Περιμένοντας το δημοψήφισμα.

Το γυαλί είχε ραγίσει από καιρό στο Κυπριακό, ήδη από τις δεύτερες συνομιλίες στο Μοντ Πελεράν, όταν φάνηκε καθαρά πως οι Ελληνοκύπριοι, αλλά και η Ελλάδα, δεν πρόκειται να υποχωρήσουν ατάκτως και να υποκύψουν σε μια λύση κομμένη και ραμμένη μόνο στα μέτρα της Τουρκίας.

Η πίεση την οποία δέχονταν τόσο η Λευκωσία όσο και η Αθήνα από τον αμερικανικό παράγοντα, που ήθελε μια οποιαδήποτε λύση πριν από το τέλος της προεδρίας του Μπαράκ Ομπάμα, δεν απέδωσε όσα θα έλπιζε η κ. Νούλαντ και τότε, όλοι οι παίκτες άρχισαν να λαμβάνουν θέσεις άμυνας για να μη χρεωθούν τη μη λύση.

Σε εκείνη τη φάση κορυφώθηκε, αλλά είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα, η προσπάθεια διάφορων κέντρων να στοχοποιήσουν τον Νίκο Κοτζιά (ο οποίος έναν χρόνο πριν είχε ενημερώσει τους πάντες για τη μοναδική κόκκινη γραμμή της Αθήνας, τις εγγυήσεις και τα στρατεύματα), αλλά ο έμπειρος υπουργός δεν έμεινε με τον μουτζούρη, γιατί τον στήριξε τόσο ο ίδιος ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, όσο και η συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων.

Τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών και την εθνική γραμμή περί αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής από την Κύπρο και άρσης των αναχρονιστικών και ενάντια στο ευρωπαϊκό κεκτημένο εγγυήσεων και δικαιωμάτων στρατιωτικής επέμβασης στήριξαν με μια σπάνια ομοψυχία -και είναι προς τιμήν τους- και όλα τα ελληνικά πολιτικά κόμματα.

Τεχνητή ευφορία

Μπροστά στο αδιέξοδο που δημιουργήθηκε τότε, καθώς ήταν φανερό πως η Τουρκία δεν θα έκανε βήματα σύγκλισης σε θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων, αναζητήθηκε διέξοδος ώστε να σωθεί ο διάλογος και όλα τα μάτια στράφηκαν στους δύο ηγέτες, στον Αλέξη Τσίπρα και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Προς στιγμήν επικράτησε ένα κλίμα στα ΜΜΕ πως οι δύο ηγέτες, με έναν μαγικό τρόπο, ίσως έφταναν σε συμφωνία μέσα από μια συνάντηση κορυφής. Ομως, πολύ σύντομα, έγινε φανερό ότι δεν υπήρχε κοινός τόπος, δεν υπήρχε το υπόστρωμα για τη λύση. Οι ηγέτες γεφυρώνουν συνήθως το τελευταίο μίλι, όχι την άβυσσο...

Ο λόγος που δεν θα μπορούσε να κάνει τα αναγκαία βήματα ο Τούρκος πρόεδρος ήταν κυρίως πολιτικός σε σχέση με τη συγκυρία. Εχοντας μπροστά του πλέον των τριών μηνών σκληρή προεκλογική εκστρατεία στην οποία διακυβεύεται τουλάχιστον το πολιτικό του μέλλον (και παρεμπιπτόντως και το μέλλον της χώρας του), είχε την απόλυτη ανάγκη της ψήφου των εθνικιστών για να κερδίσει το δημοψήφισμα του Απριλίου και να πάρει υπερεξουσίες.

Το θέμα ήταν λοιπόν να βρεθεί φόρμουλα να μείνει ζωντανή η διαδικασία μέχρι το τουρκικό δημοψήφισμα και μετά, σε περίπτωση νίκης, ο πρόεδρος Ερντογάν θα μπορούσε να κάνει κάποιες υποχωρήσεις.

Λερώθηκαν κοστούμια

Σαν από μηχανής θεός παρουσιάστηκε στο τραπέζι η λύση της Διεθνούς Διάσκεψης «Γενεύη ΙΙ» με τον μαγικό όρο «ανοιχτού τέλους» που τη συνόδευε. Σε περίπτωση (που όλοι γνώριζαν ότι ήταν βεβαιότητα) μη σύγκλισης, δεν θα σήμαινε το τέλος του κόσμου, αλλά θα συνεχιζόταν αργότερα σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων για να αναλάβουν και πάλι οι υπουργοί Εξωτερικών.

Εκεί, παίχτηκε για ακόμη μια φορά ένα επικοινωνιακό παιχνίδι, με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου να αποχωρεί εσπευσμένα για την Αγκυρα και ταυτόχρονα να κατηγορεί την Ελλάδα ότι δεν θέλει να διαπραγματευτεί. Ηταν πια φανερό ότι η Τουρκία πετούσε την μπάλα στην εξέδρα και αγόραζε χρόνο για μετά το δημοψήφισμα.

Ηταν κάτι που δεν είχε αντιληφθεί ο εκπρόσωπος του γ.γ. του ΟΗΕ, Μπαρθ Εϊντε, ο οποίος κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης της Γενεύης έκανε ό,τι ήταν δυνατόν για να μεταλλάξει την πολύ δημιουργική πρόταση Κοτζιά για τριμερές σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας που θα έδινε διέξοδο στις εγγυήσεις και την ασφάλεια, ελπίζοντας σε συμφωνία.

Το θέμα αυτό -και πολλά άλλα- το συζήτησαν ο Νίκος Κοτζιάς με τον κ. Εϊντε πρόσφατα στην Αθήνα και ο αξιωματούχος του ΟΗΕ φαίνεται πως έχασε την ψυχραιμία του και χύθηκαν κάποια νερά στο ατσαλάκωτο κοστούμι του. (Μπορεί πάντως να αποδειχθεί και γούρικο το ατύχημα.)

Ακιντζί αρνητικός

Στη λογική της καθυστέρησης εντάσσεται και η πρόσφατη άρνηση του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί να προσέλθει την περασμένη Πέμπτη στον διάλογο με τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, μία μόλις ημέρα μετά τις συνομιλίες που είχε με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Μάλιστα, μετά τη συνάντηση αυτή, ο κ. Τσαβούσογλου κατηγόρησε την Ελλάδα ότι δεν είναι έτοιμη για λύση, αντιστρέφοντας την πραγματικότητα.

Η Αθήνα είχε διαγνώσει εγκαίρως την τουρκική τακτική και ο Νίκος Κοτζιάς είπε και στην πρόσφατη συνέντευξή του στον Αλέξη Παπαχελά πως η Τουρκία δεν έχει καταλήξει -τουλάχιστον μέχρι το δημοψήφισμα- πώς θα χειριστεί τα ζητήματα των εγγυήσεων και της ασφάλειας.

Ομως, δεν είναι και καθόλου βέβαιο τι θα αποφασίσει η Αγκυρα μετά το δημοψήφισμα. Στο παρασκήνιο έχουν κατατεθεί πολλές δημιουργικές προτάσεις που μπορεί να δώσουν λύσεις, αλλά πρέπει να περάσουμε τον κάβο του δημοψηφίσματος, ανήμερα του Πάσχα, για να πάρουμε απαντήσεις.

Σε περίπτωση που χάσει το δημοψήφισμα ο Ερντογάν, γιατί υπάρχει και αυτή η περίπτωση, δεν θα μιλάμε για λύση του Κυπριακού, αλλά θα προσευχόμαστε να μην κυλήσει η Τουρκία σε εμφύλιο πόλεμο και να μην εμπλακεί σε άλλον πόλεμο στην περιοχή.

25.02.2017 

Νικόλας Ζηργάνος

http://www.efsyn.gr/arthro/perimenontas-dimopsifisma