Ρωσική παρεμβολή
Γ.Καπόπουλος:
Ρωσική παρεμβολή
“Αν η Δύση χάσει την Τουρκία θα φταίει η ίδια”,
απειλεί ο αναίσχυντος Τσαβούσογλου!
T.Μαντικίδης:
Σε κλοιό πιέσεων η τουρκική οικονομία.
Κ. Ράπτης:
Ο Erdogan επισπεύδει - ο Putin αναμένει δείγματα γραφής
- η Δύση καραδοκεί.
Γ.Καπόπουλος:
'Ανοιγμα από θέση ισχύος.
'Ανοιγμα από θέση ισχύος.
Σκίτσο του Marian Kamensky
Το Κρεμλίνο προσδοκά ότι υπό την ηγεσία του Ερντογάν η Τουρκία θα... αποκαταστήσει την τάξη και τη συνταγματική νομιμότητα, δήλωσε χθες ο Πούτιν. Η χθεσινή συνάντηση Πούτιν - Ερντογάν στην Αγία Πετρούπολη δεν ήταν ανατροπή συμμαχιών, αλλά σε καμία περίπτωση επικοινωνιακό πυροτέχνημα.
Χθες πυροδοτήθηκε μια δυναμική επανεκκίνησης των διμερών σχέσεων Μόσχας - Αγκυρας, με τη Ρωσία, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, να μη θέτει θέμα αυταρχικής εκτροπής Ερντογάν μετά το ανεπιτυχές πραξικόπημα. Ετσι η Ρωσία εκ των πραγμάτων και για το ορατό μέλλον διασφαλίζει δυνατότητα μόνιμης παρεμβολής στις ισορροπίες που θα διαμορφώνονται ή θα δοκιμάζονται ανάμεσα στην Αγκυρα και στις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον. Ισορροπίες λεπτές και εύθραυστες, καθώς ο Ερντογάν αυτοεγκλωβίζεται σε αιτήματα που δεν πρόκειται να ικανοποιηθούν όπως η έκδοση Γκιουλέν από τις ΗΠΑ ή η κατάργηση της βίζας για είσοδο Τούρκων πολιτών στη Ζώνη Σένγκεν από την ΕΕ.
Ηδη Αυστρία και Δανία τοποθετούνται υπέρ της διακοπής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Τουρκίας - ΕΕ, ενώ η Μέρκελ ισορροπεί οριακά για να μην καταρρεύσει η συμφωνία για το Προσφυγικό, χωρίς να χρεωθούν η ίδια και η Χριστιανοδημοκρατική Ενωση υποχωρητικότητα στην Αγκυρα. Ολα τα παραπάνω αθροιστικά διευρύνουν το περιθώριο ελιγμών του Πούτιν να αναδειχθεί βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα όχι μόνον ως σταθερός και αξιόπιστος εταίρος της Τουρκίας που δεν αναμειγνύεται στα εσωτερικά της χώρας, αλλά και ως ενδιάμεσος για παράδειγμα ανάμεσα στη Μέρκελ και στον Ερντογάν. Μόνο και μόνο η αποκατάσταση των διμερών σχέσεων Τουρκίας - Ρωσίας στο προ της κατάρριψης του Σουχόι τον περασμένο Νοέμβριο επίπεδο θα είναι αρκετή για να προβάλλει ως πλήρης αντίστιξη με τη δυναμική των σχέσεων της Αγκυρας με ΗΠΑ και ΕΕ, που πολύ δύσκολα θα αποφύγουν τους επόμενους μήνες την επιδείνωση.
Με τις ΗΠΑ, πλην της διένεξης για την τύχη του Γκιουλέν, επόμενος σταθμός θα είναι το Βόρειο Ιράκ, η αυτόνομη κουρδική οντότητα, όπου σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ ο ιμάμης έχει απλώσει τα πολυπλόκαμα δίχτυα του στην εκπαίδευση και την ενημέρωση.
Τούτων λεχθέντων, την αντιστοιχία της σκληρής ρητορικής Ερντογάν προς τη Δύση με τις πραγματικές του δυνατότητες θα τη διαπιστώσουμε, πρώτον, εάν και όταν πραγματοποιηθεί η επίσκεψη Κέρι στην Αγκυρα που έχει αναγγελθεί για τα τέλη του μήνα και, δεύτερον, στις διμερείς επαφές που θα έχει ο Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής της ομάδας του G20 στις 4-5/9 στην Κίνα, εάν επιλέξει να συμμετάσχει. Με άλλα λόγια, αν θα συναντηθεί ή όχι με τον Ομπάμα.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
10/8/2016
http://www.ethnos.gr/giorgos_kapopoulos/arthro/rosiki_paremboli-64441658/
Turkish Foreign Minister Mevlut Cavusoglu.
EPA/M.A.PUSHPA KUMARA
“Αν η Δύση χάσει την Τουρκία θα φταίει η ίδια”,
απειλεί ο αναίσχυντος Τσαβούσογλου!
Σε νέα καταγγελία κατά της EE προχώρησε ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου κατηγορώντας την ότι προκάλεσε αντιευρωπαϊκά αισθήματα στην Τουρκία με την «ευνοϊκή» της στάση απέναντι στους αυτουργούς του πραξικοπήματος, μία ημέρα μετά την επίσκεψη του Ερντογάν στη Ρωσία για την εξομάλυνση των διαταραγμένων διμερών σχέσεων.
«Δυστυχώς, η εμπιστοσύνη απέναντι στην ΕΕ μειώθηκε…προσωπικά δεν έχω δει τις δημοσκοπήσεις, αλλά αυτή η εμπιστοσύνη βρίσκεται σήμερα κάτω από το 20% υπέρ της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών σε συνέντευξή του στο πρακτορείο ειδήσεων Anadolu.
«Δεν είμαστε εμείς υπεύθυνοι, υπεύθυνη είναι η ΕΕ, η οποία, και το λέω ξεκάθαρα, υιοθέτησε μία ευνοϊκή προς το πραξικόπημα θέση, που ενθάρρυνε τους δράστες», είπε.
«Η ΕΕ απέτυχε στη δοκιμασία της 15ης Ιουλίου», απορρίπτοντας την ιδέα ότι η Τουρκία προτιμά να αποστρέψει το βλέμμα από τη Δύση για να στραφεί προς την Ανατολή επιδιώκοντας την εξομάλυνση των σχέσεών της με τη Μόσχα… και εάν η Δύση «χάσει» την Τουρκία, αυτό θα οφείλεται στα δικά της σφάλματα και όχι στις καλές σχέσεις της Άγκυρας με τη Ρωσία, την Κίνα ή τον ισλαμικό κόσμο, προειδοποίησε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών.
Η Τουρκία οικοδομεί έναν «ισχυρό μηχανισμό» με την Ρωσία για την εξεύρεση λύσης στη Συρία και αντιπροσωπεία από αξιωματούχους των υπουργείων Εξωτερικών, Άμυνας και των υπηρεσιών Πληροφοριών θα μεταβεί στη Ρωσία για συνομιλίες, ανακοίνωσε ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών, προσθέτοντας ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε πως η Ρωσία θα άρει τα εμπάργκο κατά των τουρκικών προϊόντων και ότι, εάν χρειαστεί, θα υπογραφούν συμπληρωματικές συμφωνίες για να διασφαλισθεί η πρόοδος του σχεδίου του αγωγού Turkish Stream.
Οι σχέσεις της Ευρώπης με την τουρκική ηγεσία, ήδη σε ένταση εδώ και αρκετούς μήνες, επιδεινώθηκαν περαιτέρω μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, που συνοδεύτηκε από εκτεταμένο πογκρόμ, οι διαστάσεις του οποίου σόκαραν τη Δύση.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέστησε σαφές ότι η επαναφορά της θανατικής ποινής στην Τουρκία αποτελεί «κόκκινη γραμμή» και η παραβίασή της μπορεί να ματαιώσει την ενταξιακή διαδικασία.
Η επανάληψη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και το θέμα της κατάργησης της βίζας για του Τούρκους πολίτες στη ζώνη Σένγκεν είναι οι βασικές απαιτήσεις της Άγκυρας για να συνεχίσει την εφαρμογή της συμφωνίας με την Ένωση, δηλαδή να συνεχίσει να συγκρατεί τη ροή των προσφύγων και μεταναστών προς τις ευρωπαϊκές, δηλαδή τις ελληνικές, ακτές.
ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters, Κωνσταντινούπολη, Τουρκία
AUGUST 10, 2016
ΣΧΕΤΙΚΑ
Σε κλοιό πιέσεων η τουρκική οικονομία
Η πολιτική αστάθεια θα έχει σημαντικές συνέπειες, υποστηρίζουν οικονομολόγοι και αναλυτές διεθνών τραπεζών
Στον απόηχο της επίσκεψης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Ρωσία αλλά και του αποτυχημένου πραξικοπήματος, οικονομολόγοι και αναλυτές διεθνών τραπεζών σημειώνουν ότι ο αναβρασμός στη γείτονα χώρα έρχεται να προσθέσει ένα ακόμη πρόβλημα σε μια οικονομία που ήδη καλείται να αντιμετωπίσει τις υποτονικές εξαγωγές, τις αδύναμες επενδύσεις και την πτωτική επιχειρηματική εμπιστοσύνη. Οι επενδυτές προχώρησαν σε μαζικό sell-off (ξεπούλημα) τουρκικών τίτλων μετά το 2008, ενώ η τουρκική λίρα υποχώρησε σε ιστορικά χαμηλά έναντι του δολαρίου.
«Η τουρκική οικονομία παραμένει ισχυρή, παρά το αποτυχημένο πραξικόπημα του προηγούμενου μήνα» διαβεβαίωσε πάντως προσφάτως ο Ερντογάν, αν και κατέστησε αναγκαία την αύξηση των αποθεμάτων σε τουλάχιστον 165 δισ. δολάρια, ενώ κάλεσε την κεντρική τράπεζα να μειώσει το επιτόκιο για τις αγορές κατοικιών στα επίπεδα του 9%.
«Τα πράγματα είναι άσχημα για την Τουρκία» εκτίμησε ο Christopher Dembik, επικεφαλής Μακροοικονομικής Ανάλυσης της Saxo Bank. Αναπόφευκτα μετά τα τελευταία γεγονότα η Τουρκία θα βρεθεί στο επίκεντρο των αναδυόμενων αγορών. Στον απόηχο του στρατιωτικού πραξικοπήματος, η S&P υποβάθμισε κατά τι την Τουρκία στο ΒΒ από ΒΒ+, με αρνητική πρόβλεψη. Στις 19 Αυγούστου η Fitch Rating πρόκειται να δημοσιεύσει την πρόβλεψη κρατικής αξιολόγησης για την Τουρκία και είναι βέβαιον ότι θα υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας ακολουθώντας το παράδειγμα της S&P.
Εδώ και κάποια χρόνια οι αποφάσεις των εταιρειών αξιολόγησης δεν παίζουν καθοριστικό ρόλο στις οικονομικές και χρηματοοικονομικές εξελίξεις των περισσότερων χωρών, παρατηρεί ο ίδιος. Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο για την Τουρκία, η οποία εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό από την ξένη χρηματοδότηση εξαιτίας των χαμηλών αποθεμάτων ξένου συναλλάγματος, της περιορισμένης εγχώριας αποταμίευσης και κυρίως του αυξανόμενου εξωτερικού χρέους. Από τη στιγμή που ανέβηκε στην εξουσία το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, το 2002, το εξωτερικό χρέος έχει αυξηθεί κατά 120%.
Η πολιτική αστάθεια, σύμφωνα με τον οικονομολόγο της Saxo Bank, θα έχει τουλάχιστον τέσσερις βασικές συνέπειες για τη χώρα:
1.
Τα χρηματοοικονομικά κόστη των τουρκικών εταιρειών σε ξένο νόμισμα κατά πάσα πιθανότητα θα αυξηθούν σημαντικά εξαιτίας της υποτίμησης της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου. Το γεγονός αυτό θα μειώσει τις ιδιωτικές επενδύσεις και θα εντείνει τον τραπεζικό πιστωτικό κίνδυνο.
2.
Η κερδοφορία των τραπεζών, η οποία έχει μειωθεί σχεδόν κατά 55% από τον Δεκέμβριο του 2007 ως τον Δεκέμβριο του 2015, μάλλον θα μειωθεί περαιτέρω εγείροντας ερωτήματα για την πρόσβαση στη ρευστότητα.
3.
Η πρόσφατη ισχυρή άνοδος των εισροών ξένων κεφαλαίων είναι πιθανόν ότι θα αντιστραφεί επιτείνοντας τα προβλήματα για την αγορά.
4.
Οι προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις για τη μείωση της εξάρτησης από την ξένη χρηματοδότηση αναστέλλονται επ' αόριστον.
Η ανάπτυξη του ΑΕΠ παραμένει πάνω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο, αλλά οι κίνδυνοι μείωσης έχουν ενισχυθεί σημαντικά. Η επιβράδυνση της ανάπτυξης είναι αναπόφευκτη και ενδέχεται να ασκήσει επιπρόσθετες πιέσεις στην κεντρική τράπεζα, η ανεξαρτησία της οποίας ήδη αμφισβητείται, για περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής κατά την προσεχή συνεδρίασή της, στις 23 Αυγούστου.
Η Τουρκία «γεφύρωνε» πάντως σταθερά τα τελευταία χρόνια το χάσμα με τις ανεπτυγμένες οικονομίες του κόσμου, αν και η ανισότητα βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Ωστόσο, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι αναλυτές, ο υφέρπων αυταρχισμός, οι πιέσεις προς την κεντρική τράπεζα, η έλλειψη διαφάνειας και η αδυναμία καταπολέμησης της διαφθοράς εκτιμάται ότι θα μπορούσαν ακόμη και να παραλύσουν την οικονομία.
TAΣΟΣ ΜΑΝΤΙΚΙΔΗΣ
9/8/2016
http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=820944
Σκίτσο του Marian Kamensky
Ο Erdogan επισπεύδει
- ο Putin αναμένει δείγματα γραφής
- η Δύση καραδοκεί
Κατά τη συνάντησή τους στην Αγία Πετρούπολη ο Tayyip Erdoğan αποκάλεσε τον Vladimir Putin "αγαπητό φίλο" τόσες φορές, όσες ήταν αναγκαίο για να μεγιστοποιηθεί ο εκνευρισμός στις δυτικές πρωτεύουσες.
Συμφώνησε επίσης στην άμεση προώθηση του σχεδίου του αγωγού Turkish Stream (τουλάχιστον για την κάλυψη των αναγκών της τουρκικής αγοράς σε πρώτη φάση) και στον χαρακτηρισμό του υπό κατασκευή ρωσικού σταθμού πυρηνικής ενέργειας στο Akkuyu ως "στρατηγικής επένδυσης" ενώ επέμεινε στον στόχο της αύξησης του όγκου διμερών συναλλαγών στα 100 δισ. δολάρια.
Η ρωσική πλευρά υπήρξε θετική αλλά όχι εξίσου διαχυτική -διότι δεν έχει λόγους να είναι αυτή η επισπεύδουσα. Ο Vladimir Putin και οι συνεργάτες του τόνισαν ότι θα χρειαστεί "χρόνος" και "προσπάθεια" να επανέλθουν οι οικονομικές σχέσεις στα προ της ρωσοτουρκικής ρήξης του 2015 επίπεδα -θα πρέπει λ.χ. να βρεθούν τα αεροσκάφη που θα ξεκινήσουν εκ νέου τις πτήσεις τσάρτερ Ρώσων τουριστών, θα πρέπει ακόμη και να υπάρξουν οι απαραίτητοι φυτοϋγιειονομικοί έλεγχοι ώστε να ανοίξει η ρωσική αγορά στα αγροτικά προϊόντα της Τουρκίας.
Οι μπίζνες είναι μπίζνες -και η Μόσχα δεν έχει κανένα πρόβλημα να τις καλλιεργεί ακόμη και με κράτη με τα οποία κατά τα λοιπά έχει πολιτικές διαφορές, όπως αυτές που κομψά παρέλειψε να μνημονεύσει ο Putin ενώπιον του Erdoğan.
Ήδη, άλλωστε, το σχέδιο του Turkish Stream, το οποίο χαρακτηριστικά ο Ρώσος πρόεδρος φρόντισε να τοποθετήσει σε εντελώς διαφορετική κλίμακα προτεραιότητας και σπουδαιότητας, είναι κάτι παραπάνω από εγχείρημα ενεργειακής συνεργασίας, εφόσον η αμερικανική στρατηγική για "απεξάρτηση" της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο αναδεικνύει τη γεωπολιτική του διάσταση.
Όμως το αν η αποκατάσταση των ρωσοτουρκικών σχέσεων έχει το βάθος και τη δυναμική μιας "τεκτονικής αλλαγής" (όπως γράφεται ευρέως στον ρωσικό, τουρκικό και δυτικό Τύπο) δεν μπορεί να κριθεί παρά σε σχέση με τα ζητήματα "υψηλής πολιτικής" που χωρίζουν τα δύο κράτη. Ωστόσο, αυτά, υπήρξαν αντικείμενο κλειστής συνάντησης των δύο ηγετών, η οποία πραγματοποιήθηκε μετά τις κοινές δηλώσεις τους.
Θα πάψει η Τουρκία να λειτουργεί ως ο διάδρομος τροφοδοσίας των ("μετριοπαθών” και μη) ανταρτών που μάχονται τις δυνάμεις του Assad και των συμμάχων του στην Συρία; Θα διαρρήξει η Μόσχα την όποια συνεννόηση έχει επιτύχει με τη Ουάσιγκτον για τη συριακή κρίση, προκειμένου να ανταποκριθεί στο βασικό μέλημα της Άγκυρας, ήτοι την ανακοπή της προέλασης και αυτονόμησης των Κούρδων της Συρίας; Τα ερωτήματα αυτά δεν γνωρίζουμε ακόμη πώς έχουν απαντηθεί -όμως την ίδια στιγμή κορυφώνονται οι συγκρούσεις στο Χαλέπι, όπου οι αντάρτες επιχειρούν να σπάσουν τον αποκλεισμό τους, περικυκλώνοντας τα κυβερνητικά στρατεύματα.
O Putin πάντως δεν προσήλθε στο ραντεβού με τον Erdoğan απαράσκευος. Μία ημέρα νωρίτερα είχε συνάντηση στο Μπακού με τον Ιρανό πρόεδρο (και στενό σύμμαχο του Assad) Hassan Rowhani, ενώ λίγες ώρες νωρίτερα προώθησε στη Δούμα προς κύρωση τη συμφωνία επ' αόριστον παραχώρησης στη Ρωσία της αεροπορικής βάσης της Λαττάκειας .
Ο Erdoğan, πάλι, φρόντισε πριν και κατά τη μετάβασή του στην Αγία Πετρούπολη να τονίσει με νόημα τον "πρωτεύοντα" ρόλο της Ρωσίας στην επίλυση της συριακής κρίσης. Ωστόσο, σε συνέντευξή του στο πρακτορείο TASS έδειξε να μην εγκαταλείπει τον στόχο της έξωσης του Assad από την εξουσία, ενώ ισχυρίσθηκε και ότι η οργάνωση al-Nusra (δηλ. το συριακό παρακλάδι της al Qaeda) δεν πρέπει να θεωρείται τρομοκρατική, διότι συγκρούεται με το Ισλαμικό Κράτος.
Παράλληλα, δημοσίευμα των Financial Times εμφανίζει την τουρκική βοήθεια προς τους αντάρτες να έχει ενταθεί με τη μάχη του Χαλεπίου, ενώ την επαύριο του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου κάθε ανάλογη δραστηριότητα να έχει διακοπεί.
Πρόκειται για διπλό παιχνίδι, για επικοινωνιακό πόλεμο από τρίτα μέρη ή απλώς για κινήσεις διάσωσης του τουρκικού γοήτρου εν μέσω προετοιμαζόμενης "στροφής”;
Ο Τούρκος ηγέτης δεν παίζει πάντως για πρώτη φορά το "ρωσικό χαρτί" προκειμένου να αναβαθμίσει τη διαπραγματευτική του θέση έναντι της Δύσης. Ήδη το 2013 διαμήνυε ότι η χώρα του θα επιδιώξει, απαυδησμένη από τη στασιμότητα στην ευρωπαϊκή της πορείας, την ένταξή της στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (το οιονεί αντι-ΝΑΤΟ των ευρασιατικών δυνάμεων).
Έχει πολύ περισσότερους λόγους να το πράττει τώρα, όχι μόνο γιατί η δική του εξουσία έφτασε να απειλείται από δυτικοτραφείς πραξικοπηματίες, αλλά και γιατί η χώρα του βρέθηκε πολλαπλά εκτεθειμένη: το 2011 προσχώρησε στο σχέδιο της "αλλαγής καθεστώτος" στην Συρία (βασικό εμπορικό της εταίρο), μόνο και μόνο για να βλέπει σήμερα τις ΗΠΑ να εναγκαλίζονται με το κουρδικό στοιχείο και να συνομιλούν με την προστάτιδα του Assad Μόσχα.
Οι διαρκείς ελιγμοί προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση αποτελούν ούτως ή άλλως γνώρισμα του Erdoğan. Στο διπλωματικό πεδίο, οι Τούρκος ηγέτης μοιάζει να αντιγράφει στην παρούσα φάση την κίνηση που πραγματοποιεί και στο εσωτερικό της χώρας του, συμπράττοντας με την κεμαλιστική και εθνικιστική αντιπολίτευση εναντίον των πρώην συμμάχων του στο δίκτυο του Gülen.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, μια αυθεντική και τολμηρή στροφή του προς τη Ρωσία (και αν ακόμη υποτεθεί ότι αυτή είναι χρήσιμη και ευπρόσδεκτη στη Μόσχα) συναντά μεγάλους περιορισμούς: η αναζωπύρωση της ένοπλης σύγκρουσης με το ΡΚΚ, η απειλή μιας αναδίπλωσης των τζιχαντιστών στην τουρκική επικράτεια και κυρίως η εύθραυστη κατάσταση της τουρκικής οικονομίας (όπου αρκούν μια-δυο υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας για να επέλθει κρίση) το υπενθυμίζουν αυτό χαρακτηριστικά.
Του Κώστα Ράπτη
10/8/2016
http://www.capital.gr/diethni/3147029/o-erdogan-epispeudei-o-putin-anamenei-deigmata-grafis-i-dusi-karadokei
'Ανοιγμα από θέση ισχύος
Μια ανατροπή συμμαχιών με την Τουρκία να εγκαταλείπει τις ΗΠΑ και να προσεγγίζει τη Ρωσία η Μόσχα δεν την θέλει και δεν την χρειάζεται στη Μέση Ανατολή. Δεν την θέλει γιατί η ρωσική-σοβιετική και μετασοβιετική διπλωματία είναι συντηρητική, πάντοτε υπέρ του status quo, με τις ανατροπές συμμαχιών να χαρακτηρίζονται «τυχοδιωκτισμός».
Δεν την χρειάζεται στη Μέση Ανατολή όπου βρίσκεται με επίκεντρο τη Συρία σε μια συγκρουσιακή συμμαχία με τις ΗΠΑ, με ταυτόχρονο κοινό μέτωπο κατά των Τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους, με την Ουάσιγκτον να στηρίζει ακόμη ανταρτικές οργανώσεις που βρίσκονται σε μια Γκρίζα Ζώνη, όπου οι διαχωριστικές γραμμές και οι δίαυλοι υπόγειας συνεργασίας με τους φονταμενταλιστές δεν είναι διακριτές. Σε αυτή τη λεπτή ισορροπία δεν υπάρχει για το Κρεμλίνο κανένα κίνητρο να δοθεί ρόλος στην Τουρκία του Ερντογάν, καθώς το κόστος σε σχέση με τις ΗΠΑ αλλά και το Κουρδικό Κίνημα θα ήταν δυσανάλογα υψηλό.
Τούτων λεχθέντων η Ρωσία με την υποδοχή του Ερντογάν σήμερα από τον Πούτιν, στην Αγία Πετρούπολη, δίνει στον πρόεδρο της Τουρκίας μια ανέλπιστη ευκαιρία να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις για διεθνή απομόνωση της Αγκύρας που κυριάρχησαν λόγω της στάσης των ΗΠΑ και της Ε.Ε. στη σκληρή αυταρχική εκτροπή που ακολούθησε την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος.
Ακόμη περισσότερο με δεδομένο ότι η εξομάλυνση στις σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας είχε δημοσιοποιηθεί δύο εβδομάδες πριν από το αποτυχών πραξικόπημα, η Μόσχα κάνει μια ανέξοδη επίδειξη συνέπειας και προβλεψιμότητας της συμπεριφοράς της.
Τι προσδοκά η Μόσχα από την Αγκυρα; Αν δεχθούμε ως βασική υπόθεση εργασίας ότι τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες θα παραμείνει η ψυχροπολεμική ένταση και καχυποψία στις σχέσεις Τουρκίας-Δύσης, τότε ο Πούτιν χωρίς να εκθέσει σε κίνδυνο τη συνεργασία με τις ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή μπορεί να προωθήσει τη διμερή συνεργασία με τον Ερντογάν ως μήνυμα κυρίως απέναντι στο ΝΑΤΟ.
Ενα μήνα μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία και την απόφαση για εκ περιτροπής παρουσία νατοϊκών δυνάμεων στις τρεις βαλτικές χώρες και την Πολωνία μέσω της στενής συνεργασίας με την Αγκυρα, η Μόσχα οριοθετεί, αν δεν απονευρώνει, την όποια πίεση θα μπορούσε να ασκηθεί ταυτόχρονα από τη Νοτιοανατολική Πτέρυγα του ΝΑΤΟ κυρίως στη Μαύρη Θάλασσα.
Μια Τουρκία που θα έχει για το ορατό μέλλον τη διαφύλαξη της καλής συνεργασίας με τη Ρωσία, εκ των πραγμάτων αποδυναμώνει την όποια αξιοποίηση της Ρουμανίας και της Γεωργίας σε μια λογική δυναμικής απάντησης στην προώθηση των ρωσικών δυνάμεων στην Κριμαία.
Αν εξαιρέσουμε την περίοδο από την κατάρριψη του Σουχόι από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη τον Νοέμβριο του 2015, μέχρι και τα τέλη Ιουνίου, οι σχέσεις του Ερντογάν με τον Πούτιν από το 2002 μέχρι και σήμερα είναι συνολικά θετικές, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη στενή ενεργειακή συνεργασία των δύο χωρών.
Άλλωστε, από την προσάρτηση της Κριμαίας και την εξέγερση στην Ανατολική Ουκρανία η Αγκυρα μάλλον πιστώνεται ευμενή υπέρ της Μόσχας ουδετερότητα.
Χωρίς την ενεργό συμμετοχή της Τουρκίας, η αξία της προσχώρησης στο ΝΑΤΟ της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας είναι ασφυκτικά οριοθετημένη, με τη Γεωργία να παραμένει απομονωμένη στον Καύκασο λόγω της συμμαχίας Ρωσίας-Αρμενίας, που υποχρεώνει το Αζερμπαϊτζάν σε αποστάσεις από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.
Βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα η αξία της προσέγγισης με την Τουρκία αυξάνεται για το Κρεμλίνο, καθώς στον ορίζοντα των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσία υπάρχει η αβεβαιότητα για το κατά πόσον η ρεαλιστική προσέγγιση των Ομπάμα - Κέρι με τους Πούτιν - Λαβρόφ για τη Μέση Ανατολή θα έχει οδηγήσει ή όχι σε ευρύτερη συνεργασία πριν από την αλλαγή φρουράς στο Λευκό Οίκο στις 21 Ιανουαρίου του 2017.
Μήνυμα στο ΝΑΤΟ
Ο Πούτιν, χωρίς να εκθέσει σε κίνδυνο τη συνεργασία με τις ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, μπορεί να προωθήσει τη διμερή συνεργασία με τον Ερντογάν ως μήνυμα κυρίως απέναντι στο ΝΑΤΟ.
Γιώργος Καπόπουλος
9/8/2016
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=27689&subid=2&pubid=114088231
Η πολιτική αστάθεια θα έχει σημαντικές συνέπειες, υποστηρίζουν οικονομολόγοι και αναλυτές διεθνών τραπεζών
Στον απόηχο της επίσκεψης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Ρωσία αλλά και του αποτυχημένου πραξικοπήματος, οικονομολόγοι και αναλυτές διεθνών τραπεζών σημειώνουν ότι ο αναβρασμός στη γείτονα χώρα έρχεται να προσθέσει ένα ακόμη πρόβλημα σε μια οικονομία που ήδη καλείται να αντιμετωπίσει τις υποτονικές εξαγωγές, τις αδύναμες επενδύσεις και την πτωτική επιχειρηματική εμπιστοσύνη. Οι επενδυτές προχώρησαν σε μαζικό sell-off (ξεπούλημα) τουρκικών τίτλων μετά το 2008, ενώ η τουρκική λίρα υποχώρησε σε ιστορικά χαμηλά έναντι του δολαρίου.
«Η τουρκική οικονομία παραμένει ισχυρή, παρά το αποτυχημένο πραξικόπημα του προηγούμενου μήνα» διαβεβαίωσε πάντως προσφάτως ο Ερντογάν, αν και κατέστησε αναγκαία την αύξηση των αποθεμάτων σε τουλάχιστον 165 δισ. δολάρια, ενώ κάλεσε την κεντρική τράπεζα να μειώσει το επιτόκιο για τις αγορές κατοικιών στα επίπεδα του 9%.
«Τα πράγματα είναι άσχημα για την Τουρκία» εκτίμησε ο Christopher Dembik, επικεφαλής Μακροοικονομικής Ανάλυσης της Saxo Bank. Αναπόφευκτα μετά τα τελευταία γεγονότα η Τουρκία θα βρεθεί στο επίκεντρο των αναδυόμενων αγορών. Στον απόηχο του στρατιωτικού πραξικοπήματος, η S&P υποβάθμισε κατά τι την Τουρκία στο ΒΒ από ΒΒ+, με αρνητική πρόβλεψη. Στις 19 Αυγούστου η Fitch Rating πρόκειται να δημοσιεύσει την πρόβλεψη κρατικής αξιολόγησης για την Τουρκία και είναι βέβαιον ότι θα υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας ακολουθώντας το παράδειγμα της S&P.
Εδώ και κάποια χρόνια οι αποφάσεις των εταιρειών αξιολόγησης δεν παίζουν καθοριστικό ρόλο στις οικονομικές και χρηματοοικονομικές εξελίξεις των περισσότερων χωρών, παρατηρεί ο ίδιος. Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο για την Τουρκία, η οποία εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό από την ξένη χρηματοδότηση εξαιτίας των χαμηλών αποθεμάτων ξένου συναλλάγματος, της περιορισμένης εγχώριας αποταμίευσης και κυρίως του αυξανόμενου εξωτερικού χρέους. Από τη στιγμή που ανέβηκε στην εξουσία το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, το 2002, το εξωτερικό χρέος έχει αυξηθεί κατά 120%.
Η πολιτική αστάθεια, σύμφωνα με τον οικονομολόγο της Saxo Bank, θα έχει τουλάχιστον τέσσερις βασικές συνέπειες για τη χώρα:
1.
Τα χρηματοοικονομικά κόστη των τουρκικών εταιρειών σε ξένο νόμισμα κατά πάσα πιθανότητα θα αυξηθούν σημαντικά εξαιτίας της υποτίμησης της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου. Το γεγονός αυτό θα μειώσει τις ιδιωτικές επενδύσεις και θα εντείνει τον τραπεζικό πιστωτικό κίνδυνο.
2.
Η κερδοφορία των τραπεζών, η οποία έχει μειωθεί σχεδόν κατά 55% από τον Δεκέμβριο του 2007 ως τον Δεκέμβριο του 2015, μάλλον θα μειωθεί περαιτέρω εγείροντας ερωτήματα για την πρόσβαση στη ρευστότητα.
3.
Η πρόσφατη ισχυρή άνοδος των εισροών ξένων κεφαλαίων είναι πιθανόν ότι θα αντιστραφεί επιτείνοντας τα προβλήματα για την αγορά.
4.
Οι προγραμματισμένες μεταρρυθμίσεις για τη μείωση της εξάρτησης από την ξένη χρηματοδότηση αναστέλλονται επ' αόριστον.
Η ανάπτυξη του ΑΕΠ παραμένει πάνω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο, αλλά οι κίνδυνοι μείωσης έχουν ενισχυθεί σημαντικά. Η επιβράδυνση της ανάπτυξης είναι αναπόφευκτη και ενδέχεται να ασκήσει επιπρόσθετες πιέσεις στην κεντρική τράπεζα, η ανεξαρτησία της οποίας ήδη αμφισβητείται, για περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής κατά την προσεχή συνεδρίασή της, στις 23 Αυγούστου.
Η Τουρκία «γεφύρωνε» πάντως σταθερά τα τελευταία χρόνια το χάσμα με τις ανεπτυγμένες οικονομίες του κόσμου, αν και η ανισότητα βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Ωστόσο, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι αναλυτές, ο υφέρπων αυταρχισμός, οι πιέσεις προς την κεντρική τράπεζα, η έλλειψη διαφάνειας και η αδυναμία καταπολέμησης της διαφθοράς εκτιμάται ότι θα μπορούσαν ακόμη και να παραλύσουν την οικονομία.
TAΣΟΣ ΜΑΝΤΙΚΙΔΗΣ
9/8/2016
http://www.tovima.gr/finance/article/?aid=820944
Ο Erdogan επισπεύδει
- ο Putin αναμένει δείγματα γραφής
- η Δύση καραδοκεί
Κατά τη συνάντησή τους στην Αγία Πετρούπολη ο Tayyip Erdoğan αποκάλεσε τον Vladimir Putin "αγαπητό φίλο" τόσες φορές, όσες ήταν αναγκαίο για να μεγιστοποιηθεί ο εκνευρισμός στις δυτικές πρωτεύουσες.
Συμφώνησε επίσης στην άμεση προώθηση του σχεδίου του αγωγού Turkish Stream (τουλάχιστον για την κάλυψη των αναγκών της τουρκικής αγοράς σε πρώτη φάση) και στον χαρακτηρισμό του υπό κατασκευή ρωσικού σταθμού πυρηνικής ενέργειας στο Akkuyu ως "στρατηγικής επένδυσης" ενώ επέμεινε στον στόχο της αύξησης του όγκου διμερών συναλλαγών στα 100 δισ. δολάρια.
Η ρωσική πλευρά υπήρξε θετική αλλά όχι εξίσου διαχυτική -διότι δεν έχει λόγους να είναι αυτή η επισπεύδουσα. Ο Vladimir Putin και οι συνεργάτες του τόνισαν ότι θα χρειαστεί "χρόνος" και "προσπάθεια" να επανέλθουν οι οικονομικές σχέσεις στα προ της ρωσοτουρκικής ρήξης του 2015 επίπεδα -θα πρέπει λ.χ. να βρεθούν τα αεροσκάφη που θα ξεκινήσουν εκ νέου τις πτήσεις τσάρτερ Ρώσων τουριστών, θα πρέπει ακόμη και να υπάρξουν οι απαραίτητοι φυτοϋγιειονομικοί έλεγχοι ώστε να ανοίξει η ρωσική αγορά στα αγροτικά προϊόντα της Τουρκίας.
Οι μπίζνες είναι μπίζνες -και η Μόσχα δεν έχει κανένα πρόβλημα να τις καλλιεργεί ακόμη και με κράτη με τα οποία κατά τα λοιπά έχει πολιτικές διαφορές, όπως αυτές που κομψά παρέλειψε να μνημονεύσει ο Putin ενώπιον του Erdoğan.
Ήδη, άλλωστε, το σχέδιο του Turkish Stream, το οποίο χαρακτηριστικά ο Ρώσος πρόεδρος φρόντισε να τοποθετήσει σε εντελώς διαφορετική κλίμακα προτεραιότητας και σπουδαιότητας, είναι κάτι παραπάνω από εγχείρημα ενεργειακής συνεργασίας, εφόσον η αμερικανική στρατηγική για "απεξάρτηση" της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο αναδεικνύει τη γεωπολιτική του διάσταση.
Όμως το αν η αποκατάσταση των ρωσοτουρκικών σχέσεων έχει το βάθος και τη δυναμική μιας "τεκτονικής αλλαγής" (όπως γράφεται ευρέως στον ρωσικό, τουρκικό και δυτικό Τύπο) δεν μπορεί να κριθεί παρά σε σχέση με τα ζητήματα "υψηλής πολιτικής" που χωρίζουν τα δύο κράτη. Ωστόσο, αυτά, υπήρξαν αντικείμενο κλειστής συνάντησης των δύο ηγετών, η οποία πραγματοποιήθηκε μετά τις κοινές δηλώσεις τους.
Θα πάψει η Τουρκία να λειτουργεί ως ο διάδρομος τροφοδοσίας των ("μετριοπαθών” και μη) ανταρτών που μάχονται τις δυνάμεις του Assad και των συμμάχων του στην Συρία; Θα διαρρήξει η Μόσχα την όποια συνεννόηση έχει επιτύχει με τη Ουάσιγκτον για τη συριακή κρίση, προκειμένου να ανταποκριθεί στο βασικό μέλημα της Άγκυρας, ήτοι την ανακοπή της προέλασης και αυτονόμησης των Κούρδων της Συρίας; Τα ερωτήματα αυτά δεν γνωρίζουμε ακόμη πώς έχουν απαντηθεί -όμως την ίδια στιγμή κορυφώνονται οι συγκρούσεις στο Χαλέπι, όπου οι αντάρτες επιχειρούν να σπάσουν τον αποκλεισμό τους, περικυκλώνοντας τα κυβερνητικά στρατεύματα.
O Putin πάντως δεν προσήλθε στο ραντεβού με τον Erdoğan απαράσκευος. Μία ημέρα νωρίτερα είχε συνάντηση στο Μπακού με τον Ιρανό πρόεδρο (και στενό σύμμαχο του Assad) Hassan Rowhani, ενώ λίγες ώρες νωρίτερα προώθησε στη Δούμα προς κύρωση τη συμφωνία επ' αόριστον παραχώρησης στη Ρωσία της αεροπορικής βάσης της Λαττάκειας .
Ο Erdoğan, πάλι, φρόντισε πριν και κατά τη μετάβασή του στην Αγία Πετρούπολη να τονίσει με νόημα τον "πρωτεύοντα" ρόλο της Ρωσίας στην επίλυση της συριακής κρίσης. Ωστόσο, σε συνέντευξή του στο πρακτορείο TASS έδειξε να μην εγκαταλείπει τον στόχο της έξωσης του Assad από την εξουσία, ενώ ισχυρίσθηκε και ότι η οργάνωση al-Nusra (δηλ. το συριακό παρακλάδι της al Qaeda) δεν πρέπει να θεωρείται τρομοκρατική, διότι συγκρούεται με το Ισλαμικό Κράτος.
Παράλληλα, δημοσίευμα των Financial Times εμφανίζει την τουρκική βοήθεια προς τους αντάρτες να έχει ενταθεί με τη μάχη του Χαλεπίου, ενώ την επαύριο του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου κάθε ανάλογη δραστηριότητα να έχει διακοπεί.
Πρόκειται για διπλό παιχνίδι, για επικοινωνιακό πόλεμο από τρίτα μέρη ή απλώς για κινήσεις διάσωσης του τουρκικού γοήτρου εν μέσω προετοιμαζόμενης "στροφής”;
Ο Τούρκος ηγέτης δεν παίζει πάντως για πρώτη φορά το "ρωσικό χαρτί" προκειμένου να αναβαθμίσει τη διαπραγματευτική του θέση έναντι της Δύσης. Ήδη το 2013 διαμήνυε ότι η χώρα του θα επιδιώξει, απαυδησμένη από τη στασιμότητα στην ευρωπαϊκή της πορείας, την ένταξή της στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (το οιονεί αντι-ΝΑΤΟ των ευρασιατικών δυνάμεων).
Έχει πολύ περισσότερους λόγους να το πράττει τώρα, όχι μόνο γιατί η δική του εξουσία έφτασε να απειλείται από δυτικοτραφείς πραξικοπηματίες, αλλά και γιατί η χώρα του βρέθηκε πολλαπλά εκτεθειμένη: το 2011 προσχώρησε στο σχέδιο της "αλλαγής καθεστώτος" στην Συρία (βασικό εμπορικό της εταίρο), μόνο και μόνο για να βλέπει σήμερα τις ΗΠΑ να εναγκαλίζονται με το κουρδικό στοιχείο και να συνομιλούν με την προστάτιδα του Assad Μόσχα.
Οι διαρκείς ελιγμοί προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση αποτελούν ούτως ή άλλως γνώρισμα του Erdoğan. Στο διπλωματικό πεδίο, οι Τούρκος ηγέτης μοιάζει να αντιγράφει στην παρούσα φάση την κίνηση που πραγματοποιεί και στο εσωτερικό της χώρας του, συμπράττοντας με την κεμαλιστική και εθνικιστική αντιπολίτευση εναντίον των πρώην συμμάχων του στο δίκτυο του Gülen.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, μια αυθεντική και τολμηρή στροφή του προς τη Ρωσία (και αν ακόμη υποτεθεί ότι αυτή είναι χρήσιμη και ευπρόσδεκτη στη Μόσχα) συναντά μεγάλους περιορισμούς: η αναζωπύρωση της ένοπλης σύγκρουσης με το ΡΚΚ, η απειλή μιας αναδίπλωσης των τζιχαντιστών στην τουρκική επικράτεια και κυρίως η εύθραυστη κατάσταση της τουρκικής οικονομίας (όπου αρκούν μια-δυο υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας για να επέλθει κρίση) το υπενθυμίζουν αυτό χαρακτηριστικά.
Του Κώστα Ράπτη
10/8/2016
http://www.capital.gr/diethni/3147029/o-erdogan-epispeudei-o-putin-anamenei-deigmata-grafis-i-dusi-karadokei
'Ανοιγμα από θέση ισχύος
Μια ανατροπή συμμαχιών με την Τουρκία να εγκαταλείπει τις ΗΠΑ και να προσεγγίζει τη Ρωσία η Μόσχα δεν την θέλει και δεν την χρειάζεται στη Μέση Ανατολή. Δεν την θέλει γιατί η ρωσική-σοβιετική και μετασοβιετική διπλωματία είναι συντηρητική, πάντοτε υπέρ του status quo, με τις ανατροπές συμμαχιών να χαρακτηρίζονται «τυχοδιωκτισμός».
Δεν την χρειάζεται στη Μέση Ανατολή όπου βρίσκεται με επίκεντρο τη Συρία σε μια συγκρουσιακή συμμαχία με τις ΗΠΑ, με ταυτόχρονο κοινό μέτωπο κατά των Τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους, με την Ουάσιγκτον να στηρίζει ακόμη ανταρτικές οργανώσεις που βρίσκονται σε μια Γκρίζα Ζώνη, όπου οι διαχωριστικές γραμμές και οι δίαυλοι υπόγειας συνεργασίας με τους φονταμενταλιστές δεν είναι διακριτές. Σε αυτή τη λεπτή ισορροπία δεν υπάρχει για το Κρεμλίνο κανένα κίνητρο να δοθεί ρόλος στην Τουρκία του Ερντογάν, καθώς το κόστος σε σχέση με τις ΗΠΑ αλλά και το Κουρδικό Κίνημα θα ήταν δυσανάλογα υψηλό.
Τούτων λεχθέντων η Ρωσία με την υποδοχή του Ερντογάν σήμερα από τον Πούτιν, στην Αγία Πετρούπολη, δίνει στον πρόεδρο της Τουρκίας μια ανέλπιστη ευκαιρία να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις για διεθνή απομόνωση της Αγκύρας που κυριάρχησαν λόγω της στάσης των ΗΠΑ και της Ε.Ε. στη σκληρή αυταρχική εκτροπή που ακολούθησε την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος.
Ακόμη περισσότερο με δεδομένο ότι η εξομάλυνση στις σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας είχε δημοσιοποιηθεί δύο εβδομάδες πριν από το αποτυχών πραξικόπημα, η Μόσχα κάνει μια ανέξοδη επίδειξη συνέπειας και προβλεψιμότητας της συμπεριφοράς της.
Τι προσδοκά η Μόσχα από την Αγκυρα; Αν δεχθούμε ως βασική υπόθεση εργασίας ότι τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες θα παραμείνει η ψυχροπολεμική ένταση και καχυποψία στις σχέσεις Τουρκίας-Δύσης, τότε ο Πούτιν χωρίς να εκθέσει σε κίνδυνο τη συνεργασία με τις ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή μπορεί να προωθήσει τη διμερή συνεργασία με τον Ερντογάν ως μήνυμα κυρίως απέναντι στο ΝΑΤΟ.
Ενα μήνα μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία και την απόφαση για εκ περιτροπής παρουσία νατοϊκών δυνάμεων στις τρεις βαλτικές χώρες και την Πολωνία μέσω της στενής συνεργασίας με την Αγκυρα, η Μόσχα οριοθετεί, αν δεν απονευρώνει, την όποια πίεση θα μπορούσε να ασκηθεί ταυτόχρονα από τη Νοτιοανατολική Πτέρυγα του ΝΑΤΟ κυρίως στη Μαύρη Θάλασσα.
Μια Τουρκία που θα έχει για το ορατό μέλλον τη διαφύλαξη της καλής συνεργασίας με τη Ρωσία, εκ των πραγμάτων αποδυναμώνει την όποια αξιοποίηση της Ρουμανίας και της Γεωργίας σε μια λογική δυναμικής απάντησης στην προώθηση των ρωσικών δυνάμεων στην Κριμαία.
Αν εξαιρέσουμε την περίοδο από την κατάρριψη του Σουχόι από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη τον Νοέμβριο του 2015, μέχρι και τα τέλη Ιουνίου, οι σχέσεις του Ερντογάν με τον Πούτιν από το 2002 μέχρι και σήμερα είναι συνολικά θετικές, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη στενή ενεργειακή συνεργασία των δύο χωρών.
Άλλωστε, από την προσάρτηση της Κριμαίας και την εξέγερση στην Ανατολική Ουκρανία η Αγκυρα μάλλον πιστώνεται ευμενή υπέρ της Μόσχας ουδετερότητα.
Χωρίς την ενεργό συμμετοχή της Τουρκίας, η αξία της προσχώρησης στο ΝΑΤΟ της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας είναι ασφυκτικά οριοθετημένη, με τη Γεωργία να παραμένει απομονωμένη στον Καύκασο λόγω της συμμαχίας Ρωσίας-Αρμενίας, που υποχρεώνει το Αζερμπαϊτζάν σε αποστάσεις από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.
Βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα η αξία της προσέγγισης με την Τουρκία αυξάνεται για το Κρεμλίνο, καθώς στον ορίζοντα των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσία υπάρχει η αβεβαιότητα για το κατά πόσον η ρεαλιστική προσέγγιση των Ομπάμα - Κέρι με τους Πούτιν - Λαβρόφ για τη Μέση Ανατολή θα έχει οδηγήσει ή όχι σε ευρύτερη συνεργασία πριν από την αλλαγή φρουράς στο Λευκό Οίκο στις 21 Ιανουαρίου του 2017.
Μήνυμα στο ΝΑΤΟ
Ο Πούτιν, χωρίς να εκθέσει σε κίνδυνο τη συνεργασία με τις ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, μπορεί να προωθήσει τη διμερή συνεργασία με τον Ερντογάν ως μήνυμα κυρίως απέναντι στο ΝΑΤΟ.
Γιώργος Καπόπουλος
9/8/2016
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=27689&subid=2&pubid=114088231