Αντικοινωνικός και ο προϋπολογισμός του 2017

Σκίτσο του Β.ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ο προϋπολογισμός του 2017 είναι ο έβδομος κατά σειρά μνημονιακός προϋπολογισμός, δεδομένου ότι ενσωματώνει μέτρα μνημονίων. Οι πέντε πρώτοι (2011-2015) ψηφίστηκαν από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., οι οποίες υπέγραψαν τα δύο πρώτα Μνημόνια. Οι προϋπολογισμοί των ετών 2011-2014 εκτελέστηκαν από τις κυβερνήσεις αυτές.

Ο προϋπολογισμός, όμως, του 2015 (Π.15) της συγκυβέρνησης Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ εκτελέστηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ., η οποία υπέγραψε και άρχισε να εφαρμόζει το τρίτο Μνημόνιο στη διάρκεια της εκτέλεσης του προϋπολογισμού εκείνου.

Οι μνημονιακοί προϋπολογισμοί του 2016 (Π.16) και του 2017 (Π.17) είναι της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. Ο Π.16 εκτελείται από την ίδια κυβέρνηση και το ίδιο θα συμβεί για τον Π.17, αν δεν μεσολαβήσουν εκλογές. Αν μεσολαβήσουν, την εκτέλεσή του θα αναλάβει η κυβέρνηση που θα αναδειχθεί από τις εκλογές αυτές.

Η κατάθεσή των μνημονιακών προϋπολογισμών στη Βουλή και η στη συνέχεια συζήτησή τους στην Ολομέλεια του Σώματος είναι υποβαθμισμένες, όπως και η δημοσιότητα που τους δίνεται. Ενας από τους λόγους στους οποίους οφείλεται αυτό είναι ότι ουσιαστικά υπαγορεύονται και εγκρίνονται από τους δανειστές. Πρόκειται για ένα ακόμα χαμένο τμήμα της εθνικής μας κυριαρχίας.

Το βασικό χαρακτηριστικό των πέντε πρώτων προϋπολογισμών ήταν η μεγάλη περικοπή των δαπανών σε μισθούς, συντάξεις και κοινωνικές παροχές και η αύξηση των φόρων, μέτρα που προκάλεσαν τη μεγάλη ύφεση και μείωση του ΑΕΠ κατά 25%, το κλείσιμο εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων, την εκτίναξη της ανεργίας στα ύψη, τη μεγάλη αύξηση του πληθυσμού που ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, τη μείωση των γεννήσεων, τη νέα μετανάστευση, τη μείωση του πληθυσμού της χώρας και, το χειρότερο, την αύξηση των αυτοκτονιών.

Παρά το διαβόητο PSI –που προκάλεσε τη χρεοκοπία των τραπεζών και των ασφαλιστικών ταμείων λόγω του «κουρέματος» των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκιά τους– το ύψος του δημόσιου χρέους σε δισ. ευρώ στα τέλη του 2014 ήταν 319 δισ., κατά μόλις 11 δισ. ευρώ χαμηλότερο του 2009 και ως ποσοστό του ΑΕΠ από 125,7% εκτινάχτηκε στο 179,7%. Τα «επιτεύγματά» τους αυτά («success stories») λησμονούν η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, όχι όμως και ο λαός που τα υπέστη.

Δυστυχώς, όπως δείχνουν οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης στην εισηγητική έκθεση του Π.17, το 2016, η ύφεση θα συνεχιστεί (ο ΟΟΣΑ προβλέπει ότι θα υπάρξει στασιμότητα), ενώ το 2017 υπάρχει πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,7%. Δεδομένου, όμως, ότι θα υπάρξει νέα αύξηση των φόρων και περικοπή δαπανών και οι δημόσιες επενδύσεις δεν θα αυξηθούν, η επίτευξη του στόχου αυτού αμφισβητείται από όλους τους αναλυτές καθώς και διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΟΣΑ, ο οποίος προβλέπει ανάπτυξη 1,3% το έτος αυτό.

Ενα τμήμα της μείωσης των δαπανών το 2017 θα αφορά τις συντάξεις (και βιώσαμε την άγρια περικοπή των επικουρικών συντάξεων το 2016) και άλλων δαπάνες (όπως το ΕΚΑΣ) συνολικού ύψους 517 εκατ. ευρώ.

Πόσο και ποιους θα πλήξουν οι μειώσεις αυτές είναι δύσκολο να εξακριβωθεί, λόγω διαφόρων αλλαγών στους κωδικούς του προϋπολογισμού. Περικοπές προβλέπονται και στις πιστώσεις των υπουργείων Εσωτερικών, Υγείας και Αγροτικής Ανάπτυξης. Είναι σαφές ότι οι περικοπές αυτές δείχνουν πως και ο Π.17 είναι, όπως και οι προηγούμενοι, αντικοινωνικός.

Η αντικοινωνικότητα του Π.17 είναι εμφανέστερη στη διάρθρωση της φορολογίας. Είναι γνωστό ότι οι έμμεσοι φόροι πλήττουν περισσότερο τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα και τους ανέργους, είναι δηλαδή οι κοινωνικά πιο άδικοι φόροι.

Οι φόροι αυτοί αυξήθηκαν το 2015 και το 2016 και θα αυξηθούν περισσότερο το 2017 (κατά πάνω από ένα δισ. ευρώ), με αποτέλεσμα να αντιπροσωπεύουν το 56,4% του συνόλου των φόρων, ενώ το ποσοστό αυτό το 2016 θα ανέλθει στο 54,8% και το 2015 ήταν 54,4%.

Αντικοινωνικός, όμως, είναι ο Π.17 και στους άμεσους φόρους. Στους φόρους αυτούς προβλέπεται μείωση 242 εκατ. ευρώ στα νομικά πρόσωπα και αύξηση στα φυσικά πρόσωπα 1.161 εκατ. ευρώ - ένα τμήμα των φόρων αυτών είναι και ο διαβόητος ΕΝΦΙΑ, ο οποίος παραμένει και το 2017, πλήττοντας ακόμα και φτωχά νοικοκυριά που το μόνο ακίνητο που διαθέτουν είναι το διαμέρισμα στο οποίο διαμένουν.

Οι φόροι φυσικών προσώπων το 2017 θα αντιπροσωπεύουν το 74% του φόρου εισοδήματος, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2016 είναι 70%.

Η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει ότι θα διαθέσει ένα ποσό γύρω στα 300 εκατ. ευρώ από την υπέρβαση του πρωτογενούς πλεονάσματος για την ανακούφιση εκείνων τους οποίους έχουν πλήξει τα μνημονιακά μέτρα. Είναι σαφές ότι το ποσό αυτό πολύ απέχει από το να αντισταθμίσει τα νέα βάρη που επισωρεύουν σ’ αυτούς οι προβλέψεις του Π.17 που προαναφέρθηκαν.

Θλίψη προκαλεί η συνέχιση από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. του ξεπουλήματος κερδοφόρων δημόσιων επιχειρήσεων και «φιλέτων» της περιουσίας του Δημοσίου. Παρ’ όλα αυτά το δημόσιο χρέος συνεχίζει να αυξάνεται (από 311 το 2015, αυξήθηκε στα 315 το 2016 και θα αυξηθεί παραπέρα και θα φτάσει τα 319 δισ. ευρώ το 2017).

Τα όσα προαναφέρθηκαν είναι αποτελέσματα της εφαρμογής από τις μνημονιακές κυβερνήσεις της καταστροφικής πολιτικής που έχει επιβάλει η Γερμανία στη χώρα μας. Παρ’ όλα αυτά, διά του κ. Σόιμπλε, επιμένει στη συνέχισή της. Είναι φανερό ότι δεν διδάχτηκε τίποτε από το βεβαρημένο παρελθόν της.

 5.12.2016 

Μανόλης Γ. Δρεττάκης*

* Πρώην: αντιπροέδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής ΑΣΟΕΕ

http://www.efsyn.gr/arthro/antikoinonikos-kai-o-proypologismos-toy-2017