Ο ιταλικός τυφώνας απειλεί την Ευρώπη

Η κατάρρευση των ιταλικών τραπεζών και των funds ακινήτων στο U.K.

Στον απόηχο του Brexit, των επιδεινούμενων προβλημάτων των funds ακινήτων στο Ηνωμένο Βασίλειο,  του κινδύνου κατάρρευσης των ιταλικών τραπεζών που μπορεί να συμπαρασύρει το σύνολο του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού κλάδου, αλλά των φόβων σχετικά με τα ανοίγματα στην αγορά παραγώγων της Deutsche Bank τα οποία ξεπερνούν αυτά της Lehman Brothers, αγορές και αναλυτές εκφράζουν φόβους ότι η Ευρώπη ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη με μια νέα τραπεζική κρίση, που θα μπορούσε να συμπαρασύρει και την οικονομία σε νέες μεγάλες φουρτούνες.  

Αν το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων που αντιμετωπίζουν οι ιταλικές τράπεζες είναι σημαντικό, τότε η έκθεση στα παράγωγα άλλων μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών είναι εκατό φορές πιο μεγάλο, δήλωσε ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι κάνοντας μια ευθεία αναφορά στην Deutsche Bank. Η γερμανική τράπεζα έχει εξάλλου έκθεση 54,7 τρισ. ευρώ σε παράγωγα, δηλαδή σχεδόν 20 φορές το ΑΕΠ της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης, ενώ σύμφωνα με το ΔΝΤ είναι η τράπεζα που ενέχει τους μεγαλύτερους κινδύνους όσον αφορά το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Ο ιταλός πρωθυπουργός επιμένει ότι χωρίς να «πέσει» κρατικό χρήμα δεν πρόκειται να επιστρέψει η εμπιστοσύνη στο ιταλικό τραπεζικό σύστημα. Το Βερολίνο ωστόσο έχει διαφορετική άποψη και επιπλέον η Ανγκελα Μέρκελ βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, με δεδομένες τις γερμανικές εκλογές το 2017, και δεν θέλει, όπως λέγεται, να βρεθεί εκ νέου στη δύσκολη θέση να εξηγήσει στους γερμανούς ψηφοφόρους γιατί «οι Νότιοι δεν υπακούν στους κανόνες».

Πρώτα κούρεμα

Ο «κανόνας» αφορά την οδηγία BBRD που τέθηκε σε ισχύ από εφέτος και προβλέπει ότι για να επιτραπεί σε μια τράπεζα να δεχθεί κρατικά κεφάλαια, θα πρέπει να έχει προηγηθεί κούρεμα μετόχων και πιστωτών της (ομολογιούχων και καταθετών), μέχρι του ποσού που απαιτείται για να φθάσει η κεφαλαιακή της επάρκεια στο 8% (bail-in). Στην περίπτωση της Ιταλίας, όμως, το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι οι περισσότεροι junior ομολογιούχοι των τραπεζών είναι ιδιώτες και όχι θεσμικοί επενδυτές, οι οποίοι έχουν στην κατοχή τους - εν μέρει χάρη σε μια ιδιοτροπία του φορολογικού κώδικα - ομόλογα ιταλικών τραπεζών αξίας 200 δισ. ευρώ.

Εάν αναγκαστούν να υποστούν κούρεμα, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολιτική κρίση, εν όψει μάλιστα και του δημοψηφίσματος του Οκτωβρίου για τη συνταγματική μεταρρύθμιση, το οποίο η Citigroup έχει περιγράψει ως «πιθανότατα το μοναδικό μεγαλύτερο ρίσκο για το πολιτικό σκηνικό στην Ευρώπη αυτή τη χρονιά μετά τη Βρετανία». Αν ο Ρέντσι χάσει το δημοψήφισμα, δεν θα δημιουργηθεί μόνο πολιτικό κενό, αλλά θα αυξηθεί και η πιθανότητα να έλθει στην εξουσία μια αντιευρωπαϊκή κυβέρνηση, σημείωνε και η Morgan Stanley.

«Ο Ρέντσι, πάντως, εν αντιθέσει με ό,τι συνέβη στην Ελλάδα, θα αντιδράσει επιτυγχάνοντας μια καλύτερη λύση για τις ιταλικές τράπεζες» εκτιμούν διαχειριστές κεφαλαίων που παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις. Ωστόσο, η Citigroup εκτιμά πως παρά τις εξαιρέσεις (άρθρο 32 της οδηγίας BRRD, άρθρο 108 της Συνθήκης ΕΕ), αν υπάρξει κρατική παρέμβαση για τη στήριξη των ιταλικών τραπεζών, πιθανότατα αυτή θα συνοδευτεί τελικά και από κάποιες απώλειες για τους ιδιώτες επενδυτές.

Πάντως, λόγω της κρισιμότητας της κατάστασης, ολοένα και περισσότεροι ειδικοί καλούν σε «ευελιξία». Αυτή την άποψη ήδη έχουν υιοθετήσει ο Βίτορ Κονστάνσιο της ΕΚΤ αλλά και ο Λορέντσο Μπίνι Σμάγκι, παλαιότερα στέλεχος της ΕΚΤ και σήμερα πρόεδρος της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζας της Γαλλίας, της Société Générale. Η Ιταλία είναι σε συζητήσεις με την Κομισιόν για την κατάρτιση σχεδίου ανακεφαλαιοποίησης στον κλάδο με κρατικά κεφάλαια περιορίζοντας τις απώλειες για τους επενδυτές, ενώ αναλυτές της Berenberg εκτίμησαν πως από το σύστημα λείπουν περίπου 45 δισ. ευρώ.

Τρία προβλήματα

Με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της Ιταλίας (ύψους 360 δισ. ευρώ) να ξεπερνούν το 20% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος της χώρας πάνω από 133% του ΑΕΠ, αν οι ιταλοί καταθέτες έχαναν την εμπιστοσύνη στις τράπεζές τους, το χάος δεν θα περιοριζόταν μόνο στον κίνδυνο οικονομικής κατάρρευσης της Ιταλίας, αλλά θα εξαπλωνόταν σε όλη την ευρωζώνη.

Η Ιταλία, όπως υποστηρίζει η Deutsche Bank, βρίσκεται αντιμέτωπη με τρία προβλήματα: το πρώτο αφορά το πολιτικό ρίσκο, καθώς έχει μπροστά της το δημοψήφισμα, το δεύτερο την επιβράδυνση της οικονομίας μετά και τις εξελίξεις στην Βρετανία και το τρίτο το ευάλωτο τραπεζικό της σύστημα.

Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αντιπροσωπεύουν το 18% των συνολικών χορηγήσεων των τραπεζών την ώρα που στις ΗΠΑ κατά τη μεγάλη κρίση του 2008-2009 κυμαίνονταν στο 5%. Βέβαια, τα νούμερα αυτά φαντάζουν θετικά μπροστά στην περίπτωση της Ελλάδας, όπου τα «κόκκινα» δάνεια κυμαίνονται στο 45% των συνολικών χορηγήσεων και αντιπροσωπεύουν σε απόλυτο νοούμενο (πάνω από 115 δισ. ευρώ) το 60%-65% του ΑΕΠ της χώρας.

ΤΑΣΟΣ ΜΑΝΤΙΚΙΔΗΣ

10/7/2016

http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=814095

Σήμα κινδύνου στην Ευρώπη: 
Ποιες τράπεζες έχουν έκθεση στην Ιταλία

Ο κίνδυνος μετάδοσης είναι ο λόγος που η τραπεζική κρίση στην Ιταλία έγινε ξαφνικά μία από τις μεγαλύτερες απειλές της Ευρώπης και η οποία κινδυνεύει να εξελιχθεί σε ένα νέο διεθνές χρηματοπιστωτικό σοκ, συμπαρασύροντας πρώτα τη Γαλλία και μετά τη Γερμανία.

Εν τω μεταξύ, μετά τις προειδοποιήσεις από Goldman Sachs, Citigroup και πολλών διεθνών αναλυτών, και το ΔΝΤ κρούει πλέον τον κώδωνα του κινδύνου και απευθύνει έκκληση για δράση ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες που σχετίζονται με πιθανό bail-in των μικροεπενδυτών στην Ιταλία, προειδοποιώντας για τα "πολύ υψηλά" ποσά μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Οι ιταλικές τράπεζες έχουν στην κατοχή τους 360 δισ. ευρώ "κακών δανείων" (το 30% του συνόλου της Ευρωζώνης), στα οποία περιλαμβάνονται 200 δισ. κόκκινων δανείων των ιδιωτών, με τους αναλυτές να μιλούν για κεφαλαιακή τρύπα ύψους 40 δισ. ευρώ η οποία μετά το Brexit έγινε πολύ μεγαλύτερη. Αυτό σε συνδυασμό με την χαμηλότερη ανάπτυξη που αναμένεται για την ιταλική οικονομία, αναμένεται να οδηγήσει σε εκτόξευση των ζημιών των τραπεζών.

Παρά την πίεση από τους "σκληροπυρηνικούς" της ευρωζώνης, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία και η Φινλανδία, να αφαιρεθεί το risk-free status ορισμένων κρατικών ομολόγων, πρόσφατα στοιχεία από την Standard & Poor’s δείχνουν ότι οι τράπεζες σε ολόκληρη την Ε.Ε. έχουν επενδύσει πιο έντονα από ποτέ στο κρατικό χρέος, αυξάνοντας την έκθεσή τους στα 791 δισ. ευρώ από 355 δισ. τον Σεπτέμβριο του 2008. Το συνολικό ποσό που έχουν δανείσει οι διεθνείς τράπεζες  στην Ιταλία και μόνο αγγίζει τα 550 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της BIS, η χώρα η οποία έχει τη μεγαλύτερη έκθεση στο ιταλικό χρέος και άρα το μεγαλύτερο πιστωτικό ρίσκο σε περίπτωση που επιδεινωθεί η τραπεζική κρίση στην Ιταλία, είναι η Γαλλία.

Η συνολική έκθεση των γαλλικών τραπεζών στο ιταλικό χρέος υπερβαίνει τα 250 δισ. ευρώ. Αυτό είναι τριπλάσιο από το ύψος της έκθεσης της δεύτερης πιο εκτεθειμένης ευρωπαϊκής χώρας, της Γερμανίας, της οποίας οι τράπεζες κατέχουν ιταλικά ομόλογα αξίας 83,2 δισ. ευρώ. Μόνο η Deutsche Bank έχει πάνω από 11,76 δισ. ευρώ έκθεση στα ιταλικά ομόλογα.

Οι άλλοι τραπεζικοί κλάδοι που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο "μόλυνσης" είναι η Ισπανία (44,6 δισ.), οι ΗΠΑ (42,3 δισ.), το Ηνωμένο Βασίλειο (29,770 δισ.) και η Ιαπωνία (27,6 δισ.).

Αυτά τα αυξημένα επίπεδα έκθεσης μπορούν να εξηγήσουν το σταυροδρόμι στο οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη η ευρωζώνη και είναι μία εικόνα που θυμίζει την Ελλάδα όταν αναγκάστηκε να οδηγηθεί στο ΔΝΤ.

Όσο και αν Merkel θα ήθελε οι νέοι κανόνες του bail-in να εφαρμοστούν κατά γράμμα – κυρίως για τη δική της πολιτική επιβίωση - ο κίνδυνος μόλυνσης, συμπεριλαμβανομένης της ήδη βαθιά προβληματικής Deutsche Bank, είναι απλά πάρα πολύ μεγάλος για να αγνοηθεί.

Για αυτόν ακριβώς τον λόγο ο Jeroen Dijsselbloem επιχείρησε χθες να υποβαθμίσει την κατάσταση αναφέροντας ότι "τα κόκκινα δάνεια δεν είναι καινούργιο ζήτημα" και ότι "δεν πρόκειται για οξεία κρίση και αυτό μας δίνει χρόνο να λύσουμε τα ζητήματα", ενώ ο  Schäuble δήλωσε ότι "θα πάρουμε τα αποτελέσματα των stress tests που διενήργησε η EBA σε δύο μήνες. Πριν δούμε τα test, δεν πρέπει να κάνουμε εικασίες".

Το γεγονός είναι πως η ευρωπαϊκή τραπεζική κρίση είναι σε πλήρη άνθηση και η Ευρώπη κινδυνεύει να αντιμετωπίσει τη δική της στιγμή-Lehman. Το Brexit ξεσκέπασε όλες τις αδυναμίες του συστήματος και ήδη από την ημέρα του δημοψηφίσματος έχουν χαθεί σχεδόν 230 δισ. ευρώ από την κεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών.

12/7/2016

http://www.capital.gr/agores/3140405/sima-kindunou-stin-europi-poies-trapezes-exoun-ekthesi-stin-italia