Υβριδικός πόλεμος και Ελληνική πραγματικότητα.


Η Ελλάδα μετά τα γεγονότα του 1974 ανέστειλε οποιαδήποτε προσπάθεια εφαρμογής Υβριδικού Πολέμου, τόσο για την αντιστροφή των αποτελεσμάτων της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο όσο και για τη διαφύλαξη των καλώς νοούμενων εθνικών συμφερόντων σε περιοχές γειτονικών κρατών όπου διαβιούν ελληνικές μειονότητες ή κοινότητες. Η αδράνεια επεκτείνεται και στην άμυνα έναντι των πληροφοριακών επιχειρήσεων που διεξάγουν γειτονικά κράτη, τα οποία επιδίδονται συστηματικά:
  • Στην άσκηση ψυχολογικών επιχειρήσεων, με φυσική μεταφορά προπαγανδιστικού υλικού και χρήση του διαδικτύου, ραδιοτηλεοπτικών μέσων και μηχανισμών πίεσης/άσκησης επιρροής (lobbying) προς τη διεθνή κοινή γνώμη και κέντρα λήψης αποφάσεων.
  • Στην παραχάραξη της Ιστορίας, την οικειοποίηση της εθνικής, ιστορικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς, την αποσιώπηση των γενοκτονιών και της απροκάλυπτης παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ελλήνων που διαβιούν στα γειτονικά κράτη.
  • Σε προσπάθειες υπονόμευσης του ηθικού των Ελλήνων με ή χωρίς την αξιοποίηση στρατιωτικών μέσων.
  • Σε απόπειρες διάβρωσης της γλωσσικής, εθνολογικής, θρησκευτικής και κοινωνικής συνοχής της Ελλάδας.
Ο Υβριδικός Πόλεμος -δεδομένης της φύσης του να έχει μη εμπόλεμο στάδιο σε μεγάλο μέρος του- εφαρμόζεται και αυτός εναντίον μας. Τρία από τα τέσσερα γειτονικά κράτη (Αλβανία, ΠΓΔΜ και Τουρκία):
  • Ακολουθούν στρατηγική αντιμετώπισης της χώρας μας ως εχθρικής
  • Επιδίδονται σε πληροφοριακές επιχειρήσεις, όπως αναφέρθηκε παραπάνω
  • Αξιοποιούν τοπικό πληθυσμό ή/και αλλοδαπούς για συλλογή πληροφοριών
  • Χρησιμοποιούν «παράνομα» μέσα για την επίτευξη στόχων (π.χ. δωροδοκίες, δολοφονίες, εκφοβισμός) από «ειδικό» προσωπικό
  • Έχουν συγκροτήσει οργανώσεις (πολιτικά κόμματα, θρησκευτικές ομάδες, επιστημονικά-πολιτιστικά σωματεία) για την προώθηση των συμφερόντων τους, σχηματίζοντας παράλληλα δεξαμενή ανθρώπινου δυναμικού για ανάληψη παραστρατιωτικής δράσης μελλοντικά.
Το παράδειγμα της Φινλανδίας
Ο πόλεμος στην Ουκρανία πυροδότησε μια έντονη συζήτηση για την πολιτική ασφαλείας στη Φινλανδία, η οποία μοιράζεται 1.350 χιλιόμετρα χερσαίων συνόρων με τη Ρωσία. Ειδικότερα, το σοκ της ταχείας επιστράτευσης και μεταφοράς στρατιωτικών δυνάμεων από ολόκληρη την Ρωσική Ομοσπονδία στην ανατολική Ουκρανία ώθησε το Φινλανδικό Στρατό σε ριζικές αλλαγές.
 Προηγμένα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου της Ρωσίας αποστέλλουν μαζικά sms με προπαγανδιστικό περιεχόμενο στα κινητά τηλέφωνα των Ουκρανών στρατιωτών στο μέτωπο.
Η πρώτη ουσιαστική αλλαγή αφορούσε το καθεστώς της εφεδρείας. Κληρωτοί που υπηρετούν θητεία διάρκειας έξι μηνών θα παραμείνουν στα όπλα για άλλους έξι, σχηματίζοντας για πρώτη φορά Μονάδες Ταχείας Αντίδρασης και προστασίας της επιστράτευσης. Οι ίδιοι άντρες θα εκπαιδευτούν περισσότερο σε εξειδικευμένα αντικείμενα, όπως οι αεροκίνητες επιχειρήσεις. Παράλληλα καταργήθηκε ο νόμος, ο οποίος επέβαλε τρίμηνη προειδοποίηση για κλήση εφέδρων σε ασκήσεις και μετεκπαιδεύσεις, παρέχοντας τη δυνατότητα κινητοποίσης των 25.000 εφέδρων πρώτης γραμμής τάχιστα και κυρίως αθόρυβα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Άμυνας της χώρας απέστειλε το 2015 ειδοποιητήρια προς 900.000 εφέδρους, συμπεριλαμβανομένων μονίμων κατοίκων εξωτερικού, για τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθήσουν και τη Μονάδα όπου πρέπει να παρουσιαστούν σε περίπτωση πολέμου.
Δεύτερη ενέργεια ήταν η συνεκπαίδευση του Στρατού με την Συνοριακή Φρουρά σε σενάρια αντιμετώπισης κεκαλυμμένων και ειδικών επιχειρήσεων. Μέχρι πρότινος, η νομοθεσία της Φινλανδίας απαγόρευεται την εμπλοκή του Στρατού σε σενάρια εκτός από αυτά της εισβολής. Η Συνοριακή Φρουρά ανήκει στην Αστυνομία και είναι επαγγελματική δύναμη. Για πρώτη φορά ενισχύεται με κληρωτούς ώστε να μπορεί να διαχειριστεί σενάρια όπως εδαφικές παραβιάσεις, εισβολές λαθρομεταναστών σε μάζα και αντιμετώπιση ανορθοδόξου πόλεμου. Στις αρχές Μαρτίου πραγματοποιήθηκαν τρεις εθνικές ασκήσεις (KYMI-17, OULU-17 και KEHÄ-17), με την εμπλοκή του Στρατού, Συνοριοφακής, φορέων δημόσιας διοίκησης (δήμων, επαρχιών κλπ), υπηρεσιών ασφαλείας αεροδρομίων, τελωνείων και έκτακτης ανάγκης (πυροσβεστική, νοσοκομεία κτλ). Σκοπός των ασκήσεων ήταν κυρίως η συναντίληψη, η ανταλλαγή πληροφοριών και η κοινή δράση απέναντι σε έναν τακτικό και ανορθόδοξο στρατό που κατόρθωσε να διεισδύσει στην ρωσόφωνη μειονότητα της χώρας. Ο εχθρός απεικονιζόταν από πολίτες που έφεραν δοκάρια και μολότοφ μέχρι τακτικές μονάδες με ελεύθερους σκοπευτές και βαρέα όπλα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην άμεση σύσταση διοίκησης, παροχή μονάδων και μέσων, δημιουργία εφεδρειών και ανταλλαγή πληροφοριών.
Ο Φινλανδικός Στρατός προχωρά τάχιστα σε κινήσεις που θα του επιτρέψουν να αντιμετωπίζει ανορθόδοξα τμήματα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει την μείωση των ικανοτήτων του σε συμβατικό πόλεμο ελιγμών. Η προμήθεια μεταχειρισμένων αρμάτων μάχης Leopard-2A6 από την Ολλανδία καιη ενίσχυση του παραδοσιακά ισχυρού Φινλανδικό πυροβολικού με κορεατικά Α/Κ πυροβόλα Κ-9, ραντάρ αντιπυροβολικού και πυρομαχικά ακριβείας θα επιτρέψουν στους άντρες να μάχονται πιο αποτελεσματικά. Νάρκες κατά προσωπικού παράγονται κατά δεκάδες χιλιάδες και έχουν διανεμηθεί ήδη στις πρώτες Μονάδες. Το Ναυτικό προχωρά σε ναυπήγηση κορβετών ενώ η Αεροπορία μελετά την αγορά νέων μαχητικών.
Στις αρχές Μαρτίου 2017 διεξήχθησαν τρεις ασκήσεις του Φινλανδικού Στρατού σε συνεργασία με την Αστυνομία και τις λοιπές υπηρεσίες ασφαλείας για την εξασφάλιση κρίσιμων υποδομών, όπως αεροδρομίων και δημόσιων κτιρίων.
Τέλος, καταργήθηκε η υποχρέωση στράτευσης σε πολίτες διπλής υπηκοότητας (περί τους 30.183 έχουν και ρωσική υπηκοότητα) καθώς και η υπηρεσία τους σε μονάδες ασφαλείας. Καθώς δεν υπάρχει Εθνοφυλακή ο Υπουργός Άμυνας Jussi Niinistö προωθεί την αύξηση της οροφής του στρατού στους 280.000 άντρες με τη δημιουργία συνοριακών ταγμάτων προκάλυψης από προσωπικό που διαμένει σε ακριτικές περιοχές. Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση της Φινλανδίας έχει ξεκινήσει έρευνα για τις αγοραπωλησίες ακινήτων από αλλοδαπούς σε ευαίσθητες για την εθνική ασφάλεια περιοχές, μετά από σχετική έκθεση της υπηρεσίας πληροφοριών Supo.
Υβριδικός Πόλεμος και Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις
Πολλά από τα πάνω μπορούν να εφαρμοστούν από την χώρα μας με μεγαλύτερη ευκολία και μικρότερο κόστος από την Φινλανδία. Σε τακτικό επίπεδο αυτή τη στιγμή:
  • Η Ελλάδα έχει δυνάμεις προκάλυψης, οι οποίες ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχουν αποδυναμωθεί μετά τη μείωση της διάρκειας της θητείας.
  • Η Ελλάδα έχει και Εθνοφυλακή και Συνοριοφυλακή, δεν έχει όμως κανένα απολύτως δόγμα ή νομικό πλαίσιο για αντιμετώπιση υβριδικού πολέμου, αν και εκ φύσεως η Εθνοφυλακή είναι αντι-ανταρτικό τμήμα.
  • Υπάρχουν Ταξιαρχίες Εσωτερικής Ασφάλειας, τα μέσα και η χρήση των οποίων δείχνουν μάλλον ότι αποτελούν δυνάμεις αποκλεισμού παρά δυνάμεις κρούσης.
  • Τα τελευταία χρόνια εισέρχονται στις Ένοπλες Δυνάμεις και τα Σώματα Ασφαλείας άτομα αμφίβολης ή μη ελληνικής συνείδησης.
  • Οι υπηρεσίες πληροφοριών δεν προσανατολίζονται σε μεγάλο βαθμό στη συλλογή πληροφοριών εξωτερικού.
  • Οι ειδικές δυνάμεις και οι δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων αξιοποιούνται ως Μονάδες Ταχείας Αντίδρασης αλλά σε ρόλο κάλυψης σχηματισμών και σε καθαρές-ευδιάκριτες απειλές από τακτικό στρατό.
  • Οι τακτικές δυνάμεις ασκούνται σε σενάρια αντι-ανορθοδόξου πολέμου, όμως με τακτικά μέσα όπως Επιλαρχίες Αναγνώρισης και Μηχανοκίνητα Τάγματα. Η δε εκπαίδευση σε αγώνα πεζικού, ο κύριος αγώνας κατά ειδικών τμημάτων είναι παραμελημένος, με εξαίρεση τις Ταξιαρχίες ταχείας αντίδρασης.
  • Παρατηρείται δυστοκία στην ανανέωση του εξοπλισμού του Στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας από την οικονομική κρίση αλλά ταυτόχρονα χάνονται παράλογα αξιόλογα μεταχειρισμένα υλικά.
Κινήσεις για την ασφάλεια ευαίσθητων περιοχών, όπως η ενίσχυση των Ταξιαρχιών Εσωτερικής Ασφάλειας και η μεταφορά μονάδας Καταδρομών εγγύτερα των συνόρων θα πρέπει να συνεχιστούν. Ακολουθώντας το παράδειγμα της Φινλανδίας, η Ελλάδα καταρχήν πρέπει να ενισχύσει και να εκσυγχρονίσει την θητεία και την εφεδρεία της. Για την θητεία αρκεί να υπάρξει ένα κοινό πρόγραμμα εκπαίδευσης με αξιολόγηση ανά οπλίτη και ειδικότητα. Φυσικά οι εννέα μήνες δεν επαρκούν για την πλήρωση των ταξιαρχιών προκάλυψης και την εκπαίδευση ειδικοτήτων βαρέων όπλων ή ειδικών δυνάμεων. Η αύξηση της διάρκειας της θητείας θα επιτρέψει και το φιλτράρισμα των κληρωτών, αξιοποιώντας «ομογενείς» και «ελληνοποιημένους» στρατιώτες αποκλειστικά σε δευτερεύουσες υπηρεσίες. Ο εκσυγχρονισμός όλων των δομών και μέσων επιστράτευσης, με πρώτιστη τη μηχανογράφηση της Διεύθυνσης Επιστράτευσης, καθώς και οι απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα για τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Απαραίτητη είναι και η διεξαγωγή τακτικότερων συνεκπαιδεύσεων μεταξύ των Δυνάμεων Ταχείας Αντίδρασης, των τοπικών φρουρών, της εθνοφυλακής, των τοπικών δυνάμεων ασφαλείας και των φορέων Πολιτικής Άμυνας σε ολόκληρη την επικράτεια. Τέλος, η ενίσχυση των Μονάδων Ειδικών Δυνάμεων της ΕΛ.ΑΣ και του Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ με προσωπικό και μέσα είναι επιβεβλημένη.

Ο Erich Schmidt-Eenboom μιλά ανοικτά για διεξαγωγή υβριδικού πολέμου από την τουρκική ΜΙΤ σε περιοχές της βορείου Ελλάδας σε συνέντευξή του στο Παντελή Βαλασόπουλο (εφημερίδα Real, 09/04/2017).
 10/4/2017