Το Λυκόφως των Θεών στη Χερσόνησο της Κορέας.
Το Λυκόφως των Θεών στη Χερσόνησο της Κορέας.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
(1) ΠΟΣΟ ΚΟΝΤΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΕ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ;
(2) Φάκελος Βόρεια Κορέα:
Είναι ο πυρηνικός πόλεμος ενώπιόν μας; Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον!
Είναι ευρέως αποδεκτό ότι εφόσον οι ΗΠΑ αποφασίσουν τη στρατιωτική επίλυση στη Κορεατική κρίση, θα πρέπει να συνεχίσουν να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην ισχυροποίηση αποτροπής της επιθετικότητας της Βόρειας Κορέας. Το επίμαχο ζήτημα είναι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να προετοιμαστούν για να εκτελέσουν ένα προληπτικό κτύπημα, χωρίς να διακινδυνεύσουν τα αντίποινα κατά των ίδιων ακόμη και στο εσωτερικό της χώρας.
Δεδομένου ότι η Νότια Κορέα θα αναλάβει το κύριο βάρος της ζημιάς σε περίπτωση πολέμου, άμα ξεσπάσει, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να εκτελέσουν το προληπτικό κτύπημα με σαφή συναίνεση της Σεούλ. Σε αντίθετη περίπτωση, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η συμμαχία τους θα μπορούσε να επιβιώσει. Επίσης το παγκόσμιο γόητρο της Ουάσιγκτον θα τρωθεί, ως μη αξιόπιστου συμμάχου, καθώς θα καταστήσει σαφές ότι είναι διατεθειμένες να θυσιάσουν τη Σεούλ για την προστασία της Νέας Υόρκης.
Υποθέσεις εργασίας
Αν η Βόρεια Κορέα γίνει ισχυρή πυρηνική δύναμη, με περαιτέρω σημαντικές επενδύσεις για την ενίσχυση της άμυνας και των αποτρεπτικών δυνατοτήτων της, τόσο από τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και από τους συμμάχους στην Ασία, θα απαιτούνταν διασπορά πυρηνικών κεφαλών. Ωστόσο, οι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι και τα έξοδα που συνεπάγονται από μια τέτοια προσέγγιση παραμένουν προτιμότερα από τη σχεδόν βεβαιότητα της καταστροφής, αν οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκινούσαν ένα χτύπημα εναντίον της Βορείου Κορέας χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των δρώντων που δεσμεύεται να προστατεύσει.
Βρισκόμαστε στο πιο καθοριστικό σημείο της Κορεατικής κρίσης, είναι ένα θέμα στο οποίο μπορούμε να δούμε εύκολα ότι οι ηγεσίες των άμεσων δρώντων (Βόρεια Κορέα και ΗΠΑ) δεν βρίσκονται σε πλήρη εναρμόνιση, ούτε ο πόλεμος εξυπηρετεί την ορθολογική πολιτική σκοπιμότητα, παρά του ότι όλα τα κείμενα περί τέχνης του πολέμου, τονίζουν την ανάγκη να ταιριάζει η στρατηγική με την πολιτική, όπως είναι άλλωστε το ζητούμενο στα κείμενα της Πολιτικής Εθνικής Ασφάλειας και της Εθνικής Στρατιωτικής Στρατηγικής. Στρατιωτικά (και μη στρατιωτικά) μέσα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την επίτευξη των πολιτικών σκοπών που καθορίζονται από την πολιτική ηγεσία. Επιπλέον, το κόστος της διεξαγωγής πολέμου πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ορθολογικά.
Όσοι ασχολούνται με τον πόλεμο γνωρίζουν πολύ καλά, ότι, όταν τα έξοδα υπερβαίνουν την “αξία του αντικειμενικού σκοπού” σε έναν πόλεμο, η χρήση πολεμικής ισχύος πρέπει να αξιολογηθεί εκ νέου, ακόμη και σε βαθμό αποποίησης της. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος που θα επέλθει από το κόστος της παράτασης σε έναν πόλεμο καθώς θα υπονομεύσει την κοινωνική και οικονομική σταθερότητα του πολιτικού του συστήματος. Εμμονές σε στραγγαλισμούς του ορθολογισμού στον πόλεμο δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι εμπλεκόμενοι πρέπει νε είναι ιδιαίτερα συνειδητοποιημένοι ότι οι παραλογισμοί πρέπει να αποφεύγονται στον πόλεμο. Συμπτώσεις, τύχη, πολυπλοκότητα, ανθρώπινα πάθη, και παράγοντες πέραν του ανθρωπίνου ελέγχου, κάνουν τον ορθολογικό υπολογισμό πολύ δύσκολη υπόθεση. Ο κάθε εχθρός μπορεί να ενεργήσει ή να αντιδράσει με αρκετά απρόβλεπτους τρόπους. Πράγματι, αξίζει μόνο σαν μια ενδιαφέρουσα προειδοποίηση η ιδιαίτερη μελέτη των πολεμικών αποτελεσμάτων από τους σύγχρονους θεωρητικούς, εξάλλου ο Clausewitz τονίζει πόσο δύσκολο είναι να προβλέψουμε τις επιπτώσεις από τις ενέργειες της μιας πλευράς που θα έχει η άλλη πλευρά σε ένα πόλεμο.
Υπάρχει Στρατιωτική λύση;
Δεν υπάρχει στρατιωτική λύση όσον αφορά τη Βόρεια Κορέα, αν δεν είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε τα εκατομμύρια των θανάτων, συμπεριλαμβανομένου του αφανισμού της Νότιας Κορέας, ενός στρατηγικού εταίρου της ΕΕ.
Υπάρχουν μόνο τρεις επιλογές:
- Μια συμφωνία με το διάβολο. Αυτή είναι ίσως η καλύτερη επιλογή, καθώς οι κυρώσεις έχουν αποτύχει εδώ και 20 χρόνια, αλλά είναι απίθανο να γίνει αποδεκτό από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ότι ο Κιμ θα κρατήσει τα πυρηνικά του.
- Μια ισχυροποίηση της αποτροπής και επέκταση της αντιπυραυλικής ασπίδας άμυνας στη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία. Ωστόσο, αυτό είναι κάτι περισσότερο από μια βραχυπρόθεσμη λύση.
- Να αποδεχτούν η Κίνα και η Ρωσία τις κυρώσεις του πετρελαίου που θα ακρωτηριάσουν γρήγορα το καθεστώς του Κιμ. Αλλά, όπως πολύ σωστά ανέφερε τελευταία ο Πούτιν, «ο Κιμ θα προτιμούσε να φάει χορτάρι από το να εγκαταλείψει τα πυρηνικά του.»
Το πρόβλημα είναι ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις συνέπειες αυτής της κρίσης. Μια ειρηνική αλλαγή καθεστώτος στη Βόρεια Κορέα φαίνεται απίθανη. Η Κίνα φοβάται τα εκατομμύρια των προσφύγων και την παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων στα σύνορά της. Υπάρχει ένας πραγματικός κίνδυνος Παγκοσμίου Πολέμου. Γι’ αυτό πλέον είναι επιτακτική ανάγκη το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (συν την ΕΕ, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα) αρχίσουνε να μιλάνε σοβαρά για όλες τις επιλογές, αντί να αφήνουν τα επόμενα βήματα στη συνθηματολογία του Κιμ και του Ντόναλντ.
Συμπεράσματα
Σε αυτό το σημείο φαίνεται το κρίσιμο ζήτημα της στρατηγικής εφαρμογής από τους ηγέτες που προσλαμβάνει γιγαντιαίες διαστάσεις σ’ ένα πόλεμο.
Οι ηγέτες κατά την εφαρμογή της στρατηγικής πρέπει να κατέχουν την αλληλεπίδραση από τον εχθρό αν επιθυμούν την επίτευξη των πολιτικών σκοπών με ορθολογικούς περιορισμούς.
Μεγάλο μέρος της ανάλυσης αφιερώνεται στον Clausewitz, καθώς και πολλοί από τους αφορισμούς του Sun Tzu, είναι απολύτως σχετικοί τόσο με τα χαρακτηριστικά όσο και με τις δραστηριότητες τις ηγεσίες που εφαρμόζουν στρατηγική με σκοπό να χειριστούν αποτελεσματικά τα προβλήματα του ορθολογισμού και της αλληλεπίδρασης. Ο Clausewitz, ο οποίος εκφράζει τον Δυτικό τρόπο σκέψης, τονίζει τον χαρακτήρα, την εμπειρία, και την διαίσθηση. Ο Sun Tzu, που εκφράζει τον Ασιατικό τρόπο σκέψης, παίζει με τον υπολογισμό, τη δημιουργικότητα και την ευελιξία.
Ότι λένε μπορεί να ελεγχθεί υπό το πρίσμα των στρατηγικών που εφαρμόσθηκαν από ηγέτες που ξεχώρισαν στην ιστορία, σε σχέση με τα σύγχρονα μοντέλα της ηγεσίας. Οι αναλυτές στην παρούσα συγκυρία, θα πρέπει επίσης να έχουνε κατά νου ότι αυτό που ταιριάζει σε επιχειρησιακό επίπεδο ηγεσίας δεν σημαίνει ότι μπορεί να ταιριάζει σε στρατηγικό επίπεδο ηγεσίας. (και αντιστρόφως).
Επίλογος
Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αναλάβουν το δύσκολο ρόλο τείνοντας διπλωματικές συνεργασίες στην περιοχή, διατηρώντας παράλληλα επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών και επιβολής του Διεθνούς Δικαίου. Με αυτό τον τρόπο, η Ουάσιγκτον μπορεί να χτίσει σιγά-σιγά την ισχύ για να διαπραγματευτεί προς μια λιγότερο προκλητική κατάσταση. Η αποτροπή τώρα πλέον, είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί, τόσο από ηθική όσο και από πολιτική άποψη. Έτσι θα βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με έναν φαύλο καθεστώς. Γνωρίζουμε ότι αυτό δεν είναι η καλύτερη των επιλογών, αλλά είναι η μόνη μας πραγματική επιλογή.
Δημήτρης Τσαϊλάς,
Υποναύαρχος ΠΝ ε.α.
11/9/2017
1
ΠΟΣΟ ΚΟΝΤΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΕ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ;
ΠΟΣΟ ΚΟΝΤΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΣΕ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ;
Οι περισσότεροι άνθρωποι (και πολιτικοί) δεν πιστεύουν (ή δεν θέλουν ή δεν τους συμφέρει να πιστεύουν) ότι ένας πυρηνικός πόλεμος είναι δυνατός.
Αυτός ακριβώς είναι ένας λόγος που ένας πυρηνικός πόλεμος μπορεί να γίνει. ‘Όταν δεν πιστεύεις ότι υπάρχει απειλή, τότε δεν κινητοποιείσαι για να την αποτρέψεις αποτελεσματικά.
Μια τέτοια κατάσταση, ειρήσθω εν παρόδω, ήταν που επέτρεψε και τον Α’ και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στην πρώτη περίπτωση και τα δύο στρατόπεδα περίμεναν ότι το άλλο θα υποχωρήσει. Από «μπλόφα» σε «μπλόφα», καταλήξαμε στην πρώτη από τις μεγάλες ανθρωποσφαγές του 20ού αιώνα. Δύο δεκαετίες αργότερα, το Παρίσι, το Λονδίνο και η Μόσχα δεν θέλησαν να πιστέψουν ότι ο Χίτλερ ετοιμαζόταν να τους επιτεθεί. Βαυκαλίστηκαν τυχοδιωκτικά και καιροσκοπικά με την εκτίμηση ότι θα μπορούσαν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, να τα βρουν μαζί του. ‘Όχι μόνο δεν έκαναν τίποτα για να τον εμποδίσουν, αλλά και τον διευκόλυναν σημαντικά με την πολιτική τους. Το 1940, η Γαλλία κατελήφθη και ντροπιάστηκε συνθηκολογώντας, η ΕΣΣΔ παρολίγον να καταστραφεί (συνέβαλε καθοριστικά στο να μη συμβεί αυτό και η αντίσταση των Ελλήνων τότε στον Φασισμό και οι Κρητικοί που αποδεκάτισαν τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές, κάτι που ίσως να πληρώνουμε ακόμα). Η Βρετανία επεβίωσε, αναγκάστηκε όμως να παραιτηθεί οριστικά από ότι απέμενε από την Αυτοκρατορία της.
Το 1945 έγινε το αντίθετο. Μια ισχυρή μερίδα του αμερικανικού κατεστημένου ήταν έτοιμη να πάει σε τρίτο παγκόσμιο πόλεμο με τη Σοβιετική ‘Ενωση, τότε μάλιστα, και μέχρι το 1949, η Ουάσιγκτων είχε και το μονοπώλιο του πυρηνικού όπλου. Ποιος την εμπόδισε; ‘Όχι τόσο τα όπλα της Ρωσίας, όσο η τεράστια και παγκόσμια πολιτική ακτινοβολία της την επαύριο της νίκης επί του Φασισμού, η ύπαρξη ενόπλων κινητοποιημένων λαών σε μεγάλο τμήμα της ευρωπαϊκής ηπείρου, συχνά υπό την ηγεσία κομμουνιστικών αντιστασιακών κινημάτων, η εναργής συνείδηση όλης της ανθρωπότητας για το τι σημαίνει Πόλεμος.
Δυστυχώς, οι παγκόσμιες πολιτικές συνθήκες σήμερα, είναι που συνιστούν τη μεγαλύτερη απειλή για την ειρήνη. Ζούμε μια τρομερή υποχώρηση της πολιτικής συνείδησης παγκόσμια και μια αποσύνθεση της πολιτικής σκέψης – αυτή ακριβώς που επέτρεψε σε ένα κλόουν να παραστήσει τον αγωνιστή υπέρ της ειρήνης (!) και να παγιδεύσει τόσους ανθρώπους και δυνάμεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και παγκοσμίως.
Η Προειδοποίηση της Κίνας
Στις αρχές Αυγούστου η κινεζική ηγεσία αποφάσισε ότι το πράγμα παρατράβηξε. Η πολιτική κατευνασμού της αμερικανικής επιθετικότητας και πιέσεων στη Βόρειο Κορέα, που εφήρμοσε το Πεκίνο, όπως επίσης η Μόσχα και οι Ευρωπαίοι, δεν φαινόταν να αποτρέπει, αντίθετα, έκανε πιο πιθανό το ενδεχόμενο ενός πολέμου στην βορειοανατολική Ασία. Η Κίνα, όπως και όλα τα μέλη του ΣΑ του ΟΗΕ, είχαν ήδη επιβάλλει στη Βόρειο Κορέα σκληρές κυρώσεις, παρόλο που όλος ο κόσμος γνωρίζει από τα προηγούμενα παραδείγματα (π.χ. Γιουγκοσλαβία ή Ιράκ) ότι αυτές οι κυρώσεις πλήττουν πάντα τους λαούς και όχι τα καθεστώτα, δεν επιτυγχάνουν το αποτέλεσμα που λένε ότι επιδιώκουν και αποτελούν συνήθως τον προθάλαμο στρατιωτικής επίθεσης κατά του «τιμωρούμενου» κράτους. Αλλά, αντί η πολιτική τους να οδηγήσει σε κάποιο μαλάκωμα της αμερικανικής στάσης, οδήγησε σε σκλήρυνση, ωθώντας ταυτόχρονα τη Βόρειο Κορέα στη μόνη εναπομένουσα στρατηγική, την απειλή του Σαμψών «Αποθανέτω η Ψυχή μου μετά των Αλλοφύλων». ‘Αλλωστε, ακόμα κι αν η ηγεσία της Βόρειας Κορέας είχε αμφιβολίες, γνωρίζει πολύ καλά τι έπαθαν ο Σαντάμ Χουσείν, ο Καντάφι και ο ‘Ασαντ, αφού «συμμορφώθηκαν» με τις απαιτήσεις ελέγχου των εξοπλισμών τους.
Ο Τραμπ και ο Υπουργός ‘Αμυνας Ματίς (που μάλιστα εμφανίζεται ως «μετριοπαθής» και «φωνή της λογικής» στην αμερικανική κυβέρνηση από τον τύπο!), διετύπωσαν στις αρχές Αυγούστου, πρωτοφανείς απειλές «τερματισμού» του καθεστώτος της Βόρειας Κορέας αλλά και «καταστροφής» του πληθυσμού της. Στον αμερικανικό τύπο διέρρευσαν πληροφορίες ότι βομβαρδιστικά Β1 είναι έτοιμα να απογειωθούν από το Γκουάμ για να πλήξουν την χώρα. Στις 8 Αυγούστου, δύο Β1 πέταξαν κοντά στην Κορέα.
Το Πεκίνο δεν έχει καμία διάθεση να πάει σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ. Λέγεται ότι η παρακαταθήκη του Ντενγκ στους συμπατριώτες του είναι να έχουν ειρήνη τουλάχιστο μισό αιώνα με την υπερδύναμη. Στο Πεκίνο άλλωστε (όπως και στη Μόσχα) υπάρχει αναπόφευκτα και ένα ισχυρό λόμπυ υπέρ της διατήρησης, πάση θυσία, καλών σχέσεων με τη Δύση, με ισχυρό κοινωνικό έρεισμα αφού εκφράζει τη νεοσχηματιζόμενη αστική τάξη της Κϊνας. Πίσω από τον ασαφή όρο «παγκοσμιοποίηση», υπάρχει μια ολοκληρωτική «Αυτοκρατορία του Χρήματος» και αυτή η Αυτοκρατορία είναι ένα παγκόσμιο κόμμα που βρίσκεται σε όλα τα κέντρα του κόσμου. ‘Οσο για τη «διαθήκη» του Ντενγκ, το πρόβλημα είναι ότι η ειρήνη θέλει δύο, ενώ για τον πόλεμο φτάνει ένας! Αν αυτή ήταν η γνώμη του Ντενγκ, δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι και η Ουάσιγκτων θα συμφωνήσει, θα αφήσει δηλαδή την Κίνα να αναπτυχθεί μέχρι να γίνει ισοδύναμη με την Αμερική!
Στις 10 Αυγούστου το Πεκίνο αποφάσισε να αντιδράσει. Η εφημερίδα Global Times, ιδιοκτησία της «Λαϊκής Ημερησίας», οργάνου του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, δημοσίευσε ένα κύριο άρθρο ασυνήθιστης σαφήνειας. Προειδοποιούσε, μεταξύ άλλων, τις ΗΠΑ να μην επιτεθούν στη Βόρειο Κορέα «απρόκλητες» και να μη δοκιμάσουν να μεταβάλουν με στρατιωτικά μέσα το καθεστώς της και την ισορροπία δυνάμεων στην κορεατική χερσόνησο γιατί, αν δοκιμάσουν να το κάνουν, το Πεκίνο «θα τις εμποδίσει». Ταυτόχρονα, ζητούσε από τη Βόρειο Κορέα να μην εκτοξεύσει πυραύλους που απειλούν το “αμερικανικό έδαφος” γιατί, αν το κάνει, θα την αφήσει ανυπεράσπιστη.
Η Κίνα μόνο ένα μέσο έχει για να “εμποδίσει” τους Αμερικανούς να επιτεθούν στη Βόρειο Κορέα και να μεταβάλλουν την κατάσταση πραγμάτων στην κορεατική χερσόνησο. Το μέσο αυτό είναι οι ένοπλες δυνάμεις της.
Αλλά μια στρατιωτική εμπλοκή Κινέζων και Αμερικανών στην Κορέα συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο παγκόσμιας πυρηνικής σύρραξης.
‘Ηδη, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, το αμερικανικό Πεντάγωνο (κατά τη «μεσοβασιλεία» μεταξύ Κλίντον και υιού Μπους, πιθανώς για να μην πάρει κανείς την ευθύνη) έκανε ασκήσεις επί χάρτου με σενάριο έναν κυβερνοπόλεμο με την Κίνα στον Ειρηνικό, το 2017, με περιορισμένη χρήση πυρηνικών όπλων.
Οι Κινέζοι αντικατέστησαν το προσωπικό που χειρίζεται τα κορεατικά θέματα και μετά το δημοσίευμα της Global Times, ο Πρόεδρος Σι τηλεφώνησε στον Τραμπ και ζήτησε αποφυγή εμπρηστικών δηλώσεων και ενεργειών, ο Κινέζος Υπουργός Eξωτερικών τηλεφώνησε στον Ρώσο ομόλογό του και του είπε, σύμφωνα με την ανακοίνωση, ότι δεν μπορεί η Κίνα και η Ρωσία να αφήνουν κάποιον να κάνει ότι θέλει στην «αυλή» τους.
Μια συμμαχία Ρωσίας – Κίνας είναι ισχυρός παράγων ανάσχεσης της Υπερδύναμης, το ζήτημα είναι όμως ότι η πρακτική λειτουργία «αντιηγεμονικών» συμμαχιών προσκρούει ενίοτε στην επιθυμία κάθε «πόλου» να μην έρθει σε αντιπαράθεση με την υπερδύναμη, παρά μόνο όταν απειλούνται τα δικά του ζωτικά συμφέροντα. Το Πεκίνο κράτησε για παράδειγμα πολύ χαμηλό προφίλ στις μεσανατολικές συρράξεις, που όμως ήταν και η «εισαγωγή» στην κορεατική κρίση που τώρα αντιμετωπίζει. Οι εναλλακτικοί πόλοι του διεθνούς συστήματος, αθροιζόμενοι, έχουν πολύ μεγαλύτερη ισχύ από την Υπερδύναμη, το πλεονέκτημα όμως της τελευταίας είναι ότι, σε αντίθεση με τους αντιπάλους της, έχει μια πλήρη παγκόσμια, όχι μερική και περιφερειακή, στρατηγική.
Η προειδοποίηση της Global Times θύμισε σε ορισμένους αναλυτές, τηρουμένων των αναλογιών, την ανάλογη που απηύθυνε ο Τσου Εν Λάι στον Πρόεδρο Τρούμαν τον Αύγουστο του 1950, πάλι για την Κορέα. Ο Τρούμαν τη χαρακτήρισε «μπλόφα» και οι Αμερικανοί έτριβαν τα μάτια τους όταν τον Οκτώβριο του 1950 ο κινεζικός στρατός επενέβαινε στην κορεατική χερσόνησο και άρχιζε ένας από τους αγριότερους πολέμους της ιστορίας, με την αεροπορία των ΗΠΑ να ισοπεδώνει όλες ανεξαιρέτως τις κορεατικές πόλεις. «’Εκανα εμετό με όσα είδα στην Κορέα», ομολόγησε ο στρατηγός Μακ ‘Αρθουρ ενώπιον του Κονγκρέσου. Πιστεύεται ότι ο ίδιος ζήτησε χρήση ατομικών όπλων, αλλά οι πολιτικές συνθήκες την απέτρεψαν.
Τραμπ – Απότομη Προσγείωση
Πριν εκλεγεί, ο κ. Τραμπ εμφανίστηκε από τους οπαδούς του, και στην Αμερική και παγκοσμίως, ως φίλος της Ρωσίας, απομονωτιστής, αντίπαλος των πολέμων, επιφυλακτικός αν όχι απορριπτικός για το ΝΑΤΟ και διάφορα άλλα.
Ήδη, μόνο στο πρώτο εξάμηνο της θητείας του, το ενδεχόμενο πυρηνικής σύγκρουσης με τη Ρωσία ή/και την Κίνα έγινε ορατό τρεις φορές! Πριν από την τωρινή κρίση με την Κορέα, είχαμε τον Απρίλιο, τον αμερικανικό βομβαρδισμό της Συρίας, όπου σταθμεύουν ρωσικές δυνάμεις, τις απειλές Τίλερσον προς τη Μόσχα – “με μας ή με τον ‘Ασαντ” και την υπενθύμιση από τη Ρωσία της ετοιμότητας των πυρηνικών στρατηγικών δυνάμεών της, όπως και το προηγούμενο επεισόδιο Απριλίου κατά της Βορείου Κορέας.
Καθόλου άσχημα για έξη μήνες. Πόσο μάλλον αν προσθέσουμε την έναρξη προετοιμασίας πολέμου κατά του Ιράν (δήλωση του Προέδρου Τραμπ ότι δεν εκπληρώνει τη συμφωνία για τα πυρηνικά), την απειλή Τραμπ για στρατιωτική επέμβαση στη Βενεζουέλα, τη δοκιμή νέων αποσταθεροποιητικών όπλων από τις ΗΠΑ, συμβατικών και ατομικών, ικανών να πλήξουν τα καταφύγια ηγετών εχθρικών χωρών, την στρατιωτική περικύκλωση της Ρωσίας από το ΝΑΤΟ, τις απειλές του Υπουργού ‘Αμυνας της κυβέρνησης Τραμπ ότι θα εξοπλίσει με βαριά, καθαρά επιθετικά όπλα την Ουκρανία, την επικράτηση των νεοσυντηρητικών επί των απόψεων της ηγεσίας των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων με αποτέλεσμα την κατάληψη της Μοσούλης με ισοπέδωση.
Μπορεί κανείς να πιστεύει ότι θέλει για τον Τραμπ. Δεν είναι αντικείμενο του παρόντος άρθρου να αναλύσει τις απίθανες ανοησίες που ελέχθησαν – και λέγονται ακόμα – για το τι είναι αυτός ο άνθρωπος, η εκλογή του οποίου συνιστά πιθανώς μια από τις μεγαλύτερες και πιο επικίνδυνες συνωμοσίες και απάτες της παγκόσμιας ιστορίας. Η διαφορά των έξυπνων ανθρώπων από τους άλλους δεν είναι ότι δεν κάνουν λάθη, ενίοτε και πολύ σοβαρά λάθη. ‘Ολοι κάνουν λάθη. Τα λάθη είναι όχι μόνο αναπόφευκτα, αλλά και «επιθυμητά» κατά κάποιο τρόπο, γιατί είναι μια εκπαιδευτική διαδικασία. «Ο μεγαλύτερος δάσκαλός μου ήταν τα λάθη μου», είπε ο Μεγάλος Πέτρος. Η διαφορά των έξυπνων ανθρώπων από τους … άλλους, έγκειται στην ικανότητά τους να αντιληφθούν γρήγορα, να διορθώσουν, όσο είναι δυνατό, και να διδαχθούν από τα λάθη τους.
Αυτό που γίνεται μπροστά στα μάτια μας, στην πράξη και αυτό είναι που μετράει, είναι ότι, επί των ημερών του κ. Τραμπ, αναβιώνει η γνωστή και δημοσιευμένη από δεκαετιών στρατηγική του «Κόμματος του Πολέμου» και των Νεοσυντηρητικών, που περιλαμβάνει την καταστροφή σχεδόν όλων των καθεστώτων της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Κορέας και που δεν είναι παρά μια άσκηση περικύκλωσης και εξουδετέρωσης, τελικά, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, της Ρωσίας, της Κίνας, αλλά και της Ευρώπης ακόμα, ως δυνατότητας. ‘Ενας πολιτικός που συνδέεται στενά με το «όραμα» των Νεοσυντηρητικών, ο κ. Νετανιάχου, το είπε καθαρά στην πρώτη δήλωσή του μετά τον βομβαρδισμό της Συρίας τον Απρίλιο. Αφού συνεχάρη τους Αμερικανούς, πρόσθεσε ότι ελπίζει η Τεχεράνη, η Βόρειος Κορέα και «άλλοι» να «πάρουν το μήνυμα».
Ακόμα μεγαλύτερη σημασία από το τι πιστεύει ή δεν πιστεύει ο Τραμπ, αν και ποιοι τον «χειραγωγούν», αν θέλει ή πιέζεται να κάνει ότι θέλει, είναι αυτό που κάνει η κυβέρνησή του. Και η κυβέρνησή του πάει full steam για παγκόσμια σύρραξή, ή τουλάχιστον απειλεί με μια τέτοια σύρραξη, αν βασιστούμε για να την κρίνουμε στα γεγονότα, στο τι συμβαίνει και όχι στο τι νομίζουμε, τι μας λένε, τι θέλουμε ή τι έχουμε συμφέρον να πιστεύουμε ότι συμβαίνει.
Το ζήτημα του πολέμου και του ιμπεριαλισμού δεν είναι άλλωστε θέμα προσωπικού γούστου του α’ ή β’ ηγέτη. Οι προσωπικότητες έχουν πράγματι τεράστια σημασία και μπορεί όντως να κάνουν τη διαφορά σε κρίσιμα σημεία της ιστορικής εξέλιξης. ‘Οσο όμως η βαθειά, ολόπλευρη κρίση του παγκόσμιου συστήματος είναι μαζί μας και όσο γίνεται οξύτερη, χωρίς μάλιστα πολιτικές δυνάμεις, κοινωνίες, ηγεσίες, διανοούμενοι να θέτουν συνειδητά το καθήκον δημιουργίας αξιόπιστων εναλλακτικών λύσεων, το ενδεχόμενο μιας παγκόσμιας καταστροφής θα παραμένει επίσης πάρα πολύ μαζί μας.
Το άρθρο των Global Times της 10ης Αυγούστου έχει ενδιαφέρον και γιατί εντοπίζει και αναλύει έναν μηχανισμό με τον οποίο μπορεί οι ΗΠΑ και η Βόρειος Κορέα να εμπλακούν από κακούς υπολογισμούς σε ένα παιχνίδι που υπερβαίνει τις ικανότητές τους, οδηγούμενες χωρίς πρόθεση για κάτι τέτοιο στον πόλεμο.
Αυτό που δεν εξετάζει το άρθρο είναι η πιθανότητα να υπάρχει «κρυμμένος Αλκιβιάδης» στο σύστημα (με την έννοια μιας αποφασιστικής μειοψηφίας, όπως αυτή που κέρδισε τελικά την πλειοψηφία στη Συνέλευση των Αθηναίων υπέρ της σικελικής εκστρατείας, όπως τη διαιώνισε ο Θουκυδίδης), ο οποίος να χρειάζεται τελικά να γίνει κάπου ένας πυρηνικός πόλεμος, γιατί μόνο τρομάζοντας την ανθρωπότητα θα μπορούσε να πετύχει τους στόχους του. Εκεί οδηγεί στην ακρότητά της η ίδια η λογική της στρατηγικής του Χάους. Ο απόλυτος τρόμος θα ήταν ίσως και ένας τρόπος να αποδεχθούν οι άνθρωποι την ιδέα ενός παγκόσμιου Δικτάτορα, έστω και με τίμημα την προσωρινή τους επιβίωση ως Δούλων.
Ήδη άλλωστε, είναι απολύτως σαφές ότι το πρόγραμμα στρατιωτικής ανατροπής των καθεστώτων του Ιράν και της Βόρειας Κορέας, που εξ αρχής περιλαμβανόταν στην στρατηγική του Κόμματος του Πολέμου και των Νεοσυντηρητικών, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί με συμβατικά στρατιωτικά μέσα. Οδηγεί αναπόφευκτα σε χρήση πυρηνικών όπλων.
Ακόμα κι αν δεν χρησιμοποιηθούν πυρηνικά σύντομα στην Κορέα, μια παράπλευρη αλλά πολύ σημαντική παρενέργεια της τωρινής κρίσης είναι ότι η παγκόσμια κοινή γνώμη εξοικειώνεται με την ιδέα χρήσης των πυρηνικών όπλων, ένα ταμπού της εποχής μετά το 1945. ‘Όταν εκφέρονται τερατώδεις απειλές εναντίον μιας χώρας και κανείς σχεδόν διεθνώς δεν αντιδρά, αυτό τις νομιμοποιεί.
Η Αφωνία του Κόσμου
Το χειρότερο δεν είναι καν αυτά που κάνει η Ουάσιγκτων επί Τραμπ. Το χειρότερο είναι ότι δεν “κουνιέται φύλλο” σε όλο τον κόσμο. Τον Φεβρουάριο 2003, όταν οι Αμερικανοί ετοίμαζαν την εισβολή στο Ιράκ, μαζί με τους Βρετανούς, τους Αυστραλούς και τους Πολωνούς, εκατομμύρια διαδηλωτών βγήκαν παγκοσμίως στο δρόμο για να τους εμποδίσουν. Ο “τελευταίος των Γκωλικών”, ο Πρωθυπουργός της Γαλλίας Ντομινίκ ντε Βιλπέν έγινε το σύμβολο όλης της πολιτισμένης ανθρωπότητας, όταν κατακεραύνωσε, με μια ιστορική ομιλία του στο Συμβούλιο Ασφαλείας, τις ΗΠΑ για τη σχεδιαζόμενη τότε εισβολή στο Ιράκ. Μετά βέβαια, είναι αλήθεια, ότι και ο Πρόεδρος Σιράκ και ο Καγκελλάριος Σρέντερ κατατρόμαξαν από το ίδιο το θάρρος που επέδειξαν και ανέκρουσαν πρύμνα, συμβάλλοντας έτσι να μην υπάρχει πλέον ούτε ίχνος ανεξαρτησίας στα ευρωπαϊκά κράτη και να έχει καταστραφεί η μισή Μέση Ανατολή και να απειλούμαστε πλέον όχι μόνο με τρομερούς συμβατικούς, αλλά και με πυρηνικούς πολέμους!
Σε όλη την ιστορική περίοδο μετά το 1945 υπήρξε ένα ισχυρότατο φιλειρηνικό, αντιπολεμικό και αντιπυρηνικό κίνημα. Αυτό απέτρεψε έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο μεταξύ 1945 και 1949, όταν η Μόσχα δεν είχε ακόμα πυρηνικά όπλα, αυτό συνέβαλε επίσης καθοριστικά στη δημιουργία μιας δομής στοιχειώδους ελέγχου των εξοπλισμών μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, αυτό εμπόδισε τους Αμερικανούς να χρησιμοποιήσουν ατομικά όπλα στην Κορέα και στο Βιετνάμ. Οι πόλεμοι της Αλγερίας και του Βιετνάμ κερδήθηκαν εξίσου στα πεδία των μαχών και στους δρόμους των ευρωπαϊκών και αμερικανικών μεγαλουπόλεων. Μια σειρά σπουδαίων διανοούμενων και επιστημόνων, όπως ο ‘Αλμπερτ Αϊνστάιν και πολλοί άλλοι, τάχθηκαν εναντίον του Πολέμου. Ο Ντε Γκωλ διαφώνησε με τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Ακόμα κι όταν του πρότειναν να συλλάβει τον Ζαν Πωλ Σαρτρ, μεσούντος του πολέμου στην Αλγερία, ο Στρατηγός λέγεται ότι απήντησε «δεν συλλαμβάνεις τον Βολταίρο». Στη Γερμανία ο Βίλυ Μπραντ άνοιγε τον δρόμο στην Οστπολιτίκ
Σήμερα δεν υπάρχουν διανοούμενοι και οι «πολιτικοί» έχουν μετατραπεί σε (συχνά εκβιάσιμους) υπαλλήλους τραπεζών. Τα αντιπολεμικά κινήματα και όλα τα κινήματα αμφισβήτησης δεν υπάρχουν ή είναι πολύ περιορισμένα. Μια εκφυλισμένη «αριστερά» τάσσεται συχνά υπέρ του «δικού της» ιμπεριαλισμού, χρησιμοποιώντας τις ορθές ή εσφαλμένες κριτικές εναντίον του καθεστώτος των τρίτων χωρών για να επιτρέπει στρατιωτικές επεμβάσεις σε όλο τον κόσμο. Ζούμε δηλαδή σε μια περίοδο πρωτοφανούς υποχώρησης της ανθρώπινης συνείδησης.
Ακόμα όμως και μεταξύ πυρηνικών δυνάμεων, η ύπαρξη πυρηνικής ισοτιμίας είναι μακροχρονίως αναγκαία συνθήκη αποτροπής του πυρηνικού πολέμου, όχι όμως και ικανή. Ξέρουμε τώρα ότι στη σύσκεψη για την Κούβα που αποφάσισε αν θα γίνει ή όχι παγκόσμιος πυρηνικός πόλεμος, όλοι οι συμμετέχοντες ήταν υπέρ του πολέμου, εκτός από δύο πρόσωπα, τον Πρόεδρο Κένεντι και τον αδελφό του. Η ύπαρξή τους όμως εκεί μέσα δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο γεγονός. Αντανακλούσε την ιδεολογία, την πολιτική ατμόσφαιρα, τις αντιλήψεις, της κοινωνικές δυνάμεις της εποχής τους, τον καπιταλισμό του 1960 και όχι αυτόν που έχουμε τώρα.
Η εκδίκηση της πολιτικής
Η ανακάλυψη των πυρηνικών όπλων τροποποίησε βαθιά, αλλά δεν ακύρωσε το αξίωμα του Κλαζούζεβιτς: Ο Πόλεμος είναι συνέχεια της Πολιτικής με άλλα μέσα.
Γιατί οι κοινωνίες δεν είναι ανόργανη ύλη, δεν καθορίζεται ντετερμινιστικά η πορεία τους. Πίσω από κάθε απόφαση χρήσης ενός όπλου υπάρχει μια ανθρώπινη βούληση. Οι άνθρωποι όμως είναι ικανοί για λογικές, αλλά και για εντελώς παράλογες συμπεριφορές, για σωφροσύνη και για παραφορσύνη.
Για να λειτουργήσει η πυρηνική αποτροπή χρειάζεται ένα μίνιμουμ επίπεδο ορθολογισμού στο παγκόσμιο σύστημα, αλλοιώς η ύπαρξη πυρηνικών οπλοστασίων μπορεί να οδηγήσει σε αμοιβαία καταστροφή. Κι αυτό που βλέπουμε σήμερα στο παγκόσμιο σύστημα είναι η σταδιακή καταστροφή του ορθολογισμού, σύμπτωμα κοινωνιών που δεν μπορούν να λύσουν τα προβλήματά τους.
Ο Μαρξ είπε ότι οι άνθρωποι, οι κοινωνίες βάζουν στον εαυτό τους τα προβλήματα που μπορούν να λύσουν. Προφανώς δεν βάζουν αυτά που δεν μπορούν να λύσουν. ‘Η τα βάζουν με λάθος, καταστροφικό και παραπλανητικό τρόπο (όπως συνέβη με τους ολοκληρωτισμούς του μεσοπολέμου ή με τον Τραμπ και την Λεπέν σήμερα).
Ο ίδιος ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών π.χ. αμφισβητεί ανοιχτά τα πορίσματα της Επιστήμης, δηλαδή την Επιστήμη, στο μείζον, καθοριστικής σημασίας για την επιβίωση της ζωής πρόβλημα της Κλιματικής Αλλαγής.
Αμερικανοί επίσημοι συγκρίνουν τον Πούτιν με τον Χίτλερ, δηλαδή πληροφορούν τους Ρώσους αναλυτές ότι πιθανώς ετοιμάζουν πόλεμο εναντίον της Ρωσίας. Τι θα γίνει αύριο αν συμβεί ένα λάθος στα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, όπως τόσες φορές στην ιστορία; Αυτοί που θα πρέπει να πάρουν τις αποφάσεις, θα επηρεαστούν όχι μόνο από αυτό που βλέπουν στις οθόνες των ραντάρ, αλλά και από αυτό που εκτιμούν ως πιθανό να συμβαίνει. Πολύ περισσότερο όταν αυτά θα συμβαίνουν σε ένα κυβερνο-περιβάλλον διασποράς πληροφορίας με ρυθμούς και σε ποσότητες που υπερβαίνουν την ικανότητα του ανθρώπινου μυαλού να τις αξιολογήσει.
Η ψυχροπολεμική ρητορεία που άρχισε η Κυρία Κλίντον και συνεχίζει με έργα, όχι με λόγια, ο Τραμπ, καταστρέφει το ελάχιστο κοινά αποδεκτών κανόνων συμπεριφοράς, την ελάχιστη βάση κοινής κατανόησης του κόσμου, μεταξύ των πυρηνικών υπερδυνάμεων. Το ίδιο άλλωστε έκανε και η κατάργηση της συνθήκης για τα αντιβαλλιστικά όπλα ΑΒΜ, καταστρέφοντας το θεμέλιο της δομής του ελέγχου των εξοπλισμών που επέβαλλε μάλιστα η ίδια η Αμερική, για να αποτρέψει από τον κίνδυνο αιφνιδιαστικού πρώτου πλήγματος.
Σήμερα στην Αμερική, δεν κουβεντιάζουν για την πολιτική της χώρας τους ή για την πολιτική της Ρωσίας και της Κίνας. Δεν κουβεντιάζουν ούτε για το τι περιέχουν ή όχι τα μέιλ της Κλίντον ή τι πραγματικά κάνει ο Τραμπ. Κουβεντιάζουν αν οι Ρώσοι υπέκλεψαν ή όχι αυτά τα μέιλ. Επιχειρείται δηλαδή να ταυτισθεί μια βασικά φιλειρηνική δύναμη, όπως η Ρωσία, με έναν Πρόεδρο που η οικονομική και κοινωνική του πολιτική έρχεται σε σύγκρουση με μεγάλα τμήματα της αμερικανικής κοινωνίας. Τα τμήματα αυτά αντικειμενικά θα μπορούσαν να είναι «σύμμαχα» με τη Ρωσία στην επιδίωξη ανατροπής των παγκόσμιων πολεμικών τυχοδιωκτισμών, όπως σε μεγάλο βαθμό έγινε σε όλη τη μεταπολεμική περίοδο, γιατί αυτοί οι τυχωδιωκτισμοί δεν είναι προς το συμφέρον τους. (1)
Μόνο η επανεμφάνιση της πολιτικής μπορεί να σταματήσει την πορεία προς τον Πόλεμο – η ισοτιμία στα όπλα δεν φτάνει. Μόνο η έγκαιρη συνειδητοποίηση των κινδύνων και η κινητοποίηση παγκοσμίως για να αποτραπούν, της κοινής γνώμης και των πολιτικών δυνάμεων, μπορεί να αποτρέψει τον πόλεμο. Μακροχρόνια άλλωστε είναι αδύνατο να καταπολεμηθεί το σύμπτωμα χωρίς να πολεμηθεί η αιτία. Μόνο η εμφάνιση μιας σοβαρής ολοκληρωμένης εναλλακτικής σε έναν κόσμο «προϊστορικό και βάρβαρο» στην οικονομία, στις κοινωνικές και τις διεθνείς σχέσεις, στον Πολιτισμό, ενός εναλλακτικού οράματος στην ιδεολογία του παγκόσμιου χρηματιστικού κεφαλαίου που σήμερα κυριαρχεί, μόνο η κινητοποίηση μεγάλων κοινωνικών δυνάμεων, διανοουμένων και κρατών, μπορεί να λύσει και το πρόβλημα του πολέμου και της επιβίωσης της ανθρωπότητας.
Σημείωση
1.
Το ενδιαφέρον είναι ότι η απίθανη υπόθεση Τραμπ εξ αντικειμένου επέφερε βαρύ πλήγμα και στην εικόνα της Αμερικής ως «εχθρού» στη ρωσική κοινή γνώμη. ‘Όταν η Μοσκόβσκι Κομσομόλετς γράφει π.χ. τόσο μεγάλες ανοησίες όπως ότι η εκλογή Τραμπ στον Λευκό Οίκο είναι σαν την κατάληψη των Χειμερινών Ανακτόρων από τους Μπολσεβίκους (!!!), η σύγχυση που δημιουργείται οδηγεί το ποσοστό των Ρώσων που εκτιμούν – ορθώς – την Αμερική ως εχθρό, να πέσει από το μάλλον ήδη χαμηλό 42% στο 8%.
Αν υπάρχει μια σταθερά στη ρωσική ιστορία είναι ότι αυτή η χώρα δεν μπορεί να καταληφθεί εξ εφόδου, με επίθεση. Μπορεί να καταστραφεί μόνο αν μπερδέψει τους φίλους και τους εχθρούς της. Η ΕΣΣΔ παρολίγον να καταστραφεί το 1941 με αυτόν τον μηχανισμό και κατεστράφη τελικά με την ίδια μέθοδο το 1991. ‘Ενας λόγος που επεβίωσε η εξουσία του Κομμουνιστικού Κόμματος στην Κίνα είναι ότι πάντα η επικοινωνιακή πολιτική διατήρησε την εικόνα της Δύσης ως εχθρού.
Σε κάθε περίπτωση, η σταθερότητα της εσωτερικής κατάστασης στη Ρωσία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον τρόπο που καταλαβαίνει η ελίτ και η κοινή γνώμη της χώρας τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής και της διεθνούς κατάστασης.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
25/8/2017
2.
Φάκελος Βόρεια Κορέα: Είναι ο πυρηνικός πόλεμος ενώπιόν μας; Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον!
File Photo: South Koreans watch a television displaying news broadcasts reporting on North Korea's recent ballistic missile launch, at a station in Seoul, South Korea. EPA, JEON HEON-KYUN
Φάκελος Βόρεια Κορέα: Είναι ο πυρηνικός πόλεμος ενώπιόν μας; Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον!
Εδώ και αρκετές εβδομάδες, αλλά ειδικότερα τις τελευταίες ημέρες διαβάζει κανείς αναλύσεις αναφορικά με τη Βόρεια Κορέα και την κρίση στην Χερσόνησο της Κορέας και πραγματικά τότε καταλαβαίνει γιατί ο πλανήτης και το διεθνές σύστημα βρίσκεται στο χάλι που βρίσκεται. Ειδικά μάλιστα εάν διαβάσει κανείς τα σχόλια της αρπαχτής στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τότε χάνει κάθε ελπίδα για το αύριο και το μέλλον.
Ιστορική Καταγραφή…
Η Βόρεια Κορέα είναι μια μικρή χώρα, εξαιρετικά φτωχή, που κυβερνάται από ένα απαρχαιωμένο και εξαιρετικά προβληματικό καθεστώς.' Η οικονομική της κατάσταση είναι πραγματικά τραγική. Δεν είναι δυνατόν να αντέξει μια σκληρή στρατιωτική σύρραξη για παραπάνω από λίγα εικοσιτετράωρα και το στρατιωτικό της υλικό είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων, ηλικιακά, ορισμένων δεκαετιών. Το βασικότερο όλων εισάγει το σύνολο των ενεργειακών της πόρων και καυσίμων, με αποτέλεσμα οι αντοχές της να είναι μηδαμινές. Στην πραγματικότητα δεν είναι σε θέση να κερδίσει στρατιωτική σύγκρουση με κανέναν από τους γείτονές της. Είναι επίσης τόσο απομονωμένη πολιτικά που δεν έχει καμία δυνατότητα να διαμορφώσει οτιδήποτε πέρα από ένα photo opportunity με τη γελοία προσωπικότητα που ακούει στο όνομα Dennis Rodman. Η κατάσταση της είναι τόσο άθλια που η στρατηγική της περιορίζεται σε μπλόφες και προπαγάνδα.
Παρόλα αυτά υπάρχει η στρατηγική οπτική στην όλη ιστορία. Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύτηκαν να' προστατέψουν εδάφη και οικονομίες όλων των συμμάχων τους, μεταξύ αυτών και της Νότιας Κορέας, έτσι ώστε να περικυκλώσουν την τότε Σοβιετική Ένωση. Μέρος αυτής της στρατηγικής ήταν η μεγάλη στρατιωτική παρουσία στη Νότια Κορέα. Ο Ψυχρός Πόλεμος έχει τελειώσει εδώ και πάρα πολύ καιρό, και το έχω επαναλάβει αρκετές φορές στα κείμενά μου, η Ουάσιγκτον αποχωρεί από το ρόλο του θεματοφύλακα και διαχειριστή της διεθνούς ασφάλειας όπως το γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Η στρατιωτική της παρουσία στη Νότια Κορέα είναι η επιτομή αυτού του παλιού συστήματος. Η Χερσόνησος της Κορέας παραμένει ένα καυτό σημείο, αλλά δεν υπηρετεί πλέον ένα στρατηγικό σχεδιασμό για την Ουάσιγκτον. Για την Αμερικανική κυβέρνηση, αποτελεί πλέον ένα ρίσκο, χωρίς κανένα ορατό κέρδος. Βρισκόμαστε σε ένα κομβικό σημείο που η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή θα αλλάξει και μάλιστα δραστικά. Και ας ουρλιάζουν κάποιοι για τον πυρηνικό κίνδυνο. Την ίδια στιγμή το ερώτημα των πυρηνικών της Βόρειας Κορέας είναι σοβαρό, και είναι ο μοναδικός ρόλος που οι ΗΠΑ δίνουν σημασία στο αστείο καθεστώς του Κίμ και στη μπάχαλο χώρα του. Αλλά πόσο πρέπει να ανησυχεί κανείς;
Τεχνική Θεώρηση Πυρηνικού Προγράμματος…
Τα προγράμματα πυρηνικών όπλων, όπως έχουμε διαπιστώσει πολλές φορές στο παρελθόν' δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Το να προμηθευτεί κανείς ουράνιο ή πλουτώνιο, ποιότητας για όπλα, να κατασκευάσει πυροκροτητή για πυρηνική έκρηξη, είναι κάτι το οποίο επιτεύχθηκε στη δεκαετία του 1940 και σίγουρα είναι κάτι που οι καθόλα εφευρετικοί Κορεάτες σε Βορρά και Νότο, μπορούν να πετύχουν εύκολα.
Αλλά αυτό είναι μόνο το πρώτο και εύκολο βήμα. Αμέσως μετά πρέπει να υπάρξει ο τρόπος παράδοσης του όπλου. Στη Χιροσίμα ' και το Ναγκασάκι οι Αμερικανοί το έκαναν με βομβαρδιστικά διότι δεν υπήρχαν πύραυλοι εδάφους αέρος και πάνω από όλα δεν υπήρχαν αντιπυραυλικά συστήματα εδάφους αέρος στην Ιαπωνία.
Σήμερα η δουλειά γίνεται μόνο με πυραύλους και το μοναδικό τρικ στην όλη ιστορία είναι η απόσταση που είναι ικανός να διανύσει ένας πύραυλος. Το καθεστώς της Βόρειας Κορέας, μπορεί να ειπωθεί με ασφάλεια ότι στοχεύει το έδαφος των ΗΠΑ και θα μπορούσε να φτάσει κάπου στην περιοχή της Χαβάη. Σε κάποια χρόνια όμως το ηπειρωτικό έδαφος των ΗΠΑ θα είναι εφικτό.
Ακόμα και τότε αυτό δεν είναι ουσιαστικά αρκετό. Ένας πύραυλος δεν μπορεί να μεταφέρει μεγάλο πυρηνικό όπλο. Επίσης η επιστροφή του πυραύλου στην ατμόσφαιρα δημιουργεί μεγάλα προβλήματα ευστοχίας ενός πυρηνικού πυραύλου και απαιτεί εξαιρετικά προηγμένη τεχνολογία. Τα εμβρυακά πυρηνικά της Βόρειας Κορέας δύσκολα μπορούν να χαρακτηριστούν ακριβή, παρά μόνο σε εξαιρετικά κοντινές αποστάσεις. Άρα η Ουάσιγκτον δεν ιδρώνει, στην πραγματικότητα, ιδιαίτερα.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι η επαναφορά ενός πυραύλου στην ατμόσφαιρα χωρίς ο ίδιος και το όπλο που μεταφέρει να διαλυθούν είναι πολύ πιο δύσκολο από το να καταφέρεις να τον στείλεις στον προορισμό του, και οπωσδήποτε είναι επίσης εξαιρετικά δύσκολο να καταφέρεις να σμικρύνεις ένα πυρηνικό έτσι ώστε να κουμπώνει στην κεφαλή ενός διηπειρωτικού πυραύλου. Μπορεί λοιπόν η Βόρεια Κορέα να έχει κάνει σημαντική πρόοδο, αλλά σίγουρα βρίσκεται πολύ μακριά από το να έχει όπλο για να φτάσει να κτυπήσει τις ΗΠΑ και να το χρησιμοποιήσει ως μοχλό αποτροπής. Οπότε αμφισβητείται ακόμη και το επιχείρημα ότι το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του καθεστώτος της Βόρειας Κορέας, στοχεύει τις ΗΠΑ.
Βόρεια Κορέα Εσωτερικό Σκηνικό…
Όποιος επικαλεστεί ότι έχει καθαρή και σοβαρή εικόνα του τι πραγματικά συμβαίνει στο εσωτερικό της Βόρειας Κορέας, απλά στερείται κάθε σοβαρότητας. Το καθεστώς έχει ένα ιδιαίτερα σφικτό σύστημα ασφάλειας και δύσκολα επιβιώνει κατάσκοπος μέσα στη Βόρεια Κορέα. Σαν αποτέλεσμα δεν υπάρχει και αξιόπιστη πληροφόρηση για τα πολιτικά και στρατιωτικά δρώμενα στη χώρα. Άρα όλοι απλά εικάζουν και αυτό είναι μη αξιόπιστο και επικίνδυνο.
Από τη στιγμή λοιπόν που κινούμαστε στη σφαίρα της εικασίας καλό είναι να προσπαθούμε να είμαστε όσο το δυνατόν ενημερωμένοι και αναλυτικοί σε αυτά που γνωρίζουμε.
Με βάση λοιπόν μια λεπτομερή θεώρηση των πληροφοριών, της βιβλιογραφίας, και των σοβαρών αναλύσεων, η στόχευση του προγράμματος, των απειλών και της προπαγάνδας της Βόρειας Κορέας δεν είναι οι ΗΠΑ, αλλά κάτι πολύ πιο κοντινό και οικογενειακό. Ο Κιμ Ιλ Σούνγκ, ιδρυτής της Βόρειας Κορέας, έχτισε την προσωπικότητα του και την ηγετική του φυσιογνωμία πολεμώντας εναντίον της Ιαπωνίας κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης κατοχής της Χερσονήσου της Κορέας. Δημιούργησε αυτή τη σταλινική, πάμφτωχη, και με παρανοϊκό καθεστώς χώρα, και την κυβέρνησε μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε, η Κίνα αποφάσισε να παίξει με το καπιταλιστικό σύστημα και το σταλινικό δημιούργημα του έμεινε μόνο και έρημο. Ο ιδρυτής της Βόρειας Κορέας δεν ήταν ανόητος, αντιλήφθηκε ότι η χώρα του θα ήταν, με τα νέα δεδομένα, πολύ δύσκολο να επιβιώσει, και άρχισαν τότε η συζήτηση στο εσωτερικό της χώρας για το πώς να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για ένωση με τη Νότια Κορέα. Δυστυχώς ξαφνικά πέθανε και ο νοών νοείτο.
Η πρώτη γενιά του καθεστώτος έκανε αυτό που γίνεται συνήθως σε τέτοια καθεστώτα πέρασε τη εξουσία στο γιό του, Κίμ Ζόνγκ Ιλ. Ο ιδρυτής του καθεστώτος ήταν ικανός απολυταρχικός ηγέτης, έξυπνος διαπραγματευτής, και είχε το κύρος που προσφέρει η μακροχρόνια διακυβέρνηση. Ο γιός ήταν ένας εγωιστής, ανίκανος, και χωρίς συναίσθημα δικτάτορας, που κινούνταν σε ένα περιβάλλον απομόνωσης και παράνοιας. Το σύστημα εκπαίδευσης του καθεστώτος κινείται αποκλειστικά στο χώρο της στενής ιδεολογίας. Ο γιός λοιπόν και όλη η ομάδα με την οποία κυβέρνησε είχε μεγαλώσει στο εσωτερικό της χώρας με αποτέλεσμα η πολιτικές που εφάρμοσε να εξαθλιώσουν σε μεγαλύτερο βαθμό τη χώρα.
Η παλιά γενιά αντιμετώπισε με τρόμο την κατάσταση αυτή και με δεδομένο ότι δεν ήταν δυνατό ο γιός και η γενιά του να αν ανατραπεί, επέλεξαν να στείλουν την Τρίτη γενιά της οικογένειας, το σημερινό φρούτο, να μορφωθεί στο εξωτερικό έτσι ώστε να μάθει πως λειτουργεί ο πραγματικός κόσμος. Έτσι ώστε όταν επιστρέψει να προχωρήσει σε αλλαγές και να βάλει τη χώρα στον πραγματικό κόσμο. Ο Κιμ Ζόνγκ Ουν, έκανε σπουδές στην Ελβετία. Αλλά και σε αυτό το σχέδιο προέκυψε πρόβλημα. Πριν τελειώσει τις σπουδές του ο πατέρας του πέθανε και για να αποφευχθεί το χάος επέστρεψε και ανέλαβε την ηγεσία του της χώρας και του καθεστώτος, στην ηλικία των 27 ετών. Αμέσως έβαλε τη γενιά του πατέρα του στην άκρη.
Η κατάσταση που αντιμετώπισε ξεπερνά την παράνοια. Η πρώτη γενιά στα πρόθυρα του τάφου επιθυμούσε από αυτόν να μεταρρυθμίσει τη χώρα αλλά μετά το θάνατό της, και ακόμα έχουν δύναμη στο καθεστώς. Η δεύτερη γενιά του πατέρα του σκληροπυρηνική και απομονωτική έχει μπει στην άκρη για να πάρει αυτός την εξουσία και είναι εξαγριωμένη επιδιώκοντας να ανακτήσει αυτά που έχασε. Ο νεαρός βρίσκεται μεταξύ συμπληγάδων με αποτέλεσμα να είναι απρόβλεπτος και βρίσκει το επικίνδυνο παιχνίδι του πυρηνικού προγράμματος όπλων ως διέξοδο και αντίδοτο στην πίεση.
Και όλα καταλήγουν στην προπαγάνδα και πολύ καλά κάνει ο Πρόεδρος Τράμπ που απαντά στο παιχνίδι της προπαγάνδας του Κίμ, μέσω σκληρών μηνυμάτων στο twitter. Είναι έξυπνη στρατηγική διότι κάνει σαφές στο καθεστώς της Βόρειας Κορέας ότι βρίσκεται στο ραντάρ της Ουάσιγκτον και ότι η προπαγάνδα του δεν θα περάσει χωρίς επιπτώσεις.
Με βάση όλα τα παραπάνω θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν υπάρχει άμεσος λόγος ανησυχίας για τη Βόρεια Κορέα. Και όμως δεν είναι κάτι τόσο απλό. Το σήμερα έχει αλλάξει πρόσφατα και εδώ είναι που βασίζεται η ανησυχία.
Το Σήμερα…
Μέσα στον Αύγουστο οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, αλλά και η προπαγάνδα που πηγάζει από τη Βόρεια Κορέα, δείχνουν μια ραγδαία πρόοδο στο τεχνικό κομμάτι της προγράμματος πυρηνικών όπλων. Διηπειρωτικοί πύραυλοι, υλικά που δείχνουν σταθερή επαναφορά πυραύλων στην ατμόσφαιρα, πρόοδος στη σμίκρυνση του πυρηνικού όπλου που τα καθιστούν ικανά για τοποθέτηση σε κεφαλή πυραύλου και άλλα σημαντικά επιτεύγματα. Και μέσα σε όλα αυτά ήρθε και η τελευταία δοκιμή και η ανακοίνωση ότι επρόκειτο για θερμοπυρηνική βόμβα υδρογόνου.
Με δεδομένο το πόσο σφικτό είναι το καθεστώς της Βόρειας Κορέας, ειδικά στις πληροφορίες για το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων, η ταυτόχρονη δημοσίευση όλων αυτών των πληροφοριών είναι βολικά χρήσιμη. Στην Ουάσιγκτον η δημοσιοποίηση τέτοιων πληροφοριών δείχνει προσπάθεια σχετικών υπηρεσιών να εξασφαλίσουν μεγαλύτερα κονδύλια. Στην πλευρά του καθεστώτος της Βόρειας Κορέας κάποια από αυτά που λέγονται είναι αστεία, διότι εάν είχαν σχέση με την πραγματικότητα θα έφερναν τη Βόρεια Κορέα τεχνολογικά στο ίδιο σχεδόν επίπεδο πυρηνικών όπλων με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.
Παρόλα αυτά είναι πολλά και σημαντικά τα τελευταία δεδομένα για να τα απαξιώσει κανείς. Εάν κάποια από αυτά αληθεύουν, τότε η ισορροπία στην περιοχή και η πολιτική της Ουάσιγκτον προς αυτή αλλάζει δραματικά.
Οι Επιλογές της Ουάσιγκτον…
Η πρώτη επιλογή είναι αυτή του προληπτικού κτυπήματος και όχι ενός απλού συμβατικού στρατιωτικού κτυπήματος. Όταν αντιμετωπίζει κάποιον που πιστεύεις ότι έχει κατασκευάσει πυρηνικό όπλο το οποίο μπορεί να πλήξει εσένα ή τους συμμάχους σου, υποθέτεις ότι δεν έχει μόνο ένα. Μια συμβατική επίθεση που θα καταστρέψει ένα θα τον οδηγήσει στην εκτόξευση των άλλων. Οπότε δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να είναι το προληπτικό κτύπημα πυρηνικό για να τελειώνεις με την απειλή μια και καλή.
Η δεύτερη επιλογή είναι αυτή της αποτροπής. Η Ουάσιγκτον θα εξασφαλίσει ότι κανένα πυρηνικό που θα εκτοξευθεί από τη Βόρεια Κορέα, δεν θα πλήξει τις ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει δραστική επέκταση των αμυντικών αντιπυραυλικών συστημάτων επίγεια, εναέρια και θαλάσσια. Αυτό θα πρέπει να συνοδεύεται και από δυνατότητα πλήγματος μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα για την καταστροφή οποιαδήποτε εγκατάστασης εκτόξευσης των πυρηνικών της Βόρειας Κορέας. Κάποια τέτοια βήματα έχουν γίνει με την ανάπτυξη του αντιπυραυλικού συστήματος THAAD στη Νότια Κορέα.
Κίνα…
Η μεγάλη χαμένη και από τις δυο επιλογές είναι η Κίνα. Δεν είναι δυνατόν να φανταστεί κανείς κάτι που να κάνει το Πεκίνο να δώσει σημασία σε οτιδήποτε θέλει να συζητήσει η Ουάσιγκτον από το μια πυρηνική εξαφάνιση του μοναδικού συμμάχου της στην περιοχή από τις ΗΠΑ. Η επιλογή της αποτροπής είναι χειρότερη για την Κίνα γιατί τα αντιπυραυλικά συστήματα δεν μπορούν να αποτρέψουν μόνο πυρηνικά της Βόρειας Κορέας αλλά και της Κίνας. Οι πρόσφατες κινήσεις του καθεστώτος Κίμ οδηγούν το Πεκίνο να δείχνει αδύναμο και περιορίζονται οι στρατηγικές του επιλογές.
Και εδώ αναρωτιέται κανείς που είναι λάθος ο Πρόεδρος Τράμπ, όταν επικαλείται κάτι τέτοιο. Και εδώ είναι που βγαίνει στον αφρό το πραγματικό μυστικό και ο μεγάλος κίνδυνος αυτού που έρχεται. Βλέπε Νότια Κορέα και όχι μόνο.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν άσκησε τόσο σκληρή κριτική στο καθεστώς Κίμ μετά την πρόσφατη δοκιμή του πυρηνικού όπλου, αλλά στη Νότια Κορέα για την τακτική κατευνασμού που ακολουθεί.
Το πρόβλημα δεν είναι με τον Πρόεδρο Τράμπ, το καθεστώς Κίμ στη Βόρεια Κορέα, στη Νότια Κορέα, αλλά στο παραδοσιακό διεθνές σύστημα που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα και καταρρέει.
Βόρεια Κορέα, Νότια Κορέα, Τράμπ και η Σχέση του Εμπορίου με την Ασφάλεια…
Ο Αμερικανός Πρόεδρος μετά τη σκληρή κριτική του προς τη Σεούλ, απείλησε να αποχωρήσει σύντομα από τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Νότια Κορέα. Αυτό προκάλεσε για μια ακόμη φορά πυρά κριτικής εναντίον από το παραδοσιακό σύστημα αλλά και μπέρδεμα αναλυτών που σκέφτονται ότι σε μια πιθανή σύγκρουση των ΗΠΑ με τη Βόρεια Κορέα, η Ουάσιγκτον χρειάζεται οπωσδήποτε τη Σεούλ.
Όλο αυτό το πάζλ θα πρέπει να το προσεγγίσει κανείς ψύχραιμα και για μια ακόμη φορά η ιστορική αναδρομή είναι το κλειδί.
Από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά οι ΗΠΑ, βάσισαν την εξωτερική τους πολιτική σε ένα απλό δόγμα. Τη δημιουργία ενός διεθνούς συστήματος ασφάλειας για τους συμμάχους τους, βάση του οποίου θα μπορούσαν να προμηθεύονται υλικά και να διαθέτουν αγορές χωρίς να επιβαρύνονται το κόστος της προστασίας τους. Σαν αντάλλαγμα η Ουάσιγκτον είχε τον πρώτο λόγο στο πως θα διεξάγονταν ο Ψυχρός Πόλεμος. Δημιούργησε το σύστημα του Bretton Woods, ως δωροδοκία των συμμάχων για να αντιπαρατεθούν με τη Σοβιετική Ένωση. Σε αυτό προσέλκυσαν παραδοσιακούς συμμάχους, αλλά και χώρες με τις οποίες πολέμησαν, όπως η Γερμανία, Ιαπωνία, αλλά και η Αγγλία, από την οποία κέρδισαν με αιματηρό πόλεμο την ανεξαρτησία τους. Ασφάλεια και εμπόριο ήταν άρρηκτα συνδεδεμένα. Η Ουάσιγκτον έχανε στο εμπόριο με στόχο τον πρώτο λόγο στην ασφάλεια και την αντιπαράθεση με τη Σοβιετική Ένωση.
Ο Ψυχρός Πόλεμος έχει τελειώσει εδώ και πάρα πολύ καιρό. Όταν ο Πρόεδρος Τζόρτζ Μπούς, με την εκπληκτική ομάδα εξωτερικής πολιτικής που είχε, ετοιμάζονταν να γυρίσει τη σελίδα το 1992 ηττήθηκε στις εκλογές από τον Μπίλ Κλίντον, ο οποίος δεν είχε καιρό για σοβαρή εξωτερική πολιτική και άφησε το σύστημα να σέρνεται κάνοντας και αιματηρούς πολέμους (το πόσο αναγκαίοι ήταν είναι άλλη μεγάλη συζήτηση). Ο Πρόεδρος Τζόρτζ W. Μπούς μετά τον Κλίντον αναγκάστηκε λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, σε μια μονοδιάστατη εξωτερική πολιτική με αποκλειστική έμφαση στον ισλαμικό κόσμο, και άφησε και αυτός το σύστημα να σέρνεται. Μετά ήρθε ο Μπαράκ Ομπάμα, που στην ουσία δεν είχε καν εξωτερική πολιτική. Σε κάποιες περιπτώσεις διατύπωνε καμιά σωστή ατάκα, αλλά ποτέ τα λόγια δεν συνοδεύονταν από σοβαρή δράση.
Η Μετά Bretton Woods Εποχή…
Η εποχή της άρρηκτης σύνδεσης ασφάλειας και εμπορίου έχει περάσει ανεπιστρεπτί, και μαζί της έχει τελειώσει και ο διπολικός κόσμος. Έχουμε νέα κέντρα δύναμης όπως η Κίνα και η Ινδία. Πλέον η Ουάσιγκτον έχει αναγκαστεί να διαπραγματεύεται στο διεθνές εμπόριο ανεξάρτητα, ενώ συνεχίζει να πληρώνει για την ασφάλεια. Αυτό δεν είναι απλά αφελές αλλά τραγικό.
Καλό είναι να έχουμε στο μυαλό μας τρία σημαντικά δεδομένα. Ποτέ στην ιστορία δεν είχαμε πολυπολική περίοδο χωρίς πολέμους ανάμεσα σε συνεχώς μετατρέψιμες συμμαχίες. Το μέλλον διαγράφεται ζοφερό σε έναν με απουσία της Ουάσιγκτον ως εγγυητή ασφάλειας πολυπολικό κόσμο. Περιφερειακές δυνάμεις θα συγκρουστούν για περιφερειακή ηγεμονία, με αποτέλεσμα το διεθνές σύστημα εμπορίου να γίνει συντρίμμια.Τι θα γίνει ανάμεσα σε Κίνα και Ιαπωνία όταν η Αμερική φύγει από τη μέση;
Όλες οι δυνάμεις που αναδύθηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, στηρίζονται στην ομπρέλα ασφάλειας των ΗΠΑ και στο διεθνές σύστημα εμπορίου που δημιούργησε και στηρίζει η Ουάσιγκτον. Καμία δεν είναι ικανή να σηκώσει το βάρος που σηκώνει μέχρι σήμερα η Αμερική. Το Αμερικανικό Ναυτικό έχει δύναμη την οποία δεν έχουν όλες οι ναυτικές δυνάμεις του υπόλοιπου κόσμου μαζί. Ποιος μπορεί να καλύψει το κενό;
Για την Ουάσιγκτον μέχρι σήμερα το εμπόριο σήμαινε ασφάλεια δεν είχε να κάνει με την οικονομία. Το εμπόριο ήταν ο κρίκος που ανάγκαζε τις πρώην αυτοκρατορικές δυνάμεις να συνεργάζονται. Τι θα κάνουν η Ιαπωνία, η Μεγάλη Βρετανία, το Ιράν, στη γειτονιά τους όταν υπάρξει το κενό με την αποχώρηση των ΗΠΑ για να διαμορφώσουν την γειτονιά τους με βάση τα συμφέροντά τους;
Οι ΗΠΑ ποτέ δεν ενσωμάτωσαν την οικονομία τους στο σύστημα που δημιούργησαν και συντηρούσαν και είναι η μόνη χώρα που είναι αυτάρκης σε όλα τα επίπεδα. Θα έχει ελάχιστες επιπτώσεις όταν επέλθει η κατάρρευση.
Μπορεί όλοι οι ανεγκέφαλοι της στρεβλής και σαθρής παγκοσμιοποίησης να πυροβολούν με άσφαιρα τον Πρόεδρο Τράμπ, αλλά είτε το θέλουν είτε όχι η Ουάσιγκτον αποχωρεί από το ρόλο του διαχειριστή και μοναδικού χρηματοδότη, του διεθνούς συστήματος ασφάλειας.
Τι θα γίνει με τις χώρες που αναπτύχθηκαν χωρίς να υποστούν κανένα κόστος μέσα στο χρηματοδοτούμενο από τις ΗΠΑ διεθνές σύστημα ασφάλειας και εμπορίου;
Νότια Κορέα…
Τι θα γίνει με τη Νότια Κορέα για να επανέλθουμε στο ζήτημα των ημερών; Πρόκειται για μια χώρα μεγέθους μιας μεσαίου μεγέθους πολιτείας των ΗΠΑ. Με μεσαίου μεγέθους πληθυσμό και τεράστιο ρόλο στο παγκόσμιο εμπόριο, μέσα στις δέκα μεγαλύτερες χώρες στην πίτα του διεθνούς εμπορίου. Και αυτό έχει στην ουσία γίνει και συνεχίζει να γίνεται με αμερικανική στήριξη και κόστος. Αποχωρώντας η Αμερική από το ρόλο αυτό και η Σεούλ καταρρέει οικονομικά.
Με την αποχώρηση της Ουάσιγκτον τι θα γίνει με τη στρατιωτική στήριξη της Νότιας Κορέας; Η Σεούλ χάνει τη στρατιωτική ασπίδα της. Σε μια στρατιωτική σύγκρουση με τη Βόρεια Κορέα στο τέλος μάλλον θα επικρατήσει αλλά το κόστος θα είναι ανεπανόρθωτο. Χωρίς την ομπρέλα των ΗΠΑ η Νότια Κορέα δεν θα υπήρχε και παρόλα αυτά στη διάρκεια των χρόνων κουνά το δάκτυλο στην Ουάσιγκτον, κλέβει βιομηχανικά μυστικά από τις ΗΠΑ, και κάνει και εμπορικό πόλεμο. Που έχει άδικο ο Πρόεδρος Τράμπ;
Η Επικίνδυνη Επόμενη Ημέρα…
Οικονομικά η Νότια Κορέα είναι ευάλωτη, αλλά στο στρατιωτικό σκέλος μπορεί να κάνει πολλά και γρήγορα. Μια χώρα που φιλοξενεί τα μυαλά και τις τεχνολογικές δυνατότητες της Samsung, της LG, και άλλων τεχνολογικών κολοσσών, με μια αποχώρηση της Ουάσιγκτον θα εξοπλιστεί με ραγδαίους ρυθμούς. Ο εξοπλισμός με συμβατικά όπλα, όπως γνωρίζουν καλύτερα από εμένα οι ειδικοί περί των στρατιωτικών θεμάτων παίρνει χρόνο. Για μια τεχνολογικά προηγμένη χώρα όπως η Νότια Κορέα όμως, ένα πυρηνικό πρόγραμμα είναι πολύ εύκολο και πολύ γρήγορο. Δεν μιλάμε για επίπεδα ΗΠΑ και Ρωσίας σε απόσταση και δύναμη, αλλά για λίγα χιλιόμετρα μέχρι τη Βόρεια Κορέα, είναι απλό. Μέχρι τώρα το καθεστώς Κίμ στην Πνόμ Γιάνγκ κουνάει κούφια το δάκτυλο στην Ουάσιγκτον, αλλά δεν έχει καταλάβει τον εφιάλτη που έρχεται. Θα Είναι Μόνη στον Εφιάλτη?
Η Νότια Κορέα δεν θα είναι μόνη σε αυτό το μονοπάτι. Κάθε πρώην αυτοκρατορική δύναμη στη διάρκεια της ιστορίας, θα αναγκαστεί να ακολουθήσει αυτό το μονοπάτι. Η γειτονιά της Νότιας Κορέας δεν είναι η μόνη επικίνδυνη στον πλανήτη. Μια σειρά από χώρες σε σημεία φωτιά της υδρογείου θα βρεθούν προ των πυλών ενός ζοφερού μέλλοντος στον τομέα της ασφάλειας αλλά και του εμπορίου. Μια σειρά από χώρε που έχουν παρόλα αυτά τεχνολογικές δυνατότητες για να ακολουθήσουν τη Νότια Κορέα. Σουηδία, Φιλανδία, Πολωνία, Ουκρανία, Ουζμπεκιστάν, Καζακστάν, Ιαπωνία, Ταϊβάν, Σαουδική Αραβία, Ιράν, και Θεέ μου Τουρκία, είναι ανάμεσα στους σίγουρους υποψήφιους για την εποχή του πυρηνικού κόσμου.
Ας σκεφτεί κανείς για λίγο ποιοι κρατούν τα ηνία σε κάποιες από αυτές τις χώρες και ας σταματήσουν να κουνάνε το δάκτυλο στον Πρόεδρο Τράμπ, διότι πρώτον το πρόβλημα δεν το έχουν οι ΗΠΑ και δεύτερον εάν πιστεύουν ότι θα το λύσει η Μέρκελ με την τραγική Ευρωπαϊκή Ένωση της Μογκερίνι, ο γοητευτικός Μακρόν, και το συνονθύλευμα της στρεβλής παγκοσμιοποίησης πλανώνται οικτρά.
Ο Θεός Βοηθός…
Ιστορική Καταγραφή…
Η Βόρεια Κορέα είναι μια μικρή χώρα, εξαιρετικά φτωχή, που κυβερνάται από ένα απαρχαιωμένο και εξαιρετικά προβληματικό καθεστώς.' Η οικονομική της κατάσταση είναι πραγματικά τραγική. Δεν είναι δυνατόν να αντέξει μια σκληρή στρατιωτική σύρραξη για παραπάνω από λίγα εικοσιτετράωρα και το στρατιωτικό της υλικό είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων, ηλικιακά, ορισμένων δεκαετιών. Το βασικότερο όλων εισάγει το σύνολο των ενεργειακών της πόρων και καυσίμων, με αποτέλεσμα οι αντοχές της να είναι μηδαμινές. Στην πραγματικότητα δεν είναι σε θέση να κερδίσει στρατιωτική σύγκρουση με κανέναν από τους γείτονές της. Είναι επίσης τόσο απομονωμένη πολιτικά που δεν έχει καμία δυνατότητα να διαμορφώσει οτιδήποτε πέρα από ένα photo opportunity με τη γελοία προσωπικότητα που ακούει στο όνομα Dennis Rodman. Η κατάσταση της είναι τόσο άθλια που η στρατηγική της περιορίζεται σε μπλόφες και προπαγάνδα.
Παρόλα αυτά υπάρχει η στρατηγική οπτική στην όλη ιστορία. Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύτηκαν να' προστατέψουν εδάφη και οικονομίες όλων των συμμάχων τους, μεταξύ αυτών και της Νότιας Κορέας, έτσι ώστε να περικυκλώσουν την τότε Σοβιετική Ένωση. Μέρος αυτής της στρατηγικής ήταν η μεγάλη στρατιωτική παρουσία στη Νότια Κορέα. Ο Ψυχρός Πόλεμος έχει τελειώσει εδώ και πάρα πολύ καιρό, και το έχω επαναλάβει αρκετές φορές στα κείμενά μου, η Ουάσιγκτον αποχωρεί από το ρόλο του θεματοφύλακα και διαχειριστή της διεθνούς ασφάλειας όπως το γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Η στρατιωτική της παρουσία στη Νότια Κορέα είναι η επιτομή αυτού του παλιού συστήματος. Η Χερσόνησος της Κορέας παραμένει ένα καυτό σημείο, αλλά δεν υπηρετεί πλέον ένα στρατηγικό σχεδιασμό για την Ουάσιγκτον. Για την Αμερικανική κυβέρνηση, αποτελεί πλέον ένα ρίσκο, χωρίς κανένα ορατό κέρδος. Βρισκόμαστε σε ένα κομβικό σημείο που η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή θα αλλάξει και μάλιστα δραστικά. Και ας ουρλιάζουν κάποιοι για τον πυρηνικό κίνδυνο. Την ίδια στιγμή το ερώτημα των πυρηνικών της Βόρειας Κορέας είναι σοβαρό, και είναι ο μοναδικός ρόλος που οι ΗΠΑ δίνουν σημασία στο αστείο καθεστώς του Κίμ και στη μπάχαλο χώρα του. Αλλά πόσο πρέπει να ανησυχεί κανείς;
Τεχνική Θεώρηση Πυρηνικού Προγράμματος…
Τα προγράμματα πυρηνικών όπλων, όπως έχουμε διαπιστώσει πολλές φορές στο παρελθόν' δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Το να προμηθευτεί κανείς ουράνιο ή πλουτώνιο, ποιότητας για όπλα, να κατασκευάσει πυροκροτητή για πυρηνική έκρηξη, είναι κάτι το οποίο επιτεύχθηκε στη δεκαετία του 1940 και σίγουρα είναι κάτι που οι καθόλα εφευρετικοί Κορεάτες σε Βορρά και Νότο, μπορούν να πετύχουν εύκολα.
Αλλά αυτό είναι μόνο το πρώτο και εύκολο βήμα. Αμέσως μετά πρέπει να υπάρξει ο τρόπος παράδοσης του όπλου. Στη Χιροσίμα ' και το Ναγκασάκι οι Αμερικανοί το έκαναν με βομβαρδιστικά διότι δεν υπήρχαν πύραυλοι εδάφους αέρος και πάνω από όλα δεν υπήρχαν αντιπυραυλικά συστήματα εδάφους αέρος στην Ιαπωνία.
Σήμερα η δουλειά γίνεται μόνο με πυραύλους και το μοναδικό τρικ στην όλη ιστορία είναι η απόσταση που είναι ικανός να διανύσει ένας πύραυλος. Το καθεστώς της Βόρειας Κορέας, μπορεί να ειπωθεί με ασφάλεια ότι στοχεύει το έδαφος των ΗΠΑ και θα μπορούσε να φτάσει κάπου στην περιοχή της Χαβάη. Σε κάποια χρόνια όμως το ηπειρωτικό έδαφος των ΗΠΑ θα είναι εφικτό.
Ακόμα και τότε αυτό δεν είναι ουσιαστικά αρκετό. Ένας πύραυλος δεν μπορεί να μεταφέρει μεγάλο πυρηνικό όπλο. Επίσης η επιστροφή του πυραύλου στην ατμόσφαιρα δημιουργεί μεγάλα προβλήματα ευστοχίας ενός πυρηνικού πυραύλου και απαιτεί εξαιρετικά προηγμένη τεχνολογία. Τα εμβρυακά πυρηνικά της Βόρειας Κορέας δύσκολα μπορούν να χαρακτηριστούν ακριβή, παρά μόνο σε εξαιρετικά κοντινές αποστάσεις. Άρα η Ουάσιγκτον δεν ιδρώνει, στην πραγματικότητα, ιδιαίτερα.
Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι η επαναφορά ενός πυραύλου στην ατμόσφαιρα χωρίς ο ίδιος και το όπλο που μεταφέρει να διαλυθούν είναι πολύ πιο δύσκολο από το να καταφέρεις να τον στείλεις στον προορισμό του, και οπωσδήποτε είναι επίσης εξαιρετικά δύσκολο να καταφέρεις να σμικρύνεις ένα πυρηνικό έτσι ώστε να κουμπώνει στην κεφαλή ενός διηπειρωτικού πυραύλου. Μπορεί λοιπόν η Βόρεια Κορέα να έχει κάνει σημαντική πρόοδο, αλλά σίγουρα βρίσκεται πολύ μακριά από το να έχει όπλο για να φτάσει να κτυπήσει τις ΗΠΑ και να το χρησιμοποιήσει ως μοχλό αποτροπής. Οπότε αμφισβητείται ακόμη και το επιχείρημα ότι το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του καθεστώτος της Βόρειας Κορέας, στοχεύει τις ΗΠΑ.
Βόρεια Κορέα Εσωτερικό Σκηνικό…
Όποιος επικαλεστεί ότι έχει καθαρή και σοβαρή εικόνα του τι πραγματικά συμβαίνει στο εσωτερικό της Βόρειας Κορέας, απλά στερείται κάθε σοβαρότητας. Το καθεστώς έχει ένα ιδιαίτερα σφικτό σύστημα ασφάλειας και δύσκολα επιβιώνει κατάσκοπος μέσα στη Βόρεια Κορέα. Σαν αποτέλεσμα δεν υπάρχει και αξιόπιστη πληροφόρηση για τα πολιτικά και στρατιωτικά δρώμενα στη χώρα. Άρα όλοι απλά εικάζουν και αυτό είναι μη αξιόπιστο και επικίνδυνο.
Από τη στιγμή λοιπόν που κινούμαστε στη σφαίρα της εικασίας καλό είναι να προσπαθούμε να είμαστε όσο το δυνατόν ενημερωμένοι και αναλυτικοί σε αυτά που γνωρίζουμε.
Με βάση λοιπόν μια λεπτομερή θεώρηση των πληροφοριών, της βιβλιογραφίας, και των σοβαρών αναλύσεων, η στόχευση του προγράμματος, των απειλών και της προπαγάνδας της Βόρειας Κορέας δεν είναι οι ΗΠΑ, αλλά κάτι πολύ πιο κοντινό και οικογενειακό. Ο Κιμ Ιλ Σούνγκ, ιδρυτής της Βόρειας Κορέας, έχτισε την προσωπικότητα του και την ηγετική του φυσιογνωμία πολεμώντας εναντίον της Ιαπωνίας κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης κατοχής της Χερσονήσου της Κορέας. Δημιούργησε αυτή τη σταλινική, πάμφτωχη, και με παρανοϊκό καθεστώς χώρα, και την κυβέρνησε μέχρι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Η Σοβιετική Ένωση διαλύθηκε, η Κίνα αποφάσισε να παίξει με το καπιταλιστικό σύστημα και το σταλινικό δημιούργημα του έμεινε μόνο και έρημο. Ο ιδρυτής της Βόρειας Κορέας δεν ήταν ανόητος, αντιλήφθηκε ότι η χώρα του θα ήταν, με τα νέα δεδομένα, πολύ δύσκολο να επιβιώσει, και άρχισαν τότε η συζήτηση στο εσωτερικό της χώρας για το πώς να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για ένωση με τη Νότια Κορέα. Δυστυχώς ξαφνικά πέθανε και ο νοών νοείτο.
Η πρώτη γενιά του καθεστώτος έκανε αυτό που γίνεται συνήθως σε τέτοια καθεστώτα πέρασε τη εξουσία στο γιό του, Κίμ Ζόνγκ Ιλ. Ο ιδρυτής του καθεστώτος ήταν ικανός απολυταρχικός ηγέτης, έξυπνος διαπραγματευτής, και είχε το κύρος που προσφέρει η μακροχρόνια διακυβέρνηση. Ο γιός ήταν ένας εγωιστής, ανίκανος, και χωρίς συναίσθημα δικτάτορας, που κινούνταν σε ένα περιβάλλον απομόνωσης και παράνοιας. Το σύστημα εκπαίδευσης του καθεστώτος κινείται αποκλειστικά στο χώρο της στενής ιδεολογίας. Ο γιός λοιπόν και όλη η ομάδα με την οποία κυβέρνησε είχε μεγαλώσει στο εσωτερικό της χώρας με αποτέλεσμα η πολιτικές που εφάρμοσε να εξαθλιώσουν σε μεγαλύτερο βαθμό τη χώρα.
Η παλιά γενιά αντιμετώπισε με τρόμο την κατάσταση αυτή και με δεδομένο ότι δεν ήταν δυνατό ο γιός και η γενιά του να αν ανατραπεί, επέλεξαν να στείλουν την Τρίτη γενιά της οικογένειας, το σημερινό φρούτο, να μορφωθεί στο εξωτερικό έτσι ώστε να μάθει πως λειτουργεί ο πραγματικός κόσμος. Έτσι ώστε όταν επιστρέψει να προχωρήσει σε αλλαγές και να βάλει τη χώρα στον πραγματικό κόσμο. Ο Κιμ Ζόνγκ Ουν, έκανε σπουδές στην Ελβετία. Αλλά και σε αυτό το σχέδιο προέκυψε πρόβλημα. Πριν τελειώσει τις σπουδές του ο πατέρας του πέθανε και για να αποφευχθεί το χάος επέστρεψε και ανέλαβε την ηγεσία του της χώρας και του καθεστώτος, στην ηλικία των 27 ετών. Αμέσως έβαλε τη γενιά του πατέρα του στην άκρη.
Η κατάσταση που αντιμετώπισε ξεπερνά την παράνοια. Η πρώτη γενιά στα πρόθυρα του τάφου επιθυμούσε από αυτόν να μεταρρυθμίσει τη χώρα αλλά μετά το θάνατό της, και ακόμα έχουν δύναμη στο καθεστώς. Η δεύτερη γενιά του πατέρα του σκληροπυρηνική και απομονωτική έχει μπει στην άκρη για να πάρει αυτός την εξουσία και είναι εξαγριωμένη επιδιώκοντας να ανακτήσει αυτά που έχασε. Ο νεαρός βρίσκεται μεταξύ συμπληγάδων με αποτέλεσμα να είναι απρόβλεπτος και βρίσκει το επικίνδυνο παιχνίδι του πυρηνικού προγράμματος όπλων ως διέξοδο και αντίδοτο στην πίεση.
Και όλα καταλήγουν στην προπαγάνδα και πολύ καλά κάνει ο Πρόεδρος Τράμπ που απαντά στο παιχνίδι της προπαγάνδας του Κίμ, μέσω σκληρών μηνυμάτων στο twitter. Είναι έξυπνη στρατηγική διότι κάνει σαφές στο καθεστώς της Βόρειας Κορέας ότι βρίσκεται στο ραντάρ της Ουάσιγκτον και ότι η προπαγάνδα του δεν θα περάσει χωρίς επιπτώσεις.
Με βάση όλα τα παραπάνω θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν υπάρχει άμεσος λόγος ανησυχίας για τη Βόρεια Κορέα. Και όμως δεν είναι κάτι τόσο απλό. Το σήμερα έχει αλλάξει πρόσφατα και εδώ είναι που βασίζεται η ανησυχία.
Το Σήμερα…
Μέσα στον Αύγουστο οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, αλλά και η προπαγάνδα που πηγάζει από τη Βόρεια Κορέα, δείχνουν μια ραγδαία πρόοδο στο τεχνικό κομμάτι της προγράμματος πυρηνικών όπλων. Διηπειρωτικοί πύραυλοι, υλικά που δείχνουν σταθερή επαναφορά πυραύλων στην ατμόσφαιρα, πρόοδος στη σμίκρυνση του πυρηνικού όπλου που τα καθιστούν ικανά για τοποθέτηση σε κεφαλή πυραύλου και άλλα σημαντικά επιτεύγματα. Και μέσα σε όλα αυτά ήρθε και η τελευταία δοκιμή και η ανακοίνωση ότι επρόκειτο για θερμοπυρηνική βόμβα υδρογόνου.
Με δεδομένο το πόσο σφικτό είναι το καθεστώς της Βόρειας Κορέας, ειδικά στις πληροφορίες για το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων, η ταυτόχρονη δημοσίευση όλων αυτών των πληροφοριών είναι βολικά χρήσιμη. Στην Ουάσιγκτον η δημοσιοποίηση τέτοιων πληροφοριών δείχνει προσπάθεια σχετικών υπηρεσιών να εξασφαλίσουν μεγαλύτερα κονδύλια. Στην πλευρά του καθεστώτος της Βόρειας Κορέας κάποια από αυτά που λέγονται είναι αστεία, διότι εάν είχαν σχέση με την πραγματικότητα θα έφερναν τη Βόρεια Κορέα τεχνολογικά στο ίδιο σχεδόν επίπεδο πυρηνικών όπλων με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.
Παρόλα αυτά είναι πολλά και σημαντικά τα τελευταία δεδομένα για να τα απαξιώσει κανείς. Εάν κάποια από αυτά αληθεύουν, τότε η ισορροπία στην περιοχή και η πολιτική της Ουάσιγκτον προς αυτή αλλάζει δραματικά.
Οι Επιλογές της Ουάσιγκτον…
Η πρώτη επιλογή είναι αυτή του προληπτικού κτυπήματος και όχι ενός απλού συμβατικού στρατιωτικού κτυπήματος. Όταν αντιμετωπίζει κάποιον που πιστεύεις ότι έχει κατασκευάσει πυρηνικό όπλο το οποίο μπορεί να πλήξει εσένα ή τους συμμάχους σου, υποθέτεις ότι δεν έχει μόνο ένα. Μια συμβατική επίθεση που θα καταστρέψει ένα θα τον οδηγήσει στην εκτόξευση των άλλων. Οπότε δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να είναι το προληπτικό κτύπημα πυρηνικό για να τελειώνεις με την απειλή μια και καλή.
Η δεύτερη επιλογή είναι αυτή της αποτροπής. Η Ουάσιγκτον θα εξασφαλίσει ότι κανένα πυρηνικό που θα εκτοξευθεί από τη Βόρεια Κορέα, δεν θα πλήξει τις ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει δραστική επέκταση των αμυντικών αντιπυραυλικών συστημάτων επίγεια, εναέρια και θαλάσσια. Αυτό θα πρέπει να συνοδεύεται και από δυνατότητα πλήγματος μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα για την καταστροφή οποιαδήποτε εγκατάστασης εκτόξευσης των πυρηνικών της Βόρειας Κορέας. Κάποια τέτοια βήματα έχουν γίνει με την ανάπτυξη του αντιπυραυλικού συστήματος THAAD στη Νότια Κορέα.
Κίνα…
Η μεγάλη χαμένη και από τις δυο επιλογές είναι η Κίνα. Δεν είναι δυνατόν να φανταστεί κανείς κάτι που να κάνει το Πεκίνο να δώσει σημασία σε οτιδήποτε θέλει να συζητήσει η Ουάσιγκτον από το μια πυρηνική εξαφάνιση του μοναδικού συμμάχου της στην περιοχή από τις ΗΠΑ. Η επιλογή της αποτροπής είναι χειρότερη για την Κίνα γιατί τα αντιπυραυλικά συστήματα δεν μπορούν να αποτρέψουν μόνο πυρηνικά της Βόρειας Κορέας αλλά και της Κίνας. Οι πρόσφατες κινήσεις του καθεστώτος Κίμ οδηγούν το Πεκίνο να δείχνει αδύναμο και περιορίζονται οι στρατηγικές του επιλογές.
Και εδώ αναρωτιέται κανείς που είναι λάθος ο Πρόεδρος Τράμπ, όταν επικαλείται κάτι τέτοιο. Και εδώ είναι που βγαίνει στον αφρό το πραγματικό μυστικό και ο μεγάλος κίνδυνος αυτού που έρχεται. Βλέπε Νότια Κορέα και όχι μόνο.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν άσκησε τόσο σκληρή κριτική στο καθεστώς Κίμ μετά την πρόσφατη δοκιμή του πυρηνικού όπλου, αλλά στη Νότια Κορέα για την τακτική κατευνασμού που ακολουθεί.
Το πρόβλημα δεν είναι με τον Πρόεδρο Τράμπ, το καθεστώς Κίμ στη Βόρεια Κορέα, στη Νότια Κορέα, αλλά στο παραδοσιακό διεθνές σύστημα που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα και καταρρέει.
Βόρεια Κορέα, Νότια Κορέα, Τράμπ και η Σχέση του Εμπορίου με την Ασφάλεια…
Ο Αμερικανός Πρόεδρος μετά τη σκληρή κριτική του προς τη Σεούλ, απείλησε να αποχωρήσει σύντομα από τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Νότια Κορέα. Αυτό προκάλεσε για μια ακόμη φορά πυρά κριτικής εναντίον από το παραδοσιακό σύστημα αλλά και μπέρδεμα αναλυτών που σκέφτονται ότι σε μια πιθανή σύγκρουση των ΗΠΑ με τη Βόρεια Κορέα, η Ουάσιγκτον χρειάζεται οπωσδήποτε τη Σεούλ.
Όλο αυτό το πάζλ θα πρέπει να το προσεγγίσει κανείς ψύχραιμα και για μια ακόμη φορά η ιστορική αναδρομή είναι το κλειδί.
Από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά οι ΗΠΑ, βάσισαν την εξωτερική τους πολιτική σε ένα απλό δόγμα. Τη δημιουργία ενός διεθνούς συστήματος ασφάλειας για τους συμμάχους τους, βάση του οποίου θα μπορούσαν να προμηθεύονται υλικά και να διαθέτουν αγορές χωρίς να επιβαρύνονται το κόστος της προστασίας τους. Σαν αντάλλαγμα η Ουάσιγκτον είχε τον πρώτο λόγο στο πως θα διεξάγονταν ο Ψυχρός Πόλεμος. Δημιούργησε το σύστημα του Bretton Woods, ως δωροδοκία των συμμάχων για να αντιπαρατεθούν με τη Σοβιετική Ένωση. Σε αυτό προσέλκυσαν παραδοσιακούς συμμάχους, αλλά και χώρες με τις οποίες πολέμησαν, όπως η Γερμανία, Ιαπωνία, αλλά και η Αγγλία, από την οποία κέρδισαν με αιματηρό πόλεμο την ανεξαρτησία τους. Ασφάλεια και εμπόριο ήταν άρρηκτα συνδεδεμένα. Η Ουάσιγκτον έχανε στο εμπόριο με στόχο τον πρώτο λόγο στην ασφάλεια και την αντιπαράθεση με τη Σοβιετική Ένωση.
Ο Ψυχρός Πόλεμος έχει τελειώσει εδώ και πάρα πολύ καιρό. Όταν ο Πρόεδρος Τζόρτζ Μπούς, με την εκπληκτική ομάδα εξωτερικής πολιτικής που είχε, ετοιμάζονταν να γυρίσει τη σελίδα το 1992 ηττήθηκε στις εκλογές από τον Μπίλ Κλίντον, ο οποίος δεν είχε καιρό για σοβαρή εξωτερική πολιτική και άφησε το σύστημα να σέρνεται κάνοντας και αιματηρούς πολέμους (το πόσο αναγκαίοι ήταν είναι άλλη μεγάλη συζήτηση). Ο Πρόεδρος Τζόρτζ W. Μπούς μετά τον Κλίντον αναγκάστηκε λόγω των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, σε μια μονοδιάστατη εξωτερική πολιτική με αποκλειστική έμφαση στον ισλαμικό κόσμο, και άφησε και αυτός το σύστημα να σέρνεται. Μετά ήρθε ο Μπαράκ Ομπάμα, που στην ουσία δεν είχε καν εξωτερική πολιτική. Σε κάποιες περιπτώσεις διατύπωνε καμιά σωστή ατάκα, αλλά ποτέ τα λόγια δεν συνοδεύονταν από σοβαρή δράση.
Η Μετά Bretton Woods Εποχή…
Η εποχή της άρρηκτης σύνδεσης ασφάλειας και εμπορίου έχει περάσει ανεπιστρεπτί, και μαζί της έχει τελειώσει και ο διπολικός κόσμος. Έχουμε νέα κέντρα δύναμης όπως η Κίνα και η Ινδία. Πλέον η Ουάσιγκτον έχει αναγκαστεί να διαπραγματεύεται στο διεθνές εμπόριο ανεξάρτητα, ενώ συνεχίζει να πληρώνει για την ασφάλεια. Αυτό δεν είναι απλά αφελές αλλά τραγικό.
Καλό είναι να έχουμε στο μυαλό μας τρία σημαντικά δεδομένα. Ποτέ στην ιστορία δεν είχαμε πολυπολική περίοδο χωρίς πολέμους ανάμεσα σε συνεχώς μετατρέψιμες συμμαχίες. Το μέλλον διαγράφεται ζοφερό σε έναν με απουσία της Ουάσιγκτον ως εγγυητή ασφάλειας πολυπολικό κόσμο. Περιφερειακές δυνάμεις θα συγκρουστούν για περιφερειακή ηγεμονία, με αποτέλεσμα το διεθνές σύστημα εμπορίου να γίνει συντρίμμια.Τι θα γίνει ανάμεσα σε Κίνα και Ιαπωνία όταν η Αμερική φύγει από τη μέση;
Όλες οι δυνάμεις που αναδύθηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, στηρίζονται στην ομπρέλα ασφάλειας των ΗΠΑ και στο διεθνές σύστημα εμπορίου που δημιούργησε και στηρίζει η Ουάσιγκτον. Καμία δεν είναι ικανή να σηκώσει το βάρος που σηκώνει μέχρι σήμερα η Αμερική. Το Αμερικανικό Ναυτικό έχει δύναμη την οποία δεν έχουν όλες οι ναυτικές δυνάμεις του υπόλοιπου κόσμου μαζί. Ποιος μπορεί να καλύψει το κενό;
Για την Ουάσιγκτον μέχρι σήμερα το εμπόριο σήμαινε ασφάλεια δεν είχε να κάνει με την οικονομία. Το εμπόριο ήταν ο κρίκος που ανάγκαζε τις πρώην αυτοκρατορικές δυνάμεις να συνεργάζονται. Τι θα κάνουν η Ιαπωνία, η Μεγάλη Βρετανία, το Ιράν, στη γειτονιά τους όταν υπάρξει το κενό με την αποχώρηση των ΗΠΑ για να διαμορφώσουν την γειτονιά τους με βάση τα συμφέροντά τους;
Οι ΗΠΑ ποτέ δεν ενσωμάτωσαν την οικονομία τους στο σύστημα που δημιούργησαν και συντηρούσαν και είναι η μόνη χώρα που είναι αυτάρκης σε όλα τα επίπεδα. Θα έχει ελάχιστες επιπτώσεις όταν επέλθει η κατάρρευση.
Μπορεί όλοι οι ανεγκέφαλοι της στρεβλής και σαθρής παγκοσμιοποίησης να πυροβολούν με άσφαιρα τον Πρόεδρο Τράμπ, αλλά είτε το θέλουν είτε όχι η Ουάσιγκτον αποχωρεί από το ρόλο του διαχειριστή και μοναδικού χρηματοδότη, του διεθνούς συστήματος ασφάλειας.
Τι θα γίνει με τις χώρες που αναπτύχθηκαν χωρίς να υποστούν κανένα κόστος μέσα στο χρηματοδοτούμενο από τις ΗΠΑ διεθνές σύστημα ασφάλειας και εμπορίου;
Νότια Κορέα…
Τι θα γίνει με τη Νότια Κορέα για να επανέλθουμε στο ζήτημα των ημερών; Πρόκειται για μια χώρα μεγέθους μιας μεσαίου μεγέθους πολιτείας των ΗΠΑ. Με μεσαίου μεγέθους πληθυσμό και τεράστιο ρόλο στο παγκόσμιο εμπόριο, μέσα στις δέκα μεγαλύτερες χώρες στην πίτα του διεθνούς εμπορίου. Και αυτό έχει στην ουσία γίνει και συνεχίζει να γίνεται με αμερικανική στήριξη και κόστος. Αποχωρώντας η Αμερική από το ρόλο αυτό και η Σεούλ καταρρέει οικονομικά.
Με την αποχώρηση της Ουάσιγκτον τι θα γίνει με τη στρατιωτική στήριξη της Νότιας Κορέας; Η Σεούλ χάνει τη στρατιωτική ασπίδα της. Σε μια στρατιωτική σύγκρουση με τη Βόρεια Κορέα στο τέλος μάλλον θα επικρατήσει αλλά το κόστος θα είναι ανεπανόρθωτο. Χωρίς την ομπρέλα των ΗΠΑ η Νότια Κορέα δεν θα υπήρχε και παρόλα αυτά στη διάρκεια των χρόνων κουνά το δάκτυλο στην Ουάσιγκτον, κλέβει βιομηχανικά μυστικά από τις ΗΠΑ, και κάνει και εμπορικό πόλεμο. Που έχει άδικο ο Πρόεδρος Τράμπ;
Η Επικίνδυνη Επόμενη Ημέρα…
Οικονομικά η Νότια Κορέα είναι ευάλωτη, αλλά στο στρατιωτικό σκέλος μπορεί να κάνει πολλά και γρήγορα. Μια χώρα που φιλοξενεί τα μυαλά και τις τεχνολογικές δυνατότητες της Samsung, της LG, και άλλων τεχνολογικών κολοσσών, με μια αποχώρηση της Ουάσιγκτον θα εξοπλιστεί με ραγδαίους ρυθμούς. Ο εξοπλισμός με συμβατικά όπλα, όπως γνωρίζουν καλύτερα από εμένα οι ειδικοί περί των στρατιωτικών θεμάτων παίρνει χρόνο. Για μια τεχνολογικά προηγμένη χώρα όπως η Νότια Κορέα όμως, ένα πυρηνικό πρόγραμμα είναι πολύ εύκολο και πολύ γρήγορο. Δεν μιλάμε για επίπεδα ΗΠΑ και Ρωσίας σε απόσταση και δύναμη, αλλά για λίγα χιλιόμετρα μέχρι τη Βόρεια Κορέα, είναι απλό. Μέχρι τώρα το καθεστώς Κίμ στην Πνόμ Γιάνγκ κουνάει κούφια το δάκτυλο στην Ουάσιγκτον, αλλά δεν έχει καταλάβει τον εφιάλτη που έρχεται. Θα Είναι Μόνη στον Εφιάλτη?
Η Νότια Κορέα δεν θα είναι μόνη σε αυτό το μονοπάτι. Κάθε πρώην αυτοκρατορική δύναμη στη διάρκεια της ιστορίας, θα αναγκαστεί να ακολουθήσει αυτό το μονοπάτι. Η γειτονιά της Νότιας Κορέας δεν είναι η μόνη επικίνδυνη στον πλανήτη. Μια σειρά από χώρες σε σημεία φωτιά της υδρογείου θα βρεθούν προ των πυλών ενός ζοφερού μέλλοντος στον τομέα της ασφάλειας αλλά και του εμπορίου. Μια σειρά από χώρε που έχουν παρόλα αυτά τεχνολογικές δυνατότητες για να ακολουθήσουν τη Νότια Κορέα. Σουηδία, Φιλανδία, Πολωνία, Ουκρανία, Ουζμπεκιστάν, Καζακστάν, Ιαπωνία, Ταϊβάν, Σαουδική Αραβία, Ιράν, και Θεέ μου Τουρκία, είναι ανάμεσα στους σίγουρους υποψήφιους για την εποχή του πυρηνικού κόσμου.
Ας σκεφτεί κανείς για λίγο ποιοι κρατούν τα ηνία σε κάποιες από αυτές τις χώρες και ας σταματήσουν να κουνάνε το δάκτυλο στον Πρόεδρο Τράμπ, διότι πρώτον το πρόβλημα δεν το έχουν οι ΗΠΑ και δεύτερον εάν πιστεύουν ότι θα το λύσει η Μέρκελ με την τραγική Ευρωπαϊκή Ένωση της Μογκερίνι, ο γοητευτικός Μακρόν, και το συνονθύλευμα της στρεβλής παγκοσμιοποίησης πλανώνται οικτρά.
Ο Θεός Βοηθός…
Δημήτρης Γ. Απόκης,
Διεθνολόγος – Δημοσιογράφος, Απόφοιτος του The Paul H. Nitze School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University.
11/9/2017