Ελλάδα-Τουρκία:Ισχύς, ισορροπία ισχύος, εξοπλισμοί.
(1) F-35: Eκτενής ενημέρωση της Π.Α. για τις δυνατότητες του νέου μαχητικού.
(2) 'Αρματα μάχης στον ΕΣ:
Η εξέλιξη ισχύος και οι χαμένες ευκαιρίες (1996-2017)
(3) Έχει “έτοιμο σχέδιο” θερμού επεισοδίου;
Μέχρι που μπορεί να φθάσει ο Ταγίπ Ερντογάν στο Αιγαίο.
(4) Ζοφερό κοντινό μέλλον, αυτόνομη απελευθέρωση όπλων… από ρομπότ.
(5) Το Νέο Καλάσνικωφ που σκοτώνει κηφήνες
( Drones, ή Κηφήνες είναι Ανεπάνδρωτα Εναέρια Οχήματα)
(5) Το Νέο Καλάσνικωφ που σκοτώνει κηφήνες
( Drones, ή Κηφήνες είναι Ανεπάνδρωτα Εναέρια Οχήματα)
F-35: EΚΤΕΝΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ Π.Α ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΜΑΧΗΤΙΚΟΥ.
Το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα η ηγεσία του ΓΕΑ ενημερώθηκε για τις δυνατότητες του νέου μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκε εκτενής ενημέρωση από το Joint Program Office (JPO) διάρκειας περίπου μιας εβδομάδας στην οποία η Π.Α έλαβε γνώση για τα τακτικά και επιχειρησιακά δεδομένα που εισάγει στην εναερία μάχη το F-35. Ειδικότερα για την περίπτωση της Ελλάδας υπάρχει το ενδεχόμενο να αποκτήσει F-35, εφόσον το επιθυμεί, αρκεί να εκδηλώσει το σχετικό ενδιαφέρον επισήμως προς την αμερικανική κυβέρνηση (Γραφείο JPO). Το πρώτο βήμα προς τη κατεύθυνση αυτή είναι η εκπόνηση σχετικών μελετών ένταξης του F-35 στο Ελληνικό επιχειρησιακό περιβάλλον. Αυτό μπορεί να υλοποιηθεί στη βάση ενός LOR για το στάδιο F-35 Studies & Analysis.
Η απάντηση με την μορφή LOA (Letter of Acceptance) θα δώσει τη δυνατότητα στην ΠΑ και την ηγεσία του ΥΠΕΘΑ να ενημερωθεί σχετικά με:
-Την εξέλιξη του προγράμματος
-Τις Επιχειρησιακές Δυνατότητες του F-35 στο Ελληνικό Αμυντικό περιβάλλον και τις δυνατότητες διασύνδεσής του με υφιστάμενα ελληνικά αμυντικά συστήματα
-Τους πιθανούς τρόπους χρηματοδότησης και υλοποίησης του προγράμματος απόκτησης των F-35
-Τους Τρόπους συμμετοχής της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας
Έτσι σύμφωνα και με τα άνωθεν δεδομένα, η Ελλάδα μπορεί να αποκτήσει F-35, εφόσον το επιθυμεί, αρκεί να εκδηλώσει το σχετικό ενδιαφέρον επισήμως προς την αμερικανική κυβέρνηση (Γραφείο JPO). Το πρώτο βήμα όμως με το οποίο αυτό μπορεί να επιτευχθεί, είναι το προαναφερθέν «LOR for LOA for F-35 Studies & Analysis». Να τονίσουμε στο σημείο αυτό ότι η όλη διαδικασία απαιτεί για την ολοκλήρωση της ικανό χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα να πρέπει να έχει προηγηθεί προγραμματισμός και φυσικά η απαιτούμενη βούληση από πλευράς πολιτικής ηγεσίας. Εκεί φυσικά εντοπίζεται και το βασικό πρόβλημα. «Ψυχρά και κοφτά» το ζήτημα δεν είναι «ΑΝ» αλλά «ΠΟΤΕ» η Ελλάδα θα προχωρήσει στην αγορά νέου μαχητικού, το οποίο θα κληθεί να καλύψει το κενό απέναντι στην τουρκική υπεροπλία όπως αυτή θα έχει διαμορφωθεί μετά το 2022-2024.
Κατά μέσο όρο εκτιμάται η έλευση 3ετίας από την ημερομηνία υπογραφής σύμβασης μέχρι την παράδοση του πρώτου αεροσκάφους στον πελάτη στοιχείο ενδεικτικό για το χρόνο που απαιτείται προκειμένου να υπάρχει μια τάξη μεγέθους του χρονοδιαγράμματος που θα εξελιχτεί μια ενδεχόμενη μελλοντική παραγγελία μαχητικών F-35 από την ΠΑ .
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότερες χώρες που έχουν επιλέξει το F-35 χωρίς όμως να είναι συνεταίροι (Ιαπωνία, Κορέα, Σιγκαπούρη, Ισραήλ), εισήλθαν στο πρόγραμμα σε μια φάση που λέγεται S&A “Studies and Analysis”η αλλιώς φάση «ανάλυσης και μελετών». Λόγω των καινοτομιών που έχει το F-35 παρέχεται η ευκαιρία στις χώρες αυτές μέσω αυτής της διαδικασίας, να εκπονήσουν μελέτες από κοινού με το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας και την Lockheed Martin, ώστε να καθοριστούν επακριβώς οι χρόνοι παράδοσης, η διαμόρφωση, η ενσωμάτωση ειδικών συστημάτων που επιθυμεί η χώρα – πελάτης, τρόπος κάλυψης του επιχειρησιακού χώρου και μέθοδο χρηματοδότησης.
Όλα αυτά αποτελούν αντικείμενο μελέτης πριν την αποστολή ενός LOR (Letter of Request) από τη χώρα – πελάτη ενώ όλα τα θέματα που άπτονται της παραγγελίας ρυθμίζονται από το αρμόδιο F-35 JPO (Joint Strike Fighter Program Office).
Τα προαναφερθέντα ισχύουν με γνώμονα την οικονομική χρηματοδότηση ενός εξοπλιστικού προγράμματος για το Νέο Μαχητικό Αεροσκάφος κάτι το οποίο δεν διαφαίνεται για το εγγύς μέλλον αλλά μετατίθεται σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα υλοποίησης. Αδιαμφισβήτητα, στην παρούσα φάση επείγει πρωτίστως η έναρξη του προγράμματος εκσυγχρονισμού των F-16 της ΠΑ.
Γιάννης Νικήτας
8/9/2017
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
ΑΡΜΑΤΑ ΜΑΧΗΣ ΣΤΟΝ ΕΣ:
Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΙΣΧΥΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΧΑΜΕΝΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ (1996-2017)
Έχουν περάσει πάνω από 20 χρόνια από τον Ιανουάριο του 1996 και την Κρίση στα Ίμια. Χρόνια, τα οποία συνοδεύτηκαν από έντονες διπλωματικές προσπάθειες, μικρά και μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα, χαμένες ευκαιρίες και μια οικονομική κρίση που έχει οδηγήσει στο «στέρεμα» των εξοπλισμών για την Ελλάδα. Στα χρόνια μετά τα Ίμια η Ελλάδα προχώρησε στην υλοποίηση των ΕΜΠΑΕ (Ενιαίο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Ανάπτυξης & Εκσυγχρονισμού) 1996-2000 και 2001-2005 αντίστοιχα, ενώ το ΕΜΠΑΕ 2006-2015 ακυρώθηκε στην πράξη, λόγω της οικονομικής κρίσης. Πολλά προγράμματα υλοποιήθηκαν, άλλα ακυρώθηκαν και άλλα μετακύλυσαν για να υλοποιηθούν στο μέλλον, ενώ εκατοντάδες νέα οπλικά συστήματα εντάχθηκαν σε υπηρεσία και άλλα τόσα αποσύρθηκαν.
Το 1996 το Όπλο των Τεθωρακισμένων διατηρούσε σε υπηρεσία 1.735 άρματα μάχης, όσα δηλαδή του επέτρεπε η Συνθήκη Συμβατικών Δυνάμεων για την Ευρώπη (CFE Treaty : Conventional Forces in Europe Treaty): 77 Leopard-1A5, 170 Leopard-1V1, 104 Leopard-1A4GR, 312 M-60A3 TTS (Tank Thermal Sight), 357 M-60A1 RISE (Reliability Improvement of Selected Equipment), 396 M-48A5 MOLF (Modular Laser Fire Control) και 319 M-48A5. Το 1996 τα μερίδια αγοράς είχαν ως εξής: ΗΠΑ (79,77%) και Γερμανία (20,23%). Μετά τις διαδοχικές αναθεωρήσεις της δομής δυνάμεων του Ελληνικού Στρατού (ΕΣ), σήμερα η Ελλάδα διατηρεί σε υπηρεσία 1.350 άρμα μάχης: 170 Leopard-2HEL, 183 Leopard-2A4, 501 Leopard-1A5, 100 M-60A3 TTS και 396 M-48A5 MOLF. Σήμερα τα μερίδια αγοράς έχουν ως εξής: ΗΠΑ (36,74%) και Γερμανία (63,26%). Συνολικά, από το 1996 μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει προμηθευτεί 777 νέα ή μεταχειρισμένα άρματα μάχης (170 Leopard-2HEL, 183 Leopard-2A4 και 424 Leopard-1A5) και έχει αποσύρει 1.162 (170 Leopard-1V1, 104 Leopard-1A4GR, 212 M-60A3 TTS, 357 M-60A1 RISE και 319 M-48A5).
Η ανορθόδοξη προσέγγιση της Ελλάδας στον τομέα των αρμάτων μάχης είναι ξεκάθαρη: Πλήρης αδιαφορία για αξιοποίηση των εν υπηρεσία αρμάτων μάχης και δογματική προσήλωση στην αγορά νέων με πολλαπλάσιο κόστος φυσικά. Εάν, για παράδειγμα, το 1996 ο ΕΣ αποφάσιζε να μειώσει την οροφή αρμάτων μάχης από τα 1.735 στα 1.350 όπως είναι σήμερα, λογικά θα έπρεπε να αποσύρει τα 319 M-48A5 και 66 Μ-60A1 RISE, ως τα λιγότερο ικανά από τα υπόλοιπα, και να τα αξιοποιήσει ως ψευδοστόχους στα νησιά, για παράδειγμα, ή να τα μετατρέψει σε οχήματα περισυλλογής, γεφυροφόρα ή μηχανικού. Ομοίως, τα εναπομείναντα άρματα θα μπορούσαν να αναβαθμιστούν ως εξής: Τα Leopard-1A5 στο επίπεδο Leopard-1A6 με πυροβόλο των 120mm και νέο Σύστημα Ελέγχου Πυρός (ΣΕΠ), τα Leopard-1V1 και Leopard-1A4GR στο επίπεδο Leopard-1A5+ με νέο ΣΕΠ (δυστυχώς από κατασκευής δεν έχουν δυνατότητα ενσωμάτωσης πυροβόλου 120mm), τα M-60A3 TTS και τα M-60A1 RISE στο επίπεδο M-60-2000 ή Μ-60 Sabra ή M-60 Phoenix, όλα με πυροβόλο των 120mm. Σε μια τέτοια περίπτωση, εκτός από το ότι η εγχώρια αμυντική βιομηχανία θα είχε φόρτο εργασίας για τουλάχιστον 15-20 χρόνια και θα αποκτούσε ανεκτίμητη τεχνογνωσία στον τομέα της αναβάθμισης αρμάτων μάχης, η Ελλάδα θα είχε στο οπλοστάσιο της 680 άρματα μάχης με πυροβόλο των 120mm. Ωστόσο προωθήθηκε η γνωστή επιλογή των Leopard-2HEL, Leopard-2A4 και των επιπλέον Leopard-1A5. Ακόμα και έτσι όμως, η Ελλάδα απέσυρε και δεν αξιοποίησε περί τα 1.162 πολύτιμα άρματα μάχης (170 Leopard-1V1, 104 Leopard-1A4GR, 212 M-60A3 TTS, 357 M-60A1 RISE και 319 M-48A5). Πολύτιμα διότι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν είτε ως οχήματα περισυλλογής, γεφυρωφόρα και μηχανικού ή να μετατραπούν σε βαρέα τεθωρακισμένα οχήματα μάχης και μεταφοράς προσωπικού, σύμφωνα με το πρότυπο του Ισραήλ. Δυστυχώς όμως τίποτα απ’ όλα αυτά δεν έγινε. Άλλη μια χαμένη ευκαιρία!
Σε ολόκληρο τον κόσμο, χώρες που διαθέτουν πολλά άρματα μάχης 2ης γενιάς στο οπλοστάσιο τους δεν αγοράζουν πλέον καινούργια, αλλά αναβαθμίζουν τα παλιά και τα καθιστούν, μέσω προγραμμάτων ριζικής αναβάθμισης, σε άρματα 3ης γενιάς με την εγκατάσταση πυροβόλου διαμετρήματος 120mm, νέου ΣΕΠ και σκοπευτικών, επιπλέον θωράκισης, ακόμα και με ενεργητικό σύστημα αυτοπροστασίας, με κόστος στο 1/3 της τιμής ενός νέου άρματος μάχης. Δίνουν δουλειά στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία, αποκτούν γνώση και χρόνο 15-20 ετών για να προγραμματίσουν με ασφάλεια το μέλλον. Δεν είναι τυχαίο που οι μεγάλες αμυντικές βιομηχανίες δεν αναπτύσσουν νέα άρματα μάχης, αλλά επενδύουν στην συνεχή αναβάθμιση των εν υπηρεσία αρμάτων μάχης 3ης γενιάς (με εξαίρεση τη Ρωσία η οποία πρόσφατα ενέταξε σε υπηρεσία τα Armata). Οι Αμερικανοί, για παράδειγμα, αναπτύσσουν την έκδοση M-1A3 του Abrams, οι Γερμανοί έχουν ήδη αναπτύξει την έκδοση Leopard-2A7+, οι Ισραηλινοί την έκδοση Merkava Mk.4, οι Γάλλοι την έκδοση Séries XXI του AMX-56 Leclerc κ.ά. Κανείς δεν αναπτύσσει νέας γενιάς άρματα μάχης. Όλοι μετατρέπουν τα παλαιά άρματα σε νέα. Υπενθυμίζουμε ότι για την αγορά των 170 Leopard-2HEL και των 183 Leopard-2A4 η Ελλάδα ξόδεψε περί τα € 2.000.000.000. Με τα ίδια χρήματα θα μπορούσε να αναβαθμίσει 650-700 άρματα μάχης 2ης γενιάς (Leopard-1 και Μ-60) σε άρματα μάχης 3ης γενιάς. Μιλάμε δηλαδή για 15-17 Επιλαρχίες Μέσων Αρμάτων (ΕΜΑ) με πυροβόλο των 120mm και δυνατότητα μάχης ημέρα και νύχτα, σε στάση ή σε κίνηση! Όλοι οι σχηματισμοί του Δ’ Σώματος Στρατού (Δ’ ΣΣ) θα είχαν άρματα μάχης με πυροβόλο των 120mm! Το ερώτημα είναι τι μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα για την Ελλάδα, δεδομένου ότι η γερμανική «δεξαμενή» των Leopard-2 έχει «στερέψει» και η αμερικανική προφέρει M-1 Abrams της παλαιάς έκδοσης «A1»; Η απάντηση είναι πλήρης αξιοποίηση των εν υπηρεσία αρμάτων μάχης με εφαρμογή προγραμμάτων ριζικής αναβάθμισης από την ελληνική αμυντική βιομηχανία και σε βάθος δεκαετίας (βλέπε παλαιότερες αναρτήσεις του «Think News»).
2.
Μέχρι που μπορεί να φθάσει ο Ταγίπ Ερντογάν στο Αιγαίο.
Το κρίσιμο ερώτημα που απασχολεί το ελληνικό Γενικό Επιτελείο είναι εάν οι τουρκικές κινήσεις εντάσσονται ή όχι σ’ ένα σχέδιο πρόκλησης θερμού επεισοδίου. Αν και οι εκτιμήσεις είναι ότι το καθεστώς Ερντογάν δεν κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις προετοιμάζονται και γι’ αυτό το ακραίο ενδεχόμενο.
Ο συσχετισμός δυνάμεων μεταξύ των δύο χωρών καθίσταται ολοένα και πιο δυσχερής για την Ελλάδα σ’ όλα τα επίπεδα. Όταν, μάλιστα, από το 2018 η Τουρκία θα αρχίσει να παραλαμβάνει το νέας γενιάς αμερικανικό μαχητικό αεροσκάφος F-35, που εκτός των άλλων έχει και χαρακτηριστικά στελθ (δεν εντοπίζεται εύκολα από τα ραντάρ), θα αρχίσει να αποκτά και πλήρη κυριαρχία στον αέρα.
Η Τουρκία θα αποκτήσει κυριαρχία και στη θάλασσα όταν θα αρχίσει να παραλαμβάνει τα μεγάλου εκτοπίσματος πολεμικά σκάφη θαλάσσιας κυριαρχίας TF-2000 (το πρόγραμμα προβλέπει τη ναυπήγηση έξι τέτοιων σκαφών μέχρι το 2028).
Αν και οι προοπτικές στο επίπεδο του συσχετισμού δυνάμεων είναι σκοτεινές, λόγω και των επιπτώσεων που έχει η μακρόχρονη οικονομική κρίση στον εξοπλισμό και κατ’ επέκτασιν στο αξιόμαχο των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, προς το παρόν είναι –με ορθολογικούς όρους– απαγορευτική μία στρατιωτικού χαρακτήρα τουρκική επιθετική κίνηση.
Ο πειρασμός της εύκολης νίκης
Είναι ανησυχητικό, ωστόσο, το γεγονός ότι ο Ερντογάν θεωρεί πως, λόγω της οικονομικής κρίσης, η Ελλάδα είναι ευάλωτη στις πιέσεις. Ο πειρασμός του, λοιπόν, είναι να τις κλιμακώσει με σκοπό να εξασφαλίσει μία εύκολη νίκη. Από την άλλη πλευρά, όμως, οι εδρεύουσες στην ευρωπαϊκή Τουρκία δυνάμεις έχουν αποδυναμωθεί, λόγω της μεταφοράς μηχανοκίνητων και τεθωρακισμένων μονάδων στη Συρία.
Υπενθυμίζουμε ότι οι Τούρκοι έχουν εμπλακεί για τα καλά στο συριακό μέτωπο. Επιπροσθέτως, συνεχίζει να αιμορραγεί και η ανοικτή πληγή λόγω του παρατεταμένου ανταρτοπόλεμου στη νοτιοανατολική Τουρκία. Σύμφωνα με τουρκικές πηγές, οι πολεμικές συγκρούσεις στο Ιράκ και στη Συρία έχουν επιτρέψει στο ΡΚΚ όχι μόνο να προμηθευθεί πολύ πιο αποτελεσματικό οπλισμό σε σύγκριση με το παρελθόν, αλλά και να εκπαιδευθεί, γεγονός που συνεπάγεται μεγαλύτερες απώλειες για τους Τούρκους.
Πέρα από την επίσημη ελληνική ρητορική, ανεξάρτητοι στρατιωτικοί παρατηρητές θεωρούν ότι οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις διατηρούν, έστω και με τα δόντια, την αποτρεπτική ικανότητά τους. Μπορούν, δηλαδή, ακόμα να προκαλέσουν βαρύτατα πλήγματα στην τουρκική πλευρά σ’ όλα τα επίπεδα.
Είναι πολύ διαφορετικό η Τουρκία να στέλνει δυνάμεις στη Συρία εναντίον των Κούρδων και του Ισλαμικού Κράτους από το να προκαλέσει ένα θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο που μπορεί να εξελιχθεί σε γενικευμένη σύρραξη.
Τραυματισμένος από τις εκκαθαρίσεις
Ο σημαντικότερος λόγος που καθιστά απαγορευτική μία τουρκική επιθετική κίνηση στο Αιγαίο είναι το γεγονός ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις έχουν αποδεκατιστεί από το κύμα των διώξεων που ακολούθησε το πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί. Ο αριθμός των αξιωματικών που έχουν φυλακισθεί ή απολυθεί ανέρχονται σε πολλές χιλιάδες. Τέσσερις στους 10 ανώτατους αξιωματικούς έχουν φυλακισθεί ή απολυθεί, γεγονός που έχει δημιουργήσει μεγάλα κενά στο επίπεδο των επιτελικών λειτουργιών.
Στον κρίσιμο τομέα της πολεμικής αεροπορίας το πλήγμα είναι βαρύτατο. Έχουν φυλακισθεί ή απολυθεί πάνω από 250 πιλότοι. Σύμφωνα και με δήλωση Τούρκου ανώτατου αξιωματικού, ο οποίος έχει ζητήσει άσυλο σε ευρωπαϊκή χώρα, η έλλειψη πιλότων δημιουργεί σοβαρά προβλήματα ακόμα και στις επιχειρήσεις βομβαρδισμού στόχων στη Συρία.
Δεν είναι, όμως, μόνο οι αριθμοί. Το ρήγμα που έχει δημιουργηθεί στους κόλπους των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων είναι πολύ βαθύ και επηρεάζει καταλυτικά το αξιόμαχό τους. Είναι ενδεικτικό ότι υπάρχουν πιλότοι που παρότι δεν έχουν απολυθεί και συνεχίζουν να εκτελούν αποστολές, θεωρούνται ύποπτοι και ως εκ τούτου υποχρεώνονται να δίνουν καθημερινά το παρόν στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής τους!
Δεν εμπιστεύεται τους στρατηγούς
Ένας ακόμα λόγος που καθιστά απαγορευτική μία επιθετική κίνηση στο Αιγαίο είναι ότι ο Ερντογάν πιστεύει πως οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις δεν έχουν εκκαθαριστεί πλήρως και ως εκ τούτου είναι πολύ επιφυλακτικός απέναντί τους. Είναι ενδεικτικό ότι στις 10 Ιανουαρίου 2017 ψηφίσθηκε νόμος που μεταφέρει κρίσιμες αρμοδιότητες του αρχηγού ΓΕΕΘΑ στον υπουργό Άμυνας. Αυτός θα διορίζει τους διοικητές των κλάδων, θα αποφασίζει τις προαγωγές και θα έχει υπό τον έλεγχό του τις στρατιωτικές σχολές.
Για την κατάσταση στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις είναι ενδεικτικό ότι ο τέως αρχηγός του ΓΕΕΘΑ στρατηγός Μπασμπούγ εξέφρασε την άποψη πως εάν το πραξικόπημα δεν είχε αποτύχει θα είχαν προσχωρήσει και όσοι διοικητές στην κρίσιμη στιγμή δίστασαν ή τήρησαν στάση αναμονής.
Την ίδια άποψη έχει εκφράσει και ο απόστρατος εισαγγελέας της στρατιωτικής Δικαιοσύνης Ουτσόκ: «εάν είχε συλληφθεί ο πρόεδρος, η στρατιωτική ιεραρχία θα είχε νομιμοποιήσει το πραξικόπημα».
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, είναι λογικό να υποθέσουμε πως ο Ερντογάν φοβάται να εξωθήσει τα πράγματα σε μία ελληνοτουρκική σύγκρουση. Μία τέτοια σύγκρουση εκ των πραγμάτων θα έδινε μεγάλα περιθώρια αυτόνομων κινήσεων στους στρατηγούς, οι οποίοι ενδεχομένως να τα χρησιμοποιούσαν για την ανατροπή του.
Σταύρος Λυγερός
3.
Ζοφερό κοντινό μέλλον, αυτόνομη απελευθέρωση όπλων… από ρομπότ.
Μια εξαιρετικού ενδιαφέροντος κριτική στο άρθρο του Δρ. Κωνσταντίνου Γρίβα που αναδημοσιεύσαμε από το περιοδικό «ΕΠΙΚΑΙΡΑ», περιείχε ηλεκτρονικό μήνυμα που έλαβε το «DP», από ανώνυμο φίλο του ιστοχώρου, τις απόψεις του οποίου αποφασίσαμε να δημοσιεύσουμε, εκτιμώντας ότι τον λόγο θα τον αντιληφθούν άμεσα οι φίλοι μας διαβάζοντας το κείμενο που ακολουθεί.
Κεντρικό επιχείρημα του συγγραφέα, είναι ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι ακόμα πιο ραγδαίες από αυτό που περιέγραψε ο Κωνσταντίνος Γρίβας κάτι το οποίο έχει εξ ορισμού ενδιαφέρον, αφού συνεχίζει τη συζήτηση για ένα θέμα που αφορά τις παγκόσμιες ισορροπίες, του οποίου όμως η σοβαρή κάλυψη στην Ελλάδα είναι από ελάχιστη έως μηδενική.
Το άρθρο-κριτική που ακολουθεί, προφανώς θα τεθεί υπόψη του αγαπητού φίλου Δρ. Κωνσταντίνου Γρίβα, καθώς είναι αυτονόητο ότι τόσο υψηλού επιπέδου – κυριολεκτικά – ανταλλαγές απόψεως σε αυτά τα θέματα αποτελεί… «βούτυρο στο ψωμί» του ιστοχώρου και των φίλων του!
Ας δούμε λοιπόν με προσοχή τη συνεισφορά στη συζήτηση του ανώνυμου φίλου και αναγνώστη μας που θα σας απορροφήσει… τουλάχιστον αυτό πέτυχε με εμάς:
Στο ενδιαφέρον άρθρο που δημοσιεύθηκε και υπογράφεται από τον Δρ. Κωνσταντίνο Γρίβα, ο συγγραφέας προφανώς επηρεάστηκε σημαντικά από το περιεχόμενο του βιβλίου που παρουσιάζει (Ross Alec, «The Industries of the Future»). Εντούτοις, αρκετά από όσα αναφέρονται στο βιβλίο κι επομένως στο άρθρο είναι ευρέως γνωστά εδώ και χρόνια και σε κάποιο βαθμό θα μπορούσαν να θεωρηθούν ακόμα και ξεπερασμένα.
Την ιδέα για τα «συστήματα συστημάτων» (system of systems) την συνέλαβαν στις ΗΠΑ στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και ξεκίνησαν την έρευνα πριν τουλάχιστον οχτώ χρόνια. Με «ρευστά» υπερσυστήματα που αποτελούνται από πολυάριθμα μη επανδρωμένα αεροχήματα, οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις πειραματίζονται εδώ και πολλά χρόνια.
Επί παραδείγματι, το Georgia Tech Research Facility «τρέχει» προγράμματα αυτόνομης καθοδήγησης αλλά και συνεργατικής δράσης μη επανδρωμένων οχημάτων από το 2005. Η DARPA «τρέχει» προγράμματα για σμήνη όπως το CICADA και το LOCUST εδώ και μία δεκαετία, αν και μόλις πριν δύο χρόνια δημοσιοποιήθηκαν οι πρώτες δοκιμές.
Δεν πρόκειται καν για εξωτική τεχνολογία, και δεν είναι απλώς η απάντηση στις ισχυρές αεράμυνες των ανταγωνιστών. Η ιδέα των σμηνών από πλατφόρμες αφορά όλα τα όπλα, σε αέρα, έδαφος και θάλασσα.
Και την αφετηρία της ερευνητικής προσπάθειας, αποτέλεσε λιγότερο το γεγονός ότι μία πλατφόρμα είναι ευάλωτη σε εξελιγμένα όπλα και αισθητήρες και περισσότερο το κλιμακούμενο κόστος το οποίο ούτε οι ΗΠΑ δεν θα μπορούν να σηκώσουν στο μέλλον.
Τα στρατιωτικά μη-επανδρωμένα αεροσκάφη του σήμερα σχεδιάστηκαν για να αποτελούν πολύ φθηνά υποκατάστατα των επανδρωμένων αεροσκαφών αλλά κατέληξαν να είναι εξελιγμένες πλατφόρμες εξελιγμένων συστημάτων υψηλού κόστους απόκτησης αλλά και χρήσης.
Ο συγγραφέας επίσης, θεωρώ ότι υπερτονίζει τις δυνατότητες αεράμυνας που καθιστούν τις αποστολές κρούσης εξαιρετικά δαπανηρές. Πράγματι, οι δυνατότητες αντιαεροπορικής προστασίας έχουν αυξηθεί, το ίδιο όμως και οι δυνατότητες κρούσης από ασφαλείς αποστάσεις (stand-off), οι δυνατότητες παρεμβολής και καταστροφής αισθητήρων και όπλων όπως και τα συστήματα αυτοπροστασίαςαεροσκαφών, σκαφών και οχημάτων.
Οι θερμικοί απεικονιστές που αναφέρονται ως μέσο εντοπισμού της επερχόμενης απειλής, υπάρχουν από τη δεκαετία του 1960 και σήμερα έχουν ωριμάσει τεχνολογικά, αλλά δεν αποτελούν πανάκεια, ενώ εμφανίζουν σοβαρούς περιορισμούς στο «φάκελο» λειτουργίας τους.
Αυτά δεν είναι απόρρητα, στοιχεία για τις δυνατότητες συστημάτων όπως και για τα προγράμματα της DARPA δημοσιεύονται εδώ και δεκαετίες. Απλώς το βιβλίο του Ross στο οποίο βασίστηκε το άρθρο δεν είναι το μοναδικό, ούτε θεωρώ πως είναι και πλήρες.
Επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό να συνεισφέρω στη συζήτηση προτείνοντας το «Wired for War» του Peter Singer (Brookings) το οποίο παρέχει μια εξίσου ενδιαφέρουσα απεικόνιση του τεχνολογικού status quo και δημοσιεύτηκε το 2009 (οπότε με τη λογική που ανέπτυξα παραπάνω, πολλά ακόμα έχουν συμβεί στο μεταξύ)!
Τη σημασία των σμηνών μη-επανδρωμένων την υπογραμμίζει και ο Stillion στο «Trends in air-to-air combat» του 2015. Και είναι ήδη ένα βήμα μπροστά γιατί θεωρεί ότι οι «ρευστές» τεχνολογίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πολλά περισσότερα πέραν της κρούσης (για την οποία η χρησιμότητά τους θεωρείται δεδομένη).
Στην αντίπερα όχθη, ήδη αναπτύσσονται συστήματα άμυνας εναντίων σμηνών (όπλα λέιζερ που ήδη μπαίνουν σε υπηρεσία) και σχεδόν όλες οι χερσαίες και αεροπορικές πλατφόρμες και συστήματα σχεδιάζονται για να αντιμετωπίσουν ακριβώς αυτές τις απειλές.
Κατά συνέπεια, το μέλλον δεν είναι ξεκάθαρο και τα μηνύματα για το μέλλον της αντιαεροπορικής μάχης (και για την Ελλάδα) είναι όπως πάντα πολύπλοκα και χρήζουν ανάλυσης. Η συζήτηση για όλες αυτές τις τεχνολογίες γίνεται εδώ και αρκετά χρόνια, απλά δεν απασχολεί το κοινό. Γι’ αυτό ίσως και άρθρα για την εξέλιξη των τεχνολογιών προκαλούν το ενδιαφέρον.
Το σημαντικότερο από όλα δεν είναι καν η χρήση αυτόνομων σμηνών για αποστολές παρατήρησης και κρούσης, διότι αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο σε επίπεδο δόγματος και -σε σημαντικό βαθμό- σε επίπεδο τεχνολογίας είναι «λυμένο».
Εκείνο το οποίο αποτελεί την αιχμή της τεχνολογίας, και θα αποτελεί την αιχμή του δόρατος στο μέλλον, θα είναι η μερικώς ή πλήρως αυτόνομη απελευθέρωση όπλων από ρομποτικές μηχανές. Εκεί εστιάζεται πλέον η συζήτηση διότι θα πρέπει να συζητηθούν τεχνολογικές, στρατιωτικές αλλά και ηθικές διαστάσεις.
Η τεχνολογία έχει προχωρήσει πολύ, που πλέον ο κίνδυνος δεν είναι νέες τακτικές κρούσης με σμήνη κ.λπ. Τώρα όλοι κάνουν έρευνα για το πως ρομποτικές πλατφόρμες θα διεξάγουν πόλεμο ανεξάρτητα από την ανθρώπινη διαχείριση… χαρακτηριστικό το πολύ πρόσφατο δημοσίευμα π.χ. του βρετανικού Independent με φορμή δήλωση του επιχειρηματία Έλον Μασκ, όσο και οι δηλώσεις του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν τις οποίες λίγοι πρόσεξαν όσο έπρεπε…
ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΧΗΤΙΚΟ ΠΕΜΠΤΗΣ ΓΕΝΙΑΣ F-35
Εν κατακλείδι, όσον αφορά το μαχητικό πέμπτης γενιάς F-35, δεν θεωρώ πως είναι ο «πρωταθλητής» όπως ισχυρίζεται ο Ross κι επομένως ο κ. Γρίβας. Το αντίθετο, η αρχή σχεδίασής του βασίζεται, τουλάχιστον εν μέρει, σε όλα εκείνα που ο Ross θεωρεί ότι πρέπει να αποτελούν τις βασικές αρχές σχεδιασμού του μέλλοντος.
Είναι το πρώτο αεροσκάφος που σχεδιάστηκε εξ αρχής για να επιχειρεί με υψηλό βαθμό συγκέντρωσης πληροφοριών, από και σε συνεργασία με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Στο μέλλον δεν είναι καν βέβαιο ότι θα εισέρχεται στο πεδίο της μάχης, κι αν κάνει διείσδυση, θα είναι με τη βοήθεια δεκάδων μη επανδρωμένων αεροσκαφών που θα συντονίζονται από αυτό (από το F-35), αλλά θα επιχειρούν και αυτόνομα.
Εξάλλου, τα παράπονα των αμερικανικών κλάδων επικεντρώνονται, στο ότι προκειμένου να είναι πολύ «προωθημένο» σε αυτούς τους τομείς, το F-35 θυσίασε χαρακτηριστικά κλασικών μαχητικών και αυτό ήταν αναμενόμενο να μην αρέσει ούτε στην Αεροπορία ούτε και στο Ναυτικό (κι όχι για λάθος λόγους).
Πάντως, ακόμα και τα μελλοντικά επιθετικά ελικόπτερα (συμπεριλαμβανομένων και των πολύ γνωστών μας και στην Ελλάδα AH-64 Apache), θα επιχειρούν σε συνεργασία με μη-επανδρωμένα αεροχήματα, ουσιαστικά μεταλλάσσοντας το δόγμα χρήσης τους.
Σε κάθε περίπτωση, οι τεχνολογικές καινοτομίες προχωρούν τόσο γρήγορα και αγγίζουν τόσες πλευρές των στρατιωτικών δυνατοτήτων, που ακόμα και ο τελικός χρήστης (οι ένοπλες δυνάμεις) καθυστερούν στο να τις αφομοιώσουν και να τις χρησιμοποιήσουν.
Και σε αυτό ο Ross (και ο Γρίβας) έχουν δίκιο. Οι στρατιωτικοί πάντα ζητούν αυτό που έχουν, βελτιωμένο σε διάφορα επίπεδα. Και γι’ αυτό προκρίνουν ριζικές λύσεις μόνο μετά από επίπονες στρατιωτικές και πολιτικές διαδικασίες.
8/9/2017
4.
Το Νέο καλάσνικωφ που σκοτώνει κηφήνες
( Drones, ή Κηφήνες είναι Ανεπάνδρωτα Εναέρια Οχήματα)
Russia Insider, Zero-Hedge, Sep.7-2017
Eνώ οι περισσότερες δυτικές χώρες γυρίζουν πίσω σε μεσαιωνική τεχνολογία για να αντιμετωπίσουν την πολεμική χρήση των «Drones» (κηφήνων) –όπως ονομάζουν οι Αμερικανοί κατασκευαστές τα ανεπάνδρωτα εναέρια οχήματα (ΑΕΟ)- οι συνεχιστές του θρυλικού Ρώσου οπλουργού Καλάσνικωφ, κατασκευαστή των πασίγνωστων τουφεκιών (και πολυβόλων), παρήγαγαν ένα προηγμένης τεχνολογίας όπλο εξουδετέρωσης των «κηφήνων».
Η χρήση των Α.Ε.Ο. έχει τώρα διαδοθεί και επομένως η τεχνολογία για την αντιμετώπιση του νέου όπλου κατασκοπείας και βομβαρδισμών εξελίσσεται σε σημαντικό τομέα της αμυντικής βιομηχανίας. Η ρωσική εταιρεία Καλάσνικωφ εμφανίσθηκε προσφάτως πρωταγωνίστρια στον αγώνα κατά των «κηφήνων».
Αναρτημένος στο σύστημα του τουφεκιού ΜΡ-514Κ, ο πολύτροπος μηχανισμός συμπληρώνεται από εναλλασσόμενα εξαρτήματα οργάνων εμπλοκής, τα οποία εξουδετερώνουν τα GPS, GLONASS, WiFi και άλλα ηλεκτρονικά ή ραδιοφωνικά σήματα, παραλύοντας τα ανεπάνδρωτα εναέρια οχήματα. Χάρις στην ικανότητά του να ακυρώνει τηλεφωνικά σήματα, το όπλο μπορεί επίσης να παρεμποδίσει την πρόκληση πυροδότησης εκρηκτικών εκ του μακρόθεν.
Γνωρίστε τον REX1
Για πρώτη φορά στη Ρωσία, η Βιομηχανία Καλάσνικωφ, μεγαλύτερη κατασκευάστρια όπλων στη χώρα, παρουσίασε τα ηλεκτρομαγνητικά αντί-ΑΕΟ όπλα της στην φετινή στρατιωτική έκθεση, στην περιοχή της Μόσχας. Πρωτότυπα του REX1 έχουν δοθεί για δοκιμές σε ορισμένες μονάδες της ρωσικής εθνοφρουράς.
Το όπλο έχει ορισμένα εκπληκτικά χαρακτηριστικά που το καθιστούν εξαιρετικά αποτελεσματικό. Είναι ικανό να «βάλλει» συνεχώς επί τέσσερεις ώρες. Στην συνέχεια μπορεί να επαναφορτιστεί για τέσσερεις ώρες, σε μια κοινή πρίζα των 220 βολτ, ή μπορεί να συνδεθεί σε μια πρόσθετη μπαταρία για αδιάκοπη χρήση. Και σύμφωνα με τον Νικήτα Χαμίτωφ, τον διευθυντή του τμήματος ειδικών προγραμμάτων στο Zala Aero Group –την εταιρεία που ανέπτυξε το νέο όπλο και αποτελεί τμήμα του συγκροτήματος Καλάσνικωφ- μπορείτε να αλλάζετε εξαρτήματα, μέσα σε δευτερόλεπτα, όπως αλλάζεται γεμιστήρες στο τουφέκι. Όπως εξηγεί ο Χαμίτωφ:
«Αυτό το ραδιομαγνητικό «όπλο» εξουδετερώνει την επικοινωνία διοίκησης και ελέγχου των πλείστων τύπων ΑΕΟ που κυκλοφορούν παγκοσμίως. Είναι επίσης εγκατεστημένο με εναλλακτικές ηλεκτρομαγνητικές και υπέρυθρες μονάδες που αποφράσσουν διόδους GSM, GPS,GLOSNASS, Galileo (τα τρία τελευταία είναι διάφοροι τύποι συστημάτων πλοήγησης δορυφόρων) και άλλες διόδους».
Τα ΑΕΟ έχουν γενικά δύο εναλλακτικούς τρόπους λειτουργίας, για το ενδεχόμενο απώλειας επαφής με τον χειριστή. Είτε θα επιστρέψουν στην αφετηρία τους, είτε θα προσγειωθούν. «Στην δεύτερη περίπτωση το ΑΕΟ θα εξαφανιστεί από τα ραντάρ του εχθρού και σεις θα βρεθείτε κάτοχος ενός νέου παιχνιδιού», πρόσθεσε ο Χαμίτωφ.
«Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του νέου όπλου είναι, πέραν της χρήσης του εναντίο των ΑΕΟ, να χρησιμοποιηθεί για την εξουδετέρωση εκρηκτικών μηχανισμών, πυροδοτούμενων εξ αποστάσεως, μέσω τηλεφωνήματος ή μετάδοσης μηνύματος, όπως βλέπουμε σε ταινίες.
«Τα όπλο αποκόπτει όλα τα εξωτερικά σήματα και παρέχει στο τμήμα τεχνικών εξουδετέρωσης τον χρόνο να μεταβούν στην εστία του κινδύνου και να εξουδετερώσουν την απειλή», εξήγησε ο Χαμίτωφ.
Είναι μάλιστα δυνατό ένα REX-1 να γίνει δικό σας. Στην ιδιωτική του παραλλαγή φυσικά. Κατά τον Χαμίτωφ, μια παραλλαγή του όπλου για μη στρατιωτική χρήση ασφαλώς θα σχεδιαστεί για την ιδιωτική αγορά. Φυσικά όχι σε όλες τις λειτουργίες του. Για παράδειγμα, στην πολιτική μορφή του όπλου δεν θα περιλαμβάνεται ο μηχανισμός εξουδετέρωσης του GPS. Η τιμή του όπλου θα αποφασιστεί όταν η Υπηρεσία Στρατευμάτων της Ομοσπονδιακής Εθνικής Φρουράς αποφασίσει για τον αριθμό των όπλων που θα προμηθευτεί. Αλλά «κοιτάζοντας την αγορά, νομίζω πως η πολιτική εκδοχή του συστήματός μας θα στοιχίζει περί τα 5.000 δολάρια», είπε ο Διευθυντής της εταιρείας.
Μετάφραση: Μιχ. Στυλιανού
http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2017/09/drones.html#more
10/9/17