Γιατί ο Τραμπ βάζει και πάλι φωτιά στη Μέση Ανατολή;
Τραμπ: Η Ιερουσαλήμ είναι πρωτεύουσα του Ισραήλ, μεταφέρουμε εκεί την πρεσβεία μας.
Ο Ντόναλντ Τραμπ αναγνώρισε επισήμως την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και ανακοίνωσε την μετεγκατάσταση της πρεσβείας των ΗΠΑ από το Τελ Αβίβ στην ιστορική πόλη. Πρόκειται για μια κίνηση που ανατρέπει την αμερικανική εξωτερική πολιτική στην περιοχή εδώ και επτά δεκαετίες βάζοντας παράλληλα φωτιά στη Μέση Ανατολή. «Άνοιξες τις πύλες της κολάσεως» ήταν το πρώτο μήνυμα που έστειλε η Παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς.
«Δεν μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα επαναλαμβάνοντας τις ίδιες αποτυχημένες στρατηγικές του παρελθόντος», υποστήριξε στο διάγγελμά του ο Ντόναλντ Τραμπ και συμπλήρωσε: «Η καθυστέρηση της αναγνώρισης της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας δεν βοήθησε στην επίτευξη ειρήνης».
Μάλιστα ο πρόεδρος των ΗΠΑ έδωσε εντολή στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ να ξεκινήσει τη διαδικασία για τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ. Ζήτσε να υπάρξει «ηρεμία» και να επικρατήσουν οι «μετριοπαθείς φωνές» επί εκείνων που κηρύσσουν το μίσος. Ζήτησε επίσης «αμοιβαία κατανόηση και σεβασμό».
Στην ομιλία του, αφού έκανε μια αναδρομή στην ίδρυση του Ισραήλ και την πολιτική που ακολούθησαν οι προκάτοχοί του, επισήμανε ότι η Ιερουσαλήμ είναι σήμερα η έδρα της σύγχρονης κυβέρνησης του Ισραήλ, η έδρα του κοινοβουλίου και του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
President Trump: US Recognizes Jerusalem as Israel's Capital, 12/06/2017
[FULL SPEECH]
Αν και η απόφασή του αναμένεται να βάλει εκ νέου φωτιά στην πυριτιδαποθήκη της Μέσης Ανατολής, ο Τραμπ ισχυρίστηκε πως «οι ΗΠΑ παραμένουν βαθιά δεσμευμένες στην προσπάθεια για τη διευκόλυνση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, αποδεκτής τόσο από τους Ισραηλινούς όσο και από τους Παλαιστίνιους».
Δήλωσε μάλιστα «πρόθυμος να κάνει ότι μπορεί για να βοηθήσει στη σφυρηλάτηση μιας τέτοιας συμφωνίας» και υπογράμμισε πως οι ΗΠΑ «θα στηρίξουν τη λύση των δύο κρατών, εφόσον συμφωνηθεί και από τις δύο πλευρές». Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ακόμη πως για αυτό το σκοπό ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς θα πραγματοποιήσει περιοδεία σε χώρες της Μέσης Ανατολής «εντός των επόμενων ημερών».
Ο Τραμπ πρόσθεσε επίσης ότι με την απόφασή του «δεν παίρνει θέση» σε ζητήματα που αφορούν το τελικό καθεστώς, συμπεριλαμβανομένων και των «διαφιλοκινούμενων συνόρων». «Ο Θεός να ευλογεί το Ισραήλ, τους Παλαιστίνιους και τις Ηνωμένες Πολιτείες», κατέληξε στην ομιλία του.
6/12/2017
Donald Trump & Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu
Donald Trump & Palestinian President Mahmoud Abbas
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Γιατί ο Τραμπ “δωρίζει” την Ιερουσαλήμ.
Η Μέση Ανατολή δικαίως μπορεί να ονομαστεί η «πυριτιδαποθήκη» του πλανήτη. Η αντιπαράθεση της σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας και του σιιτικού Ιράν κινδυνεύει να μετατραπεί σε πολεμική σύγκρουση, με απρόβλεπτες συνέπειες για την ανθρωπότητα. Εμφύλιοι πόλεμοι «δια αντιπροσώπων» μαίνονται ήδη στην Συρία και την Υεμένη. Τρομοκρατικές επιθέσεις φανατικών τζιχαντιστών αιματοκυλούν κατά καιρούς την Αίγυπτο. Όσον αφορά την Λιβύη, μετά την επέμβαση της Δύσης έχει μετατραπεί σε ένα «αποτυχημένο κράτος».
Αντιθέτως στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη δεν βλέπουμε τις συγκρούσεις των προηγούμενων ετών. Με μία ιστορική συμφωνία που επιτεύχθηκε τον περασμένο Οκτώβριο τερματίστηκε ο πολυετής εμφύλιος μεταξύ των μεγαλύτερων παλαιστινιακών οργανώσεων. Της μετριοπαθούς και κοσμικής PLO και της ισλαμικής Χαμάς. Η Χαμάς θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από την Δύση και το Ισραήλ, ενώ η PLO είναι αποδεκτή από την διεθνή κοινότητα ως εκπρόσωπος των Παλαιστινίων. Η ισλαμική οργάνωση δέχτηκε να παραδώσει την εξουσία που ασκούσε στην Γάζα από το 2007, στον φιλοδυτικό διάδοχο του Γιασέρ Αραφάτ, τον Μαχμούντ Αμπάς, που τα προηγούμενα χρόνια η Χαμάς αποκαλούσε «μισθοφόρο» του Ισραήλ.
Για πρώτη φορά στην ιστορία της η ισλαμική οργάνωση φαίνεται να αποδέχεται την λύση των «δύο εθνών, δύο κρατών» για το παλαιστινιακό ζήτημα. Μέχρι πρότινος ζητούσε την ολοκληρωτική καταστροφή του Ισραήλ, μία θέση που μοιάζει ουτοπική στην σημερινή εποχή. Όμως, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κινδυνεύει με μία αμφιλεγόμενη απόφασή του να προκαλέσει πρωτοφανείς εντάσεις στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και γενικότερα στην Μέση Ανατολή. Ο λόγος για την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην κατεχόμενη από τον ισραηλινό στρατό Ιερουσαλήμ. Ήδη, η Χαμάς προειδοποίησε ότι «παραβιάζονται οι κόκκινες γραμμές της».
Πρακτικά, αυτή η κίνηση θα σημάνει την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από την αμερικανική κυβέρνηση, γεγονός που θα προκαλέσει την οργή του αραβικού και του μουσουλμανικού κόσμου. Είναι μια κίνηση που δεν έκαναν στο παρελθόν ούτε οι πιο φιλοϊσραηλινοί πρόεδροι στην αμερικανική ιστορία, όπως ο υιός Μπους και ο Ρόναλντ Ρήγκαν. Μία σειρά ξένων ηγετών, από τον Γάλλο πρόεδρο μέχρι τον Πάπα, προσπαθούν να μεταπείσουν τον Τραμπ. Με πρωτοβουλία της Ιορδανίας συγκαλείται εκτάκτως ο Αραβικός Σύνδεσμος, με την Σαουδική Αραβία να καλεί τον Αμερικανό πρόεδρο να επανεξετάσει την στάση του.
Συμμαχία με την ισραηλινή Δεξιά
Ο Τραμπ μοιάζει να έχει αποφασίσει να σφυρηλατήσει την συμμαχία του με τους πιο ακραίους κύκλους της ισραηλινής Δεξιάς που αποτελούν την κυβέρνηση του Ισραήλ. Έχει διαφορετική στάση από τον Μπάρακ Ομπάμα που κατηγορούσε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ότι «υπονομεύει την ειρηνευτική διαδικασία στην Μέση Ανατολή». Με μία σειρά ενεργειών του ο σημερινός Αμερικανός πρόεδρος ικανοποίησε το ακροατήριο του σκληροπυρηνικού Ισραηλινού πρωθυπουργού.
Απέσυρε τις ΗΠΑ από την UNESCO, κατηγορώντας τον οργανισμό ότι είναι «προκατειλημμένος έναντι του Ισραήλ». Λίγες μέρες πριν, η αμερικανική κυβέρνηση απείλησε να κλείσει το γραφείο της οργάνωσης PLO στις ΗΠΑ, εξισώνοντας τον διεθνώς αναγνωρισμένο εκπρόσωπο των Παλαιστινίων με μία τρομοκρατική οργάνωση. Η απόφασή του για την Ιερουσαλήμ θα αποτελέσει μία κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Ο Αμερικανός πρόεδρος θα πετάξει στον κάλαθο των αχρήστων τις σχετικές αποφάσεις του ΟΗΕ.
Για την διεθνή κοινότητα η Ιερουσαλήμ δεν είναι «η αδιαίρετη πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ», όπως υποστηρίζει η ισραηλινή κυβέρνηση. Είναι μία πόλη που κατέχει στρατιωτικά και έχει προσαρτήσει παράνομα το Ισραήλ μετά τον πόλεμο του 1967. Τμήμα της πόλης θα αποτελέσει την πρωτεύουσα του μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους. Η Ιερουσαλήμ έχει πολλούς ιερούς τόπους λατρείας για τις τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, τον μουσουλμανισμό, τον χριστιανισμό και τον εβραϊσμό.
Η φιλοδοξία των πρωθυπουργών της ισραηλινής Δεξιάς ήταν το «Μεγάλο Ισραήλ». Ο Μέναχεμ Μπεγκίν, ο Αριέλ Σαρόν και σήμερα ο Νετανιάχου έχουν ως όραμα το Ισραήλ της βιβλικής εποχής. Αυτό προϋποθέτει την προσάρτηση της Ιερουσαλήμ, τον μαζικό εβραϊκό εποικισμό της και την απέλαση των Αράβων κατοίκων της. Αυτό σημαίνει ότι το Ισραήλ θα μετατραπεί μακροπρόθεσμα σε κράτος απαρχάϊντ, όπως ήταν παλαιότερα η Νότια Αφρική. Φυσικά δεν θα υπάρξει ποτέ ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος. Η μοίρα των Παλαιστινίων είναι να περιοριστούν σε εδαφικά οριοθετημένες ζώνες στα κατεχόμενα εδάφη, θυμίζοντας τα αλήστου μνήμης «μπαντουστάν» του ρατσιστικού καθεστώτος της Πρετόρια.
Η στροφή του Σαρόν
Πρέπει να σημειωθεί πως ο Σαρόν στο τέλος της πολιτικής του καριέρας προχώρησε σε μία θεαματική μεταστροφή. Είχε διαλύσει τους ισραηλινούς εποικισμούς στην Γάζα, δηλώνοντας πως «η κατοχή δεν είναι δυνατόν να διαρκέσει για πάντα». Ήταν πρόθυμος να διαλύσει πολλούς εποικισμούς και στην Δυτική Όχθη.
Ο Σαρόν, εμβληματική φιγούρα των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, είχε προκαλέσει την δεύτερη παλαιστινιακή Ιντιφάντα το 2000. Είχε επισκεφτεί τα ιερά μνημεία των μουσουλμάνων στην Ιερουσαλήμ, συνοδευόμενος από εκατοντάδες πάνοπλους Ισραηλινούς αστυνομικούς. Η πιο μισητή προσωπικότητα για τους Παλαιστίνιους, ο «χασάπης του Λιβάνου», είχε προβεί σε μία ιταμή πρόκληση με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν αιματηρές συγκρούσεις.
Ο συμβιβασμός του Σαρόν είχε σημαντικές συνέπειες στην πολιτική ζωή του Ισραήλ. Η ισραηλινή Δεξιά διαπάστηκε. Πολλά στελέχη της αποχωρούν το 2005 από το Λικούντ, με πρώτο τον ίδιο τον Σαρόν. Σήμερα στο Λικούντ κυριαρχούν οι πιο σκληροί κύκλοι της ισραηλινής Δεξιάς, υπό τον Νετανιάχου. Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό εξωτερικών Τζον Κέρι είναι η «πιο ακραία κυβέρνηση στην ιστορία του Ισραήλ».
Στρατολόγος τζιχαντιστών
Μόνο ο Νετανιάχου έχει λόγους να είναι ευχαριστημένος από την απόφαση του Αμερικανού προέδρου. Γνωρίζει πως θα βάλει ταφόπλακα στην προοπτική ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους που είναι κοινό μυστικό πως απορρίπτει. Όχι όμως και οι υπόλοιποι σύμμαχοι των ΗΠΑ στον αραβικό κόσμο, που έχουν έρθει σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση. Η Αίγυπτος, η Ιορδανία και η Σαουδική Αραβία καταδίκασαν την απόφαση του Τραμπ. Θα εξετάσουμε συνοπτικά τους λόγους.
Η Χαμάς είναι πολύ ισχυρή στην Γάζα, περιοχή που συνορεύει με το Σινά της Αιγύπτου. Το Σινά είναι προπύργιο ακραίων τζιχαντιστικών οργανώσεων που ευθύνονται για μία σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων στην Αίγυπτο, την πρώτη αραβική χώρα που αναγνώρισε το Ισραήλ. Ο πρόεδρος Σίσι φοβάται πως με τον τυχοδιωκτισμό του ο Τραμπ θα αποτελέσει μακροπρόθεσμα τον μεγαλύτερο στρατολόγο των φανατικών ισλαμιστών στο εσωτερικό της Αιγύπτου.
Παρόμοιες ανησυχίες έχει το φιλοδυτικό καθεστώς της Ιορδανίας, της δεύτερης αραβικής χώρας που σύναψε διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ. Ο Ιορδανός μονάρχης έχει αυξανόμενη ευαισθησία για την Ιερουσαλήμ, καθώς το βασίλειο του είναι ο θεματοφύλακας των μουσουλμανικών μνημείων της πόλης. Η Σαουδική Αραβία έχει προτεραιότητα την ανάσχεση της ιρανικής επιρροής στην Μέση Ανατολή, όχι την αντιπαράθεση με το Ισραήλ. Ο Σαουδάραβας βασιλιάς γνωρίζει πως η όξυνση του παλαιστινιακού ζητήματος θα αποπροσανατολίσει τον σουνιτικό κόσμο από τον μεγάλο εχθρό, που δεν είναι άλλος από το σιιτικό Ιράν.
Κορυφαίοι Αμερικανοί υπουργοί όπως ο Τζέϊμς Μάτις και ο Ρεξ Τίλερσον διαφώνησαν επίσης με την απόφαση του Αμερικανού προέδρου. Παρόλα αυτά ο Τραμπ μοιάζει να έχει πάρει την απόφαση του. Είναι αλήθεια πως η μεταφορά της πρεσβείας ήταν μία βασική προεκλογική του υπόσχεση. Όπως ήταν και ο εμπορικός πόλεμος που θα ξεκινούσε με την Κίνα και αναρίθμητες άλλες που ξεχάστηκαν όταν έγινε πρόεδρος. Άλλα πρέπει να είναι τα κίνητρα που εξηγούν την στάση του.
Στα χνάρια του Τζάκσον
Ο Τραμπ θαυμάζει τον Άντριου Τζάκσον, τον 7ο πρόεδρο των ΗΠΑ. Όταν εκλέχτηκε πρόεδρος πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στον τάφο του, ενώ έχει τοποθετήσει πορτραίτο του σε περίοπτη θέση στο Οβάλ Γραφείο. Ο Τζάκσον, ήρωας της αμερικανικής ανεξαρτησίας, θεωρείται ο «πατέρας» του αμερικανικού λαϊκισμού. Παλιός στρατιωτικός, ήταν γνωστός για την ακραία φρασεολογία του και για την απέχθεια του προς το κατεστημένο των ΗΠΑ, ακριβώς όπως ο Τραμπ.
Ο Τζάκσον ήταν απομονωτιστής, περιφρονούσε την ελεύθερη οικονομία και τις οικουμενικές αξίες που ενστερνίζονταν οι προηγούμενοι πρόεδροι. Για τον Τζάκσον υπερτερούσε το συμφέρον της Αμερικής, όχι η πίστη σε κάποιες νεφελώδεις, οικουμενικές αξίες. Οι ομοιότητες με τον σημερινό πρόεδρο είναι επίσης προφανείς.
Επειδή ο Τραμπ θέλει να βαδίσει στα χνάρια του Τζάκσον αγνοεί τις ξένες κυβερνήσεις, τον ΟΗΕ, τα μέσα ενημέρωσης, σε μία σειρά διεθνών ζητημάτων. Από την συμφωνία για την κλιματική αλλαγή, τα δικαιώματα των μεταναστών, μέχρι το καθεστώς της Ιερουσαλήμ. Για τον Αμερικανό πρόεδρο είναι ηθικό, είναι σωστό να ανταμειφθεί ο μεγαλύτερος σύμμαχος των ΗΠΑ, η κυβέρνηση του Ισραήλ. Δεν υπάρχει η μεγαλύτερη ανταμοιβή από το να αναγνωρίσει την κυριαρχία του Ισραήλ στην «Ιερή Πόλη».
Ο Τζάκσον βέβαια ήταν άνθρωπος της μάχης, με πολεμικά τραύματα στο σώμα του. Δεν ήταν ένας πολυεκατομμυριούχος κροίσος, όπως ο Τραμπ. Εάν ζούσε σήμερα μάλλον δεν θα συμφωνούσε με την απόφαση του σημερινού προέδρου. Είναι αμφίβολο αν θα έδινε την έγκριση του σε μία ενέργεια που μακροπρόθεσμα θα υπονομεύσει την ασφάλεια των ΗΠΑ και τα αμερικανικά συμφέροντα στην Μέση Ανατολή. Για να κατανοήσουμε καλύτερα τις αντιδράσεις του αραβικού κόσμου αρκεί να σκεφτούμε τι θα σήμαινε για τον ελληνισμό η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην κατεχόμενη Κύπρο.
Γιώργος Λυκοκάπης
https://slpress.gr/diethni/giati-o-tramp-dorizei-tin-ierousalim/
6/12/2017
2.
Γιατί ο Τραμπ βάζει και πάλι φωτιά στη Μέση Ανατολή;
Τελικά το κουμπί το πάτησε ο Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος βούτηξε τα σπίρτα στη βενζίνη και έβαλε φωτιά τη Μέση Ανατολή. Ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και έδωσε εντολή στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ να ξεκινήσει τις διαδικασίες για τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην ιστορική πόλη. Πρόκειται για μια απόφαση που εκτροχιάζει κάθε ελπίδα που υπήρξε για ειρήνη στην περιοχή γεννημένη από την αναγνώριση της κατοχής παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ. Γιατί όμως ο Τραμπ πήρε αυτή την απόφαση, ανατρέποντας την αμερικανική εξωτερική πολιτική στην περιοχή εδώ και επτά δεκαετίες;
Από τότε που η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγνώρισε το Ισραήλ το 1948, η θέση των Αμερικανών αναφορικά με τη σύγκρουση Ισραήλ και Παλαιστινίων είναι σαφής. Αλλά ενώ οι ΗΠΑ ήταν πάντα υπέρ του Ισραήλ και ο πιο στενός σύμμαχος της χώρας, στην υπόθεση της Ιερουσαλήμ - έως τώρα - συμμορφώνονταν, τουλάχιστον θεωρητικά, με το διεθνές δίκαιο και ακολουθούσαν την παγκόσμια συναίνεση στο ζήτημα.
Η θέση των ΗΠΑ έως τώρα
Οι ΗΠΑ πολλές φορές άσκησαν βέτο σε ψηφίσματα υπέρ της Παλαιστίνης και σαφέστατα στήριξαν τον ισραηλινό εποικισμό στη Δυτική Όχθη αλλά ακολουθούσαν τις άλλες χώρες στο ζήτημα της Ιερουσαλήμ αρνούμενες - σε κυβερνητικό επίπεδο - να αναγνωρίσουν τη μονομερή προσάρτηση της Ανατολικής πόλης από το Ισραήλ. Άρα συνέχιζαν να δέχονται - θεωρητικά - ότι αυτό το κομμάτι της πόλης ήταν κατεχόμενο έδαφος, όπως η Γάζα, η Ναμπλούς ή η Ραμάλα.
Ο διεθνής νόμος ορίζει σαφώς ότι οι Ισραηλινοί δεν επιτρέπεται να αλλάξουν το καθεστώς των περιοχών που βρίσκονται υπό τη στρατιωτική τους ηγεμονία. Η τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης, η οποία δημιουργήθηκε για να ρυθμίσει ζητήματα περιπτώσεων μακροχρόνιας κατοχής, προβλέπει ακριβώς αυτό: αντιτίθεται σαφέστατα στην αλλαγή καθεστώτος μιας περιοχής από τη δύναμη κατοχής.
Στο παρελθόν, το Κογκρέσο των ΗΠΑ, το οποίο έχει πολλές φορές χαρακτηριστεί «κατεχόμενη από το Ισραήλ περιοχή», έχει ψηφίσει, αρκετούς νόμους υπέρ του Ισραήλ που παραβιάζουν τα παραπάνω. Ο νόμος για την πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ ψηφίστηκε το 1995 και ήταν ένας από αυτούς τους νόμους.
Ωστόσο, επέτρεπε στον πρόεδρο να υπογράφει την αναστολή του κάθε έξι μήνες για να αποφύγει μια τόσο δραστική απόφαση. Από τότε κάθε πρόεδρος υπέγραφε αυτή την αναστολή. Ο Ντόναλντ Τραμπ την υπέγραψε επίσης τον Ιούνιο του 2017. Κατόπιν ο γαμπρός του Τζάρεντ Κούσνερ ανέλαβε επισήμως να εργαστεί για την ειρήνευση στη Μέση Ανατολή.
Russiagate και αλλαγή πλεύσης
Ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν τους τελευταίους έξι μήνες. Ο Κούσνερ βρέθηκε στο επίκεντρο του σκανδάλου για την ρωσική εμπλοκή στις αμερικανικές εκλογές, ενώ παράλληλα η επιρροή του αντιπροέδρου Μάικ Πενς στον κύκλο του Τραμπ αυξήθηκε. Ο Πενς έχει υπάρξει εδώ και καιρό μια από τις πιο δυνατές φωνές υπέρ της μετεγκατάστασης της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ. Και τελικά πέτυχε το σκοπό του.
Οι ΗΠΑ γίνονται η πρώτη χώρα που θα αποκτήσει πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ κι αυτό ανατρέπει δεκαετίες διεθνούς συναίνεσης για το καθεστώς της πόλης. Σε κάθε περίπτωση είναι μια κίνηση που αντανακλά την έλλειψη κατανόησης της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης και τον ρόλο της Ιερουσαλήμ σε αυτήν, καθώς η ιστορική πόλη δεν είναι μόνο παλαιστινιακό ζήτημα, είναι επίσης αραβικό και ισλαμικό. Επίσης η πόλη είναι ένα σημαντικό σύμβολο για τους χριστιανούς και τους ειρηνιστές ανθρώπους οποιασδήποτε θρησκείας σε όλο τον κόσμο.
Οι αντιδράσεις
Οι ΗΠΑ κατά πάσα πιθανότητα θα μείνει η μόνη χώρα που θα έχει πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ ανοίγοντας διάφορα μέτωπα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη δηλώσει ότι δεν θα υποστηρίξει μια τέτοια μονομερή απόφαση. Ο Αραβικός Σύνδεσμος και ο Οργανισμός Ισλαμικών Κρατών, επίσης. Ο ΟΗΕ έχει προειδοποιήσει τον Τραμπ για τις συνέπειες. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απείλησε ήδη ότι θα μειώσει τους διπλωματικούς δεσμούς με το Ισραήλ. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η αντίδραση της συμμάχου των ΗΠΑ, Σαουδικής Αραβίας.
Τα αμερικανικά ΜΜΕ, ήδη πριν τις ανακοινώσεις Τραμπ, έκαναν λόγο για επικίνδυνη πολιτική στάση του Αμερικανού Προέδρου που θα μπορούσε να προκαλέσει γενικευμένη αναταραχή ή ακόμη και πόλεμο στη Μέση Ανατολή, ενώ παράλληλα πυροδοτήθηκε η συζήτηση για το τι έχει να κερδίσει ο Τραμπ προσωπικά και οι ΗΠΑ από αυτή την απότομη και υψηλού ρίσκου στροφή της εξωτερικής πολιτικής της χώρας.
Ακόμη και οι Αμερικανοί πολίτες απορρίπτουν την απόφαση. Μια πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Brookings, που αφορούσε την μετεγκατάσταση της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, έδειξε ότι το 63% των Αμερικανών είναι αντίθετο ενώ το 31% είναι υπέρ. Οι Δημοκρατικοί δήλωσαν στην μεγάλη πλειοψηφία τους κατά της μετεγκατάστασης ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι παρουσιάστηκαν διχασμένοι.
Τι είναι αυτό που θέλει ο Τραμπ;
Οι επικριτές του Τραμπ του χρεώνουν πως ενεργεί, όχι με βάση μια συνεκτική στρατηγική εθνικής ασφάλειας, αλλά επιδιώκοντας προσωπικούς στόχους, σε μια εποχή που χρειάζεται απεγνωσμένα να δείξει στην πολιτική του βάση ότι κάνει πράξη τις προεκλογικές του υποσχέσεις. Πρόκειται για μια εποχή σκανδάλων - με βασικότερο το Russiagate - που αγγίζουν τον στενό πυρήνα των συνεργατών του και κατά πάσα πιθανότητα τον ίδιο.
Ο Τραμπ είχε δεσμευτεί για την μετεγκατάσταση της πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ προεκλογικά. Ήταν κάτι που υποσχέθηκε στους πιο συντηρητικούς υποστηρικτές του, στους ευαγγελιστές, σε πλούσιους δωρητές των Ρεπουμπλικάνων, στην Αμερικανική Επιτροπή Δημόσιων Υποθέσεων του Ισραήλ - ένα ισχυρό λόμπι - αλλά και στα «γεράκια» της εθνικής επιτροπής του κόμματός του. Πρόκειται για αυτούς που τον στηρίζουν πολιτικά και οικονομικά.
Στον αντίποδα όμως αυτό που διακινδυνεύει - εκτός από τις βίαιες αντιδράσεις στην Παλαιστίνη - είναι να βλάψει τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας του με συμμάχους της, τόσο στη Μέση Ανατολή, όσο και στην Ευρώπη. Η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ εκτιμάται ότι θα απομονώσει τις ΗΠΑ σε ένα από τα πιο ευαίσθητα διπλωματικά ζητήματα στον κόσμο.
Εντός της ρεπουμπλικανικής κυβέρνησης υποβαθμίζουν το ζήτημα σε σχέση με την διαδικασία της ειρήνευσης στην Μέση Ανατολή. Και ο ίδιος ο Τραμπ στις δηλώσεις του, υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν βαθιά δεσμευμένες στην προσπάθεια για τη διευκόλυνση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, αποδεκτής τόσο από τους Ισραηλινούς όσο και από τους Παλαιστίνιους. «Οι ΗΠΑ θα στηρίξουν τη λύση των δύο κρατών, εφόσον συμφωνηθεί και από τις δύο πλευρές», τόνισε.
Μπουρλότο στην ειρηνευτική συμφωνία
Στην πραγματικότητα όμως αυτό που έκανε ήταν να βάλει φωτιά στην όποια συμφωνία θα μπορούσε να υπάρξει. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου ήδη διεμήνυσε ότι η οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να περιλαμβάνει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Η πλευρά της Παλαιστίνης έκανε λόγο για κήρυξη πολέμου ενώ η Χαμάς είχε ήδη προειδοποιήσει για αναβίωση της Ιντιφάντα και μετά την ανακοίνωση της απόφασης είπε προς τον Αμερικανό πρόεδρο ότι «άνοιξε τις πύλες της κολάσεως».
Όσο για τα κίνητρα του Τραμπ υπάρχουν κι άλλες αναγνώσεις. Για παράδειγμα ο Τζος Ρουέμπνερ, αναλυτής της αμερικανικής εκστρατείας για τα Παλαιστινιακά Δικαιώματα, υποστηρίζει ότι η απόφαση του Τραμπ είναι κατά πάσα πιθανότητα μέρος μιας στρατηγικής για να πιέσει τους Παλαιστίνιους να αποδεχτούν μια κακή, για τους ίδιους, συμφωνία, όταν ο Τραμπ κατεβάσει την ειρηνευτική του πρόταση στις αρχές του επόμενου έτους.
Μια άλλη ερμηνεία που υποστηρίζει ο Σίμπλει Τελχάμι, υπεύθυνος της έρευνας του Ινστιτούτου Brookings, είναι ότι πρώτον οι σύμβουλοι του Τραμπ είναι «απίστευτα άπειροι, ζουν σε μια φούσκα» και τον οδηγούν σε έναν επικίνδυνο δρόμο. Πιθανόν επίσης ο Τραμπ να ήθελε να επιτύχει μια ειρηνευτική συμφωνία αλλά στην πορεία αυτό άρχισε να φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο κι εκείνος άρχισε να αναζητά μια διέξοδο. «Η ομάδα του Τραμπ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συμφωνία του αιώνα δεν είναι εφικτή και είναι καλύτερα να ρίξουμε το φταίξιμο σε κάποιον άλλο από ότι στον εαυτό μας», λέει ο Τελχάμι.
Για τον Ρουέμπνερ, η πραγματικότητα είναι πιο ζοφερή. Ο Κούσνερ, ο Γκρίνμπλατ και οι φίλοι τους στο υπουργικό συμβούλιο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, δεν σχεδίαζαν ποτέ να προσφέρουν μια πραγματική συμφωνία στους Παλαιστίνιους. Η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ θα εξαγριώσει τους Άραβες και θα αναγκάσει τον Αμπάς να φύγει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
«Παρά τη ρητορική περί μιας λύσης δυο κρατών, είναι ιδεολογικά δεσμευμένοι στην διατήρηση από το Ισραήλ του 100% του ελέγχου της ιστορικής Παλαιστίνης, χωρίς να αναγνωρίζει εθνικά ή ανθρώπινα δικαιώματα στον παλαιστινιακό λαό».
http://tvxs.gr/news/kosmos/giati-o-tramp-bazei-kai-pali-fotia-sti-mesi-anatoli
6/12/2017
ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
1.
Γιατί ο Τραμπ “δωρίζει” την Ιερουσαλήμ.
Η Μέση Ανατολή δικαίως μπορεί να ονομαστεί η «πυριτιδαποθήκη» του πλανήτη. Η αντιπαράθεση της σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας και του σιιτικού Ιράν κινδυνεύει να μετατραπεί σε πολεμική σύγκρουση, με απρόβλεπτες συνέπειες για την ανθρωπότητα. Εμφύλιοι πόλεμοι «δια αντιπροσώπων» μαίνονται ήδη στην Συρία και την Υεμένη. Τρομοκρατικές επιθέσεις φανατικών τζιχαντιστών αιματοκυλούν κατά καιρούς την Αίγυπτο. Όσον αφορά την Λιβύη, μετά την επέμβαση της Δύσης έχει μετατραπεί σε ένα «αποτυχημένο κράτος».
Αντιθέτως στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη δεν βλέπουμε τις συγκρούσεις των προηγούμενων ετών. Με μία ιστορική συμφωνία που επιτεύχθηκε τον περασμένο Οκτώβριο τερματίστηκε ο πολυετής εμφύλιος μεταξύ των μεγαλύτερων παλαιστινιακών οργανώσεων. Της μετριοπαθούς και κοσμικής PLO και της ισλαμικής Χαμάς. Η Χαμάς θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από την Δύση και το Ισραήλ, ενώ η PLO είναι αποδεκτή από την διεθνή κοινότητα ως εκπρόσωπος των Παλαιστινίων. Η ισλαμική οργάνωση δέχτηκε να παραδώσει την εξουσία που ασκούσε στην Γάζα από το 2007, στον φιλοδυτικό διάδοχο του Γιασέρ Αραφάτ, τον Μαχμούντ Αμπάς, που τα προηγούμενα χρόνια η Χαμάς αποκαλούσε «μισθοφόρο» του Ισραήλ.
Για πρώτη φορά στην ιστορία της η ισλαμική οργάνωση φαίνεται να αποδέχεται την λύση των «δύο εθνών, δύο κρατών» για το παλαιστινιακό ζήτημα. Μέχρι πρότινος ζητούσε την ολοκληρωτική καταστροφή του Ισραήλ, μία θέση που μοιάζει ουτοπική στην σημερινή εποχή. Όμως, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κινδυνεύει με μία αμφιλεγόμενη απόφασή του να προκαλέσει πρωτοφανείς εντάσεις στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και γενικότερα στην Μέση Ανατολή. Ο λόγος για την μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην κατεχόμενη από τον ισραηλινό στρατό Ιερουσαλήμ. Ήδη, η Χαμάς προειδοποίησε ότι «παραβιάζονται οι κόκκινες γραμμές της».
Πρακτικά, αυτή η κίνηση θα σημάνει την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ από την αμερικανική κυβέρνηση, γεγονός που θα προκαλέσει την οργή του αραβικού και του μουσουλμανικού κόσμου. Είναι μια κίνηση που δεν έκαναν στο παρελθόν ούτε οι πιο φιλοϊσραηλινοί πρόεδροι στην αμερικανική ιστορία, όπως ο υιός Μπους και ο Ρόναλντ Ρήγκαν. Μία σειρά ξένων ηγετών, από τον Γάλλο πρόεδρο μέχρι τον Πάπα, προσπαθούν να μεταπείσουν τον Τραμπ. Με πρωτοβουλία της Ιορδανίας συγκαλείται εκτάκτως ο Αραβικός Σύνδεσμος, με την Σαουδική Αραβία να καλεί τον Αμερικανό πρόεδρο να επανεξετάσει την στάση του.
Συμμαχία με την ισραηλινή Δεξιά
Ο Τραμπ μοιάζει να έχει αποφασίσει να σφυρηλατήσει την συμμαχία του με τους πιο ακραίους κύκλους της ισραηλινής Δεξιάς που αποτελούν την κυβέρνηση του Ισραήλ. Έχει διαφορετική στάση από τον Μπάρακ Ομπάμα που κατηγορούσε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ότι «υπονομεύει την ειρηνευτική διαδικασία στην Μέση Ανατολή». Με μία σειρά ενεργειών του ο σημερινός Αμερικανός πρόεδρος ικανοποίησε το ακροατήριο του σκληροπυρηνικού Ισραηλινού πρωθυπουργού.
Απέσυρε τις ΗΠΑ από την UNESCO, κατηγορώντας τον οργανισμό ότι είναι «προκατειλημμένος έναντι του Ισραήλ». Λίγες μέρες πριν, η αμερικανική κυβέρνηση απείλησε να κλείσει το γραφείο της οργάνωσης PLO στις ΗΠΑ, εξισώνοντας τον διεθνώς αναγνωρισμένο εκπρόσωπο των Παλαιστινίων με μία τρομοκρατική οργάνωση. Η απόφασή του για την Ιερουσαλήμ θα αποτελέσει μία κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Ο Αμερικανός πρόεδρος θα πετάξει στον κάλαθο των αχρήστων τις σχετικές αποφάσεις του ΟΗΕ.
Για την διεθνή κοινότητα η Ιερουσαλήμ δεν είναι «η αδιαίρετη πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ», όπως υποστηρίζει η ισραηλινή κυβέρνηση. Είναι μία πόλη που κατέχει στρατιωτικά και έχει προσαρτήσει παράνομα το Ισραήλ μετά τον πόλεμο του 1967. Τμήμα της πόλης θα αποτελέσει την πρωτεύουσα του μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους. Η Ιερουσαλήμ έχει πολλούς ιερούς τόπους λατρείας για τις τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, τον μουσουλμανισμό, τον χριστιανισμό και τον εβραϊσμό.
Η φιλοδοξία των πρωθυπουργών της ισραηλινής Δεξιάς ήταν το «Μεγάλο Ισραήλ». Ο Μέναχεμ Μπεγκίν, ο Αριέλ Σαρόν και σήμερα ο Νετανιάχου έχουν ως όραμα το Ισραήλ της βιβλικής εποχής. Αυτό προϋποθέτει την προσάρτηση της Ιερουσαλήμ, τον μαζικό εβραϊκό εποικισμό της και την απέλαση των Αράβων κατοίκων της. Αυτό σημαίνει ότι το Ισραήλ θα μετατραπεί μακροπρόθεσμα σε κράτος απαρχάϊντ, όπως ήταν παλαιότερα η Νότια Αφρική. Φυσικά δεν θα υπάρξει ποτέ ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος. Η μοίρα των Παλαιστινίων είναι να περιοριστούν σε εδαφικά οριοθετημένες ζώνες στα κατεχόμενα εδάφη, θυμίζοντας τα αλήστου μνήμης «μπαντουστάν» του ρατσιστικού καθεστώτος της Πρετόρια.
Η στροφή του Σαρόν
Πρέπει να σημειωθεί πως ο Σαρόν στο τέλος της πολιτικής του καριέρας προχώρησε σε μία θεαματική μεταστροφή. Είχε διαλύσει τους ισραηλινούς εποικισμούς στην Γάζα, δηλώνοντας πως «η κατοχή δεν είναι δυνατόν να διαρκέσει για πάντα». Ήταν πρόθυμος να διαλύσει πολλούς εποικισμούς και στην Δυτική Όχθη.
Ο Σαρόν, εμβληματική φιγούρα των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, είχε προκαλέσει την δεύτερη παλαιστινιακή Ιντιφάντα το 2000. Είχε επισκεφτεί τα ιερά μνημεία των μουσουλμάνων στην Ιερουσαλήμ, συνοδευόμενος από εκατοντάδες πάνοπλους Ισραηλινούς αστυνομικούς. Η πιο μισητή προσωπικότητα για τους Παλαιστίνιους, ο «χασάπης του Λιβάνου», είχε προβεί σε μία ιταμή πρόκληση με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν αιματηρές συγκρούσεις.
Ο συμβιβασμός του Σαρόν είχε σημαντικές συνέπειες στην πολιτική ζωή του Ισραήλ. Η ισραηλινή Δεξιά διαπάστηκε. Πολλά στελέχη της αποχωρούν το 2005 από το Λικούντ, με πρώτο τον ίδιο τον Σαρόν. Σήμερα στο Λικούντ κυριαρχούν οι πιο σκληροί κύκλοι της ισραηλινής Δεξιάς, υπό τον Νετανιάχου. Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό εξωτερικών Τζον Κέρι είναι η «πιο ακραία κυβέρνηση στην ιστορία του Ισραήλ».
Στρατολόγος τζιχαντιστών
Μόνο ο Νετανιάχου έχει λόγους να είναι ευχαριστημένος από την απόφαση του Αμερικανού προέδρου. Γνωρίζει πως θα βάλει ταφόπλακα στην προοπτική ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους που είναι κοινό μυστικό πως απορρίπτει. Όχι όμως και οι υπόλοιποι σύμμαχοι των ΗΠΑ στον αραβικό κόσμο, που έχουν έρθει σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση. Η Αίγυπτος, η Ιορδανία και η Σαουδική Αραβία καταδίκασαν την απόφαση του Τραμπ. Θα εξετάσουμε συνοπτικά τους λόγους.
Η Χαμάς είναι πολύ ισχυρή στην Γάζα, περιοχή που συνορεύει με το Σινά της Αιγύπτου. Το Σινά είναι προπύργιο ακραίων τζιχαντιστικών οργανώσεων που ευθύνονται για μία σειρά τρομοκρατικών επιθέσεων στην Αίγυπτο, την πρώτη αραβική χώρα που αναγνώρισε το Ισραήλ. Ο πρόεδρος Σίσι φοβάται πως με τον τυχοδιωκτισμό του ο Τραμπ θα αποτελέσει μακροπρόθεσμα τον μεγαλύτερο στρατολόγο των φανατικών ισλαμιστών στο εσωτερικό της Αιγύπτου.
Παρόμοιες ανησυχίες έχει το φιλοδυτικό καθεστώς της Ιορδανίας, της δεύτερης αραβικής χώρας που σύναψε διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ. Ο Ιορδανός μονάρχης έχει αυξανόμενη ευαισθησία για την Ιερουσαλήμ, καθώς το βασίλειο του είναι ο θεματοφύλακας των μουσουλμανικών μνημείων της πόλης. Η Σαουδική Αραβία έχει προτεραιότητα την ανάσχεση της ιρανικής επιρροής στην Μέση Ανατολή, όχι την αντιπαράθεση με το Ισραήλ. Ο Σαουδάραβας βασιλιάς γνωρίζει πως η όξυνση του παλαιστινιακού ζητήματος θα αποπροσανατολίσει τον σουνιτικό κόσμο από τον μεγάλο εχθρό, που δεν είναι άλλος από το σιιτικό Ιράν.
Κορυφαίοι Αμερικανοί υπουργοί όπως ο Τζέϊμς Μάτις και ο Ρεξ Τίλερσον διαφώνησαν επίσης με την απόφαση του Αμερικανού προέδρου. Παρόλα αυτά ο Τραμπ μοιάζει να έχει πάρει την απόφαση του. Είναι αλήθεια πως η μεταφορά της πρεσβείας ήταν μία βασική προεκλογική του υπόσχεση. Όπως ήταν και ο εμπορικός πόλεμος που θα ξεκινούσε με την Κίνα και αναρίθμητες άλλες που ξεχάστηκαν όταν έγινε πρόεδρος. Άλλα πρέπει να είναι τα κίνητρα που εξηγούν την στάση του.
Στα χνάρια του Τζάκσον
Ο Τραμπ θαυμάζει τον Άντριου Τζάκσον, τον 7ο πρόεδρο των ΗΠΑ. Όταν εκλέχτηκε πρόεδρος πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στον τάφο του, ενώ έχει τοποθετήσει πορτραίτο του σε περίοπτη θέση στο Οβάλ Γραφείο. Ο Τζάκσον, ήρωας της αμερικανικής ανεξαρτησίας, θεωρείται ο «πατέρας» του αμερικανικού λαϊκισμού. Παλιός στρατιωτικός, ήταν γνωστός για την ακραία φρασεολογία του και για την απέχθεια του προς το κατεστημένο των ΗΠΑ, ακριβώς όπως ο Τραμπ.
Ο Τζάκσον ήταν απομονωτιστής, περιφρονούσε την ελεύθερη οικονομία και τις οικουμενικές αξίες που ενστερνίζονταν οι προηγούμενοι πρόεδροι. Για τον Τζάκσον υπερτερούσε το συμφέρον της Αμερικής, όχι η πίστη σε κάποιες νεφελώδεις, οικουμενικές αξίες. Οι ομοιότητες με τον σημερινό πρόεδρο είναι επίσης προφανείς.
Επειδή ο Τραμπ θέλει να βαδίσει στα χνάρια του Τζάκσον αγνοεί τις ξένες κυβερνήσεις, τον ΟΗΕ, τα μέσα ενημέρωσης, σε μία σειρά διεθνών ζητημάτων. Από την συμφωνία για την κλιματική αλλαγή, τα δικαιώματα των μεταναστών, μέχρι το καθεστώς της Ιερουσαλήμ. Για τον Αμερικανό πρόεδρο είναι ηθικό, είναι σωστό να ανταμειφθεί ο μεγαλύτερος σύμμαχος των ΗΠΑ, η κυβέρνηση του Ισραήλ. Δεν υπάρχει η μεγαλύτερη ανταμοιβή από το να αναγνωρίσει την κυριαρχία του Ισραήλ στην «Ιερή Πόλη».
Ο Τζάκσον βέβαια ήταν άνθρωπος της μάχης, με πολεμικά τραύματα στο σώμα του. Δεν ήταν ένας πολυεκατομμυριούχος κροίσος, όπως ο Τραμπ. Εάν ζούσε σήμερα μάλλον δεν θα συμφωνούσε με την απόφαση του σημερινού προέδρου. Είναι αμφίβολο αν θα έδινε την έγκριση του σε μία ενέργεια που μακροπρόθεσμα θα υπονομεύσει την ασφάλεια των ΗΠΑ και τα αμερικανικά συμφέροντα στην Μέση Ανατολή. Για να κατανοήσουμε καλύτερα τις αντιδράσεις του αραβικού κόσμου αρκεί να σκεφτούμε τι θα σήμαινε για τον ελληνισμό η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας στην κατεχόμενη Κύπρο.
Γιώργος Λυκοκάπης
https://slpress.gr/diethni/giati-o-tramp-dorizei-tin-ierousalim/
6/12/2017
2.
Γιατί ο Τραμπ βάζει και πάλι φωτιά στη Μέση Ανατολή;
Τελικά το κουμπί το πάτησε ο Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος βούτηξε τα σπίρτα στη βενζίνη και έβαλε φωτιά τη Μέση Ανατολή. Ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και έδωσε εντολή στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ να ξεκινήσει τις διαδικασίες για τη μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στην ιστορική πόλη. Πρόκειται για μια απόφαση που εκτροχιάζει κάθε ελπίδα που υπήρξε για ειρήνη στην περιοχή γεννημένη από την αναγνώριση της κατοχής παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ. Γιατί όμως ο Τραμπ πήρε αυτή την απόφαση, ανατρέποντας την αμερικανική εξωτερική πολιτική στην περιοχή εδώ και επτά δεκαετίες;
Από τότε που η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγνώρισε το Ισραήλ το 1948, η θέση των Αμερικανών αναφορικά με τη σύγκρουση Ισραήλ και Παλαιστινίων είναι σαφής. Αλλά ενώ οι ΗΠΑ ήταν πάντα υπέρ του Ισραήλ και ο πιο στενός σύμμαχος της χώρας, στην υπόθεση της Ιερουσαλήμ - έως τώρα - συμμορφώνονταν, τουλάχιστον θεωρητικά, με το διεθνές δίκαιο και ακολουθούσαν την παγκόσμια συναίνεση στο ζήτημα.
Η θέση των ΗΠΑ έως τώρα
Οι ΗΠΑ πολλές φορές άσκησαν βέτο σε ψηφίσματα υπέρ της Παλαιστίνης και σαφέστατα στήριξαν τον ισραηλινό εποικισμό στη Δυτική Όχθη αλλά ακολουθούσαν τις άλλες χώρες στο ζήτημα της Ιερουσαλήμ αρνούμενες - σε κυβερνητικό επίπεδο - να αναγνωρίσουν τη μονομερή προσάρτηση της Ανατολικής πόλης από το Ισραήλ. Άρα συνέχιζαν να δέχονται - θεωρητικά - ότι αυτό το κομμάτι της πόλης ήταν κατεχόμενο έδαφος, όπως η Γάζα, η Ναμπλούς ή η Ραμάλα.
Ο διεθνής νόμος ορίζει σαφώς ότι οι Ισραηλινοί δεν επιτρέπεται να αλλάξουν το καθεστώς των περιοχών που βρίσκονται υπό τη στρατιωτική τους ηγεμονία. Η τέταρτη Σύμβαση της Γενεύης, η οποία δημιουργήθηκε για να ρυθμίσει ζητήματα περιπτώσεων μακροχρόνιας κατοχής, προβλέπει ακριβώς αυτό: αντιτίθεται σαφέστατα στην αλλαγή καθεστώτος μιας περιοχής από τη δύναμη κατοχής.
Στο παρελθόν, το Κογκρέσο των ΗΠΑ, το οποίο έχει πολλές φορές χαρακτηριστεί «κατεχόμενη από το Ισραήλ περιοχή», έχει ψηφίσει, αρκετούς νόμους υπέρ του Ισραήλ που παραβιάζουν τα παραπάνω. Ο νόμος για την πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ ψηφίστηκε το 1995 και ήταν ένας από αυτούς τους νόμους.
Ωστόσο, επέτρεπε στον πρόεδρο να υπογράφει την αναστολή του κάθε έξι μήνες για να αποφύγει μια τόσο δραστική απόφαση. Από τότε κάθε πρόεδρος υπέγραφε αυτή την αναστολή. Ο Ντόναλντ Τραμπ την υπέγραψε επίσης τον Ιούνιο του 2017. Κατόπιν ο γαμπρός του Τζάρεντ Κούσνερ ανέλαβε επισήμως να εργαστεί για την ειρήνευση στη Μέση Ανατολή.
Russiagate και αλλαγή πλεύσης
Ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν τους τελευταίους έξι μήνες. Ο Κούσνερ βρέθηκε στο επίκεντρο του σκανδάλου για την ρωσική εμπλοκή στις αμερικανικές εκλογές, ενώ παράλληλα η επιρροή του αντιπροέδρου Μάικ Πενς στον κύκλο του Τραμπ αυξήθηκε. Ο Πενς έχει υπάρξει εδώ και καιρό μια από τις πιο δυνατές φωνές υπέρ της μετεγκατάστασης της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ. Και τελικά πέτυχε το σκοπό του.
Οι ΗΠΑ γίνονται η πρώτη χώρα που θα αποκτήσει πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ κι αυτό ανατρέπει δεκαετίες διεθνούς συναίνεσης για το καθεστώς της πόλης. Σε κάθε περίπτωση είναι μια κίνηση που αντανακλά την έλλειψη κατανόησης της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης και τον ρόλο της Ιερουσαλήμ σε αυτήν, καθώς η ιστορική πόλη δεν είναι μόνο παλαιστινιακό ζήτημα, είναι επίσης αραβικό και ισλαμικό. Επίσης η πόλη είναι ένα σημαντικό σύμβολο για τους χριστιανούς και τους ειρηνιστές ανθρώπους οποιασδήποτε θρησκείας σε όλο τον κόσμο.
Οι αντιδράσεις
Οι ΗΠΑ κατά πάσα πιθανότητα θα μείνει η μόνη χώρα που θα έχει πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ ανοίγοντας διάφορα μέτωπα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη δηλώσει ότι δεν θα υποστηρίξει μια τέτοια μονομερή απόφαση. Ο Αραβικός Σύνδεσμος και ο Οργανισμός Ισλαμικών Κρατών, επίσης. Ο ΟΗΕ έχει προειδοποιήσει τον Τραμπ για τις συνέπειες. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απείλησε ήδη ότι θα μειώσει τους διπλωματικούς δεσμούς με το Ισραήλ. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η αντίδραση της συμμάχου των ΗΠΑ, Σαουδικής Αραβίας.
Τα αμερικανικά ΜΜΕ, ήδη πριν τις ανακοινώσεις Τραμπ, έκαναν λόγο για επικίνδυνη πολιτική στάση του Αμερικανού Προέδρου που θα μπορούσε να προκαλέσει γενικευμένη αναταραχή ή ακόμη και πόλεμο στη Μέση Ανατολή, ενώ παράλληλα πυροδοτήθηκε η συζήτηση για το τι έχει να κερδίσει ο Τραμπ προσωπικά και οι ΗΠΑ από αυτή την απότομη και υψηλού ρίσκου στροφή της εξωτερικής πολιτικής της χώρας.
Ακόμη και οι Αμερικανοί πολίτες απορρίπτουν την απόφαση. Μια πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Brookings, που αφορούσε την μετεγκατάσταση της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, έδειξε ότι το 63% των Αμερικανών είναι αντίθετο ενώ το 31% είναι υπέρ. Οι Δημοκρατικοί δήλωσαν στην μεγάλη πλειοψηφία τους κατά της μετεγκατάστασης ενώ οι Ρεπουμπλικάνοι παρουσιάστηκαν διχασμένοι.
Τι είναι αυτό που θέλει ο Τραμπ;
Οι επικριτές του Τραμπ του χρεώνουν πως ενεργεί, όχι με βάση μια συνεκτική στρατηγική εθνικής ασφάλειας, αλλά επιδιώκοντας προσωπικούς στόχους, σε μια εποχή που χρειάζεται απεγνωσμένα να δείξει στην πολιτική του βάση ότι κάνει πράξη τις προεκλογικές του υποσχέσεις. Πρόκειται για μια εποχή σκανδάλων - με βασικότερο το Russiagate - που αγγίζουν τον στενό πυρήνα των συνεργατών του και κατά πάσα πιθανότητα τον ίδιο.
Ο Τραμπ είχε δεσμευτεί για την μετεγκατάσταση της πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ προεκλογικά. Ήταν κάτι που υποσχέθηκε στους πιο συντηρητικούς υποστηρικτές του, στους ευαγγελιστές, σε πλούσιους δωρητές των Ρεπουμπλικάνων, στην Αμερικανική Επιτροπή Δημόσιων Υποθέσεων του Ισραήλ - ένα ισχυρό λόμπι - αλλά και στα «γεράκια» της εθνικής επιτροπής του κόμματός του. Πρόκειται για αυτούς που τον στηρίζουν πολιτικά και οικονομικά.
Στον αντίποδα όμως αυτό που διακινδυνεύει - εκτός από τις βίαιες αντιδράσεις στην Παλαιστίνη - είναι να βλάψει τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας του με συμμάχους της, τόσο στη Μέση Ανατολή, όσο και στην Ευρώπη. Η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ εκτιμάται ότι θα απομονώσει τις ΗΠΑ σε ένα από τα πιο ευαίσθητα διπλωματικά ζητήματα στον κόσμο.
Εντός της ρεπουμπλικανικής κυβέρνησης υποβαθμίζουν το ζήτημα σε σχέση με την διαδικασία της ειρήνευσης στην Μέση Ανατολή. Και ο ίδιος ο Τραμπ στις δηλώσεις του, υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν βαθιά δεσμευμένες στην προσπάθεια για τη διευκόλυνση μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, αποδεκτής τόσο από τους Ισραηλινούς όσο και από τους Παλαιστίνιους. «Οι ΗΠΑ θα στηρίξουν τη λύση των δύο κρατών, εφόσον συμφωνηθεί και από τις δύο πλευρές», τόνισε.
Μπουρλότο στην ειρηνευτική συμφωνία
Στην πραγματικότητα όμως αυτό που έκανε ήταν να βάλει φωτιά στην όποια συμφωνία θα μπορούσε να υπάρξει. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου ήδη διεμήνυσε ότι η οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να περιλαμβάνει την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Η πλευρά της Παλαιστίνης έκανε λόγο για κήρυξη πολέμου ενώ η Χαμάς είχε ήδη προειδοποιήσει για αναβίωση της Ιντιφάντα και μετά την ανακοίνωση της απόφασης είπε προς τον Αμερικανό πρόεδρο ότι «άνοιξε τις πύλες της κολάσεως».
Όσο για τα κίνητρα του Τραμπ υπάρχουν κι άλλες αναγνώσεις. Για παράδειγμα ο Τζος Ρουέμπνερ, αναλυτής της αμερικανικής εκστρατείας για τα Παλαιστινιακά Δικαιώματα, υποστηρίζει ότι η απόφαση του Τραμπ είναι κατά πάσα πιθανότητα μέρος μιας στρατηγικής για να πιέσει τους Παλαιστίνιους να αποδεχτούν μια κακή, για τους ίδιους, συμφωνία, όταν ο Τραμπ κατεβάσει την ειρηνευτική του πρόταση στις αρχές του επόμενου έτους.
Μια άλλη ερμηνεία που υποστηρίζει ο Σίμπλει Τελχάμι, υπεύθυνος της έρευνας του Ινστιτούτου Brookings, είναι ότι πρώτον οι σύμβουλοι του Τραμπ είναι «απίστευτα άπειροι, ζουν σε μια φούσκα» και τον οδηγούν σε έναν επικίνδυνο δρόμο. Πιθανόν επίσης ο Τραμπ να ήθελε να επιτύχει μια ειρηνευτική συμφωνία αλλά στην πορεία αυτό άρχισε να φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο κι εκείνος άρχισε να αναζητά μια διέξοδο. «Η ομάδα του Τραμπ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η συμφωνία του αιώνα δεν είναι εφικτή και είναι καλύτερα να ρίξουμε το φταίξιμο σε κάποιον άλλο από ότι στον εαυτό μας», λέει ο Τελχάμι.
Για τον Ρουέμπνερ, η πραγματικότητα είναι πιο ζοφερή. Ο Κούσνερ, ο Γκρίνμπλατ και οι φίλοι τους στο υπουργικό συμβούλιο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, δεν σχεδίαζαν ποτέ να προσφέρουν μια πραγματική συμφωνία στους Παλαιστίνιους. Η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ θα εξαγριώσει τους Άραβες και θα αναγκάσει τον Αμπάς να φύγει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
«Παρά τη ρητορική περί μιας λύσης δυο κρατών, είναι ιδεολογικά δεσμευμένοι στην διατήρηση από το Ισραήλ του 100% του ελέγχου της ιστορικής Παλαιστίνης, χωρίς να αναγνωρίζει εθνικά ή ανθρώπινα δικαιώματα στον παλαιστινιακό λαό».
http://tvxs.gr/news/kosmos/giati-o-tramp-bazei-kai-pali-fotia-sti-mesi-anatoli
6/12/2017