Οι τέσσερις ζωογόνοι χυμοί του ανθρώπου.




Το αίτιο της υπάρξεως ποικιλίας χαρακτήρων αποδίδεται από τον Ιπποκράτη στην περιβαλλοντική επίδραση.  

Ο Ιπποκράτης, στηριζόμενος στη διδασκαλία των Προσωκρατικών όσον αφορά τα 4 στοιχεία που αποτελούν το Σύμπαν (Γη, Νερό, Φωτιά, Αέρας), υποστήριζε ότι τα 4 αυτά στοιχεία εκδηλώνονται μέσα στο ανθρώπινο σώμα με τους 4 ζωογόνους χυμούς, οι οποίοι με τη σειρά τους προσδιορίζουν την ιδιοσυγκρασία και τη σωματική διάπλαση του ατόμου.

Παρά το γεγονός ότι στη σύγχρονη επιστήμη δεν γίνεται λόγος περί χυμών, εντούτοις είναι αποδεκτή η αντίληψη αναφορικά με τη συνδρομή τεσσάρων βάσεων που απαρτίζουν το ανθρώπινο γονιδίωμα, ήτοι: αδενίνη (Α), κυτοσίνη (C), γουανίνη (G), θυμίνη (Τ). Οι τέσσερις αυτές βάσεις του DNA συγκροτούν το κατασκευαστικό σχέδιο του ανθρώπινου σώματος, το οποίο καθορίζει τα εξωτερικά του χαρακτηριστικά.

Αντίστοιχα οι χυμοί αποτελούν, κατά την αρχαία διδασκαλία, τα δομικά στοιχεία του ανθρώπινου σώματος. Συνεπώς το σημείο σύγκλισης μεταξύ της αρχαίας διδασκαλίας και της σύγχρονης επιστήμης βρίσκεται στην κοινή αντίληψη περί της υπάρξεως βασικών δομικών λίθων από τους οποίους εξαρτάται η ζωή.

Η κράση των χυμών δεν συντελεί μόνο στη διατήρηση της υγείας, αλλά, σε συνάρτηση με την αναλογία με την οποία υπάρχουν στον καθένα, δημιουργεί και διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες, γεγονός που οδηγεί στην εμφάνιση τεσσάρων βασικών τύπων ανθρώπων και συμπεριφορών.

Ετσι λοιπόν ο Αέρας, που είναι υγρός και θερμός, σχηματίζει το αίμα και ο τύπος που δημιουργείται είναι ο Αιματώδης. Η Φωτιά, που είναι ξερή και θερμή, σχηματίζει την κίτρινη χολή και ο τύπος είναι ο Χολώδης.

Η Γη, που είναι ξερή και ψυχρή, σχηματίζει τη μαύρη χολή και ο τύπος είναι ο Μελαγχολικός. Το Νερό, που είναι υγρό και ψυχρό, σχηματίζει το φλέγμα και ο τύπος είναι ο Φλεγματικός ή Λυμφατικός.

Ειδικότερα: «αναγνωρίζεται ο χολώδης, ο οποίος θεωρείται δηκτικός και θερμόαιμος, ο αιματώδης, που είναι εύχαρις και ελαφρός· ο φλεγματικός, που χαρακτηρίζεται ως ξηρός και ψύχραιμος· και ο μελαγχολικός, ο οποίος είναι σοβαρός και βαρύς».

Ωστόσο το αίτιο της υπάρξεως ποικιλίας χαρακτήρων αποδίδεται από τον Ιπποκράτη στην περιβαλλοντική επίδραση, γεγονός που δηλώνει ότι οι επιπτώσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος δεν περιορίζονται μόνο στις σωματικές, αλλά περιλαμβάνουν και την ψυχική κατάσταση του ανθρώπου.

Δεν θα πρέπει εδώ να λησμονηθεί το γεγονός ότι η σωματική υγεία βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση και με την ψυχική κατάσταση και με τη σωματική διάπλαση του ατόμου.

Ζωογόνοι χυμοί

Οταν οι 4 χυμοί είναι σε ισορροπία, τότε έχουμε υγεία, ήρεμη ιδιοσυγκρασία και ισορροπημένη σωματική διάπλαση. Οταν οι 4 χυμοί είναι σε ανισορροπία, τότε έχουμε συγκεκριμένα προβλήματα υγείας, μια ιδιαίτερη ιδιοσυγκρασία και σωματικές ιδιομορφίες:

►1. Ο αιματώδης, στον οποίο υπάρχει υπεροχή αίματος στον οργανισμό. Είναι αισιόδοξος, εξωστρεφής και πολυλογάς. Ο τύπος αυτός περιγράφεται γενικά σαν καλόκαρδος και ευχάριστος.

►2. Ο φλεγματικός, που χαρακτηρίζεται από υπεροχή φλέγματος στον οργανισμό. Είναι ήρεμος, ήπιος και αργός. Οι άνθρωποι του τύπου αυτού περιγράφονται γενικά σαν άτομα δυσκίνητα, αλλά σταθερά στη συμπεριφορά τους.

►3. Ο χολερικός, που είναι θυμώδης, επιθετικός και δραστήριος χολερικός τύπος, που οφείλεται σε υπεροχή κίτρινης χολής. Τα άτομα που ανήκουν στον τύπο αυτό περιγράφονται γενικά σαν ευερέθιστα και ότι αντιδρούν με ταχύτητα.

►4. Ο μελαγχολικός τύπος, που αποδόθηκε σε περίσσεια μέλαινας χολής στον οργανισμό. Είναι θλιμμένος, προσεκτικός και αγχώδης. Χαρακτηρίζεται από σκυθρωπότητα και κατήφεια. Τα άτομα αυτά γενικά παθαίνουν εύκολα μελαγχολία.

Παρ’ όλα αυτά, οι άνθρωποι έχουν έναν συνδυασμό και από τα τέσσερα στοιχεία από τα οποία κανένα δεν βρίσκεται στην καθαρή του μορφή.

Ο Ιπποκράτης θεωρεί ότι οι τέσσερις εποχές ενισχύουν ή αποδυναμώνουν αυτά τα τέσσερα υγρά. Επίσης υποστήριζε ότι οι χυμοί στο σώμα κυμαίνονται ανάλογα με τις εποχές.

Δηλαδή τον χειμώνα το φλέγμα κυριαρχεί εξαιτίας του κρύου. Την άνοιξη το φλέγμα υπερισχύει αλλά παράλληλα και το αίμα αρχίζει να ενισχύεται επειδή οι μέρες γίνονται όλο και πιο ζεστές. Το καλοκαίρι το αίμα υπερισχύει, ενώ η χολή σταδιακά δυναμώνει, οπότε και κυριαρχεί το φθινόπωρο.

Τώρα το καλοκαίρι ίσως έχουμε μια ευκαιρία –με τις διακοπές, τον ήλιο, τη θάλασσα, την ξεκούραση και την ανεμελιά– να ανακτήσουμε μια ισορροπία, σωματική και συναισθηματική. Αυτομάτως και διατροφική…

Ξέρετε ότι:

►1. Τα φρούτα και τα λαχανικά θα πρέπει να τρώγονται στην εποχή τους. Τα περισσότερα φρούτα ωριμάζουν το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, γι’ αυτό θα πρέπει αυτές τις εποχές να «αποθηκεύσουμε» στο σώμα μας βιταμίνες για τον χειμώνα.

►2. Οι περισσότερες τοξίνες αποβάλλονται το καλοκαίρι και το φθινόπωρο, επειδή τα φρούτα, εντείνοντας τη λειτουργία του εντέρου, βοηθούν να καθαρίσει ο οργανισμός, καθώς και λόγω ζέστης με τον ιδρώτα αποβάλλονται τοξίνες.

►3. Τα λαχανικά θεωρούνται καλύτερη πηγή μεταλλικών αλάτων, ενώ τα φρούτα καλύτερη πηγή βιταμινών. Αντίθετα από τα λαχανικά, τα φρούτα ωριμάζουν από τον ήλιο. Κατά παράδοξο τρόπο, η γλυκύτητα των φρούτων επηρεάζεται από την περιεκτικότητά τους σε νάτριο, καθώς και σε σάκχαρα.

Αλίκη Πανοπούλου, 
 σύμβουλος διατροφής 


16.07.2017