Cesária Évora.

A native of the island nation of Cape Verde, Cesária Évora was known as the country's foremost practitioner of the morna, which is strongly associated with the islands and combines West African percussion with Portuguese fados, Brazilian modhinas, and British sea shanties. Évora began singing morna at age 16 after meeting an attractive young guitarist. Her talent soon had her performing all over the islands, and in the late '60s two of her radio tapes were released as albums in the Netherlands and Portugal, respectively.

 However, Évora never left her country, and gave up singing in the mid-'70s owing to lack of profit. In 1985, at the age of 45, she decided to return to music and traveled to Portugal to record two songs for an anthology of female Cape Verdean singers. This led to subsequent recording sessions in Paris, which resulted in four albums from 1988 to 1992. Her international fame grew, and she toured Europe, Africa, Brazil, and Canada, with stops in the United States to perform for Cape Verdean audiences. In the fall of 1995, she mounted her first large-scale American tour; subsequent recordings include 1997's Cabo Verde and 1999's Mar Azul and Cafe Atlantico.

 With Évora now a certified international star, the new millennium didn't see any loss of momentum for the singer, and she continued to record and tour the globe. Her 2001 release, Sao Vicente, featured numerous collaborations, including appearances from Bonnie Raitt, Orquesta Aragón, and Brazilian superstar Caetano Veloso. Already a well-televised figure in Europe, her growing popularity in North America led to an appearance on The David Letterman Show; a DVD titled Live in Paris; the reissue of her 1974 album Distino di Belita; and the 2004 Grammy for Best Contemporary World Music recording for Voz d'Amor. The same year she was recognized by French culture minister Jean-Jacques Aillagon as an Officer des Arts et des Lettres.
(Artist Biography by Steve Huey)



Η Σεζάρια Έβορα ,πορτογαλικά: Cesária Évora,27 Αυγούστου 1941 - 17 Δεκεμβρίου 2011, ήταν διεθνώς αναγνωρισμένη τραγουδίστρια από το Πράσινο Ακρωτήριο. Είχε το προσωνύμιο «ξυπόλητη ντίβα» εξαιτίας της προτίμησής της στο να τραγουδά χωρίς να φορά τα παπούτσια της. Το είδος της μουσικής που υπηρετούσε ονομάζεται μόρνα ( morna ) .

Πρώτα χρόνια 

Γεννήθηκε στην πόλη Μιντέλο του νησιού Σάο Βισέντε, στο Πράσινο Ακρωτήριο, στις 27 Αυγούστου του 1941. Σε ηλικία 7 ετών έμεινε ορφανή από πατέρα. Μετά το θάνατό του, η μητέρα της αγωνίστηκε να την μεγαλώσει με τα πενιχρά της εισοδήματα που εξασφάλιζε από την εργασία της ως μαγείρισσα. Τελικά, την οδήγησε σε ορφανοτροφείο και στη χορωδία του ιδρύματος εκείνου η μικρή Σεζάρια έμαθε να τραγουδά.
Η Έβορα συνάντησε όταν ήταν 16 ετών έναν ναυτικό από το Πράσινο Ακρωτήριο, ο οποίος ονομαζόταν Εντουάρντο. Ήταν ο άνθρωπος που την δίδαξε τα παραδοσιακά μουσικά στιλ των coladeiras και mornas. Τα τελευταία αποτελούν τραγούδια της λύπης, της μελαγχολίας και της νοσταλγίας. Η Σεζάρια ξεκίνησε να τραγουδά σε τοπικά μπαρ και ξενοδοχεία. Με τη βοήθεια τοπικών μουσικών, θα επεδείκνυε τις ικανότητές της και αργότερα θα ανακηρυσσόταν «Βασίλισσα των Μόρνας» από τους θαυμαστές της. Την εποχή εκείνη ήταν διάσημη στο νησί της, σχετικά άγνωστη όμως διεθνώς.
Η τραγουδίστρια είχε έναν θείο, ο οποίος ήταν ένας διάσημος μουσικός και τραγουδοποιός, χρησιμοποιώντας το όνομα B. Leza. Αυτός έγραψε πολλά τραγούδια για την Έβορα.



Cesaria Evora - Nha Cancera Ka Tem Medida, CesariaEvoraVEVO
Cesaria Evora - Petit pays, CesariaEvoraVEVO
Cesaria Evora - Nnutridinha Converted,Paky One
Cabo Verde Manda Mantenha,  thelittledeedee




Cesaria Evora - Sangue de Beirona,CesariaEvoraVEVO 


Cesaria Evora & Ismael Lo "Africa Nossa" (clip vidéo), Vincent Rodj Studio

Οικονομικά και προσωπικά προβλήματα  

Η ξυπόλητη αοιδός παρέμεινε διάσημη, χωρίς όμως να έχει και επιτυχία στα οικονομικά. Η δυσχερής οικονομική και πολιτική κατάσταση στη νησιωτική της χώρα, σε συνδυασμό με τα προσωπικά και οικονομικά της προβλήματα, την οδήγησαν στην απόφαση να σταματήσει το τραγούδι, ώστε να υποστηρίξει οικονομικά την οικογένειά της. Επί δέκα χρόνια δεν τραγούδησε και η ίδια τα περιγράφει ως "σκοτεινά χρόνια." Την ίδια περίοδο πάλεψε με τον αλκοολισμό.

 Επιστροφή και διεθνής καταξίωση 

Έπειτα από ενθάρρυνση ενός εξόριστου μουσικού και προστάτη των τεχνών από το Πράσινο Ακρωτήριο, ο οποίος ζούσε στην Πορτογαλία, η Έβορα ξανάρχισε να τραγουδά. Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Μπάνα, ο οποίος προσκάλεσε τη Σεζάρια να τραγουδήσει σε συναυλίες σε πορτογαλικό έδαφος, με τη χρηματοδότηση μιας τοπικής οργάνωσης γυναικών.
Ο Ζοζέ ντα Σίλβα, ένας Γάλλος με καταγωγή από το Πράσινο Ακρωτήριο την έπεισε να μεταβεί στο Παρίσι, όπου ηχογράφησε το άλμπουμ La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα) το 1988. Το τραγούδι "Sodade" ήταν η πρώτη της διεθνής επιτυχία και η πρώτη της επιτυχία στη Γαλλία που δεν ήταν στα γαλλικά. Αυτό σηματοδότησε την απαρχή της παγκόσμιας φήμης για την τραγουδίστρια από την Αφρική. Ο πορτογαλικός όρος saudade έχει περίπλοκη σημασία, που είναι δύσκολο να μεταφραστεί. Σημαίνει γενικά νοσταλγία, πόθο, λύπη και μετάνοια. Η έκφραση της "sodade" αποτελεί εσωτερικό στοιχείο στη μουσική του Πράσινου Ακρωτηρίου. Το άλμπουμ εκείνο επαινέθηκε από τους κριτικούς και με αυτό ξεκίνησε την καριέρα της, συνεχίζοντας με το άλμπουμ του 1992, Miss Perfumado, το οποίο σημείωσε ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία. Έτσι, η τραγουδίστρια έγινε διεθνές αστέρι σε ηλικία 47 ετών.
Ο πρώην αρχηγός του συγκροτήματος Talking Heads Ντέιβιντ Μπερν έχει τραγουδήσει συχνά το τραγούδι της Έβορα "Ausencia" σε δεύτερη εκτέλεση σε συναυλίες του.








Τον Σεπτέμβριο του 2011 ανακοίνωσε πως θέτει τέλος στη μουσική της καριέρα, ακυρώνοντας τις προγραμματισμένες συναυλίες της, καθώς βρισκόταν «σε κατάσταση μεγάλης εξάντλησης».  Η Έβορα είχε υποβληθεί το 2010 σε επέμβαση ανοιχτής καρδιάς, στο Παρίσι, έπειτα από σοβαρά προβλήματα που παρουσίασε στην στεφανιαία αορτή.

Έφυγε τελικά από τη ζωή στις 17 Δεκεμβρίου 2011 ενώ νοσηλευόταν στην εντατική σε κρίσιμη κατάσταση.

 Δισκογραφία 

Studio albums 

La Diva Aux Pieds Nus (1988)
Distino di Belita (1990)
Mar Azul (1991)
Miss Perfumado (1992)
Cesária (1995)
Cabo Verde (1997)
Café Atlantico (1999)
São Vicente di Longe (2001)
Voz d'Amor (2003)
Rogamar (2006)
Nha Sentimento(2009)
Cesaria Evora & ...(2010)
Mâe carinhosa (μεταθανάτιo album, 2013)

Συλλογές & άλμπουμ από ζωντανές εμφανίσεις 

Sodade - Les Plus Belles Mornas de Cesária (Best of compilation, 1994)
Club Sodade (Remix album, 1996)
Live à l'Olympia (Live album, ηχογραφημένο στο Paris Olympia, 1996)
Colors of the World (Allegro Music, 1997)
Best Of' (Best of compilation, 1998)
Anthology (Best of compilation, 2002)
Anthologie - Mornas & Coladeras (διπλό CD της Anthology, 2004)
Cesária Évora - Mar De Canal, Jaime Burgos
Cesária Évora - Tiempo y Silencio (مع ترجمة للعربية), Basil
 Cesaria Evora - Partida, karatysz


Cesaria Evora - Cabo Verde [Official Video], Lusafrica
Cesaria Evora - Mar Azul [Official Video],Lusafrica
Cesaria Evora - Cinturão Tem Mele [Official Video],Lusafrica 
Cesária Évora - Africa Nossa (Ft. Ismaël Lô),swegama
Cesaria Evora - Carnaval de São Vicente (audio), CesariaEvoraVEVO
Cesaria Evora - SODADE ,criseportugalbrasil 
 Besame Mucho-Cesaria Evora, Ton Blancke
 Cesaria Evora - São Vicente Di Longe,nikmar 
Apocalipse by Cesaria Evora ,Liza Rodimtseva
Salif Keita Cesaria Evora R I P Dec, 2011-Yamore, sanoken8dj
Cesária Évora - Isolada,nikmar 


Cesária Évora - Ingrata, Puerto Libre
Cesaria Evora - Vento de sueste, karatysz
Cesária Évora - Ligereza,Thedenizyosunu
 Cesaria Evora - Mãe Carinhosa, ahmed lamarti

 Mãe Carinhosa (2013)
01.Sentimento 5:01
02.Tchon De Franca 4:32
03.Mãe Carinhosa 3:43
04.Dor Di Sodade 5:56
05.Talvez 4:17
06.Dos Palavras 2:40
07.Essencia D'Vida 4:41
08.Quem Tem Odio 2:23
09.Caboverdiano D'Angola 4:56
10.Emigue Ingrote 3:27
11.Esperanca 3:39
12.Cme Catchor 2:48
13.Nos Cabo Verde
Music of The World : Morna - Cesária Évora,Hatim Belhouari 
Cesaria Evora Greatest Hits Cesaria Evora Maiores Sucessos Full Album 2016, Old Music



Cesaria Evora Estival Jazz Lugano 2007 full concert HD, Maranicho