Απαγωγή και εκβιασμοί για τα αρχαία

Φωτογραφίες αυτών των αντικειμένων (πέτρινης πλάκας, χρυσού δαχτυλιδιού της ελληνιστικής ή ρωμαϊκής περιόδου και δύο ρωμαϊκών νομισμάτων) δημοσιοποίησαν οι αμερικανικές αρχές, λέγοντας ότι κινδυνεύουν να πωληθούν από τζιχαντιστές.

Χρησιμοποιούσαν φτυάρια και αξίνες σκάβοντας μεθοδικά επί οκτώ μήνες τη συριακή γη. Οι επτά γυναίκες είχαν ήδη ερευνήσει 15 αρχαιολογικές θέσεις, ψάχνοντας για πολύτιμα αντικείμενα, ώσπου οι προσπάθειές τους απέδωσαν: χτύπησαν χρυσό. Με τη βοήθεια συγγενή τους αναζήτησαν αγοραστές σε περιοχές εκτός της επιρροής των τζιχαντιστών. Προτού προλάβουν όμως να πωλήσουν τις αρχαιότητες που ανακάλυψαν, εμφανίστηκαν στην πόρτα τους άντρες του Ισλαμικού Κράτους. Είχαν έρθει για να εισπράξουν.

Επικεφαλής της ομάδας ήταν ο Abu Layth. Με καταγωγή από την πόλη Ντέιρ αλ Ζορ, ο Layth είχε εργαστεί ως πωλητής ρούχων και τροφίμων προτού ορκιστεί πίστη στο Ισλαμικό Κράτος (ISIS). Δεν πέρασε από στρατιωτική εκπαίδευση και του δόθηκε πόστο στο άτυπο υπουργείο Φυσικών Πόρων που σύστησαν οι τζιχαντιστές. Αποστολή του ήταν να συλλέγει φόρο 20% από αρχαιοκάπηλους και να επιβλέπει λαθρανασκαφές. Οταν έφτασε στο σπίτι μιας εκ των γυναικών που είχαν βρει τις αρχαιότητες ήταν οπλισμένος.

Η δράση του Layth αλλά και η εμπλοκή του Ισλαμικού Κράτους στην αρχαιοκαπηλία σκιαγραφούνται στα νέα έγγραφα που έδωσε στη δημοσιότητα, την Πέμπτη, το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ. Αυτά τα στοιχεία προστίθενται στις κατασχεμένες αποδείξεις πώλησης αρχαιοτήτων που είχαν δημοσιοποιήσει πριν από μήνες οι αμερικανικές αρχές.

Ολα κατασχέθηκαν τον Μάιο του 2015 κατά την εισβολή Αμερικανών στο κρησφύγετο του «υπουργού» Οικονομικών του Ισλαμικού Κράτους Abu Sayyaf. Σε εκείνη την επιχείρηση είχαν βρεθεί και αρχαιότητες που επεστράφησαν στην ιρακινή κυβέρνηση, καθώς και φωτογραφίες αντικειμένων που έμοιαζαν με προϊόντα λαθρανασκαφών. Μεταξύ των ευρημάτων υπήρχαν και τα πρακτικά της Γενικής Επιτροπής Επιθεώρησης του Ισλαμικού Κράτους που εξέταζε την υπόθεση των επτά γυναικών.

Σύμφωνα με τα πρακτικά, οι γυναίκες αρνήθηκαν τη συναλλαγή με τον Layth, καθώς δεν συμφώνησαν για την αξία των αντικειμένων. Εκείνες είχαν εκτιμήσει ότι οι αρχαιότητες στοίχιζαν έως και 180.000 δολάρια. Η προσφορά του Layth όμως δεν ξεπερνούσε τις 70.000 δολάρια. Στα ίδια έγγραφα φαίνεται πως για την πώληση των αρχαιοτήτων γίνονταν επαφές από μεσάζοντες με εμπόρους στην Τουρκία. Οταν εμφανίστηκαν ξανά οι φοροεισπράκτορες στο σπίτι μιας εκ των γυναικών, απαίτησαν να δουν τον συγγενή της που είχε αναλάβει να βρει αγοραστές. Εκείνος όμως υπό τον φόβο δίωξης είχε διαφύγει στο Κουβέιτ.

Ως αντίποινα η ομάδα του Layth απήγαγε τον 16χρονο γιο του. «Δεν θα τον αφήσουμε μέχρι να φέρετε το χρυσάφι!» είπε ο Layth σύμφωνα με τα έγγραφα. Εβαλαν το αγόρι σε ένα όχημα, το χτύπησαν και το οδήγησαν με κλειστά μάτια στη συριακή πόλη Ράκα. Τον κρατούσαν εκεί επί 15 ημέρες περιμένοντας την αμοιβή τους. Οπως κατέθεσε αργότερα ο Layth στη Γενική Επιτροπή Επιθεώρησης η απαγωγή και ο εκβιασμός έγιναν με εντολή του Abu Sayyaf.

Δαχτυλίδι και νομίσματα

Ακόμη και τώρα κανείς δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει την έκταση του πλιάτσικου στις περιοχές ελέγχου των τζιχαντιστών στο Ιράκ και στη Συρία. Στην πρόσφατη ανακοίνωσή του το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ δημοσιεύει τις φωτογραφίες τεσσάρων αρχαίων αντικειμένων, τα οποία σύμφωνα με τις αμερικανικές αρχές κινδυνεύουν να διοχετευθούν σε κυκλώματα αρχαιοκαπηλίας. Πρόκειται για ένα χρυσό δαχτυλίδι της ελληνιστικής ή ρωμαϊκής περιόδου, δύο χρυσά ρωμαϊκά νομίσματα και μια πέτρινη πλάκα που θεωρείται ότι προέρχεται από την αρχαιολογική θέση Tell Ajaja.

Στην υπόθεση για την εύρεση των αντικειμένων εμπλέκεται και το FBI. Οι αμερικανικές αρχές προτρέπουν όσους γνωρίζουν κάτι, να παρέχουν πληροφορίες και συνιστούν προσοχή σε συλλέκτες έργων τέχνης προτού προβούν στην αγορά κάποιου αντικειμένου. Οπως έχουν ήδη ανακοινώσει, οι ΗΠΑ προσφέρουν αμοιβή που φτάνει τα πέντε εκατομμύρια δολάρια σε όποιον παρέχει σημαντικές πληροφορίες που θα πλήξουν την πώληση και το εμπόριο αρχαιοτήτων από το Ισλαμικό Κράτος.

17/12/2016

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

http://www.kathimerini.gr/888351/article/epikairothta/ellada/apagwgh-kai-ekviasmoi-gia-ta-arxaia