Οικονομική Ανάκαμψη: Από πού θα χρηματοδοτηθεί;


 Οικονομική Ανάκαμψη:  Από πού θα χρηματοδοτηθεί;

ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

(1) Με τέτοια ανάπτυξη και χρέος δεν πάμε πουθενά.
(2) Δεν υπάρχει χρόνος...



Τόσο η κυβέρνηση όσο και η αντιπολίτευση αναφέρονται, τον τελευταίο καιρό, στις επενδύσεις διατυπώνοντας, η κάθε μια από τη μεριά της, ότι η πολιτική της θα φέρει την πολυπόθητη “αναπτυξιακή έκρηξη”. Είναι όμως έτσι; Σε μια πρόσφατη συζήτηση του Richard Thaler (φετινό βραβείο Νόμπελ οικονομίας) ρωτήθηκε από δημοσιογράφο του BBC για την άποψη οικονομικής πολιτικής που εξέφρασε ένας πολιτικός στην Μεγάλη Βρετανία. Ο Thaler απάντησε ρωτώντας εάν ο πολιτικός έχει δεδομένα να υποστηρίξει αυτή την άποψη. Τα δεδομένα είναι ο μοναδικός τρόπος να αξιολογούνται οι οικονομικές απόψεις και θέσεις. Ας δούμε λοιπόν τα δεδομένα.

Οι επενδύσεις χρηματοδοτούνται αποκλειστικά και μόνο από τις αποταμιεύσεις. Είναι νόμος. Είτε στην Κίνα, είτε στην ΕΕΣΔ, είτε στις ΗΠΑ, είτε στην Ελλάδα. Οι επενδύσεις σε μια χώρα χρηματοδοτούνται από την εθνική και την διεθνή αποταμίευση (διεθνείς επενδύσεις). Η εθνική αποταμίευση ορίζεται ως το άθροισμα της ιδιωτικής και δημόσιας. Να σημειώσουμε ότι σε καμία χώρα του αναπτυγμένου κόσμου η διεθνής αποταμίευση δεν μπορεί να καλύψει πλήρως ή ακόμη και σε μεγάλο βαθμό το κενό της εθνικής αποταμίευσης.

Η ιδιωτική αποταμίευση στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι ανέρχεται στο πολύ χαμηλό ποσοστό 4% του ακαθαρίστου εθνικού εισοδήματος ή εκφρασμένη σε ευρώ περίπου στα 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2018.  Ως δημόσια αποταμίευση ορίζεται το σύνολο των φόρων που συλλέγει το κράτος. Σύμφωνα με τον κατατεθέντα προϋπολογισμό, οι φόροι θα ανέλθουν περίπου στα 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή το 88% περίπου της εθνικής αποταμίευσης είναι δημόσια και μόλις 12% είναι ιδιωτική! Από τα 50 δισεκατομμύρια που εισπράττει το κράτος από φόρους μόλις τα 3 δισεκατομμύρια χρηματοδοτούν το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Το υπόλοιπο καλύπτει τις λειτουργικές δαπάνες του κράτους, δηλαδή η εθνική αποταμίευση χρησιμοποιείται για λειτουργικούς σκοπούς και όχι για επένδυση που εξασφαλίζει το μέλλον. Επιπλέον, ένα ποσό κοντά στα 5,7 δισεκατομμύρια δαπανάται για την πληρωμή των τόκων του δημοσίου χρέους, δηλαδή ένα μέρος της εθνικής αποταμίευσης εκρέει από την χώρα. Τέλος, είναι ενδιαφέρον ότι από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων καλύπτονται, σε μερικές περιπτώσεις, ακόμη και λειτουργικές δαπάνες.

Για να καταλάβουμε την απόκλιση: 
Το 2007 οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ανήλθαν στο 26% του ΑΕΠ της χώρας ή σε απόλυτα μεγέθη στα 60,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Το 2016 οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου ανήλθαν στο 11,4% του ΑΕΠ ή σε απόλυτα μεγέθη περίπου στα 20,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή, σε ετήσια βάση οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου είναι λιγότερες κατά περίπου 40 δισεκατομμύρια σε σχέση με το 2007! Όπως είδαμε η εθνική αποταμίευση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις ανέρχεται σε 14 δισεκατομμύρια περίπου ευρώ. Εάν δε λάβουμε υπόψη και τις εισροές από την ΕΕ μέσω ΕΣΠΑ κλπ, που ανέρχονται στα 4 περίπου δισεκατομμύρια, και τα υπόλοιπα 2 δισεκατομμύρια αφορούν τις ξένες επενδύσεις στην χώρα. Αυτές αφορούν τις 2 -3 αποκρατικοποιήσεις όπως τα αεροδρόμια. Τέλος να σημειώσουμε ότι ένα μέρος των 20,4 δισεκατομμυρίων ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου αφορά τις αποσβέσεις και δεν αποτελεί νέα προσθήκη κεφαλαίου.

Με βάση τα προαναφερθέντα δεδομένα το έλλειμμα της αποταμίευσης είναι συντριπτικό. Οι εθνική αποταμίευση και ειδικά η ιδιωτική σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να στηρίξουν την το επενδυτικό κενό της χώρας.

Συμπερασματικά: α) Το επενδυτικό κενό είναι τεράστιο και η εθνική αποταμίευση και ειδικά η ιδιωτική δεν δύναται να το καλύψει με τα σημερινά δεδομένα. Συνεπώς, κρίνεται αναγκαία η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων για να καλυφθεί εν μέρει αυτό το κενό, β) η προσέλκυση ελληνικών αποταμιεύσεων από το εξωτερικό θα βοηθήσει στην προσπάθεια και γ) το μίγμα «ιδιωτική προς δημόσια αποταμίευση» πρέπει να αντιστραφεί. Με την σημερινή δομή είναι σχεδόν αδύνατο να χρηματοδοτηθούν οι εθνικές επενδύσεις.

Αναπληρωτής Καθηγητής στο Οικονομικό Τμήμα του ΑΠΘ και Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου. 


27/10/17 

                   ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ                  




1.
Με τέτοια ανάπτυξη και χρέος δεν πάμε πουθενά.

Με την έναρξη άλλης μίας (ατέρμονης;) αξιολόγησης της Ελλάδας από τους «Δανειστές-Εταίρους» της, καλό είναι να έχουμε κατά νου το οφθαλμοφανές: Είτε μας αρέσει είτε όχι, από την στιγμή που δεν μπορούμε να αποπληρώσουμε από μόνοι τα χρέη μας, βρισκόμαστε, και θα εξακολουθούμε να βρισκόμαστε, ανεξάρτητα από τις υποσχέσεις του κ. Τσίπρα για έξοδο από τα Μνημόνια, υπό καθεστώς συνεχούς εποπτείας. 

Τι σημαίνει αυτό; Εάν και εφόσον «κλείσει» και αυτή η καταραμένη αξιολόγηση στην ώρα της, μέχρι δηλαδή τα Χριστούγεννα του 2017, ή τουλάχιστον πριν τον...Καρνάβαλο του 2018, θα έχουμε πάρει μόνο μια...γρήγορη ανάσα έτσι ώστε να βρεθούμε αντιμέτωποι με την...επόμενη αξιολόγηση. Το πρόσφατο παρελθόν όμως σε σχέση με το πως τα πηγαίνουμε, ως ελληνικές κυβερνήσεις, με χρονοδιαγράμματα και προθεσμίες, υποδηλώνει ότι ούτε η νέα αξιολόγηση θα «κλείσει» στην (όποια) ώρα της.


Και όμως, πρέπει να βιαστούμε διότι η ελληνική οικονομία, υπό το βάρος της άγονης και ατέρμονης «αντίστασης» στους «Δανειστές-Εταίρους» μόνο και μόνο για τα «ωραία μάτια» του έλληνα/της ελληνίδας ψηφοφόρου έχει «λυγίσει». Για να αντιληφθούν οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες το οικονομικό πρόβλημα της χώρας μας, παρουσιάζω στο Γράφημα 1 την οικονομική επίδοση της ελληνικής οικονομίας σε βάθος 100 ετών και..βάλε. Τα χρονολογικά στοιχεία προέρχονται από την βάση δεδομένων της διακεκριμένης καθηγήτριας CarmenReinhart  από το Harvard University. Η Ελλάδα έχει βιώσει (από το 2008 μέχρι σήμερα) οκταετή ύφεση με μοναδική εξαίρεση το 2014. Οι εκτιμήσεις του 2017 κάνουν λόγο για ανάπτυξη 1,8% ενώ το ΔΝΤ εκτιμά ότι, όταν με το καλό φτάσουμε στο 2022, η οικονομία μας θα «κατεβάσει» ρυθμούς έτσι ώστε να αναπτυχθεί μόνο κατά 1%. Εάν λοιπόν οι προβλέψεις αυτές επαληθευθούν, ο γνωστός «δημοσιονομικός κόφτης» θα ενεργοποιείται συνεχώς μήπως και επιτύχουμε τα αλλοπρόσαλλα πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ τα οποία μας «επιβλήθηκαν».

Η οικονομική «νηνεμία» με την μορφή χαμηλών προσδοκώμενων ρυθμών ανάπτυξης μέχρι και το 2022 απογοητεύει και τούτο επειδή από ιστορική άποψη (ήτοι από το 1914 μέχρι σήμερα), η Ελλάδα έχει επιτύχει μέσο ιστορικό ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 3,2%.


Η δε απογοήτευση για την σημερινή οικονομική κατάσταση γίνεται ακόμα μεγαλύτερη διαπιστώνοντας (πάλι) από τα στοιχεία του γραφήματος ότι, από ιστορική άποψη, η Ελλάδα έχει στο παρελθόν βιώσει 4 έτη βαθιάς ύφεσης στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, 2 έτη «μικρής» ύφεσης μετά το «κραχ» του 1929 και, βέβαια, 8 έτη βαθιάς ύφεσης αμέσως πριν αλλά και κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Με άλλα λόγια, η διάρκεια (αν και όχι το μέγεθος) της ύφεσης από το 2008 μέχρι σήμερα είναι ανάλογη εκείνης που ζήσαμε στη διάρκεια του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.

Εδώ λοιπόν επανέρχεται το βασικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας: Tο ελληνικό χρέος, για το οποίο υπάρχουν στοιχεία από το 1884 και μετά, παραμένει εξαιρετικά υψηλό-βλέπε πάλι το Γράφημα 1.  Μάλιστα, το ΔΝΤ εκτιμά ότι από το 180,17% του ΑΕΠ το 2017, το χρέος θα αυξηθεί στο 184,48% του ΑΕΠ το 2018. Όσο λοιπόν το χρέος μας κρίνεται μη βιώσιμο, άλλο τόσο, αλλεπάλληλες ελληνικές κυβερνήσεις, θα καταλήγουν...μη βιώσιμες και τούτο επειδή θα καταρρέουν λόγω της ανάγκης λήψης περαιτέρω (υφεσιακών) μέτρων μήπως και, με μαγικό τρόπο, το χρέος μας «επιστρέψει» σε «βιώσιμο».

O Poul Thomsen του ΔΝΤ επανήλθε με δηλώσεις για την αναγκαιότητα κάποιας απομείωσης. Ίδωμεν! Σε κάθε περίπτωση, δύσκολα «βλέπω» να κλείνει η αξιολόγηση στην ώρα της και τούτο επειδή η (δημιουργική) «σύνθεση» της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία χειρίσθηκε προηγούμενες αξιολογήσεις, παραμένει δυστυχώς η ίδια.

Καθηγητής και Πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Οικονομικών, Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool.


 28 Οκτωβρίου 2017 


2.
Δεν υπάρχει χρόνος...

«Δεν νομίζω ότι υπάρχει ένας άνθρωπος αυτή τη στιγμή στη χώρα που να μην έχει πρόβλημα! 3.000.000 ανθρώπους τούς κυνηγάει η Eφορία, 2.000.000 ανθρώπους τούς κυνηγάει το ΙΚΑ, άλλα 2.000.000 ανθρώπους τούς κυνηγάει ο ΦΠΑ και όλους μαζί τους κυνηγάει ο ΕΝΦΙΑ, τον οποίο ούτε στα έξοδα δεν μας επιτρέπουν να τον περνάμε...

 Πληρώνουμε τον πιο άδικο φόρο που έχει επιβληθεί, φόρο που σε μια νύχτα μετέτρεψε στους ιδιοκτήτες σε ενοικιαστές», σχολίαζε στη σατιρική εκπομπή του ο κ. Λάκης Λαζόπουλος. Δεν πρόκειται για «καλλιτεχνικές υπερβολές», εφόσον 4.374.475 φορολογούμενοι -σε σύνολο σχεδόν 6.000.000- έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές και ενάντια σε 1.618.460 από αυτούς το κράτος ήδη κινείται με μέτρα αναγκαστικής είσπραξης.Με έκδοση κατασχετηρίων προς όλες τις τράπεζες, δέσμευση ακινήτων και πώλησή τους με πρόγραμμα αναγκαστικού πλειστηριασμού, κατάσχεση μισθών και συντάξεων, κατάσχεση εισοδημάτων και απαιτήσεων στα χέρια τρίτων κινείται το Δημόσιο εναντίον των οφειλετών. 
Για χρέη που μένουν απλήρωτα, που από 33,5 δισ. ευρώ. στο τέλος του 2009, ξεπέρασαν, το 2017, τα 98 δισ. ευρώ, από τα οποία μόνο τα 13,9 δισ. ευρώ συσσωρεύτηκαν μέσα στο τελευταίο έτος! 

 Οι οφειλές; 

 Εκτακτη εισφορά στις επιχειρήσεις, αύξηση τελών κυκλοφορίας, φόρος πολυτελείας και πολυτελούς διαβίωσης, εισφορά αλληλεγγύης, αύξηση συντελεστών φόρου εισοδήματος, κατάργηση αφορολόγητων, επιβολή ΕΕΤΗΔΕ (μονιμοποίησή του ως ΕΝΦΙΑ), αυξήσεις συντελεστών ΦΠΑ, μαζικές μετατάξεις προϊόντων και υπηρεσιών σε υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ, αυξήσεις στην εισφορά αλληλεγγύης, στα καύσιμα στα ποτά, στα τσιγάρα, στον καπνό, στις χρηματιστηριακές συναλλαγές, επιβολή φόρου υπεραξίας σε μετοχές, ομόλογα, ακίνητα, αύξηση της προκαταβολής φόρου και αύξηση φορολογίας κερδών στα τυχερά παιχνίδια (πρώτο και δεύτερο μνημόνιο).

 Αύξηση του ΦΠΑ (από 23% σε 24%), μαζική μετάταξη προσόντων και υπηρεσιών (από 13% σε 24%), κατάργηση των μειωμένων συντελεστών στα νησιά, αύξηση των συντελεστών εισφοράς αλληλεγγύης, μείωση της έκπτωσης φόρου για μισθωτούς και συνταξιούχους (2.100 σε 1.900), αύξηση των συντελεστών φορολογίας εισοδήματος για όλους (από 42% σε 45%) με κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, αύξηση φορολογικών συντελεστών εισοδήματος από ενοίκια (μέχρι 45% από 33%), αύξηση φορολογικού συντελεστή επιχειρηματικών κερδών (από 26% σε 29%), αύξηση του συντελεστή φορολογίας μερισμάτων (από 10% σε 15%), αύξηση του συντελεστή φόρου πολυτελούς διαβίωσης (από 10% σε 13%), φόρος 10% στη συνδρομητική τηλεόραση, φόρος 5% στη σταθερή τηλεφωνία και αύξηση του ΕΦΚ σε οινοπνευματώδη, μπίρα, κρασί και ηλεκτρονικό τσιγάρο συν ασφαλώς στα καύσιμα, αλλά και φόρος στις βραχυχρόνιες μισθώσεις κατοικιών και στον καφέ, καθώς και αύξηση των συντελεστών του υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ, συνοδευόμενα από αύξηση της προκαταβολής φόρου για όλους στο 100% (τρίτο μνημόνιο)!

 Ηδη προνομοθετήθηκαν -από το 2019 (;)- κατάργηση της έκπτωσης φόρου για ιατρικές δαπάνες, της έκπτωσης του 1,5% στην παρακράτηση μισθωτών-συνταξιούχων και νέα μείωση της έκπτωσης φόρου από 1.900 σε 1.250 ευρώ, αλλά και σοβαρή μείωση στην προσωπική διαφορά όσων παίρνουν συντάξεις!

 Ακρως αναγκαίες οι εξαγγελίες για φορολογικές ελαφρύνσεις του πρόεδρου της Ν.Δ. Κυριάκου Μητσοτάκη, για συντελεστή 9% στο εισόδημα έως 10.000 ευρώ, για μείωση φορολογικού συντελεστή των επιχειρήσεων σε 20%, από 29% σήμερα, για μείωση του συντελεστή φορολόγησης των μερισμάτων σε 5%, από 15% σήμερα, για μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 30% σε μια διετία, για σταδιακή μείωση των συντελεστών ΦΠΑ σε 11% και 22%, από 13% και 24% σήμερα, για σταδιακή κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, αύξηση αποσβέσεων επιχειρήσεων, μεταφορά ζημιών για μια 10ετία και για μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.

 Αρκούν;  Τα 235 δισ. ευρώ του υφιστάμενου ιδιωτικού χρέους επιτάσσουν επιθετική επαναδιαπραγμάτευση. Δεν υπάρχει χρόνος, στην αγορά, για «βάθος διετίας». 

 Δημήτρης Τσαγκάρης

 http://www.protothema.gr/blogs/blogger/post/725957/den-uparhei-hronos/

 28/10/2017 

 Οι απόψεις,που δημοσιεύονται στα εκάστοτε-χάριν ενημέρωσης και προβληματισμού-αναρτώμενα άρθρα,ή κάθε είδους κείμενα,του ιστολογίου μου, εκφράζουν αποκλειστικά και μόνο τους αρθρογράφους που επώνυμα τις διατυπώνουν.  Οι ''υπογραμμίσεις'' -χρώμα,μέγεθος γραμματοσειράς και οι εικονογραφήσεις-με εικόνες από το World Wide Web-στις αναρτήσεις γίνονται με ευθύνη του blogger.
 Στο αρχικό  πρωτότυπο κείμενο  παραπέμπεστε μέσω των επισυναπτόμενων ενεργών συνδέσμων.