Τι δεν απάντησε η συνάντηση των Βερσαλλιών για την "Ευρώπη πολλών ταχυτήτων"
Η συνάντηση των ηγετών της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας στις Βερσαλλίες ήταν μια προσπάθεια να δοθεί η εικόνα ότι στις δύσκολες αυτές ώρες για την Ε.Ε. υφίσταται "ηγετικός πυρήνας". Ήταν επίσης μία συντονισμένη απάντηση στη δημοσιοποίηση της Λευκής Βίβλου της Κομισιόν με τα πέντε σενάρια για το μέλλον της Ευρώπης των "27" μετά το Brexit.
Το γιατί ο "ηγετικός πυρήνας" έπρεπε να έχει τη συγκεκριμένη τετραμερή σύνθεση, απαντήθηκε από Ευρωπαίο αξιωματούχο με γνώση των σχετικών ζυμώσεων. "Διότι δόθηκε η ευκαιρία", ήταν η χαρακτηριστική του αποστροφή προς το Politico "και αν ξαναδοθεί η ευκαιρία στο μέλλον, η συνάντηση θα επαναληφθεί". Προφανώς, και μετά από τόσα χρόνια υποβάθμισής του, το γαλλογερμανικό δίδυμο είναι "λίγο" - και συμβολικά και ουσιαστικά.
Ωστόσο, η τετραμερής, που επιδιώκει μάλιστα να ορθώσει ανάχωμα στον ευρωσκεπτικιστικό "λαϊκισμό" που τόσο ενθάρρυναν οι εξελίξεις στον αγγλοσαξονικό κόσμο, δεν ενσαρκώνει ό,τι πιο ρωμαλέο πολιτικά αυτή τη στιγμή. Ο οικοδεσπότης Hollande αποχωρεί άδοξα τον Μάιο, η Merkel διανύει μια μακρά προεκλογική εκστρατεία μέχρι την αναμέτρηση του Σεπτεμβρίου, η οποία δεν είναι διόλου βέβαιο ότι θα της χαρίσει τέταρτη θητεία στην καγκελαρία, ενώ ο Gentiloni προέρχεται από κόμμα που έχει μόλις διασπαστεί ως προς το ερώτημα της επιδίωξης πρόωρων εκλογών ή όχι. Ακόμη και ο Ισπανός Rajoy έχει λόγους να ανησυχεί, ως επικεφαλής κυβέρνησης μειοψηφίας. Όλοι τους πολιορκούνται από λαϊκιστικά κινήματα (ακρο)δεξιάς "μεταπολιτικής" ή αριστερής φυσιογνωμίας, που κατά περιπτώσεις εγείρουν θέμα κατάλυσης της υφιστάμενης ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής.
Οι συνδαιτυμόνες των Βερσαλλιών έριξαν όλο τους το βάρος υπέρ τους τρίτου από τα πέντε σενάρια της Λευκής Βίβλου Juncker, πλέκοντας το εγκώμιο της λογικής των ενισχυμένων συνεργασιών - δηλ. της Ευρώπης πολλών ταχυτήτων. "Πρέπει να βρούμε το θάρρος να παραδεχτούμε ότι κάποιες χώρες μπορούν να προχωρήσουν γρηγορότερα από άλλες", δήλωσε χαρακτηριστικά η Angela Merkel.
Ωστόσο, αν και παρουσιάζεται με θετικό τρόπο ως μια δυνατότητα για να μη σταματήσει η πρόοδος της ευρωπαϊκής ενοποίησης, η Ευρώπη των πολλών ταχυτήτων αντικειμενικά αποτελεί μιαν υποχώρηση: Καθίσταται δημοφιλής ιδέα μόνο ως ενδιάμεση λύση ανάμεσα στα "ακραία σενάρια" της Κομισιόν (την επιστροφή αποκλειστικά στην κοινή αγορά ή την περαιτέρω εμβάθυνση με στοιχεία πολιτικής ένωσης), χωρίς να απαντά στο ερώτημα ποιος ή τι έχει παρεμποδίσει "όσες χώρες το επιθυμούν" να "προχωρήσουν γρηγορότερα". Οι ίδιοι οι συμμετέχοντες της συνάντησης των Βερσαλλιών, με πρώτη την καγκελάριο, αποτελούν τους κύριους υπόπτους για την επικράτηση, όλα τα τελευταία χρόνια, μιας επιφυλακτικής λογικής "φρεναρίσματος" της ενοποιητικής διαδικασίας.
Η μετάθεση της πανευρωπαϊκής συζήτησης, ενόψει και της "επετειακής" Συνόδου της Ρώμης, σε νέους τομείς συνεργασίας, ήτοι στην άμυνα και ασφάλεια, αποτελεί δείγμα αμηχανίας, απροθυμίας αναμέτρησης με τον απολογισμό των τομέων πολιτικής, όπου ήδη επικεντρώνεται η ευρωπαϊκή διαδικασία και αδυναμίας εκπόνησης ενός οράματος περισσότερο θετικού από την πολιτική του φόβου.
Κυρίως δε η "ανακάλυψη" των ενισχυμένων συνεργασιών δεν απαντά στο ερώτημα πώς θα βγει από την κρίση η Ευρωζώνη που αποτελεί την "υψηλότερη ταχύτητα" της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Το γεγονός, πάντως, ότι η ηγετική τετράδα της αυριανής Ε.Ε. αποτελείται από τη Γερμανία συν τρεις χώρες ελλειμματικές και διόλου φανατικές με τη δημοσιονομική και νομισματική αυστηρότητα, δημιουργεί έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα συσχετισμό.
Του Κώστα Ράπτη
7/3/2017
http://www.capital.gr/diethni/3195904/ti-den-apantise-i-sunantisi-ton-bersallion-gia-tin-europi-pollon-taxutiton