Το παράδειγμα της Μποτσουάνα.
Η χώρα αποτελεί πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης, ευημερίας, κοινωνικής συνοχής και πολιτικής σταθερότητας στον πλανήτη – γεγονός που θα έπρεπε να μας κάνει να ντρεπόμαστε τόσο σαν Έλληνες, όσο και σαν Ευρωπαίοι.
Η πολιτική σταθερότητα είναι ασφαλώς πολύ σημαντική για την ανάπτυξη μίας χώρας – μπορεί όμως να επιτευχθεί είτε δημοκρατικά, είτε απολυταρχικά. Η αποκατάσταση της στην Τουρκία, μετά τη νίκη του πρωθυπουργού της στις δημοτικές εκλογές, παρά την απίστευτη διαφθορά του κυβερνητικού κόμματος που αποκαλύφθηκε, την απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ή την αιματηρή καταστολή των αντιδράσεων των Πολιτών απέναντι στη βίαιη κατάλυση της δημοκρατίας που επιχειρείται, αποτελεί ένα δείγμα της ολοκληρωτικής μεθόδου – όπως επίσης το κοινοβουλευτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα, για μία ακόμη φορά.
Εάν δε συνειδητοποιήσει κανείς ότι, ο μόνος που αντέδρασε ήταν ο πρώην πρωθυπουργός, ο οποίος έφερε το ΔΝΤ στη χώρα μας, προδίδοντας την, θα νοιώσει εντελώς άβολα – αν και ο Εφιάλτης του Καστελόριζουαποφάσισε πιθανότατα να πει το «ΟΧΙ», επειδή διαπίστωσε εκ των υστέρων πως η χώρα θα μπορούσε πράγματι να κυβερνηθεί απολυταρχικά, οπότε εσφαλμένα παραιτήθηκε.
Ειδικότερα, στην εποχή του υπήρξαν κάποιες μαζικές διαδηλώσεις, είχε δημιουργηθεί το κίνημα των αγανακτισμένων στην πλατεία Συντάγματος, οι βουλευτές του κόμματος του αντιδρούσαν, ενώ η συντηρητική, καθώς επίσης η υπόλοιπη αντιπολίτευση ήταν σύσσωμη εναντίον των μέτρων και του ΔΝΤ.
Στη συνέχεια όμως, παρά τη διαδοχική ψήφιση νομοσχεδίων που καταλύουν εντελώς τη δημοκρατία, την εθνική κυριαρχία και το κοινωνικό κράτος, σταμάτησαν οι αντιδράσεις – εξαιρώντας την παραδοσιακή αντίθεση των αντιπολιτευομένων κομμάτων.
Επομένως, είναι λογικό να θεωρεί λάθος την παραίτηση του – πολύ περισσότερο όταν διαπιστώνει πως οι Έλληνες Πολίτες έχουν συμβιβαστεί με όλα τα μέτρα που λαμβάνονται, έχουν αποδεχθεί την «κοινοβουλευτική δικτατορία» υπό τη σκιώδη διακυβέρνηση των δανειστών, ενώ ονειρεύονται ουτοπικά συνθήκες ανάπτυξης.
Κανένας βέβαια δεν κάνει τον κόπο να σκεφθεί ότι η ανάπτυξη, η οποία είναι η συνισταμένη της κατανάλωσης, των ιδιωτικών επενδύσεων, των δημοσίων δαπανών και των εξαγωγών πλην τις εισαγωγές είναι προβληματική, αφού.
(α) οι μισθοί είτε μειώνονται, είτε παραμένουν χαμηλοί – οπότε δεν μπορεί να αυξηθεί ούτε η κατανάλωση, ούτε οι ιδιωτικές επενδύσεις, οι οποίες προϋποθέτουν αύξηση της ζήτησης, οπότε κατανάλωση (κανένας επιχειρηματίας δεν επενδύει όταν μειώνεται η ζήτηση),
(β) οι δημόσιες δαπάνες απαγορεύονται από τους δανειστές, οι οποίοι επιμένουν στη διατήρηση της πολιτικής λιτότητας, ενώ
(γ) οι εξαγωγές χωρίς παραγωγική βάση, καθώς επίσης με μία συνεχώς μειούμενη ανταγωνιστικότητα (λόγω φόρων, υψηλών επιτοκίων δανεισμού κλπ. – το κόστος εργασίας είναι ένα μικρό μόνο μέρος του συνολικού κόστους των προϊόντων), θα συνεχίσουν την πτωτική τους πορεία – όπως τουλάχιστον φαίνεται από το ελλειμματικό μας εμπορικό ισοζύγιο, στο γράφημα που ακολουθεί.
Ελλάδα – Εμπορικό Ισοζύγιο (σε εκ. ευρώ)
Σε όσους θεωρήσουν δε σωστά ότι, είναι θετική η μείωση του ελλείμματος στο εμπορικό μας ισοζύγιο, θα απαντούσαμε πως θα είχαν δίκιο, εάν οφειλόταν στην αύξηση των εξαγωγών και όχι στη μείωση των εισαγωγών, λόγω της πτώσης των εισοδημάτων και επομένως της εσωτερικής ζήτησης. Εκτός αυτού, ανάπτυξη με 1,5 εκ. ανέργους, με δολοφονημένες τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με αδυναμία δανειοδότησης της πραγματικής οικονομίας, καθώς επίσης με κατεστραμμένη παραγωγική βάση, μόνο με ένα θαύμα μπορεί να επιτευχθεί.
Ο δημοκρατικός δρόμος
Περαιτέρω, υπάρχει και ο δημοκρατικός τρόπος επίτευξης πολιτικής σταθερότητας, τον οποίο συναντάμε, μεταξύ άλλων, στην Μποτσουάνα – στη μοναδική χώρα που είχε το θάρρος, κατά τον κ. Stieglitz, να διώξει το ΔΝΤ, όταν προσπάθησε να εισβάλλει, θέλοντας να τη «βοηθήσει» στην επίλυση των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε.
Μποτσουάνα – Τοποθεσία
Η χώρα είναι η μοναδική στην Αφρική, εάν όχι στον πλανήτη, που έχει αποδείξει ότι, μπορεί να ξεφύγει ένα κράτος από τα νύχια του ΔΝΤ και να κυβερνηθεί σωστά – σε αντίθεση με άλλες χώρες της ηπείρου, όπως η Νότια Αφρική (άρθρο) και η Νιγηρία (άρθρο), οι οποίες «μολύνθηκαν» από τους αρχιερείς της δύναμης.
Αναλυτικότερα, ακόμη και η επιτροπή διαφάνειας (TransparencyInternational) επαινεί τις πολιτικές δομές της παλαιότερης δημοκρατίας της Αφρικής, σε όλα τα επίπεδα – στα δικαστήρια, τα οποία λειτουργούν εντελώς ανεξάρτητα, στην ελεύθερη δημοσιογραφία, στο σεβασμό των αντίθετων απόψεων, στον τρόπο διεξαγωγής των εκλογών, στην προστασία των πολιτών από έναν οργανισμό που έχει δημιουργηθεί ήδη από το 1995, καθώς επίσης στο ότι, δεν υπάρχουν πολιτικοί κρατούμενοι στις φυλακές.
Το γεγονός αυτό είναι αφενός μεν μοναδικό στην Αφρική, αφετέρου τεράστια προσβολή για το «λίκνο της δημοκρατίας» – για την Ελλάδα δηλαδή, η κυβέρνηση της οποίας οδήγησε στις φυλακές τους βουλευτές ενός νόμιμα εκλεγμένου κόμματος, στερώντας τους παράνομα τα πολιτικά τους δικαιώματα.
Όσο αντίθετοι και αν είμαστε με αυτά που δυστυχώς πρεσβεύει το συγκεκριμένο κόμμα, δεν μπορούμε να αποδεχόμαστε αδιαμαρτύρητα τέτοιου είδους πολιτικές συμπεριφορές από μία δημοκρατική χώρα – ειδικά από την Ελλάδα.
Συνεχίζοντας η Μποτσουάνα, το μέγεθος της οποίας είναι ίσο με αυτό περίπου της Γαλλίας, αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα του τρόπου, με τον οποίο θα μπορούσε να απελευθερωθεί από τη μιζέρια της η Αφρική – δυστυχώς για όλους μας, η Ελλάδα επίσης. Είναι ένα πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης, υψηλού βιοτικού επιπέδου, καθώς επίσης κοινωνικής και πολιτικής σταθερότητας στον πλανήτη – γεγονός που θα έπρεπε να μας κάνει να ντρεπόμαστε τόσο σαν Έλληνες, όσο και σαν Ευρωπαίοι ή πολίτες της δήθεν πολιτισμένης Δύσης.
Πάνω από πενήντα χρόνια τώρα λειτουργεί στην Μποτσουάνα μία αξιοθαύμαστη δημοκρατία, η οποία ενδιαφέρεται για την ευημερία και την ασφάλεια των Πολιτών της – διαθέτοντας λειτουργικές υποδομές, καθώς επίσης κανένα ενεργειακό πρόβλημα.
Ian Khama, ο πρόεδρος (αρχηγός του κράτους στη χώρα) της Μποτσουάνα.
Η χώρα εκμεταλλεύεται σωστά το δημόσιο πλούτο της (κατέχει το 20% της παγκόσμιας παραγωγής διαμαντιών), έχοντας επιτύχει συχνά πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της (γράφημα), κυρίως δε ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο – όπου όμως η διαφθορά ήταν μηδενική, ενώ οι Θεσμοί λειτουργούσαν σωστά και δίκαια, πριν ανακαλυφθούν διαμάντια στο υπέδαφος της.
Μποτσουάνα – Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών
Περαιτέρω, τα έσοδα από την εκμετάλλευση του δημοσίου πλούτου της εισρέουν σε ένα κρατικό επενδυτικό κεφάλαιο, ανάλογο με το αντίστοιχο της Νορβηγίας – μέσω του οποίου η χώρα επενδύει στην παιδεία, στην υγεία, στον τουρισμό και στο μέλλον της. Με τον τρόπο αυτό, ο εθνικός πλούτος δεν ωφελεί μία μικρή οικονομική ελίτ, όπως συμβαίνει σε όλη σχεδόν τη Δύση σήμερα – ειδικά στην Ελλάδα.
Περαιτέρω, τα έσοδα από την εκμετάλλευση του δημοσίου πλούτου της εισρέουν σε ένα κρατικό επενδυτικό κεφάλαιο, ανάλογο με το αντίστοιχο της Νορβηγίας – μέσω του οποίου η χώρα επενδύει στην παιδεία, στην υγεία, στον τουρισμό και στο μέλλον της. Με τον τρόπο αυτό, ο εθνικός πλούτος δεν ωφελεί μία μικρή οικονομική ελίτ, όπως συμβαίνει σε όλη σχεδόν τη Δύση σήμερα – ειδικά στην Ελλάδα.
Φυσικά το κρατικό επενδυτικό κεφάλαιο της Μποτσουάνα φροντίζει να λαμβάνει υπ’ όψιν του τις μελλοντικές γενεές – δεν λειτουργεί δηλαδή όπως, για παράδειγμα, το δικό μας ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο εκποιεί τα πάντα σε εξευτελιστικές τιμές, χωρίς να ενδιαφέρεται ούτε για τούς σημερινούς, ούτε για τους μελλοντικούς Έλληνες.
Συνεχίζοντας, στην πρωτεύουσα της χώρας δεν υπάρχουν πομπώδη κτίρια ή ανόητα πολυτελείς κατασκευές «γοήτρου» – επειδή η κυβέρνηση επιλέγει τις επενδύσεις σε σχολεία, σε νοσοκομεία, καθώς επίσης σε έργα ύδρευσης και υποδομών. Γνωρίζοντας δε πως μόνο το 15% των διαμαντιών που «παράγονται» ανήκουν σήμερα στο κράτος (πριν από 10 χρόνια δεν ανήκε τίποτα στο δημόσιο, το οποίο αρκούταν μόνο στη φορολόγηση, καθώς επίσης στα έσοδα από τις άδειες εξόρυξης των διαμαντιών), κατανοεί κανείς πόσο συνετά διαχειρίζεται τον πλούτο της η Μποτσουάνα – σε πλήρη αντίθεση, με την πατρίδα μας, η οποία έχει υποθηκεύσει τα πάντα στους δανειστές της, συνεχίζοντας απτόητη το «εγκληματικό» έργο της.
Η χώρα υποδεικνύει πως μπορεί μία κυβέρνηση, μέσω έξυπνων συμβάσεων, να μην αρκεσθεί στο ρόλο του προμηθευτή πρώτων υλών – επενδύοντας, μεταξύ άλλων, στη δημιουργία εργοστασίων επεξεργασίας διαμαντιών, καθώς επίσης στην εξειδίκευση του εργατικού δυναμικού της, εξασφαλίζοντας χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας στους πολίτες της. Η δημοσιονομική της πολιτική δε αποτελεί ένα επίσης πρότυπο ικανής και συνετής διακυβέρνησης – ενώ πέτυχε πρόσφατα ξανά πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της (γράφημα).
Μποτσουάνα – Κρατικός προϋπολογισμός
Εάν δε συμπεριλάβει κανείς το ότι, η παιδεία και η υγεία παρέχονται εντελώς δωρεάν στους Πολίτες της, ενώ η οικονομική, καθώς επίσης η ψυχολογική υποστήριξη των ασθενών από aids (η μεγάλη πληγή της Αφρικής) είναι υποδειγματική, κατανοεί το μέγεθος του επιτεύγματος. Επίσης πόσο έχει συνειδητοποιήσει η κυβέρνηση το ότι, τόσο το βιοτικό επίπεδο, όσο και η ποιότητα ζωής μίας χώρας, εξαρτάται από την παιδεία και το κοινωνικό κράτος.
Ολοκληρώνοντας, δεν μπορούμε παρά να νοιώσουμε ξανά ντροπή ως Έλληνες, για το ότι δεν κατανοούμε το αυτονόητο – πως η μακροπρόθεσμη ευημερία, καθώς επίσης η σταθερότητα μίας χώρας, εξαρτώνται αποκλειστικά και μόνο από το επίπεδο της μόρφωσης, της καλλιέργειας καλύτερα των πολιτών της.
Από το πόσο σημαντική είναι δηλαδή η παιδεία που οφείλει να αποτελεί το βασικότερο μέλημα της κυβέρνησης ενός κράτους – το οποίο δεν θέλει να «άγεται και να φέρεται» από την πολιτική διαφθορά της οικονομικής και πολιτικής ελίτ του.
Το παράδειγμα της Μποτσουάνα αποδεικνύει αναμφίβολα ότι, η ευημερία μίας χώρας δεν εξαρτάται από το μέγεθος της, αλλά από την κυβέρνηση και από τους Πολίτες της – οι οποίοι είναι τότε μόνο υπερήφανοι, παραγωγικοί, έντιμοι και συνειδητοί, όταν η πατρίδα τους έχει τη δυνατότητα να τους προσφέρει η ίδια προοπτικές για το μέλλον τόσο το δικό τους, όσο και των παιδιών τους.
Αυτό έχει επιτύχει η Μποτσουάνα και εδώ ακριβώς έχει αποτύχει η Ελλάδα – γεγονός που αναδεικνύει παράλληλα το μοναδικό τρόπο, με τον οποίο θα μπορούσαμε να ξεφύγουμε από την κρίση, παύοντας να αποτελούμε σκλάβους χρέους.
Βασίλης Βιλιάρδος, για το analyst.gr
Επισκεφθείτε το Blog του συγγραφέα. Πατήστε εδώ.
Μακάρι η Ελλάδα να ήταν ... Μποτσουάνα!
Ίσως να ακούγεται σαν ανέκδοτο, αλλά θα είμασταν πολύ χαρούμενοι αν ακολουθούσαμε το παράδειγμα της Μποτσουάνα... Αν είχαν δηλαδή την τύχη και την ευστροφία οι κυβερνώντες να ακολουθήσουν το παράδειγμα της αφρικανικής αυτής χώρας η οποία όχι μόνο βγήκε απ' την κρίση αλλά έδιωξε και το ΔΝΤ. Το κρυφό όνειρο κάθε Έλληνα...
Μπορεί οι διάφορες εκθέσεις που κατά καιρούς δημοσιεύονται μην αντιπροσωπεύουν την κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα των κρατών, ωστόσο εμπεριέχουν δεδομένα και στοιχεία που δείχνουν την αλήθεια.
Η περίπτωση της μακρινής Μποτσουάνας μπορεί να δώσει τα φώτα της μέσα από το δικό της εν εξελίξει success story και βέβαια αφορμή για προβληματισμό σε μια χώρα που παραμένει βυθισμένη στην ύφεση και το αρνητικό οικονομικό περιβάλλον.
Μάλιστα πολλές φορές υπάρχει μια... ειρωνεία στην Ελλάδα όταν γίνονται συγκρίσεις με τη Μποτσουάνα, όμως κάτι τέτοιο δεν μπορεί να δικαιολογηθεί σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία.
Το... success story της Μποτσουάνας
Η Μποτσουάνα είναι μια χώρα που ζει το δικό της success story εδώ και πολλά χρόνια και οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Με ΑΕΠ που σήμερα την κατατάσσει μεταξύ Ουγγαρίας και Εσθονίας μπορεί να μην είναι μια πλούσια χώρα, όμως κάνει αξιοπρόσεκτες προσπάθειες, καθώς δεν μπορεί να παραγνωριστεί το γεγονός ότι μόλις το 1966 που κατέκτησε την ανεξαρτησία της από τους Βρετανούς, ήταν μία από τις φτωχότερες χώρες του πλανήτη, το συνολικό μήκος οδικών αξόνων ήταν 12 χλμ. και μόλις 22 πολίτες της ήταν απόφοιτοι πανεπιστημίου.
Χώρα με 22 απόφοιτους πανεπιστημίου και πήρε τις σωστές αποφάσεις, εμείς εδώ στην Ελλάδα με τα τόσα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) είμαστε ακόμα βαθιά νυχτωμένοι...
Την Μποτσουάνα διακρίνει πολυκομματική συνταγματική δημοκρατία. Εκλογές διεξάγονται ελεύθερα, κάθε πέντε χρόνια, η εκτελεστική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση. Η νομοθετική εξουσία ασκείται από την κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο. Η δικαστική εξουσία είναι ανεξάρτητη. Πρόεδρος της Μποτσουάνα, είναι ο Ίαν Κχάμα (με την κόκκινη γραβάτα στη φωτογραφία).
Κύριες εξαγωγές της είναι τα διαμάντια, το ανθρακικό νάτριο, ο χαλκός και το κρέας. Ειδικά το τελευταίο εισάγει και η Ελλάδα. Έλεος με αυτήν την παγκοσμιοποίηση, ακόμη και κρέας από την Μπουτσουάνα εισάγουμε... Φαίνεται το ελληνικό κρέας δεν είναι αρκετά ποιοτικό...
Η χώρα διαθέτει εξωτερικό συναλλαγματικό απόθεμα πάνω από 7,5 δισ. δολάρια, ενώ τρέχει με ρυθμός ανάπτυξης 6%. Μάλιστα έχει τον υψηλότερο μέσο όρο ανάπτυξης τα τελευταία 40 χρόνια στην Αφρική.
Ταυτόχρονα τη χώρα τη χαρακτηρίζει μια αξιοζήλευτη δημοσιονομική σύνεση. Κάθε χρόνο το 30% του προϋπολογισμού διοχετεύεται σε αναπτυξιακές δράσεις, ενώ υπάρχει κόφτης 40% στην αναλογία εξωτερικού χρέους/ΑΕΠ.
Ο πληθωρισμός στη χώρα τρέχει με 7,5% και το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα διαμορφώνεται σε 8.200 δολάρια το χρόνο.
Ταυτόχρονα η χώρα χαρακτηρίζεται από ένα σταθερό φορολογικό σύστημα με σχετικά χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Ελληνο-Αφρικανικού Επιμελητηρίου Εμπορίου και Ανάπτυξης.
15% για μεταποίηση, οικονομικές υπηρεσίες, καινοτομία
22% για τις λοιπές
Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων έως 25%.
Φοροαπαλλαγές για έως 10 χρόνια
Ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων και έλλειψη συναλλαγματικών περιορισμών.
Ελεύθερη εταιρική ιδιοκτησία για αλλοδαπούς, παροχή κινήτρων για συνεργασία με ντόπιους.
Επιδοτούμενη εκπαίδευση εργατικού δυναμικού
Είναι η 2η πιο φιλελεύθερη οικονομία στην υποσαχάρια Αφρική σύμφωνα με τη Wall Street Journal
Διαθέτει ολοκληρωμένο δίκτυο οπτικών ινών και υψηλή τεχνολογία
Η Μποτσουάνα έδιωξε το ΔΝΤ
Η Μποτσουάνα έχει ένα κοινό με την Ελλάδα. Το ΔΝΤ. Ωστόσο λειτούργησε διαφορετικά από την Ελλάδα. Όταν ήρθε σε κόντρα με το Ταμείο και κατάλαβε ποιες είναι οι προθέσεις του απλά το έδιωξε...
Συγκεκριμένα στις αρχές της δεκαετίας του 1980 η Μποτσουάνα αντιμετώπισε κρίση. Δυο αγαθά που εμπορευόταν παρουσίασαν προβλήματα. Παρατηρήθηκε μια απότομη πτώση του κάρβουνου που αποτελούσε μια από τις εξαγωγές της, η οποία έφθινε και η οποία συνοδεύτηκε από την κατάρρευση της τιμής των διαμαντιών. Η οικονομική κατάσταση της χώρας ήταν ολέθρια και γι' αυτό στράφηκε στο ΔΝΤ για βοήθεια.
Όπως έχει χρησιμοποιήσει ως παράδειγμα πολλές φορές ο γνωστός οικονομολόγος του Harvard Τζόζεφ Στίγλιτς: «Κατά τα τελευταία χρόνια, η οργάνωση Ford τους είχε πει: "Προσέξτε, εμπορεύεστε αγαθά ζωτικής σημασίας, θα πρέπει να δημιουργήσετε στρατηγικά αποθέματα. Και τώρα που ήρθατε αντιμέτωποι με την κρίση θα πρέπει να τα χρησιμοποιήσετε. Θα ήταν όμως οφέλιμο να εξασφαλίσετε την αρωγή του ΔΝΤ για να συμπληρώσετε τις εφεδρείες σας και να βοηθηθείτε, ώστε να συνεχίσετε να αναπτύσσεστε".
Το ΔΝΤ είχε όμως διαφορετική άποψη: «Δεν πρέπει ν' αγγίξετε τα στρατηγικά σας αποθέματα. Πρέπει να σφίξετε τη ζώνη σας και να περιορίσετε τις κοινωνικές δαπάνες, τις δαπάνες για την παιδεία και ούτω καθ' εξής". Μετά από μια εκτενή συζήτηση, η Μποτσουάνα είπε στο ΔΝΤ να γυρίσει σπίτι του. Είπαν πως, «Είναι πολύ επικίνδυνο για την εύθραυστη δημοκρατία μας να συμπεριφερθούμε έτσι στους ανθρώπους μας. Θα προτιμούσαμε να σφίξουμε το ζωνάρι μας, να χρησιμοποιήσουμε κάποιες από τις εφεδρείες μας και να μην έχουμε τη βοήθειά σας. Και τα κατάφεραν να ξεπεράσουν την κρίση και ν' αρχίσουν να αναπτύσσονται και πάλι κι έχουν περάσει από τότε είκοσι πολύ επιτυχημένα χρόνια».
Τα δεδομένα και οι συγκρίσεις που δεν βοηθούν την Ελλάδα
Σε πολλές, σχεδόν σε όλες, τις μετρήσεις διεθνών οργανισμών η Ελλάδα φαίνεται ότι χάνει από τη Μποτσουάνα σε κρίσιμους δείκτες.
Για παράδειγμα στη διαφθορά σύμφωνα με την κατάταξη για το 2015 η Ελλάδα βρίσκεται στην 58η θέση μεταξύ 168 χωρών. Βρίσκεται στην ίδια περιοχή με την Κούβα, την Ιταλία, την Τουρκία ή τη Νότιο Αφρική. Σε κλίμακα από το 0 μέχρι το 100 (με το 0 «απόλυτη διαφθορά» και το 100 «απόλυτη διαφάνεια»), η Ελλάδα έχει 46 βαθμούς.
Στο συγκεκριμένο δείκτη η Ελλάδα καταγράφει χειρότερες επιδόσεις από τη Μποτσουάνα που φιγουράρει στην 28η θέση.
Ανάλογα είναι τα στοιχεία και για την ανταγωνιστικότητα. Η Ελλάδα καταγράφει χειρότερες επιδόσεις στην ανταγωνιστικότητα, παραμένοντας σταθερά στην 81η θέση της παγκόσμιας κατάταξης, σύμφωνα με την έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (World Economic Forum) για το 2015-2016. Η Μποτσουάνα βρίσκεται στην 71η θέση έχοντας ανέβει τρία σκαλιά στη λίστα.
Η Μποτσουάνα δανείζεται φτηνότερα από την Ελλάδα. Μπορεί οι αποδόσεις να έχουν πέσει και η απόδοση του 10ετούς ελληνικού ομολόγου να διαμορφώνεται σήμερα κάπου στο 7%, ωστόσο την ίδια ώρα η Μποτσουάνα δανείζεται με 5,5%. Ωστόσο η χώρα δεν επιλέγει να δανειστεί για να μην ανεβάσει το δημόσιο χρέος της.
Τώρα είναι εύκολο να πει κανείς πως η Μποτσουάνα είχε επιτυχία, επειδή είχε στην κατοχή της διαμάντια και φυσικούς πόρους. Εάν όμως κοιτάξουμε τον αναπτυσσόμενο κόσμο είναι φανερό πως οι φυσικοί πόροι δεν αποτελούν ευλογία για τις χώρες, όπου το κράτος είναι ασθενές. Μάχες ξεσπούν για τη διεκδίκηση των φυσικών πόρων που αντί να αυξήσουν τον πλούτο, εξαντλούν τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας.
Η Μποτσουάνα είχε μια ισχυρή δημοκρατία με ισχυρή λαϊκή συμμετοχή και για αυτό παρά τον πλούτο της απέφυγε τη σύγκρουση και τα διαμάντια χρησιμοποιήθηκαν για τη γενική ευημερία της κοινωνίας.
Το «μότο» της χώρας
Όπως όλες οι χώρες της Αφρικής, έτσι και η Μποτσουάνα έχει το δικό της «μότο». Το «μότο» της διαβάζεται ως «πούλα», αλλά όπως είναι εμφανές στην Μποτσουάνα δεν πούλησαν ούτε και ξεπούλησαν όπως στην περίπτωση της Ελλάδας.
Pula, σημαίνει απλά βροχή, αλλά και καλή τύχη, και είναι το όνομα του νομίσματος της χώρας.
Το εθνόσημο της Μποτσουάνα εκδόθηκε στις 25 Ιανουαρίου, 1966. Στο κέντρο η ασπίδα υποστηρίζεται από δύο ζέβρες. Το σχήμα της ασπίδας είναι εκείνο των παραδοσιακών ασπίδων που βρέθηκαν στην Ανατολική Αφρική. Στο πάνω τμήμα της ασπίδας είναι τρία γρανάζια που αντιπροσωπεύουν τη βιομηχανία.
Τα τρία κύματα συμβολίζουν το νερό. Στο κάτω μέρος της ασπίδας είναι το κεφάλι ενός ταύρου, που συμβολίζει τη σημασία των βοοειδών που βόσκουν στην Μποτσουάνα. Οι δύο ζέβρες είναι παρούσες αφού αποτελούν σημαντικό μέρος της άγριας ζωής της Μποτσουάνας. Επίσης, η ζέβρα έχει μαύρες και άσπρες ρίγες, οι οποίες αντιπροσωπεύουν την ισότητα των ανθρώπων όλων των χρωμάτων στην Μποτσουάνα.
4/6/2016