Οι τράπεζες και τα «κόκκινα» δάνεια

Το πρόβλημα των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Η επίλυσή του μπορεί να αποτρέψει να κοκκινίσουν κι άλλα, πράσινα, δάνεια και να μειώσει το κόστος δανεισμού για τους συνεπείς. Να αποτελέσει ένα σκαλοπάτι (μαζί με τις συμφωνημένες αποκρατικοποιήσεις) για την προσέλκυση ξένων ιδιωτικών μακροπρόθεσμων κεφαλαίων. Να δώσει ζωή σε ένα αργούν παραγωγικό δυναμικό και να συμβάλλει στη μερική αναχαίτιση της ανεργίας. Έτσι ώστε, σε ορίζοντα λίγων ετών, να έχει αλλάξει η μεγάλη εικόνα του παραγωγικού ιστού της χώρας.

Αυτό είναι το καλό σενάριο. Δεν θα επιτευχθεί με αυτόματο πιλότο, δεν είναι εξασφαλισμένο ούτε εύκολο. Για να υπηρετήσει αληθινά το δημόσιο συμφέρον, η διαχείριση των κόκκινων δανείων πρέπει να καταφέρει να περάσει ανάμεσα στη Σκύλλα και την Χάρυβδη. Αν «Σκύλλα» είναι οι νταραβερτζήδες που έγιναν πλούσιοι επειδή είναι υπερδανεισμένοι και δεν πρόκειται να καταθέσουν τα όπλα, «Χάρυβδη» χαρακτηρίζω μια διαχείριση των κόκκινων δανείων εν κενώ, χωρίς ευρεία αντίληψη των δυνατοτήτων και αναγκών μιας βιώσιμης ανασυγκρότησης, χωρίς γνώση της χώρας, χωρίς ένα σχέδιο-πλαίσιο.

Βεβαίως, προαπαιτούμενο για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων είναι η αλλαγή της νομοθεσίας. Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδας, έχει επεξεργαστεί διεξοδικά μια μακρά λίστα αναγκαίων αλλαγών –είχε παραδοθεί τον περασμένο Οκτώβριο, επικαιροποιήθηκε και παραδόθηκε πάλι τέλη Ιουνίου. Περιέχει εξήντα συγκεκριμένες τροποποιήσεις σε δικαστικό, νομικό και φορολογικό σύστημα, που καταργούν τα εμπόδια που προστατεύουν τους μπαταχτσήδες. Απομένει, η κυβέρνηση να εισηγηθεί αυτές τις αλλαγές στη Βουλή. Σε αυτά που έχουν προταθεί, θα ήταν πολύ χρήσιμο να προστεθεί μία επιπλέον μεγάλη αλλαγή, αγγλοσαξονικής έμπνευσης: Όταν τα δάνεια μιας επιχείρησης υπερβαίνουν το ύψος της αξίας της, τότε ο μέτοχος θα παύει να είναι ο άρχων της. Είτε θα συνεργάζεται με τις τράπεζες και θα κάνει ό,τι πρέπει ώστε η επιχείρηση να εξυγιανθεί άμεσα είτε θα οδηγείται ενώπιον της Δικαιοσύνη, που με ταχύτατες διαδικασίες θα του αφαιρεί τον έλεγχο και θα αναθέτει την ευθύνη επαναφοράς της επιχείρησης σε υγιή κατάσταση στις τράπεζες. Να θεσπιστεί, δηλαδή, με αυστηρότητα το (θεωρητικά) αυτονόητο: Ότι οι τράπεζες δεν είναι συνέταιροι του επιχειρηματία. Δημόσιο χρήμα διαχειρίζονται…

Ωστόσο, ο κρίσιμος παράγοντας στην όλη διαδικασία είναι ποιος θα την υλοποιήσει. Χρειάζεται ισχυρή διακυβέρνηση στο τραπεζικό σύστημα: Ήτοι, πρώτον, αποκατάσταση της καλής λειτουργίας του ΤΧΣ και, δεύτερον, ισχυρές διοικήσεις στις τράπεζες, που θα έχουν καλή γνώση της Ελλάδας, ικανότητες, γερά νεύρα, ακεραιότητα, ισχυρή βούληση. Και τα δύο έχουν πληγεί από την αυθαιρεσία του SSM και την υποχωρητικότητα ή αμέλεια που έχει επιδείξει η κυβέρνηση (σε πλήρη διάσταση με τη σκληρή μάχη του Ρέντσι ή, ακόμη, του Ραχόι, που δανείστηκε για να σώσει τις ισπανικές τράπεζες χωρίς να τις αφήσει να περάσουν σε hedge funds ή να καταργήσει τους Ισπανούς από τις διοικήσεις τους). Και υπάρχει ο κίνδυνος, ανάμεσα στα πόδια των «καλών ξένων» που θα πλημμυρίσουν τα Δ.Σ. των ελληνικών τραπεζών να περνούν ελέφαντες. Απαρατήρητοι…

 ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΛΛΙΤΣΗΣ

 7/8/2016

http://www.kathimerini.gr/870359/opinion/epikairothta/politikh/oi-trapezes-kai-ta-kokkina-daneia