Τι θα κρίνει τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα το 2018.
Είναι κοινό μυστικό μεταξύ των εμπλεκόμενων αξιωματούχων της Κομισιόν ότι το ΔΝΤ -τουλάχιστον σε διοικητικό επίπεδο- θα έβλεπε με θετικό μάτι τη μη επιστροφή του στο ελληνικό πρόγραμμα το 2018, αλλά δεν θα είχε αντίρρηση για τη συμβουλευτική συμμετοχή του.
Εν τω μεταξύ στο Λουξεμβούργο όπου και η έδρα του ESM, δεν βλέπουν λόγο "επιστροφής" του Ταμείου σε χρηματοδοτικό ρόλο στο εναπομείναν ελληνικό πρόγραμμα. Αλλά δεν θα είχαν αντίρρηση για την παρουσία του είτε με την μορφή τεχνικού συμβούλου, είτε με την πλήρη απόσυρσή του από την Ευρώπη.
Σε κάθε περίπτωση φαίνεται πως η παρουσία του ΔΝΤ "περισσεύει" στην Ευρωζώνη, για δύο λόγους.
Ο ένας έχει να κάνει με την επίμονη και σταθερή απαίτησή του για περαιτέρω ελάφρυνση του ελληνικού χρέους σε ένα εύρος που ξεπερνά τις πολιτικές δυνατότητες των ευρωπαϊκών κοινοβουλίων και μάλιστα σε μία περίοδο όπου τα κόμματα του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου ήδη ετοιμάζονται για τις Ευρωεκλογές του 2019.
Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με το ότι όσο το ΔΝΤ παραμένει ως βασικός "ελεγκτής" της οικονομικής βιωσιμότητας στην Ευρωζώνη, ούτε η ΕΚΤ ούτε ο ESM, ούτε η Κομισιόν και το Ευρωκοινοβούλιο, μπορούν να παίξουν το παιχνίδι "εξουσίας" χωρίς οι αποφάσεις τους να εξαρτώνται από την Ουάσιγκτον.
Ήδη το ΔΝΤ "κρατάει" την ΕΚΤ με τις εκτιμήσεις του για την βιωσιμότητα του τραπεζικού ευρωσυστήματος (υποχρέωσε την ΕΚΤ να επισπεύσει τα stress test στην Ελλάδα) και μπορεί ανά πάσα στιγμή να αμφισβητήσει την σταθερότητα του συστήματος με βάση τις δικές του εκτιμήσεις για τα Npls...
"Κρατάει" επίσης τον ESM με τις εκθέσεις του για την βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με τον κ. Ρέγκλγκ το ελληνικό χρέος μετά την εφαρμογή της πρώτης φάσης (βραχυπρόθεσμης διάρκειας) μέτρων για την ελάφρυνσή του έχει καταστεί βιώσιμο...
Και οι δύο προειδοποιήσεις του ΔΝΤ όπως έχει επισημανθεί με έμμεσο τρόπο αρκετές φορές μπορούν να επεκτεθούν και σε άλλες χώρες με ανάλογης φύσης προβλήματα (πχ. Ιταλία) φέρνοντας την Ευρωζώνη σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Και αυτό είναι κάτι που ανησυχεί σφόδρα τους ευρωπαϊους επικεφαλείς της ΕΚΤ, της Κομισιόν, του ESM.
Ο ESM έχει ήδη ξεκαθαρίσει με τις αποφάσεις του Eurogroup ότι η παρέμβασή του για την περαιτέρω ελάφρυνση του ελληνικού χρέους – εάν χρειασθεί – θα περιλαμβάνει μόνο κινήσεις επιμήκυνσής του και σταθεροποίησης του ετήσιου κόστους εξυπηρέτησης. Επιπλέον "κόστος” με κανένα τρόπο δεν πρόκειται να αναλάβει. Αυτό το πακέτο όμως δεν είναι κάτι που μπορεί να ικανοποιήσει το ΔΝΤ όσο παραμένει στην πρόβλεψή του οτι μεσομακροπρόθεσμα ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα παραμείνει στο 1% περίπου και κατα συνέπεια κρίνεται ανεπαρκής για την εγγύηση του χρέους της.
Με αυτούς τους όρους το συναινετικό "διαζύγιο" κρίνεται σύμφορο για όλες τις πλευρές, ειδικά αν καθυστερήσει τόσο που να είναι πολύ κοντά στην ομαλή λήξη του προγράμματος μέσα στο 2018.
Η μοναδική περίπτωση που το ΔΝΤ θα μπορούσε να επανεξετάσει την στάση του συνδέεται με την ενεργοποίηση μιας προληπτικής γραμμής στήριξης για την Ελλάδα από τον ESM για την περίοδο μετά το 2018.
Αλλά αυτή σημαίνει ένα νέο δάνειο και ένα νέο "μίνι μνημόνιο". Αυτό όμως είναι κάτι που πολύ δύσκολα θα περάσει από τον ESM και πολύ δυσκολότερα από το ελληνικό κοινοβούλιο πέρα από τα άλλα ευρωπαϊκά...
Του Γ. Αγγέλη
27/12/2017