Στα 135 τρισ. το χρέος των G20: Το ΔΝΤ προβλέπει την καταστροφή.


Tο ενδιαφέρον στη χώρας μας για την ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ και τις ανακοινώσεις αναλύσεων που γίνονται παράλληλα, είναι λογικό να στρέφεται γύρω από τα θέματα που μας ενδιαφέρουν άμεσα, αλλά αυτή τη φορά το Ταμείο προχωρά σε ορισμένες ανησυχητικές επισημάνσεις για την παγκόσμια οικονομία.

Σε έκθεσή του για τη διεθνή χρηματοπιστωτική σταθερότητα, ο διεθνής οργανισμός επισημαίνει ότι το σύνολο του χρέους (ιδιωτικό και κρατικό) των 20 πλέον ανεπτυγμένων χωρών έχει ξεπεράσει τα 135 τρισεκατομμύρια δολάρια και γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εξυπηρετηθεί.

Για να απαντήσουν στην κρίση του 2008, οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη κράτησαν τα επιτόκια χαμηλά και ταυτόχρονα τροφοδότησαν τις οικονομίες με ρευστότητα, με το λεγόμενο “τύπωμα χρήματος”.

Το αποτέλεσμα είναι ότι οι οικονομίες ανέκαμψαν, αλλά λόγω των χαμηλών επιτοκίων ο παγκόσμιος δανεισμός αυξήθηκε και έχει φτάσει στα επίπεδα που προκαλούν ανησυχία στους οικονομολόγους του ΔΝΤ, ενώ την ίδια στιγμή η άφθονη ρευστότητα διοχετεύεται σε αγορές “χαρτιών” (μετοχές, ομόλογα) οι τιμές των οποίων έχουν ανέβει παντού δημιουργώντας μια νέα φούσκα.

Το Ταμείο επισημαίνει ότι παρόλο που η οικονομική δραστηριότητα διεθνώς βελτιώνεται, η κατάσταση μπορεί να αντιστραφεί και παρουσιάζει ένα σενάριο “καταστροφής”, σύμφωνα με το οποίο μετά το 2020 οι συνθήκες αντιστρέφονται, με τα επιτόκια να αυξάνονται και να δημιουργούν προβλήματα σε όσους χρωστάνε, αφού θα δυσκολεύονται να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους.

Στο σενάριο αυτό το ΔΝΤ “βλέπει” μια νέα κρίση η ένταση της οποίας θα αντιστοιχεί στο ⅓ εκείνης που ζήσαμε το 2008, με τις αγορές μετοχών να πέφτουν κατά 15% τις τιμές ακινήτων κατά 7% και την παραγωγή παγκοσμίως θα μειωθεί κατά 1,7 % κατά μέσο όρο.

Το πρόβλημα είναι ότι υπάρχει διεθνώς ένας εφησυχασμός καθώς η κρίση του 2008 φαίνεται πλέον μακρινό παρελθόν, ιδιαίτερα καθώς οι χρηματιστηριακοί δείκτες σπάνε τα ρεκόρ το ένα μετά το άλλο και το κόστος χρήματος είναι ακόμα χαμηλό.

Ήδη όμως η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ ετοιμάζεται για νέα αύξηση των επιτοκίων στα τέλη του χρόνου, ενώ πυκνώνουν και οι συζητήσεις στην Ευρώπη για το πότε θα σταματήσει το “τύπωμα χρήματος” με τη λεγόμενη ποσοτική χαλάρωση.

Επομένως, ουδείς μπορεί να γνωρίζει με ασφάλεια τι τριγμούς θα προκαλέσει η σταδιακή επιστροφή των κεντρικών τραπεζών στην κανονικότητα, καθώς δηλαδή θα αρχίσουν να ανεβάζουν το κόστος χρήματος και να “μαζεύουν” τη ρευστότητα που έχουν διαθέσει στην αγορά.

Υπολογίζεται για παράδειγμα ότι περίπου οι μισές μεγάλες τράπεζες παγκοσμίως έχουν δείκτη απόδοσης κεφαλαίων κάτω από 8%, που το ΔΝΤ θεωρεί όριο ασφαλείας, ενώ τράπεζες που έχουν δάνεια αξίας 17 τρισ. θα εμφανίσουν μη διατηρήσιμες αποδόσεις.

Το ερώτημα, λοιπόν, είναι ποιοι θα αντέξουν και ποιοι θα βρεθούν εκτεθειμένοι όταν οι συνθήκες θα δυσκολέψουν και οι φούσκες θα αρχίσουν να ξεφουσκώνουν.

Γιώργος Χ. Παπαγεωργίου

Πηγή: ΕΡΤ


13/10/2017



Χρέη και τράπεζες εκτός ελέγχου


 Η Ελλάδα αποτελεί μόνο τη μικρή κορυφή ενός δυσθεώρητου παγόβουνου, έχοντας χρέη μόλις 325 δις € έναντι 135 τρις $ των G20 – ενώ η κατάσταση είναι τόσο άσχημη, ώστε να προτείνεται ακόμη και η δήμευση ιδιωτικών ακινήτων για να μη χαθεί ο έλεγχος και να μην απειληθεί η ειρήνη (ακουστικό).  

 Άρθρο 

Τα τεράστια βουνά χρεών που συσσωρεύονται στον πλανήτη (135 τρις $ στις χώρες των G20, τα οποία αντιστοιχούν στο 235% του ΑΕΠ τους), απειλούν σε μεγάλο βαθμό το τραπεζικό σύστημα – ιδιαίτερα τις εννέα μεγαλύτερες δυτικές τράπεζες, εκ των οποίων δύο στη Μ. Βρετανία και από μία στη Γερμανία, στη Γαλλία και στην Ιταλία. Σε συνδυασμό δε με τα κόκκινα δάνεια (περί το 1 τρις € στην Ευρώπη, εκ των οποίων τα 350 δις € στην Ιταλία και τα 100 δις € στην Ελλάδα, ενώ στην Ισπανία δεν είναι καθόλου αμελητέα), κυρίως όμως με τη μειωμένη κερδοφορία των τραπεζών λόγω των μηδενικών επιτοκίων, αποτελούν μία τεράστια βραδυφλεγή βόμβα – η οποία αργά ή γρήγορα θα εκραγεί.
Εν πρώτοις, η μειωμένη κερδοφορία των τραπεζών οφείλεται στο ότι, δεν δανείζουν τις καταθέσεις τους, ούτε δανείζονται για να δανείσουν όπως πιστεύουν πολλοί άνθρωποι –  αλλά απλά παράγουν χρήματα από το πουθενά μέσω της παροχής δανείων (ανάλυση). Όταν όμως τα βασικά επιτόκια είναι χαμηλά, τότε δεν είναι σε θέση να χρεώσουν υψηλά επιτόκια στους δανειολήπτες τους, επειδή οι τελευταίοι δεν το αποδέχονται – κρίνοντας από τα επιτόκια που ανακοινώνουν οι κεντρικές τράπεζες. Επομένως υποχρεώνονται να τα χαμηλώσουν – εις βάρος της κερδοφορίας τους.
Από την άλλη πλευρά τώρα, έχει αλλάξει ριζικά το μοντέλο λειτουργίας των τραπεζών σε παγκόσμιο επίπεδο – αφού πάνω από το 60% των δανείων τους (σχεδόν 80% των ελβετικών), αφορά τα στεγαστικά δάνεια. Με δεδομένες όμως τις φούσκες που έχουν δημιουργηθεί στην αγορά ακινήτων σε πολλές χώρες του πλανήτη (Καναδάς, Αυστραλία, Σουηδία κοκ.), εάν τυχόν αυξηθούν τα επιτόκια η συγκεκριμένη αγορά θα καταρρεύσει – πλημμυρίζοντας τις τράπεζες με κόκκινα δάνεια.
Εν τούτοις, η πολιτική των μηδενικών επιτοκίων και των πακέτων ποσοτικής διευκόλυνσης εκ μέρους των κεντρικών τραπεζών δεν μπορεί να διατηρηθεί στο διηνεκές – μεταξύ άλλων επειδή δεν θα έχουν κανένα νομισματικό όπλο στη διάθεση τους, όταν ξεσπάσει η επόμενη κρίση, η οποία δεν θα αργήσει για πολύ ακόμη (συνήθως συμβαίνει ανά δέκα χρόνια, με την τελευταία το 2008).
Εμπρός γκρεμός και πίσω ρέμα λοιπόν για τις κεντρικές τράπεζες οι οποίες, γνωρίζοντας τους κινδύνους, θέλουν να επιβάλλουν την αύξηση της κεφαλαιακής επάρκειας των εμπορικών τραπεζών – ειδικά στην Ευρώπη, το χρηματοπιστωτικό σύστημα της οποίας είναι βαριά άρρωστο. Εν προκειμένω όμως σε χώρες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, τυχόν υποχρέωση αύξησης της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών θα οδηγούσε στη χρεοκοπία αρκετών – όπως προειδοποίησε ο πρώην ιταλός πρωθυπουργός.
Περαιτέρω, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η πρόταση της γαλλικής δεξαμενής σκέψης «France strategy» προς τον πρόεδρο Macron – σημειώνοντας πως έτσι προωθούνται από τους πολιτικούς τα κρυφά σχέδια τους, με τέτοια ινστιτούτα δηλαδή, για να «μετρήσουν» τις αντιδράσεις των Πολιτών. Στα πλαίσια αυτά, η λύση που προωθείται στο θέμα του χρέους δεν είναι άλλη από τη δήμευση ενός μέρους της ιδιωτικής περιουσίας από το κράτος (πηγή) – κάτι ανάλογο δηλαδή με αυτά που δρομολογήθηκαν από τα κομμουνιστικά συστήματα, οπότε σωστά αναφέρεται ότι, η Ευρωζώνη μετατρέπεται σταδιακά σε μία ένωση σοβιετικού τύπου.
Ειδικότερα, υπενθυμίζοντας πως έχει προηγηθεί κάτι αντίστοιχο στο παρελθόν από μία γερμανική συμβουλευτική εταιρεία, η οποία ανέφερε την εφάπαξ επιβολή φόρου στην ιδιωτική ακίνητη περιουσία για τη μείωση του δημοσίου χρέους (επίσης από το ΔΝΤ και από τη γερμανική κεντρική τράπεζα – πηγή), οι Γάλλοι προτείνουν να ανακηρυχθεί το κράτος συνιδιοκτήτης όλων των δομημένων για κατοικία εκτάσεων σε ένα ποσοστό της αξίας τους – όπου ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να εξαγοράσει το μερίδιο του δημοσίου ή όχι.
Εάν όχι, τότε το κράτος θα επιτρέπεται να ρευστοποιεί το μερίδιο που θα δημεύσει – αλλά μόνο όταν το ακίνητο μεταβιβαστεί είτε σε κάποιον αγοραστή, είτε στους κληρονόμους του ιδιοκτήτη! Σύμφωνα με το Γάλλο εμπνευστή της ιδέας, εάν μία χώρα όπως η Ιταλία αποφάσιζε να δημεύσει το 25% της αξίας των ιδιωτικών ακινήτων, τότε το δημόσιο χρέος της θα μειωνόταν κατά 40 μονάδες του ΑΕΠ της, άρα από το 133,1% στο 93,1% – οπότε θα ήταν βιώσιμο και θα μπορούσε η Ιταλία να δανείζεται φθηνά από τις αγορές, να επενδύει και να αναπτύσσεται.

 Ολοκληρώνοντας, μπορεί η πρόταση αυτή να θεωρείται ανέφικτη, αλλά δεν πρέπει κανείς να την υποτιμάει – ενώ το μόνο σίγουρο είναι το ότι, εάν δεν βρεθεί κάποιος τρόπος μείωσης του χρέους παγκοσμίως, κρίνοντας από την ιστορία δεν θα αποφευχθεί ο πόλεμος.
Μία από τις λύσεις θα ήταν το πάγωμα ενός μεγάλου μέρους των δημοσίων χρεών εκ μέρους των δυτικών κεντρικών τραπεζών, οπότε η αύξηση της ρευστότητας και ο πληθωρισμός (ανάλυση) – κάτι που άλλωστε εφαρμόζει ήδη η Ιαπωνία σε κάποιο βαθμό, χωρίς να έχουν υπάρξει παρενέργειες. Μία δεύτερη η διεθνής διάσκεψη, με στόχο την από κοινού αντιμετώπιση του προβλήματος – κατά το παράδειγμα του Bretton Woods.
Δυστυχώς όμως οι πιστωτές του συστήματος, καθώς επίσης εκείνες οι χώρες που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως η Γερμανία, δεν πρόκειται ποτέ να συμφωνήσουν – οπότε η διόγκωση των χρεών θα συνεχιστεί, με οδυνηρά αποτελέσματα τόσο για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, όσο και για την ειρήνη στον πλανήτη. Ακολουθεί η σημερινή συνομιλία του κ. Σαχίνη με τον κ. Βιλιάρδο.