Το παζάρι με Ευρωπαίους και ΔΝΤ για τη ρύθμιση του χρέους

  

ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ, ΣΤΑΘΕΡΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ ΤΑ «ΚΛΕΙΔΙΑ» ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ

Παρασκηνιακές κινήσεις και διαβουλεύσεις για τη ρύθμιση του χρέους μεταξύ Ευρωπαίων - ΔΝΤ και Αθήνας βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη καθώς είναι πλέον εμφανές ότι η απόφαση του Eurogroup της Δευτέρας θα συνδέει ευθέως τις μεταρρυθμίσεις για τη δημοσιονομική προσαρμογή με το θέμα της διευθέτησης του κόστους εξυπηρέτησης των δανειακών αναγκών της χώρας.

Οι Ευρωπαίοι μέσω του ESM που ήδη επεξεργάζεται σενάρια για τα εργαλεία και το μείγμα των παρεμβάσεων που θα καταστήσουν το χρέος βιώσιμο επιχειρούν να βρουν μια κοινή συνισταμένη με το ΔΝΤ, που επιμένει σε δραστικές λύσεις, ενώ η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει να αποκομίσει το μέγιστο δυνατό όφελος από το παζάρι μεταξύ των δύο θεσμών.

«Δεν έχουν τόσο σημασία τα εργαλεία που θα επιλεγούν όσο το αποτέλεσμα της ελάφρυνσης του χρέους», έλεγε χαρακτηριστικά ανώτατος αξιωματούχος δίνοντας το στίγμα των κυβερνητικών προθέσεων. Αν και δεν έχει ακόμα προσδιοριστεί το ακριβές μείγμα των μέτρων και ο συνδυασμός των εργαλείων για την ελάφρυνση του χρέους, ο στρατηγικός στόχος της κυβέρνησης είναι το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο να δίνει ισχυρό και καθαρό μήνυμα στους επενδυτές ότι η χώρα θα εξυπηρετεί στο ακέραιο και έγκαιρα τις υποχρεώσεις της στους πιστωτές και ότι σε καμία περίπτωση και σε καμία χρονική στιγμή δεν υπάρχει ενδεχόμενο αθέτησης των πληρωμών και νέου «κουρέματος» στα ελληνικά ομόλογα. Κάτι τέτοιο αυτόματα θα απελευθερώσει τη χώρα από τα δεσμά των Μνημονίων και θα αποκαθιστούσε την ελευθερία επιλογών της κυβέρνησης για το μείγμα των μέτρων οικονομικής πολιτικής με άξονα πάντα τη συνέχιση της δημοσιονομικής εξυγίανσης και των βαθιών μεταρρυθμιστικών τομών σε όλο το παραγωγικό φάσμα.

Ο Κλάους Ρέγκλινγκ, γενικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, και η Κριστίν Λαγκάρντ, επικεφαλής του ΔΝΤ, κατά τη διάρκεια παλαιότερης Συνόδου του Εurogroup με θέμα την Ελλάδα.

Εκτός από τους τεχνοκράτες του ΔΝΤ η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να αντιμετωπίσει και τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, Σόιμπλε.

Πλατφόρμα ελάφρυνσης

Σύμφωνα με πληροφορίες, η πλατφόρμα για την ελάφρυνση του χρέους είναι ήδη έτοιμη και τώρα σε παράλληλη τροχιά με τις διαπραγματεύσεις για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης κυβέρνηση και θεσμοί συζητούν για την εξειδίκευση και το εύρος των παρεμβάσεων καθώς διατυπώνονται διαφορετικές θέσεις και μοντέλα που έχουν να κάνουν κυρίως με τη δραστικότητα. 

Παρεμβάσεις με μετακύλιση του χρόνου ωρίμανσης του ελληνικού χρέους, για τις φορτωμένες από πλευράς πληρωμών χρονιές από το 2023 έως το 2043, δεκαετή επέκταση της περιόδου χάριτος για την αποπληρωμή των τόκων, πλαφόν στα επιτόκια, εφαρμογή μέτρων με αιρεσιμότητα (conditionality) ανά χρονικές περιόδους περιλαμβάνουν τα μυστικά σχέδια που επεξεργάζονται Ευρωπαίοι τεχνοκράτες εν όψει της συζήτησης για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

Ωστόσο, το σχέδιο των Ευρωπαίων που αποτελεί μία ουσιαστική αλλά όχι δραστική παρέμβαση βρίσκεται σε αντίθεση με τις θέσεις του ΔΝΤ που θεωρεί ότι το χρέος για να είναι βιώσιμο θα πρέπει να επιμηκυνθεί η διάρκεια αποπληρωμής του ακόμα και στα 60 με 70 χρόνια.

Παράλληλα, οι εμπειρογνώμονες του Ταμείου υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός ο οποίος θα ενεργοποιηθεί με το τέλος του προγράμματος της χώρας το 2018. Αυτός ο μηχανισμός τότε θα ξεκινήσει την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Βέβαια, το εγχείρημα αυτό θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο καθώς προϋποθέτει την έγκριση των ευρωπαϊκών Κοινοβουλίων. Μία από τις λύσεις που έχει πέσει στο τραπέζι από την πλευρά των Ευρωπαίων, η οποία είναι η πιο απλή αλλά όχι μόνιμη, δεν απαιτεί την έγκριση των ευρωπαϊκών Κοινοβουλίων, απλά χρειάζεται μια πολιτική παρότρυνση.

Αυτή προβλέπει ο μηχανισμός ESM, στην κατοχή του οποίου βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους, να προχωρήσει στην έκδοση ομολόγων διάρκειας 30 ετών. Να βγει στις αγορές όπου οι συνθήκες είναι ιδανικές και με επιτόκιο 0,46% να δανειστεί αντικαθιστώντας ουσιαστικά το ελληνικό χρέος με φθηνότερο. Η διάρκεια αποπληρωμής για τη χώρα μας μεσοσταθμικά θα επιμηκυνθεί στα 17 χρόνια με αφετηρία το 2022. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθούν κατά 1/3 τα τοκοχρεολύσια, που σε απόλυτους αριθμούς μεταφράζεται σε μια ελάφρυνση της τάξης των 10 δισ. ευρώ ετησίως για το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους.

Δεν το απορρίπτει

Σήμερα ο ESM δανείζεται με δεκαετή και εικοσαετή ομόλογα προκειμένου να δανείζει με τη σειρά του την Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση δεν απορρίπτει αυτό το σενάριο, ωστόσο αποζητά μια πιο δραστική παρέμβαση και δυναμική, βιώσιμη λύση στο χρέος.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η ευρωπαϊκή πλατφόρμα για τη λύση έχει ήδη καταρτιστεί από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης το καλοκαίρι του 2015 και παραμένει η ίδια με αλλαγές στα εργαλεία, στην έκταση και στο χρονοδιάγραμμα των παρεμβάσεων.

Κυρίαρχο ρόλο στα κριτήρια για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας του χρέους θα είναι πλέον όχι η σχέση του ως προς το ΑΕΠ της χώρας αλλά οι ετήσιες δαπάνες εξυπηρέτησής του. Το σχέδιο που έχει επεξεργαστεί ο ESM κινείται στη βάση της παραδοχής ότι οι ετήσιες δαπάνες εξυπηρέτησης δεν υπερβαίνουν το 15% του ΑΕΠ ετησίως. Ο Μηχανισμός έχει εντοπίσει ως τα πλέον προβληματικά χρόνια το διάστημα μεταξύ 2023-2043, καθώς οι ανάγκες εξυπηρέτησης υπερβαίνουν το 15% ετησίως. Οπως προκύπτει από διαρροές εγγράφων του ESM, εξετάζεται το σενάριο να κλειδώνουν οι ετήσιες, προγραμματισμένες αποπληρωμές του χρέους στο 10% του ΑΕΠ για την περίοδο 2023-2033 και στο 15% του ΑΕΠ για την περίοδο από το 2034 έως το 2044. Ο,τι χρέος απομένει να αποπληρωθεί από αυτήν τη διευθέτηση θα σπάει σε ισόποσες δόσεις και θα αποπληρώνεται μετά το 2044, πιθανόν τοκοφόρο. Μεταξύ των μέτρων που βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας των συζητήσεων σε επίπεδο τεχνοκρατών είναι:

• Eπιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων από τον ESM που έχουν διατεθεί στο πλαίσιο του δεύτερου και τρίτου Μνημονίου 

Για τα δάνεια αυτά προβλέπεται ότι το κεφάλαιο θα αρχίσει να αποπληρώνεται από το 2023 έως και το 2043 και εξετάζεται η περίοδος αυτή να αυξηθεί ακόμη περισσότερο.

• Επιπλέον περίοδος χάριτος για την πληρωμή τόκων στα δάνεια του ESM, που ξεκινά το 2023.

• Παρέμβαση στα επιτόκια. Η ελληνική πλευρά θα επιθυμούσε να μετατραπούν τα επιτόκια των δανείων του ESM, αν είναι δυνατόν και των δανείων του πρώτου Μνημονίου, σε σταθερά από κυμαινόμενα, έστω και σε ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα απ' ό,τι είναι σήμερα.

Ωστόσο το σκληρό παζάρι για το χρέος εστιάζεται στα εξής:

Oι Ευρωπαίοι από την πλευρά τους δείχνουν διατεθειμένοι να κάνουν κάποιες παραχωρήσεις αλλά όχι ριζοσπαστικές, με μεγάλο κόστος, τις οποίες θα πρέπει να αιτιολογήσουν στα Κοινοβούλιά τους.

To ΔΝΤ δεν αναδιαρθρώνει τα δικά του δάνεια, οχυρωμένο πίσω από τις καταστατικές του ιδιαιτερότητες, ενώ τα δάνειά του είναι τα πιο ακριβά που παίρνει η Ελλάδα αφού ο ESM μας δανείζει με εξαιρετικά χαμηλό κόστος. Ομως το Ταμείο ζητά δραστική παρέμβαση ώστε σύμφωνα με τις δικές του παραδοχές να διασφαλιστεί η σταθερή αποκλιμάκωση του χρέους με βάση τους στόχους του προγράμματος.

Η ελληνική κυβέρνηση απορρίπτει μεσοβέζικες λύσεις, οι οποίες αν μάλιστα συνδεθούν με συγκεκριμένα ορόσημα για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θα περιορίσουν τον θετικό αντίκτυπο στις αγορές, οι οποίες θα βρίσκονται συνεχώς σε στάση αναμονής για την εκπλήρωση των δεσμεύσεων, πράγμα που ενέχει δυνητικό κίνδυνο να καθυστερήσουν κινήσεις αναβάθμισης της ελληνικής οικονομίας.

ΚΩΣΤΑΣ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ - ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΛΩΝΑΣ

http://www.ethnos.gr/oikonomia/arthro/to_pazari_me_europaious_kai_dnt_gia_ti_rythmisi_tou_xreous-64371878/

8/5/2016