Εξωδικαστικός συμβιβασμός Siemens: Λειτουργεί πράγματι το ελληνικό Δημόσιο υπέρ της γερμανικής εταιρίας;
ΟΛΟ ΜΕΛΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΓΑΝΙΤΑ ΤΙΠΟΤΑ
Γιατί η υπόθεση Siemens εξακολουθεί να στοιχειώνει τον δημόσιο πολιτικό βίο.. Πώς ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της Μεταπολίτευσης ζημίωσε 2 δισ. ευρώ το ελληνικό δημόσιο.. Γιατί η προσφυγή κατά του εξωδικαστικού συμβιβασμού θα τεκμηριώσει αν πράγματι η σκανδαλολογία δεν χρησιμοποιείται για επικοινωνιακά κομματικά οφέλη.
Για το σκάνδαλο της Siemens δεν χρειάζεται να πει και πολλά κανείς. Για αρκετούς, αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της μεταπολίτευσης το οποίο έφερε στην επιφάνεια τον «υπόγειο» τρόπο που λειτουργούσε στη χώρα μας η γερμανική εταιρία για αρκετά χρόνια. Η Siemens, δωροδοκούσε έλληνες αξιωματούχους προκειμένου να αναλαμβάνει δημόσια έργα τα οποία μάλιστα ήταν και υπερκοστολογημένα. Η πραγματική τους αξία δηλαδή, ήταν κατά πολύ μικρότερη από το τίμημα που κλήθηκε να καταβάλλει το ελληνικό Δημόσιο με αποτέλεσμα η ζημία του, να ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ, όπως αναφέρεται στο σχετικό πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής για τη Siemens.
Η υπόθεση έλαβε πολιτικές αλλά και δικαστικές διαστάσεις. Είναι χαρακτηριστικό πως ακόμη και σήμερα η υπόθεση απασχολεί τις αίθουσες των ελληνικών Δικαστηρίων, καθώς έπειτα από έρευνες οκτώ ετών, 64 άτομα παραπέμφθηκαν για την υπόθεση ως κατηγορούμενοι.
Ωστόσο, το σκάνδαλο Siemens έχει και μια άλλη πτυχή. Αυτή του εξωδικαστικού συμβιβασμού μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και της εταιρίας, η οποία έλαβε χώρα το 2012. Πρόσφατα, κατά την συζήτηση σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών για τη Δικαιοσύνη για τη Βουλή, ο κ. Τσίπρας ανακοίνωσε ότι θα συσταθεί Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων η οποία και θα διεκδικήσει επαναδιαπραγμάτευση με τη Siemens
Η HuffPost Greece επιχειρεί να παρουσιάσει τι ακριβώς είχε συμβεί με τον περίφημο εξωδικαστικό συμβιβασμό το 2012, όπως επίσηςκαι την προσφυγή που έγινε από τον Σύλλογο Ελλήνων Φορολογουμένων κατά του συμβιβασμού από το ίδιο έτος. Μία προσφυγή η οποία παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς σε περίπτωση δικαίωσης ανοίγει το δρόμο για να διεκδικήσει το ελληνικό Δημόσιο τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ από το γερμανικό κολοσσό.
Καταδεικνύει επίσης τυχόν ευθύνες εκπροσώπων του ελληνικού Δημοσίου οι οποίοι όπως προκύπτει από μαρτυρίες, με τη στάση τουςλειτούργησαν περισσότερο υπέρ των συμφερόντων της γερμανικής εταιρίας παρά του ελληνικού Δημοσίου, ενώ το μεγάλο ερώτημα είναι ποια θα είναι η στάση τους στην εκδίκαση της υπόθεσης στις 13/05/2016.
Επίσης, η HuffPost Greece, υπενθυμίζει τι είχε συμβεί σε χώρες του εξωτερικού με τη Siemens όταν διαπιστώθηκαν παρόμοιες ενέργειες, τα πρόστιμα που επέβαλε, ενώ δημοσιεύει και αποφάσεις αμερικανικών δικαστηρίων που αναφέρουν ξεκάθαρα ότι η Γερμανία ως κράτος παρείχε επίσημα φορο - απαλλαγές στη Siemens για μίζες έως το 1999, οπότε και σταμάτησε, καθώς αναγκάστηκε ως εισηγμένη εταιρεία στο Αμερικανικό Χρηματιστήριο, οπότε έπρεπε να προσαρμοστεί στη νομοθεσία FCPA.
Η προσφυγή στο ΣτΕ το 2012
Το καλοκαίρι του 2012 και συγκεκριμένα στις 22 Αυγούστου 2012, ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, υπέγραψε τη συμφωνία συμβιβασμού με τη Siemens. Η συμφωνία προέβλεπε ότι ο γερμανικός κολοσσός θα αναλάμβανε μία σειρά από υποχρεώσεις απέναντι στη χώρα μας και σε αντάλλαγμα το ελληνικό Δημόσιο θα παραιτούνταν από κάθε αξίωση και πρόστιμο απέναντι στον γερμανικό κολοσσό.
Συγκεκριμένα, η Siemens υποχρεωνόταν να καταβάλλει στο ελληνικό Δημόσιο 80 εκατ. ευρώ, τα οποία θα αφορούσαν σε συμψηφισμό με αντίστοιχες απαιτήσεις σε βάρος φορέων του ελληνικού Δημοσίου, την παροχή 90 εκατ. ευρώ για την χρηματοδότηση και άλλων δραστηριοτήτων που είχα να κάνουν μεταξύ άλλων με την καταπολέμηση της διαφθοράς, όπως επίσης και τη διάθεση 100 εκατ. ευρώ για επενδύσεις στην Ελλάδα.
Ο συμβιβασμός χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως «λεόντειος» Η Siemens εμφανιζόταν ουσιαστικά να «ξεμπερδεύει» με υποχρεώσεις που δεν ξεπερνούσαν τα 270 εκατ. ευρώ, όταν η ελληνική πλευρά παραιτούνταν από αξιώσεις τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ, όπως προκύπτει και από το πόρισμα της εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής για τη Siemens. O συγκεκριμένος συμβιβασμός προκάλεσε επίσης έντονη πολιτική αντιπαράθεση. Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που τότε βρισκόταν στην αντιπολίτευση χαρακτήρισαν τον συμβιβασμό ως σκάνδαλο και εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση κατά του κ. Στουρνάρα
Λίγους μήνες μετά και συγκεκριμένα στις 26/10/2012, ο Σύλλογος Έλληνες Φορολογούμενοι κατέθεσε αίτηση ακύρωσης κατά της συγκεκριμένης συμφωνίας στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Στην προσφυγή τους ζητούσαν να ακυρωθεί η απόφαση του εξωδικαστικού συμβιβασμού, καθώς επίσης και την ταχύτερη εκδίκαση της υπόθεσης, ώστε να ανοίξει ο δρόμος προκειμένου το ελληνικό Δημόσιο να μπορέσει να διεκδικήσει από τη Siemens το ποσό των τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ.
Το υπουργείο Οικονομικών «κάλυπτε» τη Siemens
Από το 2012 η υπόθεση έχει αναβληθεί τέσσερις φορές. Το αιτιολογικό ήταν ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν κατέθετε τις απόψεις του για την υπόθεση και δεν προσερχόταν στην συζήτηση της υπόθεσης. Πιο αναλυτικά, το ΣτΕ είχε ενημερώσει από το 2012 το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους για την υπόθεση. Το τελευταίο είχε αποστείλει την υπόθεση στις νομικές υπηρεσίες του υπουργείο Οικονομικών, ζητώντας τις απόψεις του υπουργείου. Ωστόσο, όπως καταγγέλλει ο Σύλλογος Ελλήνων Φορολογουμένων, οι νομικές υπηρεσίες του ΥΠΟΙΚ, δεν έστειλαν απόψεις και προτάσεις.
Η υπόθεση τελικά εκδικάστηκε τον Μάρτιο του 2015. Λίγες εβδομάδες πριν ο Σύλλογος, είχε αποστείλει επιστολή προς το γραφείο του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, προκειμένου να ενημερώσει για την υπόθεση. Στο ΣτΕ για πρώτη φορά παρέστη και ο εκπρόσωπος του Δημοσίου ως νομικός παραστάτης. Ωστόσο η παρουσία του προκάλεσε αλγεινές εντυπώσεις, καθώς η επιχειρηματολογία του ήταν καθαρά υπέρ των συμφερόντων της Siemens και όχι υπέρ του ελληνικού Δημοσίου. Δηλαδή ενώ επί τρία χρόνια ο νομικός παραστάτης του Δημοσίου απουσίαζε εντελώς με αποτέλεσμα η εκδίκαση της υπόθεσης να αναβάλλεται, όταν παρέστη, επιχειρηματολόγησε υπέρ του εξωδικαστικού συμβιβασμού.
«Το ελληνικό Δημόσιο συντάχθηκε ουσιαστικά με τα συμφέροντα της γερμανικής Siemens», επισημαίνει στην HuffPost Greece o επίτιμος πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής του Συλλόγου Έλληνες Φορολογούμενοι, Γιάννης Σιάτρας.
Η πρώτη νίκη κατά της Siemens
Τον Νοέμβριο του 2015 το Δ' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας απεφάνθη και παρέπεμψε την υπόθεση στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, με το σκεπτικό της μείζονος σπουδαιότητος. Το ΣτΕ έκρινε ότι ο Σύλλογος Έλληνες Φορολογούμενοι και οι πολίτες είχαν έννομο συμφέρον να προσφύγουν στο Ανώτατο Δικαστήριο. Με λίγα λόγια το ΣτΕ έκρινε ότι οι πολίτες έχουν δικαίωμα να αμφισβητούν πράξεις της Δημόσιας Διοίκησης.
«Επρόκειτο για μία παρά πολύ σημαντική απόφαση» τονίζει στην HuffPost Greece o κ. Σιάτρας και συμπληρώνει:«Πρόκειται για μία απόφαση σταθμό καθώς στην ουσία νομολογείται ότι οι πολίτες έχουν το δικαίωμα να αμφισβητούν πράξεις της Δημόσιας Διοίκησης που στρέφονται κατά του οικονομικού και ταμειακού συμφέροντος του Κράτους».
. Το ερώτημα πλέον που τίθεται είναι τι πρόκειται να πράξει ο νομικός ο παραστάτης του Δημοσίου, κατά την εκδίκαση της αίτησης ακυρώσεως κατά του συμβιβασμού. Εάν παραστεί και επιχειρηματολογήσει υπέρ του εξωδικαστικού συμβιβασμού, τότε το ελληνικό Δημόσιο για ακόμη μία φορά θα έχει λειτουργήσει υπέρ των συμφερόντων της Siemens. Την ώρα μάλιστα που ο ίδιος ο πρωθυπουργός έχει επαναφέρει το θέμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού από το βήμα της Βουλής.
Ο επίτιμος πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής του Συλλόγου Έλληνες Φορολογούμενοι, Γιάννης Σιάτρας ο οποίος ήταν μεταξύ αυτών που χειρίστηκε την υπόθεση από το 2012.
«Το μόνο που χρειάζεται είναι να έρθει ο νομικός παραστάτης του Δημοσίου στη δίκη και να επιχειρηματολογήσει κατά του εξωδικαστικού συμβιβασμού ο οποίος υπεγράφη το 2012», σημειώνει στην HuffPost Greece, ο κ. Σιάτρας.
Aπό την πλευρά του ο δικηγόρος Γιάννης Κυριακόπουλος, επισημαίνει στην HuffPost Greece, «θα πρέπει εν όψει της συζήτησης, ο νομικός παραστάτης του Δημοσίου να μεταβάλλει στάση γραπτώς και να φανεί ότι δεν δέχεται τα επιχειρήματα της Siemens. Αν δεν δούμε μια ευθυγράμμιση του νομικού παραστάτη με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού τότε το ΣτΕ δε θα εκδώσει απόφαση. Να σημειωθεί ότι τις οδηγίες του νομικού παραστάτη τις δίνει το υπουργείο Οικονομικών».
Παρόμοια πρακτική σε πολλές άλλες χώρες
Η Ελλάδα δεν ήταν η πρώτη χώρα στην οποία η Siemens ακολούθησε την πρακτική των δωροδοκιών σε κρατικούς αξιωματούχους. Την πρακτική αυτή φαίνεται μέσα από επίσημα έγγραφα ότι ακολούθησε σε μία σειρά από χώρες, όπως για παράδειγμα οι ΗΠΑ, η Βενεζουέλα, η Αργεντινή και το Μπαγκλαντές, η Νιγηρία, το Βιετνάμ.
Στις ΗΠΑ, το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο καταδίκασε τη Siemens για εσκεμμένη καταστρατήγηση, αδυναμία να διατηρήσει επαρκή εσωτερικό έλεγχο και αποτυχία να συμμορφωθεί με την αμερικανική νομοθεσία για την καταπολέμηση της διαφθοράς (FCPA).
Μέχρι και το 1999 ο γερμανικός κολοσσός φαίνεται να δρούσε ανεξέλεγκτα και με τις ευλογίες της γερμανικής νομοθεσίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το γερμανικό δίκαιο παρείχε φοροαπαλλαγές στη Siemens για δωροδοκίες αξιωματούχων στο εξωτερικό. Αυτό προκύπτει από επίσημη απόφαση του Πολιτειακού Δικαστηρίου της Κολούμπια την οποία δημοσιεύει η HuffPost Greece. Η απόφαση εξεδόθη το 2008 και ήταν καταδικαστική για τη Siemens, η οποία αναγκάστηκε να συμμορφωθεί με την FCPA μετά το 1999 όταν και εισήχθη στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, καθώς η νομοθεσία των ΗΠΑ είναι αμείλικτη σε υποθέσεις διαφθοράς, ειδικά για εισηγμένες στο χρηματιστήριο εταιρίες.
«Κατά τη διάρκεια της περιόδου προ του 1999, η δωροδοκία στη Siemens ήταν σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτη. Το γερμανικό δίκαιο δεν απαγόρευε την δωροδοκία σε πρόσωπα του εξωτερικού και παρείχε φορολογικές εκπτώσεις για δωροδοκίες που γινόταν σε χώρες του εξωτερικού. Η Siemens δεν είχε ακόμη εισαχθεί στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και ως εκ τούτου δεν υπόκειτο στη νομοθεσία των ΗΠΑ. Με το να μην υπόκειται σε νομοθεσία που απαγόρευε την δωροδοκία, η Siemens δημιούργησε διάφορους μηχανισμούς πληρωμών συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μετρητών, προκειμένου να μπορεί να κερδίζει τους διαγωνισμούς», αναφέρει μεταξύ άλλων η απόφαση του Δικαστηρίου. Μόνο στις ΗΠΑ, η Siemens αναγκάστηκε να καταβάλλει περί το 1,4 δισ. ευρώ προκειμένου να «κλείσει» η υπόθεση.
Χρηματική ποινή ύψους όμως 350 εκατ. ευρώ αναγκάστηκε να πληρώσει η εταιρία και στη Γερμανία, έπειτα από δίωξη που ασκήθηκε κατά στελεχών της εταιρίας από την Εισαγγελία του Μονάχου. Οι έρευνες της γερμανικής και αμερικανικής Δικαιοσύνης περατώθηκαν το 2008.
Δεν ήταν όμως και οι μοναδικές δωροδοκίες που έκανε η γερμανική εταιρία. Όπως προκύπτει από την απόφαση του Πολιτειακού Δικαστηρίου της Κολούμπια η Siemens είχε προχωρήσει σε δωροδοκίες εκατομμυρίων δολαρίων σε μια σειρά από χώρες. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν και η Ρωσία. Εκεί η Siemens, φέρεται να κατέβαλε 741.419 δολάρια μεταξύ του 2004 και του 2006 σε κυβερνητικούς αξιωματούχους, οι οποίες αφορούσαν το σχεδιασμό και την εγκατάσταση ενός συστήματος ελέγχου στην Μόσχα.
Παρόμοια πρακτική ακολούθησε και στην Κίνα, όπου μεταξύ των ετών 2002 και 2007 Siemensπλήρωσε 22 εκατομμύρια δολάρια προκειμένου να δωροδοκήσει κρατικούς αξιωματούχους που χειρίζονταν επτά έργα τα οποία είχαν κάνουν με την κατασκευή του μετρό. Μεταξύ του 2002 και 2005 κατέβαλε επίσης 20 εκατ. δολάρια σε πρώην διευθυντή της κρατικής Ισραηλινής εταιρίας Israel Electric Company (IEC). Οι δωροδοκίες αφορούσαν τέσσερις συμβάσεις για κατασκευή σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Η υπόθεση Siemens, μπορεί πλέον να μην απασχολεί και τόσο τα φώτα της δημοσιότητας όπως στο παρελθόν, ωστόσο εξακολουθεί να παρουσιάζει ακόμη μεγάλο ενδιαφέρον. Τόσο από δικαστικής όσο και από πολιτικής πλευράς. Tα όσα είπε ο πρωθυπουργός στη Βουλή μένει να φανεί εάν θα γίνουν πράξη και η περίπτωση της προσφυγής κατά του εξωδικαστικού συμβιβασμού αποτελεί μία πρώτη ευκαιρία για να φανεί εάν δεν ήταν απλά λόγια κενού περιεχομένου.
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΗΣ
14/4/2016
