Πως κλονίζεται ο γαλλογερμανικός άξονας ακόμα και αν εκλεγεί ο Μακρόν

Οι επικείμενες εκλογές στη Γαλλία και το ενδεχόμενο εκλογής Λεπέν ή Μακρόν σημαδεύουν την είσοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ευρώ σε ένα νέο αχαρτογράφητο πεδίο δοκιμασίας των ευρωπαϊκών αντοχών.

Σε δύο περίπου εβδομάδες οι Γάλλοι θα προκρίνουν τους δύο υποψήφιους που θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο για να καθοριστεί ο επόμενος πρόεδρος της Γαλλίας. Οι δημοσκοπήσεις μέχρι στιγμής δείχνουν ότι, εκτός απροόπτου, ο κ. Μακρόν και η κυρία Λεπέν θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο.

Και το προφανές συμπέρασμα που προβάλλεται σε όλες τις αναλύσεις τις τελευταίες εβδομάδες είναι ότι, αν η Λεπέν εκλεγεί, τίθεται εν αμφιβόλω η επόμενη ημέρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ευρώ, καθώς το κόμμα της έχει δεσμευτεί για δημοψήφισμα παραμονής ή όχι της Γαλλίας την Ε.Ε. και το ενιαίο νόμισμα.

Αντίθετα, σε περίπτωση εκλογής του Μακρόν, δεν τίθεται σε αμφισβήτηση η θέση της Γαλλίας στην Ε.Ε. και απομακρύνεται ο σχετικός κίνδυνος, καθώς ο Μακρόν προβάλλει ως ο κατ' εξοχήν υποστηρικτής της Ε.Ε. και του ευρώ.

Πολύ, δε, περισσότερο που η εκλογή Μακρόν θεωρείται ότι θα κάνει ακόμα πιο σταθερό τον γαλλογερμανικό άξονα, είτε νικήσει η κυρία Μέρκελ είτε επικρατήσει ο κ. Σουλτς στις γερμανικές εκλογές.

Η "εξίσωση", όμως, του γαλλογερμανικού άξονα έχει και μια άλλη, λιγότερο ορατή, αλλά εξαιρετικά ουσιώδη "μεταβλητή", η οποία ουδόλως εξαρτάται από τις πολιτικές ή εκλογικές διαδικασίες της Ευρώπης.

Οι αποφάσεις της Ουάσινγκτον

Η "μεταβλητή" αυτή έχει να κάνει με τις εσωτερικές αντοχές και ισορροπίες του γαλλογερμανικού άξονα μέσα στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργούσε και θα εξακολουθήσει να λειτουργεί.

Είναι από όλους παραδεκτό και έχει αναλυθεί σε όλα τα επίπεδα ότι η γαλλική και η γερμανική οικονομία έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά και η ισορροπία τους μέσα στην Ε.Ε. στηρίζεται, μετά την είσοδο του ευρώ, στην εξωστρέφεια της ευρωπαϊκής και κυρίως της γερμανικής παραγωγικής μηχανής. Η εξωστρέφεια αυτή, υποστηριζόμενη από το ευρώ και την ενιαία εσωτερική αγορά, έβρισκε υγιή και δυναμική διέξοδο σε δύο μεγάλες "ανοιχτές" στην Ευρώπη αγορές της Αμερικής και της Ασίας.

Η πολιτική, μάλιστα, της Fed από το 2008 και μετά μέχρι το 2014-2015, με τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης ανοιχτά και στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, γιγάντωσε αυτή τη δυναμική της Ευρώπης και της Γερμανίας, ενισχύοντας, παρά τις επιμέρους αντιφάσεις, την παρουσία του γαλλογερμανικού άξονα.

Από τη στιγμή, όμως, που στις ΗΠΑ άρχισε η αναστροφή της ποσοτικής χαλάρωσης από τη Fed και, πολύ περισσότερο, από τη στιγμή που η εκλογή Τραμπ αρχίζει να αλλάζει το δυναμικό τοπίο του ανοιχτού εμπορίου και συναλλαγών, ειδικά με την Ευρώπη, η "εξαγωγική" δυναμική της γερμανικής οικονομίας περιορίζεται. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, καθώς και η άλλη "διέξοδος" της ευρωπαϊκής οικονομίας, η Κίνα, έχει αρχίσει να αναστρέφει τα ελλείμματα του ισοζυγίου της με την Ευρώπη.

Αυτός ο διπλός περιορισμός απειλεί με εσωτερική ρήξη τον γαλλογερμανικό άξονα, καθώς τα γερμανικά πλεονάσματα αναζητούν διέξοδο στο εσωτερικό της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς και εκεί βρίσκουν "αντίπαλο" το γαλλικό και το ιταλικό έλλειμμα/πλεόνασμα.

Η απειλή της ενδόρρηξης    

Ο επερχόμενος εξωτερικός περιορισμός της Ευρώπης, ειδικά από την πλευρά των ΗΠΑ, και μάλιστα σε συνθήκες παρατεταμένης οικονομικής επιβράδυνσης σε ολόκληρο τον πλανήτη μετά την κρίση του 2008, διαμορφώνει ασφυκτικές συνθήκες ύπαρξης για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τόσο η Ε.Ε. όσο, κυρίως, το ευρώ έχουν οικοδομηθεί στη βάση της εξασφάλισης μιας ενιαίας εσωτερικής αγοράς και της διεύρυνσης της εξωτερικής αγοράς.

Η ανισορροπία της γερμανικής οικονομίας, η οποία έχει ως θεμέλιό της την παραγωγή πλεονασμάτων στο ισοζύγιό της, οδηγεί σε μια εκρηκτική ευρωπαϊκή ανισορροπία, στον βαθμό που η Γερμανία τα στρέφει –λόγω περιορισμών στο εξωτερικό– προς το εσωτερικό, δηλαδή την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά.

Εκεί δημιουργεί αντιπάλους με σημεία αναφοράς την Ιταλία και, κυρίως, τη Γαλλία.

Οι προειδοποιήσεις για την ανάγκη αναπροσαρμογής της πολιτικής της από το ΔΝΤ είναι αλλεπάλληλες τα τελευταία χρόνια, όπως άλλωστε και από την ΕΚΤ.

Χαρακτηριστικό είναι ότι ο κ. Σόιμπλε, αναγνωρίζοντας έμμεσα αυτή την πραγματικότητα, κατηγόρησε τον κ. Ντράγκι, υποστηρίζοντας ότι αυτή η ισχυρή πλεονασματική δυναμική είναι αποτέλεσμα της πολιτικής χαμηλών επιτοκίων της ΕΚΤ, που εκ των πραγμάτων ευνοεί τη γερμανική οικονομία...

Η Ε.Ε. των "πολλών ταχυτήτων"

Η αναγνώριση αυτής της εσωτερικής "ανισορροπίας" χτυπά ευθέως πλέον στον άξονα της Ε.Ε., τον γαλλογερμανικό άξονα, πάνω στον οποίο στηρίχθηκε η οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ευρώ. Η προσωρινή επιλογή, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα, αναζητά διέξοδο από αυτή την αντίφαση μέσω της γενίκευσης ως τρόπο λειτουργίας στην Ευρώπη των "πολλών ταχυτήτων". Δηλαδή στη μετατροπή της "εξαίρεσης" σε κανόνα ύπαρξης. Όμως αυτός ο κανόνας, όπως παραδέχονται –κυρίως στην Κομισιόν–, δίνει περισσότερο χώρο στις φυγόκεντρες δυνάμεις στο εσωτερικό της Ε.Ε. και προετοιμάζει το έδαφος για πολύ μεγαλύτερες αλλαγές.

Πίσω από την αυλαία αυτών των αλλαγών ορισμένοι αναλυτές "βλέπουν" να κρύβεται η προοπτική του σχεδιασμού Σόιμπλε για μια "μικρότερη" Ευρωζώνη, χωρίς απαραίτητα τη Γαλλία στο κέντρο της, μαζί με τη Γερμανία, σε μια αρχιτεκτονική ανάλογη αυτής που στηρίζει την Ε.Ε. μέχρι σήμερα. 

Στην πραγματικότητα, όπως εκτιμούν, η επιλογή των "πολλών ταχυτήτων" δεν είναι παρά ο προθάλαμος ενός νέου ευρώ, με σημείο αναφοράς το Βερολίνο, αλλά όχι απαραίτητα και το Παρίσι. 

ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΗΣ

14/4/2017

http://www.capital.gr/oikonomia/3205015/pos-klonizetai-o-gallogermanikos-axonas-akoma-kai-an-eklegei-o-makron