Η Ιερή Γαλήνη του Αγίου Όρους με τα χρώματα του Χρήστου Μπαλούκου
Δεν είναι η απουσία των γυναικών. Δεν είναι η διαφορά της ώρας, δεν είναι ούτε τα μοναστήρια, οι σκήτες, οι σταυροί και τα σήμαντρα… Είναι η γαλήνη που κάνει το Άγιο Όρος τόπο ιερό. Η αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε ένα μέρος αμόλυντο από εφήμερες κοσμικές συμβάσεις, μεγαλειώδες και αιώνια μοναδικό.
Στο Άγιο Όρος οι άνθρωποι προσεύχονται σιωπηλά, χαμογελούν πλατιά, πιάνουν κουβέντα με αγνώστους ή παίρνουν το δρόμο για τα ασκηταριά. Εδώ η Θεία Πρόνοια παίρνει τη μορφή γαλήνιων καλογέρων. Που ανοίγουν την πόρτα τους χωρίς να σε γνωρίζουν, σου βάζουν ένα πιάτο φαγητό να χορτάσεις και σου δίνουν ένα κρεβάτι να ξαποστάσεις.
Δεν σε ρωτάνε, τι γυρεύεις. Θα τους μιλήσεις εσύ, εάν το θελήσεις. Δεν σε βάζουν να προσευχηθείς. Θα σου δείξουν απλά τη δική τους προσευχή. Δεν προσπαθούν να σε κρατήσουν κοντά τους. Θα σου δώσουν μόνο τη δύναμη για να συνεχίσεις τη ζωή σου.Κι εσύ θα φύγεις με τη γεύση μίας άλλης επιλογής από τη δική σου. Απλής, γαλήνιας, αρμονικής, “γεμάτης”.
Ο Χρήστος Μπαλούκος πήγε για πρώτη φορά στο Άγιο Όρος πριν από 13 χρόνια, σε ηλικία 26 χρονών. Ήταν ήδη επαγγελματίας γραφίστας, με αγάπη για την εκκλησία και την τέχνη, είχε διαβάσει πολλά για το Όρος αλλά ήθελε να δει με τα μάτια του τον μυστηριακό τόπο. Έφτασε στις Καρυές και βρήκε τυχαία μία παρέα συνομηλίκων του από τον Βόλο που γνώριζαν έναν ασκητή στη Βίγλα. «Τους ακολούθησα και όπως πηγαίναμε, σε ένα στενό μονοπάτι προς το σπήλαιο, ξαφνικά πέσαμε πάνω σε έναν κύπριο μοναχό, αδύνατο, με μακριά γένια και λιωμένα ράσα, αλλά κι ένα βλέμμα πολύ χαρούμενο, που δεν είχα ξαναδεί σε άνθρωπο… Τα μάτια του έλαμπαν, έβγαζαν σπίθες! Και τα λόγια του είχαν τόση καλοσύνη, σαν να είχε φάει μέλι πριν μιλήσει… Μου έκανε μεγάλη εντύπωση πως ένας ρακένδυτος άνθρωπος δείχνει τόσο ευτυχισμένος, σαν να είχε μόλις κερδίσει λαχείο…»
«Στη συνέχεια του δρόμου συναντήσαμε έναν άλλον μοναχό, ψηλό και ογκώδη να κλαίει σαν μικρό παιδί και έναν άλλον να προσπαθεί να τον παρηγορήσει. Ρωτήσαμε τι είχε συμβεί και μας είπαν ότι κάποιοι επισκέπτες είχαν πατήσει κατά λάθος το μποστάνι του και είχαν καταστρέψει τα ξυλάκια που είχε βάλει για να στηριχθούν τα λαχανικά… Οποιοσδήποτε άλλος στη θέση του θα εξοργιζόταν, ίσως και να έβριζε τους απρόσεκτους επισκέπτες. Αυτός όμως ο γίγαντας μοναχός, απλά έκλαιγε σαν μικρό παιδί… Δεν μπορούσε να βγάλει κακία από μέσα του. Είχε τόσο καθαρή ψυχή…».
«Είδα πολλές τέτοιες εικόνες στα ταξίδια μου στο Άγιο Όρος», λέει ο Χρήστος Μπαλούκος, «είδα μοναχούς να κλαίνε για τα προβλήματά που τους εξομολογούνταν, είδα ψυχές ανοιχτές, ήρεμες και γαλήνιες με καλοσύνη που δεν βρίσκεις στην κοινωνία. Είχα ήδη γνωρίσει τη γυναίκα μου, οπότε δεν ήμουν κατάλληλος για τη μοναχική ζωή, αλλά αποφάσισα να πηγαίνω όσο συχνότερα μπορούσα. Και για αφορμή βρήκα τη ζωγραφική. Αποφάσισα να προσπαθήσω να αποτυπώσω αυτή τη γαλήνη της ψυχής που ένιωθα στο Όρος».
«Στην αρχή η ζωγραφική μου έβγαινε πιο αφηρημένη, αργότερα, σαν ευλογία, τα έργα μου πήραν πιο καθαρή μορφή. Ζωγραφίζω τα βράδια κυρίως, απομονώνομαι στο μικρό χώρο που έχω για ατελιέ, λέω την ευχή και κάθομαι ώρες με το πινέλο ή την σπάτουλα να φτιάχνω τα έργα. Εργόχειρα, προτιμώ να τα αποκαλώ. Ζωγραφίζω μόνο το Άγιο Όρος, δεν υπάρχει κάποιο άλλο θέμα να συνδυάζει την πίστη μου με αυτές τις παραστάσεις της φύσης και της μοναχικής ζωής».
Ο Χρήστος Μπαλούκος πηγαίνει δύο με τρεις φορές το χρόνο στο Άγιο Όρος. Προτιμά να πηγαίνει μόνος του και να χάνεται στα μονοπάτια μεταξύ των μονών, των σκητών και της ερήμου της Αθωνικής κοινότητας. «Μία διαδρομή τριών ωρών, εγώ μπορεί να την κάνω επτά ώρες. Σταματώ και περιεργάζομαι τη φύση και τα κελιά, τα χρώματα κάθε εποχής… Το καλοκαίρι πηγαίνω στον πατέρα Λουκά, στα Καυσοκαλύβια. Είναι πολύ καλός αγιογράφος και ζωγραφίζουμε παράλληλα. Ή έρημος του Αγίου Όρους (στη «μύτη» της χερσονήσου) με τις σκήτες και τα καρούλια είναι ένας από τους τόπους που με τραβάνε περισσότερο».
«Οι Αγιορείτες έχουν το χάρισμα να σου μεταφέρουν τη γαλήνη τους. Ακόμα κι όταν μιλάνε για μικρά πράγματα, για τον κήπο τους, για το φαγητό, για οτιδήποτε, σου προκαλούν ευδιαθεσία, χαρά και καλοσύνη με τον τόνο της φωνής τους. Ο τόπος είναι προστατευμένος από κακίες και άσχημες σκέψεις. Δεν σε ακουμπούν εκεί πράγματα που σε ενοχλούν στην κοσμική κοινωνία. Μία φορά είχα πάει σε ένα μικρό κελί, χτύπησα την πόρτα και πέτυχα τον μοναχό την ώρα που έτρωγε. Είχε ένα πιάτο με μελιτζάνες και πατάτες μπροστά του. Δεν το σκέφτηκε ούτε στιγμή, βγάζει ένα άλλο πιάτο και αδειάζει με το χέρι του τη μισή μερίδα για να τη φάω εγώ. Δεν υπάρχει αυτό έξω από το Άγιο Όρος…»
«Η Θεία Χάρις δεν αγοράζεται και δεν πωλείται», λέει ο Χρήστος Μπαλούκος, «έρχεται με την προσευχή, την απλή ζωή και τη γαλήνη μέσα σου. Στη ζωγραφική βρίσκεσαι με ένα πινέλο, ή μία σπάτουλα, και τρία χρώματα, το μπλε, το κίτρινο και το λευκό. Για να σχηματίσουν αυτά τα υλικά ένα έργο, δεν χρειάζεται απλά ο δημιουργός να γνωρίζει την τεχνική αλλά να έχει καθαρό μυαλό και ψυχή… Θέλει προσπάθεια, υπομονή και αγάπη.».
Δημήτρης Καλαντζής
2/11/2016
https://lionnews.gr/%CE%B7-%CE%B9%CE%B5%CF%81%CE%AE-%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%BF%CF%85-%CF%8C%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%82-%CE%BC%CE%B5-%CF%84%CE%B1-%CF%87%CF%81%CF%8E%CE%BC/
ΣΧΕΤΙΚΑ
Χρήστος Μπαλούκος:
Χρώματα και «αρώματα» από το Περιβόλι της Παναγίας
Η φήμη του 39χρονου ζωγράφου έχει ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας μας, αφού ήδη Ρώσοι και Σέρβοι έχουν γίνει υποστηρικτές της τέχνης του. Οπως αποκαλύπτει ο Χρήστος Μπαλούκος, όλα ξεκίνησαν όταν πραγματοποίησε το όνειρο της ζωής του, την επίσκεψη στο Αγιον Ορος. «Ηταν 2003, όταν βρέθηκα εκεί πρώτη φορά. Από τότε πηγαίνω κάθε χρόνο, όποτε μου το επιτρέπουν οι συνθήκες. Οι φωτογραφίες, οι πληροφορίες που για χρόνια συγκέντρωνα, καθώς και όσα διάβαζα μέσα από βιβλία αφιερωμένα στο Ορος εκείνη την πρώτη μου φορά μετατράπηκαν ξαφνικά σε πηγή έμπνευσης. Ο,τι έβλεπα ήθελα να το ζωγραφίσω!» αναφέρει ο ίδιος στην «Espresso» και προσθέτει: «Αρχικά, ζωγράφιζα σε ακουαρέλα και αρκετά χρόνια μετά ξεκίνησα και στον καμβά. Μάλιστα, πολλά από τα μυστικά τα διδάχτηκα από τους σπάνιους καλλιτέχνες καλόγερους που ζουν στο Αγιον Ορος και στον ελεύθερο χρόνο τους δημιουργούν κομψοτεχνήματα υψηλής ζωγραφικής τέχνης».
Από τότε μέχρι σήμερα, ο 39χρονος ασχολείται καθημερινά με την τέχνη που έχει μετατραπεί σε αγχολυτικό μέσο για εκείνον. Τα έργα που έχει φιλοτεχνήσει με πολλή αγάπη και σεβασμό είναι αμέτρητα.
Τεχνική
«Η διαδικασία που ακολουθώ είναι ιδιαίτερη για μένα. Δεν ξεκινάω ποτέ, αν πριν δεν έχω διαβάσει μια προσευχή, ένα αριστούργημα της βυζαντινής υμνογραφίας ή αν δεν κάψω λίγο λιβάνι. Οι στιγμές για μένα είναι ιερές, γι' αυτό προσπαθώ πάντα την ώρα που θα ζωγραφίσω να είμαι ψυχή τε και σώματι δοσμένος εκεί. Εχω αποφασίσει να σηκώνομαι αρκετά νωρίς το πρωί, όταν η σύζυγός μου και το παιδί μας κοιμούνται, ή να ζωγραφίζω αργά το βράδυ».
Εκτός από τα υπέροχα τοπία του Αγίου Ορους, στους πίνακές του απεικονίζονται οι μονές και τα κελιά των μοναχών, αλλά και στιγμές από την καθημερινότητά τους. «Τα πάντα με εμπνέουν, όταν βρίσκομαι εκεί. Είναι μεγάλη χαρά για μένα οι στιγμές που καθόμαστε μαζί με τους μοναχούς και ζωγραφίζουμε. Μετά τόσα χρόνια, γνωρίζω πάρα πολλά πρόσωπα, που με τιμούν με τη φιλία και τον σεβασμό τους. Μοιραζόμαστε τις ιστορίες μας και την αγάπη μας για τον Θεό» εξηγεί ο Χρήστος Μπαλούκος και αποκαλύπτει μικρά μυστικά της τέχνης του: «Η αγάπη για τον ευλογημένο αυτόν τόπο ήταν τόσο έντονη, που δεν έφτανε το προσκύνημα μία ή δύο φορές τον χρόνο. Επειτα από πολλά χρόνια καθημερινής αναζήτησης, εκατοντάδων δοκιμών με πλήθος υλικών, κατέληξα στη ζωγραφική με λάδια, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά μια εντελώς περιορισμένη χρωματική παλέτα 3+2 χρωμάτων, κανένα διαλυτικό μέσο, καθόλου πινέλα και μόνο μια μικρή σπάτουλα».
Φτιάχνει και σκηνικά θεάτρου
Εκτός από τη ζωγραφική, ο 39χρονος δημιουργεί και κάθε λογής προσκλητήρια, ενώ συνεργάζεται και με πολλές τηλεοπτικές παραγωγές. «Η βασική μου δουλειά είναι τα προσκλητήρια, ενώ γραφιστικά έχω κληθεί να δημιουργήσω και πολλά πράγματα για σίριαλ. Τώρα τελειώνω κάτι που θα δούμε στο “Μην αρχίζεις τη μουρμούρα”, ενώ έχω συνεργαστεί και με άλλα τηλεοπτικά προγράμματα. Στο παρελθόν είχα δημιουργήσει και σκηνικά για θεατρικά έργα» λέει ο Χρήστος Μπαλούκος, τα έργα του οποίου γίνονται αντικείμενα θαυμασμού από χιλιάδες επισκέπτες και στο Κυριακό των Καυσοκαλυβίων Αγίου Ορους.
11 ΜΑΙ, 2016
