Συρία: Πλησιάζει το "τέλος του παιχνιδιού";

 Αντιλαμβάνεται κανείς πόσο πολύ έχουν αλλάξει τα πράγματα στη συριακή κρίση, όταν παρακολουθεί δημοσιεύματα με τίτλους όπως "Η ήττα του Χαλεπίου δεν είναι το τέλος των ανταρτών" (BBC) ή "Για τον Μπασάρ αλ-Άσαντ το να κερδίσει τον πόλεμο ίσως οδηγήσει σε νέους μπελάδες" (New York Times).

Φαίνεται, πάντως, ότι ο αυριανός πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump, θα έχει ένα ζήτημα λιγότερο να τον απασχολεί, καθώς μέχρι τις 20 Ιανουαρίου - οπότε είναι και η αλλαγή φρουράς στον Λευκό Οίκο - η ανακατάληψη του ανταρτοκρατούμενου ανατολικού Χαλεπίου από τις συριακές κυβερνητικές δυνάμεις θα έχει ολοκληρωθεί.

Τα τελευταία 24ωρα υπήρξαν καταλυτικά, καθώς ο Συριακός Αραβικός Στρατός, υποστηριζόμενος από τη ρωσική πολεμική αεροπορία, εξαπέλυσε μεγάλη επίθεση, με την οποία απέκτησε τον έλεγχο του βόρειου τρίτου του ανατολικού Χαλεπίου, εκδιώκοντας τους ισλαμιστές αντάρτες. Περίπου 10.000 άμαχοι βρήκαν καταφύγιο στο ελεγχόμενο από τη συριακή κυβέρνηση δυτικό Χαλέπι (ενώ κατά την πολυήμερη μονομερή κατάπαυση πυρός που τήρησαν οι συριακές και ρωσικές δυνάμεις στο διάστημα πριν από τις αμερικανικές εκλογές, η αποχώρηση αμάχων είχε παρεμποδιστεί από τους αντάρτες). Παράλληλα, οι αντάρτες έχουν χάσει κάθε έλεγχο της υδροδότησης και συνεπώς, θα πιεστούν και από την έλλειψη αποθεμάτων νερού.

Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Boris Johnson ζήτησε την άμεση κατάπαυση του πυρός, ενώ ο Γάλλος ομόλογός του Jean Marc Ayrault διεκδικεί τη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Για τις ευρωπαϊκές αυτές δυνάμεις, η επικείμενη πτώση του ανατολικού Χαλεπίου θα αποτελέσει τη "στιγμή της αλήθειας", καθώς επιμένουν να υπερασπίζονται μέχρι τέλους (κατά τις πληροφορίες που κυκλοφορούν, όχι μόνο πολιτικά) τη χαμένη υπόθεση της αλλαγής καθεστώτος στη Δαμασκό. Η δε προσπάθεια να προστατευθούν, στο όνομα της ανακούφισης των αμάχων, οι φερόμενοι ως "μετριοπαθείς" τζιχαντιστές του ανατολικού Χαλεπίου θα γνωρίσουν μεγάλη επικοινωνιακή δοκιμασία, όταν γίνει γνωστός ο πραγματικός αριθμός των εγκλωβισμένων στην περιοχή και η φυσιογνωμία των υπερασπιστών της.

Η επικείμενη πτώση του ανατολικού Χαλεπίου δεν συνιστά ασφαλώς το τέλος του πολέμου στη Συρία, συνιστά ωστόσο το τέλος της επιχείρησης "αλλαγής καθεστώτος", εφόσον η κυβέρνηση της Δαμασκού θα έχει τον έλεγχο των κυριότερων πληθυσμιακών κέντρων της χώρας. Η πλήρης ανάκτηση της αλλοτινής οικονομικής πρωτεύουσας της Συρίας θα σημάνει στροφή της πολεμικής προσπάθειας (σε χρόνο νωρίτερο από τον αναμενόμενο) προς την κατεύθυνση των δύο άλλων πρωτευουσών συριακών περιφερειών που δεν ελέγχονται από το καθεστώς: της Ίντλιμπ στα βορειοδυτικά, έδρας των στηριζόμενων από την Τουρκία ανταρτών, και της Ράκκα στα βορειοανατολικά, οιονεί πρωτεύουσας του "Ισλαμικού Κράτους".

Οι εξελίξεις αυτές διευκολύνονται από το περίπλοκο παιχνίδι που εκτυλίχθηκε τα τελευταία 24ωρα στο παράλληλο μέτωπο της βόρειας Συρίας και είχε ως αποτέλεσμα την ακύρωση των φιλοδοξιών της Τουρκίας να διεισδύσει βαθύτερα στη συριακή επικράτεια, προθυμοποιούμενη μάλιστα να συμπράξει με τις ΗΠΑ στην επιχείρηση ανακατάληψης της Ράκκα. Η επιχείρηση "Ασπίδα του Ευφράτη" που διεξάγει η Τουρκία από τον Αύγουστο, με πραγματικό στόχο την αποτροπή της δημιουργίας αυτόνομης κουρδικής ζώνης με εδαφική συνέχεια στα νότια σύνορά της, ξεπέρασε τα γεωγραφικά όρια που σιωπηρά της είχαν εξασφαλίσει με την ανοχή της Μόσχας, αλλά και της Τεχεράνης. Τη στιγμή που οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις που στηρίζουν τον "Ελεύθερο Συριακό Στρατό" βρίσκονταν στα πρόθυρα της στρατηγικής σημασίας πόλης Αλ Μπαμπ, και ο Tayyip Erdogan μάλιστα διακήρυσσε ότι επόμενος στόχος είναι η κατειλημμένη από τους Κούρδους αντάρτες και τους συμμάχους τους πόλη Μάνμπιτζ, ο θάνατος τριών Τούρκων στρατιωτών σε αεροπορική επιδρομή πάγωσε την Άγκυρα. Πόσω μάλλον, όπως παρατήρησαν οι ευαίσθητοι στους συμβολισμούς, που η αεροπορική επιδρομή συνέβη στις 24 Νοεμβρίου, πρώτη επέτειο της κατάρριψης του ρωσικού Suhoi-24 από τουρκικά μαχητικά.

Το αποτέλεσμα ήταν να υπάρξει τηλεφωνική συνομιλία Erdogan - Putin στην οποία ο Τούρκος πρόεδρος τόνισε, κατά τις επίσημες ανακοινώσεις, ότι η χώρα του σέβεται την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας.

Τα αεροσκάφη που επιτέθηκαν στις τουρκικές δυνάμεις στα περίχωρα της Αλ-Μπαμπ ήταν συριακά (ρωσικής κατασκευής), ωστόσο παρά τις αρχικές απειλές Τούρκων επισήμων για "ανταπόδοση", η απάντηση περιορίσθηκε σε βολές τουρκικού πυροβολικού εναντίον κυβερνητικών δυνάμεων της Συρίας.

Το σημαντικό είναι, πάντως, ότι η τουρκική προέλαση στην Αλ-Μπαμπ ανακόπηκε, ενώ οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις συμπράττουν πλέον ανοιχτά με τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (δηλ. τους Κούρδους του PYD και τους συμμάχους τους).

Η σιωπηρή συνεννόηση, με βάση την οποία η Άγκυρα πήρε το πράσινο φως της Μόσχας για την "Ασπίδα του Ευφράτη", με αντάλλαγμα τη μη ανάμιξή της στην πολιορκία του Χαλεπίου έχει εγκλωβίσει την Τουρκία σε μία κατάσταση όπου δεν προωθεί τους στόχους της σε κανένα μέτωπο. Η δε ρωσοτουρκική "φιλία", η οποία προέκυψε τον Αύγουστο (και επιτρέπει στον Tayyip Erdogan να "τεντώνει" τις σχέσεις του με ΗΠΑ και Ε.Ε.), επιβάλλει μετρημένες αντιδράσεις, μολονότι οι στρατηγικές αποκλίσεις Μόσχας - Άγκυρας στη συριακή κρίση παραμένουν. 

30/11/2016

Του Κώστα Ράπτη

http://www.capital.gr/diethni/3173454/suria-plisiazei-to-telos-tou-paixnidiou