Καταλονία: η συντριβή του Ραχόι προκαλεί κρίση στην Ισπανία και στην Ευρώπη.


Το στρατόπεδο της Μαδρίτης, με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Ραχόι, υποστήριζε μετά το περιβόητο δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, ότι η «σιωπηρή πλειοψηφία» των Καταλανών δεν είχε μπορέσει να εκφραστεί. Η πλειοψηφία μίλησε χθες με ένα ποσοστό ρεκόρ συμμετοχής (82%) δίνοντας ξανά την απόλυτη πλειοψηφία του τοπικού Κοινοβουλίου στα κόμματα που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας και συντρίβοντας το κόμμα του Ισπανού πρωθυπουργού.

Το Λαϊκό Κόμμα κατρακύλησε στην έβδομη και τελευταία θέση με 4% και 3 έδρες στις 135, ποσοστό που του αφαιρεί τη δυνατότητα να συγκροτήσει κοινοβουλευτική ομάδα, για την οποία απαιτείται ποσοστό τουλάχιστον 5%. Ξεπεράστηκε ακόμη και από το ακροαριστερό, υπέρ της ανεξαρτησίας CUP, που επίσης σημείωσε μεγάλη πτώση( 4,5%) πληρώνοντας την ταύτιση του με το νεοφιλελεύθερο, κεντροδεξιό κόμμα του καθαιρεθέντος από την Μαδρίτη προέδρου Πουτζδεμόν.

Κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία, ο επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος στη Καταλονία, ξεκίνησε την ομιλία του μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων συγχαίροντας το κόμμα των Cuidadanos, που κέρδισε τη πρώτη θέση συσπειρώνοντας την μεγάλη πλειοψηφία των ψηφοφόρων που υποστηρίζουν την παραμονή της Καταλονίας στην Ισπανία. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα κατάφερε να διασωθεί κερδίζοντας το 13,8 %  αλλά αποτυγχάνοντας στον πολιτικό του στόχο, να μετατραπεί σε ρυθμιστή των μετεκλογικών πολιτικών εξελίξεων. Η αριστερά των Podemos επίσης σημείωσε σημαντική πτώση, τασσόμενη κατά της ανεξαρτησίας αλλά υπέρ του δικαιώματος των Καταλανών να αποφασίσουν για το μέλλον τους με δημοψήφισμα. Ίσως πρόκειται για την πιο ισορροπημένη στάση, αλλά είναι σαν να προτείνεις σε 2 αγριεμένες ομάδες που είναι στα χέρια «να το συζητήσουμε»: στο τέλος τις τρως εσύ.

Από το υπέρ της ανεξαρτησίας στρατόπεδο των νικητών, μεγάλος κερδισμένος είναι ο αυτοεξόριστος στις Βρυξέλλες Πουτζδεμόν. Λίγο η ηρωοποίηση του από τη Μαδρίτη, λίγο το συναίσθημα που χρησιμοποίησε, τον ανέβασαν στη δεύτερη θέση, την οποία διεκδικούσε μέχρι τη τελευταία στιγμή η κεντροαριστερή « Καταλανική Ρεπουμπλικανική Αριστερά».

Για τον Ισπανό πρωθυπουργό πρόκειται για πολιτική καταστροφή: διέλυσε το καταλανικό Κοινοβούλιο και προκήρυξε εκλογές, συνέλαβε τα στελέχη του κινήματος υπέρ της ανεξαρτησίας, ελπίζοντας ότι με τον « αποκεφαλισμό » (η έκφραση είναι της αντιπροέδρου του Ραχόι) θα αφαιρούσε από τους αντιπάλους του τη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο.

Τώρα έχει να λύσει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα: τόσο ο Πουτζδεμόν όσο και ο Οριόλ Χουνκέρας, ηγέτης της Καταλανικής Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς ήταν επικεφαλής στις λίστες των κομμάτων τους. Θα συλλάβει τον πρώτο αν επιστρέψει από τις Βρυξέλλες, αφού αντιμετωπίζει κατηγορίες που επιφέρουν φυλάκιση 30 ετών: Και θα αφήσει τον δεύτερο στις φυλακές της Μαδρίτης, όπου κρατείται αντιμετωπίζοντας παρόμοιες κατηγορίες, από τη στιγμή που έχουν και οι δύο εκλεγεί  βουλευτές στις εκλογές που ο ίδιος προκάλεσε; 
 Με την καταμέτρηση των ψηφοδελτίων να έχει ολοκληρωθεί, τα τρία κόμματα των αυτονομιστών (JxCat 34, ERC 32, CUP 4) εξασφάλισαν 70 έδρες από τις 135 της τοπικής Βουλής, (δύο περισσότερες απ' όσες χρειάζονταν) έχοντας την απόλυτη πλειοψηφία.
Αθροιστικά τα κόμματα που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας έχασαν δύο έδρες συγκριτικά με τις εκλογές του 2015.



Eίναι γεγονός ότι η ισπανική δεξιά, από την αφαίρεση της αυτονομίας της Καταλονίας το 2010 μέχρι το ξυλοφόρτωμα των ψηφοφόρων στο δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου και την απαγόρευση των κίτρινων κασκόλ στη πρόσφατη προεκλογική εκστρατεία, έκανε ότι μπορεί για να ενισχύσει το αντίπαλο στρατόπεδο. Κινητοποίησε υπέρ της ανεξαρτησίας τους νέους Καταλανούς, αδιάφορους παντελώς, μέχρι πριν λίγο καιρό, για την πολιτική. Όμως η χθεσινή ψήφος φέρνει στην επιφάνεια κάτι πολύ πιο βαθύ: το ιστορικό χάσμα ανάμεσα στη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη και τις πληγές που ηλιθιωδώς έξυσαν όλα αυτά τα χρόνια το Λαϊκό Κόμμα, ο βασιλιάς και το Μαδριλένικο κατεστημένο.

Η πολιτική και συνταγματική κρίση που ξέσπασε ανοιχτά πλέον, απειλεί πλέον όχι μόνο την Ισπανία, αλλά ολόκληρη την ΕΕ, της οποίας μιας από τις μεγαλύτερες χώρες και οικονομίες μπαίνει σε περιδίνηση. Απαιτούνται από όλες τις πλευρές πολύ γενναίες κινήσεις. Επικεφαλής του κινήματος της ανεξαρτησίας, με τους οποίους μίλησα ξανά χθες  βράδυ, δηλώνουν ότι ο στόχος τους δεν είναι πλέον η μονομερής κήρυξη της ανεξαρτησίας, αλλά διαπραγματεύσεις που θα οδηγήσουν σε ένα δημοψήφισμα το οποίο θα αποφασίσει για το μέλλον της χώρας, όπως έγινε στη Σκοτία. Κατανοούν ότι η Καταλονία είναι διχασμένη και πρέπει το πρόβλημα να λυθεί με δημοκρατικό τρόπο.

Οι Βρυξέλλες πρέπει να παίξουν το ρόλο του διαμεσολαβητή, πράγμα αν είχαν κάνει μετά το πρόσφατο δημοψήφισμα ίσως είχαν πολλά αποφευχθεί. Και η Μαδρίτη θα πρέπει επιτέλους να πάψει να θεωρεί την Καταλονία σαν τελευταία της αποικία και να της δώσει το δικαίωμα να αποφασίσει για το μέλλον της. Αν το είχε κάνει το 2010, το 12 ή το 2014, όταν οι οπαδοί της ανεξαρτησίας δεν αποτελούσαν παρά το 10%, θα είχε αποφύγει το σημερινό, εκρηκτικό αδιέξοδο. Θα το κάνει, έστω και τη τελευταία στιγμή;

YΓ Είναι γεγονός ότι οι ηγέτες της ΕΕ φοβούνται ότι μια πιθανή ανεξαρτησία της Καταλονίας θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου σε όλη την Ευρώπη. Πράγματι στη Βαρκελώνη έχουν συρρεύσει αυτές τις μέρες από Κορσικανούς υπέρ της απόσχισης από τη Γαλλία μέχρι και οπαδοί της ανεξαρτησίας του Τυρόλου από την Ιταλία ( επόμενη φωτογραφία). Αλλά όλα αυτά δεν μπορούν να λυθούν παρά με δημοκρατικό τρόπο. Η ισπανική δεξιά είναι το καλύτερο παράδειγμα-προς αποφυγήν.

Στέλιος Κούλογλου


22/12/2017
               ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ              

Κι όμως, οι Καταλανοί ψήφισαν όχι στη ρήξη!

 Μας αρέσει δεν μας αρέσει, η κάλπη μίλησε στην Καταλονία. Και μάλιστα, με τρόπο που δύσκολα μπορεί να αμφισβητήσει κανείς: Η εκλογική διαδικασία υπήρξε απολύτως νόμιμη και δεν αμφισβητήθηκε από κανέναν, σε αντίθεση με το δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου, ενώ σε αυτήν συμμετείχε πάνω από το 82% των 5,5 και πλέον εκατομμυρίων εγγεγραμμένων πολιτών με δικαίωμα ψήφου. Έτσι, οι πάντες οφείλουν να λάβουν και να κατανοήσουν το μήνυμα που έστειλαν οι άμεσα ενδιαφερόμενοι με την ψήφο τους.

 Ποιο είναι, όμως, αυτό το μήνυμα;

 Όσο κι αν μοιάζει παράδοξο – και μοιάζει με βάση την πρώτη ανάγνωση των αποτελεσμάτων – είναι ότι οι περισσότεροι Καταλανοί δεν επιθυμούν να οδηγηθεί η ρήξη στα άκρα, με αποτέλεσμα το ρήγμα που έχει δημιουργηθεί να βαθύνει περισσότερο. Ότι θέλουν να υπάρξει μια περίοδος εκεχειρίας, ώστε να καταλαγιάσουν τα πάθη και οι πάντες να δουν την κατάσταση πιο ψύχραιμα. Ότι ζητούν να δοθεί μια ακόμη ευκαιρία στην ειρηνική και μέσω διαλόγου επίλυση του – απολύτως υπαρκτού – προβλήματος της σχέσης της Καταλονίας με την υπόλοιπη Ισπανία και του δικαιώματος του λαού της στην αυτοδιάθεση.

 Γι' αυτούς ακριβώς τους λόγους, εξάλλου, επέλεξαν κυρίως δυνάμεις που μπορούν να οδηγήσουν τις εξελίξεις προς μια τέτοια κατεύθυνση και αποδοκίμασαν τα λεγόμενα «άκρα». Από τη μία, τον Ραχόι και το Λαϊκό Κόμμα, που σχεδόν εξαφανίστηκαν από τον πολιτικό χάρτη της Καταλονίας (από τις 11 έδρες που είχαν πήραν μόνο 3), καθώς τιμωρήθηκαν για την επιλογή τους να μετατρέψουν την περιφέρεια σε... κατεχόμενη περιοχή, με τη βοήθεια της εθνοφυλακής και του στρατού. Η εξέλιξη αυτή, μάλιστα, συνέβαλε καθοριστικά ώστε οι «Πολίτες» (Ciudadants) να αναδειχθούν πρώτη δύναμη, καθώς ενώ υποστηρίζουν τις ίδιες πρακτικά θέσεις με τον Ραχόι, δεν βαρύνονται ούτε με το «σκοτεινό» παρελθόν του Λαϊκού Κόμματος ούτε με τις πράξεις της κυβέρνησής του.

 Από την άλλη, κάτι ανάλογο συνέβη στο απέναντι στρατόπεδο με τον ακροαριστερό εθνικιστικό σχηματισμό CUP, που έχασε τις 6 από τις 10 έδρες που είχε. Αυτό σημαίνει, πρακτικά, ότι αποδοκιμάστηκε η επαμφοτερίζουσα στάση του το προηγούμενο διάστημα και μετά τις εκλογές του 2015 – αφενός, δηλαδή, η υποταγή του στην κεντροδεξιά ατζέντα της κυβέρνησης του Πουτζδεμόντ και, αφετέρου, η θέση του για ρήξη μέχρι τέλους με τη Μαδρίτη στην υπόθεση της ανεξαρτησίας και ανεξαρτήτως του κόστους.

 Βεβαίως, οι αριθμοί που αφορούν στα ποσοστά και τις έδρες μπορεί να παραπλανήσουν. Το ίδιο και οι – άλλοτε πανηγυρικές και άλλοτε τελεσιγραφικές – δηλώσεις που έχουν ήδη γίνει. Το συμπέρασμα που κυριαρχεί, για παράδειγμα, στα περισσότερα ισπανικά, ευρωπαϊκά και διεθνή ΜΜΕ είναι ότι το στρατόπεδο των οπαδών της ανεξαρτησίας επικράτησε και πάλι, διασφαλίζοντας μια οριακή πλειοψηφία 70 εδρών στην 135μελή βουλή, έναντι των 72 που διέθετε στην απερχόμενη.

 Μάλιστα, καθώς το «Μαζί για την Καταλονία» του αυτοεξόριστου στο Βέλγιο πρώην προέδρου, Carles Puigdemont, αναδείχθηκε ισχυρότερη δύναμη σε αυτή την πλευρά, οι περισσότεροι θα θεωρήσουν απολύτως δικαιολογημένο το αίτημα να αναλάβει και πάλι επικεφαλής της Generalitat – και, ταυτόχρονα, να αποσυρθούν οι σε βάρος του κατηγορίες για «στάση» και να αφεθούν ελεύθεροι οι προφυλακισμένοι συνεργάτες του. Πιθανότατα, μάλιστα, θα σπεύσουν να προσθέσουν ότι τώρα πλέον νομιμοποιείται απολύτως να προχωρήσει με την υπόθεση της ανεξαρτησίας, καθώς οι εκλογές της Πέμπτης είχαν λάβει, αντικειμενικά, τον χαρακτήρα ενός δεύτερου δημοψηφίσματος.

 Παρά το γεγονός, όμως, ότι όλα τα παραπάνω είναι απολύτως λογικοφανή, η πραγματικότητα είναι αρκετά πιο περίπλοκη. Κι αυτό διότι τόσο ο συνασπισμός του Puigdemont όσο και η έτερη μεγάλη συνιστώσα των αυτονομιστών, η Ρεπουμπλικανική Αριστερά (ERC) του ευρισκόμενου στη φυλακή Oriol Junqueras, έχουν βάλει ήδη αρκετό νερό στο κρασί τους, μοιάζοντας να προκρίνουν πλέον τον διάλογο με στόχο έναν αμοιβαία αποδεκτό συμβιβασμό. Ένα συμβιβασμό ο οποίος, πιθανότατα, θα συμπυκνώνεται στο «πάγωμα» (έστω και όχι τυπικά, αλλά σίγουρα στην πράξη) της ανακήρυξης της ανεξάρτητης Δημοκρατίας της Καταλονίας, με αντάλλαγμα την διευρυμένη αυτονομία και τη συνταγματική μεταρρύθμιση.

 Ήδη, μάλιστα, ο Puigdemont στις πρώτες του δηλώσεις μετά τις εκλογές από τις Βρυξέλλες, τάχθηκε υπέρ του διαλόγου και ξεκαθάρισε ότι μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση και χωρίς το CUP (που αριθμητικά του είναι απαραίτητο για την πλειοψηφία), με την ανοχή ή τη στήριξη άλλων κομμάτων, «τα οποία αντιτίθενται στην παράταση της ισχύος του Άρθρου 155 -με άλλα λόγια, τόσο των Podemos όσο και των Σοσιαλιστών, που τάσσονται κατά της ανεξαρτησίας!

 Προφανώς, όλα αυτά αποτελούν ακόμη σκέψεις και σχέδια επί χάρτου και μπορούν να ανατραπούν από τις εξελίξεις, καθώς το ρήγμα που έχει προκληθεί είναι ήδη αρκετά βαθύ. Πολύ περισσότερο καθώς βρίσκονται στα σπάργανα και εναλλακτικές (πέρα από τα κόμματα) δομές οργάνωσης και έκφρασης του λαού της Καταλονίας, ενώ την ίδια στιγμή, το «βαθύ κράτος» της Μαδρίτης (όπου συναντά κανείς και τα φρανκικά κατάλοιπα...) δεν είναι βέβαιο ότι θα συναινέσει στην επιλογή του συμβιβασμού με αμοιβαίες υποχωρήσεις.

 Τέλος, δύο αναγκαία αλλά χρήσιμα υστερόγραφα.

 Πρώτον, οι Podemos τιμωρήθηκαν επίσης για την αλλοπρόσαλλη στάση τους, με την οποία ουσιαστικά επιδίωξαν να τα έχουν με όλους καλά, με αποτέλεσμα να υποχωρήσουν από τις 11 στις 8 έδρες.
Δεύτερον, το «χαστούκι» που δέχθηκε ο Ραχόι στέλνει ένα σαφές μήνυμα και σε όσους είχαν σπεύσει να τον στηρίξουν άνευ όρων στις Βρυξέλλες και την υπόλοιπη Ευρώπη, θέτοντας υπό αμφισβήτηση και τη δυνατότητά του να συνεχίσει να ηγείται της κυβέρνησης της Ισπανίας.

 Του Γιώργου Παυλόπουλου

 http://www.liberal.gr/arthro/182766/diethni-themata/2017/ki-omos-oi-katalanoi-psifisan-ochi-sti-rixi.html
22/12/2017