Από το Κράτος Αρπακτικό στο Κράτος Όρνιο.

Προσπαθούμε τα τελευταία χρόνια να επιβιώσουμε σε συνθήκες αδιανόητες για τον δυτικό πολίτη. Ακόμα θυμάμαι καλό φίλο και συνάδελφο από τις ΗΠΑ καθώς του εξηγούσα τους φόρους, έμμεσους και άμεσους, που ο κάθε ένας μας πρέπει να πληρώσει στο κράτος. Με κοίταξε με ένα μείγμα έκπληξης αλλά και λύπης: «Δε μπορεί να υπάρξει οργανωμένη ζωή υπό αυτές τις συνθήκες», μου είπε με τη φυσικότητα ενός πολίτη που ζώντας σε ένα ορθολογικό κράτος γνωρίζει από την αρχή του χρόνου τι φόρο θα πληρώσει και τι θα κερδίσει από την εργασία του, ώστε να είναι σε θέση να οργανώσει τη ζωή του.

Αντιθέτως σε αυτή τη γωνιά της Ανατολικής Μεσογείου μάθαμε να συμβιώνουμε με ένα «κράτος - αρπακτικό» [predator-state στην αγγλοσαξονική βιβλιογραφία της πολιτικής οικονομίας] και να ελπίζουμε ανεδαφικά ότι όλα θα επιστρέψουν στην πρότερη τους κατάσταση· προ του 2010. Μόνο που στους πολλούς διαφεύγει το ότι το κράτος αρπακτικό έχει μια βασική λειτουργία, αυτή του εθισμού στην αρπαγή. Δεν υφίσταται κάτι το μεταφυσικό σε αυτή την παρατήρηση. Η κατακόρυφη αύξηση των φόρων οδηγεί νομοτελειακά σε μικρότερο κύκλο εσόδων και τα μικρότερα έσοδα σε αύξηση έμμεσων και άμεσων φόρων, παλαιών και νέων. Ένας ατέρμονος κύκλος φθοράς που θυμίζει τον ουροβόρο όφι που θα σταματήσει να κατατρώει τις σάρκες του, όταν πλέον δεν θα έχει μείνει τίποτα από τον ίδιο.

Aσφαλώς η δημοσιονομική αστοχία δεν είναι η μοναδική συνέπεια της υπερφορολόγησης. Ο Francis Fukuyama στο Origins of the State αναφέρει ως έναν από τους κύριους λόγους της κατάρρευσης βασιλείων, αυτοκρατοριών, φεουδαρχικών οντοτήτων ή και εθνών κρατών την υπερφορολόγηση που προκύπτει από τη λειτουργία του κράτους αρπακτικού. Η Γαλλία του Λουδοβίκου ΙΣΤ το πιθανότερο δεν θα βίωνε τη συνολική κατάρρευση αν η δαπανηρή αυλή και ο καλομαθημένος κλήρος δεν απομυζούσαν την «τρίτη τάξη», τους πολίτες δηλαδή που παρήγαγαν τον πρωτογενή πλούτο. Ασφαλώς και κάποια χρόνια νωρίτερα αν η Μεγάλη Βρετανία του Γεωργίου ΙΙΙ δεν επέβαλε υψηλή φορολογία στις βορειοαμερικανικές της αποικίες το πιθανότερο είναι ότι η Αμερικανική Επανάσταση δεν θα συνέβαινε, τουλάχιστον με τη μορφή και υπό τις συνθήκες που αυτή έλαβε χώρα. Το κράτος αρπακτικό λειτουργεί εναντίον των πολιτών του υποστηρίζοντας μικρές ομάδες οργανωμένων συμφερόντων που δημιουργούνται πέριξ ηγεσιών κατώτερες των περιστάσεων.

Το νέο ελληνικό κράτος, από την πρώτη στιγμή της παρουσίας του στο διεθνές γίγνεσθαι, βάσισε την ύπαρξη του σε διαδικασίες έννομης αρπαγής.

Το κράτος αρπακτικό δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής ασφυξίας, αφού καταστρατηγεί κάθε έννοια κοινωνικού συμβολαίου, ενώ διαγράφει τις βασικές αρχές της Αριστοτελικής και της Επικούρειας φιλοσοφίας αναφορικά με το δικαίωμα του πολίτη στην ευτυχία και την υποχρέωση των πολιτικών ηγεσιών στο να την παρέχουν μέσα σε ρεαλιστικά πλαίσια. Η αρπαγή μπορεί να είναι έννομη, με άλλα λόγια το κράτος αρπακτικό καλύπτει τις ενέργειες του κάτω από έναν θεσμικό μανδύα, αλλά αυτός ο άκρατος νομικισμός δεν εμποδίζει το πολιτικό αποτέλεσμα· την αποδόμηση του κράτους, την ψυχολογική αποστασιοποίηση των πολιτών από την επίτευξη της οντολογικής του επιβίωσης, αλλά και το δύσκολο έργο της επούλωσης κοινωνικών πληγών, εξαιτίας των διαρκών και έντονων ενδοκρατικών ρήξεων και τριβών. Η εκκίνηση της αρπακτικής διαδικασίας ξεκινά από τη συμπεριφοριστική πολιτική αρχή του Animus Dominandi, της τάσης δηλαδή του ανθρώπου να κυριαρχεί πάνω σε άλλους. Μόνο που στην περίπτωση του κράτους η κυριάρχηση αυτή γίνεται εις βάρος επωφελών φιλελεύθερων θεσμικών προνοιών, όπως η διάκριση των εξουσιών, η δημοκρατική λογοδοσία, η δημιουργικότητα, η επιχειρηματικότητα κ.α.

Το νέο ελληνικό κράτος, από την πρώτη στιγμή της παρουσίας του στο διεθνές γίγνεσθαι, βάσισε την ύπαρξη του σε διαδικασίες έννομης αρπαγής. Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος που ο ελληνισμός εκτός ελλαδικού κέντρου δημιουργούσε πρωτογενή πλούτο, δημιουργική κοινωνικοπολιτική παρέμβαση και πολιτισμό, ενώ στο ασφυκτικό εσωτερικό του επίσημου ελληνικού κράτους κάποιος μπορούσε να επιβιώσει μόνο αποδεχόμενος τις λογικές και τη μεθοδολογία ψωροκώσταινας. Το κράτος αρπακτικό όμως τα δυο τελευταία χρόνια έχει δώσει τη θέση του στο κράτος όρνιο [vulture state].

Η ελληνική κοινωνία δεν έχει πλέον να προσφέρει τίποτα περισσότερο και το κράτος όρνιο τρέφεται από τον αποστεωμένο κορμό της, έχοντας πλέον καταργήσει ακόμη και τις δικαιολογίες. Ο νόμος - Κατρούγκαλου θα μείνει στην Ιστορία ως η τελευταία πράξη ενός δράματος που ο υποτιθέμενος από Μηχανής Θεός εμφανίζεται στους πολίτες του κατεστραμμένου κράτους ως Άρπυια. Η σημερινή κυβέρνηση πιστεύει ότι μπορεί να διατηρήσει τον αποδομημένο κοινωνικό ιστό με την υψηλή φορολογία, μη κατανοώντας προφανώς ότι όταν οι φόροι πλήττουν την ίδια την εργασία και επομένως την εναπομείνασα πρωτόλεια παραγωγικότητα, τότε το μοντέλο κρατικής λειτουργίας οδηγείται σε βαθύ αποσυντονισμό και κατά συνέπεια σε ολική κατάρρευση.

Η επόμενη κυβέρνηση της χώρας οφείλει να έχει προετοιμάσει και να εφαρμόσει μέσα στις 100 πρώτες ημέρες ένα σχέδιο ολιστικής αναπτυξιακής προοπτικής που θα τρέχει παράλληλα με τις δανειακές μας υποχρεώσεις και ασφαλώς θα είναι σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Στην κατάσταση που βρίσκεται η Ελλάδα σήμερα τα νταηλίκια για εσωτερική κατανάλωση παράγουν πολλαπλάσια φθορά. Ένα από τα πρώτα μέτρα που θα πρέπει να παρθούν είναι η υιοθέτηση ενός σταθερού και αναπτυξιακού φορολογικού συστήματος που θα εξαφανίσει το κράτος όρνιο και θα δώσει την ευκαιρία στη γονατισμένη κοινωνία να πατήσει ξανά στα πόδια της. Θα είναι η τελευταία ευκαιρία κυριολεκτικά!

 Σπύρος Λίτσας  

Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας

http://www.huffingtonpost.gr/spyros-litsas-/-_9291_b_13949996.html?utm_hp_ref=greece

4/1/2016