Ανάταξη ή ισοπέδωση;


Σώζεται η Ελλάδα με καλύτερη διαχείριση; Διαχειριστικό π.χ. είναι το πρόβλημα, αν λύνεται με εναλλαγή κομμάτων εξουσίας και νέο πρωθυπουργό, αν κάνει τη διαφορά αν ο υπουργός ονομάζεται Μάκης Φωτίου αντί Θεανώ Βορίδη, αν το πλεόνασμα γίνει 1,54% αντί 2,43%, αν οι καταληστευμένοι ψηφοφόροι αποκοιμίζονται καλύτερα με Tavor φορομειώσεων (π.χ. μείωση 30% ΕΝΦΙΑ) αντί με Lexotanil παροχών (π.χ. μποναμά 386 Ευρώ). Το πρόβλημα είναι διαχειριστικό αν λύνεται από 500 «τεχνοκράτες» ψευτο-ειδικούς με ή χωρίς γραβάτα. Το πρόβλημα είναι διαχειριστικό αν λύνεται με μερεμέτια γραφειοκρατικού στόκου και χ συνεδριάσεις επιτροπών (όπου έστω χ<3435 font="">
Το πρόβλημα δεν είναι διαχειριστικό, όταν ξεπερνά το 'Οριο Αίσχους.
Ποιο είναι το Όριο Αίσχους; 100 τρομοκρατικές ενέργειες με 5.000 νεκρούς συνολικά; 10.000 οικογένειες Ελλήνων ξεκληρισμένες; Απώλεια κυριαρχίας σε Θράκη, Λέσβο, Κω, 10% της χώρας; Να ρίξουμε και 16 μικρά νησιά στη σακούλα, όπως γαλαντόμος υφυπουργός τα χάρισε στη ρύμη του λόγου;
Φυσικά και δεν έχουμε δει (ευτυχώς) 5.000 νεκρούς από τρομοκρατικές ενέργειες. Όμως υπάρχει μια σιωπηλή εξελισσόμενη εκατόμβη. Mεταξύ 2008-2013 υπολογίζεται πως προέκυψε πλεόνασμα 15.600 θανάτων. Ακριβή δεδομένα δεν έχουμε ακόμα για το 2014-2017, αλλά μάλλον προστίθενται πολλοί περισσότεροι νεκροί. Μόνο περίπου 1% των επιπλέον θανάτων ήταν αυτοκτονίες. 63% της περίσσιας θανάτων ήταν από καρδιαγγειακά νοσήματα. Για κάθε έναν παραπάνω που πήδηξε από τον πέμπτο, έπεσε στο τρένο ή κρεμάστηκε, σχεδόν 70 άλλοι φύγανε από έμφραγμα στο γραφείο, στο σπίτι, στο δρόμο, σε ενδεές νοσοκομείο του ΕΣΥ.
Μια τρομοκρατική επίθεση έχει φωτογένεια. Έχει τηλεοπτικά συνεργεία, δηλώσεις αποφασιστικότητας από αναποφάσιστους υπουργούς, σχολιαστές ιερεμιάδες. Έχει κρότο, λάμψη, φωτιές, σφαίρες, μπούγιο. Ένας κρεμασμένος αυτόχειρας μπορεί να τραβήξει, με καλά τεντωμένο σκοινί, ένα μονόστηλο το πολύ. Μόνο αν κάποιος αυτοπυροβοληθεί στο Σύνταγμα απασχολεί κάπως περισσότερο την showbiz ενημέρωση. Πολύ πιο ανεπαίσθητοι, οι χιλιάδες που χάνονται από έμφραγμα ή εγκεφαλικό, απασχολούν μόνο τον ξαγρυπνισμένο εφημερεύοντα που υπογράφει άλλο ένα πιστοποιητικό. Μέσα στα τόσα. Δεν έχει σόου, Dancing with the stars, X factor να πας από έμφραγμα ή εγκεφαλικό. Δεν πουλάει. Είσαι απλώς νεκρός. Σκέτος. 


Επίσης το να ξεκληριστούν 10.000 οικογένειες δεν είναι τίποτα σε σχέση με την πραγματικότητα. Ο δείκτης γονιμότητας έπεσε εδώ και χρόνια στο 1,3. Ένας πληθυσμός για να διατηρηθεί αμείωτος χρειάζεται δείκτη γονιμότητας τουλάχιστον 2,1. Γινόμαστε στρατόπεδο συγκεντρώσεως γερόντων. Οι συνταξιούχοι (σήμερα 2,7 εκατομμύρια) θα ξεπεράσουν τους πλήρως απασχολούμενους (σήμερα 3 εκατομμύρια) σύντομα. Το δημογραφικό πρόβλημα αφορά όλες τις δυτικές κοινωνίες, αλλά στην Ελλάδα μεγιστοποιείται. Έχουμε τον χαμηλότερο δείκτη γονιμότητας στην Ευρώπη μαζί με την Πορτογαλία. Κατά πόδας η Κύπρος στο ξεκλήρισμα (δείκτης 1,31). Οι Έλληνες που έσβησαν χωρίς απογόνους είναι εκατοντάδες χιλιάδες. Όμως οι ξεκληρισμένοι σβήνουν στην αιώνια σαγήνη. Δεν έχει σόου, Dancing with the stars, X factor να ξεκληρίζεσαι. Δεν πουλάει. Είσαι απλώς σβησμένος.

Η Ελλάδα έχει χάσει πολύ πάνω από 10% γεωγραφικά και ουσιαστικά. Η δημόσια περιουσία και γη είναι υποθηκευμένη. Το κράτος έχει κατατεθεί ατόφιο στο ενεχυροδανειστήριο, ενώ χρωστάει ποσά που δεν μπορεί λογικά να ξεπληρώσει. Το ΑΕΠ συρρικνώθηκε 44% τα τελευταία 7 χρόνια. Η περιουσία των Ελλήνων έχασε 42% της αξίας της. Στην ίδια περίοδο, το παγκόσμιο ΑΕΠ αυξήθηκε 28%, ο συνολικός παγκόσμιος πλούτος αυξήθηκε αντίστοιχα. Η συγκριτική μας κατρακύλα είναι παγκόσμια πρωτόγνωρη.
Σε οποιαδήποτε λύση μπροστά σε τέτοια καταστροφή, απαραίτητο συστατικό είναι γενναία ανάληψη ευθύνης και γενναία ανασύνταξη. Όμως ποιος αναλαμβάνει ευθύνη για την καταστροφή; Αναλαμβάνουν ευθύνη τα κόμματα κι όσοι προσήλθανε στο χαροποιό κάλεσμα δεύτε λάβετε μίζα; Αναλαμβάνουν συν-ευθύνη όσοι ψηφίσανε και θα ψηφίσουν τα ίδια ανακυκλώματα;
Όλοι συνεχίζουμε αδιόρθωτοι. Στο μεταξύ όσοι θέλουν να στοχεύσουν σε κάτι καλύτερο δεινοπαθούν απ' τον πελατειακό κομματισμό. Όλα τα κόμματα αριστεύουν σε εθνική συνεννόηση κατά των φιλότιμων. Παραμένω ακομμάτιστος και σέβομαι όλους τους συμπολίτες ανεξαρτήτως κόμματος. Αντιλαμβάνομαι πως κομματικές πεποιθήσεις συχνά υπερβαίνουν κάθε λογική. Καλός φίλος μου εξομολογήθηκε «Μπράβο, Γιάννη, καλά τα λες. Εγώ είμαι Νέα Δημοκρατία. Εννοείται, είναι το πιο διεφθαρμένο κόμμα. Αλλά πάντα θα την ψηφίζω». Άλλη φίλη προσκυνά εικόνισμα τον Αη-Φιντέλ τον Δρακοντοκτόνο. Τίποτε δεν την πείθει πως ο κόσμος άλλαξε. Πρόσφατα βρέθηκα σε συνάντηση με ηγετική αντιπροσωπεία της Κούβας. Ενώ περίμενα συζήτηση για κοινωνικό κράτος και ίση πρόσβαση στην υγεία, οι Κουβανέζοι συνάδελφοι επιζητούσαν επιθετικό μάρκετινγκ, μεγιστοποίηση κέρδους. Έμεινα ενεός. Δεν ζητώ από φίλους και άγνωστους κομματικούς θιασώτες αναγκαστικά να αλλαξοπιστήσουν. Απλώς ας προσπαθήσουν να κάνουν το κόμμα τους, επιτέλους, υπεύθυνο. Να συνειδητοποιήσουν ότι όλα τα κόμματα, όταν δυσλειτουργούν, μιλάνε φαρσί την ίδια γλώσσα: μετριότητα. Μικροδιαφορές στην τοπική κομματική διάλεκτο έχουν ήσσονα σημασία.
Κάποιοι θεωρούν ότι δημιουργική, ευτυχισμένη Ελλάδα μπορεί να αναπτυχθεί παράλληλα με το σημερινό χάλι. Π.χ. δημόσια πανεπιστήμια να ζούνε συνθήκες λεηλατημένης φρίκης, πολιορκημένο Μεσολόγγι με όσους ήρωες απομένουν, αλλά παράλληλα νέα ιδιωτικά να αναπτύξουν φούσκα αριστείας. Προστατευτική γυάλα, όπως στη Βόρεια Κορέα αλλού ψωνίζουν οι ντόπιοι, αλλού οι τουρίστες. Οι προτάσεις αυτές αρθρώνονται συχνά από Έλληνες του εξωτερικού που τηλε-συμβουλεύουν. (Βέβαια φωτογραφίζονται και με κανέναν πολιτικό για να μην ξεχνιόμαστε.) Έχοντας δουλέψει πολλά χρόνια στην Ελλάδα, ξέρω πως να συντηρείς παράλληλα σύμπαντα δαπανά αφάνταστη ενέργεια. Η όσμωση προκύπτει αργά ή γρήγορα. Σε αρρωστημένο κλίμα, όταν κακό και καλό επικοινωνούν, εξομοιώνονται στο χειρότερο. Η χώρα είναι ενιαία. Χωρίς συνολική κάθαρση, παραμένουμε φτερό στον άνεμο. Οι αλεατορικές διεθνείς συγκυρίες που διαμορφώνονται μπορεί πλέον από σπόντα να μας ξαποστείλουν στο κλειστό κλαμπ «Εξαφανισμένα Κράτη».
Στη διαδικασία κάθαρσης, δε θέτω ζήτημα διχασμού. Αντιθέτως, θέτω στοίχημα ομόνοιας και ειρηνικής ομοψυχίας όσων πονάνε την Ελλάδα. Ελπίζω ότι είμαστε μεγάλη πλειοψηφία, όσα λάθη κι αν κάνουμε όλοι. Είναι τρομερό λάθος να αλληλοφαγωθούμε, ιδιωτικοί έναντι δημοσίων υπαλλήλων, Έλληνες της Ελλάδας έναντι του εξωτερικού, οπαδοί ενός έναντι άλλου κόμματος. Όλοι είμαστε ίσοι. Το φιλότιμο δεν έχει ιεραρχία. «Διάσημος καθηγητής» δεν σημαίνει αναγκαστικά «πρότυπο ηθικής», ενίοτε σημαίνει «δικτυωμένος αλητάμπουρας». Κάποιος που έβγαλε μόνο δημοτικό μπορεί να είναι ο πλέον ανιδιοτελής συμπολίτης. Μπορούμε να τονώσουμε, να εκμεταλλευτούμε ό,τι θετικό έχει ο καθένας, ταλέντο, γνώση, αρετή, μοναδικότητα;
Πλέον καιροσκοπικές μικροσυγγνώμες δεν αρκούν. Ούτε μικροελιγμοί ρητορικής. Ούτε σεμινάρια επιμόρφωσης νέων στελεχών για ραφινάρισμα κομματάνθρωπου. Ούτε παριζιάνικη υψηλή κομμωτική κομματική σκανδαλοθηρία. H χώρα πρέπει να ξανασυστηθεί αναγεννημένη στην παγκόσμια κοινότητα, κάτι τελείως διαφορετικό, άξιο σεβασμού. Όταν τονίζω σε ξένους ότι είμαστε ένας υπέροχος λαός που εργάζεται 49% περισσότερο από τους Γερμανούς, αμέσως μου θυμίζουν τη δημαγωγία, την διηνεκώς κακή διακυβέρνηση, τη διαφθορά, την παγκόσμια ανυποληψία της ελληνικής ψευτο-ελίτ. Πρέπει να αλλάξουμε άρδην και εικόνα και ουσία.
Όταν άλλα κράτη κλείνονται στην εσωστρέφεια, η Ελλάδα έχει μια νέα ευκαιρία να προβληθεί σαν χώρα για ανοιχτές ιδέες, νέα παγκόσμια υπερδύναμη σε αμερόληπτη παιδεία και επιστήμη, τόπος που έλκει τολμηρούς διανοητές και καινοτόμους της υφηλίου, κιβωτός πραγματικής δημοκρατίας. Αρκετά με το σήμα «Ελεήστε τους πάτους», ας εκπέμψουμε επιτέλους «Στοχεύουμε για πρώτοι». Χρειάζονται κινήσεις αποφασιστικές. Επένδυση όλου του πλεονάσματος του ΑΕΠ σε έρευνα και τεχνολογία, εποπτεία του αναπτυξιακού σχέδιου από φιλέλληνες νομπελίστες, πλήρης απομάκρυνση των κομμάτων από την παιδεία, κατάργηση των παραταξιακών νεολαιών. Φορολογική και οικονομική πολιτική με φόρους και πρόστιμα σε ό,τι τεκμηριωμένα βλάπτει (π.χ. κάπνισμα, αλκοολισμός) και υποστήριξη σε ό,τι τεκμηριωμένα βελτιώνει ποιότητα και διάρκεια ζωής (π.χ. άσκηση). Μετάλλαξη των κομμάτων σε στηλοβάτες της δημοκρατίας με μηδενική κρατική χορηγεία, μηδενική ανοχή χρεών, απαγόρευση οποιασδήποτε δανειοδότησης, χρηματοδότηση μόνο από εισφορές/δωρεές μελών (με μέγιστο πλαφόν ανά μέλος), δρακόντειες ποινές για μίζες και διαπλοκή. Μέγιστο 6 έτη για βουλευτική ή υπουργική θέση, κλήρωση από όλον τον πληθυσμό του 50% των μελών του κοινοβουλίου, αποσύρσεις πολιτικών του παρελθόντος, απεμπόληση της διακοσμητικής προεδρίας. Πλήρης διαφάνεια με δημόσια διαθέσιμο Πόθεν Έσχες για όλη την περιουσία ατόμων με θέσεις ισχύος και των οικογενειών τους - όχι μόνο πολιτικών, αλλά και δικαστών, μεγαλοϊατρών, καθηγητών πανεπιστημίου, μεγαλοτραπεζιτών, αναδόχων μεγάλων έργων, ιδιοκτητών ΜΜΕ και αθλητικών ομάδων και άλλων φορέων έμμεσης υπερεξουσίας. Έκπτωση από αυτές τις θέσεις εξουσίας ή έμμεσης υπερεξουσίας όσων έχουν είτε φοροδιαφύγει είτε παρανομήσει και έχουν ποινικό μητρώο.
Από τον απλό πολίτη μέχρι την ευρύτερη παγκόσμια κοινότητα πρέπει να ληφθεί συνεπές το μήνυμα: «Ξεχάστε ότι ξέρατε. Είμαστε η πλέον σοβαρή χώρα, δεν κάνουμε ποτέ εκπτώσεις στην ποιότητα.»
Όσο η ανάταξη δε συμβαίνει, οι νόμοι της ιστορίας δουλεύουν αδυσώπητοι. Ο συνάδελφος Walter Scheidel στο πρόσφατο βιβλίο του «Ο Μεγάλος Ισοπεδωτής» (The Great Leveler) ανέλυσε πώς διορθώθηκαν μεγάλες αδικίες-ανισότητες από την εποχή του λίθου ως σήμερα. Ποτέ ανατάξεις δεν εξασφαλίστηκαν με μικροδιαχείριση. Οι διορθώσεις έγιναν είτε με γενναίο, μεταμορφωτικό όραμα είτε με βίαια καταστροφή. Είτε γενναιότητα, ομόνοια και σύνεση θα μας ανυψώσουν όλους μαζί, είτε τυφλή καταστροφή θα μας εξισώσει όλους βαθιά προς τα κάτω.
 Ιωάννης Ιωαννίδης  
Καθηγητής Παθολογίας, Έρευνας, Πολιτικής Υγείας και Στατιστικής Πανεπιστημίου Stanford     
13/2/2017
http://www.huffingtonpost.gr/ioannis-ioannidis/-_10045_b_14716848.html?utm_hp_ref=greece

    ΣΧΕΤΙΚΑ