Σαουδική Αραβία: Η νύχτα των μεγάλων μαχαιριών, ο διάδοχος, οι μεταρρυθμίσεις, οι επιδιώξεις…
Α’ ΜΕΡΟΣ
Γενικά.
Για να κατανοήσει κάποιος τα παράξενα, πρωτοφανή και πολλές φορές επικίνδυνα γεγονότα, αυτά τα φοβερά που συμβαίνουν σήμερα, αλλά και παλαιότερα στη Σαουδική Αραβία, θα πρέπει να διερευνήσει και να αξιολογήσει το σημαντικότερο παράγοντα διαμόρφωσης πολιτικής για την Ουαχαμπιστική Σαουδική Αραβία:
Ποιος είναι; Ε λοιπόν η κυρίαρχη πολιτική δύναμη, που διαμορφώνει συνεχώς τις εξελίξεις τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, δεν ήταν μόνο ο ισλαμισμός, ή ο φονταμενταλισμός, ή ο φιλελευθερισμός (που δεν υπάρχει καν), ή ο καπιταλισμός, ή η ισλαμική εξτρεμιστική τρομοκρατία. Ποιος ήταν αυτός ο παράγων; Ήταν η νόσος του Αλτσχάιμερ.
Ο σημερινός βασιλιάς της χώρας Σαλμάν είναι 81 ετών. Αντικατέστησε έναν βασιλιά που πέθανε στα 90, ο οποίος αντικατέστησε έναν βασιλιά που πέθανε στα 84. Και ήταν όλοι τους αδέλφια, της οικογένειας Σαούντ και όλοι τους, μα όλοι τους μετά τον θάνατο του ιδρυτή του Βασιλείου Ιμπ Σαούντ, αδέλφια από την ίδια μητέρα. Δεν είναι ότι κανένας από αυτούς δεν εισήγαγε μεταρρυθμίσεις. Είναι ότι σε μια εποχή που ο κόσμος έχει βιώσει τόσο μεγάλη ταχύτητα στην τεχνολογία, την εκπαίδευση και την παγκοσμιοποίηση, με αποτέλεσμα να αλλάζουν τα πάντα με διαστημικές ταχύτητες, αυτοί οι διαδοχικοί Σαουδάραβες μονάρχες – αδέλφια, σκέφτηκαν ότι η μεταρρύθμιση της χώρας θα έπρεπε να γίνεται με την ταχύτητα καμήλας στην μέση της ερήμου. Έτσι θα λέγαμε ότι το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας αποτελεί μια αλλόκοτη περίπτωση κράτους. Ακροβατεί μεταξύ νεωτερισμού και συντηρητικής, σχεδόν απάνθρωπης παράδοσης. Διεκδικεί την οικονομική άνθηση υλοποιώντας κάποιες ρηξικέλευθες πολιτικές, αλλά συγχρόνως δεν μπορεί να αποδεσμευθεί από το απαρχαιωμένο σκεπτικό του παρελθόντος και την ακραία θρησκειολογική ιδεολογία του Ουαχαμπισμού, της επίσημης θρησκείας του Βασιλείου. Οι Σαουδάραβες μετατρέπουν την άγονη και αφιλόξενη έρημο σε εύφορες, καλλιεργήσιμες εκτάσεις αλλά το ποινικό τους δίκαιο και το κοινωνικό τους σύστημα δεν εκσυγχρονίζεται.
Η Χώρα-Το πολίτευμα.
Ας ξεκινήσουμε αναλύοντας την χώρα, πριν φθάσουμε να αναφέρουμε και να ερμηνεύσουμε τα πρωτοφανή, μοναδικά και ταυτόχρονα επικίνδυνα πρόσφατα γεγονότα. Η Σαουδική Αραβία είναι βασίλειο που ιδρύθηκε από τον βασιλιά Ιμπν Σαούντ, που έδωσε και το όνομά του στην χώρα (Σαουδική Αραβία) το 1932, από την ένωση των Βασιλείων του Νέγκεντ και της Χετζάζ, καθώς και των εμιράτων του Ασίρ, του Νατζτάν και του Αλ-Χάσα, τα οποία μέχρι τότε κυβερνούσαν αντίστοιχα αντιβασιλιάδες και εμίρηδες. Στην πράξη, ο μονάρχης συγκεντρώνει την απόλυτη εξουσία και ασκεί τη νομοθετική λειτουργία με τη συνεργασία μιας συμβουλευτικής συνέλευσης (δημιουργήθηκε το 1993- εκλογές ακόμα δεν έχουν γίνει), και την εκτελεστική με τη βοήθεια υπουργών, που τους διορίζει ο ίδιος και λογοδοτούν σε αυτόν. Το 1960 εγκρίθηκε Σύνταγμα, το οποίο ωστόσο δεν απέκτησε ποτέ ισχύ. Πολιτικά κόμματα δεν υπάρχουν στη χώρα. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσοι είναι ηλικίας 21 ετών και άνω. Απαγορεύεται να ψηφίζουν οι γυναίκες.
Πανοραμική άποψη της Μέκκα με τους ουρανοξύστες Abraj Al Bait να επισκιάζουν το Μαστζέντ Αλ Χαράμ με την Κάαμπα
Το Μαστζέντ Ναμπάουι στη Μεδίνα.
Στο βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας η δικαιοσύνη απονέμεται σύμφωνα με τον ισλαμικό νόμο από έναν ανώτατο δικαστή, που είναι υπεύθυνος για τις νομικές υποθέσεις. Οι αποφάσεις εκδίδονται βάσει των αρχών και των κανόνων που περιέχονται στο Κοράνι και στη Σούνα του Προφήτη. Η Σαουδική Αραβία είναι το επίκεντρο της μουσουλμανικής θρησκείας και αυτό το μαρτυρούν και οι «ιερές» πόλεις: η Μέκκα (όπου γεννήθηκε ο Μωάμεθ) και η Μεδίνα (όπου είναι θαμμένος). Ο εθνικός πληθυσμός, στην πλειονότητά του (75-90%), ακολουθεί το λατρευτικό τυπικό των σουνιτών, οι υπόλοιπο το τυπικό των Σιϊτών, και σε ορισμένες περιπτώσεις των Σαφιϊτών. Η επίσημη και κύρια μορφή του Σουνιτικού Ισλάμ της Σαουδικής Αραβίας είναι ο Ουαχαμπισμός.
Ο Οίκος των Σαούντ κυβερνά τη Σαουδική Αραβία, από τις αρχές του 20υ αιώνα. Ο πραγματιστής Ιμπν Σαούντ πολλαπλασίασε τις επιγαμίες με τις άλλες φυλές των βεδουίνων της χώρας, για να διασφαλίσει την ενότητα του νεοπαγούς κράτους του. Παίρνοντας τακτικά διαζύγιο, ώστε να μην ξεπεράσει τον αριθμό των τεσσάρων συζύγων που προβλέπει η ισλαμική θρησκεία, παντρεύτηκε συνολικά 22 γυναίκες και είχε, όταν πέθανε το 1953, 43 νόμιμους γιους εν ζωή. Η οικογένεια αποτελείται από περίπου 15.000 μέλη αλλά το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου και της εξουσίας βρίσκεται στα χέρια περίπου των 2000.Η γραμμή διαδοχής, σε αντίθεση με άλλους ευρωπαϊκούς βασιλικούς οίκους, ξεκινά από το βασιλιά και πηγαίνει προς στους νεότερους αδερφούς του και όχι προς τους γιους του. Ο γιος ενός μονάρχη στη Σαουδική Αραβία γίνεται βασιλιάς, μόνο όταν εξαντληθούν οι πιθανοί διάδοχοι της προηγούμενης από αυτόν γενιά. Εξ ου και η συνεχής διακυβέρνηση του Βασιλείου μετά τον θάνατο του πατέρα τους Ιμπν Σαούντ, από τα αδέλφια (Σαούντ, Φειζάλ, Χαλίντ, Φαχντ, Αμπντουλάχ, Σαλμάν) όλοι γυιοί της πιο αγαπημένης από όλες τις άλλες γυναίκες του Ιμπν Σαούντ, της Χούσα Αχμέντ Αλ Σουνταϊρί, δηλαδή από τους «υπέροχους» Σουνταϊρί.
Τα Γεγονότα- Οι εκκαθαρίσεις.
Τα τελευταία γεγονότα στην Σαουδική Αραβία είναι μοναδικά, απίστευτα, εκπληκτικά με δόσεις βυζαντινισμού, ίντριγκας, συλλήψεων, πολιτικής, αυθαιρεσιών, δημιουργώντας ένα φοβερό μίγμα επικινδυνότητας, για ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής, όπου στις νέες εξελίξεις θα έχουν ενεργό ρόλο και δράση οι δύο μεγάλες ισλαμικές παρατάξεις, οι Σιΐτες με επικεφαλής το Ιράν και οι Σουνίτες, με επικεφαλής την Σαουδική Αραβία. Και τότε ο πόλεμος της Συρίας θα είναι «παιδική χαρά», μπροστά σε αυτά που θα εξελιχθούν. Για να καταλάβουμε τι συμβαίνει, ας τα πάρουμε από την αρχή και με χρονολογική σειρά, ώστε να οδηγηθούμε σε αξιόπιστες εκτιμήσεις.
Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου εκφωνεί το διάγγελμά του.
Στις 4 Νοεμβρίου, ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Σαάντ Χαρίρι, που είχε κληθεί για συνομιλίες στην Σαουδική Αραβία, μιλώντας ζωντανά (Live), στο τηλεοπτικό κανάλι του Al-Arabiya, από το ξενοδοχείο Ριγιάντ Ριτζ και παρουσία του Σαουδάραβα διαδόχου του Θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, ή «MBS» κατά τον ξένο τύπο, αιφνιδίασε τους πάντες, καθώς κατηγόρησε το Ιράν και την οργάνωση Χεζμπολάχ και τελικά ανακοίνωσε την παραίτησή του. Με αυστηρή ανάγνωση ενός κειμένου που είχε συνταχθεί από άλλους, ο Σαάντ Χαρίρι φάνηκε να «ξέχασε» ξαφνικά ότι ήταν ο νόμιμος πρόεδρος μια κυβέρνησης ενός ανεξάρτητου κράτους, του Λιβάνου, όπου συμπεριλαμβάνονταν και υπουργοί του, που ήταν μέλη της οργάνωσης Χεζμπολάχ, είπε απίστευτα πράγματα από μια ξένη χώρα για μια ξένη χώρα, αλλά και για την κυβέρνησή του!!!
«Όπου υπάρχει το Ιράν, σπέρνει τη διαίρεση και την καταστροφή. Η απόδειξη είναι η παρέμβαση του στις αραβικές χώρες, για να μην αναφέρουμε την βαθιά μνησικακία του εναντίον του αραβικού έθνους (…) το Ιράν έχει τον έλεγχο για την τύχη των χωρών της περιοχής (…) Η Χεζμπολάχ είναι ο βραχίονας του Ιράν όχι μόνο στο Λίβανο, αλλά και σε άλλες αραβικές χώρες (…)Δυστυχώς, συνειδητοποίησα ότι ορισμένοι συμπατριώτες είναι χέρι-χέρι με το Ιράν το οποίο επιδιώκει να απομακρύνει το Λίβανο από το αραβικό περιβάλλον του. Ένδοξε Λαέ του Λιβάνου, η Χεζμπολάχ πέτυχε, χάρη στα όπλα της, να επιβάλει μια πραγματική κατάσταση (…) Θέλω να πω στο Ιράν και στους κολλητούς του ότι είναι χαμένοι. Τα χέρια που επιτίθενται στα αραβικά Κράτη θα κοπούν. Και το κακό θα στραφεί εναντίον εκείνων που το ασκούν».
Και αμέσως μετά τηλεφώνησε στον πρόεδρο της χώρας του και παραιτήθηκε!! Έκτοτε η τύχη του αγνοείται, δεν επέστρεψε στον Λίβανο, με τον Λίβανο και το Ιράν να κατηγορούν την Σαουδική Αραβία, ότι συνέλαβαν τον πρωθυπουργό του Λιβάνου και τον εξανάγκασαν να προβεί σε αυτές τις δηλώσεις!!
Το Αλ-Αραμπίγια ισχυρίστηκε ότι ο Ραφίκ Χαρίρι, πατέρας του Σαάντ, δολοφονήθηκε το 2005 από το Ιράν, ενώ το ίδιο κανάλι για χρόνια τώρα κατηγορούσε τους πρόεδρους του Λιβάνου και της Συρίας, Εμίλ Λαχούντ και Μπασάρ Άσαντ, ότι εκείνοι είχαν διατάξει τη δολοφονία.
Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί ότι Σαάντ Χαρίρ, είναι ένας από τους πιο χρεωμένους ανθρώπους στον κόσμο και χρωστάει προσωπικά περίπου 4 δις δολάρια στη Σαουδαραβική κυβέρνηση, άρα δεν φαίνεται να είναι σε θέση να λάβει οποιαδήποτε απόφαση αντίθετη προς τα συμφέροντα των δανειστών του.
Τα γεγονότα συνεχίζονται ραγδαία την ίδια μέρα στην Σαουδική Αραβία. Λίγο πριν τα μεσάνυχτα, οι επαναστάτες Χούθι από την Υεμένη εκτόξευσαν έναν βαλλιστικό πύραυλο προς το αεροδρόμιο King Khaled του Ριάντ. Αναχαιτίσθηκε όμως από το Α/Α σύστημα του Βασιλείου και καταστράφηκε από πύραυλο Patriot.
Οι Χούθι υποστηρίζονται από το Ιράν, ενώ η νέα κυβέρνηση της Υεμένης από την Σαουδική Αραβία, αφού προκάλεσε, με απόφαση του MBS εδώ και δύο χρόνια έναν εμφύλιο πόλεμο και ενεπλάκη ενεργά με στρατεύματα στην χώρα αυτή. Στην Υεμένη εκτός του πολέμου θερίζει και η χολέρα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν μέχρι τώρα 100.000 νεκροί, αλλά ουδείς στην διεθνή κοινότητα ασχολείται. Φυσικά για την εκτόξευση πυραύλου από την Υεμένη, η Σαουδική Αραβία κατηγόρησε το Ιράν.
Οι Χούθι υποστηρίζονται από το Ιράν, ενώ η νέα κυβέρνηση της Υεμένης από την Σαουδική Αραβία, αφού προκάλεσε, με απόφαση του MBS εδώ και δύο χρόνια έναν εμφύλιο πόλεμο και ενεπλάκη ενεργά με στρατεύματα στην χώρα αυτή. Στην Υεμένη εκτός του πολέμου θερίζει και η χολέρα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν μέχρι τώρα 100.000 νεκροί, αλλά ουδείς στην διεθνή κοινότητα ασχολείται. Φυσικά για την εκτόξευση πυραύλου από την Υεμένη, η Σαουδική Αραβία κατηγόρησε το Ιράν.
Κατόπιν τα γεγονότα επιταχύνθηκαν και είχαν σχέση με το εσωτερικό της χώρας. Ο βασιλιάς Σαλμάν υπέγραψε δύο διατάγματα. Το πρώτο έθετε τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του Ναυτικού σε πρόωρη συνταξιοδότηση και απομάκρυνε τον υπουργό Οικονομίας και Διοικητή της Βασιλικής Φρουράς, τον πολύ ισχυρό γιο του πρώην βασιλιά Αμπντουλάχ, τον πρίγκιπα Μουτέμπ.Το δεύτερο διάταγμα καθιέρωνε μια επιτροπή για την καταπολέμηση της διαφθοράς υπό την προεδρία του «MBS». Ο Τύπος ανακοίνωσε επίσης την έναρξη ισχύος του νέου νόμου κατά της τρομοκρατίας, ο οποίος περιλαμβάνει παρεμπιπτόντως διατάξεις που επιβάλλουν ποινές φυλάκισης 5 έως 10 ετών για συκοφαντική δυσφήμιση ή δημόσια προσβολή κατά του βασιλιά ή του πρίγκιπα διάδοχου, δηλαδή κατά του «MBS».
Ο Διάδοχος του Θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν (MBS)
Μέσα σε μια ώρα, η Επιτροπή Καταπολέμησης της Διαφθοράς υιοθέτησε μια μεγάλη σειρά μέτρων. Αμέσως εξελίχθησαν πρωτοφανή γεγονότα: Έντεκα πρίγκιπες, συμπεριλαμβανομένων των γιων του θανόντος Βασιλιά Αμπντουλάχ,περισσότεροι από τριάντα πρώην και τέσσερις εν ενεργεία υπουργοί, καθώς και οι επικεφαλής τριών μεγάλων τηλεοπτικών σταθμών, τέθηκαν υπό κράτηση ή τέθηκαν υπό κατ’οίκον περιορισμό, καθόσον κατηγορήθηκαν για υπεξαίρεση. Συνελήφθησαν αμέσως από τον νέο διοικητή της Βασιλικής Φρουράς και διώχθηκαν, για ορισμένους από αυτούς, σύμφωνα με τον νέο αντιτρομοκρατικό νόμο. Στο κατάλογο των καταδικασθέντων ήταν οι τρεις προσωπικότητες που απομακρύνθηκαν προηγουμένως από τον βασιλιά Σαλμάν, συμπεριλαμβανομένου του πρώην διοικητή της Βασιλικής Φρουράς, πρίγκιπα Μουτέμπ. Κατά την διάρκεια της ημέρας έγινε γνωστό ότι κατασχέθηκαν οι τραπεζικοί λογαριασμοί των υπόπτων και ότι, αν κριθούν ένοχοι -που είναι μόνο μια τυπική διαδικασία αν θελήσει ο βασιλιά, δηλαδή ο υιός του πρίγκιπας Μοχάμεντ, οι περιουσίες τους θα κατασχεθούν από το Δημόσιο.
Σύμφωνα με το Σαουδαραβικό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι ύποπτοι φέρονται να έχουν υπεξαιρέσει χρήματα κατά τις πλημμύρες του 2009 και το πρόγραμμα κατά του Αναπνευστικού Συνδρόμου στη Μέση Ανατολή (MERS), που αφορά έναν ιό που προσβάλλει τις καμήλες και πρωτοπαρουσιάστηκε στην Σαουδική Αραβία, με μια «κατηγορία», που δεν χρειάζονται πολλές αποδείξεις για την τεκμηρίωσή της, αφού προέρχεται από την Επιτροπή καταπολέμησης της διαφθοράς, που προεδρεύει ο διάδοχος!!! Ένας από τους συλληφθέντες είναι ο φερόμενος έκτος πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, ο πρίγκηπας Αλ Γουαλίντ Μπιν Ταλάλ. Θεωρείτο ότι ήταν ο μυστικός πρεσβευτής του βασιλείου στο Ισραήλ, μετά την μυστική αποκατάσταση των σχέσεων των δύο χωρών, δημιουργώντας μάλιστα μια «ανίερη» συμμαχία . Η εταιρεία του Kingdom Holding Company, είναι μέτοχος της Citygroup, της Apple, του Twitter και της Euro-Disney, έπεσε κατά 10% από το άνοιγμα του Χρηματιστηρίου του Ρίαντ, το πρωί της Κυριακής, πριν να ανασταλεί η παρουσία της. Έχει μια εκτιμώμενη καθαρή αξία μεταξύ $ 18 και $ 32 δισεκατομμυρίων. Ένας άλλοςσυλληφθείς είναι ο Μπακρ μπιν Λάντεν, αδελφός του Οσάμα Μπιν Λάντεν, πρόεδρος του Σαουδικού Ομίλου Binladin και πέμπτος πλουσιότερος άνθρωπος της χώρας. Τώρα γιατί οι κατηγορίες εμφανίστηκαν, μετά από 8 χρόνια και μάλιστα την «Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών», με τα τόσα πολλά και πρωτοφανή γεγονότα στο Βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, προφανώς θα είναι …….«διαβολική σύμπτωση»!!!
Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης,
Αντγος (ε.α.), πρώην ΑΚΑΜ Τελ Αβίβ, πρώην Αξκος επιχειρήσεων της ECMM στον πόλεμο της Βοσνίας, Απόφοιτος Tactical Intelligence School (U.S.Army), Μεταπτυχιακό (Μ.Sc.) στην Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Δικαίου του ΕΚΠΑ, μέλος ΔΣ του ΕΛΙΣΜΕ.
http://www.analystsforchange.org/2017/11/blog-post_970.html
19.11.17
Σαουδική Αραβία: Η νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών, ο Διάδοχος , οι Μεταρρυθμίσεις , οι Επιδιώξεις.
Β’ ΜΕΡΟΣ
Οι Μεταρρυθμίσεις - Ανάλυση
Ας προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε τα γεγονότα , τις εσωτερικές εξελίξεις , καθώς και τις γεωστρατηγικές επιδιώξεις του Βασιλείου, όπως τα σχεδιάζει ο πρίγκηπας Μοχάμεντ. Αναφερθήκαμε στην αρχή στους ρυθμούς καμήλας, σε ότι αφορά τις μεταρρυθμίσεις στην χώρα, στο μέλλον της σε ένα κόσμο που μεταβάλλεται ραγδαίως.
Ο διάδοχος πρίγκηπας Μοχάμεντ, που να το επαναλάβουμε, είναι ο ουσιαστικός ηγέτης και κυβερνά την Σαουδική Αραβία, διαπίστωσε ότι η χώρα χρειάζεται αλλαγές. Το παλαιό σύστημα δεν λειτουργεί πια. Ας δούμε κάποια στοιχεία για να καταλάβουμε για την πλούσια αυτή χώρα, που όμως έχει πολλά προβλήματα.Περίπου το 70% των κατοίκων της Σαουδικής Αραβίας είναι νέοι κάτω των 30 ετών και περίπου το 25% αυτών είναι άνεργοι (Στοιχεία των The New York Times). Επιπλέον, 200.000 σπουδάζουν στο εξωτερικό και περίπου 35.000 από αυτούς, άνδρες και γυναίκες , επιστρέφουν κάθε χρόνο με σπουδαία πτυχία και μεταπτυχιακά , ψάχνουν για σημαντική δημιουργική εργασία, παρά κάτι διαφορετικό και παραδοσιακό, όπως από το να πηγαίνεις στο τζαμί ή στα θαυμάσια εμπορικά κέντρα. Το σύστημα χρειάζεται απεγνωσμένα να δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας εκτός του τομέα πετρελαίου, όπου το εισόδημα της Σαουδικής Αραβίας δεν είναι πια αυτό που ήταν κάποτε και η κυβέρνηση δεν μπορεί να συνεχίσει να καταναλώνει τις αποταμιεύσεις της για να αγοράσει σταθερότητα και ησυχία από τον λαό της. Η Σαουδική Αραβία είναι η μεγαλύτερη παραγωγός και εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο. Κατέχει το 1/5 των γνωστών κοιτασμάτων πετρελαίου παγκοσμίως (Ανάμεσα στα κράτη – μέλη του OPEC είναι η δεύτερη χώρα σε κοιτάσματα πετρελαίου, με πρώτη τη Βενεζουέλα). Τα διαθέσιμα κοιτάσματα πετρελαίου της χώρας έχουν υπολογιστεί σε 260 δισεκατομμύρια βαρέλια. Οι εξαγωγές πετρελαίου καλύπτουν το 90% των εξαγωγών και το 75% των εσόδων από τις συνολικές εξαγωγές της σαουδαραβικής οικονομίας. Τέλος, η βιομηχανία πετρελαίου αντιστοιχεί στο 40% του εγχώριου ΑΕΠ της Σαουδικής Αραβίας.
Η επιτυχία του MBS, ο οποίος με τις τελευταίες ενέργειες ανέτρεψε την ολιγαρχία για να θεσπίσει την απολυταρχία του, δεν προεξοφλεί την ικανότητά του να κυβερνήσει επιτυχημένα και αποτελεσματικά, έστω και αν θεωρήσουμε ότι έχει αγνές προθέσεις. Μόλις 32 ετών, εξαιρετικά πλούσιος υιός, πλούσιων γονέων, δεν είχε την ευκαιρία να γνωρίσει το Λαό του και εισήλθε στην πολιτική μόλις πριν από δύο χρόνια. Οι πρώτες αποφάσεις του ήταν καταστροφικές: Αποκεφαλισμός (Ιανουάριος 2016) του ηγέτη της αντιπολίτευσης, του Σιΐτη Σεΐχη Νιμρ Αλ Νιμρ καθώς και 47 ανθρώπων, που είχαν καταδικαστεί σε θάνατο ως ένοχοι για συνωμοσία κατά του καθεστώτος και για τρομοκρατικές ενέργειες και προκάλεσε εμφύλιο πόλεμο στην Υεμένη, φθάνοντας τις σχέσεις με το Ιράν στο χειρότερο σημείο, αφού το Ιράν στηρίζει και ενισχύει τους επαναστάτες Χούτι, αντιπάλους της πλευράς που στηρίζει η Σαουδική Αραβία.
Έχοντας εξουδετερώσει όλους εκείνους που θα μπορούσαν να του έχουν αντιταχθεί στη βασιλική οικογένεια, ο "MBS" θα πρέπει να εξασφαλίσει τη λαϊκή υποστήριξη για να ασκήσει την εξουσία. Έτσι έχει ήδη λάβει διάφορα μέτρα υπέρ των νέων (το 70% του πληθυσμού) και των γυναικών (51% του πληθυσμού). Για παράδειγμα, έχει ανοίξει κινηματογράφους και έχει οργανώσει συναυλίες - οι οποίες ήταν απαγορευμένες μέχρι τώρα. Έχει επιτρέψει στις γυναίκες να μπορούν να οδηγούν από το 2018. Σκοπεύει να καταργήσει σύντομα από τη μία πλευρά την σκοτεινή θρησκευτική αστυνομία και ακόμη τη κηδεμονία των γυναικών, για να ικανοποιήσει ταυτόχρονα γυναίκες και άνδρες από αυτό το φορτίο. Προπαντός και πολύ σημαντικό, ο "MBS" ανακοίνωσε ότι θέλει να μετατρέψει το Ισλάμ της χώρας του σε μια "κανονική" θρησκεία. Δήλωσε δηλαδή ότι, όχι μόνο θέλει να εκσυγχρονίσει τον Ουαχαμπισμό (ακραία Σουνιτική Σαλαφιστική έκφραση του Ισλαμισμού) αλλά και να καθαρίσει τα Χαντίθ (τα λόγια και τα έργα, αλλά και χρυσός μύθος του Προφήτη), από τα βίαια ή αντιφατικά αποσπάσματα τους, ένα κοσμικό σχέδιο που έρχεται σε αντίθεση με την πρακτική ολόκληρης της μουσουλμανικής κοινότητας των τελευταίων αιώνων και ιδιαίτερα με τις σημερινές ακραίες θρησκευτικές αντιλήψεις. Ιδιαίτερα αυτή η επιδίωξή του είναι το δυσκολότερο πράγμα να υλοποιηθεί και εκτιμάται ότι αυτό το θέμα θα προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις.
Έχοντας εξουδετερώσει όλους εκείνους που θα μπορούσαν να του έχουν αντιταχθεί στη βασιλική οικογένεια, ο "MBS" θα πρέπει να εξασφαλίσει τη λαϊκή υποστήριξη για να ασκήσει την εξουσία. Έτσι έχει ήδη λάβει διάφορα μέτρα υπέρ των νέων (το 70% του πληθυσμού) και των γυναικών (51% του πληθυσμού). Για παράδειγμα, έχει ανοίξει κινηματογράφους και έχει οργανώσει συναυλίες - οι οποίες ήταν απαγορευμένες μέχρι τώρα. Έχει επιτρέψει στις γυναίκες να μπορούν να οδηγούν από το 2018. Σκοπεύει να καταργήσει σύντομα από τη μία πλευρά την σκοτεινή θρησκευτική αστυνομία και ακόμη τη κηδεμονία των γυναικών, για να ικανοποιήσει ταυτόχρονα γυναίκες και άνδρες από αυτό το φορτίο. Προπαντός και πολύ σημαντικό, ο "MBS" ανακοίνωσε ότι θέλει να μετατρέψει το Ισλάμ της χώρας του σε μια "κανονική" θρησκεία. Δήλωσε δηλαδή ότι, όχι μόνο θέλει να εκσυγχρονίσει τον Ουαχαμπισμό (ακραία Σουνιτική Σαλαφιστική έκφραση του Ισλαμισμού) αλλά και να καθαρίσει τα Χαντίθ (τα λόγια και τα έργα, αλλά και χρυσός μύθος του Προφήτη), από τα βίαια ή αντιφατικά αποσπάσματα τους, ένα κοσμικό σχέδιο που έρχεται σε αντίθεση με την πρακτική ολόκληρης της μουσουλμανικής κοινότητας των τελευταίων αιώνων και ιδιαίτερα με τις σημερινές ακραίες θρησκευτικές αντιλήψεις. Ιδιαίτερα αυτή η επιδίωξή του είναι το δυσκολότερο πράγμα να υλοποιηθεί και εκτιμάται ότι αυτό το θέμα θα προκαλέσει μεγάλες αντιδράσεις.
Η βασιλική οικογένεια δεν επιδίωξε να επιβάλει μια νέα περιφερειακή τάξη, αλλά ο πρίγκιπας Μοχάμεντ ("MBS") ανέτρεψε τη σκληροπυρηνική τάξη του βασιλείου του, για να κυριαρχήσει πλήρως και να επιβάλλει τις «μεταρρυθμίσεις» του. Η οικογένεια Σαλμάν του σημερινού βασιλιά και πρίγκιπα έχει πλέον εξαλείψει όλο τον δυνητικό εσωτερικό ανταγωνισμό των άλλων βασιλικών συγγενικών οικογενειών. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το μοντέλο συναίνεσης που αποτέλεσε το θεμέλιο της σαουδαραβικής οικογένειας τον τελευταίο αιώνα. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι και πολλές φυλές, εξαρτώνται από την προστασία των συλληφθέντων πριγκίπων και αξιωματούχων. Ίσως να μην καθίσουν ήσυχα πίσω από τις μεταρρυθμίσεις, καθώς οι περιουσίες τους εξατμίζονται. Η ησυχία στην χώρα εξασφαλίζονταν από την ευημερία των κατοίκων και των χιλιάδων πριγκήπων και λοιπών αξιωματούχων, που ξεκοκάλιζαν τον πλούτο της χώρας. «Ο τελευταίος γύρος συλλήψεων ενισχύει μόνο την αίσθηση ότι η συζήτηση για τη διαδοχή είναι πιο δύσκολη από την επιθυμία του βασιλιά και του υιού του να την υλοποιήσουν ", έγραψε για την Al-Monitor, ο Bruce Riedel, διευθυντής του προγράμματος Intelligence στο Brookings Institution.
Σε ότι αφορά την περίπτωση του Λιβανέζου πρωθυπουργού, εδώ τα πράγματα είναι σαφέστατα και πολύ ξεκάθαρα. Έχει να κάνει με την αέναη διαμάχη Σουνιτών και Σιϊτών, με την διαμάχη Σαουδικής Αραβίας, ηγέτιδα δύναμη Σουνιτών και του Ιράν, ηγέτιδα δύναμη των Σιϊτών στον Αραβικό κόσμο.
Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου, Σουνίτης και υπό τον απόλυτο έλεγχο της Σαουδικής Αραβίας, χρησιμοποιείται για να προκληθεί κρίση στον Λίβανο και να πληγούν ταυτόχρονα Χεζμπολάχ και Ιράν, σύμμαχοι και νικητές στον πόλεμο της Συρίας. Αυτό το δραματικό κείμενο που διάβασε καθ’ υπόδειξη, προσπαθεί να ενταφιάσει την Σουνιτική-Σιϊτική θρησκευτική διαμάχη και προσπαθεί να αναβιώσει εκείνη τη ρατσιστική αντίληψη του έθνους των Αράβων εναντίον των αλλοεθνών στο Ιράν, δηλαδή του έθνος των Περσών. Επιχειρείται δηλαδή ένας πρωτόγνωρος διαχωρισμός, όχι θρησκευτικός, αλλά εθνολογικός. Ενώ η ευρύτερη Μέση Ανατολή είναι κατεστραμμένη, ιδιαίτερα στη Λιβύη, τη Συρία, το Ιράκ, την Υεμένη και το Αφγανιστάν, παραμένουν τέσσερα Κράτη που είναι σε θέση να προωθήσουν τα συμφέροντά τους: Το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και το Ιράν. Μέχρι τώρα το Ιράν τηρεί στάση αναμονής , πιθανότατα επειδή η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν είναι η μόνη από τα σημερινά τέσσερα μεγάλα κράτη της περιοχής που είναι νικήτρια στον πόλεμο τόσο κατά του ISIS, που πνέει πλέον τα λοίσθια, οριστικά και αμετάκλητα, όσο και κατά της ολέθριας απόφασης του Μπαρζανί, με το δημοψήφισμα για ανεξαρτησία του Ιρακινού Κουρδιστάν. Συνεπώς, δεν είναι προς το συμφέρον του Ιράν να τροποποιήσει τη νέα ευνοϊκή κατάσταση. Ο συγγραφέας της Washington Post, ο Ishaan Tharoor παρατήρησε επίσης ότι ο πρίγκιπας είναι ο αρχιτέκτονας της εξωτερικής πολιτικής του βασιλείου, που «είναι προσαρμοσμένη σαν γλυπτό γύρω από το Ιράν» και ότι είναι αδύνατο να δει την ξαφνική παραίτηση του Λιβανέζου Πρωθυπουργού «έξω από το πρίσμα της ευρύτερης Σαουδικής-Ιρανικής διαμάχης για την κυριαρχία στον Αραβικό κόσμο».
Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου, Σουνίτης και υπό τον απόλυτο έλεγχο της Σαουδικής Αραβίας, χρησιμοποιείται για να προκληθεί κρίση στον Λίβανο και να πληγούν ταυτόχρονα Χεζμπολάχ και Ιράν, σύμμαχοι και νικητές στον πόλεμο της Συρίας. Αυτό το δραματικό κείμενο που διάβασε καθ’ υπόδειξη, προσπαθεί να ενταφιάσει την Σουνιτική-Σιϊτική θρησκευτική διαμάχη και προσπαθεί να αναβιώσει εκείνη τη ρατσιστική αντίληψη του έθνους των Αράβων εναντίον των αλλοεθνών στο Ιράν, δηλαδή του έθνος των Περσών. Επιχειρείται δηλαδή ένας πρωτόγνωρος διαχωρισμός, όχι θρησκευτικός, αλλά εθνολογικός. Ενώ η ευρύτερη Μέση Ανατολή είναι κατεστραμμένη, ιδιαίτερα στη Λιβύη, τη Συρία, το Ιράκ, την Υεμένη και το Αφγανιστάν, παραμένουν τέσσερα Κράτη που είναι σε θέση να προωθήσουν τα συμφέροντά τους: Το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και το Ιράν. Μέχρι τώρα το Ιράν τηρεί στάση αναμονής , πιθανότατα επειδή η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν είναι η μόνη από τα σημερινά τέσσερα μεγάλα κράτη της περιοχής που είναι νικήτρια στον πόλεμο τόσο κατά του ISIS, που πνέει πλέον τα λοίσθια, οριστικά και αμετάκλητα, όσο και κατά της ολέθριας απόφασης του Μπαρζανί, με το δημοψήφισμα για ανεξαρτησία του Ιρακινού Κουρδιστάν. Συνεπώς, δεν είναι προς το συμφέρον του Ιράν να τροποποιήσει τη νέα ευνοϊκή κατάσταση. Ο συγγραφέας της Washington Post, ο Ishaan Tharoor παρατήρησε επίσης ότι ο πρίγκιπας είναι ο αρχιτέκτονας της εξωτερικής πολιτικής του βασιλείου, που «είναι προσαρμοσμένη σαν γλυπτό γύρω από το Ιράν» και ότι είναι αδύνατο να δει την ξαφνική παραίτηση του Λιβανέζου Πρωθυπουργού «έξω από το πρίσμα της ευρύτερης Σαουδικής-Ιρανικής διαμάχης για την κυριαρχία στον Αραβικό κόσμο».
Και ο ρόλος των ΗΠΑ στα γεγονότα; Φυσικά υπάρχει και αποδεικνύεται από κάποιες ιδιαίτερες πληροφορίες, που αναδεικνύονται από σοβαρά ΜΜΕ. Ένας από τους καλύτερους αναλυτές και από τους καλύτερα πληροφορημένους ανθρώπους για τη κατάσταση στη Μέση Ανατολή, πρόσφατα έριξε μια βόμβα. Ο Ανίς αλ Νακάς (Anis al-Naqqash), δήλωσε στο κανάλι Al Mayadeen ότι ο Τζαρεντ Κούσνερ, ο γαμπρός του Τραμπ, κατά την τελευταία επίσκεψή του στο Ριάντ, λίγες ημέρες πριν την «Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών», της 4ης Νοεμβρίου, ζήτησε από τον Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν (MBS), να τηρήσει τις υποσχέσεις του για τα δισ δολάρια που υποσχέθηκε στον πεθερό του Τραμπ, κατά την επίσκεψη του αμερικανού προέδρου στο Ριάντ, όπου συμφωνήθηκαν πολλά. Όταν ο MBS άρχισε να παραπονιέται ότι οι χρόνοι είναι σκληροί και ότι τα έσοδα από το πετρέλαιο δεν φτάνουν πλέον, ο Ταλμουδιστής Κούσνερ του έδειξε έναν κατάλογο των περιουσίων στο εξωτερικό των μελών της βασιλικής οικογένειας. Ο Κούσνερ πρόσθεσε ακόμη, ότι αρκεί να απαλλοτριωθούν αυτοί οι πρίγκιπες με το πρόσχημα της διαφθοράς για να συγκεντρωθούν 2 ή 3 τρισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό ενδεχομένως να εξηγεί την βιασύνη του Τραμπ να δηλώσει την αλληλεγγύη του με τις αποφάσεις του MBS.
Όταν η δημοσιογράφος ρώτησε τον Αλ Νακάς, εάν ήταν πληροφορία ή απλή υπόθεση, αυτός απάντησε ότι ήταν αξιόπιστη πληροφορία. Υπόψη ότι η περιουσία των πριγκήπων και λοιπών αξιωματούχων, που έχουν κατηγορηθεί για διαφθορά και έχουν «παγώσει» οι τραπεζικοί των λογαριασμοί, ανέρχεται κοντά στο αστρονομικό ποσό του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων!!! Και αν βρεθούν ένοχοι τελικά, η περιουσία των κατάσχεται!!
Επίλογος-Εκτιμήσεις.
Αυτή η γενική κατάσταση και ιδίως η επιτυχημένη προβολή ισχύος του Ιράν στην περιοχή, εμποδίζει τον «MBS» να εξαπολύσει τώρα πόλεμο εναντίον του Ιράν και της Χεζμπολάχ, παρά τα τεχνάσματα, τις επικαλούμενες μεταρρυθμίσεις και τους αυθαίρετους και επικίνδυνους εθνοτικούς διαχωρισμούς. Ο Οίκος των Σαούντ έχασε την θανάσιμη επιχείρηση αλλαγής καθεστώτος στη Συρία και έμπλεξε σ’ έναν πόλεμο με ανίκητο εχθρό στην Υεμένη, που επιπλέον τον εμποδίζει να εκμεταλλευτεί το «Κενό Τέταρτο» -την έρημo που χωρίζει τα δύο έθνη. Δεν είναι δυνατόν στην παρούσα φάση να σχεδιαστεί ένας πόλεμος εναντίον της Τεχεράνης, καθόσον δοκιμάζεται ήδη στην Υεμένη, αφού από τότε που οι Φρουροί της Επανάστασης ήρθαν να υποστηρίξουν τους Χούθι, η Σαουδική Αραβία γνωρίζει την μια ήττα μετά την άλλη. Και είναι αδύνατο να κινητοποιηθούν οι Σαουδάραβες πολίτες κάτω από τη σημαία της χώρας, την ίδια στιγμή που ο "MBS" μεταρρυθμίζει ριζικά την κοινωνία, που όπως υποστηρίζουν πολλοί αναλυτές δεν θα υλοποιηθεί ήρεμα και χωρίς αντιδράσεις.
Είναι φυσικά αδύνατο η πτώση της κυβέρνησης του Λιβάνου και ο αποκεφαλισμός της Σαουδαραβικής βασιλικής οικογένειας να έχουν οργανωθεί χωρίς την έγκριση της Ουάσινγκτον. Μια συμφωνία ολοκληρώθηκε πρόσφατα και διακριτικά με τον "MBS", να εγκρίνει την προσφορά εξαγοράς της Aramco να ξεκινήσει, όχι στο Ριάντ, αλλά στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, όπως επιθυμούσαν οι αμερικανοί. Αν ο Σαάντ Χαρίρι δεν έχει ακόμα συλληφθεί, είναι επειδή, παρά την παραίτησή του, εξακολουθεί προσωρινά να ενεργεί ως πρωθυπουργός του Λιβάνου, μέχρι να αναλάβει το αξίωμα ο διάδοχος του.
Πρόσφατα, με την παρέμβαση της Γαλλίας, επετράπη στον πρωθυπουργό του Λιβάνου να εγκαταλείψει τη Σαουδική Αραβία για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και κατόπιν κατόπιν προσκλήσεως του Γάλλου προέδρου, ο Χαρίρι μετέβη στο Παρίσι και συναντήθηκε με τον Γάλλο πρόεδρο, όπου συζητήθηκαν πολλά σχετικά με τον Λίβανο και τις επερχόμενες εξελίξεις .
Πρόσφατα, με την παρέμβαση της Γαλλίας, επετράπη στον πρωθυπουργό του Λιβάνου να εγκαταλείψει τη Σαουδική Αραβία για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και κατόπιν κατόπιν προσκλήσεως του Γάλλου προέδρου, ο Χαρίρι μετέβη στο Παρίσι και συναντήθηκε με τον Γάλλο πρόεδρο, όπου συζητήθηκαν πολλά σχετικά με τον Λίβανο και τις επερχόμενες εξελίξεις .
Τελικά εκτιμάται ότι η Μόσχα και η Ουάσινγκτον είναι οι μόνοι νικητές του πραξικοπήματος του Παλατιού. Η Ρωσία επιδοκίμασε σιωπηρά το κίνημα, διευρύνοντας έτσι την επιρροή της. Ο βασιλιάς Σαλμάν επισκέφτηκε τη Μόσχα στις 5 Οκτωβρίου. Αν και σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αγόρασε ρωσικά όπλα (συμπεριλαμβανομένων των πυραύλων S-400), αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Έχοντας εγκαταλείψει την υποστήριξη της τρομοκρατίας μετά την παρέμβαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στο Ριάντ τον Μάιο, έκανε ένα εντυπωσιακό εμπορικό «deal» αξίας περίπου 350 δις δολαρίων με τις ΗΠΑ, κάνοντας τον Τραμπ ευτυχισμένο και ακόμη να συμφωνήσει σε ένα σχέδιο ανταλλαγής πληροφοριών κατά της τρομοκρατίας, βάζοντας στο κάδρο του ενόχου, το ενοχλητικό Κατάρ, εξαγνίζοντας έτσι τις ενοχές του Βασιλείου, που στήριξε ολόθερμα και βοήθησε παντοιοτρόπως (οικονομικά και υλικά) τις τζιχαντιστικές οργανώσεις στον πόλεμο της Συρίας. Σε αυτό τον πόλεμο η Σαουδική Αραβία έπαιξε και έχασε. Και κέρδισε ο μεγάλος αντίπαλος, το Ιράν, με την προβολή ισχύος στην Συρία, στο Ιράκ και στο Λίβανο, με τον πιστό σύμμαχο την οργάνωση Χεζμπολάχ. Και το Ιράν ήλθε για να μείνει οριστικά στην περιοχή, υλοποιώντας έτσι στην πράξη τον περίφημο «Σιϊτικό Άξονα», Ιράν-Ιράκ-Συρία-Λίβανος, που ήταν και ένας από τους λόγους του πολέμου στην Συρία. Οπότε κάτι έπρεπε να κάνει. Και ο πρίγκηπας Μοχάμεντ ξεκίνησε τις μεταρρυθμίσεις του και την αντεπίθεση του Βασιλείου, αλλάζοντας το καθεστώς από αναχρονιστική ολιγαρχία σε (φωτισμένη;) απολυταρχία της οικογένειας Σαλμάν, με ηγέτη τον 32χρονο πρίγκηπα Μοχάμεντ. Ίσως να θελήσει να αλλάξει και το όνομα της χώρας, βαδίζοντας στα χνάρια του παππού του Ιμπν Σαούντ και από Saudi Arabia- Σαουδική Αραβία, να μετονομασθεί σε “Salmani Arabia-Σαλμανική Αραβία”. Οι εξελίξεις αναμένονται πολύ ενδιαφέρουσες και σημαντικές, που ενδεχομένως να αλλάξουν τον χάρτη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης,
Αντγος (ε.α.), πρώην ΑΚΑΜ Τελ Αβίβ, πρώην Αξκος επιχειρήσεων της ECMM στον πόλεμο της Βοσνίας, Απόφοιτος Tactical Intelligence School (U.S.Army), Μεταπτυχιακό (Μ.Sc.) στην Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Δικαίου του ΕΚΠΑ, μέλος ΔΣ του ΕΛΙΣΜΕ.
20.11.17