Καταλούνια, Κύπρος και η υποκρισία της Ε.Ε.: Για κάθε κράτος-μέλος ισχύουν διαφορετικοί κανόνες.
Είναι κατοχυρωμένη ρητώς στο χάρτη του ΟΗΕ, στο Άρθρο 1, παράγραφος 2 η αρχή της ισότητας και της αυτοδιάθεσης των λαών.
Στην συζήτηση του ζητήματος της Καταλούνιας στην ολομέλεια του ΕΚ στο Στρασβούργο, όπου πήραν τον λόγο μόνο οι αρχηγοί των πολιτικών ομάδων, με ηθικοπλαστική γλώσσα, υπέρμετρη προσπάθεια να δείξουν πόσο καίγονται για την εδαφική ακεραιότητα της Ισπανίας και εμφανή υποκρισία, σχεδόν όλοι μίλησαν για διάλογο, για αποφυγή εκβιασμών και βίας και για την ανάγκη να λυθεί το ζήτημα της Καταλούνια με ειρηνικά μέσα, αλλά στην έννοια της αυτοδιάθεσης εδόθησαν διαφορετικές ερμηνείες από τις σαφώς καθοριζόμενες από τον ΟΗΕ.
Το ίδιο έγινε και με πολλούς συνταγματολόγους και διεθνολόγους με τους οποίους συζητήσαμε το ζήτημα, και οι οποίοι δίνουν διαφορετικές ερμηνείες στην πρόνοια του χάρτη των ΗΕ για το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης.
Στην διαφορική διάγνωση μπαίνουν υποθέσεις όπως της Κριμαίας, του Κουρδιστάν, της Οσετίας, του Ναγκόρνο Καραμπάχ, της Αμπχαζίας, της Τρανσυλβανίας, της Σκωτίας, της Βόρειας Ιρλανδίας, της Φλάνδρας, της Κορσικής, της Σκωτίας, της Ουαλίας, της Ιρλανδία, της Ιταλίας, των Βαλκανίων, της Ελληνικής Θράκης και της «ΤΔΒΚ».
Συνεπώς, είναι κατανοητοί οι λόγοι της τεράστιας αναστάτωσης που προκλήθηκε στην Ευρώπη, που δεν έθεσε όμως θέμα αποκατάστασης της εδαφικής ακεραιότητας της ΚΔ.
Η πραγματικότητα είναι πως όντως η Ισπανία βρίσκεται σε κρίσιμη φάση αναφορικά με την συνέχεια της, ως ενιαίου κράτους. Η Μαδρίτη θεωρεί παράνομη την ανακήρυξη ανεξαρτησίας της Καταλούνιας. Θεωρεί επίσης ότι η Κυβέρνηση της Καταλούνιας εμπαίζει και διασύρει το σύνταγμα τόσο της ίδιας της χώρας όσο και την αυτονομίας της περιοχής, υποτιμώντας την συνοχή και το αίσθημα αλληλεγγύης που αναπτύχθηκε ανάμεσα σε όλους τους Ισπανούς. Θέτοντας σε κίνδυνο την ειρήνη.
Στο ΕΚ όλοι μιλούν για τις αρχές και αξίες της ΕΕ αλλά λίγοι επισημαίνουν την επιλεκτική εφαρμογή τους και τα double standards που εφαρμόζει η Ένωση. Για κάθε κράτος-μέλος ισχύουν διαφορετικοί κανόνες.
Αλλά η ΕΕ οφείλει να σέβεται και να στηρίζει την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία κάθε κράτους μέλους, παράλληλα με την στήριξη της περιφερειακής πολυμορφίας και της εθνικής περηφάνιας του κάθε λαού και να κατανοεί ότι ουδέποτε θα επέλθει ομοιογενοποίηση των ευρωπαϊκών λαών. Οι λαοί της Ευρώπης έχουν το δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζονται αλλά ουδείς έχει το δικαίωμα να τους απειλεί ότι θα εκδιώκονται από την ΕΕ σε περίπτωση άσκησης του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης, εάν οι λαοί στηρίζονται στις πρόνοιες του χάρτη των ΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Υποστηρίζουμε την ακεραιότητα της Ισπανίας. Και το Σύνταγμα της, και τις αποφάσεις των δικαστηρίων της και τον ισπανικό πολιτισμό που είναι τεράστιος. Αρκεί κανείς να φέρει στον νου του, ένα μόναχα στίχο του Λόρκα.
Ωστόσο δεν ξέρει κανείς πόσοι ακριβώς Καταλανοί επιθυμούν την απόσχιση και ανεξαρτητοποίηση. Τι αποτέλεσμα θα είχε ένα ανεξάρτητο δημοψήφισμα που θα διοργάνωνε ο ΟΑΣΕ; Τα ίδια και χειρότερα έπρατταν και οι Βάσκοι αυτονομιστές, αλλά τώρα συμφώνησαν με την Μαδρίτη και λύθηκε το πρόβλημα ειρηνικά. Είναι για αυτό που ο Τίμμερμανς λέγει ότι «η λελογισμένη χρήση βίας επιτρέπεται, αλλά απαγορεύεται η υπέρμετρη χρήση βίας και ότι η όλη υπόθεση είναι μια σύγκρουση εσωτερική στην Ισπανική Καταλούνια και όχι διένεξη μεταξύ Καταλούνιας και Ισπανίας»;
Όπως τόνισε το ΕΚ η εδαφική ακεραιότητα των κρατών μελών της ΕΕ πρέπει να γίνεται σεβαστή και να προστατεύονται από το σύνολο της ΕΕ σε περίπτωση παραβίασης τους. Αλλά αυτό δεν τυγχάνει καμίας εφαρμογής στην περίπτωση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η οποία βεβαίως ουδέποτε αποτάθηκε στην ΕΕ απαιτώντας την επιβολής των αρχών και αξιών της, στο υπό κατοχή τμήμα του νησιού.
Καταδικάζεται η υπέρμετρη άσκηση αστυνομικής βίας αλλά ούτε λέξη για την βία που ασκεί στην Κύπρο ο στρατός κατοχής. Βεβαίως το δημοψήφισμα κρίθηκε παράνομο από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, αλλά η βία της αστυνομίας είναι σίγουρο ότι θα φέρει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα, με ενδεχόμενο ακόμη έναν άσκοπο εμφύλιο πόλεμο στην Ευρώπη του 21ου αιώνα, που θα καταλήξει κι αυτός μετά από εκατόμβες θυμάτων στο ίδιο αποτέλεσμα. Η περίπτωση της αιματοχυσίας στην πρώην Γιουγκοσλαβία πρέπει να αποτελεί αποτρεπτικό παράδειγμα, ενώ το θέμα μπορεί να λυθεί με διάλογο μεταξύ των μερών χωρίς εκβιασμούς και στη βάση της συνταγματικής έννομης τάξης της Ισπανίας και του διεθνούς δικαίου, όπως ακριβώς συνέβη και με την περίπτωση της χώρας των Βάσκων. Διαφορετικά, θα ανοίξουν πληγές.
Της Ελένης Θεοχάρους
8/10/2017