Ο Ταγίπ Ερντογάν έχει ανάγκη από την ανακάλυψη νέων εχθρών

Σε περίοδο σκληρής δοκιμασίας περνούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, με την Αθήνα να δείχνει αμήχανη και με όλο και λιγότερα μέσα αντίδρασης απέναντι σε έναν όλο και πιο απρόβλεπτο και επικίνδυνο γείτονα, με έναν ηγέτη που καθοδηγείται πλέον από τον εκρηκτικό και ιδιόρρυθμο ψυχισμό του.

Κομβικό σημείο για το πέρασμα σε αυτή την φάση των Ελληνοτουρκικών ήταν η Υπόθεση των Οκτώ τούρκων αξιωματικών, που δεν αφορά απλώς ένα θέμα Δικαίου και ανθρώπινων δικαιωμάτων όπως το αντιμετωπίζει η Αθήνα ή τιμωρίας πολιτικών αντίπαλων όπως το εκλαμβάνει η Τουρκία. Περισσότερο από όλα, η Υπόθεση των Οκτώ αντιμετωπίζεται από τον Ταγίπ Ερντογάν, ως μια προσωπική υπόθεση που θεωρεί ότι δεν διακυβεύεται μόνο η εικόνα του καθεστώτος που κτίζει στην Τουρκία, αλλά στραπατσάρεται και το δικό του προφίλ, από έναν γείτονα που λίγο πολύ θεωρεί ότι είναι του «χεριού» του.

Έτσι οι δύσκολες ελληνοτουρκικές σχέσεις, και μάλιστα σε μια περίοδο που εκτός από τις εντάσεις στο Αιγαίο, υπάρχει και η ένταση λόγω του Κυπριακού αλλά και η λεπτή ισορροπία στο προσφυγικό, επιβαρύνονται σοβαρά και με αυτό που ο Ταγίπ Ερντογάν εκλαμβάνει ως «προσωπική προσβολή» και «προδοσία».

Με ιταμό τρόπο μάλιστα η Τουρκία και το τουρκικό Προξενιό Κομοτηνής στοχοποιεί έλληνες πολίτες που δεν είναι «συνεργάσιμοι» με το τουρκικό παρακράτος στην Θράκη και με την ρετσινιά του «γκιουλενιστή» επιχειρούν να τους εξοντώσουν, με την Πολιτεία απλώς να παρακολουθεί…

Ο Ταγίπ Ερντογάν τους τελευταίους μήνες προσγειώνει στη σκληρή πραγματικότητα όσους είχαν στηρίξει στο πρόσωπό του την ελπίδα για διαφορετική πορεία στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στο Κυπριακό. Αυτή η προσδοκία οδήγησε σε σημαντικά βήματα υποχώρησης τόσο στο Κυπριακό αλλά και σε ζητήματα που αφορούν στο Αιγαίο και τη Θράκη, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν υπήρξε ο πρώτος τούρκος ηγέτης μετά την μεταπολίτευση που περιόδευσε στην Θράκη με τις ευλογίες της ελληνικής κυβέρνησης (2004) και πέτυχε να επιβάλλει στην ελληνοτουρκική ατζέντα μειονοτικό ζήτημα στη Θράκη.  

Στο Αιγαίο, ακόμη από την περίοδο Σημίτη είχε δημιουργηθεί η προσδοκία ότι ο κ. Ερντογάν εγκαταλείπει το δόγμα του κεμαλικού κατεστημένου και θα επεδίωκε ένα γενναίο συμβιβασμό με την Ελλάδα. Το αποτέλεσμα είναι ότι το casus belli παραμένει και η Ελλάδα δεν ασκεί κυριαρχικά της δικαιώματα, τα οποία αμφισβητεί η Τουρκία.

Στο Κυπριακό, ακόμη και μέχρι πριν μερικές εβδομάδες υπήρχε η προσδοκία ότι στις συνεχείς παραχωρήσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς σε κρίσιμα Κεφάλαια του Κυπριακού θα ανταποκρίνονταν ο κ. Ερντογάν, με κινήσεις καλής θέλησης στο Εδαφικό και στο θέμα των Εγγυήσεων.

Όλα αυτά δημιουργούσαν μια διαστρεβλωμένη εικόνα των ελληνοτουρκικών που βόλευε τους πάντες στην Αθήνα, καθώς δεν χρειάζονταν να μπουν στον κόπο διαμόρφωσης μια συνολικής και μακροπρόθεσμης στρατηγικής αντιμετώπισης της Τουρκικής απειλής.

Η απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν να  διαμορφώσει τις συνθήκες εκείνες που θα τον βοηθούσαν να επιβάλλει το αυταρχικό προσωποπαγές καθεστώς  της Προεδρικής Δημοκρατίας άλλαξε τα πάντα στην Τουρκία, ενώ ανέδειξε έναν ιδιότυπο ισλαμοεθνικισμό με αναφορές στην Οθωμανική κληρονομιά.

Σε μια χώρα που είναι χωρισμένη στα δυο, που σχεδόν 90.000 δημόσιοι υπάλληλοι απολύθηκαν ως ύποπτοι συνεργασίας με την «τρομοκρατική οργάνωση του Φ. Γκιουλέν», που στοχοποιήθηκαν κυρίως οι Ένοπλες Δυνάμεις και η Αστυνομία και σαν αποτέλεσμα εκκαθαρίστηκαν εκατοντάδες αξιόμαχα στελέχη, ο Ταγίπ Ερντογάν έχει ανάγκη από την ανακάλυψη νέων εχθρών, φανταστικών η πραγματικών αλλά και κινήσεις που τονώνουν το δικό του ηγετικό  προφίλ...

Έχοντας μπροστά του την κρίσιμη δοκιμασία του Δημοψηφίσματος για την έγκριση της Συνταγματικής Αλλαγής, ο κ. Ερντογάν δεν έχει περιθώρια για στραβοπατήματα.

Η Τουρκία όμως ως συνέπεια των δικών του επιλόγων περνά δύσκολες στιγμές: η Δημοκρατία και το κράτος Δίκαιου έχουν υποχωρήσει δραματικά, η οικονομία δείχνει σοβαρά σημάδια κόπωσης, το ISIS κτυπά ανελέητα επιλεγμένους στόχους που δημιουργούν κλίμα ανασφάλειας στους πολίτες υπονομεύοντας και την βαριά βιομηχανία του τουρισμού, ο ανοικτός πόλεμος με το ΠΚΚ δεν δείχνει να οδηγεί πουθενά, ενώ η αγωνία στην Άγκυρα για το τι θα πράξει και πώς θα κινηθεί στην Συρία ο νέος αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κορυφώνεται.

Ο κ. Ερντογάν ήδη από τον Νοέμβριο άρχισε να ξετυλίγει το ιδεολογικό πλαίσιο στο οποίο θα επιχειρήσει να οικοδομήσει την νέα Τουρκία υπό την απολυτή ηγεσία του.

Με τις αναφορές στα στενά γεωγραφικά όρια που περιόρισαν τη σύγχρονη Τουρκία οι ιδρυτές της Ατατούρκ και Ινονού, με τις παραπομπές στα «σύνορα της καρδιάς» στη Θεσσαλονίκη, στα Βαλκάνια, στη Μέση Ανατολή, στα νησιά του Αιγαίου που «αφέθηκαν, ενώ φτάνεις κολυμπώντας από την τουρκική ακτή», ο Ταγίπ Ερντογάν έβαλε το πλαίσιο της νέας Τουρκίας που οραματίζεται, μιας Τουρκίας που θα διεκδικήσει επέκταση επιρροής ακόμη και εδαφικής, με σημαία την Οθωμανική αλλά και ισλαμική κληρονομιά. Ένα πλαίσιο που μόνο αυτό μπορεί να νομιμοποιήσει στην τουρκική κοινωνία, το αυταρχικό - απολυταρχικό καθεστώς που επιβάλλει.

Κινήσεις όπως αυτές της περασμένης Κυριακής, με τον περίπλου των Ιμίων από την τουρκική πυραυλάκατο και «επιβάτες» όλη την ηγεσία των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, έχουν θεατρικό-προπαγανδιστικό χαρακτήρα, αλλά στέλνουν ένα σκληρό μήνυμα: η αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο παραμένει επίσημη πολιτική της Τουρκίας.

Και ότι πλέον η απειλή θερμού επεισοδίου δεν συνδέεται μόνο με τις γνωστές αιτίες (π.χ. ενδεχόμενες  έρευνες για υδρογονάνθρακες, την ανακήρυξη ΑΟΖ, την αξιοποίηση των βραχονησίδων κ.λπ.), αλλά και με κάθε θέμα στις διμερείς σχέσεις που θα μπορεί να θεωρηθεί ως σημαντικό για τον κ. Ερντογάν, όπως τώρα η Υπόθεση των Οκτώ.

Και η απειλή του θερμού επεισοδίου προστίθεται στο άλλο ασύμμετρο όπλο, αυτό των προσφυγικών ροών, το οποίο είναι προφανές από την πρώτη στιγμή ότι ο κ. Ερντογάν το χρησιμοποιεί ως μέσο επίτευξης πολιτικών και διπλωματικών στόχων και επιδιώξεων.

Οι δεσμεύσεις περιοχών για μεγάλο διάστημα στο μέσο του Αιγαίου από την Σαμοθράκη μέχρι την Αστυπάλαια από την Τουρκία για την πραγματοποίηση ασκήσεων, αποσκοπεί στην αποκοπή της νησιωτικής Ελλάδας από τον ηπειρωτικό κορμό, και στην επιχειρησιακή διχοτόμηση του Αιγαίου. Ο συχνός αποκλεισμός του Καστελόριζου για την πραγματοποίηση τουρκικών ασκήσεων αποσκοπεί στην ανάδειξη της «ιδιαιτερότητας» του νησιού, που για την Άγκυρα δεν μπορεί να έχει κανένα άλλο δικαίωμα σε ζώνες πέραν των χωρικών υδάτων των 6 ν.μ. Η καθημερινή αμφισβήτηση της αρμοδιότητας Έρευνας και Διάσωσης στο Αιγαίο και η έμπρακτη αμφισβήτηση του ελληνικού εναέριου χώρου των 10 ν.μ., δημιουργούν ένα εξαιρετικά «εύφλεκτο» σκηνικό.

Με μια τουρκική ηγεσία που φλερτάρει με την ιδέα να εκμεταλλευθεί το γεγονός ότι στην Αθήνα υπάρχει μια αδύναμη κυβέρνηση, η χώρα είναι στο καναβάτσο και έτσι είναι πολύ πιο ευάλωτη σε πιέσεις και απειλές, ενώ ένα απρόβλεπτο επεισόδιο γίνεται όλο και λιγότερο απίθανο.

Ν.Μ.

 1 Φεβρουαρίου 2017 

http://www.liberal.gr/arthro/111788/epikairotita/2017/o-tagip-erntogan-echei-anagki-apo-tin-anakalupsi-neon-echthron.html