Η Ελληνική απάντηση στα Τουρκικά f-35: IRST (PHOTOS).
Η Ελληνική απάντηση στα Τουρκικά f-35: IRST.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) Π.Ν: Προχωρούν οι εργασίες για την 6η και 7η πυραυλάκατο
(2) Πρόγραμμα προμήθειας νέων Συστοιχιών Κατευθυνομένων Βλημάτων.
To παρόν κείμενο αποτελεί άρθρο αναγνώστη μας και έχει ως στόχο να αναδείξει και να προβάλλει υγιείς προβληματισμούς και ανησυχίες απο συμπολίτες μας για ζητήματα θεματικού ενδιαφέροντος.
Σύντομα η Τουρκική Πολεμική Αεροπορία (TAF) θα έχει στην κατοχή της ένα νέο «υπερόπλο» που ακούει στο όνομα F-35 Lightning II. Κατά γενική ομολογία θεωρείται το πιο σύγχρονο μαχητικό στο δυτικό οπλοστάσιο, το οποίο θα αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού. Οπωσδήποτε θα αλλάξει η φιλοσοφία διεξαγωγής των αεροπορικών επιχειρήσεων όπως την γνωρίζουμε.
Γιατί εκτός των άλλων νεωτερισμών που φέρνει το νέο μαχητικό, το σημαντικότερό του ατού είναι το πολύ μικρό ίχνος που φέρεται να δείχνει στα αντίπαλα ραντάρ. Φυσικά μιλάμε για τα ραντάρ που υπάρχουν ήδη στο δυτικό τουλάχιστον οπλοστάσιο. Αν και προσωπική άποψη του γράφοντος, πως καθαρά θέμα χρόνου είναι να βρεθεί η συνταγή που θα γιατρέψει αυτό το νόσημα περί αόρατων ιχνών. Είτε από έναν νέο αποκλειστικό αισθητήρα ραντάρ, είτε από έναν συνδυασμό 2-3 αισθητήρων ταυτόχρονα. Αυτό όμως μπορεί να γίνει αύριο, μπορεί όμως και σε 10 χρόνια. Το κακό για την Πολεμική Αεροπορία είναι ότι δεν έχει την πολυτέλεια του χρόνου.
Σε 1 το πολύ 2 χρόνια από σήμερα η TAF θα έχει στην κατοχή της έναν αριθμό από F-35. Τι μπορεί να κάνει η ΠΑ πρωτίστως, αλλά και γενικότερα οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας απέναντι στη νέα αυτή απειλή; Σίγουρα η αναβάθμιση της Ελληνικής αεράμυνας με σύγχρονα, ικανότερα συστήματα ραντάρ, φαντάζει ως η βέλτιστη λύση. Δυστυχώς δεν είναι αρκετό. Κι αυτό γιατί αν το νέο ραντάρ θα μπορεί να δει το F-35 το πολύ στα 20-25 χλμ, τότε θα είναι πολύ αργά για το ίδιο το ραντάρ. Αντιθέτως υπάρχει τεχνολογία και μάλιστα ραγδαίως εξελισσόμενη η οποία θα μπορέσει να καλύψει το κενό των ραντάρ, μέχρις ότου αυτά γίνουν περισσότερο αξιόπιστα για τη συγκεκριμένη απειλή.
INFRARED SEARCH AND TRACK (IRST)
Μολονότι τα πρώτα αεροσκάφη με συσκευές IRST εμφανίστηκαν δεκαετία 60 (δείτε σχετική βιβλιογραφία), η τεχνολογία τους έγινε ευρέως γνωστή σε όλα τα μαχητικά που κατασκευάστηκαν ή εκσυγχρονίστηκαν μετά το 2000. Eurofighter, Rafale, F-16 block 60, F-18 E/F, Gripen και φυσικά όλα τα σύγχρονα ρωσικά της οικογένειας Sukhoi και Mig. Τα τελευταία χρόνια όλες οι γνωστές αεροδιαστημικές βιομηχανίες έχουν αναγνωρίσει την αξία των εν λόγω συστημάτων και προσπαθούν να τα αναβαθμίσουν όσο γίνεται περισσότερο. Τα IRST είναι συστήματα θερμικής απεικόνισης. Έχουν την ικανότητα να δουν το θερμικό ίχνος του οποιουδήποτε στόχου έχει βάλει στο μάτι ο χειριστής του μαχητικού, όπως αεροπλάνα, ελικόπτερα, πλοία, οχήματα και ανθρώπους.
Τίποτα δεν μπορεί να ξεφύγει από τον βιονικό οφθαλμό ενός IRST. Ακόμη και τα καλύτερα ραντάρ με εξελιγμένο Synthetic Aperture Radar (SAR), δεν μπορούν να έχουν τόσο υψηλής πιστότητας εικόνα, όσον αφορά στόχους στο έδαφος ή την θάλασσα. Βέβαια υπάρχουν παράγοντες που καθορίζουν το πόσο καλή θα είναι η εικόνα που παρέχει το IRST. Γενικώς τα σύννεφα και ιδιαίτερα κάποιες κατηγορίες τους, ενδέχεται να επηρεάσουν την καθαρότητα της εικόνας. Επίσης έχει σημασία το υψόμετρο και η ταχύτητα του μαχητικού, καθώς και τα αντίστοιχα ύψη και ταχύτητες των εχθρικών μαχητικών, και τέλος αν οι ιπτάμενοι στόχοι βρίσκονται πάνω από ξηρά ή θάλασσα.
Ο ΣΤΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ F-16 ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΝΑ ΕΦΟΔΙΑΣΤΕΙ ΜΕ ΑΙΣΘΗΤΗΡΕΣ IRST ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΣΤΟΧΩΝ ΧΑΜΗΛΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΝΤΙΚΟΥ ΙΧΝΟΥΣ.
Ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι είναι παθητικό σύστημα, δηλαδή ο εχθρός δεν μπορεί να γνωρίζει ότι τον βλέπουν 1, 10 ή 100 διαφορετικά IRST και τον έχουν εγκλωβίσει. Φυσιολογικά, αντίστοιχα συστήματα θα πρέπει να χρησιμοποιεί τόσο ο ΣΞ, όσο και το ΠΝ, ώστε να κινούνται αυτόνομα αν χρειαστεί. Κύριο μέλημα πάντως, πρέπει να είναι η διακλαδικότητα. Σε αυτό μπορεί να συμβάλει τα μέγιστα η εγχώρια βιομηχανία, η οποία μπορεί να παράγει υψηλής ποιότητας προϊόντα, και φυσικά συστήματα θερμικής απεικόνισης. Αυτό όμως θα αναλυθεί καλύτερα σε μελλοντικό άρθρο.
Όσον αφορά τις ικανότητες αποκάλυψης στόχων στον ορίζοντα, αυτές διαφέρουν, καθώς κάθε συσκευή IRST έχει διαφορετικές δυνατότητες. Φυσικά οι εταιρείες κατασκευής αυτών δεν δίνουν τέτοια ακριβή δεδομένα για προφανείς λόγους. Αν και κατά καιρούς έχουν διαρρεύσει πληροφορίες για κάποια από τα συστήματα. Για παράδειγμα ένα από τα πλέον γνωστά συστήματα ισχυρίζεται ότι μπορεί να κάνει αποκάλυψη στόχου μαχητικού σε απόσταση 80 km ενώ αυτό βρίσκεται ακριβώς μπροστά. Ενώ αν ο στόχος βρίσκεται σχετικώς πλαγίως, τότε η απόσταση αποκάλυψης ξεπερνάει τα 100 km. Προφανώς σε αυτό συνδράμει το γεγονός ότι από πλάγια ένα μαχητικό δείχνει τον κινητήρα του και την εξαγωγή θερμών αερίων. Αυτό που θα ενδιέφερε άμεσα την ΠΑ είναι να μαζέψει πληροφορίες από όλες τις γνωστές εταιρείες (αν δεν το έχει κάνει ήδη) ώστε να συγκρίνει τα χαρακτηριστικά τους, και ιδιαίτερα ποιο θα ήταν το καλύτερο για τον χώρο του Αιγαίου.
Στην επικείμενη αναβάθμιση των F-16, θα ήταν πραγματικά αδιανόητο από πλευράς ΠΑ να μην τοποθετηθεί ένα ισχυρό IRST στα μαχητικά, είτε σαν ατρακτίδιο, είτε πίσω από το ρύγχος, όπως στα Block 60, αλλά και στα περισσότερα σύγχρονα μαχητικά. Πρόταση του γράφοντος θα ήταν για λόγους μείωσης κόστους, αλλά όχι και αποτελεσματικότητας, τα μισά F-16 που θα αναβαθμιστούν να φέρουν το ραντάρ AESA και όχι όλα. Ούτως ή άλλως τα μαχητικά της ΠΑ πετούν πάντα σε ζεύγος ή τετράδα. Οπότε μέσω Link 16 το ένα μαχητικό που θα φέρει το AESA θα δίνει εικόνα και στα υπόλοιπα. Αντιθέτως το IRST είναι απαραίτητο σχεδόν σε όλα. Τουλάχιστον σε αυτά τα οποία θα επιφορτιστούν το ρόλο της αεράμυνας.
Το ίδιο φυσικά ισχύει και για τα Mirage. Θα ήταν πραγματικά ευχής έργον για αυτό το εξαιρετικό αεροσκάφος, να αναβαθμιστεί ουσιαστικά, και να παραμείνει στους Ελληνικούς ουρανούς για πολλά ακόμη χρόνια. Εκτός από την «μαμά» εταιρεία θα μπορούσαμε να ρωτούσαμε κι άλλες εταιρείες διεθνώς που κατασκευάζουν τέτοια συστήματα, εάν θα μπορούσαν να κουμπωθούν τα δικά τους IRST στα Mirage. Στις τελευταίες αεροδιαστημικές εκθέσεις, έκαναν την εμφάνισή τους καινούργια συστήματα ή εκσυγχρονισμένες εκδόσεις γνωστών συστημάτων που ισχυρίζονται ότι θα μπορούσαν να τα εγκαταστήσουν σε όλα σχεδόν τα μαχητικά, και οπωσδήποτε στα Mirage. Καλό θα ήταν να αρπάξουμε την ευκαιρία όσο γρηγορότερα γίνεται.
Η ανίχνευση και ο εγκλωβισμός ενός εχθρικού «αόρατου» ίχνους δεν αρκεί για να το τρέψει σε φυγή. Θα πρέπει να έχεις και τους αντίστοιχους πυραύλους για την κατάρριψή του. Ευτυχώς η ΠΑ διαθέτει πυραύλους που να μπορούν να αναχαιτίσουν τα F-35 αναζητώντας το θερμικό τους ίχνος. Τέτοιοι πύραυλοι είναι ο MICA IR που φέρουν τα Mirage με βεληνεκές περίπου τα 50χλμ. Ενώ τα F-16 φέρουν τον IRIS-T με βεληνεκές τα 25χλμ. Για να χρησιμοποιηθούν στα όρια του φακέλου πτήσης τους, ιδίως τα Mica, θα πρέπει πρώτα να έχει εγκλωβιστεί το εχθρικό ίχνος από το IRST ή το ραντάρ του αεροσκάφους φορέα, και κατόπιν να αφεθεί ο πύραυλος με κατεύθυνση προς τον στόχο.
Στην διεθνή αγορά τα επόμενα χρόνια θα κάνουν την εμφάνισή τους νέοι πύραυλοι με IR κεφαλή ή σε συνδυασμό με EM αισθητήρα, οι οποίοι θα έχουν μεγαλύτερη ακτίνα δράσης και άρα φονικότεροι από τους σημερινούς. Εννοείται ότι θα πρέπει να αποκτηθούν και πύραυλοι εδάφους-αέρος με αντίστοιχες δυνατότητες. Ο συνδυασμός IRST, Link 16 (θα πρέπει να φορούν όλα τα μαχητικά της ΠΑ), και πύραυλοι με κεφαλή ανίχνευσης IR, θα είναι θανάσιμος συνδυασμός, όχι μόνο για τα F-35, αλλά για οποιοδήποτε ίχνος πετάει στους ουρανούς του Αιγαίου.
Στον πρόλογο του άρθρου ανέφερα το F-35 σαν υπερόπλο. Η αεροδιαστημική και αμυντική τεχνολογία είναι από τις πιο ραγδαία εξελισσόμενες στον πλανήτη. Κάτι που φαντάζει ως υπερόπλο σήμερα, μπορεί σε 5 ή 10 χρόνια να θεωρείται, αν όχι παρωχημένο, τουλάχιστον ξεπερασμένο τεχνολογικά. Κάθε νέο οπλικό σύστημα έχει και την αχίλλειο πτέρνα του. Αν καταφέρεις να την βρεις, τότε έχεις κερδίσει και σε επίπεδο ψυχολογίας, αλλά και ουσίας, καθώς σε μία ενδεχόμενη σύρραξη θα μπορείς να το νικήσεις με πολύ λιγότερο κόστος, τόσο σε χρήμα όσο και σε ανθρώπινο δυναμικό.
Ελπίζω και εύχομαι το στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό του ΥΠΕΘΑ να εξετάσει όλες τις υπάρχουσες και μελλοντικές τεχνολογίες, και να πάρει τις σωστές αποφάσεις για την άμυνα της χώρας. Στον παρόν άρθρο αναφέρθηκαν μερικές μόνο προτάσεις, όπως θα μπορούσε να κάνει ο οποιοσδήποτε Έλληνας πολίτης, και ιδιαίτερα όσοι ασχολούνται με τα αμυντικά δρώμενα. Εξάλλου η άμυνα της χώρας είναι υπόθεση όλων μας.
ΙΟΥΛ. 27, 2017
Δημήτρης Καθάρειος
https://www.thinknews.gr/defence/elliniki-apantisi-sta-tourkika-f-35-irst-photos/
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Π.Ν: ΠΡΟΧΩΡΟΥΝ ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ 6η ΚΑΙ 7η ΠΥΡΑΥΛΑΚΑΤΟ.
Τα Ναυπηγεία Ελευσίνας επισκέφθηκε σήμερα Τετάρτη 26 Ιουλίου 2017 ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας Δημήτρης Βίτσας, συνοδευόμενος από τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ Ναύαρχο Ευάγγελο Αποστολάκη ΠΝ και τον Αρχηγό ΓΕΝ Αντιναύαρχο Νικόλαο Τσούνη ΠΝ. Στη διάρκεια της επίσκεψης, ενημερώθηκε από το Ναυτικό Κλιμάκιο Ελευσίνας, για την πρόοδο των εργασιών στα υπό κατασκευή ΤΠΚ υπ. αριθ. 6 και 7.
Έγινε περιήγηση και ενημέρωση στους χώρους κατασκευής των ΤΠΚ. Ακολούθησε συζήτηση του ΑΝΥΕΘΑ με τους εκπροσώπους των εργαζομένων και η επίσκεψη ολοκληρώθηκε με συνάντηση με τη Διοίκηση των Ναυπηγείων Ελευσίνας. Ακολούθως ο ΑΝΥΕΘΑ και η στρατιωτική ηγεσία επιβαίνοντες σε σκάφος της Διοίκησης Υποβρύχιων Καταστροφών (ΔΥΚ), συνόδευσαν, στο πλαίσιο απόδοσης τιμών, το θρυλικό Θωρηκτό ‘’ΑΒΕΡΩΦ’’ κατά τον επανάπλου του από το Ναυπηγείο Σκαραμαγκά, όπου βρισκόταν για εργασίες συντήρησης, στη μόνιμη θέση ελλιμενισμού του στο Άλσος Ναυτικής Παράδοσης, στη Μαρίνα Φλοίσβου.
Στη πρώτη φωτογραφία η υπερκατασκευή της 6ης πυραυλακάτου τύπου SUPER VITA κλάσσης ΡΟΥΣΣΕΝ που αναμένεται να παραδοθεί στο Π.Ν στα τέλη του τρέχοντος έτους με αρχές του 2018. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες σε ποσοστό άνω του 70% και αναμένεται η εγκατάσταση των ηλεκτροοπτικών αισθητήρων καθώς και των οπλικών συστημάτων. Ως προς το έβδομο ΤΠΚ κλάσσης ΡΟΥΣΣΕΝ οφείλουμε να τονίσουμε πως είναι σε αρχικό στάδιο κατασκευής ενώ τη παρούσα φάση εκτελείται πλήθος ελασματουργικών εργασιών.
Τα παραπάνω έρχονται να επιβεβαιώσουν το προηγούμενο δημοσίευμα του Think News στις 28 Ιουνίου 2016 όπου αναφέραμε τα εξής:
“Στη τελική ευθεία βρίσκονται η ολοκλήρωση της κατασκευής της έκτης πυραυλακάτου (“Ρ72 Καραθανάσης”) στα ναυπηγεία Ελευσίνας. Εκτιμάται ότι το σκάφος δύναται να παραδοθεί στη Διοίκηση Ταχέων Σκαφών ώστε να εκτελεστούν οι απαραίτητες δοκιμές εν όρμω και εν πλω στα τέλη του τρέχοντος έτους. Ειδικότερα, στη παρούσα φάση τοποθετούνται τα απάρτια των συστημάτων (σύστημα μάχης, επικοινωνίες κτλ) και γίνονται οι αρχικές δοκιμές ανά σύστημα. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται ιδιαίτερα θετική διότι όπως δείχνουν μέσα στο 2018 το Π.Ν θα εντάξει μια υπέρσυγχρονη μονάδα κρούσεως επιφανείας στον Στόλό.
Σε ότι αφορά το 7ο πλοίο (“P73 Βλαχάκος”) έχουν ήδη παραληφθεί όλα τα απάρτια των ηλεκτρονικών και οπλικών συστημάτων και έχει ξεκινήσει πολύ αρχικό στάδιο οι εργασίες κατασκευής του σκάφους. Τα πλοία αναμένεται να φέρουν τα κορυφαία βλήματα επιφανείας επιφανείας Exocet Block 3 μέγιστης εμβέλειας 180 χιλιομέτρων διαθέτοντας τριπλάσιο βεληνεκές και διπλάσιο φόρτο από τα υφιστάμενα ΤΠΚ Combattante. Άξιο αναφοράς είναι και το πρυμναίο αντιβληματικό σύστημα (CIWS) GLMS RAM το οποίο φέρει 21 κατευθυνόμενα βλήματα ικανά να εμπλέκουν χαμηλά ιπτάμενους στόχους και εχθρικά κατευθυνόμενα βλήματα προσφέροντας τη μέγιστη δυνατή προστασία στο πλοίο.
Η απόκτηση του 6ου και το 7ου είναι εξαιρετικά σημαντική σε μια περίοδο όπου το Π.Ν αντιμετωπίζει πληθώρα σύνθετων απειλών και πρέπει μέσα στα επόμενα χρόνια να αντικαταστήσει παλαιές μονάδες επιφανείας. Για την εξέλιξη των εργασιών κομβική είναι η συμμετοχή του Ναυτικού Κλιμακίου Ελευσίνας μιας ανεξάρτητης υπηρεσίας του Π.Ν της οποίας το προσωπικό εργάζεται νυχθημερόν για την απρόσκοπτη εκτέλεση των εργασιών.
Ως προς το οικονομικό σκέλος των εργασιών ήδη έχουν δοθεί 40 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση των εργασιών στο 6ο και 7ο ΤΠΚ ενώ το σύνολο των εργασιών συντονίζεται από το ΓΕΝ και ειδικότερα από το Ναυτικό Κλιμάκιο Ελευσίνας. Από το προαναφερθέν ποσό το ΓΕΝ έχει αναλάβει τις πληρωμές και τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων, ύψους 22,5 εκατ. ευρώ, καθώς και την αγορά των υλικών, ύψους 17,5 εκατ. ευρώ”.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε εδώ:
Στη τελική ευθεία η παράδοση της έκτης πυραυλακάτου κλάσης ΡΟΥΣΣΕΝ
ΠΗΓΗ:https://www.thinknews.gr/defence/p-nprochoroun-i-ergasies-gia-tin-ekti-ke-evdomi-pyravlakato-photos/
Γιάννης Νικήτας
26/7/2017
Εκτόξευση Kατευθυνόμενου Bλήματος παράκτιας ναυτικής κρούσης NSM (Naval Strike Missile) της Kongsberg στο πλαίσιο των δοκιμών αποδοχής του Συστήματος από το Πολωνικό Ναυτικό.
2.
Πρόγραμμα προμήθειας νέων Συστοιχιών Κατευθυνομένων Βλημάτων.
Το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) διαθέτει τουλάχιστον δύο επάκτιες Συστοιχίες Κατευθυνομένων Βλημάτων (ΣΚΒ) τύπου ΜΜ-40 Exocet Βlock II και MM-38 Exocet, τα τελευταία από μετατροπή, με μη δημοσιοποιημένη σύνθεση και συνολικό αριθμό βλημάτων. Το τελευταίο διάστημα και παρά το γεγονός ότι ουδέποτε έχει επισήμως εκφραστεί ή ανακοινωθεί ως επιχειρησιακή απαίτηση, πληροφορίες θέλουν το ΠΝ να εξετάζει την προμήθεια επιπρόσθετων ΣΚΒ μεγάλης εμβέλειας, χωρίς να είναι γνωστά περισσότερα στοιχεία ούτε για τον απαιτούμενο αριθμό ούτε για τον εκτιμώμενο προϋπολογισμό του προγράμματος.
Θεωρείται δεδομένο ότι εφόσον οι πληροφορίες επαληθευτούν, το πρόγραμμα εγκριθεί, λάβει προτεραιότητα υλοποίησης έναντι των υπολοίπων εξοπλιστικών αναγκών του ΠΝ, συμπεριληφθεί το σχετικό κονδύλι στον προϋπολογισμό και προκηρυχθεί ανοιχτός διεθνής διαγωνισμός, αυτός θα προσελκύσει το σύνολο των δυτικών κατασκευαστών σχετικών συστημάτων [1]. Τα βλήματα της κατηγορίας που είναι σε παραγωγή σήμερα και προσφέρονται σε επάκτιες εκδόσεις είναι το Exocet MM-40 Block III και το Otomat Mk2 Block IV, αμφότερα της MBDA [2], το Naval Strike Missile (NSM) της Kongsberg, το RGM-84L Harpoon Block II της Boeing και το RBS15 Mk3 της SAAB.
Στο παραπάνω πλαίσιο, έχει ενδιαφέρον μια αναλυτική σύγκριση των παραπάνω επιλογών, εστιασμένη όχι τόσο στην απλή αντιπαραβολή τεχνικών στοιχείων όσο στα κρίσιμα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά κάθε συστήματος, με κύριο γνώμονα τις σημερινές και μελλοντικές απειλές που αντιμετωπίζει το ΠΝ στο Αιγαίο.
Επιδόσεις εμβέλειας / ταχύτητας: Με εξαίρεση το Harpoon, η μέγιστη εμβέλεια όλων των υπολοίπων βλημάτων είναι της τάξης των 100 νμ (περίπου 185 χλμ), που υπερκαλύπτει τις σχετικές απαιτήσεις του περιορισμένου γεωγραφικά χώρου του Αιγαίου. Ακόμα και η μέγιστη εμβέλεια των περίπου 70 νμ του RGM-84L θεωρείται παραπάνω από επαρκής. Αναφορικά με τις επιδόσεις ταχύτητας, όλα τα βλήματα χαρακτηρίζονται από ικανότητα πτήσης με υψηλή υποηχητική ταχύτητα, μεταξύ 0.83 και 0.93 mach (282 m/s – 316 m/s). Η υψηλότερη ταχύτητα μειώνει περαιτέρω τον χρόνο αντίδρασης του στόχου, οι διαφορές ταχύτητας όμως μεταξύ των βλημάτων δεν είναι τέτοιες που να δημιουργούν ουσιαστικό πλεονέκτημα σε κάποιο από αυτά.
Έρευνα και τερματική καθοδήγηση: Το βλήμα NSM είναι το μοναδικό από τα υπό σύγκριση βλήματα που για την έρευνα και την τερματική καθοδήγηση στον στόχο δεν χρησιμοποιεί ενεργό ερευνητή RF αλλά παθητικό, υψηλής ανάλυσης, αισθητήρα απεικόνισης ειδώλου υπέρυθρου φάσματος (IIR – Imaging Infra Red) διπλής περιοχής λειτουργίας (MWIR και LWIR). Η συγκεκριμένη επιλογή παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα αλλά εισάγει και κάποιους αξιοσημείωτους επιχειρησιακούς περιορισμούς.
Το κυριότερο πλεονέκτημα είναι ότι η παθητική λειτουργία του αισθητήρα IIR δεν ενεργοποιεί το σύστημα ESM του στόχου. Ως αποτέλεσμα, ο εντοπισμός και η αναγνώριση του επερχόμενου NSM επαφίεται στο ραντάρ που εκτελεί έρευνα επιφανείας / χαμηλού ύψους και στα οπτικά και ηλεκτροοπτικά συστήματα του πλοίου. Επίσης, η χρήση ερευνητή IIR καθιστά το NSM απρόσβλητο σε ενεργά ηλεκτρονικά αντίμετρα (ECM) και ανεπηρέαστο από χρήση αεροφύλλων (chaff). Σε συνδυασμό με το εξελιγμένο λογισμικό τύπου ATR (Autonomous Target Recognition) που διαθέτει το εν λόγω βλήμα, ο IIR αισθητήρας παρέχει αυξημένες δυνατότητες εντοπισμού και διάκρισης στόχων σε περιβάλλον έντονου clutter, στοιχείο σημαντικό για το Αιγαίο Πέλαγος με τον μεγάλο αριθμό νησιών, και επιτρέπει την αυτόματη αναγνώριση και την επιλογή συγκεκριμένου σημείου προσβολής (π.χ. γέφυρα).
Η κατασκευάστρια εταιρία ισχυρίζεται ότι παρέχει ακρίβεια αναγνώρισης και διάκρισης συγκεκριμένου τύπου (π.χ. φρεγάτα τύπου MEKO 200) και όχι απλά είδους (π.χ. εμπορικό / πολεμικό πλοίο) και ακρίβεια πρόσκρουσης της τάξης του μισού μέτρου αντίστοιχα. Οι παραπάνω δυνατότητες είναι πρωτόγνωρες για βλήμα της συγκεκριμένης κατηγορίας. Η δυνατότητα ATR μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμη όταν στην περιοχή δράσης υπάρχει ταυτόχρονη παρουσία φίλιων δυνάμεων και εμπορικών πλοίων ενώ η επιλογή του σημείου πρόσκρουσης επιτρέπει την βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων της προσβολής, κυρίως σε συνδυασμένες επιθέσεις.
Όπως όμως αναφέρθηκε, η χρήση ερευνητή τύπου IIR δεν είναι χωρίς μειονεκτήματα. Συγκεκριμένα, το NSM δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως σύστημα παντός καιρού καθώς οι καιρικές συνθήκες (ομίχλη, βροχή, κατάσταση θάλασσας, συννεφιά) επηρεάζουν δραστικά την απόδοσή του. Ενδεικτικά, η παρουσία ομίχλης μπορεί να περιορίσει την εμβέλεια εντοπισμού του ερευνητή IIR του NSM ακόμα και σε μερικές μόνο εκατοντάδες(!) μέτρα στην περίπτωση π.χ. ομίχλης ορατότητας 300 μέτρων, αν και οφείλουμε να αναφέρουμε ότι τέτοια ακραία φαινόμενα είναι σπάνια στο μετεωρολογικό ιστορικό του Αιγαίου. Αντίστοιχα, η περίπτωση έντονης βροχής επηρεάζει την απόσταση εντοπισμού κυρίως λόγω της “ψύξης” του στόχου και της μείωσης της θερμοκρασιακής διαφοράς του με το περιβάλλον.
Ένα δεύτερο προβληματικό σημείο είναι ότι η χρήση αισθητήρα IIR δεν παρέχει στο βλήμα καμία πληροφορία απόστασης, με αποτέλεσμα να είναι ελλιπής η εικόνα της τακτικής κατάστασης που έχει το βλήμα κατά την φάση της έρευνας και να καθίσταται δυσχερής η διάκριση του επιλεγμένου στόχου. Η δυνατότητα ATR αντισταθμίζει μόνο εν μέρει την παραπάνω υστέρηση, καθώς το βλήμα θα πρέπει να προσεγγίσει αρκετά και από κατάλληλη γωνία για να είναι σε θέση να πραγματοποιήσει θετική ταυτοποίηση με κίνδυνο την αρχική απόρριψη πραγματικών στόχων και την άσκοπη περιπλάνηση.
Σημειώνεται ότι το NSM δεν έχει φορτωμένη βιβλιοθήκη με το σύνολο των θερμικών υπογραφών όλων των εχθρικών πλοίων προκειμένου να κάνει αυτόνομη επιλογή στόχου. Εφόσον κατά την φάση της έρευνας δεν ταυτοποιηθεί κάποιος από τους στόχους με το συγκεκριμένο υποσύνολο εχθρικών υπογραφών που έχει φορτωθεί πριν την εκτόξευση, δεν θα γίνει τελικά καμία προσβολή και το βλήμα θα αναλωθεί ανεκμετάλλευτο. Αυτό σημαίνει ότι πριν τη βολή, ένα στίγμα θα πρέπει όχι απλά να έχει χαρακτηριστεί ως εχθρικό αλλά να έχει ταυτοποιηθεί και ο τύπος του εχθρικού πλοίου, κάτι που δεν είναι δεδομένο ότι θα μπορεί να συμβεί με ακρίβεια σε πραγματικές συνθήκες μάχης σε μια υψηλής έντασης σύγκρουση.
Είναι σκόπιμο επίσης να αναφέρουμε ότι η ανοσία του NSM σε ενεργά ηλεκτρονικά αντίμετρα λόγω του ερευνητή IIR, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν αντίστοιχοι τρόποι απόκρυψης και παραπλάνησης. Για παράδειγμα, οι κορβέτες κλάσης ADA του TDK διαθέτουν σύστημα αυτόματης παρακολούθησης και διαχείρισης του θερμικού ίχνους τους, κατασκευής της Aselsan, το οποίο συνεργάζεται με το σύστημα πλύσης του πλοίου. Επίσης, τα σύγχρονα IR decoys (π.χ. TALOS της Kilgore, SEALIR της Lacroix) με πολλαπλά γεμίσματα για τη δημιουργία walk-off pattern, είναι σχεδιασμένα με γνώμονα την ικανότητα παραπλάνησης βλημάτων εφοδιασμένων με αισθητήρες IIR διπλής περιοχής και ενσωματωμένες spatial και kinematic τεχνικές απόρριψης ψευδοστόχων.
Περνώντας στα υπόλοιπα υπό εξέταση βλήματα, παρατηρούμε ότι χρησιμοποιούν ενεργό ψηφιακό μονοπαλμικό I/J-band ερευνητή για την έρευνα, την πρόσκτηση του στόχου και την τερματική καθοδήγηση σε αυτόν. Τα περιορισμένης έκτασης δημοσιοποιημένα στοιχεία δεν επιτρέπουν μια ουσιαστική σύγκριση και εξαγωγή συμπερασμάτων. Η γενική όμως εκτίμηση είναι πως οι ερευνητές του Exocet MM-40 Block III και του RBS15 Mk3 ενσωματώνουν πιο εξελιγμένα χαρακτηριστικά ECCM (π.χ. jittered PRF, leading edge track, HOJ) και απόρριψης ψευδοστόχων. Επίσης, εμφανίζουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στη διάκριση συγκεκριμένων στόχων εντός σχηματισμού ή πλησίον ξηράς, χωρίς βέβαια να μπορούν να προσεγγίσουν την αντίστοιχη ικανότητα του βλήματος NSM.
Ενδιάμεση καθοδήγηση: Για την πλοήγηση στην ενδιάμεση φάση και τα πέντε βλήματα κάνουν χρήση ενσωματωμένου εξοπλισμού INS/GPS και υψομετρικού ραντάρ. Το NSM είναι το μόνο από τα βλήματα που ενσωματώνει επίσης δυνατότητα παρακολούθησης αναγλύφου (terrain following) που του προσδίδει υψηλότερη επιβιωσιμότητα κατά την φάση της πτήσης πάνω από έδαφος σε αποστολές προσβολής χερσαίων στόχων.
Καθώς κινούνται με υψηλή υποηχητική ταχύτητα, τα βλήματα της κατηγορίας που εξετάζουμε απαιτούν περίπου 10 λέπτα μέχρι να καλύψουν την μέγιστη εμβέλεια τους. Ένας ναυτικός στόχος κινούμενος με 20 κόμβους, σε χρόνο 10 λεπτών μπορεί να βρίσκεται σε οποιοδήποτε σημείο μιας περιοχής συνολικής επιφάνειας 120 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Είναι προφανές από τα παραπάνω ότι για βολές σε αποστάσεις της τάξης των 100 νμ, η δυνατότητα ενδιάμεσης ανανέωσης της θέσης του στόχου μέσω datalink έχει ουσιαστική προστιθέμενη επιχειρησιακή αξία. Το μόνο βλήμα που διαθέτει σχετική ικανότητα είναι το Otomat Mk2 Block IV, αν και δεν είναι εξακριβωμένο το πως αυτή υλοποιείται και με ποιούς ενδεχομένως περιορισμούς στην επάκτια έκδοση του βλήματος. Είναι σκόπιμο επίσης να αναφερθεί ότι πρόσφατα η Boeing ολοκλήρωσε την ανάπτυξη της έκδοσης Harpoon Block II Plus που ενσωματώνει datalink, αλλά και σε αυτήν περίπτωση δεν είναι γνωστό πώς και αν η δυνατότητα υλοποιείται στην επάκτια εκτοξευόμενη έκδοση.
Κατευθυνόμενο Βλήμα Otomat Mk2 Block IV
Sea-skimming / Τερματικοί ελιγμοί: Το σύνολο των υπό σύγκριση βλημάτων έχει ικανότητα πτήσης σε πολύ χαμηλό ύψος (sea-skimming), το οποίο προσαρμόζεται αυτόματα ανάλογα με τη κατάσταση της θάλασσας. Με εξαίρεση το RGM-84L, όλα τα υπόλοιπα βλήματα πραγματοποιούν υψηλής φόρτισης τερματικούς ελιγμούς αποφυγής CIWS. Σε όλες τις περιπτώσεις οι κινητήρες παρέχουν επαρκή ώση και έναν λόγο ώσης / βάρος στην μέγιστη εμβέλεια, όπου και έχουν σχεδόν καταναλωθεί όλα τα καύσιμα, της τάξης του 1:1. To NSM πραγματοποιεί έναν πρωτότυπο κυματοειδή ελιγμό υποβοηθούμενο και από την άντωση που του προσφέρουν οι συγκριτικά μεγάλες πτέρυγες, τo Exocet και το Otomat πραγματοποιούν ελιγμό τύπου corkscrew, με τις 4 εισαγωγές αέρα να φροντίζουν για την απρόσκοπτη παροχή αέρα στον κινητήρα σε όλες τις φάσεις εκτέλεσης, ενώ για το RBS15 η σχετική πληροφορία είναι διαβαθμισμένη.
Σχετικά με το βλήμα NSM, ο συνδυασμός επιλογής συγκεκριμένου σημείου πρόσκρουσης και εκτέλεσης τερματικών ελιγμών, εκτιμάται πως αυξάνει τον κίνδυνο αστοχίας, ειδικά αν παράλληλα υπάρχει έντονος κυματισμός.
Τέλος, όλα τα βλήματα έχουν δυνατότητα επανάληψης της επίθεσης (re-attack) σε περίπτωση αστοχίας είναι όμως μια δυνατότητα που, από όσο είναι γνωστό, δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ σε πραγματική βολή από κανένα βλήμα.
Κεφαλή μάχης: Το βλήμα NSM διαθέτει την κεφαλή μάχης με το μικρότερο βάρος (125 kgr), το Harpoon την βαρύτερη (221 kgr) ενώ τo Otomat και το RBS15 διαθέτουν επίσης μεγάλου βάρους πολεμική κεφαλή, 210 και 200 κιλών αντίστοιχα. Βέβαια, το τελικό καταστρεπτικό αποτέλεσμα της εκτόνωσης μιας πολεμικής κεφαλής δεν είναι συνάρτηση μόνο του βάρους της αλλά και της σχεδίασής της, του τύπου / μεγέθους του στόχου και του σημείου πρόσκρουσης. Οι πολεμικές κεφαλές όλων των βλημάτων είναι προθραυσματοποιημένες, η κεφαλή τόσο του RBS15 όσο και του Otomat διαθέτει ειδικά σχεδιασμένο διατρητικό γέμισμα, ενώ η δυνατότητα επιλογής του σημείου προσβολής που παρέχει το NSM αντισταθμίζει εν μέρει το μικρότερο βάρος γεμίσματος.
Γενικά, η προσβολή ενός σύγχρονου πλοίου μεγέθους φρεγάτας από οποιοδήποτε βλήμα της κατηγορίας που εξετάζουμε είναι δεδομένο πως θα του προκαλέσει εκτεταμένες ζημιές και θα περιορίσει σημαντικά την μαχητική του ικανότητα. Aνάλογα με το σημείο πρόσκρουσης, μπορεί να θέσει εκτός λειτουργίας αισθητήρες και φορείς όπλων, τη γέφυρα ή το ελικοδρόμιο του πλοίου. Τα σύγχρονα πολεμικά πλοία όμως διαθέτουν εφεδρείες στα σημαντικότερα συστήματά τους, εξελιγμένα συστήματα πυρόσβεσης και σε κάποιες περιπτώσεις θωράκιση σε ευαίσθητα σημεία όπως ο χώρος του Κέντρου Πληροφοριών Μάχης (ΚΠΜ). Εφόσον το πλήρωμα είναι σωστά εκπαιδευμένο και αντιδράσει με τον ενδεδειγμένο τρόπο, είναι μάλλον απίθανο η προσβολή να οδηγήσει σε ολική απώλεια.
Μονάδα Βολής Κατευθυνόμενων Βλημάτων RBS15 Mk3
Ικανότητα προσβολής χερσαίων στόχων: Και τα πέντε βλήματα έχουν δυνατότητα προσβολής στόχων εδάφους ή ελλιμενισμένων πλοίων, με βάση συγκεκριμένες γεωγραφικές συντεταγμένες και χρήση του ενσωματωμένου INS/GPS. Επιπρόσθετα, το βλήμα NSM μπορεί να χρησιμοποιήσει τον αισθητήρα IIR για την τελική προσβολή πλοίων εντός λιμένα, αυξάνοντας την ακρίβεια. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με πληροφορίες, η δυνατότητα ATR κατά χερσαίων στόχων δεν είναι ενσωματωμένη στην παρούσα έκδοση παραγωγής του NSM και το πιθανότερο θα ενσωματωθεί στην αναβαθμισμένη έκδοση που είναι προγραμματισμένη να μπει σε παραγωγή στις αρχές της επόμενης δεκαετίας.
Ικανότητα σχεδίασης αποστολής: Όλα τα βλήματα διαθέτουν σύγχρονα συστήματα σχεδίασης αποστολής με χρήση ψηφιακού χάρτη που επιτρέπουν μεταξύ άλλων την αυτοματοποιημένη εξαγωγή στοιχείων βολής, τον συντονισμό πολλαπλών επιθέσεων και τον ορισμό σημείων αλλαγής πορείας. Το σύστημα σχεδίασης αποστολής του NSM παρέχει την εντυπωσιακή δυνατότητα ορισμού έως και 200(!) σημείων οριζόντιας αλλαγής πορείας (waypoints) και αυτόματη ρύθμιση ύψους, όταν τα συστήματα των υπολοίπων βλημάτων περιορίζονται σε πολύ μικρότερο αριθμό waypoints και σε επιλογές προκαθορισμένου ύψους πτήσης. Τα σημεία οριζόντιας αλλαγής πορείας παρέχουν ευελιξία στον σχεδιασμό της αποστολής οφείλουμε όμως να αναφέρουμε ότι σε ένα περιβάλλον όπως αυτό του Αιγαίου και όχι όπως αυτό των σκανδιναβικών φιορδ, σπάνια θα απαιτηθεί το βλήμα να εκτελέσει μεγάλο αριθμό αλλαγών πορείας σε αποστολή εναντίον ναυτικού στόχου.
Σχεδίαση χαμηλής παρατηρησιμότητας: Το μικρό μέγεθος των βλημάτων εξασφαλίζει εν γένει χαμηλή ραδιοτομή, η σχεδίαση όμως του NSM και η χρήση συνθετικών υλικών στην άτρακτό του, οδηγούν σε περαιτέρω μείωση. Στα βλήματα Exocet, Otomat και RBS15 έχει γίνει χρήση υλικών RAM στις πτέρυγες και σε επιλεγμένα σημεία, ενώ για το βλήμα Harpoon δεν υπάρχει κάποια σχετική πληροφορία. Λόγω της χρήσης κινητήρων turbojet και της υποηχητικής ταχύτητας πλεύσης, όλα τα βλήματα παρουσιάζουν σχετικά χαμηλή IR υπογραφή.
Υπάρχουσα υποδομή και δυνατότητες συντήρησης: Το ΠΝ είναι εξοπλισμένο εδώ και χρόνια με βλήματα MM40 Block 2/3 και U/RGM-84, με αποτέλεσμα να είναι απόλυτα εξοικειωμένο με τη χρήση τους και να διαθέτει εκπαιδευμένο προσωπικό και υποδομή συντήρησης και επισκευών. Ειδικά για τα βλήματα Exocet, η ΔΝΟ του ΝΣ έχει τεράστια εμπειρία και δυνατότητα υποστήριξης και επισκευών εργοστασιακoύ επιπέδου. Ενδεχόμενη επιλογή κάποιου εκ των NSM, RBS15 και Otomat, θα απαιτήσει τη δημιουργία νέας υποδομής αλλά και μεγαλύτερο χρόνο μέχρι την πλήρη αξιοποίηση τους.
Η ύπαρξη των ΣΚΒ MM40 Block II στο οπλοστάσιο του ΠΝ δημιουργεί επιπλέον τη δυνατότητα, σε περίπτωση που γίνει προμήθεια βλημάτων MM40 Block III, να δημιουργηθούν μικτές πυροβολαρχίες Block II και ΙΙΙ, με κοινό αναβαθμισμένο κέντρο διοίκησης και ελέγχου, σε μία λογική βέλτιστης χρήσης τόσο του υπάρχοντος αποθέματος και εξοπλισμού αλλά και αποφυγής σπατάλης βλημάτων εκτεταμένης εμβέλειας και πολλαπλών δυνατοτήτων όπως τα Block III σε στόχους χαμηλότερων απαιτήσεων ή σε κοντινές αποστάσεις.
Βολή κατευθυνόμενου βλήματος επιφανείας – επιφανείας Exocet MM-38 από τον φορέα των νεότερων βλημάτων ΜΜ-40 Block2 των επάκτιων συστοιχιών του ΠΝ. Δεδομένου πως το βλήμα MM-38 εγκιβωτίζεται σε μεγαλύτερο κάνιστρο -καθώς δεν διαθέτει αναδιπλούμενα πτερύγια-, στo σύστημα της επάκτιας συστοιχίας ΜΜ-40 υπάρχει πρόβλεψη ειδικής συλλογής για την προσαρμογή και εκτόξευσή του.
Κόστος: Η σχετικά πρόσφατη περίπτωση της προμήθειας επάκτιων συστοιχιών NSM από τις Πολωνικές Ένοπλες Δυνάμεις, μας δίνει μια ένδειξη της σύνθεσης μιας ολοκληρωμένης πυροβολαρχίας αλλά και του αντίστοιχου κόστους. Οφείλουμε όμως να διευκρινίσουμε εξαρχής ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να εξαχθούν ακριβή συμπεράσματα για το κόστος προμήθειας ενός οπλικού συστήματος από προηγούμενες παρόμοιες συμβάσεις καθώς αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από παράγοντες όπως η τελική σύνθεση του συστήματος, το συνοδευτικό πακέτο υλικών και υπηρεσιών υποστήριξης, ο τρόπος πληρωμής, η ενδεχόμενη απαίτηση τοπικής συμπαραγωγής κλπ.
Τον Δεκέμβριο του 2008, έπειτα από την διενέργεια σχετικού διαγωνισμού, η Kongsberg ανέλαβε σύμβαση για την προμήθεια δύο επάκτιων ανεξάρτητων πυροβολαρχιών μειωμένης αναχορηγίας, έναντι NOK 712 εκατομμυρίων (περίπου 75 εκατομμύρια ευρώ με τη σημερινή ισοτιμία). Η σύνθεση κάθε πυροβολαρχίας περιλαμβάνει ένα όχημα διοίκησης πυροβολαρχίας BCV (Battery Command Vehicle), ένα όχημα διοίκησης MCC (Mobile Command Vehicle), ένα όχημα ελέγχου CCV (Command and Control Vehicle), ένα MRV (Mobile Radar Vehicle) με ραντάρ έρευνας επιφανείας TRS-15C, τρεις μονάδες βολής MLV (Mobile Launch Vehicle) με 2 βλήματα η κάθε μια (σύνολο 6 βλήματα / πυροβολαρχία), τρια οχήματα δορυφορικής ζεύξης και τρία οχήματα τεχνικής υποστήριξης και φόρτωσης βλημάτων (σύνολο 13 οχήματα / πυροβολαρχία). Επίσης, ένα επιπλέον MCC συντονίζει την δράση των δύο πυροβολαρχιών.
Τον Δεκέμβριο του 2010, η Kongsberg υπέγραψε σύμβαση για την παράδοση επιπλέον 36 βλημάτων NSM και 2 δοκιμών, έναντι ΝΟΚ 660 εκατομμυρίων (περίπου 70 εκατομμύρια ευρώ με τη σημερινή ισοτιμία). Με την παραπάνω σύμβαση, κάθε πυροβολαρχία απέκτησε τον προβλεπόμενο αριθμό των 12 βλημάτων NSM (4 ανά MLV) έτοιμων προς βολή με άλλα 12 να βρίσκονται διαθέσιμα για επαναφόρτωση. Το τελικό κόστος για τις δύο πυροβολαρχίες ανήλθε τελικά σε περίπου 145 εκατομμύρια ευρώ.
Τον Δεκέμβριο του 2014, η Kongsberg υπέγραψε σύμβαση για την παράδοση δύο επιπλέον πυροβολαρχιών, πλήρους σύνθεσης, έναντι ΝΟΚ 1.3 δις (περίπου 137 εκατομμύρια ευρώ με τη σημερινή ισοτιμία).
Είναι άξιο αναφοράς το ότι στον πολωνικό διαγωνισμό συμμετείχε και η SAAB με το βλήμα RBS15 Mk3. H τιμή της προσφοράς της SAAB ήταν διπλάσια της αντίστοιχης της Kongsberg, γεγονός που σύμφωνα με πληροφορίες οφείλεται και στο ότι η SAAB είχε συμπεριλάβει επιπρόσθετα υλικά και κόστος χρηματοδότησης συνολικού ύψους περίπου 45 εκατομμυρίων ευρώ.
Ενδιαφέρον στοιχείο είναι επίσης ότι τόσο η MBDA όσο και η Konsberg έχουν πρόσφατα λάβει παραγγελίες σημαντικού ύψους για βλήματα MM40 Block III και NSM από το Κατάρ και τη Γερμανία αντίστοιχα, που συνεπάγεται εκτεταμένη γραμμή παραγωγής για το επόμενο χρονικό διάστημα και ενδεχομένως δυνατότητα για χαμηλότερες τιμές μονάδας.
Σε επόμενο άρθρο θα ολοκληρώσουμε την παραπάνω ανάλυση με αναφορά στην επιχειρησιακή χρησιμότητα των ΣΚΒ στο Αιγαίο και με τα γενικά συμπεράσματά μας.
Σημειώσεις:
[1] Για λόγους γενικών όρων, τεχνικών προδιαγραφών και άδειας εξαγωγής θεωρείται απίθανο το ενδεχόμενο σε ενδεχόμενο διαγωνισμό να συμμετέχουν εταιρείες όπως η BrahMos Aerospace και η ρωσική NPO.
[2] H MBDA κατασκευάζει επίσης το σύστημα μειωμένων σχετικά επιδόσεων εμβέλειας Marte MK2 Mobile Coastal Defence System (MDCS). Το MDCS βασίζεται στα βλήματα αυτόνομης καθοδήγησης (fire and forget) Marte Mk2/N εμβέλειας 30 χλμ και Marte ER εμβέλειας 100 χλμ. Τα Marte επιτυγχάνουν υψηλή υποηχητική ταχύτητα και έχουν δυνατότητα sea-skimming, τερματικών ελιγμών και ορισμού τριών σημείων ενδιάμεσης αλλαγής πορείας (waypoints) αλλά δεν έχουν δυνατότητα προσβολής στόχων εδάφους. Το MDCS εκμεταλλεύεται την ύπαρξη των δύο εκδόσεων, διαφορετικής εμβέλειας αλλά και κόστους, του βλήματος Marte, προκειμένου να προσφέρει μια ευέλικτη λύση μέσω της συνδυαστικής χρήσης κοινού φορέα / εκτοξευτή και συστήματος διαχείρισης και σχεδιασμού αποστολής. Το MDCS μπορεί να συνεργαστεί επίσης με φορείς βλημάτων MM40 Block III.
ΠΗΓΗ:
http://e-amyna.com/programma-promhtheias-newn-systoixiwn/
22 Ιουλίου 2017
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Π.Ν: ΠΡΟΧΩΡΟΥΝ ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ 6η ΚΑΙ 7η ΠΥΡΑΥΛΑΚΑΤΟ.
Τα Ναυπηγεία Ελευσίνας επισκέφθηκε σήμερα Τετάρτη 26 Ιουλίου 2017 ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Άμυνας Δημήτρης Βίτσας, συνοδευόμενος από τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ Ναύαρχο Ευάγγελο Αποστολάκη ΠΝ και τον Αρχηγό ΓΕΝ Αντιναύαρχο Νικόλαο Τσούνη ΠΝ. Στη διάρκεια της επίσκεψης, ενημερώθηκε από το Ναυτικό Κλιμάκιο Ελευσίνας, για την πρόοδο των εργασιών στα υπό κατασκευή ΤΠΚ υπ. αριθ. 6 και 7.
Έγινε περιήγηση και ενημέρωση στους χώρους κατασκευής των ΤΠΚ. Ακολούθησε συζήτηση του ΑΝΥΕΘΑ με τους εκπροσώπους των εργαζομένων και η επίσκεψη ολοκληρώθηκε με συνάντηση με τη Διοίκηση των Ναυπηγείων Ελευσίνας. Ακολούθως ο ΑΝΥΕΘΑ και η στρατιωτική ηγεσία επιβαίνοντες σε σκάφος της Διοίκησης Υποβρύχιων Καταστροφών (ΔΥΚ), συνόδευσαν, στο πλαίσιο απόδοσης τιμών, το θρυλικό Θωρηκτό ‘’ΑΒΕΡΩΦ’’ κατά τον επανάπλου του από το Ναυπηγείο Σκαραμαγκά, όπου βρισκόταν για εργασίες συντήρησης, στη μόνιμη θέση ελλιμενισμού του στο Άλσος Ναυτικής Παράδοσης, στη Μαρίνα Φλοίσβου.
Στη πρώτη φωτογραφία η υπερκατασκευή της 6ης πυραυλακάτου τύπου SUPER VITA κλάσσης ΡΟΥΣΣΕΝ που αναμένεται να παραδοθεί στο Π.Ν στα τέλη του τρέχοντος έτους με αρχές του 2018. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες σε ποσοστό άνω του 70% και αναμένεται η εγκατάσταση των ηλεκτροοπτικών αισθητήρων καθώς και των οπλικών συστημάτων. Ως προς το έβδομο ΤΠΚ κλάσσης ΡΟΥΣΣΕΝ οφείλουμε να τονίσουμε πως είναι σε αρχικό στάδιο κατασκευής ενώ τη παρούσα φάση εκτελείται πλήθος ελασματουργικών εργασιών.
Τα παραπάνω έρχονται να επιβεβαιώσουν το προηγούμενο δημοσίευμα του Think News στις 28 Ιουνίου 2016 όπου αναφέραμε τα εξής:
“Στη τελική ευθεία βρίσκονται η ολοκλήρωση της κατασκευής της έκτης πυραυλακάτου (“Ρ72 Καραθανάσης”) στα ναυπηγεία Ελευσίνας. Εκτιμάται ότι το σκάφος δύναται να παραδοθεί στη Διοίκηση Ταχέων Σκαφών ώστε να εκτελεστούν οι απαραίτητες δοκιμές εν όρμω και εν πλω στα τέλη του τρέχοντος έτους. Ειδικότερα, στη παρούσα φάση τοποθετούνται τα απάρτια των συστημάτων (σύστημα μάχης, επικοινωνίες κτλ) και γίνονται οι αρχικές δοκιμές ανά σύστημα. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται ιδιαίτερα θετική διότι όπως δείχνουν μέσα στο 2018 το Π.Ν θα εντάξει μια υπέρσυγχρονη μονάδα κρούσεως επιφανείας στον Στόλό.
Σε ότι αφορά το 7ο πλοίο (“P73 Βλαχάκος”) έχουν ήδη παραληφθεί όλα τα απάρτια των ηλεκτρονικών και οπλικών συστημάτων και έχει ξεκινήσει πολύ αρχικό στάδιο οι εργασίες κατασκευής του σκάφους. Τα πλοία αναμένεται να φέρουν τα κορυφαία βλήματα επιφανείας επιφανείας Exocet Block 3 μέγιστης εμβέλειας 180 χιλιομέτρων διαθέτοντας τριπλάσιο βεληνεκές και διπλάσιο φόρτο από τα υφιστάμενα ΤΠΚ Combattante. Άξιο αναφοράς είναι και το πρυμναίο αντιβληματικό σύστημα (CIWS) GLMS RAM το οποίο φέρει 21 κατευθυνόμενα βλήματα ικανά να εμπλέκουν χαμηλά ιπτάμενους στόχους και εχθρικά κατευθυνόμενα βλήματα προσφέροντας τη μέγιστη δυνατή προστασία στο πλοίο.
Η απόκτηση του 6ου και το 7ου είναι εξαιρετικά σημαντική σε μια περίοδο όπου το Π.Ν αντιμετωπίζει πληθώρα σύνθετων απειλών και πρέπει μέσα στα επόμενα χρόνια να αντικαταστήσει παλαιές μονάδες επιφανείας. Για την εξέλιξη των εργασιών κομβική είναι η συμμετοχή του Ναυτικού Κλιμακίου Ελευσίνας μιας ανεξάρτητης υπηρεσίας του Π.Ν της οποίας το προσωπικό εργάζεται νυχθημερόν για την απρόσκοπτη εκτέλεση των εργασιών.
Ως προς το οικονομικό σκέλος των εργασιών ήδη έχουν δοθεί 40 εκατ. ευρώ για την ολοκλήρωση των εργασιών στο 6ο και 7ο ΤΠΚ ενώ το σύνολο των εργασιών συντονίζεται από το ΓΕΝ και ειδικότερα από το Ναυτικό Κλιμάκιο Ελευσίνας. Από το προαναφερθέν ποσό το ΓΕΝ έχει αναλάβει τις πληρωμές και τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων, ύψους 22,5 εκατ. ευρώ, καθώς και την αγορά των υλικών, ύψους 17,5 εκατ. ευρώ”.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να δείτε εδώ:
Στη τελική ευθεία η παράδοση της έκτης πυραυλακάτου κλάσης ΡΟΥΣΣΕΝ
ΠΗΓΗ:https://www.thinknews.gr/defence/p-nprochoroun-i-ergasies-gia-tin-ekti-ke-evdomi-pyravlakato-photos/
Γιάννης Νικήτας
26/7/2017
Εκτόξευση Kατευθυνόμενου Bλήματος παράκτιας ναυτικής κρούσης NSM (Naval Strike Missile) της Kongsberg στο πλαίσιο των δοκιμών αποδοχής του Συστήματος από το Πολωνικό Ναυτικό.
2.
Πρόγραμμα προμήθειας νέων Συστοιχιών Κατευθυνομένων Βλημάτων.
Το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) διαθέτει τουλάχιστον δύο επάκτιες Συστοιχίες Κατευθυνομένων Βλημάτων (ΣΚΒ) τύπου ΜΜ-40 Exocet Βlock II και MM-38 Exocet, τα τελευταία από μετατροπή, με μη δημοσιοποιημένη σύνθεση και συνολικό αριθμό βλημάτων. Το τελευταίο διάστημα και παρά το γεγονός ότι ουδέποτε έχει επισήμως εκφραστεί ή ανακοινωθεί ως επιχειρησιακή απαίτηση, πληροφορίες θέλουν το ΠΝ να εξετάζει την προμήθεια επιπρόσθετων ΣΚΒ μεγάλης εμβέλειας, χωρίς να είναι γνωστά περισσότερα στοιχεία ούτε για τον απαιτούμενο αριθμό ούτε για τον εκτιμώμενο προϋπολογισμό του προγράμματος.
Θεωρείται δεδομένο ότι εφόσον οι πληροφορίες επαληθευτούν, το πρόγραμμα εγκριθεί, λάβει προτεραιότητα υλοποίησης έναντι των υπολοίπων εξοπλιστικών αναγκών του ΠΝ, συμπεριληφθεί το σχετικό κονδύλι στον προϋπολογισμό και προκηρυχθεί ανοιχτός διεθνής διαγωνισμός, αυτός θα προσελκύσει το σύνολο των δυτικών κατασκευαστών σχετικών συστημάτων [1]. Τα βλήματα της κατηγορίας που είναι σε παραγωγή σήμερα και προσφέρονται σε επάκτιες εκδόσεις είναι το Exocet MM-40 Block III και το Otomat Mk2 Block IV, αμφότερα της MBDA [2], το Naval Strike Missile (NSM) της Kongsberg, το RGM-84L Harpoon Block II της Boeing και το RBS15 Mk3 της SAAB.
Στο παραπάνω πλαίσιο, έχει ενδιαφέρον μια αναλυτική σύγκριση των παραπάνω επιλογών, εστιασμένη όχι τόσο στην απλή αντιπαραβολή τεχνικών στοιχείων όσο στα κρίσιμα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά κάθε συστήματος, με κύριο γνώμονα τις σημερινές και μελλοντικές απειλές που αντιμετωπίζει το ΠΝ στο Αιγαίο.
Επιδόσεις εμβέλειας / ταχύτητας: Με εξαίρεση το Harpoon, η μέγιστη εμβέλεια όλων των υπολοίπων βλημάτων είναι της τάξης των 100 νμ (περίπου 185 χλμ), που υπερκαλύπτει τις σχετικές απαιτήσεις του περιορισμένου γεωγραφικά χώρου του Αιγαίου. Ακόμα και η μέγιστη εμβέλεια των περίπου 70 νμ του RGM-84L θεωρείται παραπάνω από επαρκής. Αναφορικά με τις επιδόσεις ταχύτητας, όλα τα βλήματα χαρακτηρίζονται από ικανότητα πτήσης με υψηλή υποηχητική ταχύτητα, μεταξύ 0.83 και 0.93 mach (282 m/s – 316 m/s). Η υψηλότερη ταχύτητα μειώνει περαιτέρω τον χρόνο αντίδρασης του στόχου, οι διαφορές ταχύτητας όμως μεταξύ των βλημάτων δεν είναι τέτοιες που να δημιουργούν ουσιαστικό πλεονέκτημα σε κάποιο από αυτά.
Έρευνα και τερματική καθοδήγηση: Το βλήμα NSM είναι το μοναδικό από τα υπό σύγκριση βλήματα που για την έρευνα και την τερματική καθοδήγηση στον στόχο δεν χρησιμοποιεί ενεργό ερευνητή RF αλλά παθητικό, υψηλής ανάλυσης, αισθητήρα απεικόνισης ειδώλου υπέρυθρου φάσματος (IIR – Imaging Infra Red) διπλής περιοχής λειτουργίας (MWIR και LWIR). Η συγκεκριμένη επιλογή παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα αλλά εισάγει και κάποιους αξιοσημείωτους επιχειρησιακούς περιορισμούς.
Το κυριότερο πλεονέκτημα είναι ότι η παθητική λειτουργία του αισθητήρα IIR δεν ενεργοποιεί το σύστημα ESM του στόχου. Ως αποτέλεσμα, ο εντοπισμός και η αναγνώριση του επερχόμενου NSM επαφίεται στο ραντάρ που εκτελεί έρευνα επιφανείας / χαμηλού ύψους και στα οπτικά και ηλεκτροοπτικά συστήματα του πλοίου. Επίσης, η χρήση ερευνητή IIR καθιστά το NSM απρόσβλητο σε ενεργά ηλεκτρονικά αντίμετρα (ECM) και ανεπηρέαστο από χρήση αεροφύλλων (chaff). Σε συνδυασμό με το εξελιγμένο λογισμικό τύπου ATR (Autonomous Target Recognition) που διαθέτει το εν λόγω βλήμα, ο IIR αισθητήρας παρέχει αυξημένες δυνατότητες εντοπισμού και διάκρισης στόχων σε περιβάλλον έντονου clutter, στοιχείο σημαντικό για το Αιγαίο Πέλαγος με τον μεγάλο αριθμό νησιών, και επιτρέπει την αυτόματη αναγνώριση και την επιλογή συγκεκριμένου σημείου προσβολής (π.χ. γέφυρα).
Η κατασκευάστρια εταιρία ισχυρίζεται ότι παρέχει ακρίβεια αναγνώρισης και διάκρισης συγκεκριμένου τύπου (π.χ. φρεγάτα τύπου MEKO 200) και όχι απλά είδους (π.χ. εμπορικό / πολεμικό πλοίο) και ακρίβεια πρόσκρουσης της τάξης του μισού μέτρου αντίστοιχα. Οι παραπάνω δυνατότητες είναι πρωτόγνωρες για βλήμα της συγκεκριμένης κατηγορίας. Η δυνατότητα ATR μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμη όταν στην περιοχή δράσης υπάρχει ταυτόχρονη παρουσία φίλιων δυνάμεων και εμπορικών πλοίων ενώ η επιλογή του σημείου πρόσκρουσης επιτρέπει την βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων της προσβολής, κυρίως σε συνδυασμένες επιθέσεις.
Όπως όμως αναφέρθηκε, η χρήση ερευνητή τύπου IIR δεν είναι χωρίς μειονεκτήματα. Συγκεκριμένα, το NSM δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως σύστημα παντός καιρού καθώς οι καιρικές συνθήκες (ομίχλη, βροχή, κατάσταση θάλασσας, συννεφιά) επηρεάζουν δραστικά την απόδοσή του. Ενδεικτικά, η παρουσία ομίχλης μπορεί να περιορίσει την εμβέλεια εντοπισμού του ερευνητή IIR του NSM ακόμα και σε μερικές μόνο εκατοντάδες(!) μέτρα στην περίπτωση π.χ. ομίχλης ορατότητας 300 μέτρων, αν και οφείλουμε να αναφέρουμε ότι τέτοια ακραία φαινόμενα είναι σπάνια στο μετεωρολογικό ιστορικό του Αιγαίου. Αντίστοιχα, η περίπτωση έντονης βροχής επηρεάζει την απόσταση εντοπισμού κυρίως λόγω της “ψύξης” του στόχου και της μείωσης της θερμοκρασιακής διαφοράς του με το περιβάλλον.
Ένα δεύτερο προβληματικό σημείο είναι ότι η χρήση αισθητήρα IIR δεν παρέχει στο βλήμα καμία πληροφορία απόστασης, με αποτέλεσμα να είναι ελλιπής η εικόνα της τακτικής κατάστασης που έχει το βλήμα κατά την φάση της έρευνας και να καθίσταται δυσχερής η διάκριση του επιλεγμένου στόχου. Η δυνατότητα ATR αντισταθμίζει μόνο εν μέρει την παραπάνω υστέρηση, καθώς το βλήμα θα πρέπει να προσεγγίσει αρκετά και από κατάλληλη γωνία για να είναι σε θέση να πραγματοποιήσει θετική ταυτοποίηση με κίνδυνο την αρχική απόρριψη πραγματικών στόχων και την άσκοπη περιπλάνηση.
Σημειώνεται ότι το NSM δεν έχει φορτωμένη βιβλιοθήκη με το σύνολο των θερμικών υπογραφών όλων των εχθρικών πλοίων προκειμένου να κάνει αυτόνομη επιλογή στόχου. Εφόσον κατά την φάση της έρευνας δεν ταυτοποιηθεί κάποιος από τους στόχους με το συγκεκριμένο υποσύνολο εχθρικών υπογραφών που έχει φορτωθεί πριν την εκτόξευση, δεν θα γίνει τελικά καμία προσβολή και το βλήμα θα αναλωθεί ανεκμετάλλευτο. Αυτό σημαίνει ότι πριν τη βολή, ένα στίγμα θα πρέπει όχι απλά να έχει χαρακτηριστεί ως εχθρικό αλλά να έχει ταυτοποιηθεί και ο τύπος του εχθρικού πλοίου, κάτι που δεν είναι δεδομένο ότι θα μπορεί να συμβεί με ακρίβεια σε πραγματικές συνθήκες μάχης σε μια υψηλής έντασης σύγκρουση.
Είναι σκόπιμο επίσης να αναφέρουμε ότι η ανοσία του NSM σε ενεργά ηλεκτρονικά αντίμετρα λόγω του ερευνητή IIR, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν αντίστοιχοι τρόποι απόκρυψης και παραπλάνησης. Για παράδειγμα, οι κορβέτες κλάσης ADA του TDK διαθέτουν σύστημα αυτόματης παρακολούθησης και διαχείρισης του θερμικού ίχνους τους, κατασκευής της Aselsan, το οποίο συνεργάζεται με το σύστημα πλύσης του πλοίου. Επίσης, τα σύγχρονα IR decoys (π.χ. TALOS της Kilgore, SEALIR της Lacroix) με πολλαπλά γεμίσματα για τη δημιουργία walk-off pattern, είναι σχεδιασμένα με γνώμονα την ικανότητα παραπλάνησης βλημάτων εφοδιασμένων με αισθητήρες IIR διπλής περιοχής και ενσωματωμένες spatial και kinematic τεχνικές απόρριψης ψευδοστόχων.
Περνώντας στα υπόλοιπα υπό εξέταση βλήματα, παρατηρούμε ότι χρησιμοποιούν ενεργό ψηφιακό μονοπαλμικό I/J-band ερευνητή για την έρευνα, την πρόσκτηση του στόχου και την τερματική καθοδήγηση σε αυτόν. Τα περιορισμένης έκτασης δημοσιοποιημένα στοιχεία δεν επιτρέπουν μια ουσιαστική σύγκριση και εξαγωγή συμπερασμάτων. Η γενική όμως εκτίμηση είναι πως οι ερευνητές του Exocet MM-40 Block III και του RBS15 Mk3 ενσωματώνουν πιο εξελιγμένα χαρακτηριστικά ECCM (π.χ. jittered PRF, leading edge track, HOJ) και απόρριψης ψευδοστόχων. Επίσης, εμφανίζουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στη διάκριση συγκεκριμένων στόχων εντός σχηματισμού ή πλησίον ξηράς, χωρίς βέβαια να μπορούν να προσεγγίσουν την αντίστοιχη ικανότητα του βλήματος NSM.
Ενδιάμεση καθοδήγηση: Για την πλοήγηση στην ενδιάμεση φάση και τα πέντε βλήματα κάνουν χρήση ενσωματωμένου εξοπλισμού INS/GPS και υψομετρικού ραντάρ. Το NSM είναι το μόνο από τα βλήματα που ενσωματώνει επίσης δυνατότητα παρακολούθησης αναγλύφου (terrain following) που του προσδίδει υψηλότερη επιβιωσιμότητα κατά την φάση της πτήσης πάνω από έδαφος σε αποστολές προσβολής χερσαίων στόχων.
Καθώς κινούνται με υψηλή υποηχητική ταχύτητα, τα βλήματα της κατηγορίας που εξετάζουμε απαιτούν περίπου 10 λέπτα μέχρι να καλύψουν την μέγιστη εμβέλεια τους. Ένας ναυτικός στόχος κινούμενος με 20 κόμβους, σε χρόνο 10 λεπτών μπορεί να βρίσκεται σε οποιοδήποτε σημείο μιας περιοχής συνολικής επιφάνειας 120 τετραγωνικών χιλιομέτρων.
Είναι προφανές από τα παραπάνω ότι για βολές σε αποστάσεις της τάξης των 100 νμ, η δυνατότητα ενδιάμεσης ανανέωσης της θέσης του στόχου μέσω datalink έχει ουσιαστική προστιθέμενη επιχειρησιακή αξία. Το μόνο βλήμα που διαθέτει σχετική ικανότητα είναι το Otomat Mk2 Block IV, αν και δεν είναι εξακριβωμένο το πως αυτή υλοποιείται και με ποιούς ενδεχομένως περιορισμούς στην επάκτια έκδοση του βλήματος. Είναι σκόπιμο επίσης να αναφερθεί ότι πρόσφατα η Boeing ολοκλήρωσε την ανάπτυξη της έκδοσης Harpoon Block II Plus που ενσωματώνει datalink, αλλά και σε αυτήν περίπτωση δεν είναι γνωστό πώς και αν η δυνατότητα υλοποιείται στην επάκτια εκτοξευόμενη έκδοση.
Sea-skimming / Τερματικοί ελιγμοί: Το σύνολο των υπό σύγκριση βλημάτων έχει ικανότητα πτήσης σε πολύ χαμηλό ύψος (sea-skimming), το οποίο προσαρμόζεται αυτόματα ανάλογα με τη κατάσταση της θάλασσας. Με εξαίρεση το RGM-84L, όλα τα υπόλοιπα βλήματα πραγματοποιούν υψηλής φόρτισης τερματικούς ελιγμούς αποφυγής CIWS. Σε όλες τις περιπτώσεις οι κινητήρες παρέχουν επαρκή ώση και έναν λόγο ώσης / βάρος στην μέγιστη εμβέλεια, όπου και έχουν σχεδόν καταναλωθεί όλα τα καύσιμα, της τάξης του 1:1. To NSM πραγματοποιεί έναν πρωτότυπο κυματοειδή ελιγμό υποβοηθούμενο και από την άντωση που του προσφέρουν οι συγκριτικά μεγάλες πτέρυγες, τo Exocet και το Otomat πραγματοποιούν ελιγμό τύπου corkscrew, με τις 4 εισαγωγές αέρα να φροντίζουν για την απρόσκοπτη παροχή αέρα στον κινητήρα σε όλες τις φάσεις εκτέλεσης, ενώ για το RBS15 η σχετική πληροφορία είναι διαβαθμισμένη.
Σχετικά με το βλήμα NSM, ο συνδυασμός επιλογής συγκεκριμένου σημείου πρόσκρουσης και εκτέλεσης τερματικών ελιγμών, εκτιμάται πως αυξάνει τον κίνδυνο αστοχίας, ειδικά αν παράλληλα υπάρχει έντονος κυματισμός.
Τέλος, όλα τα βλήματα έχουν δυνατότητα επανάληψης της επίθεσης (re-attack) σε περίπτωση αστοχίας είναι όμως μια δυνατότητα που, από όσο είναι γνωστό, δεν έχει δοκιμαστεί ποτέ σε πραγματική βολή από κανένα βλήμα.
Κεφαλή μάχης: Το βλήμα NSM διαθέτει την κεφαλή μάχης με το μικρότερο βάρος (125 kgr), το Harpoon την βαρύτερη (221 kgr) ενώ τo Otomat και το RBS15 διαθέτουν επίσης μεγάλου βάρους πολεμική κεφαλή, 210 και 200 κιλών αντίστοιχα. Βέβαια, το τελικό καταστρεπτικό αποτέλεσμα της εκτόνωσης μιας πολεμικής κεφαλής δεν είναι συνάρτηση μόνο του βάρους της αλλά και της σχεδίασής της, του τύπου / μεγέθους του στόχου και του σημείου πρόσκρουσης. Οι πολεμικές κεφαλές όλων των βλημάτων είναι προθραυσματοποιημένες, η κεφαλή τόσο του RBS15 όσο και του Otomat διαθέτει ειδικά σχεδιασμένο διατρητικό γέμισμα, ενώ η δυνατότητα επιλογής του σημείου προσβολής που παρέχει το NSM αντισταθμίζει εν μέρει το μικρότερο βάρος γεμίσματος.
Γενικά, η προσβολή ενός σύγχρονου πλοίου μεγέθους φρεγάτας από οποιοδήποτε βλήμα της κατηγορίας που εξετάζουμε είναι δεδομένο πως θα του προκαλέσει εκτεταμένες ζημιές και θα περιορίσει σημαντικά την μαχητική του ικανότητα. Aνάλογα με το σημείο πρόσκρουσης, μπορεί να θέσει εκτός λειτουργίας αισθητήρες και φορείς όπλων, τη γέφυρα ή το ελικοδρόμιο του πλοίου. Τα σύγχρονα πολεμικά πλοία όμως διαθέτουν εφεδρείες στα σημαντικότερα συστήματά τους, εξελιγμένα συστήματα πυρόσβεσης και σε κάποιες περιπτώσεις θωράκιση σε ευαίσθητα σημεία όπως ο χώρος του Κέντρου Πληροφοριών Μάχης (ΚΠΜ). Εφόσον το πλήρωμα είναι σωστά εκπαιδευμένο και αντιδράσει με τον ενδεδειγμένο τρόπο, είναι μάλλον απίθανο η προσβολή να οδηγήσει σε ολική απώλεια.
Ικανότητα προσβολής χερσαίων στόχων: Και τα πέντε βλήματα έχουν δυνατότητα προσβολής στόχων εδάφους ή ελλιμενισμένων πλοίων, με βάση συγκεκριμένες γεωγραφικές συντεταγμένες και χρήση του ενσωματωμένου INS/GPS. Επιπρόσθετα, το βλήμα NSM μπορεί να χρησιμοποιήσει τον αισθητήρα IIR για την τελική προσβολή πλοίων εντός λιμένα, αυξάνοντας την ακρίβεια. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με πληροφορίες, η δυνατότητα ATR κατά χερσαίων στόχων δεν είναι ενσωματωμένη στην παρούσα έκδοση παραγωγής του NSM και το πιθανότερο θα ενσωματωθεί στην αναβαθμισμένη έκδοση που είναι προγραμματισμένη να μπει σε παραγωγή στις αρχές της επόμενης δεκαετίας.
Ικανότητα σχεδίασης αποστολής: Όλα τα βλήματα διαθέτουν σύγχρονα συστήματα σχεδίασης αποστολής με χρήση ψηφιακού χάρτη που επιτρέπουν μεταξύ άλλων την αυτοματοποιημένη εξαγωγή στοιχείων βολής, τον συντονισμό πολλαπλών επιθέσεων και τον ορισμό σημείων αλλαγής πορείας. Το σύστημα σχεδίασης αποστολής του NSM παρέχει την εντυπωσιακή δυνατότητα ορισμού έως και 200(!) σημείων οριζόντιας αλλαγής πορείας (waypoints) και αυτόματη ρύθμιση ύψους, όταν τα συστήματα των υπολοίπων βλημάτων περιορίζονται σε πολύ μικρότερο αριθμό waypoints και σε επιλογές προκαθορισμένου ύψους πτήσης. Τα σημεία οριζόντιας αλλαγής πορείας παρέχουν ευελιξία στον σχεδιασμό της αποστολής οφείλουμε όμως να αναφέρουμε ότι σε ένα περιβάλλον όπως αυτό του Αιγαίου και όχι όπως αυτό των σκανδιναβικών φιορδ, σπάνια θα απαιτηθεί το βλήμα να εκτελέσει μεγάλο αριθμό αλλαγών πορείας σε αποστολή εναντίον ναυτικού στόχου.
Σχεδίαση χαμηλής παρατηρησιμότητας: Το μικρό μέγεθος των βλημάτων εξασφαλίζει εν γένει χαμηλή ραδιοτομή, η σχεδίαση όμως του NSM και η χρήση συνθετικών υλικών στην άτρακτό του, οδηγούν σε περαιτέρω μείωση. Στα βλήματα Exocet, Otomat και RBS15 έχει γίνει χρήση υλικών RAM στις πτέρυγες και σε επιλεγμένα σημεία, ενώ για το βλήμα Harpoon δεν υπάρχει κάποια σχετική πληροφορία. Λόγω της χρήσης κινητήρων turbojet και της υποηχητικής ταχύτητας πλεύσης, όλα τα βλήματα παρουσιάζουν σχετικά χαμηλή IR υπογραφή.
Υπάρχουσα υποδομή και δυνατότητες συντήρησης: Το ΠΝ είναι εξοπλισμένο εδώ και χρόνια με βλήματα MM40 Block 2/3 και U/RGM-84, με αποτέλεσμα να είναι απόλυτα εξοικειωμένο με τη χρήση τους και να διαθέτει εκπαιδευμένο προσωπικό και υποδομή συντήρησης και επισκευών. Ειδικά για τα βλήματα Exocet, η ΔΝΟ του ΝΣ έχει τεράστια εμπειρία και δυνατότητα υποστήριξης και επισκευών εργοστασιακoύ επιπέδου. Ενδεχόμενη επιλογή κάποιου εκ των NSM, RBS15 και Otomat, θα απαιτήσει τη δημιουργία νέας υποδομής αλλά και μεγαλύτερο χρόνο μέχρι την πλήρη αξιοποίηση τους.
Η ύπαρξη των ΣΚΒ MM40 Block II στο οπλοστάσιο του ΠΝ δημιουργεί επιπλέον τη δυνατότητα, σε περίπτωση που γίνει προμήθεια βλημάτων MM40 Block III, να δημιουργηθούν μικτές πυροβολαρχίες Block II και ΙΙΙ, με κοινό αναβαθμισμένο κέντρο διοίκησης και ελέγχου, σε μία λογική βέλτιστης χρήσης τόσο του υπάρχοντος αποθέματος και εξοπλισμού αλλά και αποφυγής σπατάλης βλημάτων εκτεταμένης εμβέλειας και πολλαπλών δυνατοτήτων όπως τα Block III σε στόχους χαμηλότερων απαιτήσεων ή σε κοντινές αποστάσεις.
Κόστος: Η σχετικά πρόσφατη περίπτωση της προμήθειας επάκτιων συστοιχιών NSM από τις Πολωνικές Ένοπλες Δυνάμεις, μας δίνει μια ένδειξη της σύνθεσης μιας ολοκληρωμένης πυροβολαρχίας αλλά και του αντίστοιχου κόστους. Οφείλουμε όμως να διευκρινίσουμε εξαρχής ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να εξαχθούν ακριβή συμπεράσματα για το κόστος προμήθειας ενός οπλικού συστήματος από προηγούμενες παρόμοιες συμβάσεις καθώς αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από παράγοντες όπως η τελική σύνθεση του συστήματος, το συνοδευτικό πακέτο υλικών και υπηρεσιών υποστήριξης, ο τρόπος πληρωμής, η ενδεχόμενη απαίτηση τοπικής συμπαραγωγής κλπ.
Τον Δεκέμβριο του 2008, έπειτα από την διενέργεια σχετικού διαγωνισμού, η Kongsberg ανέλαβε σύμβαση για την προμήθεια δύο επάκτιων ανεξάρτητων πυροβολαρχιών μειωμένης αναχορηγίας, έναντι NOK 712 εκατομμυρίων (περίπου 75 εκατομμύρια ευρώ με τη σημερινή ισοτιμία). Η σύνθεση κάθε πυροβολαρχίας περιλαμβάνει ένα όχημα διοίκησης πυροβολαρχίας BCV (Battery Command Vehicle), ένα όχημα διοίκησης MCC (Mobile Command Vehicle), ένα όχημα ελέγχου CCV (Command and Control Vehicle), ένα MRV (Mobile Radar Vehicle) με ραντάρ έρευνας επιφανείας TRS-15C, τρεις μονάδες βολής MLV (Mobile Launch Vehicle) με 2 βλήματα η κάθε μια (σύνολο 6 βλήματα / πυροβολαρχία), τρια οχήματα δορυφορικής ζεύξης και τρία οχήματα τεχνικής υποστήριξης και φόρτωσης βλημάτων (σύνολο 13 οχήματα / πυροβολαρχία). Επίσης, ένα επιπλέον MCC συντονίζει την δράση των δύο πυροβολαρχιών.
Τον Δεκέμβριο του 2010, η Kongsberg υπέγραψε σύμβαση για την παράδοση επιπλέον 36 βλημάτων NSM και 2 δοκιμών, έναντι ΝΟΚ 660 εκατομμυρίων (περίπου 70 εκατομμύρια ευρώ με τη σημερινή ισοτιμία). Με την παραπάνω σύμβαση, κάθε πυροβολαρχία απέκτησε τον προβλεπόμενο αριθμό των 12 βλημάτων NSM (4 ανά MLV) έτοιμων προς βολή με άλλα 12 να βρίσκονται διαθέσιμα για επαναφόρτωση. Το τελικό κόστος για τις δύο πυροβολαρχίες ανήλθε τελικά σε περίπου 145 εκατομμύρια ευρώ.
Τον Δεκέμβριο του 2014, η Kongsberg υπέγραψε σύμβαση για την παράδοση δύο επιπλέον πυροβολαρχιών, πλήρους σύνθεσης, έναντι ΝΟΚ 1.3 δις (περίπου 137 εκατομμύρια ευρώ με τη σημερινή ισοτιμία).
Είναι άξιο αναφοράς το ότι στον πολωνικό διαγωνισμό συμμετείχε και η SAAB με το βλήμα RBS15 Mk3. H τιμή της προσφοράς της SAAB ήταν διπλάσια της αντίστοιχης της Kongsberg, γεγονός που σύμφωνα με πληροφορίες οφείλεται και στο ότι η SAAB είχε συμπεριλάβει επιπρόσθετα υλικά και κόστος χρηματοδότησης συνολικού ύψους περίπου 45 εκατομμυρίων ευρώ.
Ενδιαφέρον στοιχείο είναι επίσης ότι τόσο η MBDA όσο και η Konsberg έχουν πρόσφατα λάβει παραγγελίες σημαντικού ύψους για βλήματα MM40 Block III και NSM από το Κατάρ και τη Γερμανία αντίστοιχα, που συνεπάγεται εκτεταμένη γραμμή παραγωγής για το επόμενο χρονικό διάστημα και ενδεχομένως δυνατότητα για χαμηλότερες τιμές μονάδας.
Σε επόμενο άρθρο θα ολοκληρώσουμε την παραπάνω ανάλυση με αναφορά στην επιχειρησιακή χρησιμότητα των ΣΚΒ στο Αιγαίο και με τα γενικά συμπεράσματά μας.
Σημειώσεις:
[1] Για λόγους γενικών όρων, τεχνικών προδιαγραφών και άδειας εξαγωγής θεωρείται απίθανο το ενδεχόμενο σε ενδεχόμενο διαγωνισμό να συμμετέχουν εταιρείες όπως η BrahMos Aerospace και η ρωσική NPO.
[2] H MBDA κατασκευάζει επίσης το σύστημα μειωμένων σχετικά επιδόσεων εμβέλειας Marte MK2 Mobile Coastal Defence System (MDCS). Το MDCS βασίζεται στα βλήματα αυτόνομης καθοδήγησης (fire and forget) Marte Mk2/N εμβέλειας 30 χλμ και Marte ER εμβέλειας 100 χλμ. Τα Marte επιτυγχάνουν υψηλή υποηχητική ταχύτητα και έχουν δυνατότητα sea-skimming, τερματικών ελιγμών και ορισμού τριών σημείων ενδιάμεσης αλλαγής πορείας (waypoints) αλλά δεν έχουν δυνατότητα προσβολής στόχων εδάφους. Το MDCS εκμεταλλεύεται την ύπαρξη των δύο εκδόσεων, διαφορετικής εμβέλειας αλλά και κόστους, του βλήματος Marte, προκειμένου να προσφέρει μια ευέλικτη λύση μέσω της συνδυαστικής χρήσης κοινού φορέα / εκτοξευτή και συστήματος διαχείρισης και σχεδιασμού αποστολής. Το MDCS μπορεί να συνεργαστεί επίσης με φορείς βλημάτων MM40 Block III.
ΠΗΓΗ:
http://e-amyna.com/programma-promhtheias-newn-systoixiwn/
22 Ιουλίου 2017