Μια γαλλική μαγική σφαίρα.
1.
Το 2012, η Γαλλία έκανε κάτι ασυνήθιστο. Καταψήφισε τον απερχόμενο Προεδρό της- τον υπερκινητικό, υπερφιλόδοξο και υπερβολικά σατανικό Σαρκοζί- στερώντας του το δικαίωμα σε μια δεύτερη θητεία, δικαίωμα που είχαν οι προκάτοχοί του Μιτεράν και Σιρακ. Το είχε πάθει και ο Ζισκάρ, το 1981. Αλλά εκείνος τουλάχιστον είχε υποκύψει στο ακαταμάχητο ρεύμα Μιτεράν και στην επιθυμία της Γαλλίας να αλλάξει, μετά από δεκαετίες, πολιτικό πρόσημο. Στην περίπτωση Σαρκοζί, αντίθετα, η Γαλλία ήθελε απλώς να απαλλαγεί από αυτόν, τόσο ώστε ψήφισε μια άχαρη μετριότητα, τον Φρανσουά Ολάντ. Από τον οποίο, πέντε χρόνια αργότερα, ήθελε επίσης να απαλλαγεί, τόσο ώστε του απαγόρευσε να συμμετάσχει καν στις εκλογές (για πρώτη φορά στην ιστορία), απειλώντας τον με εξευτελισμό μέσω των δημοσκοπήσεων. Δυο φορές μέσα σε δυο χρόνια δεν είναι σύμπτωση. Είναι ένδειξη ενός χάσματος που όλο και διευρύνεται μεταξύ εκπροσώπων και εκπροσωπουμένων, μεταξύ εκλογέων και εκλεγμένων. Και το χάσμα γεμίζει με δυσπιστία, απογοήτευση, συχνά οργή. Που κινδυνεύει να εξελιχθεί σε υποτίμηση, αμφισβήτηση της δημοκρατίας της ίδιας.
2.
Στις προεδρικές εκλογές του μακρινού 1965, ο σοσιαλιστής Φρανσουά Μιτεράν, υποχρέωσε, παρά πάσα προσδοκία, τον ιδρυτή της 5ης Γαλλικής δημοκρατίας, τον στρατηγό Ντε Γκωλ, να διεκδικήσει την επανεκλογή του σε δεύτερο γύρο. Από τότε, μισό αιώνα τώρα, η Γαλλία διχάζεται και ψηφίζει γύρω από τον άξονα δεξιά-αριστερά (ο οποίος γεννήθηκε άλλωστε επί γαλλικού εδάφους πριν 228 χρόνια). Και συσπειρώνεται γύρω από ισχυρές ηγετικές προσωπικότητες- Ντε Γκωλ και κατόπιν Σιράκ από τη μια, Μιτεράν από την άλλη. Τα τελευταία δέκα χρόνια η Γαλλία μοιάζει ν' αναζητά ηγετικές προσωπικότητες του μεγέθους των πρώην. Και απογοητεύεται. Αναζητά, ακόμη περισσότερο, μιαν αναβίωση, μια νέα νοηματοδότηση της διαχωριστικής γραμμής δεξιά- αριστερά. Γι' αυτό και στις προκριματικές της δεξιάς, οι ψηφοφόροι αγνόησαν το φαβορί και διάλεξαν τον πιο «δεξιό», τον Φιγιόν, ως υποψήφιο Πρόεδρο. Γι' αυτό και στις προκριματικές των σοσιαλιστών ψήφισαν τον πιο «αριστερό» από τους υποψηφίους, τον Αμόν, πριν τον εγκαταλείψουν τρέχοντας για κάποιον ακόμη πιό «αριστερό», τον ακαταμάχητο, αν και ενίοτε ασυνάρτητο, Μελανσόν.
Η ειρωνεία της ιστορίας είναι ότι στον δεύτερο γύρο των εκλογών βρέθηκαν δύο υποψήφιοι που δηλώνουν ότι αρνούνται την διάκριση αριστεράς - δεξιάς. Ο ni droite ni gauche Μακρόν και η Λεπέν που αρνείται πεισματικά (στα λόγια έστω) την Ακροδεξιά της ταυτότητα. Κι είναι σαν η ιστορική διαχωριστική γραμμή δεξιά- αριστερά να υποκαθίσταται από μια νέα που συμβολίζουν ο κοσμοπολίτικος, ευρωπαϊκός μεταρρυθμισμός του Μακρόν και η ξενοφοβική, νοσταλγική ενός μηδέποτε υπάρξαντος χρυσού αιώνα, αναδίπλωση στα εθνικά σύνορα της Λεπέν. Και στο μεταξύ, τα δυο κυρίαρχα κόμματα της δεξιάς και της αριστεράς έμειναν εκτός δευτέρου γύρου, αθροίζοντας συνδυαστικά μόλις 25%. Σαν η Γαλλία να ζει ότι δοκιμάσαμε εμείς το 2012.
3.
Το 2002 όλοι προεξοφλούσαν ότι η προεδρική εκλογή θα ήταν μια μονομαχία ανάμεσα στον γκωλικό Σιράκ και τον διάδοχο του Μιτεράν, τον σοσιαλιστή Ζοσπέν. Το προεξοφλούσαν τόσο, ώστε πολλοί θεώρησαν μάταιο να ψηφίσουν στον πρώτο γύρο, η αποχή έφθασε σε επίπεδα ρεκόρ, μικρότερες υποψηφιότητες διέσπασαν το σοσιαλιστικό μπλοκ και, κάπως έτσι, σαν από ατύχημα, για 190.000 ψήφους στα 45 εκατομμύρια ο Ζαν Μαρί Λεπέν, εκπρόσωπος μιας ως πρόσφατα περιθωριακής Ακροδεξιάς, με αντισημιτικό, ρατσιστικό λόγο και φασίζουσες πρακτικές, βρέθηκε στον δεύτερο γύρο. Ήταν σοκ. Η Γαλλία και ο κόσμος ανατρίχιασαν, μια μεγάλη καμπάνια δημοκρατικής συσπείρωσης οργανώθηκε και ο Λεπέν έχασε στον δεύτερο γύρο με ένα συντριπτικό 82 - 18. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, η κόρη του, κληρονόμος του κόμματος, μπαίνει στον δεύτερο γύρο των εκλογών με άνεση, συγκεντρώνοντας πάνω από 7 εκατομμύρια ψήφους. Κανένα σοκ, καμία έκπληξη, καμιά ανατριχίλα. Ο Λεπενισμός έγινε μπανάλ, σχεδόν νορμάλ. Αυτό που ήταν φρικτά ακραίο, πριν 15χρόνια, αρχίζει να ακούγεται ανησυχητικά φυσιολογικό.
Ο δεύτερος γύρος των γαλλικών εκλογών θα φέρει, λοιπόν, αντιμέτωπους έναν φανατικό ευρωπαϊστή και κάποια που θέλει να διαλύσει την ευρωπαϊκή ένωση «όπως διαλύθηκε η Σοβιετική Ένωση». Έναν μεταρρυθμιστή οπαδό της ανοιχτής οικονομίας και μια κήρυκα της επιστροφής στα εθνικά σύνορα και την κρατική προστασία επί της οικονομίας. Έναν φιλελεύθερο και μια οπαδό του ισχυρού κράτους και του καθαρού αίματος. Ο Μακρόν θα κερδίσει την μεθεπόμενη Κυριακή, αλλά όχι εύκολα. Κι έπειτα θα πρέπει, Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίχως κόμμα, να βρει στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου κοινοβουλευτική πλειοψηφία για να κυβερνήσει. Ούτε αυτό θα είναι εύκολο. Αλλά αυτά αφορούν στην Γαλλία. Μόνο που η Γαλλία ήταν συχνά τα τελευταία 200 χρόνια, ένα εργαστήριο όπου δοκιμάζονταν οι ιδέες και τα πολιτικά ρεύματα που θα κυριαρχούσαν στον κόσμο. Ίσως κι αυτή τη φορά να αποδειχθεί μια μαγική σφαίρα όπου βλέπουμε κάτι από το μέλλον μας.
ΠΑΥΛΟΣ ΤΣΙΜΑΣ
24/4/2017
ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Τι συνέβη πραγματικά στη Γαλλία:
Ο «αιχμάλωτος» Μακρόν και ο φόβος της
Τελικά τι συνέβη χθες στη Γαλλία; Ποιο μήνυμα έστειλαν τα εκατομμύρια των Γάλλων; Ηταν ο Μακρόν μια αντισυστημική ψήφος; Κατέρρευσε ο δικομματισμός, ενισχύθηκε η ακροδεξιά; Και ποια θα είναι η επόμενη ημέρα για τη χώρα, δεδομένου ότι στις 11 Ιουνίου ακολουθούν βουλευτικές εκλογές;
Πολλά και αναπάντητα ερωτήματα γεννώνται μετά τη χθεσινή εκλογική αναμέτρηση που ανέδειξε δύο μεγάλους νικητές και πολλούς χαμένους. Εμ. Μακρόν και Μ. Λεπέν, ο καθένας για τους δικούς τους λόγους μπορούν να αισθάνονται νικητές. Ο πρώτος γιατί κατάφερε να εκπροσωπήσει την ανάγκη για αλλαγή που ήθελαν οι Γάλλοι πολίτες, η δεύτερη γιατί εκπροσώπησε τις δυνάμεις του λαϊκισμού στη χώρα αλλά και τις φωνές διαμαρτυρίας αφενός για τα εκατομμύρια των ανέργων και αφετέρου για μεταναστευτικό – τρομοκρατία που έχουν πάρει διαστάσεις στη Γαλλία.
To πρώτο δεδομένο είναι ότι για πρώτη φορά θα αναμετρηθούν δύο υποψήφιοι που δεν εκπροσωπούν τα παραδοσιακά κόμματα που κυβέρνησαν από τον Πόλεμο και μετά. Εκπροσωπούν δύο διαφορετικούς κόσμους, από τη μια την ευρωπαϊκή προοπτική της Γαλλίας, έναν κοσμοπολιτισμό και από την άλλη, την πλήρη αντίθεση στον φεντεραλισμό, την απόλυτη ενίσχυση του προστατευτισμού και των κλειστών γαλλικών συνόρων.
Το δεύτερο είναι ότι σχεδόν ένας στους δύο Γάλλοι ψήφισαν ευρωσκεπτικιστές, την Μ. Λεπέν και τον Ζ.Λ. Μελανσόν. Και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να προκαλέσει έντονο προβληματισμό σε όλη την Ευρώπη.
Ένα οξύμωρο σχήμα είναι ότι ο Μακρόν είναι ο πιο… αντισυστημικός συστημικός πολιτικός των τελευταίων ετών. Στη Γαλλία θεωρείται «παιδί του συστήματος» κι όχι κάποια νέα φωνή που μπορεί να σαρώσει τα καθιερωμένα. Τον θεωρούν «φουλ» ευρωπαϊστή, νεοφιλελεύθερο με σκληρή ατζέντα η οποία πλησιάζει αυτήν της Αγκ. Μέρκελ που χάρηκε ιδιαίτερα για τη νίκη του καθώς θα ενισχυθεί ο γαλλογερμανικός άξονας. Το μεγάλο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει ο Μακρόν είναι η διαχείριση της επόμενης ημέρας, εφόσον βεβαίως δεν υπάρξει κάποια έκπληξη στο β΄ γύρο των εκλογών και η Μ. Λεπέν αναδειχθεί πρόεδρος.
Ακυβερνησία
Πολλοί είναι οι αναλυτές που φοβούνται ότι η Γαλλία μπαίνει σε περίοδο ακυβερνησίας και πλήρους κατάρρευσης του πολιτικού σκηνικού, κάτι που συνήθως ενισχύει τα άκρα. Ο Μακρόν μπορεί αυτή τη στιγμή να εκπροσωπεί το νέο, όμως, πώς θα διαχειριστεί την προεδρία του χωρίς κόμμα; Τον Ιούνιο η Γαλλία πάει σε βουλευτικές εκλογές και όπως έδειξαν τα χθεσινά αποτελέσματα, βρισκόμαστε μπροστά σε διάλυση του πολιτικού συστήματος. Τρία παραδοσιακά κόμματα, το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν, το δεξιό κόμμα με τον Φ. Φιγιόν και το κομμουνιστικό κόμμα με τον Ζ.Λ. Μελανσόν, έχουν σχεδόν το 70% του εκλογικού σώματος. Ενώ το άλλοτε κραταιό Σοσιαλιστικό κόμμα, με λίγο πάνω από 6% δείχνει να «σβήνει από το χάρτη» των ισχυρών πολιτικών δυνάμεων. Τι θα γίνει άραγε στις βουλευτικές εκλογές και ποιες συμμαχίες θα προκύψουν προκειμένου να υπάρξει κυβέρνηση; Οι διαφορές των κομμάτων είναι τεράστιες ενώ θεωρείται δεδομένη η ενίσχυση του κόμματος της Λεπέν.
Θα έχουμε, λοιπόν, έναν «ανεξάρτητο» πρόεδρο, χωρίς κόμμα και πολιτική στήριξη, ουσιαστικά με το 75% των ψηφοφόρων να μην τον επιλέγει, τα υπόλοιπα κόμματα να μην ξεχωρίζουν για τη δυναμική τους, το παλιό παραδοσιακό σύστημα να είναι υπό κατάρρευση και τους ακροδεξιούς να έχουν μπει για τα καλά στα σαλόνια της Γαλλίας και της Ευρώπης.
Γι’ αυτό οι εκτιμήσεις πολλών είναι ότι οδηγούμαστε σε σκηνικό ακυβερνησίας, «αιχμαλωσίας» του Εμ. Μακρόν και ανησυχίας για το μέλλον. Και μην ξεχνάμε ότι σε 15 ημέρες θα υπάρχει μια σύγκρουση των ευρωπαϊστών με τους ευρωσκεπτικιστές. Οσο πιο μεγάλα ποσοστά πάρει η Λεπέν τόσο πιο διχασμένη θα εμφανίζεται η Γαλλία και τόσο περισσότερο θα τρέμει η Ευρώπη.
Β.Σ.Κ.
Τι συνέβη πραγματικά στη Γαλλία:
Ο «αιχμάλωτος» Μακρόν και ο φόβος της
Τελικά τι συνέβη χθες στη Γαλλία; Ποιο μήνυμα έστειλαν τα εκατομμύρια των Γάλλων; Ηταν ο Μακρόν μια αντισυστημική ψήφος; Κατέρρευσε ο δικομματισμός, ενισχύθηκε η ακροδεξιά; Και ποια θα είναι η επόμενη ημέρα για τη χώρα, δεδομένου ότι στις 11 Ιουνίου ακολουθούν βουλευτικές εκλογές;
Πολλά και αναπάντητα ερωτήματα γεννώνται μετά τη χθεσινή εκλογική αναμέτρηση που ανέδειξε δύο μεγάλους νικητές και πολλούς χαμένους. Εμ. Μακρόν και Μ. Λεπέν, ο καθένας για τους δικούς τους λόγους μπορούν να αισθάνονται νικητές. Ο πρώτος γιατί κατάφερε να εκπροσωπήσει την ανάγκη για αλλαγή που ήθελαν οι Γάλλοι πολίτες, η δεύτερη γιατί εκπροσώπησε τις δυνάμεις του λαϊκισμού στη χώρα αλλά και τις φωνές διαμαρτυρίας αφενός για τα εκατομμύρια των ανέργων και αφετέρου για μεταναστευτικό – τρομοκρατία που έχουν πάρει διαστάσεις στη Γαλλία.
To πρώτο δεδομένο είναι ότι για πρώτη φορά θα αναμετρηθούν δύο υποψήφιοι που δεν εκπροσωπούν τα παραδοσιακά κόμματα που κυβέρνησαν από τον Πόλεμο και μετά. Εκπροσωπούν δύο διαφορετικούς κόσμους, από τη μια την ευρωπαϊκή προοπτική της Γαλλίας, έναν κοσμοπολιτισμό και από την άλλη, την πλήρη αντίθεση στον φεντεραλισμό, την απόλυτη ενίσχυση του προστατευτισμού και των κλειστών γαλλικών συνόρων.
Το δεύτερο είναι ότι σχεδόν ένας στους δύο Γάλλοι ψήφισαν ευρωσκεπτικιστές, την Μ. Λεπέν και τον Ζ.Λ. Μελανσόν. Και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να προκαλέσει έντονο προβληματισμό σε όλη την Ευρώπη.
Ένα οξύμωρο σχήμα είναι ότι ο Μακρόν είναι ο πιο… αντισυστημικός συστημικός πολιτικός των τελευταίων ετών. Στη Γαλλία θεωρείται «παιδί του συστήματος» κι όχι κάποια νέα φωνή που μπορεί να σαρώσει τα καθιερωμένα. Τον θεωρούν «φουλ» ευρωπαϊστή, νεοφιλελεύθερο με σκληρή ατζέντα η οποία πλησιάζει αυτήν της Αγκ. Μέρκελ που χάρηκε ιδιαίτερα για τη νίκη του καθώς θα ενισχυθεί ο γαλλογερμανικός άξονας. Το μεγάλο πρόβλημα που θα αντιμετωπίσει ο Μακρόν είναι η διαχείριση της επόμενης ημέρας, εφόσον βεβαίως δεν υπάρξει κάποια έκπληξη στο β΄ γύρο των εκλογών και η Μ. Λεπέν αναδειχθεί πρόεδρος.
Ακυβερνησία
Πολλοί είναι οι αναλυτές που φοβούνται ότι η Γαλλία μπαίνει σε περίοδο ακυβερνησίας και πλήρους κατάρρευσης του πολιτικού σκηνικού, κάτι που συνήθως ενισχύει τα άκρα. Ο Μακρόν μπορεί αυτή τη στιγμή να εκπροσωπεί το νέο, όμως, πώς θα διαχειριστεί την προεδρία του χωρίς κόμμα; Τον Ιούνιο η Γαλλία πάει σε βουλευτικές εκλογές και όπως έδειξαν τα χθεσινά αποτελέσματα, βρισκόμαστε μπροστά σε διάλυση του πολιτικού συστήματος. Τρία παραδοσιακά κόμματα, το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν, το δεξιό κόμμα με τον Φ. Φιγιόν και το κομμουνιστικό κόμμα με τον Ζ.Λ. Μελανσόν, έχουν σχεδόν το 70% του εκλογικού σώματος. Ενώ το άλλοτε κραταιό Σοσιαλιστικό κόμμα, με λίγο πάνω από 6% δείχνει να «σβήνει από το χάρτη» των ισχυρών πολιτικών δυνάμεων. Τι θα γίνει άραγε στις βουλευτικές εκλογές και ποιες συμμαχίες θα προκύψουν προκειμένου να υπάρξει κυβέρνηση; Οι διαφορές των κομμάτων είναι τεράστιες ενώ θεωρείται δεδομένη η ενίσχυση του κόμματος της Λεπέν.
Θα έχουμε, λοιπόν, έναν «ανεξάρτητο» πρόεδρο, χωρίς κόμμα και πολιτική στήριξη, ουσιαστικά με το 75% των ψηφοφόρων να μην τον επιλέγει, τα υπόλοιπα κόμματα να μην ξεχωρίζουν για τη δυναμική τους, το παλιό παραδοσιακό σύστημα να είναι υπό κατάρρευση και τους ακροδεξιούς να έχουν μπει για τα καλά στα σαλόνια της Γαλλίας και της Ευρώπης.
Γι’ αυτό οι εκτιμήσεις πολλών είναι ότι οδηγούμαστε σε σκηνικό ακυβερνησίας, «αιχμαλωσίας» του Εμ. Μακρόν και ανησυχίας για το μέλλον. Και μην ξεχνάμε ότι σε 15 ημέρες θα υπάρχει μια σύγκρουση των ευρωπαϊστών με τους ευρωσκεπτικιστές. Οσο πιο μεγάλα ποσοστά πάρει η Λεπέν τόσο πιο διχασμένη θα εμφανίζεται η Γαλλία και τόσο περισσότερο θα τρέμει η Ευρώπη.
Β.Σ.Κ.
24/4/2017
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26511&subid=2&pubid=114605329
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26511&subid=2&pubid=114605329