Ο Αδριανός και ο Ταγίπ.
Π.Τσίμας: Ο Αδριανός και ο Ταγίπ.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Κ. Φίλης: Εγκλωβισμένος Erdogan σε διχασμένη χώρα.
Τι ξημερώνει για Ελλάδα, Κύπρο, και ενεργειακά.
(2) Λ.Κουμάκης: Η κάλπικη νίκη του Ερντογάν.
(3) Marc Pierini: Η αντιμετώπιση του απόλυτου άρχοντα της Τουρκίας.
(4) Συνέντευξη Ερντογάν στο CNN:
Οι νέες μεταρρυθμίσεις δεν με κάνουν δικτάτορα.
(5) Γ.Χαρβαλιάς: Η Τουρκία βρίσκεται σε μια ιστορική αναβίωση ενός σαρκοβόρου εθνικού διχασμού.
(6) Mohamed A. El-Erian: Πώς το τουρκικό δημοψήφισμα μπορεί να αποτελέσει τον προάγγελο μιας γαλλικής έκπληξης.
(7) Μ.Ευρυβιάδης: Ο “απρόβλεπτος” Ερντογάν
και η φερόμενη ατζέντα του: Μόνο στην Κύπρο τον φοβούνται…
(8) Γ.Σέκερης: Αποκρυπτογραφώντας τα τουρκικά δρώμενα.
(9) A.Παπαχελάς: Η ώρα της αλήθειας για Ε.Ε. - Τουρκία.
(10) Θ.Π. Ντόκος: Οι σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας μετά το δημοψήφισμα.
(11) Η. Μαγκλίνης: Ο δερβίσης και ο Ερντογάν.
(12) D. L. Phillips:Ενα «Ναι», προϊόν άγριας χειραγώγησης.
Ο Αδριανός είχε δώσει να του χαράξουν στο δέσιμο του δαχτυλιδιού του αυτά τα λόγια: Natura deficit, fortuna mutatur, Deus omnia cernit. Δηλαδή: Η φύση θα σε προδώσει, η τύχη σου θα αλλάξει κι ένας θεός τα παρακολουθεί όλα.
Ήταν μια υπενθύμιση προς εαυτόν, κάτι σαν φυλαχτό απέναντι στην αυταπάτη και την βλάσφημη αλαζονεία μιας παντοδύναμης εξουσίας. Είναι φανερό ότι ο Ταγίπ Ερντογάν δεν είχε την σοφία του Ρωμαίου αυτοκράτορα, όπως τον παρέδωσε στην ιστορία η Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Δεν φρόντισε να προφυλάξει τον εαυτό του. Κι αυτό το εκ των υστέρων «είμαι θνητός», που είπε στο CNN, δεν είμαι σίγουρος ότι το πιστεύει.
Το τουρκικό δράμα των ημερών, το δημοψήφισμα, με όσα προηγήθηκαν και όσα έπονται, μπορεί κανείς να το δει με πολλούς τρόπους.
Είναι το δράμα μιας χώρας που, για μια στιγμή στην ιστορία της, έμοιαζε ικανή να εξημερώσει τους δαίμονές της. Να αποκτήσει μια δημοκρατία που μπορεί πράγματι να δίνει τον λόγο στον Δήμο και δεν χρειάζεται τους στρατηγούς της γα να διορθώνουν, με τα όπλα, τον Δήμο όταν «κάνει λάθος». Να ειρηνεύσει τη συμβίωση των διαφορετικών «εθνών» της. Να προσεγγίσει, όπως εξ αρχής φιλοδοξούσε, τον δυτικό κανόνα χωρίς να χάσει την ανατολική ιδιοπροσωπία της. Κι έπειτα, μέσα σε λίγους μήνες, οι δαίμονες επέστρεψαν. Ο σωτήρας μοιάζει δήμιος, ο ελευθερωτής δυνάστης. Η ειρήνευση ματώνει και ο δημοκρατικός κανόνας γίνεται θύμα εκείνων που ήταν ως πρόσφατα τα θύματα των παραβιάσεών του.
Αυτό που ξέρουμε είναι πως, από την αραβική άνοιξη κι ύστερα, ο ευρωπαϊστής θέλησε να γίνει χαλίφης, κι έτσι εξελίχθηκε ο δημοκράτης σε τύραννο, ο ελευθερωτής σε δεσμοφύλακα, ο εκλεκτός των πολλών σε εκλεγμένο δικτάτορα.
Θα μπορούσε, επίσης, να διαβαστεί ως ένα ακόμη σημαδιακό επεισόδιο στο γεωπολιτικό δράμα της Μέσης Ανατολής που, από τις αρχές της τελευταίας δεκαετίας του 20ού αιώνα, χάρη στην παραδειγματική τύφλωση της Δύσης, παραδίδεται στις πιο σκοτεινές, αντι-νεωτερικές δυνάμεις. Η χώρα που, στα μάτια της Δύσης πάντα, ήταν η μόνη γέφυρα εκλογίκευσης του σκοτεινού κόσμου, μοιάζει να γλιστρά και αυτή προς το έρεβος.
Θα μπορούσε, τέλος, να διαβαστεί και ως μια νέα στροφή στη μακρά περιπέτεια των ελληνοτουρκικών σχέσεων, όπου η πολιτική δύναμη που επικύρωσε την ευρωπαϊκή στρατηγική της Τουρκίας και δικαίωσε την αντίστοιχη ελληνική στρατηγική του Ελσίνκι, το ΑΚΡ του Ερντογάν, απειλεί να την εκτροχιάσει οριστικά.
Όλες αυτές οι αναγνώσεις, από τόσο διαφορετικές οπτικές γωνίες, είναι θεμιτές και ενδιαφέρουσες. Μα εγώ, ίσως επειδή τον γνώρισα νεοεκλεγέντα δήμαρχο Κωνσταντινούπολης το 1995 και υποψήφιο πρωθυπουργό το 2002, βλέπω το τουρκικό δράμα κυρίως ως μια παραλλαγή σεξπιρικής τραγωδίας, με τον Ταγίπ στην θέση κάποιου Ριχάρδου ή Ερρίκου ή Μακμπέθ. Ως μια παραβολή για την εξουσία και την, μέχρις αυτοκαταστροφής, μέθη που προκαλεί.
Ο Ερντογάν, στη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας αυτού του αιώνα, ήταν ο λυτρωτής της Τουρκίας, ο πολιτικός ηγέτης που μπορούσε ταυτόχρονα να εκπροσωπεί τις συντηρητικές, θρησκευόμενες μάζες της ανατολίας, τους «δίχως φωνή», να εμποδίζει στο κεμαλικό κατεστημένο, να τους εξοστρακίζει, μα ταυτόχρονα να τους ενσωματώνει σε ένα δημοκρατικό κεκτημένο και σε μια φιλοδοξία συμμετοχής στο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Ήταν ποτέ ρεαλιστικό αυτό το όνειρο; Δεν θα το μάθουμε ποτέ. Αυτό που ξέρουμε είναι πως, από την αραβική άνοιξη κι ύστερα, ο ευρωπαϊστής θέλησε να γίνει χαλίφης, κι έτσι εξελίχθηκε ο δημοκράτης σε τύραννο, ο ελευθερωτής σε δεσμοφύλακα, ο εκλεκτός των πολλών σε εκλεγμένο δικτάτορα. Ο ειρηνοποιός σε κίνδυνο για την ειρήνη.
Εδώ βρισκόμαστε, νομίζω. Fortuna mutatur...
ΠΑΥΛΟΣ ΤΣΙΜΑΣ
Σύμβουλος Έκδοσης της HuffPost Greece
19/4/2017
http://www.huffingtonpost.gr/pavlos-tsimas/-_11216_b_16085320.html?utm_hp_ref=greece
ΣΧΕΤΙΚΑ
Σύμφωνα με το αναθεωρημένο Σύνταγμα, ο Ερντογάν θα είναι ικανός να καταργήσει τη θέση του πρωθυπουργού και να αναλάβει νέες διευρυμένες εξουσίες και να κυβερνά σε απόλυτο βαθμό. Οι νέες ρυθμίσεις του δίνουν τη δύναμη να διορίζει το νέο Υπουργικό Συμβούλιο και τους ανώτατους δικαστές. Η δύναμη του Κοινοβουλίου να ελέγχει εξονυχιστικά τη νομοθεσία έχει αναχαιτιστεί.
Σκίτσο του Ηλία Μακρή
1.
Κωνσταντίνος Φίλης:
Εγκλωβισμένος Erdogan σε διχασμένη χώρα.
Τι ξημερώνει για Ελλάδα, Κύπρο, και ενεργειακά.
Σαν ένα απόλυτα εγκλωβισμένο ηγέτη χαρακτηρίζει τον Recep Tayyip Erdogan ο Κωσταντίνος Φίλης, διευθυντής ερευνών του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων. Αν επιχειρήσει να λειτουργήσει συμφιλιωτικά με όσους τον αποστρέφονται, τότε κινδυνεύει να μην επιβιώσει πολιτικά. Αν πάλι δεν αλλάξει μεθόδους θα παραμείνει ηγέτης μιας βαθιά διχασμένης χώρας.
Μιλώντας στο liberal.gr κάνει λόγο για μια Τουρκία που θα γίνεται όλο και απρόβλεπτη και επικίνδυνη για την Ελλάδα τόσο εφόσον συνεχίσει να αποκλίνει από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και εάν δεν πάνε καλά τα πράγματα για τα τουρκικά συμφέροντα στην Μέση Ανατολή.
Αναφορικά με τις έρευνες υδρογονανθράκων που διεξάγονται στην Κυπριακή ΑΟΖ, θεωρεί ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να διαταράξει τις σχέσεις της με τους πετρελαϊκούς κολοσσούς που συμμετέχουν σε αυτές, αφού έχει μεγάλη ανάγκη από ξένες επενδύσεις σε μια συγκυρία που η οικονομία της παραπαίει.
Τέλος για την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό χαρακτηρίζει σαν «άγνωστο Χ» την στάση της Βρετανίας καθώς ενώ θα εξελίσσονται οι συνομιλίες, εκείνη θα οδεύει σε εκλογές μετά την χθεσινή απόφαση της Theresa May. Μια απόφαση που χαρακτηρίζει ως «κίνηση λελογισμένου ρίσκου» αφού η διαφορά στις τελευταίες δημοσκοπήσεις μεταξύ Συντηρητικών και Εργατικών υπερβαίνει τις 20 μονάδες.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
- Πως ερμηνεύετε την κίνηση της Theresa May να προκηρύξει πρόωρες εκλογές στις 8 Ιουνίου;
Την ερμηνεύω ως μια κίνηση λελογισμένου ρίσκου, υπό την έννοια ότι η διαφορά στις τελευταίες δημοσκοπήσεις μεταξύ Εργατικών και Συντηρητικών υπερβαίνει τις 20 μονάδες. Έπειτα, είναι λογικό η Μέι να επιθυμεί να αναβαπτισθεί πολιτικά ώστε με νωπή λαϊκή ετυμηγορία να μπορέσει να διαχειρισθεί το Brexit, μια απόφαση που θα καθορίσει το μέλλον της Βρετανίας για δεκαετίες.
Μη ούσα αιρετή η May, ξέρει ότι πάντα θα υπήρχαν εστίες αμφισβήτησης για όσο διάστημα θα διαρκεί η διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες. Αντίθετα, λαμβάνοντας την ψήφο των Βρετανών θεωρεί ότι θα απελευθερωθεί ώστε να κινήσει δίχως προσκόμματα τις διαδικασίες εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ και χωρίς τον κίνδυνο διαρροών στη μικρή πλειοψηφία που κατέχει σήμερα το συντηρητικό κόμμα στο Κοινοβούλιο. Έτσι κι αλλιώς ο αντίπαλος της May, δηλαδή ο ηγέτης των Εργατικών Jeremy Corbyn, διάγει περίοδο ισχυρής αμφισβήτησης εκ των έσω, οπότε η ίδια θεωρεί ότι μπορεί να επικρατήσει άνετα στις εκλογές - και δίχως τον φόβο της οποιασδήποτε ανταρσίας στο εσωτερικό των Συντηρητικών- να προχωρήσει στην υλοποίηση του Brexit.
- Σύμφωνοι, ωστόσο η κίνηση της May δεν ενέχει και ένα ρίσκο; Δηλαδή να ακουστούν ξανά στην διάρκεια της προεκλογικής περιόδου φωνές εναντίον της αναγκαιότητας του Brexit;
Ναι, όμως η διαδικασία για την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ, είναι πλέον γεγονός. Στις 29 Μαρτίου η May ενεργοποίησε το άρθρο 50 για την έξοδο της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Άρα αφού το έκανε, η όποια αμφισβήτηση προκύψει το επόμενο διάστημα και ενόψει των εκλογών της 8ης Ιουνίου, θα είναι περισσότερο σε θεωρητικό επίπεδο, παρά σε πρακτικό. Αν δεν είχε ενεργοποιήσει το άρθρο 50, και εντούτοις αποφάσιζε να πάει σε εκλογές, τότε πράγματι θα σας έλεγα ότι κάποια σκοπιμότητα κρύβεται πίσω από την κίνησή της. Όμως, το Brexit είναι πλέον δρόμος χωρίς επιστροφή για τη Βρετανία.
- Η Τουρκία μοιάζει με διχοτομημένη χώρα μετά το δημοψήφισμα. Μπορεί ή καλύτερα θέλει ο Erdogan να συμφιλιώσει τις αντίθετες πλευρές;
Δεν βγαίνει διχοτομημένη, αλλά τριχοτομημένη η Τουρκία. Στην ενδοχώρα και τα βάθη της Ανατολίας έχουμε μεγάλες μάζες που στηρίζουν με απόλυτο τρόπο τον Erdogan, έπειτα έχουμε τους φιλελεύθερους και εξευρωπαϊσμένους Τούρκους αλλά όχι απαραίτητα κεμαλιστές (σσ: πολλοί φιλελεύθεροι Τούρκοι ψήφισαν το φιλοκουρδικό /φιλοεργατικό κόμμα), και φυσικά υπάρχει και μια τρίτη κατηγορία, οι Κούρδοι στα νοτιοανατολικά της χώρας. Οι τελευταίοι (ιδίως οι συντηρητικοί και βαθιά θρησκευόμενοι) παλαιότερα είχαν στηρίξει τον Erdogan, όμως αυτή την φορά φαίνεται ότι δεν του έδωσαν τα ποσοστά που ανέμενε, πιθανότατα τιμωρώντας την πολιτική του απέναντι στο κουρδικό στοιχείο. Νομίζω λοιπόν ότι ο Erdogan δεν θέλει να ενώσει όλες αυτές τις πλευρές, και ότι θα δυσκολευθεί πολύ να το κάνει, ακόμη και αν το επιθυμούσε.
- Κερδίζει ή χάνει ο Erdogan μέσα από την πόλωση;
Βραχυπρόθεσμα κερδίζει, βγαίνει ενισχυμένος από αυτήν. Μακροπρόθεσμα χάνει, και έχοντας απέναντι του την μισή κοινωνία και κυρίως το πιο δυναμικό την κομμάτι - δηλαδή την Τουρκία της βιομηχανίας, της οικονομίας, του τουρισμού, της εκπαίδευσης, και του πολιτισμού- αν θέλει να πετύχει εξομάλυνση, θα πρέπει να τείνει χείρα φιλίας προς όλους αυτούς. Το γεγονός όμως ότι προχθές επέκτεινε για 3 ακόμη μήνες την κατάσταση εκτάκτου ανάγκης (που σημαίνει κατάλυση του κράτους δικαίου και αναστολή των ατομικών ελευθεριών), δείχνει ότι δεν θέλει ή ότι ακόμη και να ήθελε, θα δυσκολευόταν πολύ να εμφανιστεί συμφιλιωτικός έπειτα από τέτοια πόλωση.
Ακόμη και αν έτεινε χείρα φιλίας στους αντιπάλους του, δεν ξέρω τι αποτέλεσμα θα είχε αυτό. Διότι οι μέθοδοι εδραίωσής του είναι τέτοιες που προκαλούν αποστροφή. Οπότε ή θα αλλάξει μεθόδους με κίνδυνο να μην επιβιώσει πολιτικά ή δεν θα τις αλλάξει, με κίνδυνο να μην προσεγγίσει κανέναν από αυτούς που δεν μπορούν εύκολα να συνυπάρξουν μαζί του και υπό την ηγεσία του. Είναι απόλυτα εγκλωβισμένος.
- Τι κινδύνους εγκυμονεί για την Ελλάδα αυτός ο εγκλωβισμός; Πως πρέπει να αναλυθεί από εμάς αυτή η νέα κατάσταση στη γείτονα;
Καταρχήν να διευκρινίσουμε μια παρανόηση, ότι δηλαδή αλλάζει κάτι άμεσα στην Τουρκία. Η κατάσταση θα τροποποιηθεί αισθητά μόνο από το 2019 και μετά, όταν θα έχουμε -βάσει προγραμματισμού- ταυτόχρονα κοινοβουλευτικές και προεδρικές εκλογές. Η θέση του Πρωθυπουργού θα καταργηθεί και ο πρόεδρος της Τουρκίας ο οποίος θα εκλεγεί θα είναι ταυτόχρονα αρχηγός του κράτους και της κυβέρνησης. Βέβαια αυτό συμβαίνει και σήμερα, όπου ο Erdogan ασκεί τα χρέη του Προέδρου, και του Πρωθυπουργού, ενώ δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ των εξουσιών, καθώς παρεμβαίνει στην δικαστική εξουσία.
Όσο για την Ελλάδα αυτή βρίσκεται χαμηλά στις προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Αλλά αν η σχέσεις Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης οδηγηθούν σε πλήρη ρήξη- πράγμα που προσωπικά δεν πιστεύω- τότε η Ελλάδα ως χώρα πρώτης γραμμής που γειτνιάζει με την Τουρκία, και έχει παραδοσιακές διαφορές μαζί της, είναι δυνατόν να υποστεί τις συνέπειες.
- Εννοείτε ακόμη και θερμό επεισόδιο, σύρραξη;
Δεν πιστεύω ότι η Τουρκία θα ρισκάρει ή πως θα επιδιώξει κάποιο θερμό επεισόδιο ή μία σύρραξη. Όμως μια Τουρκία που θα αποκλίνει από την Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν θα έχει τίποτε να την δένει μαζί της, θα γίνεται ακόμη πιο απρόβλεπτη, δεν θα την ενδιαφέρει να δείξει υπεύθυνη στάση. Αντίθετα, μια Τουρκία με κοινά συμφέροντα προς την Ευρώπη θα μετριάζει -έστω και υποχρεωτικά- τη στάση της. Επειδή λοιπόν θεωρώ την πλήρη ρήξη Άγκυρας-ΕΕ μακρινό σενάριο, λογικά τα δύο μέρη θα στραφούν στους τομείς (ενέργεια, επενδύσεις, εμπόριο, προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα) που τους ενώνουν, αποδεχόμενες πάντως πως ο στόχος πλέον είναι μία ειδική σχέση και όχι η πλήρης ένταξη. Ίσως αφήσουν ανοιχτό αυτό το παράθυρο μόνο και μόνο για να μην "σκοτώσουν" εντελώς τη διαδικασία.
- Βέβαια υπάρχει και ο δεύτερος παράγοντας αβεβαιότητας που λέγεται Μέση Ανατολή...
Εάν εκεί τα πράγματα δεν πάνε καλά για τα τουρκικά συμφέροντα, και εφόσον θελήσει ο Erdogan να συσπειρώσει το δικό του ακροατήριο, επιχειρώντας να επιβεβαιώσει ότι η Τουρκία αποτελεί μια μεγάλη περιφερειακή δύναμη (που είναι το μόνιμο μότο του), τότε είναι λογικό να στραφεί και προς την Ελλάδα σε αυτή την προσπάθεια επίδειξης δύναμης.
- Όλα τα παραπάνω τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν στο Κυπριακό σε μια στιγμή που έχουν επανεκκινήσει οι συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών;
Εδώ η Τουρκία έχει ένα ενδιαφέρον είτε να βρεθεί μια λύση στο Κυπριακό «κομμένη και ραμμένη» στα μέτρα της, είτε αν δεν προκύψει μια τέτοια συμφωνία, έχει την δυνατότητα μέσω των Τουρκοκυπριών να τορπιλίσει τη διαπραγμάτευση. Συμπληρώστε στο παζλ και ένα «άγνωστο Χ», την στάση της Βρετανίας, που είναι εγγυήτρια δύναμη, και που ενώ εξελίσσονται όλα τα παραπάνω, αυτή θα οδεύει σε εκλογές. Το γεγονός θα μπορούσε ενδεχομένως να σημαίνει ότι η Βρετανία θα δείξει μικρότερο ενδιαφέρον για την πορεία των διαβουλεύσεων, δίχως πάλι και να είναι απαραίτητο, αφού η βρετανική εξωτερική πολιτική έχει συνέχεια.
- Οι εξελίξεις στην Τουρκία μπορούν να επηρεάσουν την ενεργειακή σκακιέρα της περιοχής, και ειδικά τώρα που όλα είναι έτοιμα για νέες γεωτρήσεις και έρευνες υδρογονανθράκων με συμμετοχή και πετρελαϊκών κολοσσών, όπως η Exxon Mobil;
Πράγματι, βλέπουμε από χθες, και ενώ όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στην επόμενη ημέρα του δημοψηφίσματος, ότι το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Barbaros έφθασε στο τουρκικό λιμάνι της Μεσογείου Tasucu, απέναντι από την Κατεχόμενη Κύπρο. Η Τουρκία θα θελήσει να στείλει μήνυμα και στις ξένες πετρελαϊκές εταιρείες που υπέγραψαν συμβόλαια με την Κυπριακή Δημοκρατία για την εκμετάλλευση νέων οικοπέδων της Κυπριακής ΑΟΖ ότι χωρίς την δική της συγκατάθεση δεν πρέπει να προχωρήσουν σε έρευνες και γεωτρήσεις. Αν ωστόσο η Άγκυρα προσπαθήσει να τραβήξει στα άκρα το σκοινί, τότε κινδυνεύει να εκτεθεί ανεπανόρθωτα έναντι ενεργειακών κολοσσών όπως οι Exxon Mobil, και Total. Και αυτό σε μια συγκυρία που η οικονομία της έχει ανάγκη από επενδύσεις και καλή εικόνα στο εξωτερικό, αλλά και διψά για ενέργεια, δηλαδή για περισσότερο φυσικό αέριο.
- Τότε η παρουσία του Barbaros, αλλά και η εξαγγελία προ ημερών του Τούρκου υπ. Ενέργειας ότι η χώρα θα ξεκινήσει σεισμογραφικές έρευνες σε «περιοχές της Μεσογείου», εντάσσεται σε μια ευρύτερη λογική λεονταρισμών;
Η Τουρκία θα τραβήξει το σκοινί ως το σημείο που δεν θα διαταράξει τις σχέσεις της με εταιρείες τις οποίες έχει ανάγκη. Άρα, θα έλεγα ότι πρόκειται για μια κίνηση αύξησης της πίεσης όχι τόσο προς τις εταιρείες, όσο έναντι της Κύπρου, προκειμένου να στείλει στη Λευκωσία το μήνυμα ότι χωρίς την δική της συναίνεση, δεν πρέπει να προχωρήσει. Ακόμη και η έγκριση των Τουρκοκυπρίων δεν έχει νόημα να ζητείται, εφόσον δεν έχει προηγηθεί συμφωνία και λύση του Κυπριακού.
19 Απριλίου 2017
http://www.liberal.gr/arthro/131376/apopsi/sunenteuxeis/konstantinos-filis-egklobismenos-Erdogan-se-dichasmeni-chora---ti-ximeronei-gia-ellada-kupro-kai-energeiaka-.html
Νίκου Ροβάκη σκίτσο – εξώφυλλο του βιβλίου «Η Τουρκία στις φλόγες».
2.
Η κάλπικη νίκη του Ερντογάν.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Τουρκία δεν μπορούσε παρά να είναι ΝΑΙ – φρόντισε μεθοδικά γι΄ αυτό, ολόκληρος ο μηχανισμός του νέο – οθωμανού δικτάτορα της Τουρκίας Ρ. Τ. Ερντογάν, «σημαδεύοντας» την τράπουλα του δημοψηφίσματος.
Με σαρωτική «πλύση εγκεφάλου» των αμόρφωτων πληθυσμών της Ανατολής, με ισχύουσα από πέρσι κατάσταση «έκτακτης ανάγκης», με φίμωση ΜΜΕ, δημοσιογράφων, πανεπιστημιακών, στρατιωτικών και κάθε «αντιφρονούντα», με απειλές, με βία και φυσικά την αναγκαία νοθεία του αποτελέσματος, το ΝΑΙ θα έβγαινε πρώτο – έστω και οριακά (σχετικό άρθρο μας 48 ώρες πριν από την διεξαγωγή του δημοψηφίσματος εδώ ).
Έτσι ακριβώς και έγινε. Με την Τουρκία χωρισμένη σε δύο τεράστιες «ζώνες»: Η πρώτη, η ζώνη του ΟΧΙ, ξεκινάει από την Ανατολική Θράκη, την Κωνσταντινούπολη, όλα τα Μικρασιατικά παράλια, τα παράλια της Μεσογείου, τις Κουρδικές, νοτιοανατολικές περιοχές της Τουρκίας, μέχρι τις περιοχές που συνορεύουν με την Αρμενία και τη Γεωργία. Ολόκληρη αυτή η τεράστια ζώνη έχει πέντε περιοχές (Κάρς, Σανλιούρφα, Γκαζιαντέπ, Κιλίς, Οσμανιγιέ) που ψήφισαν ΝΑΙ, οι οποίες όμως «αντισταθμίζονται» με το παραπάνω στο εσωτερικό της Τουρκίας (Άγκυρα, Εσκισεχίρ, Μπιλέτσικ, Τούντζελι, Ζονγκουλντάκ) που ψήφισαν ένα μη αναμενόμενο ΟΧΙ.
Το επίσημο 51,4% που εξασφάλισε με κάθε μέσο ο Ρ. Τ. Ερντογάν δεν είναι μόνο ανεπαρκές για να ικανοποιήσει την μεγαλομανία του, αλλά και κάλπικο: Τόσο η αντιπολίτευση του κεμαλικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), όσο και το φιλοκουρδικό HDΡ καταγγέλλουν νοθεία του αποτελέσματος, προβάλλοντας την απόφαση της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής (YSK) να δεχθεί ψηφοδέλτια χωρίς σφραγίδα σαν σαφέστατη παραβίαση του εκλογικού νόμου, διοχετεύοντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκλητικές περιπτώσεις νοθείας σε διάφορα εκλογικά τμήματα και αναγγέλλοντας την προσφυγή για την επανακαταμέτρηση τουλάχιστον των 2/3 των εκλογικών αποτελεσμάτων.
Ο δικτάτορας της Τουρκίας βέβαια, δεν είχε κανένα πρόβλημα να σπεύσει να αναγγείλει «μια νέα εποχή για την Τουρκία», ενώ ο πρωθυπουργός – μαριονέτα Μπιναλί Γιλνιρίμ είδε θρίαμβο στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
Ο διχασμός όμως της Τουρκικής κοινωνίας είναι απόλυτος. Ένα πολύ μεγάλο μέρος της Τουρκικής κοινωνίας επέδειξε μια ανέλπιστη ωριμότητα αλλά και δύναμη προκειμένου να αντισταθεί αποφασιστικά στην δικτατορία Ερντογάν, παρά την προκλητικά άνιση μάχη που δόθηκε στον προεκλογικό αγώνα. Η Τουρκική κοινωνία φώναξε ένα βροντερό ΟΧΙ στις νέο – οθωμανικές φαντασιώσεις του μεγαλομανή δικτάτορα της Τουρκίας και στην προσπάθεια του να «δέσει» με νομιμοφάνεια την απόλυτη εξουσία του για άλλα δώδεκα χρόνια (συν 14 που κυβερνάει, σύνολο 26 χρόνια και … βλέπουμε).
Το αποφασιστικό ΟΧΙ της Τουρκικής κοινωνίας ήταν τόσο δυνατό, ώστε υποχρέωσε τον δικτάτορα σε απροκάλυπτη νοθεία του αποτελέσματος προκειμένου να κρατήσει την εξουσία που λυμαίνεται αυτός, η οικογένεια, το σόι και οι «κολλητοί» του. Αυτό ακριβώς επιβεβαιώνουν η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης και το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ (ODIHR) που παρακολούθησαν από κοντά το δημοψήφισμα.
Στο βροντερό ΟΧΙ του Τουρκικού δημοψηφίσματος «συνέβαλαν» πολλοί και αντιφατικοί παράγοντες:
Η συμμαχία Ντεβλέτ Μπαχτελί – Ρ. Τ. Ερντογάν με αντάλλαγμα την θέση Αντιπροέδρου στην «νέα Τουρκία», συνέβαλε στην κατάρρευση του Εθνικιστικού Κόμματος το συντριπτικό ποσοστό των οπαδών του οποίου ψήφισε ΟΧΙ. Απόλυτα φυσικό, αν αναλογιστεί κανείς ότι μόλις τον Μάιο του 2013 ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί αποκαλούσε τον Ρ. Τ. Ερντογάν «ψεύτη με παραισθήσεις που θέτει σε αμφισβήτηση και σε κίνδυνο την ασφάλεια της Τουρκίας». Τώρα πως ο «ψεύτης με παραισθήσεις» μεταμορφώθηκε ξαφνικά σε «σύμμαχο» είναι κάτι που δεν κατάλαβαν καλά οι οπαδοί των γκρίζων λύκων και ψήφισαν μαζικά ΟΧΙ.
Οι Κουρδικοί πληθυσμοί της Τουρκίας, είτε βρίσκονται στην νοτιοανατολική Τουρκία, είτε σε μεγάλες πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα ή η Σμύρνη, συνέβαλαν αποφασιστικά στην ενίσχυση της δυναμικής του ΟΧΙ.
Στο έργο του «Άνθρωπος για όλες τις εποχές» ο Thomas Man αναδεικνύει μοναδικά πως η σιωπή αποτελεί και την πιο εύγλωττη άρνηση. Αυτό ακριβώς που έκαναν επιδεικτικά ο συνιδρυτής του Ισλαμικού Κόμματος ΑΚΡ Αμπτουλάχ Γκιούλ, ο μέντορας του Ερντογάν και θεωρητικός του νέο – οθωμανισμού Αχμέτ Νταβούτογλου καθώς και δεκάδες προβεβλημένα στελέχη του καθεστώτος Ερντογάν. Η «εύγλωττη αυτή σιωπή» είναι βέβαιο πως έκανε σημαντική μερίδα ψηφοφόρων του κυβερνώντος κόμματος να στραφούν στο ΟΧΙ.
Όλη η δυτική πλευρά της Τουρκίας ανθεί οικονομικά από τον τουρισμό και δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι τις «κορώνες» του Ρ. Τ. Ερντογάν εναντίον των «ξένων» που αποτελούν όμως τους καλύτερους πελάτες του Τουρκικού τουριστικού προϊόντος. Ούτε φυσικά τις νέο – οθωμανικές φαντασιώσεις, τις πολιτικές υποστήριξης της Ισλαμικής τρομοκρατίας και τον αιματηρό πόλεμο σε Κουρδικούς πληθυσμούς μέσα ή έξω από την Τουρκία. Έτσι το ΟΧΙ, παρά τον φόβο και την τρομοκρατία, δεν ήταν παρά ένα ισχυρό μέσο έκφρασης της αντίθεσης στις πολιτικές αυτές.
Συμπέρασμα: Η αλαζονεία και η μεγαλομανία ενός ανθρώπου που σέρνει αιμόφυρτη ολόκληρη την Τουρκία στις φλόγες , τον υποχρεώνει να κρυφτεί πίσω από μια κάλπικη νίκη στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου 2017 προκειμένου να κρατήσει όλα τα προνόμια και την εξουσία του.
Η εκτεταμένη νοθεία όχι μόνο σε ψήφους αλλά και σε όλες τις συνθήκες κάτω από τις οποίες διεξήχθη το δημοψήφισμα, η μετατροπή ενός ανέλπιστου, εντυπωσιακού ΟΧΙ σε ΝΑΙ προκειμένου να «θωρακιστεί» η μεταμόρφωση της Τουρκίας σε «προσωπικό κτήμα» του Ρ. Τ. Ερντογάν, ασφαλώς και δεν αποτελούν εχέγγυα ομαλής πορείας της γειτονικής χώρας προς το μέλλον…
[ Ο Λεωνίδας Κουμάκης, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και επί τρεις δεκαετίες, με την ιδιότητα του Διευθυντού Εξαγωγών Ελληνικής Οινοβιομηχανίας, ταξίδευσε στις 4 από τις 5 ηπείρους του πλανήτη μας, δημιουργώντας ένα εκτεταμένο δίκτυο διανομής σε 32 χώρες.Είναι συγγραφέας των βιβλίων «Το Θαύμα-Μια πραγματική ιστορία» (πρώτη έκδοση 1992, η τέταρτη έκδοση το 2008 – περισσότερα στο e – shop της ιστοσελίδας) και «Ματιές στις ρίζες του Ελληνισμού» (1997). Τον Δεκέμβριο 1996 κυκλοφόρησε τον σύντομο «Aποχαιρετισμό».Το τελευταίο του βιβλίο «Η Τουρκία στις φλόγες» κυκλοφόρησε το 2017 μέσα από την πλατφόρμα της Create Space και διατίθεται από το Amazon.com.]
18/4/2017
http://www.analyst.gr/2017/04/18/i-kalpiki-niki-tou-erntogan/
Σκίτσο του Α.Πετρουλάκη
3.
Η αντιμετώπιση του απόλυτου άρχοντα της Τουρκίας.
Μια επανάσταση συνέβη μόλις στην Τουρκία, όπου ο πρόεδρος κήρυξε τη νίκη στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου και τώρα θα μεταμορφώσει το σύνταγμα της χώρας για να αποκτήσει διευρυμένες εκτελεστικές εξουσίες. Η νίκη ήταν ένα πενιχρό 51%, σε σχέση με τη δηλωμένη του φιλοδοξία για 60%. Αλλά το γεγονός είναι πως ο Recep Tayyip Erdogan έχει τώρα γίνει ο απόλυτος άρχων της Τουρκίας. από την άλλη πλευρά, έχει απομακρύνει τη χώρα του από την προοπτική μιας στενής πολιτικής συμμαχίας με την ΕΕ. Αυτό μπορεί να ταιριάζει και στις δύο πλευρές, αλλά όχι στην τουρκική δημοκρατία.
Η εκστρατεία για το δημοψήφισμα ήταν τεταμένη και άδικη. Το στρατόπεδο του "ναι” επωφελήθηκε και από τον κρατικό μηχανισμό και τον τεράστιο μηχανισμό του κυβερνώντος ΑΚΡ. Η φυλακισμένη πολιτική ηγεσία του φιλοκουρδικού Λαϊκού Δημοκρατικού Κόμματος (HDP) δεν μπορούσε να διεξάγει εκστρατεία. Οι υποστηρικτές του "όχι” παρενοχλούνταν συστηματικά. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που είναι σε ισχύ από την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του περασμένου Ιουλίου έδωσε στην κυβέρνηση πρόσθετα μέσα ελέγχου. Και πριν ξεκινήσει η καταμέτρηση των ψήφων, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο κήρυξε τα άκυρα ψηφοδέλτια, αποδεκτά. Επομένως, το αποτέλεσμα του
δημοψηφίσματος τώρα αμφισβητείται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο, το HDP και το Δημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα (CHP).
Ανεξαρτήτως του που καταλήγουν αυτές οι νομικές καταγγελίες, ο Τούρκος ηγέτης ήδη προχωράει με τη νέα πολιτική οργάνωση. Ο ρυθμός είναι πιθανώς πιο βιαστικός από ό,τι θα ήταν μετά από μια σαρωτική νίκη, διότι ο Erdogan θέλει να αποφύγει ερωτήματα για τη νομιμότητα της αλλαγής. Τέτοια ερωτήματα θα υπάρχουν πιθανώς για κάποιο διάστημα, ιδιαίτερα από τη στιγμή που έρχονται σε διάστημα μικρότερο των δύο ετών από τις εκλογές του Ιουνίου 2015, όταν το ΑΚΡ δεν κατόρθωσε να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία και καθώς το "όχι” επικράτησε και στις τρεις μεγάλες πόλεις, Άγκυρα, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη.
Ο Τούρκος πρόεδρος απέρριψε άμεσα τις επικριτικές ανακοινώσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΑΣΕ στις 17 Απριλίου.
Επιπλέον, η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία παρατείνεται, δίνοντας στον πρόεδρο ευρείες εκτελεστικές εξουσίες ενώ παράλληλα τροποποιεί το σύνταγμα. Σε αυτή τη νέα Τουρκία, ένα πιο μετριοπαθές πολιτικό κλίμα είναι εξαιρετικά απίθανο.
Μια από τις πρώτες ανακοινώσεις που έγιναν το βράδυ της 16ης Απριλίου, ήταν πως θα ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία επαναφοράς της θανατικής ποινής. Υπάρχουν δύο πιθανά κίνητρα πίσω από αυτή τη βιαστική κίνηση. Ένα είναι ότι θέλει να δώσει μία σαφή ένδειξη ότι η αμφισβήτηση του τουρκικού κράτους, μπορεί να οδηγήσει τους διαφωνούντες σε θάνατο. Το άλλο είναι ότι θέλει να προκαλέσει έμμεσα μια κατάρρευση των διαπραγματεύσεων ένταξης στην ΕΕ χωρίς να το δηλώσει επισήμως η Άγκυρα. Με άλλα λόγια, "η εθνική βούληση” -σε συμφωνία με το ΑΚΡ- θα οδηγούσε στην επαναφορά της θανατικής ποινής, και τότε θα έπρεπε η ΕΕ να κηρύξει το τέλος των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Εάν χρειαστεί, η κυβέρνηση θα μπορούσε να διοργανώσει νέο δημοψήφισμα τόσο για το θέμα της θανατικής ποινής όσο και για τις σχέσεις με την ΕΕ.
Γενικότερα, οι ηγέτες της ΕΕ μπορούν να περιμένουν ότι θα γίνει συνήθεια πλέον μια σκληρή ρητορική από την Άγκυρα. Εξάλλου, στη διάρκεια της εκστρατείας πριν το δημοψήφισμα, αρκετοί ηγέτες της ΕΕ χαρακτηρίστηκαν "υπολείμματα των Ναζί” και φασίστες οι οποίοι θα μπορούσαν "να επαναφέρουν τους θαλάμους αερίων”, και η ΕΕ χαρακτηρίστηκε ως "σάπια ήπειρος”. Ένας αντιευρωπαϊκός λόγος είναι πιθανό να παραμείνει ο στυλοβάτης της εξωτερικής πολιτικής του Erdogan, μια χρήσιμη συσκευή που δικαιώνει μια ισχυρή ηγεσία.
Ούτε οι ΗΠΑ θα γλιτώσουν, ιδιαίτερα καθώς τρία εκκρεμή ζητήματα είναι σν ανοιχτές πληγές. Πρώτον, ο εξόριστος κληρικός Fethullah Gulemn, ο οποίος κατοικεί στις ΗΠΑ, είναι απίθανο να εκδοθεί στην Τουρκία, όπως έχει ζητήσει η Άγκυρα. Δεύτερον, η αμερικανική υπόθεση που εκκρεμεί τώρα ενώπιον αμερικανικού δικαστηρίου εναντίον του Τούρκου επιχειρηματία reza Zarrab, ο οποίος κατηγορείται ότι βοήθησε το Ιράν να αποφύγει τις διεθνείς κυρώσεις μέσω ενός τεράστιου συστήματος εμπορίας χρυσού, παραμένει οδυνηρό αγκάθι για το περιβάλλον του προέδρου. Τρίτον, η απόκλιση μεταξύ Άγκυρας και Ουάσιγκτον για τον μελλοντικό στρατιωτικό ρόλο των συριακών κουρδικών δυνάμεων, γνωστές ως Λαϊκές Μονάδες Προστασίας (YPG) στη συριακή σύγκρουση, είναι οξεία.
Ενώ η διαιρεμένη χώρα θα συνεχίσει να συζητά για το μέλλον της δημοκρατίας της, αυτό που έχει σημασία για τους Ευρωπαίους ηγέτες και πολίτες είναι τι έρχεται στη συνέχεια για την Τουρκία. Στην εξωτερική πολιτική, οι απογυμνωμένες αντιλήψεις έρχονται αντιμέτωπες με την πραγματικότητα: η Τουρκία τώρα θα μοιάζει περισσότερο με μια δημοκρατία της Κεντρικής Ασίας παρά με μια δημοκρατία της ΕΕ. Η χώρα θα απομακρυνθεί από τα πολιτικά πρότυπα της ΕΕ που κάποτε διακήρυττε ως φιλοδοξία της, ενώ παράλληλα υποστηρίζει ότι όλα αυτά γίνονται στο όνομα της δημοκρατίας. Πέρα από τον έλεγχο της πολιτικής εξουσίας, ένα καθεστώς με ένα άτομο να ασκεί την εκτελεστική εξουσία, θα βοηθήσει στην εφαρμογή μιας αντί-κεμαλικής επανάστασης (η αποκαλούμενη εκδίκηση των Μαύρων Τούρκων) και θα εισάγει ένα θρησκευτικό-συντηρητικό κοινωνικό πρότυπο.
Εν ολίγοις, με το νέο σύνταγμα, το πολιτικό project της ενοποίησης της Τουρκίας στην ΕΕ έχει τελειώσει. Αυτό βολεύει την τουρκική ηγεσία, διότι η παραμικρή κίνηση επιστροφής σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο κράτους δικαίου θα αποτελούσε εμπόδιο στην απόλυτη προεδρική εξουσία. Κυνικά, αυτό θα βόλευε και αρκετούς ηγέτες της ΕΕ οι οποίοι είτε δεν πείστηκαν ποτέ για τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας είτε έχουν απογοητευτεί από την μαζική κατάλυση του κράτους δικαίου στη χώρα τα τελευταία χρόνια.
Μια περισσότερο συναλλακτική σχέση τώρα θα είναι ο κανόνας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Οι προτεραιότητες θα περιλαμβάνουν την τελωνειακή ένωση ΕΕ-Τουρκίας, την προώθηση της συνεργασίας κατά της τρομοκρατίας και την εφαρμογή της προσφυγικής συμφωνίας που υπεγράφη το Μάρτιο του 2016 μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας. Η γενικότερη ρητορική για κοινές ευρωπαϊκές αξίες και ότι η ΕΕ είναι ο στρατηγικός στόχος της Τουρκίας, θα παραμείνουν στα χαρτιά για την Άγκυρα, αλλά θα έχουν μηδενική αξιοπιστία όταν οι τροποποιήσεις του συντάγματος γίνουν νόμος της χώρας. Ως μια εναλλακτική λύση στην ένταξη, οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να συμφωνήσουν σε μια εξατομικευμένη συνεργασία με την Άγκυρα παράλληλα με τη νέα μετά το Brexit σχέση μεταξύ της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου. Αυτό θα είχε το πλεονέκτημα της εκκαθάρισης μακροχρόνιων ασαφειών.
Σε προσωπικό επίπεδο, με εξαίρεση το ΝΑΤΟ και τη διάσκεψη κορυφής της G20, οι προοπτικές να φιλοξενηθεί ο Τούρκος πρόεδρος από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, πλέον απομακρύνονται. Αφότου η Τουρκία αποφάσισε να επανέλθει σε μια ανοιχτά επιθετική ρητορική με την Ευρώπη και να στραφεί σε ένα αυταρχικό σύστημα, οι ευκαιρίες για φωτογραφίες σε επιχρυσωμένες πολυθρόνες θα έφεραν και υψηλό εκλογικό τίμημα για τους Ευρωπαίους ηγέτες στη χώρα τους. Παρά την παράδοση της ΕΕ ότι μπορεί να φθάσει στα άκρα στην προσπάθειά της να βρει κοινά σημεία με τρίτους, οι υψηλόβαθμες συναντήσεις με την Τουρκία θα γίνουν σπάνιες. Η σχέση θα παραμείνει, αλλά θα γίνει πιο ψυχρή.
Η εναπομείνασα πρόκληση θα είναι να διατηρηθεί η ελπίδα μιας επιστροφής -μια μέρα- σε μια πιο δημοκρατική Τουρκία και να μην εξισωθούν όλοι οι πολίτες της Τουρκίας με την ηγεσία τους. Πώς η ΕΕ θα συνεχίσει να τείνει χέρι προς τους Τούρκους δημοκράτες, είναι τώρα ένα πιο σοβαρό ερώτημα από ποτέ άλλοτε.
του Marc Pierini
18/4/2017
http://www.capital.gr/carnegieeurope-eu/3205549/i-antimetopisi-tou-apolutou-arxonta-tis-tourkias
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/68692?lang=en
4.
Συνέντευξη Ερντογάν στο CNN:
Οι νέες μεταρρυθμίσεις δεν με κάνουν δικτάτορα.
Ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέμεινε ότι τα σχέδιά του να αναλάβει όλες τις νέες εξουσίες, δεν τον κάνουν δικτάτορα.Σε μία αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε το CNN, o Eρντογάν είπε ότι το πακέτο της συνταγματικής αναθεώρησης, που ψηφίστηκε από μία περιορισμένη πλειοψηφία στο δημοψήφισμα της Κυριακής, δεν αφορά τον ίδιο.«Είμαι θνητός, στα αλήθεια, θα μπορούσα να πεθάνω ανά πάσα στιγμή», δήλωσε στην Μπέκι Άντερσον από το προεδρικό του μέγαρο στην Άγκυρα, στην πρώτη του συνέντευξη που παραχωρεί μετά το δημοψήφισμα.
Οι Τούρκοι ψηφοφόροι ψήφισαν την Κυριακή το πακέτο των 18 συνταγματικών μεταρρυθμίσεων που θα μετατρέψουν το κοινοβουλευτικό σύστημα σε μία παντοδύναμη προεδρική δημοκρατία. Το σχέδιο που προτάθηκε από το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚP) δίνει στον Ερντογάν σαρωτικές και κατά κύριο λόγο μη ελεγχόμενες δυνάμεις.Ο Ερντογάν απέρριψε τις κατηγορίες ότι οι νέες εξουσίες έχουν στόχο να κερδίσει ο ίδιος αντί να βελτιωθεί το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας. «Το σύστημα αντιπροσωπεύει μια αλλαγή, μια μεταμόρφωση στη δημοκρατική ιστορία της Τουρκίας», ανέφερε.
Οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι βήμα προς τη δικτατορία
Ο Ερντογάν απέρριψε ταυτόχρονα τις κατηγορίες ότι το δημοψήφισμα είναι ένα βήμα προς τη δικτατορία. «Εκεί που υπάρχει δικτατορία δεν μπορείς να έχεις ένα προεδρικό σύστημα», δήλωσε.«Εδώ υπάρχουν κάλπες… η δημοκρατία αντλεί δύναμη από το λαό. Είναι αυτό που λέμε η βούληση του λαού».
Παρά την κατάσταση έκτακτης ανάγκης και τη λήψη δραστικών μέτρων κατά των αντιφρονούντων, ο Ερντογάν κατάφερε να πείσει μόνο 51,4% των ψηφοφόρων να στηρίξει τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις.Ο Ερντογάν δεν έδειξε κανένα σημάδι συνδιαλλαγής, παρά την οριακή νίκη του . Επικαλούμενος μια αθλητική αναλογία, δήλωσε ότι η νίκη είναι νίκη. «Δεν έχει σημασία αν κερδίζεις 1-0 ή 5-0. Τελικός στόχος είναι να κερδίσεις το παιχνίδι».
Η Ευρώπη πρέπει να τηρήσει τις υποσχέσεις της
Όσον αφορά στις προοπτικές ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Ερνογάν κατηγόρησε και πάλι την Ευρώπη ότι δεν υλοποίησε τις υποσχέσεις της. Η Ε.Ε. «μας έχει να περιμένουμε στην πόρτα για 54 χρόνια», δήλωσε.«Αυτό, από πολιτική άποψη, δεν μπορεί να γίνει ανεκτό. Προσπαθήσαμε σκληρά να δεχτούμε όλες τις προϋποθέσεις της Ε.Ε…. η Ε.Ε. δεν υλοποίησε τις υποσχέσεις της… Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να κρατήσει τις υποσχέσεις της».«Αν κρατήσουν τις υποσχέσεις τους μπορούμε να κάτσουμε στο τραπέζι. Μπορούμε να δούμε τα βήματα που μπορούν να γίνουν».
Συγχαρητήρια Πούτιν σε Ερντογάν για τη νίκη του στο δημοψήφισμα
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν επικοινώνησε σήμερα και συνεχάρη τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την επικράτηση του «Ναι» στο δημοψήφισμα για την συνταγματική αναθεώρηση στην Τουρκία, σύμφωνα με πηγές της τουρκικής προεδρίας.Οι δύο ηγέτες συζήτησαν για την ενίσχυση των προσπαθειών για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων και υπογράμμισαν την σημασία της συνεργασίας για την ενίσχυση της εκεχειρίας στην Συρία.
18/4/2017
http://www.huffingtonpost.gr/2017/04/18/eidiseis-diethnes-sunenteuksi-erdogan-sto-cnn-oi-nees-metarruthmiseis-den-me-kanoun-diktatora_n_16081048.html
5.
Η Τουρκία βρίσκεται σε μια ιστορική αναβίωση ενός σαρκοβόρου εθνικού διχασμού
Ακαδημαϊκή μόνον σημασία έχει το ακριβές ποσοστό του “ναι” στο τουρκικό δημοψήφισμα που επικύρωσε τυπικά την διολίσθηση της γειτονικής χώρας σε μια μορφή αυταρχικής και απόλυτα προσωποπαγούς διακυβέρνησης με ευθείες αναφορές σε….σουλτανάτο του 19ου αιώνα.
Η οριακότητα του απολύτως προδιαγεγραμμένου αποτελέσματος έγκειται απλά και μόνον στην αδυναμία του συστήματος Ερντογάν να ελέγξει την χειραγώγηση της ψηφοφορίας στα μεγάλα αστικά κέντρα της δυτικής Τουρκίας, όπου οι τελευταίοι Κεφαλικοί θύλακες, αν και…ξεδοντιασμενοι, διατηρούν ισχυρά λαϊκά ερείσματα.
Στις περιοχές της νοτιοανατολικής Τουρκίας με τους συμπαγείς κουρδικούς πληθυσμούς η επικράτηση του “Οχι” αναμενόταν και είχε προεξοφληθεί, ωστόσο η εκτεταμένη νοθεία στην ευρωπαϊκή “όχθη” της αυτοκρατορίας στάθηκε δύσκολη γιατί εκεί ακριβώς η παρουσία της οργανωμένης κεμαλικής αντιπολίτευσης, των ξένων μέσων ενημέρωσης, αλλά και των διεθνών παρατηρητών, δεν επέτρεψαν να… ψηφίζουν με τα τέσσερα οι ισλαμιστές.
Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν μπορούσε να υπάρχει η παραμικρή ψευδαίσθηση ότι ο επίδοξος “Πατέρας” του νεότερου τουρκικού έθνους θα άφηνε να του πάρουν μέσα από τα χέρια μια τυπική επικύρωση της υπερεξουσίας που έχει επιβάλει εδώ και καιρό στην γειτονική χώρα.
Για την Ελλάδα, η επικράτηση Ερντογάν, προσφέρει μια προσωρινή έστω ανακούφιση, γιατί σε αντίθετη περίπτωση κάνεις δεν θα μπορούσε να προβλέψει τι είδους “εναλλακτικές” θα επιστράτευε η ανάγκη του Τούρκου ηγέτη να επιβεβαιώσει την πρωτοκαθεδρία του με μια διαφορετική “επίδειξη πυγμής”.
Η γενική αμφισβήτηση μάλιστα του αποτελέσματος, φέρνει τις επόμενες κινήσεις του “Σουλτάνου” στο μικροσκόπιο της παγκόσμιας κοινής γνώμης με αποτέλεσμα να δυσχεραίνονται τα περιθώρια στρατιωτικών προκλήσεων εις βάρος της Ελλάδας. Όχι ασφαλώς επειδή σε περίπτωση σύγκρουσης θα σπεύσουν οι άσπονδοι φίλο μας να προσφέρουν έμπρακτη στήριξη, αλλά επειδή στο λεγόμενο “blame game” που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το οπτικό πρίσμα των τρίτων σε μια διακρατική διένεξη, ο Ερντογάν θα βρεθεί εκ των προτέρων με μια εξωθεν… κακή μαρτυρία.
Προδικάζουν όμως όλα αυτά το μέλλον των Ελληνοτουρκικών σχέσεων; Ασφαλώς και όχι. Επιβεβαιώνουν όμως ότι η γειτονική χώρα βρίσκεται σε μια ιστορική αναβίωση σαρκοβόρου εθνικού διχασμού που απειλεί την εθνική της υπόσταση. Ο Ερντογάν κατάφερε να πάρει μια άγρια ρεβάνς για λογαριασμό των καταπιεσμένων ισλαμικών μαζών που στέναζαν από την οικονομική ηγεμονία των κοσμικών “ευρωπαϊστών”, αλλά σε αντίθεση με τον Κεμάλ που ένωσε την σύγχρονη Τουρκία, ίσως αποδειχθεί αυτός που θα την διαλύσει…
Του Γιώργου Χαρβαλιά
18/4/2017
http://mignatiou.com/2017/04/i-tourkia-vriskete-se-mia-istoriki-anaviosi-enos-sarkovorou-ethnikou-dichasmou/
Η Τουρκία βρίσκεται σε μια ιστορική αναβίωση ενός σαρκοβόρου εθνικού διχασμού
Ακαδημαϊκή μόνον σημασία έχει το ακριβές ποσοστό του “ναι” στο τουρκικό δημοψήφισμα που επικύρωσε τυπικά την διολίσθηση της γειτονικής χώρας σε μια μορφή αυταρχικής και απόλυτα προσωποπαγούς διακυβέρνησης με ευθείες αναφορές σε….σουλτανάτο του 19ου αιώνα.
Η οριακότητα του απολύτως προδιαγεγραμμένου αποτελέσματος έγκειται απλά και μόνον στην αδυναμία του συστήματος Ερντογάν να ελέγξει την χειραγώγηση της ψηφοφορίας στα μεγάλα αστικά κέντρα της δυτικής Τουρκίας, όπου οι τελευταίοι Κεφαλικοί θύλακες, αν και…ξεδοντιασμενοι, διατηρούν ισχυρά λαϊκά ερείσματα.
Στις περιοχές της νοτιοανατολικής Τουρκίας με τους συμπαγείς κουρδικούς πληθυσμούς η επικράτηση του “Οχι” αναμενόταν και είχε προεξοφληθεί, ωστόσο η εκτεταμένη νοθεία στην ευρωπαϊκή “όχθη” της αυτοκρατορίας στάθηκε δύσκολη γιατί εκεί ακριβώς η παρουσία της οργανωμένης κεμαλικής αντιπολίτευσης, των ξένων μέσων ενημέρωσης, αλλά και των διεθνών παρατηρητών, δεν επέτρεψαν να… ψηφίζουν με τα τέσσερα οι ισλαμιστές.
Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν μπορούσε να υπάρχει η παραμικρή ψευδαίσθηση ότι ο επίδοξος “Πατέρας” του νεότερου τουρκικού έθνους θα άφηνε να του πάρουν μέσα από τα χέρια μια τυπική επικύρωση της υπερεξουσίας που έχει επιβάλει εδώ και καιρό στην γειτονική χώρα.
Για την Ελλάδα, η επικράτηση Ερντογάν, προσφέρει μια προσωρινή έστω ανακούφιση, γιατί σε αντίθετη περίπτωση κάνεις δεν θα μπορούσε να προβλέψει τι είδους “εναλλακτικές” θα επιστράτευε η ανάγκη του Τούρκου ηγέτη να επιβεβαιώσει την πρωτοκαθεδρία του με μια διαφορετική “επίδειξη πυγμής”.
Η γενική αμφισβήτηση μάλιστα του αποτελέσματος, φέρνει τις επόμενες κινήσεις του “Σουλτάνου” στο μικροσκόπιο της παγκόσμιας κοινής γνώμης με αποτέλεσμα να δυσχεραίνονται τα περιθώρια στρατιωτικών προκλήσεων εις βάρος της Ελλάδας. Όχι ασφαλώς επειδή σε περίπτωση σύγκρουσης θα σπεύσουν οι άσπονδοι φίλο μας να προσφέρουν έμπρακτη στήριξη, αλλά επειδή στο λεγόμενο “blame game” που καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το οπτικό πρίσμα των τρίτων σε μια διακρατική διένεξη, ο Ερντογάν θα βρεθεί εκ των προτέρων με μια εξωθεν… κακή μαρτυρία.
Προδικάζουν όμως όλα αυτά το μέλλον των Ελληνοτουρκικών σχέσεων; Ασφαλώς και όχι. Επιβεβαιώνουν όμως ότι η γειτονική χώρα βρίσκεται σε μια ιστορική αναβίωση σαρκοβόρου εθνικού διχασμού που απειλεί την εθνική της υπόσταση. Ο Ερντογάν κατάφερε να πάρει μια άγρια ρεβάνς για λογαριασμό των καταπιεσμένων ισλαμικών μαζών που στέναζαν από την οικονομική ηγεμονία των κοσμικών “ευρωπαϊστών”, αλλά σε αντίθεση με τον Κεμάλ που ένωσε την σύγχρονη Τουρκία, ίσως αποδειχθεί αυτός που θα την διαλύσει…
Του Γιώργου Χαρβαλιά
18/4/2017
http://mignatiou.com/2017/04/i-tourkia-vriskete-se-mia-istoriki-anaviosi-enos-sarkovorou-ethnikou-dichasmou/
6.
Πώς το τουρκικό δημοψήφισμα μπορεί να αποτελέσει τον προάγγελο μιας γαλλικής έκπληξης.
Ανεπηρέαστοι από τις προειδοποιήσεις, κυρίως από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της ηχηρής "καμπάνας" του Economist ότι η Τουρκία κινδυνεύει να "διολισθήσει σε δικτατορία" - οι ψηφοφόροι ενέκριναν την Κυριακή την πρόταση του δημοψηφίσματος για διεύρυνση των εξουσιών του Προέδρου Recep Tayyip Erdogan μέσω συνταγματικής αναθεώρησης. Κρίνοντας από κάποιες από τις συνεντεύξεις των ψηφοφόρων, μια από τις κινητήριες δυνάμεις αυτού του αποτελέσματος ήταν η ελπίδα του τουρκικού εκλογικού σώματος ότι η ισχυρότερη ηγεσία μπορεί να προσφέρει μεγαλύτερη σταθερότητα, ασφάλεια και ευημερία.
Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί και σε άλλες χώρες και είναι πιθανό να συνεχίσει να εκδηλώνεται τους επόμενους μήνες. Ως εκ τούτου, ούτε οι αγορές ούτε οι πολιτικοί επιστήμονες πρέπει να υποτιμούν αυτό που κάποιοι ψηφοφόροι είναι πρόθυμοι να αποδεχθούν και να ρισκάρουν στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν μεγαλύτερη εθνική δύναμη -μια εξέλιξη που εγείρει ενδιαφέροντα εγχώρια και παγκόσμια ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων, ενδεχομένως, των επερχόμενων προεδρικών εκλογών στην Γαλλία.
Με 51,4% των ψήφων υπέρ του και ένα ποσοστό συμμετοχής της τάξης του 85%, ο Erdogan έχει πλέον ευρύτερες αρμοδιότητες σε θέματα νομοθεσίας, χρηματοδότησης, διορισμών και κοινωνίας των πολιτών. Η νίκη του έρχεται σε μια εποχή ρευστών εξελίξεων στην περιφέρεια, συμπεριλαμβανομένων των συγκρούσεων στη Συρία, σε συνδυασμό με την αυξημένη ένταση στις ήδη τεταμένες σχέσεις της χώρας με τη Δυτική Ευρώπη.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα δώσει θάρρος στην τουρκική κυβέρνηση: οι πρώτες ενέργειες μετά την ψηφοφορία περιλάμβαναν την παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης για τρεις μήνες αλλά και την πιθανότητα διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την επαναφορά της θανατικής ποινής. Αλλά παράλληλα δημιούργησε ένα ωστικό κύμα στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
Αξιοποιώντας τις διάφορες αναφορές που έγιναν για παρατυπίες, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης των εξωτερικών παρατηρητών οι οποίοι σημείωναν ότι το δημοψήφισμα υπολειπόταν των διεθνών προτύπων, τα κόμματα της αντιπολίτευσης αμφισβήτησαν τη νομιμότητα του αποτελέσματος. Το γεγονός ότι οι τρεις κύριες πόλεις της Τουρκίας ψήφισαν "όχι" θεωρείται από ορισμένους ως ένδειξη ότι υπάρχει ανάγκη για επιφυλακτική στάση απέναντι στην κυβέρνηση. Εν τω μεταξύ, σε μια σειρά ασυνήθιστων δηλώσεων, υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίδας Καγκελαρίου Angela Merkel, έχουν προειδοποιήσει την κυβέρνηση να μην βγάζει μεγάλα συμπεράσματα από μια ψηφοφορία που θεωρούν ότι απεικονίζει μια βαθιά διάσπαση στην Τουρκία.
Αλλά όλα αυτά είναι απίθανο να αποτρέψουν την τουρκική κυβέρνηση από το να βγάλει παρόμοια συμπεράσματα με αυτά που έβγαλε ο Πρόεδρος Donald Trump από την εκλογική του νίκη ή η βρετανική κυβέρνηση από το δημοψήφισμα για το Brexit: ότι αναστατωμένοι και κατά καιρούς, θυμωμένοι πολίτες αναζητούν ισχυρότερη ηγεσία για να πάρουν ξανά τη μοίρα τους στα χέρια τους. Και αυτό έρχεται σε μια εποχή "ασυνήθιστης αβεβαιότητας" τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Το πώς θα εξελιχθεί η υπόθεση, θα εξαρτηθεί τόσο από το πόσο εποικοδομητικά η τουρκική κυβέρνηση, και ο Erdogan ειδικότερα, θα χρησιμοποιήσουν τις νέες συνταγματικές εξουσίες. Εν τω μεταξύ, τόσο οι αγορές, όσο και οι πολιτικοί επιστήμονες πρέπει να θυμούνται ότι αυτό που συνέβη στην Τουρκία την Κυριακή είναι εν μέρει μια απεικόνιση ενός ευρύτερου παγκόσμιου φαινομένου: ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων δείχνουν ότι είναι πρόθυμοι να πάρουν ρίσκο ακολουθώντας την υπόσχεση για μια ισχυρότερη ηγεσία που θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη σταθερότητα και ασφάλεια. Και φαίνονται διατεθειμένοι να το πράξουν, ακόμη και αν αυτό συνεπάγεται την αποδυνάμωση των ελέγχων και εξισορροπήσεων (checks and balances), τροφοδοτώντας πιθανότατα την πολιτική κουλτούρα της μιας προσωπικότητας που ίσως αυξήσει ακόμη και την απειλή της ολίσθησης σε μεγαλύτερο αυταρχισμό.
Το φαινόμενο αυτό πιθανότατα θα δοκιμαστεί και πάλι στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία στις 23 Απριλίου. Ήδη, οι τρεις υποψήφιοι που στρέφονται κατά του κατεστημένου -η Marine Le Pen του Εθνικού Μετώπου, ο Jean-Luc Mélenchon της άκρας αριστεράς, και ο Εmmanuel Macron, ο οποίος ανήκει σε ένα αυτο-ανακηρυχθέν νέο κίνημα- έχουν ταρακουνήσει την πολιτική σκηνή της χώρας. Κατά τη διαδικασία αυτή, έχουν αφήσει πίσω τους μυημένους Francois Fillon και Benoit Hamon, οι οποίοι έπεσαν πάνω στον "τοίχο" των δικών τους αποφάσεων.
Τα συμπεράσματα από το δημοψήφισμα της Τουρκίας αναδεικνύουν πιο έντονα την πιθανότητα να κερδίσει ένας από τους αντισυμβατικούς υποψήφιους στη Γαλλία. Αυτό δεν αφορά μόνο τον πρωτοπόρο Macron. Υπάρχει και πιο χαμηλός, αλλά ακραίος κίνδυνος που ακούει στο όνομα Le Pen ή Mélenchon.
Του Mohamed A. El-Erian
19/4/2017
http://www.capital.gr/bloomberg-view/3205538/pos-to-tourkiko-dimopsifisma-mporei-na-apotelesei-ton-proaggelo-mias-gallikis-ekplixis
ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΓΚΟΥΜΑ
6.
Ο “απρόβλεπτος” Ερντογάν και η φερόμενη ατζέντα του:
Μόνο στην Κύπρο τον φοβούνται…
Αναφορικά με τον Ερντογάν, ένας πολιτικός μύθος που έχει κυριαρχήσει παντού είναι πως ο ισλαμιστής ηγέτης είναι, τάχατες, “απρόβλεπτος” και πως όλοι μας πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη το γεγονός αυτό και να προσαρμόζουμε τη συμπεριφορά μας έναντι του ανάλογα, ώστε να αποφύγουμε τα “χειρότερα”.
Ο πολιτικός αυτός μύθος είναι ευρύτερος και μας παραπέμπει σε “απρόβλεπτους” ηγέτες και “απρόβλεπτα” κράτη και συμπεριφορές.
Σε ένα άλλο επίπεδο η θέση αυτή αποτελεί ένα από τα προσφιλή θεωρητικά ζητήματα συζήτησης σε ακαδημαϊκούς κύκλους, κυρίως στην Αμερική. Στην πράξη όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Και το όλο ζήτημα της “απροβλεψιμότητας” είναι μια πολιτικά εσκεμμένη κατασκευή που βασίζεται στη μπλόφα για να φέρει αποτελέσματα που δεν μπορούν να κερδηθούν με άλλο τρόπο διότι αυτός που επιδιώκει το όφελος δεν έχει την δύναμη να το κερδίσει αλλιώς.
Βασίζεται λοιπόν στο φόβο τρίτων που υποκύπτουν στην μπλόφα του, μην τυχόν και πάθουν χειρότερα από τον “απρόβλεπτο” ηγέτη.
Υπάρχει ένα εξαιρετικό και διδακτικό προηγούμενο στο ζήτημα αυτό που δεν είναι και καθόλου τυχαίο. Κατά ακριβεία είναι το παράδειγμα αυτό που έχει πυροδοτήσει την όλη σύγχρονη συζήτηση γύρω από το ζήτημα της “απροβλεψιμότητας” ηγετών, ή αν θέλετε για να το θέσω και στα λαϊκά, στην “πελλάρα” δηλαδή την “τρέλλα” του ηγέτη.
Η αναφορά εδώ είναι στη συμπεριφορά του αμερικανού Προέδρου Νίξον, όπως μας τη μεταφέρει από πρώτο χέρι ο Σύμβουλος Ασφαλείας του, ο Χένρι Κίσσινγκερ. Στη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ, ο Νίξον άρχισε να χάνει τη υπομονή του και να εκνευρίζεται με το Βόρειο Βιετνάμ σε τέτοιο βαθμό που το αποκαλούσε μια “σκατένια” χώρα (a shit country) και που απειλούσε να την “εξαφανίσει” από το χάρτη.
Συμφώνησε λοιπόν με τον Κίσσινγκερ να αρχίσει ο τελευταίος να μεταφέρει διακριτικά σε διπλωματικούς κύκλους, σε δημοσιογράφους και στο Κονγκρέσο πως ο Πρόεδρος “τα έχει πάρει στο κρανίο”, πως έχει τάχα τρελαθεί και πως αν δεν αλλάξει η συμπεριφορά του Βορείου Βιετνάμ τότε μπορεί και να του ρίξει και καμιά πυρηνική βόμβα.
Βέβαια του Νίξον δεν του βγήκε διότι οι Βιετναμέζοι, που πολεμούσαν για τη ελευθερία τους από το 1925, δεν έτρωγαν κουτόχορτο κα δεν ήταν ούτε Ευρωπαίοι, ούτε Ελλαδίτες ούτε και κύπριοι ώστε να τρομοκρατηθούν με τις ανοητολογίες του Νίξον.
Το 1975 εξήλθαν νικητές ταπεινώνοντας τους Αμερικανούς όσο ποτέ στην ιστορία τους. Τα κράτη είναι ορθολογικοί δρώντες πάνω απ´όλα. Το ίδιο ισχύει και για τους ηγέτες τους. Κύριο μέλημα κρατών και ηγετών είναι η ασφάλεια τους και η διατήρηση της εξουσίας. Αν υπάρχει ένας απαράβατος κανόνας για κάθε θεσμό, οργανισμό και κυβέρνηση είναι η “αρπαγή” της εξουσίας, δημοκρατικά ή μή, και η διατήρησή της. Αυτό είναι το πρώτιστο μέλημά τους.
Αφού “βουτήξουν” την εξουσία η μόνη τους έγνοια είναι πως να τη διατηρήσουν επ´αόριστο, με τον σκοπό να αγιάζει τα μέσα. Κανένα κράτος ή ηγέτης δεν δρά ανορθολογιστικά στο ζήτημα αυτό στη διεθνή σκηνή. Κυρίως δεν λαμβάνονται ρίσκα που να αυξάνουν τις πιθανότητες ανατροπής τους.
Όποιος πιστεύει το αντίθετο είναι βαθιά νυχτωμένος ως προς το πως δουλεύει το διακρατικό σύστημα και τα συστήματα εξουσίας παντού, ακόμη και σε ένα μικρό χωριουδάκι.
Γιατί ο Νίξον δεν έριξε πυρηνική βόμβα στο “σκατόκρατος” του Βιετνάμ, αφού ήταν τρελός και απρόβλεπτος; Διότι ούτε το ένα ήταν, ούτε το άλλο. Γι αυτό! Και διότι γνώριζε ως “ορθολογιστής” ηγέτης, πως η χώρα του δεν θα μπορούσε να διαχειριστεί τη ρίψη πυρηνικής βόμβας σε μια οποιαδήποτε χώρα. Το στίγμα και μόνο του πυρηνικού επιδρομέα στη μεταπολεμική εποχή θα τη συνόδευε για πάντα. Ο Νίξον απλά μπλόφαρε χωρίς ρίσκο μήπως και η άλλη πλευρά πανικοβάλλονταν και υποχωρούσε.
Οι Βιετναμέζοι όμως δεν ήταν πολιτικά ψώνια για να τους πάει περίπατο ο όποιος Νίξον, όπως απέδειξαν και με το σύντομο πόλεμο του 1978-79 εναντίον της Κίνας και από τον οποίο εξήλθαν, μάλιστα, και νικητές.
Έτσι, και στην περίπτωση του νεο-σουλτάνου Ερντογάν. Ρίχνει άδεια για να πιάσει γεμάτα. Και έχει βρεί τα κατάλληλα ψώνια, αν παρακολουθήσει κανείς τις αντιδράσεις των επισήμων και των ΜΜΕ, κυρίως σε Ευρώπη, Ελλάδα και Κύπρο.
Εγώ στοιχηματίζω, για παράδειγμα, πως ούτε το ζήτημα της θανατικής ποινής θα επαναφέρει ο ισλαμιστής ηγέτης, ούτε θα λάβει πρωτοβουλίες για να τερματίσει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ, και ούτε θα ανοίξει τα σύνορά του και να πλημυρήσει την ΕΕ με πρόσφυγες, όπως απειλεί αν δεν δοθεί βίζα σε Τούρκους πολίτες. Και ούτε θα ρισκάρει σοβαρή κρίση με την Έλλάδα η οποία δεν είναι ούτε Συρία ούτε οι ξεβράκωτοι του Ισλαμικού κράτους. (Στη Κύπρο θα ρισκάρει κυρίως με το ζήτημα του αερίου διότι εκεί, δυστυχώς, η πολιτική ηγεσία-κυρίως των Δησύ και Ακέλ- έχει προ καιρό αυτοευνουχιστεί πολιτικά).
Ο Ισλαμιστής ηγέτης γνωρίζει καλύτερα από τον οποιοδήποτε πως σε τέτοιας μορφής πολιτικών κινήσεων ενυπάρχουν μεγάλα πολιτικά ρίσκα -αρχίζοντας με την οικονομία- τις συνέπειες των οποίων δεν μπορεί να διαχειριστεί. Και λειτουργώντας ορθολογιστικά και με γνώμονα τη διατήρηση της εξουσίας θα πράξει ό,τι απαιτείται για να συνεχίσει να διαφεντεύει την Τουρκία.
Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ
19/4/2017
http://mignatiou.com/2017/04/o-aprovleptos-erntogan-ke-i-feromeni-atzenta-tou/
8.
ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ
Το τουρκικό δημοψήφισμα της περασμένης Κυριακής έδωσε λαβή σε χείμαρρο αντιφατικών αναγνώσεων – με το ενδιαφέρον στον ευρωατλαντικό ειδικότερα χώρο να εστιάζεται πρωτίστως, και συχνά αποκλειστικά, στις τύχες της «δημοκρατίας» στη γείτονα. Ωσάν το τουρκικό πολίτευμα, από ιδρύσεως του νεότερου τουρκικού κράτους από τον Κεμάλ, να υπήρξε ποτέ δημοκρατικό με τη Δυτική έννοια του όρου. Είτε επί κυριαρχίας των στρατιωτικών, είτε μετά την ανάληψη της εξουσίας από το πολιτικό Ισλάμ.
Επαναλαμβάνουν δηλαδή οι Δυτικοί σχολιαστές σε σχέση με την Τουρκία το σφάλμα που κατά κανόνα διαπράττουν και ως προς άλλες εκτός Δυτικού πολιτικού πολιτισμού χώρες. Αξιολογούν τα πολιτικά καθεστώτα με κριτήρια ξένα προς τη φύση των κοινωνιών που τα εκτρέφουν και στηρίζουν. Με επακόλουθο τη συσκότιση της ουσίας των εκάστοτε πραγματικών διακυβευμάτων. Τα οποία στην τουρκική περίπτωση συνίστανται, αφ’ ενός, στη σταθερότητα εντός του κράτους, και, αφ’ ετέρου, στους εξωτερικούς του προσανατολισμούς.
Και ως προς μεν το πρώτο, το πιθανότερο είναι ότι η επικράτηση του χαρισματικού και θεληματικού προέδρου Ερντογάν θα δυσχεράνει περαιτέρω, τόσο τις αποσχιστικές προσπάθειες των Κούρδων του ΡΚΚ, όσο και τις τρομοκρατικές δραστηριότητες των ακραίων Ισλαμιστών. Ενώ, σε μια κοινωνία της οποίας θρησκεία και εθνικισμός συγκροτούν τους δύο ισχυρότερους πυλώνες, η συμμαχία μεταξύ του ισλαμογενούς κυβερνητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και των κεμαλικών του Εθνικιστικού Κινήματος (ΜΗΡ) – αναβίωση, σε κάποιο βαθμό, του επί στρατιωτικού καθεστώτος ισλαμοεθνικισμού του μακαρίτη Οζάλ, τώρα όμως με τους ισλαμιστές στο τιμόνι – προσφέρει κρίσιμη στήριξη στο υπό διαμόρφωση προεδρικό καθεστώς.
Μεγαλύτερη αβεβαιότητα περιβάλλει αυτή τη στιγμή τις εξωτερικές επιλογές του Τούρκου προέδρου. Η κριτική που πλείονες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν ασκήσει προσωπικώς στον κ. Ερντογάν εξ αφορμής του δημοψηφίσματος και οι αμετροεπείς, έως κατάφορα προσβλητικές, αντιδράσεις του ιδίου έχουν επί του παρόντος επιβαρύνει σοβαρά το ευρωτουρκικό κλίμα. Χωρίς ουδόλως να αποκλείεται, όμως, τα μερικώς συγκλίνοντα συμφέροντα της Τουρκίας και των κύριων ευρωπαϊκών δυνάμεων σε μια σειρά από μείζονος σημασίας και για τις δύο πλευρές θέματα – Συριακό και Μεσανατολικό γενικότερα, μεταναστευτικό, εμπορικές και ενεργειακές σχέσεις – να οδηγήσουν συν τω χρόνω στην εκτόνωση της δημιουργηθείσης έντασης και στην αναζήτηση οδών συνεργασίας.
Βέβαια, περί εντάξεως της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ουδείς πλέον σοβαρός λόγος. Επί δεκαετίες άλλωστε η ένταξη αυτή αποτελούσε όνειρο απατηλό – με τους Ευρωπαίους να υποκρίνονται ότι την διαπραγματεύονται και με τους Τούρκους να υποκρίνονται ότι τους πιστεύουν. Και συνεπώς οι πρόσφατες εξελίξεις παρέχουν την ευκαιρία για την τοποθέτηση των ευρωτουρκικών σχέσεων σε ρεαλιστικότερη βάση. Προς την κατεύθυνση δε αυτή πιθανότατα θα συμβάλει και η Ουάσιγκτον υπό την κυβέρνηση Τραμπ. Η οποία ενώ, σε αντίθεση με τους προκατόχους της, δείχνει παγερά αδιάφορη έναντι της τουρκικής ευρωκοινοτικής προοπτικής, εμφανώς αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στη συνεργασία με την Άγκυρα – μεταξύ άλλων κατά του Ισλαμικού Κράτους. Όπως μαρτυρεί και το συγχαρητήριο τηλεφώνημα του Αμερικανού προέδρου προς τον Τούρκο ομόλογό του την επομένη του δημοψηφίσματος.
Σημειωτέον ότι μια τέτοια εξέλιξη ανταποκρίνεται και στο ελληνικό εθνικό συμφέρον, στο μέτρο που αποκλείει την Τουρκία από τα κοινοτικά κέντρα στρατηγικών αποφάσεων, αλλά ευνοεί τη στενή σύνδεσή της με την Ευρωπαϊκή Ένωση – της οποίας ως μέλος έχουμε φυσικά τη δυνατότητα να συνδιαμορφώνουμε τη στάση.
Κατά τα λοιπά, ο πρόεδρος Ερντογάν είναι, εκτός απροόπτου, ο δεδομένος ηγέτης της γείτονος για πλείονα έτη. Και επομένως ως προς το όλο πλέγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων – Κυπριακό, Αιγαιακά, μεταναστευτικές ροές – αυτός θα είναι ο κύριος συνομιλητής μας. Η ψευδαίσθηση ότι είναι ετοιμόρροπος οδηγεί σε επικινδύνως παραπειστικά συμπεράσματα. Ενώ η επιπολαίως προτεινόμενη από ορισμένους – αλλά ευτυχώς διαχρονικά αποκρουόμενη από την επίσημη ελληνική Πολιτεία – συμπαράσταση σε στοιχεία στρεφόμενα κατά της τουρκικής κρατικής υπόστασης, όπως οι αποσχιστικοί Κούρδοι, αποτελεί σίγουρη συγκρουσιακή συνταγή.
Γ.Σέκερης,Πρέσβυς ε.τ.
19/4/2017
http://georgeesekeris.blogspot.gr
9.
Η ώρα της αλήθειας για Ε.Ε. - Τουρκία
Η Τουρκία έχει εισέλθει σε νέα φάση μετά το δημοψήφισμα. Η Ελλάδα πρέπει να ζυγίσει πολύ προσεκτικά τη νέα κατάσταση και να μπορέσει να προβλέψει τις κινήσεις του προέδρου Ερντογάν.
Οσοι παρακολουθούν επί δεκαετίες τις ελληνοτουρκικές σχέσεις φοβούνταν πάντοτε τη «στιγμή της αλήθειας» για τις σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας. Αυτή η στιγμή μάλλον έχει φτάσει. Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες αντέδρασαν έντονα στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Πολλοί εστίασαν στην κριτική των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν, άλλοι ζήτησαν ξεκάθαρα να διακοπεί η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Συγκρίνετε αυτές τις αντιδράσεις με το θερμό τηλεφώνημα του προέδρου Τραμπ στον κ. Ερντογάν και τις δηλώσεις του Κρεμλίνου. Ο Τούρκος ηγέτης παρουσίασε την Ευρώπη σαν τον κακό μπαμπούλα που καταδιώκει την Τουρκία και οι Ευρωπαίοι έπεσαν στην παγίδα, πριν και μετά το δημοψήφισμα.
Η εξίσωση, βέβαια, δεν είναι εύκολη για κανέναν. Οι οικονομικές σχέσεις έχουν τεράστια σημασία και για την Τουρκία και για την Ε.Ε. Οι Ευρωπαίοι επίσης δεν μπορούν να εγκαταλείψουν στη μοίρα του τον μισό τουρκικό πληθυσμό ο οποίος ψήφισε «Οχι» αναλαμβάνοντας μεγάλο ρίσκο. Για τη διανόηση και τη φιλοευρωπαϊκή μερίδα του πληθυσμού, η σχέση με την Ε.Ε. είναι το μόνο φρένο που μπορεί να αποτρέψει τα χειρότερα.
Πάντως, η Τουρκία έχει πάρει μια πορεία που δύσκολα θα ανατραπεί. Η μαντίλα μπήκε ακόμη και στον στρατό. Η κεμαλική Τουρκία, που ξέραμε επί δεκαετίες, ξεθεμελιώνεται. Αντιδράσεις θα υπάρξουν πολλές, ίσως και εμφύλιες συρράξεις. Το στοίχημα για τον κ. Ερντογάν είναι να κρατήσει την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης και να κερδίσει τις επόμενες προεδρικές εκλογές το 2019. Δεν είναι αυτονόητο ότι θα το πετύχει, ώστε να προλάβει να δοκιμάσει τις νέες εξουσίες του. Στην τουρκική Ιστορία έχει αποδειχθεί πολλάκις ότι η απόσταση ανάμεσα στον θρίαμβο και στο λιντσάρισμα είναι μερικά χρόνια.
Το ζήτημα είναι ότι η Ελλάδα γειτονεύει με την Τουρκία και θα κληθεί να αντιμετωπίσει τα απόνερα. Αν οι σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας μπουν σε μεγάλη κρίση, οι κίνδυνοι για τα συμφέροντά μας θα είναι μεγάλοι. Ιδίως αν ο κ. Ερντογάν νιώσει ότι έχει τις «πλάτες» Τραμπ και Πούτιν, που αυτή τη στιγμή μοιάζει να τις έχει.
Δεν θα είναι εύκολο να συμβιώσουμε με ένα γείτονα σε νευρική κρίση και με έναν ηγέτη που κινείται μεταξύ μεγαλείου και παράνοιας. Θα χρειασθεί, ενδεχομένως, να πείσουμε τους Ευρωπαίους εταίρους μας ότι πρέπει να χαράξουν προσεκτικά τη στάση τους. Γιατί, αν κλείσουν για τα καλά την πόρτα στην Τουρκία, καλό θα ήταν να την ασφαλίσουν κιόλας.
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
19/4/2017
http://www.kathimerini.gr/905771/opinion/epikairothta/politikh/h-wra-ths-alh8eias-gia-ee---toyrkia
10.
Οι σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας μετά το δημοψήφισμα.
Η επικράτηση του «Ναι» στο τουρκικό δημοψήφισμα ήταν αναμενόμενη, αν και το αποτέλεσμα ήταν λίαν οριακό. Η μικρή διαφορά και οι καταγγελίες αντιπολίτευσης και διεθνών παρατηρητών ενισχύουν τις υποψίες για περιορισμένης κλίμακας αλλοίωση της ετυμηγορίας, αλλά το αποτέλεσμα δεν αλλάζει: η Τουρκία άλλαξε σελίδα και τα ερωτήματα αφορούν πλέον την επόμενη ημέρα για τη χώρα και τις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο. Ο κ. Ερντογάν πρέπει να διαχειριστεί μια κοινωνία με σταθερά υψηλή πόλωση (ενδιαφέρουσα εξέλιξη και η «απώλεια» όλων σχεδόν των μεγάλων αστικών κέντρων), αλλά έχει μπροστά του ένα ευρύ φάσμα επιλογών: από μια στροφή σε ενωτικό και συμφιλιωτικό λόγο και πράξεις μέχρι τη συνέχιση της σημερινής συγκρουσιακής πολιτικής. Με δεδομένο το απρόβλεπτο του ανδρός, οποιαδήποτε απόπειρα πρόβλεψης είναι αυτή τη στιγμή εξαιρετικά παρακινδυνευμένη. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το μέλλον της δημοκρατίας στην Τουρκία διαγράφεται ζοφερό και ότι η χώρα θα κληθεί στο άμεσο μέλλον να διαχειριστεί σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την πολιτική σταθερότητα, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή και ειρήνη (ιδιαίτερα στο Κουρδικό, όπου δεν μπορούν να αποκλειστούν σοβαρές εξελίξεις στο Β. Ιράκ και στη Συρία).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα έχουν οι συνέπειες του δημοψηφίσματος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το Κυπριακό και τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Εδώ θα πρέπει να γίνουν οι ακόλουθες επισημάνσεις: πρώτον, η πρόσφατη αύξηση της έντασης στο Αιγαίο μερικώς μόνο οφείλεται στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία. Συνδέεται πολύ περισσότερο με τις πάγιες τουρκικές θέσεις και επιδιώξεις στο Αιγαίο. Αρα, δεν θα πρέπει να αναμένεται ριζική αλλαγή στην τουρκική συμπεριφορά έναντι ημών. Το ίδιο ισχύει και στο Κυπριακό, όπου η τουρκική στάση υπαγορεύεται από τη διαχρονική αντίληψη των τουρκικών συμφερόντων από σειρά κυβερνήσεων, και όχι μόνο από την περίοδο διακυβέρνησης του ΑΚΡ. Αρα, δεν διαφαίνεται –δυστυχώς– σοβαρή προοπτική ευτυχούς κατάληξης των διαπραγματεύσεων. Δεύτερον, η λειτουργία δημοκρατίας δυτικού τύπου δεν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρηση καλών σχέσεων, ή τουλάχιστον την αποτελεσματική διαχείριση προβλημάτων με κάποιο άλλο κράτος. Η Ελλάδα έχει καλές σχέσεις με χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα, όπου το πολιτικό σύστημα είναι αρκετά διαφορετικό από το μέσο ευρωπαϊκό. Μια πιο αυταρχική Τουρκία δεν σημαίνει a priori ότι μετατρέπεται σε πιο δύσκολο γείτονα.
Τρίτον, ασφαλώς η Ελλάδα δεν χρειάζεται να διαφοροποιηθεί σημαντικά από τους Ευρωπαίους εταίρους της όσον αφορά την έκφραση ανησυχιών για τη φθίνουσα πορεία της δημοκρατίας στην Τουρκία. Δεν έχει κανένα λόγο όμως να είναι στην πρώτη γραμμή των επικρίσεων, καθώς οι συνέπειες των ευρωτουρκικών εντάσεων γίνονται συνήθως πολύ περισσότερο αισθητές στην Ελλάδα παρά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Επιπλέον, η Αθήνα θα πρέπει να πάρει ανοιχτά θέση κατά της οριστικής διακοπής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, καθώς μια ανερμάτιστη Τουρκία ενδέχεται να αποτελέσει έναν σαφώς πιο επικίνδυνο γείτονα. Επιπλέον, οφείλουμε να κρατήσουμε ζωντανή την ελπίδα για ένα μεγάλο κομμάτι της τουρκικής κοινωνίας που εξακολουθεί να αισθάνεται κοντά στις ευρωπαϊκές αξίες.
Θάνος Π. Ντόκος
Γενικός διευθυντής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
19/4/2017
http://www.kathimerini.gr/905758/opinion/epikairothta/politikh/oi-sxeseis-elladas---toyrkias-meta-to-dhmoyhfisma
11.
Ο δερβίσης και ο Ερντογάν.
Παρακολουθώντας τα αποτελέσματα του τουρκικού δημοψηφίσματος ανά πόλη, στέκομαι ιδιαίτερα στο Ικόνιο, όπου είχα ταξιδέψει πριν από λίγα χρόνια. Εκεί, λοιπόν, στην πιο θρησκευτική πόλη της γείτονος, το «Οχι» θριάμβευσε: 72,9% έναντι 27,1%.
Το Ικόνιο δείχνει τον δρόμο, κατά κάποιον τρόπο. Κι ωστόσο, ο μουσουλμανισμός των σούφι, που είναι και η παράδοση του Ικονίου, είναι διαποτισμένος από ένα ορισμένο πνεύμα αγάπης και ανοχής, μακριά από τις πιο σκοταδιστικές εκφάνσεις του σύγχρονου Ισλάμ.
Στο Ικόνιο βρίσκεται το τέμενος του Τζελαλεδίν Ρουμί ή, αλλιώς, το Μουσείο του Μεβλανά, όπου και η σαρκοφάγος του σούφι ποιητή Ρουμί, ο οποίος ίδρυσε εκεί το τάγμα των Περιστρεφόμενων Δερβίσηδων ή Μεβλεβήδων το 1220.
Πηγαίνοντας όμως στο μουσείο, πέσαμε πάνω στο μεγαλόπρεπο μαυσωλείο των Τούρκων πεσόντων εν πολέμω της περιοχής. Πεντακάθαρος χώρος, σαν να ανεγέρθηκε κι εγκαινιάστηκε πριν από λίγες ώρες. Ενα αίθριο στο κέντρο του κτίσματος, μικρός, φροντισμένος κήπος με τρεχούμενα νερά και σιντριβάνι, και ολόγυρα, εντός των τειχών, ψηφιδωτά και παραστάσεις πολέμων, χαραγμένα ονόματα νεκρών.
Τότε, πριν από λίγα χρόνια, δεν μου είχε κάνει εντύπωση το ότι ο Κεμάλ κυριαρχούσε παντού με την Καλλίπολη να δεσπόζει: η τουρκική εποποιία στο Τσανάκ-Καλέ ήταν ένα σημείο εκκίνησης για τον θρύλο που έγινε επτά χρόνια μετά ο Κεμάλ, όταν «έριξε τους Ελληνες στη θάλασσα». Σήμερα, όπως το σκέφτομαι, με τους αντικεμαλικούς να έχουν δώσει ένα γενναιόδωρο 73% στις υπερεξουσίες που προτείνει να πάρει πάνω του ο ισλαμιστής Ερντογάν, χαμογελώ έκπληκτος.
Λίγο αργότερα, μπαίνοντας στο τέμενος του Ρουμί, που είναι τόπος προσκυνήματος, εισήλθαμε στο εσωτερικό καλύπτοντας υποχρεωτικά τα πόδια μας με νάιλον σακούλες. Μπροστά στις σαρκοφάγους των παλαιών δερβίσηδων, άνδρες και γυναίκες, επισκέπτες από πολλές τοποθεσίες της Τουρκίας, προσεύχονταν πυρετικά. Ηταν μουσλίμ: ολόκληρο το είναι τους παραδομένο στον Δημιουργό, έτοιμοι να κοιτάξουν πίσω από τον θραυσματικό κόσμο που τους περιέβαλλε και να αποκτήσουν θέαση της υπερβατικής πραγματικότητας. Ολος ο κόσμος μια θεοφάνεια. Ετοιμοι –ίσως– ακόμα και να σκοτώσουν για αυτή τη θεοφάνεια.
Η πιο μεγάλη από τις σαρκοφάγους ήταν αυτή του Ρουμί: στην κορυφή της δέσποζε το χαρακτηριστικό δερβίσικο σαρίκι με το τυλιγμένο ύφασμα ολόγυρά του. Στο πλάι μας στεκόταν ένας μεσόκοπος Τούρκος που μας πλησίασε, ικανοποιήθηκε πολύ όταν έμαθε ότι είμαστε Ελληνες και άρχισε να μας μιλά με περισσή ευγένεια σε καλά αγγλικά (πράγμα σπάνιο τόσο βαθιά στην Τουρκία). Τον ρωτήσαμε τι ακριβώς κοιτούσαμε. Μας απάντησε ότι βλέπαμε το μυστικό πρόσωπο του ισλαμισμού. Ο Τζαλάλ αλ Ντιν Ρουμί έβρισκε τον Θεό μέσα από τον αναπνευστικό έλεγχο, τη μουσική και τον εκστατικό χορό. Αποζητούσε την εμπειρία της παρουσίας του Θεού στη ζωή του και την έβρισκε μέσα από τη μουσική και τον χορό. Ο άγνωστος Τούρκος μάς μίλησε και για το «δικρ»: σημαίνει υπενθύμιση και συνδέεται με την πολύωρη ρυθμική επανάληψη του ονόματος του Θεού και του προφήτη Μωάμεθ κατά τη διάρκεια αυτών των τελετουργιών. Η επανάληψη, η αναπνοή, τα τύμπανα, ο λικνισμός του κορμιού ρίχνουν τον δερβίση σε έκσταση. Εχουν έναν πανθεϊσμό οι σούφι τον οποίο εχθρεύονται οι πιο ορθόδοξοι μουσουλμάνοι, μας είπε χαμηλόφωνα, σχεδόν συνωμοτικά. Πολλοί από αυτούς που βλέπαμε ολόγυρά μας, πρόσθεσε, αν ήξεραν λεπτομέρειες για τις πρακτικές των σούφι, δεν θα ήταν τόσο ευχαριστημένοι...
Δεν μάθαμε αν ο εν λόγω κύριος ήταν από το Ικόνιο ή εσωτερικός τουρίστας. Στοιχηματίζω όμως ότι προχθές καταψήφισε τις προτάσεις Ερντογάν.
Ηλίας Μαγκλίνης
19/4/2017
http://www.kathimerini.gr/905760/opinion/epikairothta/politikh/o-dervishs-kai-o-erntogan
12.
Ενα «Ναι», προϊόν άγριας χειραγώγησης.
Για «μαζική εκλογική νοθεία» έκανε λόγο σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Τούρκος εκλογικός αναλυτής. Η πληροφορία ότι οπαδοί του Ταγίπ Ερντογάν νόθευσαν το αποτέλεσμα δεν προκαλεί έκπληξη. Παράξενο είναι, όμως, το γεγονός ότι η εκστρατεία υπέρ του «Ναι» εξασφάλισε μόλις 51,4% των ψήφων.
Διεθνείς παρατηρητές εξέδωσαν επικριτικές εκθέσεις για τη διαδικασία. Το δημοψήφισμα διεξήχθη σε κλίμα φόβου. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επέτρεψε στον Ερντογάν να προχωρήσει στη σύλληψη 45.000 μελών της αντιπολίτευσης και στην απόλυση 130.000 δημοσίων υπαλλήλων. Οι υποστηρικτές του «Οχι» χαρακτηρίστηκαν «φίλοι της τρομοκρατίας».
Σύμφωνα με παρατηρητές του ΟΑΣΕ, αναφέρθηκε ότι η εκστρατεία υπέρ του «Ναι» κυριάρχησε στα κρατικά μέσα ενημέρωσης, ενώ ο εκφοβισμός οδήγησε σε ευρεία αυτολογοκρισία. Περισσότεροι από 150 δημοσιογράφοι βρίσκονται στις φυλακές και 160 μέσα ενημέρωσης έκλεισαν.
Οι Κούρδοι ψηφοφόροι απώλεσαν την πολιτική επιρροή τους. Περισσότεροι από 500.000 Κούρδοι κάτοικοι της ΝΑ Τουρκίας εκτοπίσθηκαν και παρέμειναν άστεγοι ως συνέπεια επιθέσεων από τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας. Η συμμετοχή τους στις εκλογές κατέστη αδύνατη, καθώς δεν διαθέτουν μόνιμη διεύθυνση κατοικίας. Το τουρκικό κράτος έχει φυλακίσει 13 Κούρδους βουλευτές και ανέλαβε τη διοίκηση 82 κουρδικών δήμων φυλακίζοντας τους εκλεγμένους δημάρχους. Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, «το νομικό πλαίσιο υπήρξε ανεπαρκές για πραγματικά δημοκρατικό δημοψήφισμα».
Από τη μεριά του, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο, που έχει στελεχωθεί με υποστηρικτές του Ερντογάν, άλλαξε αιφνιδίως τους κανόνες έγκυρων ψηφοδελτίων την παραμονή των εκλογών, αφαιρώντας σημαντικό εμπόδιο κάθε απόπειρας νοθείας. Την ίδια ώρα, οι προσπάθειες της αντιπολίτευσης να προκαλέσει νέα καταμέτρηση δεν αναμένεται να καρποφορήσουν.
Η ίδια η εκλογική διαδικασία διακρίθηκε από αδιαφάνεια. Δεν επετράπη σε διεθνείς εκλογικούς παρατηρητές να πραγματοποιήσουν επιτόπου πραγματογνωμοσύνη σε εκλογικά κέντρα. Οι 18 συνταγματικές μεταρρυθμίσεις παρουσιάστηκαν ως «πακέτο», στερώντας από τους ψηφοφόρους τη δυνατότητα να εκφραστούν πάνω σε κάθε άρθρο.
Αστυνομία και τοπικές αρχές αρνήθηκαν την πρόσβαση οπαδών του «Οχι» σε δημόσιες εγκαταστάσεις, ενώ οι αιτήσεις τους για δημόσιες εκδηλώσεις απορρίφθηκαν. Η παρουσία της αστυνομίας ήταν έντονη μέσα και έξω από τα εκλογικά τμήματα, με την αστυνομία να πραγματοποιεί ελέγχους ταυτοτήτων, αποθαρρύνοντας πολλούς ψηφοφόρους του «Οχι».
Ο Ερντογάν διοργάνωσε «κάλπικο» δημοψήφισμα, χρησιμοποιώντας τακτικές που είναι κοινές στα δικτατορικά καθεστώτα. Οι Αρχές χειραγώγησαν την εκλογική διαδικασία και την καταμέτρηση των ψήφων, ενώ ο Ερντογάν έσπευσε να ανακηρύξει τη νίκη του «Ναι», δημιουργώντας τετελεσμένο γεγονός.
Το δημοψήφισμα σηματοδοτεί τον θάνατο της τουρκικής δημοκρατίας, ενώ ο Ερντογάν υποστήριξε δημόσια την επαναφορά της θανατικής ποινής σηματοδοτώντας τη λήξη της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας στην Ε.Ε. Αν το ΝΑΤΟ σχηματιζόταν σήμερα, η Τουρκία δεν θα είχε δικαίωμα εισόδου, καθώς είναι ισλαμική, μη δημοκρατική και αντιαμερικανική.
Η Τουρκία επιθυμεί την αναγνώριση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος από την αμερικανική κυβέρνηση. Οι παχυλά αμειβόμενοι από την Αγκυρα λομπίστες, αλλά και οι έμμισθοι «ειδήμονες» όπως ο Μάικλ Φλιν και ο Ρούντι Τζιουλιάνι, υπογραμμίζουν την ιδιότητα της Τουρκίας ως αναγκαίου συμμάχου, αγνοώντας επιδεικτικά τη στήριξη που προσφέρει η Αγκυρα στο Ισλαμικό Κράτος. Η Τουρκία δεν είναι παρά ένας αβέβαιος σύμμαχος, ενώ οι επιτελείς του Πενταγώνου θα έκαναν καλά να επιλέξουν εναλλακτικές λύσεις στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ. Τέτοιες εναλλακτικές προσφέρουν η Κύπρος, η Ιορδανία, το Κουβέιτ και το ιρακινό Κουρδιστάν. Αν η Ουάσιγκτον σοβαρολογεί όταν λέει ότι επιδιώκει την ήττα του Ι.Κ. στη Συρία, οφείλει να ενισχύσει τους Κούρδους της Συρίας για την ανακατάληψη της Ράκα, υπογράφοντας επίσημη συμφωνία μαζί τους. Τέλος, η κυβέρνηση Τραμπ πρέπει να υψώσει το ανάστημά της απέναντι στην Τουρκία, ασκώντας δίωξη σε συνεργάτες του Ερντογάν για συστηματική προσπάθεια αποφυγής κυρώσεων με το «ξέπλυμα» κεφαλαίων για λογαριασμό του Ιράν.
DAVID L. PHILLIPS*
* Ο αρθρογράφος είναι διευθυντής του Program on Peace-building and Rights του Ινστιτούτου Μελέτης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Huffington Post.
19/4/2017
http://www.kathimerini.gr/905756/opinion/epikairothta/politikh/ena-nai-proion-agrias-xeiragwghshs
Πώς το τουρκικό δημοψήφισμα μπορεί να αποτελέσει τον προάγγελο μιας γαλλικής έκπληξης.
Ανεπηρέαστοι από τις προειδοποιήσεις, κυρίως από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένης της ηχηρής "καμπάνας" του Economist ότι η Τουρκία κινδυνεύει να "διολισθήσει σε δικτατορία" - οι ψηφοφόροι ενέκριναν την Κυριακή την πρόταση του δημοψηφίσματος για διεύρυνση των εξουσιών του Προέδρου Recep Tayyip Erdogan μέσω συνταγματικής αναθεώρησης. Κρίνοντας από κάποιες από τις συνεντεύξεις των ψηφοφόρων, μια από τις κινητήριες δυνάμεις αυτού του αποτελέσματος ήταν η ελπίδα του τουρκικού εκλογικού σώματος ότι η ισχυρότερη ηγεσία μπορεί να προσφέρει μεγαλύτερη σταθερότητα, ασφάλεια και ευημερία.
Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί και σε άλλες χώρες και είναι πιθανό να συνεχίσει να εκδηλώνεται τους επόμενους μήνες. Ως εκ τούτου, ούτε οι αγορές ούτε οι πολιτικοί επιστήμονες πρέπει να υποτιμούν αυτό που κάποιοι ψηφοφόροι είναι πρόθυμοι να αποδεχθούν και να ρισκάρουν στην προσπάθειά τους να αποκτήσουν μεγαλύτερη εθνική δύναμη -μια εξέλιξη που εγείρει ενδιαφέροντα εγχώρια και παγκόσμια ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων, ενδεχομένως, των επερχόμενων προεδρικών εκλογών στην Γαλλία.
Με 51,4% των ψήφων υπέρ του και ένα ποσοστό συμμετοχής της τάξης του 85%, ο Erdogan έχει πλέον ευρύτερες αρμοδιότητες σε θέματα νομοθεσίας, χρηματοδότησης, διορισμών και κοινωνίας των πολιτών. Η νίκη του έρχεται σε μια εποχή ρευστών εξελίξεων στην περιφέρεια, συμπεριλαμβανομένων των συγκρούσεων στη Συρία, σε συνδυασμό με την αυξημένη ένταση στις ήδη τεταμένες σχέσεις της χώρας με τη Δυτική Ευρώπη.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα δώσει θάρρος στην τουρκική κυβέρνηση: οι πρώτες ενέργειες μετά την ψηφοφορία περιλάμβαναν την παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης για τρεις μήνες αλλά και την πιθανότητα διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την επαναφορά της θανατικής ποινής. Αλλά παράλληλα δημιούργησε ένα ωστικό κύμα στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
Αξιοποιώντας τις διάφορες αναφορές που έγιναν για παρατυπίες, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης των εξωτερικών παρατηρητών οι οποίοι σημείωναν ότι το δημοψήφισμα υπολειπόταν των διεθνών προτύπων, τα κόμματα της αντιπολίτευσης αμφισβήτησαν τη νομιμότητα του αποτελέσματος. Το γεγονός ότι οι τρεις κύριες πόλεις της Τουρκίας ψήφισαν "όχι" θεωρείται από ορισμένους ως ένδειξη ότι υπάρχει ανάγκη για επιφυλακτική στάση απέναντι στην κυβέρνηση. Εν τω μεταξύ, σε μια σειρά ασυνήθιστων δηλώσεων, υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίδας Καγκελαρίου Angela Merkel, έχουν προειδοποιήσει την κυβέρνηση να μην βγάζει μεγάλα συμπεράσματα από μια ψηφοφορία που θεωρούν ότι απεικονίζει μια βαθιά διάσπαση στην Τουρκία.
Αλλά όλα αυτά είναι απίθανο να αποτρέψουν την τουρκική κυβέρνηση από το να βγάλει παρόμοια συμπεράσματα με αυτά που έβγαλε ο Πρόεδρος Donald Trump από την εκλογική του νίκη ή η βρετανική κυβέρνηση από το δημοψήφισμα για το Brexit: ότι αναστατωμένοι και κατά καιρούς, θυμωμένοι πολίτες αναζητούν ισχυρότερη ηγεσία για να πάρουν ξανά τη μοίρα τους στα χέρια τους. Και αυτό έρχεται σε μια εποχή "ασυνήθιστης αβεβαιότητας" τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
Το πώς θα εξελιχθεί η υπόθεση, θα εξαρτηθεί τόσο από το πόσο εποικοδομητικά η τουρκική κυβέρνηση, και ο Erdogan ειδικότερα, θα χρησιμοποιήσουν τις νέες συνταγματικές εξουσίες. Εν τω μεταξύ, τόσο οι αγορές, όσο και οι πολιτικοί επιστήμονες πρέπει να θυμούνται ότι αυτό που συνέβη στην Τουρκία την Κυριακή είναι εν μέρει μια απεικόνιση ενός ευρύτερου παγκόσμιου φαινομένου: ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων δείχνουν ότι είναι πρόθυμοι να πάρουν ρίσκο ακολουθώντας την υπόσχεση για μια ισχυρότερη ηγεσία που θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη σταθερότητα και ασφάλεια. Και φαίνονται διατεθειμένοι να το πράξουν, ακόμη και αν αυτό συνεπάγεται την αποδυνάμωση των ελέγχων και εξισορροπήσεων (checks and balances), τροφοδοτώντας πιθανότατα την πολιτική κουλτούρα της μιας προσωπικότητας που ίσως αυξήσει ακόμη και την απειλή της ολίσθησης σε μεγαλύτερο αυταρχισμό.
Το φαινόμενο αυτό πιθανότατα θα δοκιμαστεί και πάλι στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία στις 23 Απριλίου. Ήδη, οι τρεις υποψήφιοι που στρέφονται κατά του κατεστημένου -η Marine Le Pen του Εθνικού Μετώπου, ο Jean-Luc Mélenchon της άκρας αριστεράς, και ο Εmmanuel Macron, ο οποίος ανήκει σε ένα αυτο-ανακηρυχθέν νέο κίνημα- έχουν ταρακουνήσει την πολιτική σκηνή της χώρας. Κατά τη διαδικασία αυτή, έχουν αφήσει πίσω τους μυημένους Francois Fillon και Benoit Hamon, οι οποίοι έπεσαν πάνω στον "τοίχο" των δικών τους αποφάσεων.
Τα συμπεράσματα από το δημοψήφισμα της Τουρκίας αναδεικνύουν πιο έντονα την πιθανότητα να κερδίσει ένας από τους αντισυμβατικούς υποψήφιους στη Γαλλία. Αυτό δεν αφορά μόνο τον πρωτοπόρο Macron. Υπάρχει και πιο χαμηλός, αλλά ακραίος κίνδυνος που ακούει στο όνομα Le Pen ή Mélenchon.
Του Mohamed A. El-Erian
19/4/2017
http://www.capital.gr/bloomberg-view/3205538/pos-to-tourkiko-dimopsifisma-mporei-na-apotelesei-ton-proaggelo-mias-gallikis-ekplixis
6.
Ο “απρόβλεπτος” Ερντογάν και η φερόμενη ατζέντα του:
Μόνο στην Κύπρο τον φοβούνται…
Αναφορικά με τον Ερντογάν, ένας πολιτικός μύθος που έχει κυριαρχήσει παντού είναι πως ο ισλαμιστής ηγέτης είναι, τάχατες, “απρόβλεπτος” και πως όλοι μας πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη το γεγονός αυτό και να προσαρμόζουμε τη συμπεριφορά μας έναντι του ανάλογα, ώστε να αποφύγουμε τα “χειρότερα”.
Ο πολιτικός αυτός μύθος είναι ευρύτερος και μας παραπέμπει σε “απρόβλεπτους” ηγέτες και “απρόβλεπτα” κράτη και συμπεριφορές.
Σε ένα άλλο επίπεδο η θέση αυτή αποτελεί ένα από τα προσφιλή θεωρητικά ζητήματα συζήτησης σε ακαδημαϊκούς κύκλους, κυρίως στην Αμερική. Στην πράξη όμως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Και το όλο ζήτημα της “απροβλεψιμότητας” είναι μια πολιτικά εσκεμμένη κατασκευή που βασίζεται στη μπλόφα για να φέρει αποτελέσματα που δεν μπορούν να κερδηθούν με άλλο τρόπο διότι αυτός που επιδιώκει το όφελος δεν έχει την δύναμη να το κερδίσει αλλιώς.
Βασίζεται λοιπόν στο φόβο τρίτων που υποκύπτουν στην μπλόφα του, μην τυχόν και πάθουν χειρότερα από τον “απρόβλεπτο” ηγέτη.
Υπάρχει ένα εξαιρετικό και διδακτικό προηγούμενο στο ζήτημα αυτό που δεν είναι και καθόλου τυχαίο. Κατά ακριβεία είναι το παράδειγμα αυτό που έχει πυροδοτήσει την όλη σύγχρονη συζήτηση γύρω από το ζήτημα της “απροβλεψιμότητας” ηγετών, ή αν θέλετε για να το θέσω και στα λαϊκά, στην “πελλάρα” δηλαδή την “τρέλλα” του ηγέτη.
Η αναφορά εδώ είναι στη συμπεριφορά του αμερικανού Προέδρου Νίξον, όπως μας τη μεταφέρει από πρώτο χέρι ο Σύμβουλος Ασφαλείας του, ο Χένρι Κίσσινγκερ. Στη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ, ο Νίξον άρχισε να χάνει τη υπομονή του και να εκνευρίζεται με το Βόρειο Βιετνάμ σε τέτοιο βαθμό που το αποκαλούσε μια “σκατένια” χώρα (a shit country) και που απειλούσε να την “εξαφανίσει” από το χάρτη.
Συμφώνησε λοιπόν με τον Κίσσινγκερ να αρχίσει ο τελευταίος να μεταφέρει διακριτικά σε διπλωματικούς κύκλους, σε δημοσιογράφους και στο Κονγκρέσο πως ο Πρόεδρος “τα έχει πάρει στο κρανίο”, πως έχει τάχα τρελαθεί και πως αν δεν αλλάξει η συμπεριφορά του Βορείου Βιετνάμ τότε μπορεί και να του ρίξει και καμιά πυρηνική βόμβα.
Βέβαια του Νίξον δεν του βγήκε διότι οι Βιετναμέζοι, που πολεμούσαν για τη ελευθερία τους από το 1925, δεν έτρωγαν κουτόχορτο κα δεν ήταν ούτε Ευρωπαίοι, ούτε Ελλαδίτες ούτε και κύπριοι ώστε να τρομοκρατηθούν με τις ανοητολογίες του Νίξον.
Το 1975 εξήλθαν νικητές ταπεινώνοντας τους Αμερικανούς όσο ποτέ στην ιστορία τους. Τα κράτη είναι ορθολογικοί δρώντες πάνω απ´όλα. Το ίδιο ισχύει και για τους ηγέτες τους. Κύριο μέλημα κρατών και ηγετών είναι η ασφάλεια τους και η διατήρηση της εξουσίας. Αν υπάρχει ένας απαράβατος κανόνας για κάθε θεσμό, οργανισμό και κυβέρνηση είναι η “αρπαγή” της εξουσίας, δημοκρατικά ή μή, και η διατήρησή της. Αυτό είναι το πρώτιστο μέλημά τους.
Αφού “βουτήξουν” την εξουσία η μόνη τους έγνοια είναι πως να τη διατηρήσουν επ´αόριστο, με τον σκοπό να αγιάζει τα μέσα. Κανένα κράτος ή ηγέτης δεν δρά ανορθολογιστικά στο ζήτημα αυτό στη διεθνή σκηνή. Κυρίως δεν λαμβάνονται ρίσκα που να αυξάνουν τις πιθανότητες ανατροπής τους.
Όποιος πιστεύει το αντίθετο είναι βαθιά νυχτωμένος ως προς το πως δουλεύει το διακρατικό σύστημα και τα συστήματα εξουσίας παντού, ακόμη και σε ένα μικρό χωριουδάκι.
Γιατί ο Νίξον δεν έριξε πυρηνική βόμβα στο “σκατόκρατος” του Βιετνάμ, αφού ήταν τρελός και απρόβλεπτος; Διότι ούτε το ένα ήταν, ούτε το άλλο. Γι αυτό! Και διότι γνώριζε ως “ορθολογιστής” ηγέτης, πως η χώρα του δεν θα μπορούσε να διαχειριστεί τη ρίψη πυρηνικής βόμβας σε μια οποιαδήποτε χώρα. Το στίγμα και μόνο του πυρηνικού επιδρομέα στη μεταπολεμική εποχή θα τη συνόδευε για πάντα. Ο Νίξον απλά μπλόφαρε χωρίς ρίσκο μήπως και η άλλη πλευρά πανικοβάλλονταν και υποχωρούσε.
Οι Βιετναμέζοι όμως δεν ήταν πολιτικά ψώνια για να τους πάει περίπατο ο όποιος Νίξον, όπως απέδειξαν και με το σύντομο πόλεμο του 1978-79 εναντίον της Κίνας και από τον οποίο εξήλθαν, μάλιστα, και νικητές.
Έτσι, και στην περίπτωση του νεο-σουλτάνου Ερντογάν. Ρίχνει άδεια για να πιάσει γεμάτα. Και έχει βρεί τα κατάλληλα ψώνια, αν παρακολουθήσει κανείς τις αντιδράσεις των επισήμων και των ΜΜΕ, κυρίως σε Ευρώπη, Ελλάδα και Κύπρο.
Εγώ στοιχηματίζω, για παράδειγμα, πως ούτε το ζήτημα της θανατικής ποινής θα επαναφέρει ο ισλαμιστής ηγέτης, ούτε θα λάβει πρωτοβουλίες για να τερματίσει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην ΕΕ, και ούτε θα ανοίξει τα σύνορά του και να πλημυρήσει την ΕΕ με πρόσφυγες, όπως απειλεί αν δεν δοθεί βίζα σε Τούρκους πολίτες. Και ούτε θα ρισκάρει σοβαρή κρίση με την Έλλάδα η οποία δεν είναι ούτε Συρία ούτε οι ξεβράκωτοι του Ισλαμικού κράτους. (Στη Κύπρο θα ρισκάρει κυρίως με το ζήτημα του αερίου διότι εκεί, δυστυχώς, η πολιτική ηγεσία-κυρίως των Δησύ και Ακέλ- έχει προ καιρό αυτοευνουχιστεί πολιτικά).
Ο Ισλαμιστής ηγέτης γνωρίζει καλύτερα από τον οποιοδήποτε πως σε τέτοιας μορφής πολιτικών κινήσεων ενυπάρχουν μεγάλα πολιτικά ρίσκα -αρχίζοντας με την οικονομία- τις συνέπειες των οποίων δεν μπορεί να διαχειριστεί. Και λειτουργώντας ορθολογιστικά και με γνώμονα τη διατήρηση της εξουσίας θα πράξει ό,τι απαιτείται για να συνεχίσει να διαφεντεύει την Τουρκία.
Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ
19/4/2017
http://mignatiou.com/2017/04/o-aprovleptos-erntogan-ke-i-feromeni-atzenta-tou/
8.
ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΩΝΤΑΣ ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΔΡΩΜΕΝΑ
Το τουρκικό δημοψήφισμα της περασμένης Κυριακής έδωσε λαβή σε χείμαρρο αντιφατικών αναγνώσεων – με το ενδιαφέρον στον ευρωατλαντικό ειδικότερα χώρο να εστιάζεται πρωτίστως, και συχνά αποκλειστικά, στις τύχες της «δημοκρατίας» στη γείτονα. Ωσάν το τουρκικό πολίτευμα, από ιδρύσεως του νεότερου τουρκικού κράτους από τον Κεμάλ, να υπήρξε ποτέ δημοκρατικό με τη Δυτική έννοια του όρου. Είτε επί κυριαρχίας των στρατιωτικών, είτε μετά την ανάληψη της εξουσίας από το πολιτικό Ισλάμ.
Επαναλαμβάνουν δηλαδή οι Δυτικοί σχολιαστές σε σχέση με την Τουρκία το σφάλμα που κατά κανόνα διαπράττουν και ως προς άλλες εκτός Δυτικού πολιτικού πολιτισμού χώρες. Αξιολογούν τα πολιτικά καθεστώτα με κριτήρια ξένα προς τη φύση των κοινωνιών που τα εκτρέφουν και στηρίζουν. Με επακόλουθο τη συσκότιση της ουσίας των εκάστοτε πραγματικών διακυβευμάτων. Τα οποία στην τουρκική περίπτωση συνίστανται, αφ’ ενός, στη σταθερότητα εντός του κράτους, και, αφ’ ετέρου, στους εξωτερικούς του προσανατολισμούς.
Και ως προς μεν το πρώτο, το πιθανότερο είναι ότι η επικράτηση του χαρισματικού και θεληματικού προέδρου Ερντογάν θα δυσχεράνει περαιτέρω, τόσο τις αποσχιστικές προσπάθειες των Κούρδων του ΡΚΚ, όσο και τις τρομοκρατικές δραστηριότητες των ακραίων Ισλαμιστών. Ενώ, σε μια κοινωνία της οποίας θρησκεία και εθνικισμός συγκροτούν τους δύο ισχυρότερους πυλώνες, η συμμαχία μεταξύ του ισλαμογενούς κυβερνητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης και των κεμαλικών του Εθνικιστικού Κινήματος (ΜΗΡ) – αναβίωση, σε κάποιο βαθμό, του επί στρατιωτικού καθεστώτος ισλαμοεθνικισμού του μακαρίτη Οζάλ, τώρα όμως με τους ισλαμιστές στο τιμόνι – προσφέρει κρίσιμη στήριξη στο υπό διαμόρφωση προεδρικό καθεστώς.
Μεγαλύτερη αβεβαιότητα περιβάλλει αυτή τη στιγμή τις εξωτερικές επιλογές του Τούρκου προέδρου. Η κριτική που πλείονες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν ασκήσει προσωπικώς στον κ. Ερντογάν εξ αφορμής του δημοψηφίσματος και οι αμετροεπείς, έως κατάφορα προσβλητικές, αντιδράσεις του ιδίου έχουν επί του παρόντος επιβαρύνει σοβαρά το ευρωτουρκικό κλίμα. Χωρίς ουδόλως να αποκλείεται, όμως, τα μερικώς συγκλίνοντα συμφέροντα της Τουρκίας και των κύριων ευρωπαϊκών δυνάμεων σε μια σειρά από μείζονος σημασίας και για τις δύο πλευρές θέματα – Συριακό και Μεσανατολικό γενικότερα, μεταναστευτικό, εμπορικές και ενεργειακές σχέσεις – να οδηγήσουν συν τω χρόνω στην εκτόνωση της δημιουργηθείσης έντασης και στην αναζήτηση οδών συνεργασίας.
Βέβαια, περί εντάξεως της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ουδείς πλέον σοβαρός λόγος. Επί δεκαετίες άλλωστε η ένταξη αυτή αποτελούσε όνειρο απατηλό – με τους Ευρωπαίους να υποκρίνονται ότι την διαπραγματεύονται και με τους Τούρκους να υποκρίνονται ότι τους πιστεύουν. Και συνεπώς οι πρόσφατες εξελίξεις παρέχουν την ευκαιρία για την τοποθέτηση των ευρωτουρκικών σχέσεων σε ρεαλιστικότερη βάση. Προς την κατεύθυνση δε αυτή πιθανότατα θα συμβάλει και η Ουάσιγκτον υπό την κυβέρνηση Τραμπ. Η οποία ενώ, σε αντίθεση με τους προκατόχους της, δείχνει παγερά αδιάφορη έναντι της τουρκικής ευρωκοινοτικής προοπτικής, εμφανώς αποδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα στη συνεργασία με την Άγκυρα – μεταξύ άλλων κατά του Ισλαμικού Κράτους. Όπως μαρτυρεί και το συγχαρητήριο τηλεφώνημα του Αμερικανού προέδρου προς τον Τούρκο ομόλογό του την επομένη του δημοψηφίσματος.
Σημειωτέον ότι μια τέτοια εξέλιξη ανταποκρίνεται και στο ελληνικό εθνικό συμφέρον, στο μέτρο που αποκλείει την Τουρκία από τα κοινοτικά κέντρα στρατηγικών αποφάσεων, αλλά ευνοεί τη στενή σύνδεσή της με την Ευρωπαϊκή Ένωση – της οποίας ως μέλος έχουμε φυσικά τη δυνατότητα να συνδιαμορφώνουμε τη στάση.
Κατά τα λοιπά, ο πρόεδρος Ερντογάν είναι, εκτός απροόπτου, ο δεδομένος ηγέτης της γείτονος για πλείονα έτη. Και επομένως ως προς το όλο πλέγμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων – Κυπριακό, Αιγαιακά, μεταναστευτικές ροές – αυτός θα είναι ο κύριος συνομιλητής μας. Η ψευδαίσθηση ότι είναι ετοιμόρροπος οδηγεί σε επικινδύνως παραπειστικά συμπεράσματα. Ενώ η επιπολαίως προτεινόμενη από ορισμένους – αλλά ευτυχώς διαχρονικά αποκρουόμενη από την επίσημη ελληνική Πολιτεία – συμπαράσταση σε στοιχεία στρεφόμενα κατά της τουρκικής κρατικής υπόστασης, όπως οι αποσχιστικοί Κούρδοι, αποτελεί σίγουρη συγκρουσιακή συνταγή.
Γ.Σέκερης,Πρέσβυς ε.τ.
19/4/2017
http://georgeesekeris.blogspot.gr
9.
Η ώρα της αλήθειας για Ε.Ε. - Τουρκία
Η Τουρκία έχει εισέλθει σε νέα φάση μετά το δημοψήφισμα. Η Ελλάδα πρέπει να ζυγίσει πολύ προσεκτικά τη νέα κατάσταση και να μπορέσει να προβλέψει τις κινήσεις του προέδρου Ερντογάν.
Οσοι παρακολουθούν επί δεκαετίες τις ελληνοτουρκικές σχέσεις φοβούνταν πάντοτε τη «στιγμή της αλήθειας» για τις σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας. Αυτή η στιγμή μάλλον έχει φτάσει. Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες αντέδρασαν έντονα στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Πολλοί εστίασαν στην κριτική των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν, άλλοι ζήτησαν ξεκάθαρα να διακοπεί η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας. Συγκρίνετε αυτές τις αντιδράσεις με το θερμό τηλεφώνημα του προέδρου Τραμπ στον κ. Ερντογάν και τις δηλώσεις του Κρεμλίνου. Ο Τούρκος ηγέτης παρουσίασε την Ευρώπη σαν τον κακό μπαμπούλα που καταδιώκει την Τουρκία και οι Ευρωπαίοι έπεσαν στην παγίδα, πριν και μετά το δημοψήφισμα.
Η εξίσωση, βέβαια, δεν είναι εύκολη για κανέναν. Οι οικονομικές σχέσεις έχουν τεράστια σημασία και για την Τουρκία και για την Ε.Ε. Οι Ευρωπαίοι επίσης δεν μπορούν να εγκαταλείψουν στη μοίρα του τον μισό τουρκικό πληθυσμό ο οποίος ψήφισε «Οχι» αναλαμβάνοντας μεγάλο ρίσκο. Για τη διανόηση και τη φιλοευρωπαϊκή μερίδα του πληθυσμού, η σχέση με την Ε.Ε. είναι το μόνο φρένο που μπορεί να αποτρέψει τα χειρότερα.
Πάντως, η Τουρκία έχει πάρει μια πορεία που δύσκολα θα ανατραπεί. Η μαντίλα μπήκε ακόμη και στον στρατό. Η κεμαλική Τουρκία, που ξέραμε επί δεκαετίες, ξεθεμελιώνεται. Αντιδράσεις θα υπάρξουν πολλές, ίσως και εμφύλιες συρράξεις. Το στοίχημα για τον κ. Ερντογάν είναι να κρατήσει την οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης και να κερδίσει τις επόμενες προεδρικές εκλογές το 2019. Δεν είναι αυτονόητο ότι θα το πετύχει, ώστε να προλάβει να δοκιμάσει τις νέες εξουσίες του. Στην τουρκική Ιστορία έχει αποδειχθεί πολλάκις ότι η απόσταση ανάμεσα στον θρίαμβο και στο λιντσάρισμα είναι μερικά χρόνια.
Το ζήτημα είναι ότι η Ελλάδα γειτονεύει με την Τουρκία και θα κληθεί να αντιμετωπίσει τα απόνερα. Αν οι σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας μπουν σε μεγάλη κρίση, οι κίνδυνοι για τα συμφέροντά μας θα είναι μεγάλοι. Ιδίως αν ο κ. Ερντογάν νιώσει ότι έχει τις «πλάτες» Τραμπ και Πούτιν, που αυτή τη στιγμή μοιάζει να τις έχει.
Δεν θα είναι εύκολο να συμβιώσουμε με ένα γείτονα σε νευρική κρίση και με έναν ηγέτη που κινείται μεταξύ μεγαλείου και παράνοιας. Θα χρειασθεί, ενδεχομένως, να πείσουμε τους Ευρωπαίους εταίρους μας ότι πρέπει να χαράξουν προσεκτικά τη στάση τους. Γιατί, αν κλείσουν για τα καλά την πόρτα στην Τουρκία, καλό θα ήταν να την ασφαλίσουν κιόλας.
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ
19/4/2017
http://www.kathimerini.gr/905771/opinion/epikairothta/politikh/h-wra-ths-alh8eias-gia-ee---toyrkia
10.
Οι σχέσεις Ελλάδας - Τουρκίας μετά το δημοψήφισμα.
Η επικράτηση του «Ναι» στο τουρκικό δημοψήφισμα ήταν αναμενόμενη, αν και το αποτέλεσμα ήταν λίαν οριακό. Η μικρή διαφορά και οι καταγγελίες αντιπολίτευσης και διεθνών παρατηρητών ενισχύουν τις υποψίες για περιορισμένης κλίμακας αλλοίωση της ετυμηγορίας, αλλά το αποτέλεσμα δεν αλλάζει: η Τουρκία άλλαξε σελίδα και τα ερωτήματα αφορούν πλέον την επόμενη ημέρα για τη χώρα και τις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο. Ο κ. Ερντογάν πρέπει να διαχειριστεί μια κοινωνία με σταθερά υψηλή πόλωση (ενδιαφέρουσα εξέλιξη και η «απώλεια» όλων σχεδόν των μεγάλων αστικών κέντρων), αλλά έχει μπροστά του ένα ευρύ φάσμα επιλογών: από μια στροφή σε ενωτικό και συμφιλιωτικό λόγο και πράξεις μέχρι τη συνέχιση της σημερινής συγκρουσιακής πολιτικής. Με δεδομένο το απρόβλεπτο του ανδρός, οποιαδήποτε απόπειρα πρόβλεψης είναι αυτή τη στιγμή εξαιρετικά παρακινδυνευμένη. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το μέλλον της δημοκρατίας στην Τουρκία διαγράφεται ζοφερό και ότι η χώρα θα κληθεί στο άμεσο μέλλον να διαχειριστεί σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την πολιτική σταθερότητα, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή και ειρήνη (ιδιαίτερα στο Κουρδικό, όπου δεν μπορούν να αποκλειστούν σοβαρές εξελίξεις στο Β. Ιράκ και στη Συρία).
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα έχουν οι συνέπειες του δημοψηφίσματος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το Κυπριακό και τις ευρωτουρκικές σχέσεις. Εδώ θα πρέπει να γίνουν οι ακόλουθες επισημάνσεις: πρώτον, η πρόσφατη αύξηση της έντασης στο Αιγαίο μερικώς μόνο οφείλεται στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία. Συνδέεται πολύ περισσότερο με τις πάγιες τουρκικές θέσεις και επιδιώξεις στο Αιγαίο. Αρα, δεν θα πρέπει να αναμένεται ριζική αλλαγή στην τουρκική συμπεριφορά έναντι ημών. Το ίδιο ισχύει και στο Κυπριακό, όπου η τουρκική στάση υπαγορεύεται από τη διαχρονική αντίληψη των τουρκικών συμφερόντων από σειρά κυβερνήσεων, και όχι μόνο από την περίοδο διακυβέρνησης του ΑΚΡ. Αρα, δεν διαφαίνεται –δυστυχώς– σοβαρή προοπτική ευτυχούς κατάληξης των διαπραγματεύσεων. Δεύτερον, η λειτουργία δημοκρατίας δυτικού τύπου δεν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρηση καλών σχέσεων, ή τουλάχιστον την αποτελεσματική διαχείριση προβλημάτων με κάποιο άλλο κράτος. Η Ελλάδα έχει καλές σχέσεις με χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα, όπου το πολιτικό σύστημα είναι αρκετά διαφορετικό από το μέσο ευρωπαϊκό. Μια πιο αυταρχική Τουρκία δεν σημαίνει a priori ότι μετατρέπεται σε πιο δύσκολο γείτονα.
Τρίτον, ασφαλώς η Ελλάδα δεν χρειάζεται να διαφοροποιηθεί σημαντικά από τους Ευρωπαίους εταίρους της όσον αφορά την έκφραση ανησυχιών για τη φθίνουσα πορεία της δημοκρατίας στην Τουρκία. Δεν έχει κανένα λόγο όμως να είναι στην πρώτη γραμμή των επικρίσεων, καθώς οι συνέπειες των ευρωτουρκικών εντάσεων γίνονται συνήθως πολύ περισσότερο αισθητές στην Ελλάδα παρά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Επιπλέον, η Αθήνα θα πρέπει να πάρει ανοιχτά θέση κατά της οριστικής διακοπής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, καθώς μια ανερμάτιστη Τουρκία ενδέχεται να αποτελέσει έναν σαφώς πιο επικίνδυνο γείτονα. Επιπλέον, οφείλουμε να κρατήσουμε ζωντανή την ελπίδα για ένα μεγάλο κομμάτι της τουρκικής κοινωνίας που εξακολουθεί να αισθάνεται κοντά στις ευρωπαϊκές αξίες.
Θάνος Π. Ντόκος
Γενικός διευθυντής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
19/4/2017
http://www.kathimerini.gr/905758/opinion/epikairothta/politikh/oi-sxeseis-elladas---toyrkias-meta-to-dhmoyhfisma
11.
Ο δερβίσης και ο Ερντογάν.
Παρακολουθώντας τα αποτελέσματα του τουρκικού δημοψηφίσματος ανά πόλη, στέκομαι ιδιαίτερα στο Ικόνιο, όπου είχα ταξιδέψει πριν από λίγα χρόνια. Εκεί, λοιπόν, στην πιο θρησκευτική πόλη της γείτονος, το «Οχι» θριάμβευσε: 72,9% έναντι 27,1%.
Το Ικόνιο δείχνει τον δρόμο, κατά κάποιον τρόπο. Κι ωστόσο, ο μουσουλμανισμός των σούφι, που είναι και η παράδοση του Ικονίου, είναι διαποτισμένος από ένα ορισμένο πνεύμα αγάπης και ανοχής, μακριά από τις πιο σκοταδιστικές εκφάνσεις του σύγχρονου Ισλάμ.
Στο Ικόνιο βρίσκεται το τέμενος του Τζελαλεδίν Ρουμί ή, αλλιώς, το Μουσείο του Μεβλανά, όπου και η σαρκοφάγος του σούφι ποιητή Ρουμί, ο οποίος ίδρυσε εκεί το τάγμα των Περιστρεφόμενων Δερβίσηδων ή Μεβλεβήδων το 1220.
Πηγαίνοντας όμως στο μουσείο, πέσαμε πάνω στο μεγαλόπρεπο μαυσωλείο των Τούρκων πεσόντων εν πολέμω της περιοχής. Πεντακάθαρος χώρος, σαν να ανεγέρθηκε κι εγκαινιάστηκε πριν από λίγες ώρες. Ενα αίθριο στο κέντρο του κτίσματος, μικρός, φροντισμένος κήπος με τρεχούμενα νερά και σιντριβάνι, και ολόγυρα, εντός των τειχών, ψηφιδωτά και παραστάσεις πολέμων, χαραγμένα ονόματα νεκρών.
Τότε, πριν από λίγα χρόνια, δεν μου είχε κάνει εντύπωση το ότι ο Κεμάλ κυριαρχούσε παντού με την Καλλίπολη να δεσπόζει: η τουρκική εποποιία στο Τσανάκ-Καλέ ήταν ένα σημείο εκκίνησης για τον θρύλο που έγινε επτά χρόνια μετά ο Κεμάλ, όταν «έριξε τους Ελληνες στη θάλασσα». Σήμερα, όπως το σκέφτομαι, με τους αντικεμαλικούς να έχουν δώσει ένα γενναιόδωρο 73% στις υπερεξουσίες που προτείνει να πάρει πάνω του ο ισλαμιστής Ερντογάν, χαμογελώ έκπληκτος.
Λίγο αργότερα, μπαίνοντας στο τέμενος του Ρουμί, που είναι τόπος προσκυνήματος, εισήλθαμε στο εσωτερικό καλύπτοντας υποχρεωτικά τα πόδια μας με νάιλον σακούλες. Μπροστά στις σαρκοφάγους των παλαιών δερβίσηδων, άνδρες και γυναίκες, επισκέπτες από πολλές τοποθεσίες της Τουρκίας, προσεύχονταν πυρετικά. Ηταν μουσλίμ: ολόκληρο το είναι τους παραδομένο στον Δημιουργό, έτοιμοι να κοιτάξουν πίσω από τον θραυσματικό κόσμο που τους περιέβαλλε και να αποκτήσουν θέαση της υπερβατικής πραγματικότητας. Ολος ο κόσμος μια θεοφάνεια. Ετοιμοι –ίσως– ακόμα και να σκοτώσουν για αυτή τη θεοφάνεια.
Η πιο μεγάλη από τις σαρκοφάγους ήταν αυτή του Ρουμί: στην κορυφή της δέσποζε το χαρακτηριστικό δερβίσικο σαρίκι με το τυλιγμένο ύφασμα ολόγυρά του. Στο πλάι μας στεκόταν ένας μεσόκοπος Τούρκος που μας πλησίασε, ικανοποιήθηκε πολύ όταν έμαθε ότι είμαστε Ελληνες και άρχισε να μας μιλά με περισσή ευγένεια σε καλά αγγλικά (πράγμα σπάνιο τόσο βαθιά στην Τουρκία). Τον ρωτήσαμε τι ακριβώς κοιτούσαμε. Μας απάντησε ότι βλέπαμε το μυστικό πρόσωπο του ισλαμισμού. Ο Τζαλάλ αλ Ντιν Ρουμί έβρισκε τον Θεό μέσα από τον αναπνευστικό έλεγχο, τη μουσική και τον εκστατικό χορό. Αποζητούσε την εμπειρία της παρουσίας του Θεού στη ζωή του και την έβρισκε μέσα από τη μουσική και τον χορό. Ο άγνωστος Τούρκος μάς μίλησε και για το «δικρ»: σημαίνει υπενθύμιση και συνδέεται με την πολύωρη ρυθμική επανάληψη του ονόματος του Θεού και του προφήτη Μωάμεθ κατά τη διάρκεια αυτών των τελετουργιών. Η επανάληψη, η αναπνοή, τα τύμπανα, ο λικνισμός του κορμιού ρίχνουν τον δερβίση σε έκσταση. Εχουν έναν πανθεϊσμό οι σούφι τον οποίο εχθρεύονται οι πιο ορθόδοξοι μουσουλμάνοι, μας είπε χαμηλόφωνα, σχεδόν συνωμοτικά. Πολλοί από αυτούς που βλέπαμε ολόγυρά μας, πρόσθεσε, αν ήξεραν λεπτομέρειες για τις πρακτικές των σούφι, δεν θα ήταν τόσο ευχαριστημένοι...
Δεν μάθαμε αν ο εν λόγω κύριος ήταν από το Ικόνιο ή εσωτερικός τουρίστας. Στοιχηματίζω όμως ότι προχθές καταψήφισε τις προτάσεις Ερντογάν.
Ηλίας Μαγκλίνης
19/4/2017
http://www.kathimerini.gr/905760/opinion/epikairothta/politikh/o-dervishs-kai-o-erntogan
12.
Ενα «Ναι», προϊόν άγριας χειραγώγησης.
Για «μαζική εκλογική νοθεία» έκανε λόγο σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Τούρκος εκλογικός αναλυτής. Η πληροφορία ότι οπαδοί του Ταγίπ Ερντογάν νόθευσαν το αποτέλεσμα δεν προκαλεί έκπληξη. Παράξενο είναι, όμως, το γεγονός ότι η εκστρατεία υπέρ του «Ναι» εξασφάλισε μόλις 51,4% των ψήφων.
Διεθνείς παρατηρητές εξέδωσαν επικριτικές εκθέσεις για τη διαδικασία. Το δημοψήφισμα διεξήχθη σε κλίμα φόβου. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επέτρεψε στον Ερντογάν να προχωρήσει στη σύλληψη 45.000 μελών της αντιπολίτευσης και στην απόλυση 130.000 δημοσίων υπαλλήλων. Οι υποστηρικτές του «Οχι» χαρακτηρίστηκαν «φίλοι της τρομοκρατίας».
Σύμφωνα με παρατηρητές του ΟΑΣΕ, αναφέρθηκε ότι η εκστρατεία υπέρ του «Ναι» κυριάρχησε στα κρατικά μέσα ενημέρωσης, ενώ ο εκφοβισμός οδήγησε σε ευρεία αυτολογοκρισία. Περισσότεροι από 150 δημοσιογράφοι βρίσκονται στις φυλακές και 160 μέσα ενημέρωσης έκλεισαν.
Οι Κούρδοι ψηφοφόροι απώλεσαν την πολιτική επιρροή τους. Περισσότεροι από 500.000 Κούρδοι κάτοικοι της ΝΑ Τουρκίας εκτοπίσθηκαν και παρέμειναν άστεγοι ως συνέπεια επιθέσεων από τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας. Η συμμετοχή τους στις εκλογές κατέστη αδύνατη, καθώς δεν διαθέτουν μόνιμη διεύθυνση κατοικίας. Το τουρκικό κράτος έχει φυλακίσει 13 Κούρδους βουλευτές και ανέλαβε τη διοίκηση 82 κουρδικών δήμων φυλακίζοντας τους εκλεγμένους δημάρχους. Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, «το νομικό πλαίσιο υπήρξε ανεπαρκές για πραγματικά δημοκρατικό δημοψήφισμα».
Από τη μεριά του, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο, που έχει στελεχωθεί με υποστηρικτές του Ερντογάν, άλλαξε αιφνιδίως τους κανόνες έγκυρων ψηφοδελτίων την παραμονή των εκλογών, αφαιρώντας σημαντικό εμπόδιο κάθε απόπειρας νοθείας. Την ίδια ώρα, οι προσπάθειες της αντιπολίτευσης να προκαλέσει νέα καταμέτρηση δεν αναμένεται να καρποφορήσουν.
Η ίδια η εκλογική διαδικασία διακρίθηκε από αδιαφάνεια. Δεν επετράπη σε διεθνείς εκλογικούς παρατηρητές να πραγματοποιήσουν επιτόπου πραγματογνωμοσύνη σε εκλογικά κέντρα. Οι 18 συνταγματικές μεταρρυθμίσεις παρουσιάστηκαν ως «πακέτο», στερώντας από τους ψηφοφόρους τη δυνατότητα να εκφραστούν πάνω σε κάθε άρθρο.
Αστυνομία και τοπικές αρχές αρνήθηκαν την πρόσβαση οπαδών του «Οχι» σε δημόσιες εγκαταστάσεις, ενώ οι αιτήσεις τους για δημόσιες εκδηλώσεις απορρίφθηκαν. Η παρουσία της αστυνομίας ήταν έντονη μέσα και έξω από τα εκλογικά τμήματα, με την αστυνομία να πραγματοποιεί ελέγχους ταυτοτήτων, αποθαρρύνοντας πολλούς ψηφοφόρους του «Οχι».
Ο Ερντογάν διοργάνωσε «κάλπικο» δημοψήφισμα, χρησιμοποιώντας τακτικές που είναι κοινές στα δικτατορικά καθεστώτα. Οι Αρχές χειραγώγησαν την εκλογική διαδικασία και την καταμέτρηση των ψήφων, ενώ ο Ερντογάν έσπευσε να ανακηρύξει τη νίκη του «Ναι», δημιουργώντας τετελεσμένο γεγονός.
Το δημοψήφισμα σηματοδοτεί τον θάνατο της τουρκικής δημοκρατίας, ενώ ο Ερντογάν υποστήριξε δημόσια την επαναφορά της θανατικής ποινής σηματοδοτώντας τη λήξη της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας στην Ε.Ε. Αν το ΝΑΤΟ σχηματιζόταν σήμερα, η Τουρκία δεν θα είχε δικαίωμα εισόδου, καθώς είναι ισλαμική, μη δημοκρατική και αντιαμερικανική.
Η Τουρκία επιθυμεί την αναγνώριση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος από την αμερικανική κυβέρνηση. Οι παχυλά αμειβόμενοι από την Αγκυρα λομπίστες, αλλά και οι έμμισθοι «ειδήμονες» όπως ο Μάικλ Φλιν και ο Ρούντι Τζιουλιάνι, υπογραμμίζουν την ιδιότητα της Τουρκίας ως αναγκαίου συμμάχου, αγνοώντας επιδεικτικά τη στήριξη που προσφέρει η Αγκυρα στο Ισλαμικό Κράτος. Η Τουρκία δεν είναι παρά ένας αβέβαιος σύμμαχος, ενώ οι επιτελείς του Πενταγώνου θα έκαναν καλά να επιλέξουν εναλλακτικές λύσεις στην αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ. Τέτοιες εναλλακτικές προσφέρουν η Κύπρος, η Ιορδανία, το Κουβέιτ και το ιρακινό Κουρδιστάν. Αν η Ουάσιγκτον σοβαρολογεί όταν λέει ότι επιδιώκει την ήττα του Ι.Κ. στη Συρία, οφείλει να ενισχύσει τους Κούρδους της Συρίας για την ανακατάληψη της Ράκα, υπογράφοντας επίσημη συμφωνία μαζί τους. Τέλος, η κυβέρνηση Τραμπ πρέπει να υψώσει το ανάστημά της απέναντι στην Τουρκία, ασκώντας δίωξη σε συνεργάτες του Ερντογάν για συστηματική προσπάθεια αποφυγής κυρώσεων με το «ξέπλυμα» κεφαλαίων για λογαριασμό του Ιράν.
DAVID L. PHILLIPS*
* Ο αρθρογράφος είναι διευθυντής του Program on Peace-building and Rights του Ινστιτούτου Μελέτης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Huffington Post.
19/4/2017
http://www.kathimerini.gr/905756/opinion/epikairothta/politikh/ena-nai-proion-agrias-xeiragwghshs