmermann είχε προσβάλει όχι μόνο αυτόν προσωπικά, αλλά το σύνολο του τουρκικού πληθυσμού. Σκοπεύει να ζητήσει αποζημίωση ενώπιον των γερμανικών δικαστηρίων.
Οι εισαγγελείς στο Mainz, έδρα του γερμανικού κρατικού καναλιού ZDF, το οποίο φιλοξενεί το show του Bohmermann, δήλωσαν πως ο Erdogan προχωρά σε μηνύσεις για το ότι έχει προσβληθεί ως ιδιώτης και ως αρχηγός ξένου κράτους. Εάν αυτό αποδειχθεί, ο Bohmermann μπορεί να καταλήξει στην φυλακή. Για την ώρα, βρίσκεται υπό την προστασία της αστυνομίας. Το ZDF έχει ακυρώσει την επόμενη εκπομπή του.
Το ζήτημα έχει περιπλέξει και την Γερμανίδα Καγκελάριο Angela Merkel. Ήταν αυτή που μεσολάβησε για να γίνει η συμφωνία με την Τουρκία τον Μάρτιο, για να περιοριστεί η ροή των προσφύγων που θέλουν να φθάσουν στις χώρες της ΕΕ, ιδιαίτερα στη Γερμανία. Με βάση τους όρους της συμφωνίας, η Τουρκία θα δεχθεί πίσω μετανάστες και πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ελλάδα, με αντάλλαγμα οικονομική βοήθεια 6 δισ. ευρώ, καθώς και υποσχέσεις από τις χώρες της ΕΕ να αναλάβουν το μερίδιό τους στους πρόσφυγες και από την ΕΕ να ανοίξει νέα κεφάλαια των διαπραγματεύσεων ένταξης της Άγκυρας.
Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν ασκήσει κριτική στην Merkel και την ΕΕ όχι μόνο για το ότι "παραδίδουν" αλλού το προσφυγικό πρόβλημα, αλλά επίσης για το ότι υπονομεύουν τους νόμους που έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν τους πρόσφυγες, κάτι που οι ηγέτες της ΕΕ αρνούνται.
Θέλοντας να διατηρήσει τις σχέσεις μεταξύ Βερολίνου και Άγκυρας, η Merkel τόνισε στον Τούρκο πρωθυπουργό Ahmet Davutoglu ότι το ποίημα του Bohmermann ήταν "σκοπίμως προσβλητικό", ενώ άλλοι δήλωσαν ακόμη ότι ήταν χυδαίο και δεν άξιζε να αποκαλείται σάτιρα. Αλλά στη συνέχεια, εμφανίστηκαν καλλιτέχνες και συγγραφείς προς υπεράσπιση του σατιρικού. Σε μια ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύεται στην Die Zeit, περίπου 70 καλλιτέχνες και προσωπικότητες απαίτησαν να αποσυρθούν οι κατηγορίες.
Ο Michael Bertrams, πρώην πρόεδρος του συνταγματικού δικαστηρίου της Γερμανίας, κάλεσε την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να μην επιτρέψει την ποινική δίωξη με την κατηγορία προσβολής ενός ξένου ηγέτη, όπως θέλει ο Erdogan. "Η κυβέρνηση θα παρέδιδε όχι μόνο τον Jan Bohgmermann αλλά επίσης την ελευθερία της γνώμης και της καλλιτεχνικής έκφρασης σε έναν δεσπότη και αυταρχικό, που περιφρονεί τα πολιτικά δικαιώματα στη δική του χώρα με άθλιο τρόπο", τόνισε ο Bertrams.
Πραγματικά, ένα νέο report του αγγλικού PEN, ενός οργανισμού που επιδιώκει να διατηρήσει την λογοτεχνική ελευθερία, αποτελεί ένα δυσάρεστο ανάγνωσμα αναφορικά με την αυξημένη καταστολή των ΜΜΕ από τον Erdogan. Σύμφωνα με το report, στη διάρκεια του 2015 "περισσότεροι από 30 δημοσιογράφοι φυλακίστηκαν, περισσότεροι από 100 συνελήφθησαν, και απαγορεύτηκαν περίπου 1.000 εκδόσεις και η πρόσβαση σε περισσότερα από 42.000 ιστοσελίδες".
Το report ισχυρίζεται ακόμη πως η στρατηγική εκφοβισμού του Erdogan ήταν να αντιμετωπίζεται κάθε κριτική, ως μια προσωπική προσβολή και να απαγγέλλονται κατηγορίες κατά των υπευθύνων. Πολλοί δημοσιογράφοι αντιμετωπίζουν πιθανή φυλάκιση με κατηγορίες προσβολής του προέδρου ή του πρωθυπουργού "πολλές φορές επειδή απλώς άσκησαν κριτική". Από το 2014, υπήρξαν 1845 υποθέσεις βασισμένες σε κατηγορίες προσβολής του προέδρου. Στους κατηγορούμενους περιλαμβάνονται γελοιογράφοι, ένα 13χρονο αγόρι, δικηγόροι και αρχηγοί κομμάτων.
Τις τελευταίες ημέρες η Merkel έχει σκληρύνει την στάση της στην υπόθεση του Bohmermann. Δήλωσε στις 12 Απριλίου ότι η ελευθερία του Τύπου στη Γερμανία είναι μη διαπραγματεύσιμη και πρέπει να διατηρηθεί ξεχωριστά από το προσφυγικό ζήτημα. "Η ελευθερία του Τύπου, της γνώμης και της επιστήμης εφαρμόζονται και είναι εντελώς ξεχωριστά από την συμφωνία για το προσφυγικό", επέμεινε η Merkel.
Αυτό πιο εύκολα λέγεται από ό,τι γίνεται. Αυτό που είναι πλέον βέβαιο, είναι ότι με το να προσπαθεί να φιμώσει τον Bohmermann, ο Erdogan έχει δείξει πως αντιμετωπίζει την κριτική στη χώρα του. Δεν θα του γίνει καμία χάρη στη Γερμανία.
16/4/2016
Της Judy Dempsey
http://www.capital.gr/story/3119398
Μπορείτε να δείτε το πρωτότυπο κείμενο εδώ:
http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/?fa=63329
- Ankara,27-11-2015
Ποιά είναι τα όρια της (γερμανικής) σάτιρας;
Πολλά και ετερόκλητα τα σχόλια για την απόφαση που έλαβε η καγκελάριος να επιτρέψει εισαγγελική έρευνα κατά του παρουσιαστή Γιαν Μπέμερμαν, ο οποίος κατηγορείται για προσβολή του προέδρου της Τουρκίας Ερντογάν.
Η εφημερίδα Süddeutsche Zeitung του Μονάχου φαίνεται να δείχνει κατανόηση για την απόφαση της Άνγκελα Μέρκελ να δώσει το πράσινο φως για την ποινική δίωξη: "Η διαβίβαση της υπόθεσης στη δικαιοσύνη δεν υποδηλώνει υπόκλιση μπροστά στον Ερντογάν (όπως ισχυρίζεται και το SPD), αλλά την ομαλή ροή των πραγμάτων σε ένα κράτος δικαίου. Από τη σφαίρα της σκοπιμότητας η υπόθεση περιέρχεται στη σφαίρα της δικαιοσύνης. Αυτό προβλέπει το δίκαιο". Ανεξάρτητα από τη νομική πτυχή της υπόθεσης, η εφημερίδα επισημαίνει τα εξής: "Η σάτιρα του Μπέμερμαν ήταν αποτυχημένη. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ειναι και ποινικά κολάσιμη. Η αλήθεια είναι ότι αν το υβριστικό ποίημα (του Μπέμερμαν) είχε απαγγελθεί σε μία διαδήλωση του κινήματος Pegida, θα προκαλούσε δίωξη λόγω υποκίνησης ρατσιστικού μίσους. Εδώ τα συμφραζόμενα είναι διαφορετικά. Ο Μπέμερμαν, ντε και καλά, ήθελε να κάνει φροντιστήριο ελευθερογνωμίας στον Ερντογάν. Επιτρέπεται, για τον σκοπό αυτόν, να διατυπώνει κανείς αναίδειες, οι οποίες καθεαυτές δεν αποτελούν παρά μία βαριά προσβολή; Σε αυτό καλείται να απαντήσει η δικαιοσύνη. Ανεξάρτητα από την απάντησή της, ας ελπίσουμε ότι η τιμή του Ερντογάν θα κριθεί σε άλλες πράξεις και όχι με κριτήριο ένα υβριστικό ποίημα".
Η εφημερίδα Frankfurter Allgemeine παρατηρεί: "Υπάρχουν και στη Γερμανία δικαστές, τους οποίους θα προτιμούσε κανείς να αποφύγει. Σε αντίθεση όμως με την Τουρκία ή τη Ρωσία, οι αθώοι δεν πρέπει να φοβούνται το κράτος δικαίου και τα όργανά του σε αυτή τη χώρα. Ούτε ο Γιαν Μπέμερμαν πρέπει να φοβάται, έστω και αν ο δικηγόρος του τούρκου προέδρου απειλεί να φτάσει την υπόθεση μέχρι το ομοσπονδιακό δικαστήριο. Σε περιπτώσεις, στις οποίες το σημαντικό και συστατικό της δημοκρατικής τάξεως έννομο αγαθό της ελευθερίας της γνώμης, της τέχνης και του τύπου σταθμίζεται με το έννομο αγαθό της τιμής και της υπόληψης, το οποίο επίσης περιλαμβάνεται στα θεμελιώδη δικαιώματα του Συντάγματος, η Καρλσρούη αποδίδει πάντοτε το ευρύτερο δυνατό προστατευτικό περιεχόμενο στην ελευθερία της γνώμης και της τέχνης. Σε καλύτερα χέρια βρίσκεται λοιπόν η υπόθεση Μπέμερμαν στη δικαιοσύνη, παρά στην πολιτική".
"Αντιφατική" η πολιτική Μέρκελ;
Διαμετρικά αντίθετη άποψη εκφράζει με σχόλιο στην ηλεκτρονική της έκδοση η εβδομαδιαία εφημερίδα Die Zeit, η οποία μάλιστα υπενθυμίζει ότι η Άνγκελα Μέρκελ από τη μία πλευρά επικαλείται το άρθρο 103 του γερμανικού Ποινικού Κώδικα περί προσβολής ξένων πολιτικών ηγετών δίνοντας τη συγκατάθεσή της για την παραπομπή του Μπέμερμαν, αλλά από την άλλη πλευρά προαναγγέλλει την κατάργηση του άρθρου αυτού, το οποίο ούτως ή άλλως πολλοί θεωρούν αναχρονιστικό. "Έχοντας συνδέσει την ελευθερία της τέχνης με διεθνοπολιτικά συμφέροντα, η Μέρκελ έχει εμπλακεί σε έναν λαβύρινθο νομικών θεωρήσεων και συμφερόντων. Έτσι περιήλθε σε πολιτικό αδιάξοδο, από το οποίο της προσέφερε μία διέξοδο το άρθρο 103 του Π.Κ. Το αποτέλεσμα είναι μία τραγελαφική κατάσταση, όπου ένας πολιτικός ηγέτης επικαλείται μία νομική διάταξη, ζητώντας παράλληλα και την άμεση κατάργησή της. Δικαίως λοιπόν αντιμετωπίζει κατηγορίες ότι υποχωρεί μπροστά στον τούρκο πρόεδρο και θυσιάζει την ελευθερία της τέχνης και της σάτιρας στον βωμό του πολιτικού πραγματισμού".
Επικριτικό για τους χειρισμούς της Άνγκελα Μέρκελ είναι και το σχόλιο στην εφημερίδα Tagesspiegel του Βερολίνου: "Υπάρχουν λόγοι για την απόφαση της Μέρκελ στην υπόθεση Μπέμερμαν. Αλλά μία διαφορετική απόφαση θα ήταν (εξίσου) δυνατή. Και θα ήταν απαραίτητη" υποστηρίζει ο αρθρογράφος. Επισημαίνοντας δε τις αντιδράσεις των συγκυβερνώντων σοσιαλδημοκρατών και το επακόλουθο ρήγμα στο εσωτερικό του κυβερνητικού συνασπισμού, σχολιάζει: "Για να δούμε, ποιός θα οφεληθεί από αυτήν την πρωτοφανή διάσπαση. Και ποιές θα είναι οι συνέπειες στις προσεχείς εκλογές. Καμία ιδέα; Αυτός που θα χαρεί είναι η Εναλλακτική για τη Γερμανία".
Επιμέλεια:
Γιάννης Παπαδημητρίου
16//4/2016
www.dw.com/el
ZDF Neo Magazin
Mr Jan Boehmermann reads a satirical poem about erdogan
( Αγγλικοί υπότιτλοι)
ΣΧΕΤΙΚΑ